WerkWijzer Werk en geld Je eerste echte baan of na een tiJd weer aan het werk?
De FNV Werkwijzer helpt je op weg met veel info en praktische tips.
1 Januari 2014
Mogen wij je even lekker maken? Verstegen Spices & Sauces is dé toonaangevende producent en leverancier van o.a. kruiden(mixen), specerijen, sauzen, marinades en grondstoffen. Het leveren van de beste kwaliteit, innovaties en ongekende service zijn de kernwaarden van het bedrijf. Duurzaamheid is voor Verstegen een voorwaarde. Als eerste bedrijf in de markt van sauzen en specerijen is Verstegen dan ook gecertificeerd op de vierde trede van de MVO prestatieladder.
Verstegen Spices & Sauces groeit en heeft nog plaats voor:
Medewerkers droge productie m/v VMBO-niveau.
Medewerkers Magazijn/ Expeditie m/v VMBO-niveau.
Machine operators voor droge en natte productie m/v VMBO/MBO-niveau levensmiddelen.
Sauzenbereiders m/v MBO-niveau levensmiddelen. Reageren Spreekt één van de genoemde banen (die overigens stuk voor stuk uitstekende arbeidsvoorwaarden bieden) je aan? Ben je bereid in twee- of drieploegendienst te werken en je extra in te zetten tijdens piekperioden? Beheers je de Nederlandse taal in woord en geschrift? Dan willen we graag snel met je praten! Heb je ook nog ervaring in de levensmiddelenbranche? Dan helemaal! Aarzel niet en stuur je cv naar Verstegen Spices & Sauces B.V., t.a.v. P&O, Postbus 11041, 3004 EA Rotterdam of mail naar: personeelszaken@verstegen.nl Telefonische inlichtingen: (010) 245 51 00.
WerkWijzer Werk en geld je bent stArter op de ArbeidsmArkt of bent er een tijdje tussenuit geWeest. Waarschijnlijk heb je tijdens je opleiding stage gelopen en weet je al een beetje hoe het eraan toe gaat in het bedrijfsleven. Maar misschien heb je nog vragen over werk en geld. Deze werkwijzer helpt je met tips en informatie over zaken als belastingen, cao’s, vakantiegeld en loonsverhoging. Maar ook als je al een tijdje meedraait op de arbeidsmarkt of als herintreder weer aan de slag gaat, is dit boekje handig voor je. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. In totaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze over werk en geld, een over solliciteren, een over rechten en plichten en een over alles waarmee je op de werkvloer te maken kunt krijgen. Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goed voorbereid op de arbeidsmarkt. De brochures worden elk jaar up-to-date gemaakt. Als je nog vragen hebt, of wat meer informatie wilt, kun je altijd contact met ons opnemen.
geld Daar werk je voor. Maar krijg je genoeg? Verdien je evenveel als je collega’s? Kun je nog wat terugkrijgen van de belasting? In dit boekje vind je waar je recht op hebt, hoe je geld kunt terugkrijgen en hoe je meer kan verdienen. Meer is altijd leuk, toch?
3
[Advertorial] SNCU treedt op tegen misstanden in uitzendbranche
Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Werk jij als uitzendkracht? Dan zijn jouw rechten vastgelegd in de CAO. Helaas leven niet alle uitzendbureaus de regels goed na. Uitzendkrachten kunnen met twijfels of vragen over hun situatie terecht bij de SNCU. Zijn er misstanden, dan wordt er opgetreden. Hiervoor is iedere melding van groot belang! Wat kan er misgaan? • Je krijgt te weinig salaris • Vakantiegeld of overuren worden niet uitbetaald • Geen betaling avond- of weekendtoeslagen • De loonstrook of arbeidsovereenkomst ontbreekt • Je hebt recht op pensioenopbouw, maar wordt niet aangemeld Uitzendkrachten lopen hierdoor geld mis, of andere zaken waar zij recht op hebben. SNCU De Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) stimuleert en controleert de naleving van de CAO’s in de uitzendbranche. Wij zijn hiervoor opgericht door werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzendorganisaties die onder de CAO’s vallen zijn verplicht om mee te werken. Vragen of melden? Heb jij twijfels of vragen? De SNCU geeft antwoord en kan jou informeren over je rechten. Blijkt er sprake te zijn van een serieuze misstand, dan wordt er opgetreden. Om dit te kunnen doen, zijn alle meldingen en signalen van groot belang. Uitzendkrachten kunnen met vragen en (mogelijke) misstanden vertrouwelijk terecht bij de SNCU. Dit kan op www.sncu.nl of door gratis te bellen naar: 0800 7008.
