A.HAKPARK MAGAZINE JAAROVERZICHT 2012 by a.hakpark

a.hakpark magazine

jaaroverzicht 2012 uitgave voor medewerkers en relaties nummer 5 | mei 2013 | jaargang 2

â&#x20AC;&#x2DC; Een jaar van investeren in de toekomstâ&#x20AC;&#x2122; Marco van Geenhuizen Algemeen directeur

Buitenlands succes In constructieprojecten en specialistische services

Ruimte voor innovatie Investeringen geven ontwikkeling een impuls

Hechte banden Bedrijven werken samen voor en met opdrachtgevers

VERZWAREN MET BETON Concrete Weight Coating of betongewichtsbekleding wordt aangebracht op offshore leidingen,Â outfalls en river/lake crossings. Het geeft buizen een negatief drijfvermogen en zorgt voor mechanische bescherming. Sinds september 2012 heeft Conline-Rhenania vijf orders genoteerd voor projecten met dit procedĂŠ. De buizen worden eerst naar de plant in Maassluis gebracht om voorzien te worden van een PE Coating en krijgen dan op de locatie Dordrecht van Conline een beton coating. Betongewichtsbekleding wordt gedroogd door middel van stoom voor een versnelde uitharding. Door de bekleding op deze manier te drogen, is het proces niet onderhevig aan weersinvloeden. De bekleding is na 5 tot 6 uur voldoende uitgehard, zodat snelle handling mogelijk is.

voorwoord

Investeren in een mooie toekomst A.Hakpark heeft een redelijk succesvol 2012 achter de rug. De bedrijfsresultaten kwamen uit op ongeveer 4,3% van de omzet. Dit blijft net iets achter bij de verwachting maar is in het licht van de wereldwijde economische situatie zo slecht nog niet. We hebben extra kunnen investeren in machines, gebouwen en vakkundig personeel en er is een eerste aanzet gemaakt in het clusteren van bedrijfsonderdelen om op het gebied van kennis en capaciteit meer synergie te behalen. Daarmee verbeteren we onze uitgangspositie voor een hele mooie toekomst.

colofon FOTOGRAFIE Harry Pelgrim Maarten van der Voorde en anderen TEKSTBIJDRAGEN Adriaan van Hooijdonk Richard van Santen EINDREDACTIE Richard van Santen CONCEPT/ONTWERP Medamo, Rotterdam Productie NPN Drukkers

Helaas bleek 2012 niet het jaar van wereldwijd economisch herstel. Na de Griekse crisis moest Europa dit jaar Cyprus van de financiële ondergang redden. Mede hierdoor is ook in Nederland het begrotingstekort snel opgelopen en zijn bezuinigingen nodig om het huishoudboekje weer op orde te krijgen. Toch dienen zich voor 2013 ook positieve ontwikkelingen aan. De Energierevolutie in Amerika, dat door het winnen van schaliegas energieonafhankelijk wordt, zorgt wereldwijd voor een economische impuls. De dramatische kernramp in Fukushima heeft internationaal voor een intensivering van de zoektocht naar duurzamere alternatieven gezorgd. In de telecom- en nutssector gaan de ‘verglazing’ en de uitrol van slimme netten in sneltreinvaart door. Allemaal ontwikkelingen die kansen bieden voor A.Hakpark. In 2013 verwachten we dat wij door de diversiteit van onze bedrijven zowel in binnen- als buitenland kunnen groeien in omzet en resultaat. In Nederland werken we aan een van de laatste delen van de Gasrotonde. Ook zal de strategie van internationalisering verder worden doorgezet. We zien een toename van het aantal grote pijpleidingopdrachten in het Midden-Oosten en ook de vraag naar onze specialistische diensten en services neemt wereldwijd toe.

van A.Hakpark.

A.Hakpark blijft ook in de komende jaren ondernemen met bijzondere aandacht voor innovatie, duurzaamheid en veiligheid. Wanneer we daarnaast vakkundig en gemotiveerd personeel blijven aantrekken, binnen onze clusters talent uitwisselen en samenwerking zoeken met de juiste internationale partners, kunnen we overal ter wereld een speler van formaat zijn. Dat we dat in veel gevallen al zijn, zult u ontdekken bij lezing van dit Jaaroverzicht. Ik wens u daarbij veel plezier!

Nr 5 | mei 2013

Marco van Geenhuizen

Jaargang 2

Algemeen directeur

contact communicatie@a-hak.nl Het Jaaroverzicht 2012 is een themanummer van het magazine voor medewerkers en relaties

inhoud

jaaroverzicht 2012

35 Buitenlandse vraag naar specialistische diensten A.Hakpark zet haar strategie van internationalisering door, ook met specialistische diensten zoals boringen in Colombia.

Meer ruimte voor groei

Verder bouwen met Gasunie

Investering in gebouwen en faciliteiten in Tricht levert ruimte op voor onderzoek, training en ontwikkeling.

Terwijl de laatste grote constructiewerken zich aandienen, vernieuwt de samenwerking zich nog steeds. Met nieuwe contractvormen en nieuwe A.Hakpark-partners.

Opleiden met Liander

HIS nu ook in MaleisiĂŤ

Netbeheerder Liander zoekt en vindt nieuwe monteurs die samen met A.Hak Infranet worden opgeleid.

Om de markt in Zuidoost-AziĂŤ beter te kunnen bedienen en te bewerken opende HIS een kantoor in Kuala Lumpur.

04 Voorwoord 06 Beknopt verslag 2012 12 Eerste jaar Plaisier 13 Korte berichten 14 Drachten krijgt vaart terug 16 MVO en goede doelen 22 Water door de wadi 31 Hoogspanning

32 Argusogen van Kaal Masten 34 Veiligheid en kwaliteit 38 Duurzaam in Lisse 40 Intelligent en draadloos 42 Gasopslag Bergermeer 43 Korte berichten 44 Chemie met DSM 50 Bedrijvenoverzicht

2012 was een jaar van mooie en interessante projecten die we in dit Jaaroverzicht met trots presenteren. Ondanks de wederom uitdagende economische omstandigheden heeft A.Hakpark het boekjaar af weten te sluiten met een zeer behoorlijk resultaat. Daarbij zijn we door forse investeringen nog beter gepositioneerd voor 2013, in een wereld die voor A.Hakpark steeds groter wordt. tekst Richard van Santen fotografie Arno Vos

Redelijk succesvol met goede vooruitzichten W

Kerncijfers 2012

In duizenden euro’s

2012

2011

Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten

407.366 389.727

418.851 396.437

Bedrijfsresultaat/EBIT

17.639

22.414

Afschrijvingen

16.926

15.657

Genormaliseerde EBITDA

algemeen a.hakpark magazine

34.565

38.071

anneer we alleen naar de cijfers kijken, gaat 2012 voor A.Hakpark de boeken in als een redelijk succesvol jaar. De bedrijfsopbrengsten laten ten opzichte van 2011 (€ 418,9 mln) een geringe daling zien en komen uit op € 407,4 mln. Over dat bedrag is een solide bedrijfsresultaat van 4,3% behaald. Betrekken we de economische en financiële marktomstandigheden op landelijk en internationaal niveau in onze beschouwing, dan kunnen we stellen dat A.Hakpark zich zeer behoorlijk staande heeft gehouden in een blijvend uitdagende situatie. Hoewel in de loop van het jaar duidelijk werd dat de stijgende lijn die de bedrijfsopbrengsten de afgelopen jaren lieten zien in 2012 niet zou doorzetten, heeft A.Hakpark er toch voor gekozen om te investeren in de toekomst. In totaal is er in het afgelopen boekjaar voor circa € 42 mln geïnvesteerd in onroerend goed, machines en installaties. De omvangrijke verbouwing en renovatie van het hoofdkantoor in Tricht, evenals de nieuwbouw van een viertal bedrijfshallen en een kantoorgebouw voor A.Hak Industrial Services, zijn in 2012 afgerond. Overige investeringen in onroerend goed betroffen de aankoop van bedrijfspanden in Hendrik-Ido-Ambacht, het Duitse Meppen en Houston in de Verenigde Staten.

In Limburg werd voor Gasunie gewerkt aan een van de laatste delen van de Noord-Zuid Route.

INVESTERING IN ONTWIKKELING

Wat equipement betreft, is onder meer fors ge誰nvesteerd in materiaal en materieel voor A.Hak Leidingbouw en A.Hak Drillcon, door middel van de aankoop van een deel van de activa van Nacap. A.Hakpark kon ook een groot aantal medewerkers van Nacap een arbeidsplaats bieden. Mede hierdoor steeg het gemiddelde aantal medewerkers met een vast dienstverband naar 2.217 ten opzichte van 2.065 in 2011. In Duitsland werd Reinhard Rohrbau aan de groep toegevoegd. Dit bedrijf kocht de activa en passiva van de 足vestiging Meppen van Nacap GmbH.

A.Hakpark verwacht conform haar doelstellingen vooral in het buitenland te kunnen profiteren van de investeringen in equipement. Die verwachting is voor een deel al ingelost door het verwerven van een aantal booropdrachten in Colombia (waarover meer op pagina 35) en Nigeria. De nieuwe en gerenoveerde gebouwen in Tricht geven verschillende A.Hakpark-bedrijven de ruimte om zich met research & development en state of the art testen trainingsfaciliteiten te blijven ontwikkelen. De nieuwe testloops van A.Hak Industrial Services en het lascentrum van de Lastechnische Dienst van A.Hak Leidingbouw

zijn hiervan mooie voorbeelden die in het hierop volgende artikel nader worden belicht. AFZONDERLIJKE BEDRIJVEN

De grote infrastructurele werken op het gebeid van transportleidingen naderen in Nederland hun voltooiing. Geheel volgens verwachting zagen we daardoor een daling van de opbrengsten in dit segment. Daar staat tegenover dat A.Hak Leidingbouw begin oktober, als aandeelhouder van aQuaintance, een vijfjarig contract sloot voor de engineering, inkoop en uitvoering van alle landelijke onshoreprojecten van de Nederlandse

a.hakpark magazine

algemeen

VERANTWOORD ONDERNEMEN

Zorgvuldig en zorgzaam werken, onze invulling van het begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), heeft ook in 2012 de aandacht gekregen die het verdient. In economisch moeilijkere tijden blijft respect voor mens, natuur en milieu een vanzelfsprekend onderdeel van de manier waarop A.Hakpark onderneemt. De bouw van een ondergrondse parkeergarage, die het landschappelijke aanzien van onze locatie in Tricht meer recht doet, draagt daaraan bij. Door Tjaden en A.Hak Drillcon is bovendien een eigen warmteen koudeopslagsysteem aangelegd die voor een aanzienlijke verduurzaming van ons energiegebruik zorgt.

Aardoliemaatschappij (NAM). Ook H.J. Mertens wist bij een Europese aanbesteding een interessant raamcontract in de wacht te slepen. Samen met A.Hak Leidingbouw en A.Hak Industrie levert Mertens de komende 10 tot 15 jaar voor Gasunie een bijdrage aan de renovatie van circa 1.100 gasontvangststations.

De orderportefeuille ziet er voor binnen- en buitenland goed uit De vertraging die we door trage vergunningverleningen en onteigeningsprocedures oplopen bij het Ras Al Zaur project, de aanleg van een grote drinkwaterleiding naar Riyadh, speelt ons in internationaal opzicht nog steeds parten. Door een afschaling van de organisatie in Saoedi-Arabië en een mooie vervolgopdracht in Irak kon toch een redelijk goed resultaat worden behaald. A.Hak Industrial Services heeft in binnen- en buitenland haar omzet weten te behouden en investeerde verder in de interne organisatie en eigen opleidingsfaciliteiten om nog beter gepositioneerd te zijn voor de toekomst. De infranetbedrijven hebben de stijgende lijn die vorig jaar werd ingezet weten vast te houden en hebben daarmee weer een stap gezet in de richting van het beoogde resultaat. De aandelen van

algemeen a.hakpark magazine

Ook het actief ondersteunen van een aantal innovatieve technologische initiatieven past in het streven naar duurzamer ondernemen. Voorbeelden hiervan zijn participaties in de ondernemingen REDstack en Torrgas. REDstack heeft als businessdoel het ontwikkelen en op termijn vermarkten van Blue Energy, een methode om energie te winnen uit het mengen van zoet en zout water. Torrgas houdt zich bezig met torrefactie, het ‘roosteren’ van biomassa zodat er ‘biokolen’ ontstaan. Deze biokolen hebben een veel hogere energiedichtheid dan de oorspronkelijke biomassa. Torrgas beschikt over de techniek om getorrificeerde biomassa te vergassen, waardoor syngas ontstaat. Dit gas kan als brandstof dienen.

Plaisier, het bedrijf dat zich bezighoudt met de gecombineerde aanleg van leidingen en kabels in de kop van Noord-Holland, werden in februari 2012 aan A.Hakpark overgedragen. Inmiddels is het bedrijf volledig opgenomen in de groep en heeft het een positieve bijdrage weten te leveren aan de resultaten. De productiebedrijven hebben gemiddeld genomen een redelijk resultaat gerealiseerd ondanks een licht gedaald productieniveau. VOORUITZICHTEN

Voor 2013 verwacht A.Hakpark de stijgende lijn van de afgelopen jaren weer terug te vinden. De orderportefeuille ziet er zowel voor binnen- als buitenland goed uit. A.Hak Leidingbouw is recentelijk begonnen met het leggen van een 60 kilometer lang tracé van de gastransportleiding van Beverwijk naar Wijngaarden voor Gasunie. Ook de constructie van een nieuwe leiding voor de NAM, tussen de ondergrondse gasopslag Norg en het overslagstation in Sappemeer, is inmiddels gestart. Over de grens wordt in Duitsland een compressorstation gebouwd en in Oostenrijk een 28” leiding aangelegd. A.Hak International heeft in Irak de derde opdracht op rij binnengehaald. Na UNAOIL en Shell is ditmaal het Amerikaanse Weatherford de opdrachtgever. Het Colombiaanse succes van A.Hak Drillcon heeft eveneens tot meer werk in dezelfde regio geleid. Mechanical Contracting Limburg gaat voor minimaal vijf jaar warmtewisselaars voor gasontvangststations leveren aan Gasunie. A.Hak Electron neemt deel aan een miljoenenproject in Estland en Telecom gaat aan het werk voor de Luchtverkeersleiding op Schiphol. Tot slot noemen we Conline Coatings dat sinds september 2012 vijf orders noteerde voor betongewichtsbekleding. Het project voor de bekleding van 51,1 km buis voor het Cygnus Field Development Project van GDF Suez E&P UK Ltd. is van deze vijf het grootste.

