www.gu.com.pl
Gazeta Ubezpieczeniowa nr 01 (1026) 2–6 stycznia 2019
10
LIDERZY PPK KOMENTARZ EKSPERTA
Powszechna i dobrowolna korzyść dla wszystkich Rok 2019 zapowiada ogromną zmianę w strukturach obecnego systemu emerytalnego w Polsce. Obowiązek utworzenia przez pracodawców pracowniczych planów kapitałowych (PPK) w założeniu ma stać się dla uczestników dodatkowym źródłem oszczędności na „jesień życia”.
worząc podstawy funkcjonowania systemu, ustawodawca postanowił połączyć zasady powszechności i dobrowolności. Z jednej strony system będzie powszechny, ponieważ każdy pracodawca (z pewnymi wyjątkami) będzie miał obowiązek utworzenia i prowadzenia PPK. Natomiast z drugiej strony pracownik, który nie zechce partycypować w planie, będzie mógł zrezygnować z uczestnictwa, składając papierowy wniosek do pracodawcy. W ten sposób zatrudniany pracownik, jako potencjalny beneficjent, zyskuje prawo do decyzji o własnym udziale w PPK. Obowiązkowa implementacja PPK ma również wpłynąć na wzrost świadomości obywateli w temacie gromadzenia oszczędności w sposób niezależny od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który od lat zmaga się z niewydolnością finansową. Bieżące statystyki wskazują, że produkty oferowane w ramach trzeciego, dobrowolnego filaru nie cieszą się zbyt dużą popularnością, niezależnie od formy ich prowadzenia – indywidualnej
T
(IKE, IKZE) czy grupowej (PPE). Co prawda od połowy 2017 r. zauważalny jest wyraźny wzrost zainteresowania pracodawców wdrażaniem pracowniczego programu emerytalnego (PPE), jednak ich liczba (na chwilę obecną ponad 1,2 tys. aktywnych programów) wciąż stanowi kroplę w morzu w skali krajowej. Inne formy grupowych pracowniczych benefitów emerytalnych – planów oszczędnościowych lub inwestycyjnych – również stanowią raczej unikatową propozycję ze strony pracodawcy. Na wspomniane rozwiązania decydują się obecnie przede wszystkim firmy międzynarodowe, które posiadają oddziały w innych krajach, najczęściej zachodnich, gdzie rynek kapitałowy oraz oferowane w ramach jego funkcjonowania benefity emerytalne są popularne od wielu lat. Zagranicznym firmom znacznie łatwiej niż innym podmiotom jest adaptować globalną politykę zarządzania benefitami do rynku polskiego. Wdrożenie przepisów ustawy o PPK ma odwrócić obecną sytuację. Wobec niekorzystnych projekcji wysokości emerytur wypłacanych przez ZUS w przyszłości
wdrożenie nowego, komplementarnego rozwiązania wydaje się trafionym i niejako nieuniknionym, logicznym rozwiązaniem. Jednak pracownicze plany kapitałowe będą również sprawdzianem zaufania wobec ustawodawcy, które zostało podkopane po transferze do ZUS-u w 2014 r. ok. 52% środków zgromadzonych w OFE. Największym wyzwaniem postawionym przed Polskim Funduszem Rozwoju oraz Ministerstwem Finansów będzie zachęcenie obywateli do niewystępowania z PPK. Aby zagwarantować wiarygodność i bezpieczeństwo finansowe w ustawie o PPK zostały zamieszczone zapisy o prywatności i dziedziczności zgromadzonych środków. Takie klauzule nie znajdowały się w ustawie o OFE. Dodatkowymi korzyściami z udziału w PPK będą coroczne wpłaty z Funduszu Pracy za aktywne uczestnictwo, uproszczony model inwestycyjny (fundusze zdefiniowanej daty), niski poziom zaproponowanych kosztów za zarządzanie oraz możliwość wypłaty środków przed osiągnięciem 60. roku życia. Pracownicze plany kapitałowe mają ogromny potencjał, jednak ich wdrożenie musi zostać
przeprowadzone w sposób usystematyzowany i transparentny. Podmioty zatrudniające muszą otrzymać wskazówki, jak efektywnie wywiązać się z obowiązków wynikających z ustawy o PPK, a jego przyszli uczestnicy muszą uzyskać zagwarantowany dostęp do wiedzy na temat programu i konsekwencji uczestnictwa w nim. Bez dobrze zaplanowanej ogólnokrajowej kampanii informacyjnej nawet najlepiej przygotowany program nie ma szansy się udać. Moim zdaniem na wdrożeniu PPK mogą zyskać wszyscy. Obywatelom (pracownikom) zostanie zaproponowany udział w nowym
programie gromadzenia oszczędności. Państwo stworzy rozwiązanie, które pobudzi polski przemysł oraz rynek kapitałowy poprzez dodatkowy zastrzyk finansowy. Natomiast instytucje finansowe będą miały niepowtarzalną okazję, by zaproponować rozwój grupowych produktów emerytalnych i oszczędnościowych. Sebastian Ludwin lider Zespołu Projektów Emerytalnych w Aon Polska
Sebastian Ludwin w Aon Polska jest odpowiedzialny za kontakt z globalnymi klientami i negocjowanie warunków umów współpracy z instytucjami finansowymi zarządzającymi programami emerytalnymi (PPE i PPK). Autor modelu oceny oferentów emerytalnych i koordynator adaptacji warunków globalnego Aon Pension know-how do warunków polskich. Odpowiada za rozwój biznesu w linii Health & Benefits. Jego specjalizacją jest indywidualne podejście do procesu tworzenia pracowniczych programów emerytalnych (PPE) w przedsiębiorstwach. Jako praktyk rynku kapitałowego posiada wiedzę niezbędną do skutecznej rejestracji i wdrożenia planów emerytalnych. Osobiście odpowiedzialny za wdrożenia PPE w globalnych firmach. Na co dzień wspiera strategicznych klientów Aon w efektywnym przygotowaniu do wykonania przepisów ustawy o PPK.
