Lutfi Alia | Leksione Kirurgjia

aksit iliak, mund te korigjohen nepermjet angioplastikes e stenting. Rikostruksioni direkt i segmentit aorto-iliak te interesuar nga degjenerimi aterosklerotik, kryhet ne se garanton zgjatje.

Rikonstruktimi indirekt me bypass extra-anatomik, duhet te vleresohet sipas gjendjes e moshes te pacientit, shkalles se invalidizimit, pranise te infeksioneve ne proteza etj.

Ne vitet e fundit, teknika e trajtimit endovaskular (PTA e STENTING), krahas faktit qe ka zgjeruar indikazionet terapeutike, jane shtruar si alternativa te vlefeshme ne trajtimin kirurgjikal te klasik. Bypass aorto-bi-femoral (ABF), si metode standarde e rikonstruktimit kirurgjikal direkt, perdoret ne rreth 90 % te pacienteve te operuar per semundje obstruktive aorto-iliake. Vdekshmeria perioperatore sipas literatures varion 1 - 5 %; nderlikimet madhore ne 5-10 % te rasteve, ndersa nje perqindje variabile (11 deri 33 %) e pacientave meshkuj, pesojne disfunksion seksual post-operator. Nje tip i tille nderlikim, mund te minimizohet ne se respektohet pleksi hypogastrik, qe studiohet me pare me arteriografì pre-operatore. Ne l,8 - 4 % te rasteve ndodh infeksion i protezes. Nder shkaqet kryesore te vdekshmerise rendisim infarktin e miokardit, iskemine intestinale e insuficienca respiratore.

Ne varesi te gjendjes se pergjitheshme te pacientave (klasa ASA IV e V), kryhet rivaskularizimi extranatomik nepermjet urezimit axillo-bi-femoral (AXBF). Ne keto raste, ecuria ne kohe rezulton me e vogel ne krahasim me bypass ABF e nuk rekomandohet si intervent i preferuar. Ne literatur, referohet se vetem 62 % shkojne > 5 vjet. Semundja obstruktive aorto-iliaka intereson se bashku te dy akset iliake, sintomat shpesh shprehen unilaterale, fak ky qe konfirmohet nga aspekti angiografìk me i keq ne njeren ane ne krahasim me tjetren dhe pikerisht jane keto raste qe orientojne per rivaskularizim unilateral, duke pritur nje momnet te dyte per te korigjuar anen tjeter. Bypass-i i kryqezuar femuro-femoral (i emertuar cross-over), garanton nje permiresim te mire, me rezultate qe zgjasin ne kohe, prandaj eshte dhe me i perdorur.

Arteriopatite jo degjenerative.

Vaskulitet jane nder shkaqet e shpeshta te arteriopative kronike obstruktive te gjymtyreve inferiore. Si entitet, vaskuliti eshte inflamacion i vazave te gjakut, qe çon ne ngushtim te lumenit, me pasoje iskemine e demtimin e indit te ushqyer. Mund te perfaqesoje manifestimin e pare te nje semundje primare, ose manifestim sekondar i nje semundje primitive si p.sh ata te indit lidhor (LES, Artrite reumatoide), te infeksioneve (HBV, HCV, HIV, sifilide, TBC), ose zhvillohet si nderlikim nga nje medikament. Prek vazat e çdo kalibri e te çdo organi, nga rrjedh nje varietet shenjash e sintomash qe e bejne te veshtire diagnozen e formave singole.

Ecuria e vaskulitit mund te jete relativisht beninje ose progresive dhe e shpejte.

Diagnoza e çdo forme vaskuliti eshte e rendesishme per mjekimin dhe prognozen e te semurit.

Ne genezen e vaskuliteve implikohen faktore te shumte si predisposicioni genetik, tipi i pergjigjies imunitare ne varesi te antigenit, te formimit te komplekseve imune qarkulluese e te karakteristikave kimiko-fizike, kapaciteti i sistemit retikuloendotelial ne eleminim te imunokomplekseve, nga grada e turbullimit te fluksit dhe te presionit hidrostatik ne vaza, nga integriteti i endotelit vazal. Rol te rendesishme ka depozitimi i komplekseve imune Ag-At me teprice antigeni ne endotelin vaskular. Nga kjo gjendje ndodh çlirimi i lendeve vazoaktive nga trombocitet dhe aktivizimi i sitemit te komplementit, nder te cilet me rol jane faktoret me aktivitet kemiotaktik per leukocitet, te cilet infiltrojne vazen, fagocitojne imunokomplekset e çlirojne enzimat intracitoplasmike qe zhvillojne demtimin e endotelit e te paretit vaskular.

Vaskulitet mund te klasifikohen ne baze te kritereve etiopatogenetike siç propozoi Fauci ne 1978, ose ne baze te kalibrit te vazes te interesuar sipas propozimit te Chapel Hill International Consensus Conferenece (1994) qe i ndane ne a. Vaskulite te arterieve te medha, b. te arterieve te mesme, c. te raterieve me kaliber te vogel.

Diagnoza e vaskulitit, ne radhe te pare bazohet ne gjetjen e nje proçesi inflamator te vazes e se dyti ne perkufizimin e formave specifike te semundjes. Nje element tjeter qe kontribuon ne diagnozen e formes te vaskulitit eshte zbulimi ne serum i pranise te antritrupave anticitoplasma te neutrofileve (ANCA), qe percaktohen me ndihmen e imunofluoreshences. Ne baze te tipit te fluoreshences (perinukleare o citoplasmike), jane pershkruar 2 tipe te ANCA (C 46