UDANY MARIAŻ NAUKI I SZTUKI B
Alicja Rafalska-Łasocha
Marta Grzesiak-Nowak
adania chemiczne przeprowadzane na krakowskich zabytkach mają na Uniwersytecie Jagiellońskim długą historię. Kiedy w początkach ubiegłego wieku kondycja cynowych sarkofagów w wawelskiej nekropolii zaniepokoiła konserwatorów, o pomoc poproszono chemika Tadeusza Estreichera, dawnego asystenta prof. Karola Olszewskiego. Diagnoza nie była trudna: metaliczna cyna w temperaturze niższej niż 13,2 oC ulega przemianie alotropowej i zamienia się w szary proszek. Proces ten jest niezwykle niebezpieczny dla cynowych zabytków, nazywa się go zarazą lub trądem cynowym. Profesor Estreicher rozpoznał zagrożenie, opisał Główny konserwator Muzeum Narodowego w Krakowie Janusz Czop, przewodniczący komitetu organizacyjnego je w opublikowanej w 1923 roku pracy prof. Wiesław Łasocha i dziekan Wydziału Chemii UJ prof. Grażyna Stochel w trakcie otwarcia konferencji zatytułowanej Trąd cynowy trumien w grobach królewskich na Wawelu, zalegradacją oraz zachowanie ich w dobrym Interdyscyplinarne spotkania ekspercając właściwe środki zaradcze. stanie dla przyszłych pokoleń. tów zajmujących się takimi dziedzinami W 1937 roku inny pracujący w KrakoTradycje krakowskich chemików nauki, jak chemia, fizyka, archeologia, wie uczony – Ludwik Chrobak wykonał kontynuowane są na Wydziale Chemii historia sztuki czy konserwacja, cieszą się analizę rentgenograficzną odnalezionych UJ. W maju 2016 roku pracownicy Wy- rosnącym zainteresowaniem w środowisku przy ul. Floriańskiej monet z czasów działu, już po raz szósty, zorganizowali naukowców i muzealników. W tym roku Władysława Jagiełły. Wyniki przedstawił w Krakowie międzynarodową konferencję swoimi doświadczeniem i wiedzą dzielili w pracy O minerałach narosłych na monaukową 6th Meeting X-ray and Other się wykładowcy z Anglii, Belgii, Austrii, netach srebrnych z w. XV. Techniques in Investigations of the Objects Francji, Izraela, Włoch i Polski. W ciągu minionego wieku nastąpił of Cultural Heritage’. Tegoroczna edycja Obrady odbywały się w Gmachu Główogromny rozwój stosowanych w labokonferencji poprzedzona była sesją nauko- nym Muzeum Narodowego w Krakowie, ratoriach chemicznych metod i technik wą Cultural Heritage Authentication and przy al. 3 Maja, gdyż oprócz Wydziału badawczych. Klasyczna analiza chemiczna Forensic Science, zorganizowaną z ini- Chemii UJ w organizację konferencji coraz częściej zastępowana jest przez nocjatywy Komisji Krystalografii w Sztuce włączyło się też Muzeum. Współorganiwoczesne techniki instrumentalne, ale cel i Dziedzictwie Kulturowym, działającej zatorami wydarzeń, podobnie jak w latach badań pozostaje ten sam: ochrona dzieł w ramach Międzynarodowej Unii Kry- poprzednich, byli również Instytut Katalizy sztuki i obiektów zabytkowych przed destalograficznej. i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN oraz Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Patronat honorowy nad spotkaniem objęła minister Magdalena Gawin, główny konserwator zabytków w Polsce. Konferencję wsparło Krakowskie Konsorcjum Naukowe im. Mariana Smoluchowskiego „Materia – Energia – Przyszłość” oraz firmy Panalytical, Stoe, Devmatech i Testchem. Program konferencji, książka abstraktów oraz inne informacje o konferencji dostępne są na stronie www: http://www. biurokarier.chemia.uj.edu.pl/conf/x-ray16
Alicja Rafalska-Łasocha
kierownik Biura Karier i Promocji Wydziału Chemii UJ
48
ALMA MATER nr 186 Prezentacja podczas wykładu prof. Koena Janssensa z Uniwersytetu w Antwerpii Micro-XRPD, XRPD Tomography, and MA-XRPD: 3 Methods to Better Understand Structural Changes in Cultural Heritage Materials