NIEUWBOUW EN RENOVATIE TRICHT

Ruimte voor ontwikkeling

Renovatie en uitbreiding van het bestaande kantoor, nieuwe kantoren en kantines voor de bestaande werkplaats, een 125 meter lange, ondergrondse parkeergarage, vier nieuwe hallen en een nieuw hoofdkwartier voor A.Hak Industrial Services. In het kort is dat het resultaat van de werkzaamheden die op de locatie Tricht in 2011 zijn begonnen en inmiddels vrijwel geheel zijn afgerond. Een forse investering die ons de ruimte geeft om prettig te werken, blijvend te innoveren en medewerkers, opdrachtgevers en anderen te trainen en op te leiden. tekst Richard van Santen fotografie Maarten van der Voorde

a.hakpark magazine

algemeen

at de aanpassingen aan de locatie Tricht betreft, eiste de oplevering van de diverse nieuwbouwprojecten in 2012 de meeste aandacht op. De aanleg van de ondergrondse parkeergarage en het verrijzen van een modern kantoorpand en een viertal nieuwe hallen trokken zowel bij medewerkers als bezoekers veel bekijks. Daarnaast mogen de resultaten van de renovatie en de uitbreiding van de bestaande panden echter ook gezien worden. Schilderwerk, nieuwe vloerbedekking en nieuw kantoormeubilair gaven het pand een fris nieuw gezicht en verbeterden de arbeidsomstandigheden. Ook een aantal nieuwe vergaderruimten en een grondige opknapbeurt voor de entree, de centrale hal en het atrium hebben hun vruchten afgeworpen. Inmiddels zijn de werkzaamheden bijna voltooid en wordt de laatste hand gelegd aan de aankleding van het terrein. Nieuw kantoor HIS

Voor A.Hak Industrial Services (HIS) waren de veranderingen het grootst. De oude kantoorruimte was niet meer representatief. Door de groei van het bedrijf en door sluiting van het kantoor in het Schotse Aberdeen was er behoefte aan meer ruimte. Toen de knoop was doorgehakt om in Tricht een nieuw hoofdkwartier te bouwen, is meteen besloten om in een aantal andere zaken te investeren. Zo biedt het nieuwe pand ruimte voor Research & Development labs, waar HIS werkt aan de ontwikkeling van nieuwe tools en innovatieve werkwijzen voor cleaning en inspectie van leidingen. Deze vindingen kunnen vervolgens getest en geperfectioneerd worden in een uitgebreide testomgeving, een drietal leidingsystemen van 4, 6 en 12 inch in doorsnede. Testfaciliteiten

De faciliteiten zijn zeer geschikt voor het uitvoeren van uiteenlopende praktijktests. Daarnaast worden ze ook gebruikt voor trainingsdoeleinden. De eerste cursussen zijn inmiddels met succes afgesloten. Daarbij ging het zeker niet alleen om interne opleidingen. Ook medewerkers van andere bedrijven, zowel binnen A.Hakpark als daarbuiten, hebben gebruik kunnen maken van de nieuwe mogelijkheden. Een mooi voorbeeld was de cursus pigging (een techniek die onder meer wordt toegepast voor leidinginspectie) die begin december werd gegeven aan medewerkers van Shell, de NAM en A.Hak Industrie. Vooral die laatste twee groepen zijn interessant om uit te lichten. HIS en A.Hak Industrie werken namelijk samen voor de NAM in het kader van een langdurig contract voor

De proefopstellingen in het lascentrum worden voor uiteenlopende doeleinden gebruikt, van training tot het testen van procedures en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s.

algemeen a.hakpark magazine

onder andere in- en uitwendige inspectie van de bovengrondse leidingen van de NAM. Door aan haar beide contractpartners de cursus te geven, heeft HIS de onderlinge samenwerking een impuls weten te geven. ‘De NAM, HIS en A.Hak Industrie kunnen hierdoor nog meer als team aan de slag’, vertelt Niek Bruijnesteijn, manager pipeline inspection bij HIS. Niek is enthousiast over het trainen van klanten. ‘Het delen van kennis heeft voor beide partijen voordelen. Wanneer we de kennis van klanten vergroten, worden we betere gesprekspartners van elkaar, waardoor we samen

‘ Vrijwel elke lasmethode kan hier gekwalificeerd worden’

dat halfjaar niet met een bepaald materiaal of een bepaald lasproces gewerkt, dan kan hij in het lascentrum de ontbrekende lasproeven afleggen, zodat zijn kwalificaties geldig blijven.’ Goedgekeurde procedures

Het lassen van pijpleidingen is absoluut geen werk meer dat alleen uit de losse pols wordt gedaan. ‘Wij lassen met geautomatiseerde systemen, waarvoor we met speciale software lasprogramma’s schrijven’, legt Chris uit. ‘Je schrijft de verschillende lasparameters in een programma, dan koppel je de laptop aan de lasautomaat om het programma te uploaden. Daarmee is de automaat geprogrammeerd en wordt elke las gemaakt volgens de voorgeprogrammeerde parameters. Voor we echter met die lasprogramma’s in de praktijk aan het werk gaan, moeten ze eerst getest worden. Is alles naar wens dan laten we een aantal lassen onderzoeken. Zijn ook deze resultaten goed dan gaan de proefstukken naar het materiaallaboratorium om te testen of de verbinding ook voldoet aan de specificaties van de opdrachtgever. Wanneer wij een nieuwe lasprocedure gaan lassen, worden de belanghebbende partijen uitgenodigd om tijdens het lassen aanwezig te zijn en alle aanwezige lasdocumentatie te ondertekenen.’ Geen ‘lasschooltje’ meer

sneller tot betere oplossingen komen. Zo’n cursus is geen eenrichtingsverkeer. Wij horen ook wat er bij de klant leeft. Daarbij laten we zien dat HIS continu investeert in het onderhouden van kennis en het verbeteren en doorontwikkelen van technologie. De nieuwe faciliteiten bieden ons daar de ruimte toe.’ Lascentrum Leidingbouw

Andere blikvangers op het terrein zijn de vier nieuwe hallen die door HIS en A.Hak Leidingbouw in gebruik zijn genomen. A.Hak Leidingbouw kan in haar hallen terecht voor onderhoud aan het materieel en constructiewerk. Ook de Lastechnische Dienst (LTD) heeft aanzienlijk meer ruimte gekregen voor het lascentrum van A.Hak Leidingbouw. LTD medewerker Chris Snoeijs vertelt over de mogelijkheden. ‘Ten eerste zijn we hier volledig toegerust voor het trainen en kwalificeren van lassers. Dat betekent dat we minder ervaren lassers kunnen opleiden voor een nieuw lasproces, maar ook de kennis van de meer ervaren lassers kunnen uitbreiden. Van elke lasser dient elk halfjaar het lasbekwaamheidscertificaat te worden verlengd door een onafhankelijke keuringsinstantie. Heeft een van onze mensen in

Chris Snoeijs is met recht trots op het enorm uitgebreide en verbeterde lascentrum. Nieuw zijn de al genoemde automaatlas-opstellingen , een zeer moderne afzuiginstallatie, twee bovenloopkranen van elk 15 ton, een kolom voor lassen onder poederdek en vijf lasboxen van 25m2. ‘Er is vrijwel geen lasmethode die hier niet gekwalificeerd kan worden’, zegt Chris. ‘Toen de LTD nog bestond uit een kleine loods met twee lasboxjes, had iedereen het altijd over “het lasschooltje”. Het is typisch voor A.Hak dat die term nog is blijven hangen, maar je kunt het nu absoluut geen schooltje meer noemen. Ik denk dat we inmiddels van het best uitgeruste lascentrum van Nederland kunnen spreken, waarmee we weer jaren vooruit kunnen.’ ‘In de toekomst gaan we ook voor andere A.Hakpark-dochters lasprocedures maken. Daarnaast gaan we verder met de doorontwikkeling van het automaatlassen. Er staan nieuwe technieken op het programma die meer stabiele kwaliteit en hogere lassnelheden bieden. Een must om in huis te hebben om onze concurrentiepositie voor de toekomst veilig te stellen en overal ter wereld een betrouwbare partner te blijven voor onze opdrachtgevers.’

a.hakpark magazine

algemeen

‘Plaisier is volledig opgenomen’ COMBICONTRACTEN IN NOORD-HOLLAND

Plaisier BV uit Middenmeer heeft in het eerste jaar dat het bedrijf deel uitmaakt van de A.Hakpark familie goede resultaten geboekt. Zo werd na een aanbesteding opnieuw een contract gegund voor de gecombineerde aanleg en montage van kabels en leidingen voor de gas-, water- en elektriciteitsvoorziening in de kop van Noord-Holland. ‘Het eerste jaar binnen de A.Hakpark familie is ons goed bevallen’, vertelt Anneriet Hoogland. Zij werkt ruim zeventien jaar bij het familiebedrijf en neemt de dagelijkse leiding over van Annemiek Plaisier die haar werkzaamheden langzaam afbouwt. ‘Wanneer Plaisier ondersteuning nodig heeft, kunnen wij op de expertise van de verschillende A.Hakpark bedrijven terugvallen. Tegelijkertijd zijn wij volledig vrij om de bedrijfsvoering op onze manier in te vullen’, aldus Hoogland. ‘De sfeer binnen A.Hakpark is prima en Plaisier is inmiddels volledig opgenomen.’ ALLROUND

De zelfstandige manier van opereren, speelde in 2012 een belangrijke rol bij het verwerven van een contract voor de CombiInfra Noord-Holland. Het samenwerkingsverband van energie-, water-, telecom- en kabelbedrijven werkt sinds meer dan 20 jaar samen bij de aanleg van nieuwe kabels en leidingen. Doel is om de overlast voor gemeenten, projectontwikkelaars en aannemers zoveel mogelijk te beperken en de verschillende aansluitingen in één keer te realiseren. Continuïteit

Samen met A.Hak Infranet regio West was Plaisier in de race voor een nieuw contract met de Combi-Infra Noord-Holland. De kop van Noord-Holland is in drie delen verdeeld en contracten mogen niet naar één aannemer gaan. ‘Maar omdat wij zelfstandig hebben ingeschreven en de afgelopen twintig jaar veel ervaring hebben opgedaan, is het contract voor een deel van het gebied opnieuw aan ons gegund. Het andere deel is naar A.Hak Infranet regio West gegaan, waardoor we nu dus goed in de regio zijn vertegenwoordigd’, aldus Hoogland. ‘In eerste instantie gaat het om een contract voor een periode van vijf jaar, maar met een mogelijkheid om het nog eens met drie jaar te verlengen. Daardoor realiseren we een belangrijk stuk continuïteit in de komende jaren. En daar zijn wij uiteraard erg blij mee.’

GAS, WATER, ELEKTRICITIET a.hakpark magazine

Achterhoekse samenwerking

‘Ziggo’s klanten zijn onze klanten’

Personeel scoort voor regio West

Het Achterhoekse plaatsje Wehl maakt sinds 2005 door een gemeentelijke herindeling deel uit van de gemeente Doetinchem. Rond die tijd heeft de gemeente besloten om in Wehl het A18 Bedrijvenpark aan te leggen. Diverse A.Hakpark bedrijven hebben hun steentje bijgedragen aan de ontwikkeling van dit terrein.

In het laatste kwartaal van 2012 heeft A.Hak Telecom hard gewerkt aan het verwerven van een contract met Ziggo voor het aanleggen van CAI-aansluitingen en glasvezelaansluitingen voor de zakelijke markt. En met succes, want er wordt inmiddels, binnen een contract voor onbepaalde tijd, volop gewerkt voor de provider.

Met een goed gevulde orderportefeuille en een bevredigend bedrijfsresultaat, behaald met mooie projecten, kan A.Hak Infranet regio West terugkijken op een goed 2012. Volgens het management van dit bedrijfsonderdeel is dat vooral te danken aan de inzet en de positieve instelling van het personeel.

Toen met Esbro BV, een grote pluimveeslachterij, onlangs een overeenkomst werd gesloten over de verhuizing naar het A18 Bedrijvenpark, raakte de ontwikkeling in een stroomversnelling. A.Hak Infranet regio Noord-Oost, A.Hak Electron en A.Hak Drillcon legden voor Esbro een drievoudige voeding aan van Doetinchem naar het bedrijventerrein. Omdat het industriepark in landelijk gebied ligt, waren er nog weinig ‘zware’ nutsvoorzieningen aanwezig. Daarom kreeg Infranet, samen met A.Hak Engineering, de opdracht voor de engineering van die voorzieningen. Toen die was afgerond volgde de opdracht voor het aanleggen van de diverse tracés.

In een strategische samenwerking wordt Noordoost-Nederland voorzien van nieuwbouwen nagekomen aansluitingen. A.Hak Telecom neemt daarbij Overijssel en Zuid-Drenthe voor haar rekening. Bij nieuwbouwprojecten legt een combi-aannemer over het algemeen de basis en pakt Telecom de montage op vanaf het maken van de werktekeningen. Solo-aansluitingen worden volledig verzorgd. Na de opdrachtverstrekking door Ziggo richt Telecom het project in, wordt de werkvoorbereiding gedaan en verzorgen de eigen monteurs de aansluitingen. Telecom wordt ook ingeschakeld voor het verplaatsen van kasten en voor hoogbouwprojecten. Daarvoor wordt de hele klus ingevuld, van engineering tot aansluiting.

Voor de aanleg van een 2,5 km lange middenspanningsverbinding moesten een spoorboring en diverse H.D.D.- boringen worden uitgevoerd. Ook voor de aanleg van gas werd het spoor gekruist en werd er zo’n 1,5 kilometer horizontaal gestuurd geboord. Het kabeltracé is aangelegd door A.Hak Infranet regio Zuid, het gastracé door NoordOost. Tegelijk met de aanleg van deze zogeheten aanhaalroutes werden de nutsvoorzieningen op het terrein zelf aangebracht. In verband met de bedrijfszekerheid volgde nog een opdracht voor het aanleggen van een extra middenspanningskabel van Doetinchem naar het nieuwe industrieterrein.

Volgens projectleider Arjan Ribberink heeft Ziggo vooral voor A.Hak Telecom gekozen, omdat het bedrijf zich heeft gepresenteerd als strategische partner die meedenkt met de klant en de eindklant. ‘Ons motto was “Uw klant is onze klant” en dat is aangeslagen. Wij denken aan alle kanten mee over het efficiënter inrichten van processen. Dat gaat veel verder dan alleen kostenbesparing. We proberen vooral zo te innoveren dat we Ziggo tevreden klanten kunnen bezorgen.’