inhoudsopgave loon, ziektekosten, vakantiegeld en toeslagen
6
uitzendWerk
18
Belasting Betalen‌ en terugkrijgen
22
loonsverhoging
30
school, studie, stage en geld
37
Bijverdienen naast kinderBijslag of studiefinanciering
42
schulden
46
ziekte en Werkloosheid
50
de fnv
56
5
loon, ziektekosten, vakantiegeld en toeslagen heb ik reCht op minimumloon? Nederland kent een wettelijk minimumloon. Dat geldt vanaf je 23ste jaar. Van je 15e tot je 23ste heb je recht op het wettelijk minimumjeugdloon. Je hebt ook recht op een vakantietoeslag van 8 procent. Minder dan het minimumloon mag je werkgever niet betalen. Meer natuurlijk wel. Hoeveel geld jij minimaal hoort te verdienen, hangt af van je leeftijd en het aantal uur dat je werkt. Download op www.fnv.nl/workpower de handige FNV Workpower app, zodat je altijd de laatste bedragen bij de hand hebt.
WAt zijn de minimumjeugdlonen voor 2014? Als je begint aan een nieuwe (bij)baan, dan spreek je van tevoren af wat je gaat verdienen. De bedragen waar je minimaal recht op hebt, kun je vinden in de schema’s op pagina 8. De bedragen zijn in euro’s en op basis van een 40-urige werkweek. Kijk ook eens op www.jeugdloonwijzer.nl om te kijken of je wel genoeg verdient en wat collega’s verdienen die even veel ervaring hebben als jij. Het kan zijn dat de minimumjeugdlonen per 1 juli 2014 wijzigen. Kijk voor de meest actuele bedragen regelmatig op www.fnvjong.nl.
Alle info over Werk en geld 24/7 bij de hAnd. CheCk onze grAtis fnv WorkpoWer App op WWW.fnv.nl/WorkpoWer
6
wettelijk bruto minimum(jeugd)lonen januari 2014 leeftijd
Bruto per maand
bruto per week
Bruto per dag
23 jaar en ouder
€ 1.485,60
€ 342,85
€ 68,57
22 jaar
€ 1.262,75
€ 291,40
€ 58,28
21 jaar
€ 1.077,05
€ 248,55
€ 49,71
20 jaar
€ 913,65
€ 210,85
€ 42,17
19 jaar
€ 779,95
€ 180,00
€ 36,00
18 jaar
€ 675,95
€ 156,00
€ 31,20
17 jaar
€ 586,80
€ 135,45
€ 27,09
16 jaar
€ 512,55
€ 118,30
€ 23,66
15 jaar
€ 445,70
€ 102,85
€ 20,57
In het onderstaande schema een overzicht van de bruto minimumlonen per uur. wettelijk minimum(jeugd)lonen januari 2014 leeftijd
Bruto per uur
bruto per uur
Bruto per uur
o.b.v. 36 uur
o.b.v. 38 uur
o.b.v. 40 uur
23 jaar en ouder
€ 9,52
€ 9,02
€ 8,57
22 jaar
€ 8,09
€ 7,67
€ 7,29
21 jaar
€ 6,90
€ 6,54
€ 6,21
20 jaar
€ 5,86
€ 5,55
€ 5,27
19 jaar
€ 5,00
€ 4,74
€ 4,50
18 jaar
€ 4,33
€ 4,11
€ 3,90
17 jaar
€ 3,76
€ 3,56
€ 3,39
16 jaar
€ 3,29
€ 3,11
€ 2,96
15 jaar
€ 2,86
€ 2,71
€ 2,57
7
hoe zit het met mijn zorgverzekering? • Er is een verplichte basisverzekering voor iedereen. • Voor zorg die niet in het basispakket zit, kun je je aanvullend verzekeren. • Mensen met een laag inkomen krijgen ter compensatie een zorgtoeslag. • Als FNV-lid kun je gebruik maken van diverse aantrekkelijke en scherp geprijsde pakketten van Zorgcollectief FNV/Menzis. Kijk voor meer info op: ww.fnvmenzis.nl.
op hoeveel vAkAntiegeld heb ik reCht? Volgens de wet heb je recht op vakantiegeld van minimaal 8 procent van je bruto jaarsalaris. Dit bedrag komt boven op het loon. Het wordt doorgaans in één keer uitbetaald, meestal in april, mei of juni. Je moet je vakantiegeld uiterlijk eind juli ontvangen hebben. Als je ontslag neemt of krijgt, moet je werkgever je bij de eindbetaling het resterende vakantiegeld en het restant aan vakantiedagen uitbetalen. Hiervan moet je een overzicht krijgen, bijvoorbeeld op je loonstrook. Tijdens je vakantiedagen loopt je loon gewoon door. In sommige bedrijfstakken wordt dit loon vervangen door vakantiebonnen. Je werkgever mag je vakantiedagen niet maandelijks uitbetalen als toeslag op het loon. Gebeurt dit toch, vraag dan altijd om een loonstrookje, zodat je kunt controleren of de vakantietoeslag apart wordt gespecificeerd.
