Lichamelijke ervaringen verdienen een prominentere rol in leren en instructie. Hoog tijd voor docenten om hierbij aan te haken.
Omarm het leren met je lichaam DOOR BJORN DE KONING ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT
D
e tijd dat bewegen alleen werd geassocieerd met gezondheidsbevordering en lichamelijke fitheid ligt ver achter ons. De ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget stelde bijvoorbeeld al halverwege de vorige eeuw dat bewegen en interacties met de wereld de basis zijn van al ons leren. Desondanks wordt in het onderwijs reeds decennialang sterk de nadruk gelegd op het aanleren van verbaal-linguĂŻstische vaardigheden. Recentelijk is echter door de opkomst van embodied cognition, een stroming binnen de psychologie, filosofie en cognitiewetenschappen, de gedachte dat lichamelijke ervaringen en sensaties een prominentere rol verdienen in leren en instructie opnieuw in zwang geraakt. Hoog tijd voor docenten en ontwikkelaars van educatieve content om hierbij aan te haken! Volgens embodied cognition zijn zintuiglijke, motorische en emotionele ervaringen nauw verweven met onze denkprocessen. Een aanname die hieruit voortkomt is dat leer- en begripsprocessen verbeteren als deze gekoppeld worden aan bewegingservaringen en een beroep doen op meerdere zintuigen. Begrijp je bijvoorbeeld tijdens het
8
lezen de keuzes van Harry Potter beter wanneer je probeert je in het verhaal in te leven door de beschreven situatie te zien, ruiken, voelen en horen? Lossen we rekensommen zoals 6+3 gemakkelijker op als we op een getallenlijn vanaf de zes drie stappen naar rechts zetten? Begrijp je de werking van het hart beter als de uitleg wordt ondersteund met handgebaren die uitzettende en inkrimpende hartkamers nabootsen? Dergelijke vormen van embodied learning blijken veelbelovend, maar krijgen nog nauwelijks navolging in onderwijs en instructieontwerp. Daar ligt dus een mooie uitdaging waarin docenten en wetenschappers gezamenlijk kunnen optrekken.
Het ligt uiteraard voor de hand om embodied learning door te trekken naar computers, smartphones en tablets. Immers, iedereen heeft tegenwoordig minstens een van deze apparaten. Bovendien, er is nog een wereld te winnen als het gaat om wetenschappelijk gefundeerde ontwikkeling van educatieve apps. Het merendeel van wat zich educatieve apps noemt, sluit niet aan bij ontwerprichtlijnen uit multimediaonderzoek waarin rekening wordt gehouden met
nr 8 — 16 december 2015
ADVALVAS