In alle voorgaande nummers van dit magazine kwamen projecten aan bod van A.Hak Infranet regio West. West trof op het strand van Scheveningen voorbereidingen voor de aanleg van een hoogspanningskabel en sloot in Amsterdam verlichte reclamezuilen aan. In Noord-Holland-Zuid is een nieuw raamcontract afgesloten voor de gecombineerde aanleg van gas, water, elektriciteit, CAI en telecom. Ook op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen deed A.Hak Infranet regio West het goed. Medewerkers rijden in Amsterdam rond op een elektrische scooter en er is aandacht voor ‘social return’, iets terugdoen voor de samenleving. In Purmerend krijgen mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in dat kader een kans om via een werk-/leerovereenkomst met A.Hak te reintegreren. Volgens het management van A.Hak Infranet regio West is het goede resultaat te danken aan het gemotiveerde personeel. Vanaf 2009 is het aantal medewerkers ongeveer verdubbeld door toetreding van personeel uit verschillende collega-bedrijven. Al die culturen zijn inmiddels samengesmolten tot een club mensen die dag en nacht klaar staat voor de klant en voor elkaar. Foto: Evert Ruis

a.hakpark magazine

kortjes

Het centrum van Drachten is straks weer via het water bereikbaar. De gedempte Drachtersvaart gaat weer open en zorgt voor een stimulans voor de lokale economie. Tjaden en A.Hak Infranet regio Noordoost leveren een essentiële bijdrage aan het project. tekst Adriaan van Hooijdonk fotografie Maarten van der Voorde

e Drachtster Compagnonsvaart werd in de jaren 60 van de vorige eeuw gedempt omdat het goederenvervoer over water sterk was afgenomen. Daardoor was het centrum van Drachten niet meer over water bereikbaar. Maar net als veel andere steden in ons land, heeft de gemeente ervoor gekozen om het water weer terug te laten keren in de stad. Verschillende partijen werken hard om het bestaande deel van de vaart op te knappen en het gedempte deel tot midden in het centrum weer in ere te herstellen. De werkzaamheden zijn in 2012 gestart, maar zijn ook nu nog in volle

GAS, ELEKTRICITEIT... a.hakpark magazine

gang. Er komen diverse bruggen, viaducten, een wandelpromenade en een jachthaventje. Toeristen die op de Friese meren vakantie vieren, kunnen daardoor straks met hun boten in het mooie historische Drachten aanleggen. Bemalingstechnieken

Verschillende A.Hakpark bedrijven hadden en hebben hun inbreng in het project. Zo werd Tjaden door hoofdaannemer Van der Wiel Infra& Milieu uit Drachten benaderd vanwege haar uitgebreide kennis van verschillende bemalingstechnieken. Projectleider Jaap Kievit van Tjaden

legt uit waarom: ‘Berekeningen van advies- en ingenieursbureau Tauw hadden aangetoond dat er mogelijk schade aan huizen in de omgeving van de gedempte vaart zou kunnen ontstaan door verzakkingen. Wanneer je water aan de bodem onttrekt, komt de ondergrond immers in beweging. Vooral kleihoudende lagen kunnen inklinken, waardoor er in oude woningen met een fundering op staal scheuren kunnen ontstaan. En dat willen alle partijen uiteraard voorkomen.’ Waterpeil op niveau

Om de risico’s in te dammen, maakt Tjaden

Drachten brengt de vaart terug A.HAK BEMAALT, BOORT, VERLEGT EN VERNIEUWT

onder meer gebruik van een combinatie van verticale filterbemaling en een horizontaal drainagesysteem om de grondwaterspiegel te beheersen. ‘Ook gaan we op diverse plaatsen water retourneren in de bodem, om het waterpeil op een aanvaardbaar niveau te houden. Op die manier doen we er alles aan om schade aan de woningen te voorkomen’, aldus Kievit. Hij gaat ervan uit dat de werkzaamheden rond de bouwvak in 2013 zijn afgerond, waarna de waterbouwkundige werken van start kunnen gaan. A.Hak Infranet regio Noordoost levert eveneens een belangrijke bijdrage aan het project. Hoofd-

uitvoerder Jelke van Minnen: ‘We verleggen en vernieuwen een groot aantal kabels en leidingen van onder andere Liander, UPC, KPN, Ziggo en Tele 2. A.Hak Drillcon voert verder verschillende horizontaal gestuurde boringen uit onder de gedempte Drachtstervaart. Een ingewikkelde klus omdat er maar weinig ruimte beschikbaar is en er tevens onder toekomstige damwanden moet worden doorgeboord.’ Overlast beperken

Van Minnen benadrukt dat onze mensen de overlast voor omwonenden zoveel mogelijk beperken.

‘Bijvoorbeeld door de aanleg van brugconstructies om de bereikbaarheid van de woningen te garanderen. En het spreekt uiteraard voor zich dat de omwonenden tijdens de werkzaamheden kunnen blijven bellen, internetten en tv-kijken.’

Op de foto van links naar rechts: Geohydroloog Diete Kruize, projectleider Jaap Kievit (beide van Tjaden) en Henk Ypma, uitvoerder bij Van der Wiel Infra & Milieu.

a.hakpark magazine

...WATER, COMMUNICATIE

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, ‘zorgvuldig en zorgzaam werken’ in de terminologie van A.Hakpark, is in de dagelijkse praktijk van 2012 onveranderd hoog op de agenda blijven staan. Om structureel invulling te geven aan het brede begrip MVO en vanuit het beleid impulsen te blijven geven aan de bedrijfsvoering is eind 2011 de MVO Stuurgroep opgericht.

MVO EN GOEDE DOELEN

Zorgvuldig en zorgzaam Met een kacheltje in de kraan hoeft de machinist

e Stuurgroep MVO bestaat uit directieleden van diverse bedrijven van A.Hakpark en wordt voorgezeten door Mariska van Geenhuizen. De groep buigt zich over verschillende vragen die voor alle bedrijven van belang kunnen zijn. Hoe geef je op een zinvolle en werkbare manier invulling aan duurzaam inkopen? Halen we voldoende rendement uit de gesprekken met onze stakeholders? Hoe kunnen we continu blijven leren op het gebied van MVO? Op initiatief van de MVO Stuurgroep zijn begin 2012 drie werkgroepen opgericht die zich elk met een onderwerp bezighouden waarvan zowel de stakeholders als de bedrijven vinden dat ze op dit moment de meeste aandacht verdienen. De eerste werkgroep houdt zich bezig met energieverbruik, de tweede met mobiliteit en de derde met duurzame inzetbaarheid: hoe kunnen we ervoor zorgen dat medewerkers gedurende hun hele loopbaan gezond en productief blijven. Concrete maatregelen

Stappen die gezet worden op het gebied van energiebezuiniging zijn onder andere het in-

algemeen a.hakpark magazine

de motor niet

stalleren van LED-armaturen en automatische temperatuurregeling en verlichting in kantoren en werkplaatsen. Het nieuwe warmteen koudesysteem dat Tjaden op de locatie in Tricht heeft geïnstalleerd zal zeker gaan bijdragen aan een vermindering van het gasverbruik. Om bewuster om te gaan met mobiliteit is een aantal maatregelen opgesteld die met vaak eenvoudige aanpassingen voor efficiëntere tijdsbesteding, geld- en brandstofbesparing zorgen. Voorbeelden daarvan zijn het rijden met de juiste bandenspanning, tanken bij stations waarmee inkoopafspraken zijn gemaakt, het gebruik van groenere brandstoffen en rekening houden met de afstand tussen woon- en werkplaats bij het samenstellen van projectteams. De derde werkgroep heeft onder meer gewerkt aan plannen om de aanwezige kennis en kunde van oudere medewerkers ook in de toekomst te kunnen blijven gebruiken door tijdige overdracht. Prestatieladders

Voor onze certificering op de MVO- en de CO2Prestatieladder zijn in het najaar van 2012 de periodieke audits uitgevoerd door certificeerder DNV. Dit heeft positieve resultaten opgeleverd en

stationair te laten draaien om warm te blijven.

Drinkwater en sanitatie voor Mozambique en Mongolië Sinds 2010 werkt A.Hakpark samen met de stichting Water for Life, een initiatief van Vitens Evides International (VEI). Water for Life maakt zich sterk voor schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen voor de hele wereldbevolking. Afgelopen zomer werd de samenwerking verlengd en werd A.Hakpark corporate sponsor. Ook in Mongolië spanden wij ons in om de levensomstandigheden van de lokale bevolking te verbeteren.

A.Hakpark levert sinds 2010 kosteloos menskracht en materiaal aan projecten van Water for Life. Dit werk zullen we de komende jaren met name in Mozambique voortzetten. Daarvoor is een overeenkomst afgesloten waarin voor vier achtereenvolgende jaren een donatie van € 300.000 is toegezegd. Willem van Geenhuizen overhandigde afgelopen zomer een cheque voor in totaal 1,2 miljoen euro aan Ed Nijpels, voorzitter van Water for Life en Gerhard van den Top, directeur van VEI. Waterleidingen

een aantal concrete verbeterpunten waarmee de betreffende bedrijven aan de slag zijn gegaan. De resultaten daarvan zijn positief, al valt er hier een daar natuurlijk best nog wat te verbeteren. Presentaties en workshops

Om het begrip MVO voor medewerkers te verduidelijken en het onderwerp op de agenda te houden zijn er in 2012 diverse presentaties en workshops gegeven. Het was goed om te zien dat het hierbij niet om eenrichtingsverkeer ging. Er is vanuit alle gelederen van de organisatie veel betrokkenheid bij het onderwerp en er kwamen bij alle bijeenkomsten ideeën en suggesties los om op een praktische wijze invulling te geven aan zorgvuldig en zorgzaam werken en duurzaamheid.

In 2012 is de bijdrage van A.Hakpark onder andere besteed aan het aanleggen van waterleidingen in Bunhiça, een arm deel van Maputo, de hoofdstad van Mozambique. Eind september ging het project van start en vlak voor Kerst kon het eerste glas water uit de kraan gedronken worden. Inmiddels is er volgens planning 9 km leiding gelegd, worden er toiletten gebouwd en krijgen de bewoners van Bunhiça training in hygiëne en sanitatie. Melkvee in Mongolië

Verbeteren van de drinkwatervoorziening was in eerste instantie ook de insteek voor hulp aan Mongolië. Aan de rand van de hoofdstad Ulaanbaatar wonen zo’n 700.000 mensen in gers, traditionele, ronde, vilten tenten die oorspronkelijk door nomaden werden gebruikt. Het ‘ger-district’, zoals het wordt genoemd, heeft geen waterleidingsysteem en geen riolering. Ook is er te weinig voedsel en moeten producten als melk worden geïmporteerd. Daarom vindt er nu onderzoek plaats naar een meer permanente verbetering van de leefomstandigheden. A.Hakpark sponsort het opstellen van een businessplan van de universiteiten van Wageningen en Ulaanbaatar om melkveehouderijen in het gebied op te starten. Wanneer een en ander economisch haalbaar blijkt te zijn, zullen lokale organisaties, waaronder de Mongoolse overheid, het initiatief overnemen en kan de inbreng van A.Hakpark worden afgebouwd.

a.hakpark magazine

algemeen

GASUNIE BLIJFT BELANGRIJKE OPDRACHTGEVER

Breder en efficiënter samenwerken

Maaskruising met direct pipe-techniek

Wie een pijpleiding aanlegt van Odiliapeel naar Melick komt ter hoogte van Kessel de Maas tegen. A.Hak Drillcon adviseerde Gasunie om de rivier te kruisen door middel van de direct pipe-boormethode. ‘Door de ondergrond, die ter plaatse gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van grote hoeveelheden grind, waren conventionele boormethoden niet geschikt’ zegt Raymond Bos, projectleider bij Drillcon. Met de direct pipe-techniek ging het prima. ‘Door de beperkte opstelruimte voor de gasbuis moest deze in twee lengtes worden geboord. Eerst 700 meter en daarna de resterende lengte van 300 meter. De verbinding is door A.Hak Leidingbouw gemaakt met een zogenaamde ‘gouden las’.

gas a.hakpark magazine

De A.Hakpark bedrijven hebben in 2012 voor Gasunie opnieuw een groot aantal projecten uitgevoerd. Zo werd in Zuid-Limburg ruim 28 km pijpleiding gelegd voor het laatste deel van de Noord-Zuid Route en werden de eerste gasontvangststations in andere delen van het land gerenoveerd. Een aantal vernieuwende raamovereenkomsten zorgen ervoor dat A.Hakpark en Gasunie nog efficiënter met elkaar gaan samenwerken. tekst Adriaan van Hooijdonk fotografie Gasunie/Harry Pelgrim

asunie heeft sinds 2008 fors geïnvesteerd in de uitbreiding van het gastransportnetwerk in Nederland. De A.Hakpark bedrijven zijn vanaf de start van het miljoenenproject betrokken bij een groot aantal werkzaamheden. Maar ook de in de jaren daarvoor heeft A.Hakpark met verschillende bedrijven een belangrijke bijdrage geleverd aan de energievoorziening in ons land. In het voorjaar van 2012 werd een begin gemaakt met voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg van het laatste deel van de Noord-Zuid Route. Op het tracé Odiliapeel-Melick is in een hoog tempo ruim 28 km pijpleiding aangelegd. ‘Soms wel 1.300 tot 1.400 meter per dag’, vertelt projectleider Jan Verhoeven. Door de hoogteverschillen in het Zuid-Limburgse landschap een technisch uitdagende klus waarbij alle expertise die in de afgelopen jaren is opgebouwd goed van pas kwam.

Waterafvoer

Bovendien moest er op sommige momenten tot wel 4.000 kubieke meter water per uur worden afgevoerd om de leidingen te kunnen leggen. ‘Daarom hebben we verschillende leidingen en pompen geplaatst om het water soms wel zes kilometer van het bouwterrein af te voeren. Door het hoge tempo waarin we de gasleidingen aanlegden, moesten we immers ook snel van het water af. En omdat het om enorme hoeveelheden ging, konden we dit niet zomaar op een sloot lozen. Naast de afvoerleidingen hebben we verschillende bemalingstechnieken, zoals horizontale drains en deep-wells, ingezet om de klus succesvol te klaren’, aldus Verhoeven.

In Limburg werd tussen Odilliapeel en Melick gewerkt aan de aanleg van het laatste tracé in de Noord-Zuid Route.

