Müştereklik Pratikleri: ya da “felaketin yanında koşmak” 1 Pelin Tan
Öne sürdüğüm sorular şunlar: Kentsel mekandaki organik iletişim ağları, kendi-kendine organize olan otonom kolektiflerde (self-organization) artık değer ve ekonomisi nasıl üretiliyor? Ve bu tür ekonomik ya da siyasi sıradışı koşullar altındaki mekansal oluşumlar, “ortak/müşterek bir bilgi” olarak işleyebilir mi? Yani müştereklik ediminin pratiği olarak… Bugünlerde, çalışma koşullarımızı ve bu koşulların emek üzerindeki etkisini tartışıyoruz. Bence şöyle bir tehlikeli argüman öne sürebiliriz; emek daha gayri-maddi bir hale geldikçe daha fazla esnekleşiyor. Bifo’ya göre gayri-maddi endüstriler:
Marx- Grundrisse’ye dayanan maddi ve gayri-maddi ayrımı, dijital ortam ve üretimin hakimiyeti ile zaman dilimini aşarak sömürü bağlamında keskinleşti. Fakat ayrımdaki esnekleşme (prekarya—precarious) gerçek zaman dilimine endeksli bağlamında tanımlanması tam olarak iş sömürüsünü tanımlayabilmemize yardımcı olmuyor. Diğer yandan, 1990’lardaki dijital üretim ve beden ilişkisini ve de özgürleşme
2
Cornelius Castoriadis, The Imaginary Institution of Society, (Çev. K.Blamey), The MIT Press Cambridge, Massachusetts (orijinal kitap 1975, Gallimard, Paris)
3
Franco “Bifo” Berardi, The Soul at Work—From Alienation To Autonomy, (trans. F. Cadel and G. Mecchia), Semiotext (E) Foreign Agents Series, Los Angeles/London 2009, pp. 192–193
Müştereklik Pratikleri
…entellektüelliğimiz, duyarlılıklarımız, yaratıcılılığımız ve dilimizi tasviye etmemizi istiyorlar. 3
“Felaketin yanında koşmak”, Franco “Bifo” Berardi’nun hızlı değişen ekonomi ve kriz sırasında gelecek üzerine yazmayı çalışmayı tasvir etmektedir. “The Future After The End of Economy”, e-flux Journal 30, Aral�k 2011, New York
Pelin Tan
Kurulan toplumun, kurumlaşmış toplum olarak yaratımı her seferinde ortak bir dünya (kosmos koinos), bireylerin, tiplerinin, ilişkilerinin ve faaliyetlerinin yerine yerleştirilmesidir; ama aynı zamanda şeylerin, tiplerinin, ilişkilerinin ve anlamlandırmalarının da yerleştirilmesidir—bunların hepsi her seferinde beraber var olmalarını sağlayan, ortak olarak kurulan referans çerçevesi ve muhafazasında takılı kalmışlardır. 2
1