to możliwe dzięki temu, że na Wydziale Chemii UJ od 2007 roku działa – jako jedyne w Polsce – jedno z ośmiu Europejskich Centrów Testowych EChemTest, w którym każdy może sprawdzić swoje kompetencje merytoryczne w zakresie różnych obszarów chemii na kilku poziomach (szkoły średniej, licencjatu i specjalistycznych kursów na poziomie studiów magisterskich) określonych przez standardy wypracowane przez ECTNA2. Europejskie testy EChemTest wykorzystywane są także w procesie rekrutacji na studia magisterskie: kandydaci, którzy legitymują się certyfikatem potwierdzającym zaliczenie jednego z testów, uzyskują dodatkowe punkty. Rosnąca rola interdyscyplinarności oraz internacjonalizacji dotyczy także prowadzonych studiów III stopnia. Wydział Chemii UJ prowadzi od lat studia doktoranckie w zakresie chemii. W ostatnich latach oferta studiów III stopnia została poszerzona o międzynarodowe studia doktoranckie3 oraz interdyscyplinarne studia doktoranckie o nazwie nauki molekularne dla medycyny4. Szczególne miejsce w strategii Wydziału Chemii zajmuje stałe zwiększanie roli technologii informatycznych w kształceniu i organizacji procesu dydaktycznego. Kształcenie powiązane jest ze stopniowym wdrażaniem nowoczesnych metod dydaktycznych opartych na zdalnym nauczaniu (tzw. e-learningu). W przypadku zajęć na kierunkach ścisłych i przyrodniczych trudno wyobrazić sobie sytuację, w której kursy prowadzone bezpośrednio przez wykładowcę mogłyby być zastąpione zajęciami odbywającymi się w trybie nauczania zdalnego. E-learning może być jednak z powodzeniem stosowany jako narzędzie wspomagające tradycyjne kursy. W ramach jednego z projektów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki5 realizowanego na Wydziale Chemii UJ opracowane zostały materiały do takiego wspomagania przedmiotów obowiązkowych na studiach licencjackich chemia i ochrona środowiska. Warto przy okazji dodać, że w ramach tego projektu opracowane zostały również nowe zajęcia wyrównawcze dla studentów I roku, obejmujące wszystkie kluczowe przedmioty na prowadzonych kierunkach studiów. Kształcenie w zakresie nauk ścisłych i przyrodniczych wymaga podwyższania kwalifikacji studentów mających na celu ich lepsze dostosowanie do wymagań
rynku pracy. Studia na kierunkach chemia i ochrona środowiska objęte są obowiązkowym systemem praktyk. Tym niemniej, wydział dąży do rozszerzania oferty kursów oraz dodatkowych, nieobowiązkowych praktyk i staży. Znaczną pomocą są, również w tym przypadku, fundusze strukturalne: środki pozyskane w ramach projektu Wiking6 przeznaczone są w dużej mierze na praktyki i staże studenckie oraz rozwój wydziałowego biura karier, w którym absolwenci mogą uzyskać pomoc w wejściu na polski i międzynarodowy rynek pracy. Warto podkreślić, że Biuro Karier i Promocji Wydziału Chemii UJ działa już od 2002 roku. Jednym z podstawowych problemów, z którymi borykały się uczelnie prowadzące studia chemiczne w poprzednich latach, był brak środków finansowych, które można byłoby wydatkować na modernizację aparatury do zajęć laboratoryjnych. Problem dotyczył głównie studiów I stopnia, gdyż do dydaktyki na studiach magisterskich, bezpośrednio powiązanej z prowadzonymi badaniami naukowymi, w znacznej mierze wykorzystywana była zawsze nowoczesna aparatura badawcza. Sytuacja zmieniła