Flora en fauna

Ook werd tijdens de aanleg volop rekening gehouden met de rijke flora en fauna in het gebied. ‘Tijdens het project zijn wij er met z’n allen achter gekomen dat er toch heel veel bijzondere dieren en planten in Nederland voorkomen. Sommige gedeeltes van het tracé liggen in Natura-2000 gebieden of maken deel uit van de ecologische hoofdstructuur. Het spreekt voor zich dat we, net als bij andere projecten, de juiste maatregelen hebben genomen om rekening te houden met de biodiversiteit’, licht Verhoeven toe. Zo werd bijvoorbeeld ruim 16 kilometer amfibiescherm aangelegd. De schermen voorkwamen dat zeldzame salamanders, padden, kikkers en andere dieren in het werkgebied terechtkwamen. Daarnaast werd rekening gehouden met het paarseizoen van de vele dassen die in de regio te vinden zijn. In de periode waarin jonge dassen geboren werden, zijn de werkzaamheden tijdelijk stilgelegd. Ook is in nauw overleg met organisaties als Staatsbosbeheer zorgvuldig gekeken naar de bomen die voor een gedeelte van het tracé moesten worden gekapt. ‘Voor een groot deel van het gekapte bos was al een andere bestemming gepland, maar we hebben bewust veel stronken in het tracé achter gelaten, zodat er nieuwe kansen voor flora en fauna ontstaan’, aldus de projectleider. Gedegen protocollen

Verder is het opvallend dat er ondanks de drukke werkzaamheden geen noemenswaardige schade aan bestaande kabels en leidingen is ontstaan. De A.Hakpark bedrijven hebben dan ook gedegen protocollen die er op gericht zijn om schade zoveel mogelijk uit te sluiten. Verhoeven: ‘Tijdens de voorbereiding hebben we de ondergrondse infrastructuur al nauwkeurig in kaart gebracht. Essentieel, want sinds de introductie van de Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) zijn de regels voor graafwerkzaamheden een stuk strenger geworden. Zo moet iedere graafactiviteit van 40 centimeter of dieper bij het Kadaster worden aangemeld. De aanvraag

a.hakpark magazine

gas

komt in een volledig geautomatiseerd systeem, zodat alle betrokken partijen goed zijn geïnformeerd.’ Voor er ook maar één schop of bak van een graafmachine de grond ingaat, krijgen de A.Hakpark medewerkers alle benodigde informatie over de ondergrondse infrastructuur aangeleverd, benadrukt de projectleider. ‘Wij gaan zelfs zover dat een machinist van een graafmachine ervoor moet tekenen dat hij de informatie heeft gelezen en begrepen’, aldus Verhoeven. De projectleider wijst er verder op dat het laatste deel van de Noord-Zuid Route op tijd, binnen budget en zonder ongevallen is opgeleverd.

Gasunie bouwt verder, samen met A.Hakpark Gasontvangststations

Ook H.J. Mertens, onderdeel van A.Hak Industrie, wist in 2012 een interessant raamcontract met Gasunie in de wacht te slepen. Het resultaat van een Europese aanbesteding waarbij H.J. Mertens naast een andere partij door Gasunie werd geselecteerd om een aanbieding uit te brengen. De komende 10 tot 15 jaar moeten namelijk circa 1.100 gasontvangststations worden gerenoveerd. De stations zorgen ervoor dat de druk van het aardgas van het landelijke gastransportnet van Gasunie verlaagd wordt tot de gewenste druk van het regionale of lokale gasnet. Peter van der Ploeg, business unit manager van H.J Mertens en tevens manager van A.Hak Industrie Botlek, vertelt dat het contract formeel op naam van A.Hak Leidingbouw is afgesloten voor een periode van drie jaar. ‘H.J Mertens voert echter de werkzaamheden in de gasontvangststations uit. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de vervanging van verouderde apparatuur. A.Hak Industrie is weer verantwoordelijk voor aanpassingen van het ondergrondse leidingensysteem. Een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen de verschillende bedrijven van de groep.’

gas a.hakpark magazine

WARMTEWISSELAARS

Een van de grote voordelen van het raamcontract is dat er voor iedere opdracht voortaan gestandaardiseerde werkplannen beschikbaar zijn. ‘Daardoor hoeven wij alleen een projectspecieke bijlage te maken. En dat scheelt uiteraard tijd en geld’, aldus Van der Ploeg. Mechanical Contracting Limburg (MCL), ook onderdeel van A.Hak Industrie, draagt eveneens bij aan het werk voor de gasontvangststations. Na een Europese aanbesteding is MCL in 2012 met twee andere partijen geselecteerd om de komende jaren een groot aantal nieuwe warmtewisselaars te leveren. Deze belangrijke onderdelen bevinden zich in de meet- en regelstraten van een gasontvangststation. ‘Deze manier van aanbesteden was volledig nieuw voor MCL. Met het hele team hebben we er veel tijd en energie in gestoken om de opdracht binnen te halen. Met succes, want we hebben sinds 2012 een contract van vijf jaar dat Gasunie met twee jaar kan verlengen’, aldus Rob Feij van MCL. Detailengineering

De medewerkers van MCL hebben eerst een thermisch ontwerp gemaakt op basis van de specificaties van Gasunie. Vervolgens is in eigen huis de detailengineering uitgewerkt. Daarbij moest MCL onder meer rekening houden met de inbouwmaten van de warmtewisselaars in de gasontvangststations. Feij: ‘Een ingewikkelde puzzel omdat Gasunie het ontwerp niet vrij heeft gegeven. We weten op basis van de specificaties natuurlijk wel hoe zo’n apparaat eruit ziet en welke functies het moet hebben.’ De afmetingen variëren van zes inch (17 cm) tot 24 inch (60cm). Meestal ontwerpt en bouwt MCL grotere warmtewisselaars, maar het voordeel van deze opdracht is dat het om grote aantallen gaat. Gasunie renoveert de komende jaren immers honderden gasontvangststations. En in ieder station zitten minimaal twee tot drie warmtewisselaars. MCL is inmiddels druk bezig met de productie van achttien stuks die eind mei aan Gasunie worden geleverd.

Ervaring en gedegen protocollen voorkomen schade aan bestaande kabels en leidingen.

Vernieuwende manier van samenwerken

‘Door het afsluiten van twee raamovereenkomsten gaan het aanbieden van een offerte en de werkvoorbereiding tegenwoordig een stuk sneller’, stelt hoofd bedrijfsbureau Paul Langbroek van A.Hak Leidingbouw. ‘Binnen de Raamovereenkomst Aannemers Pijpleidingen besteedt Gasunie alle opdrachten tussen de 150.000 en tien miljoen euro uit aan zes bedrijven. Die krijgen allemaal een aanvraag en mogen vervolgens een offerte uitbrengen’, aldus Langbroek. ‘Wij hoeven slechts een projectspecifieke bijlage te maken. Zo hebben wij onder meer volgens de procedures van Gasunie een lasplan geschreven. In de bijlage hebben we aangegeven welke onderzoeks- en lasmethode wij wilden toepassen in een bepaald project.’ Voordelen

Gasunie en A.Hak Leidingbouw profiteren beide van deze vereenvoudigde manier van aanbesteden. Langbroek: ‘Gasunie ontvangt vergelijkbare offertes en kan daardoor het aanbestedingsproces verkorten. Bovendien komen we nu ieder kwartaal bij elkaar om te evalueren. Tijdens zo’n overleg bespreken we bijvoorbeeld in welke nieuwe apparatuur wij hebben geïnvesteerd. Ook vraagt Gasunie onze mening over hun procedures. Wat kan sneller, beter en slimmer?’ Ontmanteling

Nieuw is ook het raamcontract Ontmanteling Vervallen Leidingen. Dat werd met vijf bedrijven afgesloten en richt zich op het zo goedkoop en efficiënt mogelijk verwijderen van leidingen die niet meer in gebruik zijn. ‘Wij denken bijvoorbeeld mee over alternatieven. Soms kun je oude leidingen een nieuwe bestemming geven. Bijvoorbeeld door er glasvezelkabels in te leggen.’ Daarnaast heeft A.Hak Leidingbouw nagedacht over andere methodes om de oude leidingen op te ruimen. ‘Door twee gaten in de grond te boren en een lier te bevestigen kun je de leiding met een machine zo uit de grond trekken. Zo hoef je een vervallen leiding niet volledig uit te graven. Wanneer er bijvoorbeeld verharding is aangebracht, hoef je die niet te herstellen. Dat kan een aanzienlijke kostenbesparing opleveren.’

a.hakpark magazine

gas

Water door de wadi A.Hak International en het Saoedische bedrijf Al- Rashid verlengden in 2012 hun succesvolle samenwerking onder een nieuwe naam: Rashid-Hak Saudi Company (LLC). Samen werkten ze gestaag verder aan hun monsterproject, het verbeteren van de drinkwatervoorziening voor de hoofdstad van Saoedi-Arabië. De hoofdstad van Saoedi-Arabië, het voormalige woestijndorp Riyadh, is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een bruisende miljoenenstad. De opbrengsten van de enorme olie- en gasvoorraden hebben ervoor gezorgd dat het inkomen van de bevolking flink is gestegen. Vooral het noordelijke deel van de stad heeft daarvan geprofiteerd, de ontwikkeling van het zuidelijke deel is nog achtergebleven. In totaal heeft zo’n zestig procent van de bevolking een aansluiting op de bestaande waterleiding. Water is echter nog steeds een schaars goed. Niet alleen voor de resterende veertig procent van de bevolking. Ook bij wie wel is aangesloten, komt er soms slechts een paar dagen per week water uit de kraan. Technische know-how

A.Hak International is al jaren actief in Saoedi-Arabië om bij te dragen aan een verbetering van die situatie. In 2012 hebben A.Hak International en haar Saoedische partner Al-Rashid

water a.hakpark magazine

besloten de samenwerking voort te zetten in een nieuwe onderneming, Rashid-Hak Saudi Company (LLC). Al Rashid neemt vooral de marktbewerking voor haar rekening, want er zijn Saoediers nodig om met Saoediers zaken te doen. A.Hak International brengt onder meer de ervaring en technische know-how in die nodig is om onder vaak moeilijke omstandigheden olie-, gas-, water- en rioolleidingen aan te leggen. Een voorbeeld van die omstandigheden is te zien op de foto’s op deze pagina: de aanleg van een pijpleiding in een wadi. Wadi is een Arabisch woord voor (droge) rivier en wordt gebruikt als aanduiding voor een meestal droge rivierbedding die door de eeuwen heen door het water is uitgesleten in de rotsbodem. Eens in de zoveel jaar, bij hevige regenval, verzamelt het water zich in de wadi, wat tot gevaarlijke, plotseling optredende overstromingen of ‘flash floods’ kan leiden. Pijp voor pijp naar boven

Zoals op de foto’s te zien is, kunnen wadi’s een behoorlijke diepte hebben. In de rotswand, de oever van de ‘rivier’, zijn een service road en een sleuf voor de pijp uitgehakt. De pijpleiding wordt vervolgens met sidebooms pijp voor pijp naar boven gelegd. Stroomopwaarts zou je kunnen zeggen. De pijpleiding die wordt aangelegd naar Riyadh zal bij voltooiing bijna 400 km lang zijn. Eind vorig jaar stond de teller op zo’n 300 km.

wij De medewerkers van A.Hakpark voor de lens van de fotograaf. Veel plaatjes, weinig woorden.

inhoud 24 Productie en constructie A.Hakpark werkt in veel gevallen projectmatig. Daarnaast wordt er echter verspreid over heel Nederland ook productie- en constructiewerk geleverd.

Ons menselijk kapitaal

26 Feiten en cijfers Kerngegevens over personeel en organisatie voor het jaar 2012. Van leeftijdsopbouw tot het aantal medewerkers in vaste dienst.

28 Soorten en maten Medewerkers van A.Hakpark leggen kabels en leidingen in alle voorkomende formaten.

30 Vonken Foto’s waar de vonken vanaf spatten.

In 2012 is het aantal medewerkers van A.Hakpark met een vast dienstverband gestegen naar 2217. Deze mensen leveren elk in hun eigen bedrijf, in hun eigen functie, ergens op de wereld een bijdrage aan het succes van onze onderneming. Ze verdienen dan ook een ereplaats in het hart van dit Jaaroverzicht. A.Hakpark heeft in 2012 wederom forse investeringen gedaan in equipement, gebouwen en faciliteiten. In dit Jaaroverzicht zijn daarvan voorbeelden te over te vinden. Gemotiveerde mensen blijven echter het belangrijkste kapitaal van een onderneming. Zeker in een familiebedrijf als het onze, waarin het niet gaat om titel of positie, maar om de bijdrage aan het team en het eindresultaat. Wij zijn trots op onze mensen en onze mensen zijn trots op hun werk. Al lopen ‘echte Hakkers’ daar niet altijd mee te koop. De fotograaf die de mensen op de nu volgende pagina voor zijn lens kreeg, heeft dat bij elk project weer gemerkt. De eerste reactie is terughoudend, maar wanneer medewerkers eenmaal gewend zijn aan het flitslicht, straalt het plezier er van af.

a.hakpark

en wij

Productie & constructie Verspreid over het hele land beschikt A.Hakpark over verschillende productie- en constructiebedrijven. Kaal Masten in Oss is bijvoorbeeld Nederlands grootste fabrikant van hoogwaardige masten. Conline-足 Rhenania heeft in Maassluis, 足Dordrecht en Nijmegen productie足 locaties voor de coating van buizen in alle maten en materialen. In het Limburgse Born ontwerpt en produceert Mechanical Contracting Limburg (MCL) apparaten en productie-installaties. Ook voor onderhoud en aanpassingen van materieel is A.Hakpark uitstekend uitgerust. Diverse bedrijven beschikken over hun eigen materieeldienst. Op de linkerpagina zien we medewerkers van Rhenania in 足Nijmegen. Op de rechterpagina staan, van linksboven met de klok mee, medewerkers van Materieeldienst Veendam, MCL en twee maal Kaal Masten.

wij van a.hakpark

Verspreid over het hele land

a.hakpark

en wij

personeel & organisatie 26

wij van a.hakpark

FEITEN & CIJFERS

leeftijdsopbouw medewerkers

Op deze pagina’s een overzicht van een aantal feiten en cijfers op het gebied van personeel en organisatie. De gemiddelde medewerker van A.Hakpark is 45 jaar oud. De loyaliteit onder werknemers is nog altijd groot, gezien het feit dat er ook dit jaar weer een flink aantal jubilarissen gehuldigd is. Het ziekteverzuim is stabiel gebleven op 4%. Het aantal medewerkers is vooral gegroeid vanwege de overname van Plaisier en de instroom van medewerkers van Nacap in Reinhard Rohrbau en andere A.Hakparkbedrijven.