Pracodawca potrzebuje wsparcia przy wdrożeniu PPK O PPK z perspektywy brokera mówi Tomasz Rydzel, członek zarządu Grupy Brokerskiej Quantum Sp. z o.o. leksandra E. Wysocka: – Od 1 stycznia obowiązuje nowa ustawa o pracowniczych planach kapitałowych. Czy nowe rozwiązanie może być interesujące z punktu widzenia brokera? Tomasz Rydzel: – My od wielu lat działamy na rynku emerytalnym. Osobiście aktywnie w nim uczestniczyłem, biorąc udział w kilkudziesięciu wdrożeniach pracowniczych planów emerytalnych jeszcze w pierwszej dekadzie XXI w. Rola brokera przy wprowadzaniu PPK wydaje mi się bardzo podobna do tej, jaką pełniliśmy i pełnimy przy PPE. Przeprowadziliśmy już kilkadziesiąt rozmów w tym temacie z naszymi klientami. Jestem zdania, że do PPK można podejść jak do przykrego obowiązku albo jak do szansy na stworzenie wartościowego benefitu dla pracowników. Niezwykle istotna jest komunikacja między pracodawcą a pracownikami i właściwa kampania informacyjna. Obowiązków nikt nie lubi. Sugeruję moim klientom, żeby jednak wyszli z inicjatywą i podeszli do tematu w sposób przemyślany, włączając PPK w szerzej pojęte „benefity pracownicze”, żeby były czymś
A
naturalnym, a nie sztucznym i narzuconym z zewnątrz. My jako broker możemy w tym procesie asystować. Nie jest łatwo podejść do PPK w sposób przemyślany, biorąc pod uwagę, że wciąż nie mamy jeszcze oferty produktowej, a terminy są dość restrykcyjne... – Nie ma powodów do paniki. Można oczekiwać, że z przyczyn ustawowych produkty będą dość ujednolicone. Być może niektórzy gracze zdecydują się zejść poniżej kosztów i walczyć o udział w rynku ceną, ale to na razie tylko domysły. My jako doradcy również mamy ograniczone pole manewru, ponieważ wszelkie estymacje możemy wykonywać wyłącznie na podstawie funduszy wykorzystywanych przez PPE. Niewiadomych jest wiele, również po stronie Polskiego Funduszu Rozwoju... co nie znaczy, że należy panikować. Podstawy prawne już są, na pewno istotną kwestią będzie też aktualizacja systemów płacowo-księgowych. Tu nie spodziewam się jednak istotnych barier ze strony dostawców IT. Pozostaje jednak wiele pytań: produktowych, obsługowych,
marketingowych, technicznych. Pracodawcom na pewno przyda się tu wsparcie, bo już teraz widać, że własnymi siłami kadrowymi będzie im trudno się w temacie odnaleźć. Pytanie brzmi, czy angażowanie się we wdrożenie PPK jest dla brokerów opłacalne? Margines ustawowych kosztów jest minimalny. – Przeprowadziliśmy nawet wstępne estymacje i wynikło z nich, że wdrożenie PPK w firmie zatrudniającej 500 osób może oznaczać kilkadziesiąt godzin konsultanckich po stronie brokera, co przecież kosztuje. Jako element szerszej współpracy z pracodawcą to może się kalkulować, ale już jako jedyna usługa?
w zakresie PPK jest czymś naturalnym. W przypadku nowych klientów pozostaje to jeszcze kwestią do przemyślenia, ale jesteśmy otwarci na współpracę. Dziękuję za rozmowę. Aleksandra E. Wysocka
Niektórzy więksi brokerzy traktują PPK jako element budowania relacji z klientem, a niekoniecznie źródło dochodu. – My widzimy to podobnie. Jeśli kompleksowo obsługujemy klienta, to doradztwo
