studenten
Te slim om te studeren Ze kunnen het wel, maar ze doen het niet. Hoogbegaafde studenten halen slechte cijfers omdat ze niet gewend zijn om te ploeteren. Door Floor Bal ILLUSTRATIE BEREND VONK
A
ls ze komen, is het vaak aan de late kant. De slimme studenten die in hun studie vastlopen, melden zich doorgaans tegen het eind van het eerste studiejaar bij studentenpsycholoog Aniko Kiss. Meestal als er een negatief studieadvies dreigt. Zo’n tien procent van de studenten die in haar spreekkamer langskomen, combineert een hoog IQ met slechte resultaten. Hun problemen worden niet door typische studentenlaksheid veroorzaakt. Kiss: “De vraag is niet of iemand lui of hoogbegaafd is. Dat is een ingewikkelde verhouding, het gaat vaak samen.” Op de middelbare school was het voor zo’n student genoeg om ’s avonds voor het tentamen even de boeken in te kijken. “Een beetje luisteren tijdens de lessen was al voldoende voor een goed cijfer. Daardoor hebben ze geen studievaardig-
ADVALVAS
nr 18 — 21 mei 2014
heden opgebouwd en zijn ze te makkelijk geworden.” Strikvragen Opvallend genoeg begint deze groep vaak erg enthousiast aan hun studie. Eindelijk begint het echte werk, nu wordt het interessant. Dat loopt soms op een teleurstelling uit, zegt arts en psycholoog Noks Nauta van het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (ihbv.nl). “Ze missen de samenhang tussen de verschillende vakken, hadden meer diepgang verwacht en kunnen soms niet geloven hoe makkelijk de opdrachten zijn.” Een enkeling haalt zelfs de tentamens niet omdat de vragen te simpel zijn. Dat moeten wel strikvragen zijn. Ploeteren Een ander probleem is dat hoogbegaafde studenten weerstand tegen stampwerk hebben. Nauta: “Omdat ze vaak lesstof meteen begrijpen, verwachten ze dat ze alles makkelijk kunnen. Ze hebben ook een hoog streefniveau.” Nauta, die zich bezighoudt met kennis over hoogbegaafde volwassenen en daarbij ook
Aan de slag Het boek Jij kan beter van Tessa Kieboom is gericht op de ouders van hoogbegaafde scholieren. Vijf tips uit het boek, aangepast voor studenten. > Stop met excuses, neem je verantwoordelijkheid. Goed, dan is de docent dom of saai. Als niet-hoogbegaafde studenten het vak begrijpen, dan moet jij je er ook toe kunnen zetten. > Niet elke studieopdracht hoeft Nobelprijswaardig materiaal te zijn. Laat je niet door faalangst lamleggen. > Toch een onvoldoende? Reconstrueer je eigen falen. Waarom kon je jezelf niet aan het leren zetten? Welke gedachten hielden je tegen? > Laat je niet afleiden door hobby’s of interesses die je boeiender vindt. Beperk je eigen vluchtroutes en studeer in de bibliotheek om jezelf tot werken te dwingen. > Vind je een vak niet spannend? Haal dan de voldoening uit het feit dat je het toch hebt goed hebt weten af te ronden en dat je de nodige tijd erin gestopt hebt. 19