16 t/m 20

21 t/m 25

1,2% 5,8%

26 t/m 30

31 t/m 35

36 t/m 40

8,6%

9,2%

10,3%

in en uit dienst

178 UIT DIENST

2012 330 IN DIENST

Medewerkers in vaste dienst

groot en klein

A.Hak Infranet is met

2500

2065

2000

1500

1515

2217

1688 1708

het grootste bedrijf van A.Hakpark

H.J. Mertens is met

1000

500

0 08

het kleinste bedrijf van A.Hakpark

41 t/m 45

46 t/m 50

51 t/m 55

56 t/m 60

61 t/m 65

66 +

15,4%

14,0%

14,1%

12,3%

7,6%

1,5%

VESTIGINGEN 2012

A.Hakpark was in 2012 gevestigd in 18 landen, verspreid over alle continenten, met uitzondering van Australië. Inmiddels is Nigeria hieraan toegevoegd en worden de mogelijkheden in Rusland en Chili onderzocht.

Jubilarissen

Historisch overzicht ziekteverzuim

Wie eenmaal bij A.Hakpark werkt, blijft vaak lang in dienst. Op 16 november werden maar liefst 32 collega’s gehuldigd die een opvallend jubileum vierden.

8% 7% 6%

1 collega

50 JAAR

2 collega’s

40 JAAR

29 collega’s

5% 4% 3%

JAAR

2% 1%

98 19

99 19

a.hakpark

10 20

11 20

en wij

12 20

Van klein naar groot De A.Hakpark-bedrijven zijn thuis in alle kabels en leidingen voor transport en distributie van elektriciteit, data, gas, olie, water en andere vloeistoffen.

Van glasvezelkabel tot gastransportleiding

wij van a.hakpark

a.hakpark

en wij

Vonken Slijpen, lassen en snijden. Tot de vonken eraf vliegen. Bij A.Hak 足Leidingbouw, Kaal Masten en bij de Lastechnische Dienst (van 足linksonder met de klok mee).

De vonken vliegen er van af

wij van a.hakpark

A.HAK ELECTRON

Boven- en ondergronds A.Hak Electron is specialist in zowel boven- als ondergrondse hoogspanningsverbindingen. Beide specialismen kwamen in 2012 veelvuldig in actie. Een greep uit een aantal aansprekende projecten.

MAST BIJ REGIOTRAM

KANAAL OMGELEGD, NIEUWE MASTEN

Het verbeteren van het openbaar vervoer in en om de stad Groningen zorgde voor de komst van een Regiotram. Daarvoor moest in de omgeving van het Kardingerplein een nieuwe mast worden geplaatst. Door de beperkte ruimte bij busstation Kardinge is in overleg met provincie, gemeente en vervoersbedrijf een deel van het busstation afgesloten en tot werkterrein omgetoverd. De werkzaamheden zijn strak gepland en uitgevoerd om de overlast voor de omgeving tot een minimum te beperken.

Om de Zuid-Willemsvaart in Noord-Brabant geschikt te maken voor grotere schepen, wordt dit kanaal gedeeltelijk omgelegd. Daarbij moest in Den Bosch een drietal hoogspanningsmasten worden vervangen. Het werk, dat in twee percelen in de markt is gezet, ging in zijn geheel naar A.Hak Electron. Ook hier ging het om het plaatsen van drie nieuwe masten, inclusief fundaties, geleiders en bliksemdraden.

OUDSTE HOOGSPANNINGSLIJN

In Limburg hangt de oudste hoogspanningslijn van Nederland tussen Lutterade, Born en Maasbracht. Vijf masten voldeden niet meer aan de eisen van de tijd en moest inclusief fundatie, geleiders en bliksemdraden vervangen worden. Eén hoogspanningscircuit moest daarbij te allen tijde in bedrijf blijven om de leveringszekerheid in de regio te waarborgen. Hiervoor zette A.Hak Electron een 55 tons kraan in. Eén circuit werd geïsoleerd in de kraan opgehangen en in bedrijf genomen, waardoor de kraan tijdelijk als hoogspanningsmast fungeerde. SPECIALE AFWIKKELBLOKKEN

Op de Maasvlakte werd eind 2011 en de eerste maanden van 2012 een ondergrondse verbinding aangelegd van een nieuwe elektriciteitscentrale van E.ON naar het netwerk van TenneT. Electron legde zes kabels aan van 950 meter lengte met een doorsnee van 15 centimeter. Hiervoor werden speciale afwikkelblokken ontwikkeld. Gesynchroniseerde kabeltrekmachines transporteerden de kabels vervolgens naar hun eindbestemming.

Groeten uit Estland, met

GROETEN UIT ESTLAND

v.l.n.r. Erwin Horak, Jan

Ook 2013 bracht alweer een aantal interessante projecten. Terwijl in Nederland de winter in maart nog niet van wijken wilde weten, kreeg een team van A.Hak Electron nog veel lagere temperaturen te verduren. Zij assisteerden in Estland bij Estlink2, een enorm project waarbij een 650 MW verbinding tussen Finland en Estland wordt aangelegd. De totale verbinding wordt 171 km lang, waarvan 145 km offshore door de Finse Golf, 12 km ondergrondse kabel In Estland en 14 kilometer bovengrondse hoogspanningslijnen in Finland. Meer over de rol van A.Hak Electron in het volgende nummer van dit magazine.

Taling, Tom Molleman, Cees Taling en Klaas Zeeman.

a.hakpark magazine

ELEKTRICITEIT

KAAL MASTEN LEVERT BIJZONDERE PRESTATIE

Argusmast volgt de Zandmotor

tekst Richard van Santen fotografie Joop van Houdt/Jurriaan Brobbel (inzet)

In Nederland is de strijd tegen het water nooit ver weg. We houden de kwaliteit van onze dijken nauwlettend in de gaten en volgen de afkalving van onze stranden en duinen met argusogen. Of, in het geval van de Delflandse kust, met de Argusmast, een bijzonder product van Kaal Masten dat bijdraagt aan het monitoren van een al even bijzonder project: de Zandmotor.

COMMUNICATIE a.hakpark magazine

e Zandmotor is een innovatieve manier van kustbescherming en kustonderhoud, waarbij de natuur zelf een handje helpt. Voor de kust tussen Ter Heijde en Kijkduin hebben baggerschepen 21,5 miljoen kuub zand neergelegd om een schiereiland van 128 hectare te maken. Door wind, golven en stroming verspreidt het zand zich de komende twintig jaar langs de kust tussen Hoek van Holland en Scheveningen. Het vormt daar nieuw strand en duin, dat ons tegen zeespiegelstijging beschermt en extra ruimte voor natuur en recreatie biedt.

elkaar gezet en met elkaar vergeleken zodat de ontwikkeling van de Zandmotor en omliggende zandbanken in beeld gebracht en geïnterpreteerd kan worden. De camerabeelden zijn uitsluitend voor wetenschappelijk gebruik, strandbezoekers en recreanten komen niet herkenbaar in beeld.

Schiereiland

Tussen maart 2011 en oktober 2011 legden Rijkswaterstaat en de provincie Zuid Holland het schiereiland in de vorm van een haak aan. Het schiereiland steekt één kilometer ver in zee en is aan het strand twee kilometer breed. Sleephopperzuigers zogen het zand tien kilometer ver uit de kust op en brachten het vervolgens naar de juiste plek. Naast het schiereiland liggen nog twee zandbanken onder water. De werkzaamheden aan de Zandmotor zijn afgerond in november 2011. Om te monitoren of de Zandmotor volgens plan werkt worden camera’s ingezet die op 40 meter hoogte op een mast staan: de Argusmast. Deze naam is afgeleid van de reus Argus uit de Griekse mythologie die over zijn gehele lichaam honderd ogen bezat, waarvan er nooit meer dan twee tegelijk sliepen. Stijfheid Argusmast

De Argusmast is door Kaal Masten helemaal gefabriceerd in de fabriek in Oss. Het bouwwerk bestaat uit verschillende delen, te beginnen met een funderingsbuis van 20 meter die ruim 14 meter hoogfrequent in het zand getrild is. Daarop staat een tussenbuis van vijf meter die de technische ruimte draagt, een constructie in de vorm van een trommel waarin de apparatuur en de voeding gehuisvest zijn. Daar weer bovenop staat een vakwerkmast met een lampenrek dat omhoog en omlaag te bewegen is. Aan dit rek zijn de camera’s bevestigd die continu filmen hoe de Zandmotor verandert. Deze beelden worden naast

Opdrachtgever voor Kaal Masten was Van Oord Boskalis, de aannemerscombinatie verantwoordelijk voor de aanleg van het schiereiland. Kaal is op 1 oktober met de klus begonnen en heeft de mast begin november opgeleverd. Een bijzonder kenmerk van de mast is de grote mate van stijfheid die nodig is om de camera’s in staat te stellen de juiste beelden vast te leggen. Een kleine beweging van de mast zorgt op de top al snel voor een grote uitslag. Vergelijk het maar met een verrekijker. Als je die niet goed stilhoudt, wordt het ook vrijwel onmogelijk om een object in de verte te blijven volgen. De mast van Kaal zorgt ervoor dat elke camera een vast gebied blijft bestrijken.

a.hakpark magazine

COMMUNICATIE

Investeren in veiligheid en kwaliteit Onze organisatie ontwikkelt zich elke dag. We verwerven opdrachten van bestaande en nieuwe opdrachtgevers, breiden ons dienstenpakket uit en besluiten te gaan werken met innovatieve technologieën die we deels zelf ontwikkelen. Door deze dynamiek blijven ook de eisen op het gebied van kwaliteit, veiligheid en milieu continu in beweging. Eisen die wij aan onszelf stellen en eisen die – vaak in de vorm van verplichte certificaten – door onze omgeving aan ons worden gesteld. Om greep te houden op deze veranderingen blijven we continu aandacht besteden aan het trainen van medewerkers. Voor bestaand personeel gaat dat in de vorm van bijscholing. Bij de instroom van nieuwe medewerkers is het van het grootste belang om ze direct vanaf het begin van hun dienstverband goed voor te lichten over de geldende werkwijzen, methoden en technieken en de potentiële gevaren waaraan ze in hun werkomgeving worden blootgesteld. Elke investering in voorlichting draagt bij aan het voorkomen van incidenten en faalkosten. Duurzame ontwikkeling

Op het gebied van arbeidsomstandigheden is A.Hakpark op veel verschillende manieren actief. We geven bijvoorbeeld voorlichting over het omgaan met gevaarlijke stoffen, er zijn

ALGEMEEN a.hakpark magazine

concrete veiligheidsprogramma’s die onze eigen veiligheidseisen en specifieke klanteisen centraal stellen en er worden evacuaties geoefend. Van een heel andere orde zijn managementtrainingen waarin leidinggevende leren hoe hun stijl van leidinggeven van invloed is op het gedrag en de gedragsverandering in de teams die zij aansturen. ‘Uitmuntende bijdrage’

Dat onze inspanningen vruchten afwerpen, bleek in 2012 uit een aantal mooie voorbeelden. In maart werden de mannen van A.Hak International in Irak beloond met een ‘Certificate of Commendation’, uitgereikt door South Oil Company Iraq. In het officiële document werd A.Hak International geprezen om de ‘uitmuntende bijdrage’ aan de veiligheidscultuur binnen het Iraq Crude Oil Export Expansion Project. Het invoeren van een effectief Safety, Health and Environmental Risk Program bij de werkzaamheden in Irak droeg hieraan sterk bij. 1.000.000 uur

De joint venture Landelijke Onshore Projecten (LOP) bereikte eind april een bijzondere mijlpaal: er was 1.000.000 uur gewerkt zonder verzuimincident. LOP was voor NAM de vaste partner voor het optimaliseren van vrijwel alle onshore olie- en gasvelden in Nederland en was daarmee de voorloper van aQuaintance.

A.Hak Drillcon duikt in dit Jaaroverzicht regelmatig op als de hofleverancier van A.Hakpark voor alle soorten boringen, in Nederland en elders op de wereld. Daarnaast wordt het Helmondse bedrijf ook door andere partijen ingeschakeld. Met de instroom van een twintigtal oud-medewerkers van Nacap HDD is de reputatie van Drillcon alleen nog maar verbeterd. Een ploeg van deze nieuwe collega’s is al sinds juni vorig jaar werkzaam in Colombia, waar boringen worden uitgevoerd die voor andere bedrijven net iets te veeleisend bleken.

‘Ons lukt het wel’ SUCCESVOLLE BORINGEN IN COLOMBIA

a.hakpark magazine

OLIE & GAS

tekst Richard van Santen fotografie Venguideche Vilvanadana (Venki)

ytse Faber is zo’n oud-medewerker van Nacap. Hij is inmiddels betrokken geweest bij vier boringen in Colombia. De eerste vond plaats onder de Nacap-vlag en de volgende drie onder verantwoordelijkheid van A.Hak Drillcon. Fabers rol is die van ‘Operationeel Manager op afstand’. Hij is een aantal keren in Colombia geweest, maar regelt de contacten met het management van de opdrachtgever vanuit Nederland. Daardoor was hij gemakkelijk te bereiken voor informatie over de projecten. Hij benadrukt echter dat de mensen op locatie het leeuwendeel van het werk voor hun rekening nemen. ‘Onze ploeg in Colombia, onder leiding van uitvoerder Wim Mulder, werkt zeer zelfstandig’, aldus Faber. Drie van de vier uitgevoerde boringen maken deel uit van de aanleg van de langste oliepijpleiding van Colombia, de Bicentennial Pipeline. Deze leiding met een diameter van 36 tot 42” heeft bij voltooiing een lengte van 960 kilometer en loopt dan van Araguaney naar de Caribische haven van Coveñas. De Italiaanse aannemer SICIM, verantwoordelijk voor de aanleg van de leiding, sloot in februari 2012 een contract met Nacap HDD voor de eerste horizontaal gestuurde boring van 1.650 meter onder de Rio Casanara. Dat was het startsein van een grote logistieke operatie.

