SPECIAL • Koelen, bewaren, rijpen
Frank Hoeckx, Altez:
“Naar het einde van de aardappelbewaring toe biedt beton meer voordelen” namelijk een aantal goede eigenschappen voor een “constant binnenklimaat” voor het bewaren van de producten in de bewaarschuur ten opzichte van andere materialen. “Beton heeft een accumulerend vermogen waardoor het product in een koude winter goed op temperatuur is te houden en in de zomer zelfs bij hele warme dagen toch ook nog heerlijk koel blijft. Denk maar aan een grote kerk waar het in de zomer ook altijd koel is. Wisselende temperaturen verstoren de kiemrust, dat wordt nu nog belangrijker naar het einde van het bewaarseizoen aangezien de toepassing van kiemremmingsmiddel Chloor IPC verboden is. Beton kan daarin een uitkomst zijn. Bovendien is het onbrandbaar, hygiënisch i.v.m. voedselveiligheid, robuust en hufterproof.
Een van de voltooide bewaarcellen
De mechanische koeling is een veelbelovende oplossing voor de lange termijnbewaring van aardappelen in de bewaarschuur maar dit alternatief match niet lekker met die andere belangrijke ontwikkeling in de markt: duurzaamheid ‘met een minimaal verbruik van energie’. Dan komt de vraag naar boven hoe je die twee kunt combineren.
F
rank Hoeckx, bouwconsulent bij het Belgische Altez, heeft daar wel een oplossing voor. “Een goed geïsoleerde bewaarloods,” vertelt hij aan zijn bureau in Ossendrecht, de uitvalsbasis voor de projecten in Zuid-Nederland en de Belgische provincies Antwerpen en Limburg al zit het reizen er op het moment even niet in vanwege het rondwarende coronavirus. “Het ideale materiaal voor deze bewaarschuren van de toekomst is beton want dat heeft eigenschappen waar stalen sandwichpanelen niet tegen op kunnen boksen.”
De locatie waar Altez de Bewaarschuur van de Toekomst momenteer neerzet is bij Akkerbouwbedrijf van Peperstraten in Oude-Tonge op Goeree-Overflakkee. Voor een duurzame circulaire en innovatieve landbouw. “We bouwen hier aan een aantal nieuwe bewaarbunkers waaronder 3 grote bewaarcellen met een capaciteit van ruim 1800 ton, 5 kleinere cellen met een 92
AGF Primeur 10 • Koelen, bewaren, rijpen • 2020
capaciteit van 800-850 ton en nog 3 extra opslagruimtes voor 1800 kisten. Een ruime laad- en losruimte voorzien van een extra droogwand eveneens in beton, voor kleinere partijen in kisten. Twee bewaarcellen zijn bovendien uitgerust met een speciale Flexifloor die het ideaal maakt voor de bewaring van verschillende producten zowel aardappelen en uien als graan en/of plant- en zilveruien.” De koel- en ventilatietechniek wordt uitgevoerd door Omnivent uit Zeewolde. Deze installatie is voorzien van een warmtepomp gecombineerd met een energie managementsysteem die onafhankelijk van de buitenlucht kan koelen, verwarmen, bevochtigen en condens drogen. Altez Agrarische Bouw heeft zich vooral gespecialiseerd in de bouw van bewaarloodsen voor akkerbouwproducten in prefab beton. Volgens Frank heeft beton
Veel bewaarschuren van Altez zijn al gebouwd in beton. Bij de Bewaarschuur van de Toekomst echter worden alle wanden tot aan de rand van het dak volledig opgetrokken uit het materiaal en aan de buitenzijde deels ook met een dubbele wand zodat er ruimte is voor een spouw. “Natuurlijk blijven er dan nog een aantal zwakke schakels over, het dak en de deuren, die kun je immers niet optrekken uit dit materiaal. We werken hier met een dubbele dakisolatie met daartussen een ruimte om de opgewarmde lucht door instraling van de zon met natuurlijke trek weg te ventileren. Dat is zelfs nodig bij dergelijke nieuwe panden voorzien met zonnepanelen, die geven ook flink wat warmte af. Uiteindelijk is dat ook een soort glasplaat die je op het dak legt.” De deuren van de bewaarcellen hebben we zo geplaatst dat deze nergens in de buitengevels staan maar steeds uitkomen in een binnenruimte zodat de wisselende weersinvloeden geen effect hebben op het binnenklimaat. Zo houd je de temperatuur in de basis al optimaal en kun je besparen op je energieverbruik met minder draaiuren van de mechanische koeling en minder verliezen in de opslag.
De Bewaarschuur van de Toekomst is naast een goede isolatie uitgerust met meerdere duurzame eigenschappen. Het gehele dak wordt voorzien van zonnepanelen en er wordt een systeem geïnstalleerd waarmee we het regenwater van zowel het dak als het erf in ondergrondse kelder kunnen opvan-