czegoś dostarcza mi wystarczającej satysfakcji i nie powoduje automatycznej chęci przełożenia widzianego na kreowane”. Od fascynacji skomplikowanymi światami Jacka Gaja po współpracę z tworzącym matematycznie uporządkowane prace Wojciechem Krzywobłockim Kaczmarek dochodził do własnej drogi przez grafikę. Rozstawał się z minimalistycznym językiem czerni i bieli, następnie porzucał kolor, tworzył kilka tysięcy prac, by z czasem bardziej selekcjonować pomysły i liczbę skończonych dzieł, przemieszczał się od figuracji ku abstrakcji, aby powrócić do figury, ale już innej, odmiennie kształtowanej, zbliżającej się niekiedy do języka abstrakcyjnego. Praca nad grafiką jest według artysty zajęciem sprzyjającym wyciszeniu. Budowanie kolejnych warstw dzieła skłania do swoistej ascezy, której z biegiem lat Stefan Kaczmarek coraz chętniej się poddaje, tworząc prace na granicy widzialnego, dotykając w swoich kompozycjach figuratywnych i tych bliższych abstrakcji tajemnicy tego, co nie powinno do końca zostać wypowiedziane. Henryk Ożóg: → [ 170–171 ]
Czarno-biały przekaz to za mało? Is black-and-white communication not enough?
W K L S Ł O D R U K D Wczesna twórczość Henryka Ożoga
ukształtowała się niewątpliwie pod silnym wpływem jednego z czołowych reprezentantów krakowskiej szkoły grafiki, proferora Mieczysława Wejmana, jednocześnie dość szybko ujawniła się polemiczna wobec tej formacji postawa artysty. Sprzeciw był efektem poszukiwania własnej drogi twórczej oraz inspiracji pracami artystów, takich jak David Hockney, Ron Kitaj, Francis Bacon czy Neo Rauch, którzy wytyczali odmienne ścieżki wiodące przez artystyczną rzeczywistość. Wpływ na formowanie się osobistej postawy graficznej wywarło także malarstwo, które Henryk Ożóg uprawiał równolegle z tworzeniem akwafort i akwatint. Poszukiwania podobieństw między mediami doprowadziło artystę do zainteresowania technikami nietrawionymi: mezzotintą i suchą igłą, w których swoboda kształtowania matrycy i walorowania kreski pozwalały na tworzenie prac o zróżnicowanym charakterze, dostarczając jednocześnie pożądanej przez artystę wolności ekspresji. Powstające w tym czasie prace, choć nadal czarno-białe, zdradzały tkwiącą w artyście predylekcję do rozwiązań o bardziej malarskim charakterze. Z czasem wprowadzany, początkowo nieśmiało, kolor stał się jednym z głównych środków, dostarcza-
MARTA ANNA RACZEK-KARCZ Jedność w wielości… / Unity in diversity…
finally become more selective with ideas and restrictive with the number of completed works; he moved from figuration to abstraction to return to the figure, although not the same one: shaped differently, at times coming close to the language of abstraction. According to the artist, printmaking fosters peace of mind. The process of building a work layer after layer commands a certain sort of ascetics, which Kaczmarek is growing to accept as the years go by, producing works on the verge of visible. His prints, both the figurative ones and those nearing abstraction, touch upon the mystery of what should never be fully uttered.
I N T A G L I O D Henryk Ożóg’s early works doubt-
less emerged under the profound influence of one of the leading representatives of the Krakow school of printmaking, Prof. Mieczysław Wejman. That attitude of Ożóg to this formation was fairly polemical became nevertheless apparent fairly soon. This opposition resulted from his own artistic choices and from inspiration by the œuvre of artists such as David Hockney, Ron Kitaj, Francis Bacon and Neo Rauch, who pointed to new paths in the artistic reality. Painting, which Ożóg practiced at the same time as etching and aquatint, had an additional formative impact on his personal outlook as a printmaker. Attempts to grasp the similarities between the media fostered the artist’s interest in mezzotint and dry point, non-etching procedures in which the freedom of working the matrix and the gradation of line value helped produce works of diversified nature, at the same time providing the much-desired freedom of expression. The works that came into existence at that time, although still black-and-white, betrayed the artist’s innate predilection for more painterly solutions. Introduced at a later stage, initially very timidly, colour became one of the key tools for enhancing expressiveness, despite the fact that it required giving up the former freedom of gesture, now limited by technical constraints. The liberation from the monochromatic colour range coupled with a search for inspiration in the Western consumptionist culture, allowed the artist to create exceptionally exuberant prints in an age that was far from buoyant.