Logistieke operatie

‘Ons equipement is door de verscheper van SICIM naar Colombia gebracht’, vertelt Sytse. ‘Je hebt vooraf overleg en krijgt wat instructies over de voorbereiding. Daarna begint de grote inventarisatie. Al het materiaal moet op een lijst worden gezet. Tot op de laatste hamer moet je alles wegen en beschrijven. Daar ben je met vijf man zo vier, vijf weken mee bezig. Vervolgens is alles in Antwerpen op een boot gegaan en door SICIM in Colombia geïmporteerd.’

De boorsite bij de kruising van de Rio Tame.

OLIE & GAS a.hakpark magazine

De eerste boring is in juni en juli uitgevoerd. Toen de oplevering achter de rug was, bleek het doek gevallen voor Nacap. Per 1 augustus nam A.Hakpark een deel van het equipement over. Ook werden medewerkers van Nacap uitgenodigd om een dienstverband bij A.Hakpark aan te gaan. De boorclub in Colombia ging op die uitnodiging in en werkte vanaf dat moment bij A.Hak Drillcon. SICIM ging met Drillcon in zee voor de volgende reeks boringen: in oktober en november werd de Rio Tame gekruist (1.600 m) en in december en januari volgde de Rio Banadia, een boring van 800 meter.

trots. Dat het onze ploeg wel lukt, heeft te maken met een aantal sterke punten van A.Hak Drillcon die voorheen ook voor Nacap HDD golden. ‘Wij hebben de beschikking over beter materiaal, passend bij de grondsoort. Verder gaan we serieuzer om met het gebruik van bentoniet en hebben we gewoonweg meer ervaring. Maar het belangrijkste punt is wel de staat waarin ons equipement verkeert. We hebben het onderhoud beter voor elkaar en beschikken over meer spare parts dan de concurrentie. Ook is ons arsenaal groter en kunnen we bijvoorbeeld beschikken over een groter aantal verschillende opties wanneer het gaat om de keuze van de juiste ruimers.’

Vervolgopdrachten

Deze kwaliteiten zijn inmiddels ook bekend bij de Italiaanse aannemer en bij Colombiaanse partijen. Voor een nieuwe, lokale opdrachtgever is in februari en maart een boring van 1.350 meter voor een 24” leiding onder de Rio San Jorge uitgevoerd. De volgende boring voor de Bicentennial Pipline wordt de kruising van de Rio Tigre. Dit betreft een boring van 1.500 meter. Voor de langere termijn voorziet A.Hak Drillcon een intensivering van de samenwerking met SICIM, in Colombia en mogelijk ook elders op de wereld. Ook is de strategie gericht op het verwerven van opdrachten van andere Zuid-Amerikaanse opdrachtgevers.

Uitdagend werk

Een werkplek in Colombia klinkt misschien niet iedereen als muziek in de oren. Het land is nogal eens negatief in het nieuws vanwege gewelddadigheden. ‘Daar houdt SICIM ook terdege rekening mee’, vertelt Faber. ‘Er is een uitgebreid veiligheidsplan en er is op het werk altijd militaire bewaking aanwezig. Ook ik kreeg bij mijn eerste bezoek aan de site een beveiliger mee. Dat is even wennen, maar die duidelijk aanwezige beveiliging werkt wel goed. Onze mensen houden zich aan de regels, ze hebben goede contacten met de lokale bevolking en ervaren de situatie ter plekke niet als bedreigend. Ze concentreren zich vooral op het interessante en uitdagende werk.’

‘ Equipement en ervaring geven de doorslag’ Sterke punten

Dat de term uitdaging hier niet loos wordt gebruikt, mag wel blijken uit het feit dat twee andere boorbedrijven het project inmiddels hebben verlaten. ‘Het is vrij moeilijke grond met grof zand en grind, waardoor het hen waarschijnlijk niet lukte. Wij komen er wel door’, zegt Faber met gepaste

a.hakpark magazine

OLIE & GAS

Duurzame warmte en koeling INNOVATIEVE WKO-OPLOSSINGEN

Twee scholen en een sportcomplex in de gemeente Lisse besparen vanaf april 2013 flink op hun energierekening. Tjaden legt namelijk een innovatief open warmteen koude opslagsysteem aan dat in alle seizoenen op een duurzame wijze voor koeling en verwarming zorgt. tekst Adriaan van Hooijdonk fotografie Maarten van der Voorde

DUURZAME ENERGIE a.hakpark magazine

‘D

e aanleg van dit WKO-systeem is een primeur in ons land’, vertelt Ruud Dorlandt, bedrijfsleider definitieve installaties van Tjaden. ‘We maken namelijk gebruik van één bronpaar waarmee we tegelijkertijd koude én warmte kunnen leveren. In de zomer pompt de installatie water van de koude naar de warme bron waardoor de gebouwen afkoelen. En in de winter gebeurt precies het tegenovergestelde.’ Het innovatieve WKO-systeem zorgt er onder meer voor dat het zwembad in het toekomstig sportcomplex zowel in de zomer als in de winter genoeg warmte krijgt. De serverruimte in een van de scholen kan op haar beurt altijd rekenen op voldoende koeling. Ook de klaslokalen van de scholen en andere vertrekken in het sportcomplex kunnen op deze manier aan hun koeling- en verwarmingsbehoefte voldoen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat tussen de 100 en 120 nieuwbouw woningen straks gebruik gaan maken van het WKO-systeem. De toepassing van deze techniek bespaart niet alleen aardgas, maar zorgt er eveneens voor dat de CO2-uitstoot daalt.

‘Tricht’ laat installatie zien

Met een WKO-specialist in de gelederen koos A.Hakpark voor de verwarming en koeling bij de renovatie van en de nieuwbouw op de locatie Tricht natuurlijk ook voor deze duurzame voorzieningen. Dat zal de komende tijd goed te merken zijn aan het gasverbruik in de bestaande en nieuwe gebouwen op het terrein. De aanleg van een open WKO-systeem in combinatie met een warmtepomp zorgt voor een duurzame koeling en verwarming in alle jaargetijden. Een doorzichtige koepel biedt belangstellenden een kijkje op deze innovatieve techniek. Tjaden heeft de installatie ontworpen en gebouwd terwijl A.Hak Drillcon voor het leidingentracé een aantal horizontaal gestuurde boringen heeft verricht. ‘Een uitdagende klus omdat we midden in een dijkgebied zitten’, vertelt Ruud Dorlandt. ‘Daarom moesten wij van het waterschap onder meer een kleikoffer in de bodem aanbrengen om te voorkomen dat er eventueel schade aan de dijken zou kunnen ontstaan.’ Naast de twee warmte-en koudebronnen heeft Tjaden ook verschillende brandweerputten aangelegd. ‘Daarmee kan de brandweer in geval van nood snel over voldoende bluswater beschikken. Veiligheid staat immers voorop’, aldus Dorlandt.

‘ Dit systeem is een primeur voor ons land’ Nauwe samenwerking

Het project vergt een nauwe samenwerking tussen de verschillende aannemers die bij de constructie van de gebouwen betrokken zijn en de diverse A.Hakpark bedrijven, benadrukt Dorlandt. ‘Zo loopt het leidingentracé van ruim 600 meter over twee bouwterreinen, door verschillende straten, wegen en ander openbaar terrein. We hebben deze infrastructurele puzzel in eigen huis uitgewerkt, samen met de collega’s van A.Hak Engineering. Ook houden we bij de aanleg van de leidingen rekening met de bouw van het toekomstig sportcomplex.’ De bodemgesteldheid vereist bovendien complexe berekeningen om de lei-

dingen toekomstbestendig te maken. ‘De ondergrond is immers continu in beweging. Wanneer je bijvoorbeeld een meter zand aanlegt, is die over een paar jaar weer verdwenen. Daar moet je bij de engineering rekening mee houden’, aldus Dorlandt. Koploper

Naast Tjaden spelen diverse andere A.Hakpark bedrijven een rol bij het project. Zo is A.Hak Leidingbouw verantwoordelijk voor het RVS laswerk en trekt A.Hak Electron de verschillende kabels. Alleen voor de meet- en regeltechniek is gebruik gemaakt van een externe leverancier. Technisch dienstverlener Imtech is de commerciële partij die eind april een definitieve gunning krijgt om het systeem gedurende vijftien jaar te exploiteren. Tjaden zal gedurende deze periode het onderhoud en het beheer van de bronnen verzorgen. Tjaden heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een van de meest gerenommeerde WKOspecialisten van ons land. Het bedrijf liep voorop in deze vorm van duurzame energiewinning en legde twintig jaar geleden zijn eerste systemen aan.

a.hakpark magazine

DUURZAME ENERGIE

innovatie van A.Hak Telecom en Kaal Masten

Draadloos intelligent

COMMUNICATIE a.hakpark magazine

A.Hak Telecom en Kaal Masten hebben in 2012 verschillende innovatieve concepten ontwikkeld die nu op de markt komen. Van multifunctionele masten die uitgerust zijn met diverse onderdelen, zoals camera’s, sensoren en LED-verlichting, tot satellietinternetsystemen waarmee ook terreinen op afgelegen locaties kunnen worden aangesloten op internet. ‘De eerste projecten met deze concepten zijn inmiddels van start gegaan’, aldus Raymond Buitenhuis van A.Hak Telecom, verantwoordelijk voor diensten productinnovaties.

Internet via satelliet

tekst Adriaan van Hooijdonk

et nieuwe concept BeWare van het toonaangevende beveiligingsbedrijf Trigion is een van de projecten waar A.Hak Telecom inmiddels ruim anderhalf jaar bij betrokken is. Het concept combineert onder meer geavanceerde technieken als intelligente camera’s, datamining en 3D-virtualisatie. BeWare is in staat om in duizelingwekkend tempo de data van meldpanelen, alarmsystemen, hekwerkdetectoren, beveiligingscamera’s, openbare bronnen en zelfs politieregisters te analyseren en te combineren. ‘A.Hak Telecom zorgt er onder meer voor dat alle onderdelen van het systeem met elkaar kunnen communiceren’, licht Buitenhuis toe. ‘Bijvoorbeeld door het installeren van draadloze apparatuur bij de camera’s of de centrales. Of door de aanleg van een draadloos of glasvezelnetwerk.’ Innovatief camerasysteem

Ook hebben A.Hak Telecom en Kaal Masten met partner DySI in 2012 een innovatief camerasys-

teem ontwikkeld. All-in-View is een revolutionair concept dat intelligent video-datamanagement combineert met een camera die een gebied van 360 graden kan bestrijken. Buitenhuis: ‘Een groot voordeel want met sommige camera’s kun je nu eenmaal niet alles zien wat er gebeurt.’ Tegelijkertijd is het vrijwel onmogelijk om mensen alle opnames van camera’s te laten bekijken, stelt de diensten productinnovatiemanager. ‘In sommige steden begint het aantal camera’s het aantal inwoners te benaderen. Het is veel te kostbaar om personeel in te huren dat alle beelden analyseert. Bovendien is de mens niet onfeilbaar en zie je belangrijke zaken over het oog.’ Intelligent video-management

Daarom werkt A.Hak Telecom nauw samen met partner DySI, dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen van software voor het binnenhalen en verwerken van enorme datastromen. DySI heeft onder meer een intelligent video-managementsysteem ontwikkeld dat in staat is om het personeel in meldkamers een seintje te geven als er iets opvallends gebeurt in het gebied dat een camera bestrijkt. ‘Denk bijvoorbeeld aan een auto die op een bedrijfsterrein steeds hetzelfde rondje rijdt. Of personen die zich op een verdachte manier ophouden’, aldus Buitenhuis. De eerste systemen komen volgens hem in april 2013 op de markt en zijn het resultaat van de inspanningen die de gezamenlijke partners in 2012 hebben verricht. Multifunctionele masten

Een andere belangrijke innovatie is de ontwikkeling van multifunctionele masten die uitgerust zijn met diverse onderdelen, zoals camera’s, sensoren en LED-verlichting. Interactieve displays geven real-time informatie voor automobilisten afkomstig van computers uit het gemeentehuis. En met geavanceerde camera’s kunnen hulpdiensten de weg continu in de gaten houden en maatregelen nemen als het nodig is.

Satelliet-internetsystemen maken inmiddels ook deel uit van de innovatieve portfolio van A.Hak Telecom. Deze systemen zijn niet afhankelijk van lokale en nationale infrastructuur en zorgen ook in afgelegen gebieden voor een snelle verbinding. Erg interessant voor bedrijven en instanties wanneer hun normale internetverbinding om wat voor reden dan ook onverhoopt mocht uitvallen. ‘Ook voor de beveiliging van afgelegen terreinen is het een aantrekkelijke oplossing. Neem bijvoorbeeld het toenemend aantal diefstallen van waardevolle materialen op bouwplaatsen. Door de vernieuwende cameraconcepten met de masten van Kaal en een satellietinternetverbinding te combineren, kunnen bedrijven de criminaliteit terugdringen. Daarom is hier steeds meer belangstelling voor, ook in deze crisistijden. De eerste projecten zijn inmiddels gestart’, aldus Buitenhuis.

Draadloos internet

Daarnaast speelt A.Hak Telecom een steeds grotere rol bij het opzetten van draadloze internetverbindingen. Smartphones en tablets zijn tegenwoordig niet meer uit het straatbeeld weg te denken en veel gemeenten of bedrijven bieden op hotspots WiFi aan. ‘A.Hak Telecom verzorgt niet alleen de engineering, maar ook de installatie, de service en het beheer van deze systemen’, aldus Buitenhuis. Hij wijst erop dat er in de praktijk vaak gekozen wordt voor aparte netwerken voor verschillende toepassingen, zoals WiFi en beveiligingssystemen. ‘Door alle onderdelen met elkaar te combineren en één netwerk aan te leggen, kunnen klanten echter veel geld besparen. Steeds meer partijen zien de waarde van deze business case en kiezen ervoor om van de voordelen van één netwerk voor verschillende toepassingen te profiteren.’

a.hakpark magazine

COMMUNICATIE

BELANGRIJKE DEADLINE GEHAALD

Gasopslag Bergermeer op schema

fotografie Maarten van der Voorde

TAQA Energy en haar partner Energie Beheer Nederland (EBN) laten in Bergermeer de grootste ondergrondse gasopslag van West-Europa aanleggen. In de zomer, wanneer de vraag naar gas laag is, kan het overschot in de bodem worden opgeslagen. Hierdoor is er bij grotere vraag in de winter voldoende gas beschikbaar en worden prijsschommelingen gedempt. Het werk dat in 2012 begon, kende in maart een belangrijke deadline in verband met het broedseizoen van vogels in het gebied. A.Hak Leidingbouw kan melden dat die deadline is gehaald. A.Hakpark leverde met verschillende bedrijven een bijdrage aan het project. A.Hak Drillcon heeft diverse boringen uitgevoerd. A.Hak Leidingbouw is onder meer verantwoordelijk voor de aanleg van acht nieuwe transportleidingen van en naar de gasopslag, met een totale lengte van 37,5 km. A.Hak Infranet regio West assisteerde

GAS a.hakpark magazine

bij isolatiewerkzaamheden aan de leidingen, A.Hak Telecom verzorgt de aanleg van glasvezelverbindingen en Tjaden kan door haar expertise een ondersteunende rol spelen bij het retourneren van het grondwater dat bij het werk naar boven komt. HOGE OGEN

TAQA heeft onder meer voor A.Hak gekozen vanwege de uitgebreide ervaring van A.Hak Drillcon met complexe boringen. In het tracé moest onder andere onder spoorlijnen, waterkeringen en polders worden geboord. Ook A.Hak Leidingbouw sprong er positief uit vanwege haar ervaring met een grote diversiteit aan verschillende soorten pijpleidingen. Bij dit project wordt onder andere gebruikgemaakt van superduplex leidingen. Deze buizen van een sterke en duurzame staalsoort zijn heel geschikt voor de afvoer van het restproduct dat vrijkomt bij het oppompen van het aardgas dat nog in het veld aanwezig is. Naast technische expertise gooiden ook het plan van aanpak en de offerte van A.Hakpark hoge ogen.