się wraz z napływem środków finansowych poprzez fundusze strukturalne. Środki pozyskane przez Wydział Chemii UJ w ramach programów Projektu Operacyjnego Innowacja i Środowisko7 oraz Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego8 przeznaczone na zakup najnowocześniejszej aparatury i sprzętu laboratoryjnego do wykorzystania na zajęciach dydaktycznych, pozwolą na epokową zmianę w tym zakresie. Planowane zakupy aparatury umożliwią organizację nowych laboratoriów dydaktycznych na najwyższym światowym poziomie. Osiągnięcie strategicznych celów Uniwersytetu wymaga aktywnych działań polegających nie tylko na ciągłym dostosowywaniu oferty dydaktycznej do zmieniających się warunków zewnętrznych, ale także na wpływaniu na te warunki na poziomie krajowym i europejskim; Wydział Chemii UJ aktywnie uczestniczy w działaniach ECTNA2 od początku istnienia tego stowarzyszenia – od roku 1996. Niezwykle istotna jest także szeroka akcja promocyjna zarówno w zakresie promocji nauk ścisłych, jak i promocji Wydziału. Na tym polu w sposób wyjątkowy zaznacza się działalność Zakładu Dydaktyki Chemii, a także wiele akcji
Technologii Chemicznej, Zakład Fizyki Chemicznej, Zakład Chemii Analitycznej. Po tej reorganizacji funkcje kierowników Zakładu Chemii Nieorganicznej pełnili kolejno: doc. dr hab. Tadeusz Senkowski (1970–1976 i ponownie 1984–1987), prof. Zdzisław Wojtaszek (1976–1980), prof. Krystyna Dyrek (1978–1981 i ponownie 1993–1997), prof. Alina Samotus (1981– –1984), prof. Zofia Stasicka (1987–1991), prof. Roman Dziembaj (1992–1993), prof. Jerzy Datka (1997–2003), dr hab. (od 2005 profesor) Zbigniew Sojka (2003–2009), dr hab. Andrzej Kotarba (2009 – do dziś). Kierownikami Zakładu Chemii Organicznej po reorganizacji byli kolejno: prof. Julian Mirek (1970–1980), prof. Wanda Żankowska-Jasińska (1980–1985), prof. Krystyna Bogdanowicz-Szwed (1985–1991), doc. dr hab. Janusz Sepioł (1991–1994), doc. dr hab. Janusz Jamrozik (1994–2000) i dr hab. Barbara Rys (2000 – do dziś). Zakładem Chemii Fizycznej i Elektrochemii kierowali: prof. Bolesław Waligóra (1970–1989), prof. Jan Najbar (1989–1991), prof. Maria Paluch (1992–2009), prof. Maria Nowakowska (2009 – do dziś). Zakładem Fizyki Chemicznej kierowali: prof. Janina Janik (1970–1993), prof. Leonard Proniewicz (1994–2009) i prof. Edward Mikuli (2009 – do dziś). Zakładem Chemii Ogólnej po reorganizacji kierowali: prof. Bronisław Zapiór (1970– –1978), prof. Maciej Leszko (1978–1996) i prof. Adam Juszkiewicz (1996 – do dziś). Zakładem Technologii Chemicznej kierowali: prof. inż. Feliks Polak (1970–1972), prof. Edgar Bortel (1972–1997) i prof. Roman Dziembaj (1997 – do dziś). Zakładem Chemii Teoretycznej jako jednostką dydaktyczną od 1970 roku kierowali: prof. Alojzy Gołębiewski, prof. Andrzej Witkowski, prof. Roman Nalewajski, prof. Piotr Petelenz, prof. Marek Pawlikowski, dr hab. Marek Frankowicz i dr hab. Jacek Korchowiec (2009 – do dziś). Zakładem Krystalochemii i Krystalofizyki kierowali: prof. dr Józef Chojnacki (1970– 1975), dr Łukasz Lebioda (1976–1980), dr Barbara Oleksyn (1981–1984), profesor Stanisław Hodorowicz (1984–1990), prof. Barbara Oleksyn (1990–1997), prof. Wiesław Łasocha (1997–2003), prof. Katarzyna Stadnicka (2003–2009), prof. Krzysztof Lewiński (2009 – do dziś)
ALMA MATER nr 136
57