SCIENTIA
Pionierska operacja
rtopedzi z Oddziału Ortopedyczno-Urazowego Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie, jako pierwsi w Polsce, wykonali operację podwyższania wzrostu metodą implantacji magnetycznych prętów śródszpikowych u pacjenta pediatrycznego, chorującego na pseudoachondroplazję. Dokonał tego zespół pod kierownictwem dr. Krzysztofa Miklaszewskiego. Ta nowatorska metoda polega na umieszczeniu specjalnego „rosnącego” pręta wewnątrz jamy szpikowej oraz wykonaniu osteotomii, czyli przecięcia kości, od której postępuje wydłużanie. Wewnątrz pręta znajduje się system magnesów. W wyznaczonym miejscu na nodze przykłada się zewnętrzny sterownik indukujący pole magnetyczne. Po jego włączeniu magnesy zaczynają się poruszać, co powoduje powolne rozsuwanie dwóch powstałych po przecięciu części kości. Kość i cała kończyna wydłuża się, w zależności od zaplanowanego tempa, od 0,75 milimetra do 1 milimetra dziennie, aż do osiągnięcia docelowej długości. Dwa lata temu pacjent przeszedł operację wydłużania ud z zastosowaniem fiksatorów zewnętrznych. Łącznie, przy zastosowaniu obu metod, udało się podwyższyć jego wzrost o 11 centymetrów (6 na udach i 5 na podudziach). Metoda wydłużania kończyn dolnych z użyciem „rosnących” prętów magnetycznych jest bardzo dobrze akceptowana przez pacjentów z uwagi na małą inwazyjność (brak masywnych elementów metalowych na zewnątrz uda czy podudzia, jak ma to miejsce w klasycznych metodach) oraz możliwość swobodnego codziennego funkcjonowania (kąpiel, ubieranie, zmiana pozycji). Jedynym ograniczeniem w obu metodach jest zakaz chodzenia do czasu uzyskania konsolidacji i zrostu regeneratu kostnego, który tworzy się między wydłużanymi odcinkami kości. Pręt jest 78
ALMA MATER nr 231–232
deformacji kończyn dolnych, chirurgiczne leczenie skoliozy, wydłużanie kończyn dolnych oraz fizjoterapię. Warto również wspomnieć, że Oddział Ortopedyczno-Urazowy Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie może się poszczycić wieloma innymi sukcesami. Jako jeden z nielicznych ośrodków w Polsce i Europie rutynowo wykonuje tak zwane biologiczne rekonstrukcje masywnych ubytków kości długich po resekcji złośliwych nowotworów, z użyciem przeszczepów allogenicznych kości (przeszczep od dawcy), dający szansę na odbudowę naturalnej struktury kostnej. Oddział dysponuje również możliwością wszczepiania endoprotez onkologicznych, w tym także endoprotez rosnących. Od kilku lat wykonywane są także operacje onkologiczne nowotworów miednicy z użyciem indywidualnie wydrukowanych implantów. Jako jedyny ośrodek w kraju Oddział prowadzi kompleksowe leczenie chorych z artrogrypozą (wrodzoną sztywnością stawów) w ramach Centrum Leczenia Artrogrypozy, począwszy od wieku noworodkowego aż do ukończenia 18 lat. Jest również jedną z pierwszych jednostek w Polsce, które wprowadziły metodę Ignacio Ponsetiego w korekcji stóp końsko-szpotawych i może się poszczycić doskonałymi efektami w leczeniu tego schorzenia. Ponadto jako jeden z nielicznych oddziałów ortopedycznych w kraju prowadzi operacyjne leczenie skolioz wczesnodziecięcych z użyciem instrumentarium „rosnącego”, pozwalającego na skorygowanie i zatrzymanie postępu zniekształcenia kręgosłupa, jednocześnie nie hamując jego wzrostu. Natomiast jako jeden z nielicznych w Europie wykonuje tak zwaną osteotomię okołopanewkową stawu biodrowego metodą prof. Reinholda Ganza. Archiwum USD w Krakowie
O
Zdjęcie rentgenowskie przedstawiające zrost między wydłużanymi odcinkami kości piszczelowych
zazwyczaj usuwany po upływie około roku od wszczepienia. Pseudoachondroplazja to dziedziczne zaburzenie wzrostu kości. Jest spowodowane heterozygotyczną mutacją w genie kodującym białko macierzy oligomerycznej chrząstki (COMP). Wykrywane jest zwykle dopiero w wieku 2–3 lat. Najpierw pojawia się zmniejszenie tempa liniowego wzrostu w porównaniu do rówieśników, potem chód kaczkowaty i deformacje kończyn dolnych. Skutkiem postępu choroby jest zahamowanie wzrostu szkieletu, głównie w kończynach. Powoduje to, że średni wzrost dorosłych mężczyzn z tą chorobą wynosi około 120 centymetrów, kobiet około 116 centymetrów. Chorzy cierpią również, między innymi, na wiotkość więzadeł i hiperlordozę kręgosłupa lędźwiowego. Potomstwo osób dotkniętych chorobą jest w 50 procentach narażone na odziedziczenie zmutowanego genu. Dostępny jest test prenatalny. Obecnie nie ma lekarstwa na pseudoachondroplazję, stosuje się leki przeciwbólowe na dolegliwości stawów, osteotomię w przypadku
AWoj konsultacja:
dr med. Krzysztof Miklaszewski