BROEDSEIZOEN

De uitdaging in de planning van dit project werd voor een groot deel veroorzaakt door de natuur. ‘Het tracégedeelte moest uiterlijk 15 maart afgerond zijn’, zegt Gert Bonder, projectleider bij A.Hak Leidingbouw. ‘Het ligt namelijk grotendeels in een natuurgebied waar veel vogels broeden. Die deadline hebben we gehaald. Dat betekent wel dat we pas half juli weer met de clean-up aan de slag kunnen, wanneer het broedseizoen voorbij is. In de tussentijd kan op diverse locaties het leidingwerk worden aangebracht en zal A.Hak Telecom medio juli de glasvezelkabels inblazen en aansluiten.’ Sinds we in het najaar over dit project berichtten heeft A.Hak Leidingbouw nog twee nieuwe opdrachten verworven. Voor Gasunie worden twee schema’s (koppelpunten) gemaakt in Westertocht en Egmondermeer. De leidingen van TAQA Energy en Gasunie worden daar aan elkaar gekoppeld zodat uitwisseling van gas kan plaatsvinden.

A.Hak Leidingbouw wint met aQuaintance

Reinhard Rohrbau vormt versterking voor de groep

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) sloot in 2012 een vijfjarig contract voor de engineering, inkoop en uitvoering van al haar landelijke onshoreprojecten. Het contract kwam op naam van aQuaintance, een splinternieuwe BV van aandeelhouders Cofely, Tebodin en A.Hak Leidingbouw.

In 2012 werd Reinhard Rohrbau aan de groep toegevoegd. Dit bedrijf nam de activa en passiva van de vestiging Meppen van Nacap GmbH over, waardoor een bedrijf ontstond dat in het Duitstalige gedeelte van de ons omringende landen oplossingen biedt voor het transport van energie en producten als (tele)communicatie.

De drie aandeelhouders werkten ook voordat de nieuwe overeenkomst werd afgesloten al voor de NAM, in een joint venture met de naam LOP, Landelijke Onshore Projecten. Een van de belangrijkste redenen om de joint venture om te zetten in een zelfstandig bedrijf was het intensiveren van de samenwerking tussen de drie afzonderlijke bedrijven. Paul Langbroek van A.Hak leidingbouw ziet veel voordelen in het feit dat zijn team vanaf de start van een project bij de uitvoering is betrokken. ‘Hierdoor brengen wij vroegtijdig onze kennis en expertise in het project in en dragen we meer verantwoordelijkheid voor de gezamenlijke uitvoering. Bovendien kunnen we zo nog efficiënter werken.’

Reinhard Rohrbau is een allround organisatie gevestigd in Meppen, een plaats in de deelstaat Nedersaksen, zo’n halfuur rijden vanuit Emmen. Daarnaast heeft het bedrijf een nevenvestiging in Raunheim, aan de Main in het midden van Duitsland.

aQuaintance verwierf het contract in een tender met maar liefst 27 inzendingen. ‘De nieuwe opzet is meer gericht op de waarden waar de NAM voor staat’, zegt afdelingshoofd landprojecten Bas Schellenberg, ‘veiligheid, planning, kostenbeheersing en kwaliteit.’ Op die punten kwam aQuaintance als de allerbeste uit de bus.

De werkzaamheden van dit nieuwe A.Hakparkbedrijf strekken zich uit van planning en ontwerp tot realisatie en inbedrijfstelling, alle onderhouds-, inspectie-, beheer- en documentatietaken. Reinhard Rohrbau brengt energie van producent naar gebruiker en kan met haar brede aanbod aan diensten flexibel inspelen op de behoeften en wensen van haar klanten.

De kerncompetenties van Reinhard Rohrbau zijn de aanleg van pijpleidingen voor gas, water, stadsverwarming en afvalwater, waar nodig gecombineerd met kabelwerk voor telecommunicatie en andere toepassingen. Ook bouwt het bedrijf installaties als compressorstations, gasdrogingsystemen, ondergrondse opslagfaciliteiten, overdrachtstations en waterzuiveringsinstallaties.

Reinhard Rohrbau telt momenteel zo’n honderd medewerkers.

a.hakpark magazine

kortjes

Al tientallen jaren is A.Hak Industrie een gewaardeerde partner van verschillende olie-, gas- en chemiebedrijven in ons land. Op alle belangrijke industriĂŤle locaties waar deze sectoren zijn gevestigd, is A.Hak Industrie aanwezig om klanten te laten profiteren van de kennis, ervaring en faciliteiten van de verschillende bedrijven in de groep. Ook in 2012 werden weer diverse projecten succesvol afgerond, waaronder een grote opdracht voor DSM Fibre Intermediates op het Chemelot terrein in Geleen.

Grote tijdsdruk, nul incidenten A.HAK INDUSTRIE SUCCESVOL VOOR DSM

tekst Adriaan van Hooijdonk

e mensen van A.Hak Industrie Born en Mechanical Contracting Limburg (MCL) stonden in 2012 voor een bijzondere uitdaging. Voor het gedeeltelijk vernieuwen en installeren van twee destillatiekolommen in de anonfabriek van DSM Fibre Intermediates kregen ze tien weken de tijd, terwijl de normale doorlooptijd minstens het dubbele is. In de kolommen die in de jaren 60 en 70 in gebruik werden genomen, zuivert DSM ruwe anon van zwaardere en lichtere bestanddelen. Anon is een belangrijke grondstof voor de productie van caprolactam, een stof die veel wordt gebruikt in high tech kunststoffen, maar ook in kleding, tapijt en visdraad. Door corrosie onder de isolatie was het staal van de kolommen gedeeltelijk aangetast. Dit probleem komt vaker in de industrie voor en daarom werd A.Hak Industrie Born door Sitech Services benaderd om met DSM mee te denken over een snelle oplossing. Stilleggen van een fabriek kost immers tussen de 100.000 en 1 miljoen euro per dag. Rond de klok werken

Bovendien moesten de werkzaamheden aan de kolommen samenvallen met de geplande onderhoudsstop van de caprolactamfabriek. Normaal staat voor een vergelijkbare klus een doorlooptijd tussen de 20 en 24 weken, maar daar was in verband met de onderhoudsstop geen ruimte voor. Daarom is er tien weken lang, zeven dagen per week, 24 uur per dag doorgewerkt om de twee kolommen gedeeltelijk te vernieuwen en op het terrein te plaatsen. Met dank aan de inzet van verschillende externe leveranciers die hun planning hadden aangepast om de noodzakelijke onderdelen te leveren. Ook kwamen werknemers van A.Hak Industrie Botlek over om hun collegaâ&#x20AC;&#x2122;s in het zuiden van het land te ondersteunen.

CHEMIE a.hakpark magazine

A.Hak Industrie bestaat uit A.Hak Industrie Botlek, Born en Noord-Oost, Mechanical Contracting Limburg (MCL) en H.J. Mertens.

Gaan weer jaren mee

Een grote 700 tons kraan van Mammoet werd ingeschakeld om de kolommen met een hoogte van ruim dertig meter, een diameter van 3,5 meter en een gewicht van 45 ton uit de fundering te hijsen. Na een grondige inspectie bleek dat het onderste deel van de kolommen nog bruikbaar was. Daarom werden ze op de site eerst in twee delen doorgeslepen, waarna in de werkplaats in Born het onderste deel kon worden gerepareerd. Verder werd er een volledig nieuw bovenstel aan vast gelast. Tot slot zijn alle delen gestraald en van een speciale coating voorzien, zodat ze weer jaren meekunnen. ‘Fantastisch karwei’

Manufacturing director Fibre Intermediates Rob Reinartz van DSM was bijzonder tevreden over het werk in de anonfabriek. ‘A. Hak Industrie heeft een fantastisch karwei uitgevoerd door binnen tien weken twee nieuwe destillatiekolommen voor de anonfabriek gedeeltelijk te vernieuwen en op het Chemelotterrein te installeren. Ondanks de grote tijdsdruk heeft er geen enkel veiligheidsincident plaatsgevonden. Ook hebben we geen vertraging bij de opstart van de fabriek opgelopen. Alle

partijen hebben bijzonder goed samengewerkt, waardoor deze klus naar alle tevredenheid tot een goed einde is gebracht. Bovendien was A.Hak Industrie ook nadrukkelijk betrokken bij andere werkzaamheden tijdens de onderhoudsstop op het Chemelotterrein.’ Nieuwe uitdagende klus

Verder is in 2012 een gedeelte van het Chemelotterein bouwrijp gemaakt voor een nieuwe uitdagende klus. DSM is namelijk gestart met de bouw van een nieuwe ammoniumsulfaatfabriek die de plant van meer dan veertig jaar oud zal vervangen. De nieuwe fabriek produceert 280.000 ton meer, stoot minder fijnstof en CO2 uit en springt zuiniger met energie om. DSM verkoopt ammoniumsulfaat via mestfabrikant OCI vooral als kunstmest, maar ook als grondstof voor levensmiddelen en geneesmiddelen. A.Hak Industrie Born heeft onder meer verschillende leidingen en kabels verwijderd en omgelegd, zodat met de bouw kon worden gestart. Bovendien is MCL door opdrachtgever Tebodin in een tender geselecteerd om straks een aantal innovatieve en duurzame apparaten voor de nieuwe fabriek te leveren.

‘Continu leren en verbeteren’

Veiligheid staat bij A.Hak Industrie en haar opdrachtgevers bovenaan de prioriteitenlijst. Daarom werken ze op verschillende manieren samen om veiligheid op een zo hoog mogelijk peil te houden. ‘Daarbij ligt de nadruk op leren en continu verbeteren’, stelt Erik Knarren, manager operations van A.Hak Industrie Born. Zo wordt bij grondwerkzaamheden bewust gebruik gemaakt van een grondzuigwagen. ‘Kost wel iets meer dan graven, maar voorkomt dat kostbare leidingen breken, waardoor er op termijn toch een forse besparing plaatsvindt. Ook hebben wij geïnvesteerd in een sleufbekistingssysteem van aluminium. Het aanbrengen duurt weliswaar langer, maar het is een stuk veiliger dan de houten bekisting die voorheen werd gebruikt om te voorkomen dat de grond gaat schuiven.’

a.hakpark magazine

CHEMIE

Samen opleiden met Liander

VERGRIJZING TE LIJF MET LEERLING-MONTEURS

Terwijl de vergrijzing op de loer ligt, zijn goede, jonge monteurs maar moeilijk te vinden. Liander zag een flinke golf pensioengerechtigde mensen op zich afkomen. Samen met haar businesspartners uit de aannemerij, waaronder A.Hak Infranet, heeft de netbeheerder dit probleem voortvarend aangepakt met het programma Samen Opleiden. Lianders programmamanager René Weij deelt na het eerste jaar zijn ervaringen. tekst Richard van Santen fotografie Maarten van der Voorde

‘H

Marc van Waveren (links) en Sjoerd Rutjes met hun begeleider Willem Bongers (rechts).

et programma Samen Opleiden is onderdeel van onze strategische personeelsplanning. Toen wij in 2011 ons personeelsbestand onder de loep namen, zagen we een grote grijze golf op ons af komen. Allemaal mensen die het bedrijf binnen nu en vijf jaar verlaten, omdat ze de pensioengerechtigde leeftijd zullen bereiken. Tel daarbij op dat er ook een tekort aan goed, technisch personeel dreigt en de conclusie is duidelijk: we moesten in actie komen. Niks doen was geen optie, want dat zou betekenen dat we over vijf jaar onvoldoende monteurs zouden hebben. Voor een opleiding van schoolverlater tot volwaardig monteur trekken we vijf jaar uit. Ze gaan vier jaar naar school en daarna moeten ze nog een jaar ‘vlieguren’ maken. Toen we dat vastgesteld hadden, zijn we op individueel niveau naar het personeelsbestand gaan kijken. Welke monteurs gaan binnen vijf jaar uitstromen en welke behoefte hebben we dan? We kwamen tot de conclusie dat we vijf jaar lang elk jaar vijftig man moesten binnenhalen en opleiden. In 2012 zijn we begonnen met de eerste vijftig.’

