4. Metin Makale Biraz Daha Hakikat (…) Sabah gazetesinde “Dekadanlar” makalesi intişar edinceye kadar orta yerde “dekadanlık” sözü yoktu. Dekadanlık sözü olmadığı gibi kimse çıkıp da kendi namına asaleten, rüfakaası namına vekaleten: “Biz şöyle bir meslek-i edebî ettik bundan sonra şöyle yazacağız, edebiyatı şu yolda terakki ettireceğiz vs...” gibi bir iddiada bulunmamıştı.
Günümüz Türkçesiyle (…) Sabah gazetesinde “Dekadanlar” makalesi yayımlanıncaya kadar orta yerde “dekadanlık” sözü yoktu. Dekadanlık sözü olmadığı gibi kimse çıkıp da kendi adına veya arkadaşları adına: “Biz şöyle bir edebiyat okulu kurduk, bundan sonra şöyle yazacağız, edebiyatı şu yolda terakki ettireceğiz vs...” gibi bir iddiada bulunmamıştı. Böyle bir iddia, böyle bir meslek varsa gösterilsin. Hâlbuki edebiyatımızda böyle bir meslek var zannettiren şey işte o “Dekadanlık”
Hüseyin Cahit YALÇIN
makalesidir. Fakat dikkat edelim. Bu mesleğin nasıl icat olduğunu iyice anlayalım. “Dekadanlar” makalesini yazan zat: “Bizde birtakım genç edipler var, bunlar lisanı berbat ediyorlar, yazdıklarından bir şey anlaşılmıyor, bunlara “dekadan” denir çünkü Fransa’da böyle bir edebiyat okulu var ki yazdıkları anlaşılmaz ve onlara “dekadan” derler; işte bizde yeni peyda olan bu edipler de “dekadan”dır, meslekleri “dekadanlık”tır diyordu. Yani bize “dekadanlık” mesleğinin varlığı da benzetme yoluyla ortaya çıkıyordu. Acaba kendilerine böyle “dekadanlık” isnat edilen kişiler bunu kabul ve tasdik ettiler mi? Burasını arayalım. Farz edelim ki böyle bir meslek vardı da her nedense onun taraftarları edebî hareketlerinin yolunu ilan etmemişlerdi yahut ilana vakit bulamamışlardı. Şimdi kendileri hakkında bir iddia ortaya atılınca ne yapmalılardı? Gerçekte böyle bir meslekleri varsa “evet” demeleri aklen zaruri değil miydi? Hâlbuki bunlar arasında utufetlü Ahmet Mithat Efendi hazretlerinin sözlerini tasdik eden olmadı. Bilakis Süleyman Nesip Bey tarafından bu iddia reddedildi. Demek ki “dekadan” denilen kişiler bunu kabul etmediler. Niçin? Acaba “dekadan” idiler de gizlediler mi yoksa “dekadan” olmadıkları için kabul mü etmediler? Gerçekten de bu meslekte iseler niçin gizleniyorlardı? Bu mecburiyet olsa olsa kendi mesleklerinin fena olmasını bilmekten, bunu söylemeye utanmaktan ileri gelebilir. Şu ihtimale göre, bizde “dekadanlık” vardı. “Dekadanlar” bunun fena bir şey olduğunu biliyorlardı, hükmünü vermek gerekir. Dünyada aklı başında olan bir adam var mıdır ki bir şeyin fena olduğunu bile bile onu kabul etsin? Bir adam, bir meslek okulunun fena olduğunu bile bile ona dahil olur mu? İyisini ister. Bunu bir çocuk bile bilir ki bir yazar, fena olduğunu bildiği bir meslek okuluna göre eserler yazarak onu Türkçeye uyarlama adına kendini zorlamaz. Demek oluyor ki bizde “Dekadanlık” makalesinin haber verdiği “dekadanlık” gerçekte mevcut olsaydı bile “dekadanlar”ın bu mesleğin fenalığından haberleri olmadığını aklen, mantıken söylemeliyiz.
82