Businesspartners

‘We hebben ervoor gekozen om samen met de aannemers een opleidingstraject te starten. Wij besteden inmiddels namelijk zo veel werk uit dat we zelf niet meer de volledige leercurve kunnen aanbieden. Daarbij wil Liander met zijn aannemers omgaan als met businesspartners en niet zozeer in de klassieke verhouding van opdrachtgever en opdrachtnemer. Wij vinden dat je in zo’n relatie ook deze uitdaging samen moet aangaan. De constructie die we hebben bedacht is als volgt. Wij nemen de jongeren in dienst en bieden ze gemiddeld anderhalve opleidingsdag per

GAS & ELEKTRICITEIT a.hakpark magazine

week aan. De drieënhalve dag per week die dan overblijft, brengen we ze onder bij de aannemer, waar ze op onze kosten aan het werk gaan. Dat lijkt misschien heel genereus, maar je moet wel bedenken dat ze zeker de eerste acht maanden veel begeleiding nodig hebben en dus voor een aannemer nog niet echt productief zijn. Daar staat tegenover dat we onze businesspartners ook de gelegenheid geven om eigen jongens voor dit opleidingstraject op te geven. Na het tweede leerjaar volgt er een keuzemoment. Wil de leerling dan niet verder leren maar bij de aannemer in dienst treden dan kan dat. Zo niet, dan komen ze vanaf dat moment terug bij ons.’ Samen met ROC’s

‘We werken voor de opleiding niet alleen met docenten van Liander, maar ook met leraren van Regionale Opleidingscentra (ROC’s). Het mooie daarvan is dat de leerlingen hierdoor verzekerd zijn van een officieel diploma volgens de juiste WEB-niveaus, de opleidingsniveaus die zijn vastgelegd in de Wet educatie en beroepsonderwijs. De ROC-docenten vinden het prachtig, want zij houden op deze manier veel beter contact met de praktijk en kunnen werken met up-to-date equipment. Op de ROC’s ontbreekt het daar nog wel eens aan, zoals wij nog wel eens merken aan schoolverlaters. Wanneer die van school komen, zijn ze vaak gewend aan werken met verouderd materiaal. Voor de opleidingscentra is het dus ook een zegen dat ze op deze manier weer meer verbinding krijgen met het bedrijfsleven.’ Intensief traject

‘Leerlingen die de opleiding volgen krijgen een vaste werkplekbegeleider voor de hele periode. Dat kan een begeleider van Liander zijn of van

Goede aansluiting theorie en praktijk

Egon Teunissen, regiomanager bij A.Hak Infranet regio Zuid, waaronder ook de provincie Gelderland valt, is zeer te spreken over Samen Opleiden. ‘Dat leerlingen theorie en praktijklessen volgen bij Liander en bij ons ‘vlieguren maken’, is uniek en zeer doeltreffend’, zegt hij. ‘Evenals het feit dat ze zowel door Liander worden begeleid als bij ons onder begeleiding van een monteur werken. Zo zorgen beide partijen ervoor dat de opleiding en het werk in goede banen wordt geleid.’ ‘De jonge monteurs halen al snel de verplichte certificaten. Niet in de laatste plaats op het gebied van veiligheid. Er wordt meteen een start gemaakt met VCA, veilig werken langs de weg, bedrijfshulpverlening (BHC), veilig werken met asbestcementleidingen en de opleidingen Voldoende Opgeleid Persoon (VOP) van de VIAG en de BEI. In korte tijd beschikken deze leerlingen dus over een flink aantal basiscertificaten. Het grootste voordeel van deze manier van opleiden is volgens mij dat theorie en praktijk zo dicht bij elkaar liggen. Een betere aansluiting is niet denkbaar. ’

a.hakpark magazine

GAS & ELEKTRICITEIT

de aannemer. Bovendien wordt elke leerling aan een van onze teams gekoppeld en houdt hij via zijn teamleider voeling met Liander. Het is voor de leerlingen een intensief traject. Dat is ook niet vreemd. Het vergt nogal wat van je voor je zover bent dat je ’s nachts je bed uit gebeld kunt worden en geheel zelfstandig een storing kunt oplos-

‘ We kijken enthousiast terug op het eerste jaar’ sen. Je bent toch met gas of elektriciteit bezig en daar kleven nu eenmaal grote veiligheidsrisico’s aan. Daarbij telt ook nog eens mee dat Liander ontstaan is uit het samengaan van elf bedrijven, waardoor er toch kleine configuratieverschillen zijn. Het is net als met een rijbewijs: daarmee word je in staat geacht in een Volkswagen te kunnen rijden en ook in een Mercedes, maar stap je van de ene in de andere dan is het toch even wennen. Zo’n jongen moet dus echt sterk in zijn schoenen staan om alleen op pad gestuurd te kunnen worden.’ Goed ontvangen

‘We kijken inmiddels enthousiast terug op het eerste jaar Samen Opleiden. Het was niet zo moeilijk om aan personeel te komen; dat zal waarschijnlijk met de minder draaiende economie te maken hebben. In zo’n eerste jaar loop je uiteraard wel tegen dingen aan. Zo is het niet altijd eenvoudig

Programmamanager René Weij: ‘Iedereen snapt dat we adequaat moeten reageren op de vergrijzing.’

GAS & ELEKTRICITEIT a.hakpark magazine

om goede werkplekbegeleiders te vinden. Een goede, ervaren monteur is namelijk niet per definitie ook iemand die zijn kennis goed kan overdragen. Wat we wel zagen is een groot enthousiasme bij de oudere monteurs. Zij vinden het prettig om te zien dat we er heel veel aan doen om hun kennis over te tanken naar een nieuwe generatie. Ook bij de aannemers is het programma goed ontvangen. Natuurlijk is het niet altijd leuk om een jongen die het goed doet na twee jaar weer te zien vertrekken, maar daar staat tegenover dat ze ook hun eigen mensen kunnen laten opleiden. Daarbij is Liander een partner die op zoek is naar langdurige verbanden met aannemers, businesspartners in plaats van opdrachtnemers en dan is dit part of the deal, een investering in de relatie. Bovendien betaalt Liander deze jongens en draaien ze toch mee in de productie. De belangrijkste motivatie is echter dat iedereen in onze sector snapt dat we adequaat moeten reageren op de vergrijzing.’

HIS opent kantoor in Maleisië A.Hak Industrial Services is in 2012 weer zeer actief geweest buiten onze landsgrenzen. Er is een kantoor geopend in Kuala Lumpur om de markt in het Verre Oosten goed te kunnen bedienen. Ook zijn er diverse aansprekende projecten uitgevoerd in onder andere Japan en Zwitserland. In Nederland was ook Pipeline Services succesvol. Sinds mei vorig jaar beschikt HIS in Kuala Lumpur, Maleisië over een sales kantoor dat de vier activiteiten pipeline services, inspection services, tank services en industrial services vertegenwoordigt. De keuze viel op Kuala Lumpur, omdat deze stad centraal ligt in ZuidoostAzië, een regio die sterk in opkomst is en een enorm marktpotentieel vertegenwoordigt. Vanuit deze locatie, dichtbij ’s werelds drukste haven in Singapore, is transport en mobilisatie uitstekend te regelen. De belangrijkste markten die de komende periode vanuit Kuala Lumpur bewerkt worden, zijn Brunei, Indonesië, Maleisië, Singapore en Thailand. In december was HIS South-East-Asia al succesvol met twee tankinspecties voor PETRONAS. Pipeline displacement

In Zwitserland werden door HIS Hoogeveen twee pijpleidingen leeg gedrukt. Voor deze techniek, bekend onder de naam pipeline displacement, verpompte HIS een enorme hoeveelheid gasvormige stikstof in zeer korte tijd. Voor de eerste leiding ging het om 500.000 kg in twee dagen en bij de tweede leiding om maar liefst 1.800.000 kg in zes dagen. Speciale piglet

In Japan was HIS succesvol bij de inspectie van een loading line voor JFE Steel Corporation. Voor de moeilijk te inspecteren leiding werd een speciale piglet ontwikkeld, een apparaat dat met elektronische meetapparatuur informatie verzamelt over de toestand van de leiding. Na een geslaagde test met een proefopstelling in Tricht kwam er een akkoord op de opdracht. De business unit Pipeline Services leverde niet alleen goed werk voor een aantal externe opdrachtgevers, maar verrichte ook veel werkzaamheden voor andere A.Hakpark-bedrijven, met name op het gebied van drogen en testen van leidingen. Het bedrijfsonderdeel in NieuwHeeten toonde daarmee nogmaals aan dat de bedrijven van A.Hakpark elkaar uitstekend aanvullen.

Hakademy Hoogeveen

In het artikel op pagina 9 is meer te lezen over de trainingsfaciliteiten van HIS in Tricht. Maar niet alleen in en om het nieuwe pand wordt getraind. In april is een start gemaakt met de Hakademy, het trainingcentrum van HIS in Hoogeveen. Deze vestiging, die gericht is op de (petro)chemische industrie, beschikt over een uniek machinepark, opslagtanks en vele materialen die ervaring, nauwkeurigheid en kennis vereisen. Hiervoor verzorgt de Hakademy interne trainingen, samengesteld door een team zeer ervaren medewerkers. Niet alleen de startende werknemer krijgt een goede introductie en de benodigde trainingen, ook de ervaren operators en supervisors worden getraind bij de Hakademy. Het praktijkgedeelte wordt gegeven op het buitenterrein terwijl het theoriegedeelte klassikaal plaatsvindt.

a.hakpark magazine

OLIE & GAS

Onze bedrijven A.Hakpark bestaat als geheel uit vele delen. Alle leveren ze hun eigen bijdrage aan ons streven om hele ketens te bedienen in de markten olie en gas, water, elektriciteit en verlichting, communicatie en duurzame energie.

A.Hak Leidingbouw

Reinhard Rohrbau

A.Hak Electron

Legt transportleidingen voor onder meer gas, olie, (afval)water en warmte, zowel onder als boven de grond. Daarbij kan het gaan om nieuwbouw, vervanging en verlegging van leidingen. Met name actief in Nederland en aangrenzende landen.

Kerncompetenties zijn de aanleg van pijpleidingen voor gas, water, stadsverwarming en afvalwater, waar nodig gecombineerd met kabelwerk voor telecommunicatie en andere toepassingen. Bouwt ook installaties als compressorstations, gasdrogingsystemen, ondergrondse opslagfaciliteiten, overdrachtstations en waterzuiveringsinstallaties. Actief in het Duitstalige gedeelte van Europa.

Specialisten in aanleg, onderhoud, renoveren en amoveren van onderen bovengrondse hoog- en middenspanningsverbindingen. Vestigingen in Nederland en Duitsland.

A.Hak International

Legt transportleidingen voor met name olie, gas en water in landen binnen en buiten Europa, van ontwerp tot beheer en onderhoud. Projectgedreven organisatie die veel ervaring en technische knowhow inbrengt en waar mogelijk gebruikmaakt van lokale arbeidskrachten.

algemeen a.hakpark magazine

A.Hak Industrie

Ontwerpt, bouwt en onderhoudt onderen bovengrondse leidingsystemen, apparaten, productie-installaties. Tevens specialist in gasinstallatiebouw. Bestaat uit A.Hak Industrie Botlek, Noord-Oost en Born, Mechanical Contracting Limburg (MCL) en H.J. Mertens.

A.Hak Engineering

Specialist in met name tracĂŠ-engineering. Maakt de stap van ontwerp naar uitvoeringsgeschikt tracĂŠ. Beperkt overlast voor de omgeving tot een minimum, rekening houdend met onder andere natuur, milieu en bestaande infrastructuur. Verzorgt tevens vergunningaanvragen.

Vijf markten

duurzame energie

A.Hakpark legt leidingen aan voor transport en distributie van water. We zijn allround op de markt van elektriciteit en verlichtingstechniek. Daarnaast bieden we oplossingen voor data- en telecomverkeer. Onze eigen masten fabriek produceert masten voor communicatie en verlichting. Op de markt voor duurzame energie houden we ons bezig met de aanleg van diverse groene(re) energiesystemen en participeren we in nieuwe, innovatieve ondernemingen. Op de olie- en gasmarkt beperken we ons niet tot het leggen van leidingen, maar boren, coaten en inspecteren we ook zelf. Daarbij ontwerpen en fabriceren we apparaten en installaties en bouwen we compressorstations.

Olie en gas

water

elektriciteit en verlichting

communicatie

A.Hak Infranet

A.Hak Industrial Services

A.Hak Drillcon

Tjaden

Actief in de distributienetwerken van gas, water, elektriciteit, warmte, verlichting, communicatie en verkeersregelsystemen. Van ontwerp tot beheer en waar mogelijk gebruikmakend van gecombineerde aanleg.

Service provider voor de olie- gas en petrochemische industrie, met geïntegreerde business units voor Inspection Services, Tank Services en Industrial Services. Apart vermelden we hier Pipeline Services, dat met en voor A.Hak Leidingbouw, A.Hak International en A.Hak Industrie met name testen droogwerkzaamheden verricht. Wordt daarvoor ook door externe partijen ingeschakeld. A.Hak Industrial Services heeft vier vestigingen in Nederland, waaronder een nieuw hoofdkantoor in Tricht, zes in Europa, twee in de Verenigde Staten, vestigingen in Abu Dhabi, Brazilië en Zuid-Afrika en een nieuw kantoor in Maleisië.

Sterk innovatieve specialist in ontwerp en uitvoering van alle soorten boringen voor de ondergrondse infrastructuur. In die hoedanigheid betrokken bij een groot aantal projecten van andere A.Hakparkbedrijven, in binnen- en buitenland. Werkt daarnaast ook voor externe partijen.

Internationaal opererende specialist op het gebied van bemalingen, boringen en waterbehandelingstechniek. Legt tevens warmteen koudeopslagsystemen aan.

Plaisier

Infranetbedrijf dat sinds februari 2012 deel uitmaakt van A.Hakpark. Gespecialiseerd in de gecombineerde aanleg van kabels en leidingen met als werkterrein de kop van Noord-Holland. A.Hak Telecom

Biedt alle denkbare oplossingen voor snel en probleemloos data- en telecomverkeer via koper-, glasvezel-, cai- en draadloze netwerken. Verantwoordelijk voor het gehele traject van ontwerp tot beheer. Gevestigd in Zwolle en Roemenië.

Conline-Rhenania

Kaal Masten

Grootste fabrikant van hoogwaardige masten in Nederland. Zet zich in voor een duurzame, veilige en aantrekkelijke openbare ruimte.

Verzorgt in- en uitwendige bekleding van buizen voor het transport van olie, gas, water en andere vloeistoffen. Verwerkt buizen in alle materiaalsoorten van 1/2” tot en met 64” doorsnede.

a.hakpark magazine

algemeen

Geïntegreerde producten en diensten De bedrijven van A.Hakpark functioneren zelfstandig en hebben elk hun eigen specialismen. Binnen de groep kunnen ze – wanneer het werk daarom vraagt – hun krachten bundelen en gezamenlijk gehele ketens bedienen. Waar wij transportleidingen en -kabels aanleggen, verzorgen wij ook coating, boringen en bemaling en bouwen we installaties, masten en apparaten. Naast de grote transportverbindingen leggen we tevens industriële leidingsystemen en distributienetwerken voor gas, elektriciteit en telecommunicatie aan. De olie- en gasmarkt en de (petro)chemische industrie bedienen we bovendien met een geïntegreerde range van industriële services.

swalmen, augustus 2012

Boring voor de NoordZuid Route voor Gasunie