WAt zijn extrA vergoedingen en toeslAgen? Naast je salaris krijg je soms nog vergoedingen. Die zijn per werkgever verschillend en staan in de cao van het bedrijf. Vraag dus altijd naar de vergoedingen vóór je het contract tekent. Bedrijven kunnen vergoedingen geven voor woon-werkverkeer, studie, voor de koffie of voor bedrijfskleding die je moet aanschaffen. En soms gelden toeslagen voor werk in het weekend, overwerk of ploegendienst. Het is slim om voor je een arbeidsovereenkomst tekent te weten welke extra’s je krijgt. Van overwerk is sprake wanneer je af en toe meer uren werkt dan de arbeidsuren die 8
in je contract staan en/of als het uren betreft die buiten het normale rooster vallen. In de meeste cao’s staan afspraken over toeslagen (extra salaris of extra vrije tijd) voor overwerk. Is er in de cao of arbeidsovereenkomst niets vermeld over extra toeslagen, dan heb je er waarschijnlijk geen recht op. Wettelijk is er namelijk geen regeling die een toeslag verplicht bij overwerk of ploegendienst.
voor Wiens rekening zijn de pAuzes? Pauzes korter dan vijftien minuten komen over het algemeen voor rekening van je werkgever. Langere pauzes (bijvoorbeeld lunchpauze) zijn voor je eigen rekening. Moet je je pauze onderbreken voor het werk, dan moet daar een vergoeding tegenover staan. Kijk ook in je cao wat hierover geregeld is.
ik moet Altijd een hAlf uur eerder AAnWezig zijn, mAAr Word dAArvoor niet betAAld. mAg dAt? Nee. Je betaling gaat in zodra je binnen moet zijn. Zo’n half uur op je loon inhouden mag dus niet.
voor ons geldt sinds enkele mAAnden een CAo. krijg ik nu meer loon? Dat hangt ervan af welk cao-loon nu voor jou geldt. Is dat meer dan je voorheen ontving, dan moet je loon worden bijgesteld. Is dat niet gebeurd, dan kun je je werkgever hierop wijzen. Als hij niet reageert en je bent lid van de bond, dan kun je daar terecht voor hulp. De bond kan je werkgever vragen je loon te corrigeren. En om het bedrag dat je de afgelopen tijd te weinig hebt ontvangen, alsnog te betalen. Meer over de voordelen van vakbondslidmaatschap lees je achterin deze brochure.
WAt is de vAkvolWAssenleeftijd? In sommige cao’s worden jeugdloonschalen gehanteerd. Je salaris is dan afhankelijk van je leeftijd. Vaak lopen deze jeugdloonschalen tot 23 jaar. Ben je jonger dan 23, vraag dan of een jeugdloonschaal wordt toegepast. Ben je te oud voor die jeugdloonschaal, dan ben je ‘vakvolwassen’ en krijg je het loon van een volwassene. 9
Dan kan je loon stijgen door je ervaringsjaren. Hoe meer ervaring, hoe hoger je loon. Soms lukt het om ervaringsjaren van je vorige baan te laten meetellen bij een nieuwe werkgever. Getuigschriften of stagebeoordelingen kunnen helpen om een hogere inschaling te krijgen.
WAnneer heb ik reCht op een diplomAtoeslAg? Voorwaarde is natuurlijk dat je je diploma haalt. Wel of geen diplomatoeslag en de spelregels daar omheen staan in de cao. Pak hem er dus even bij.
ik ben Akkoord gegAAn met mijn loon, mAAr ik heb ontdekt dAt de CAo meer voorsChrijft. kAn ik dAAr WAt AAn doen? Het is niet handig een contract te tekenen met een loon dat onder de cao ligt. Eén troost: je contract is niet geldig, omdat deze afspraak in strijd is met de cao-bepalingen. De cao is het minimum: je werkgever mag je méér betalen, maar niet minder. Als je werkgever het loon niet wil bijstellen naar de caonorm, schakel dan je vakbond in. Die zal alsnog proberen het cao-loon voor je te regelen.
ze gAAn bij ons de funCties opnieuW indelen. gA ik nu meer verdienen? Dat weet je nooit vooraf. Functies worden ingedeeld naar de inhoud van het werk en de eisen die daaraan worden gesteld. Die zogenaamde functieclassificatie bepaalt welke functies er zijn en welk loon bij die functies hoort. Moeilijk werk met hoge eisen wordt beter betaald dan eenvoudig werk. In je individuele arbeidsovereenkomst staat wat jouw functie is. Controleer of je functie in de goede loonschaal is ingedeeld. Bij je vakbond werken specialisten die goed thuis zijn in functieclassificatie. Mocht je hier vragen over hebben, bel dan de FNV Servicelijn 0900 3 300 300 ( € 0,10 p.m.).
heb ik Als tijdelijke krACht reCht op hetzelfde (CAo)-loon Als vAste Werknemers? Je hebt recht op het loon dat hoort bij jouw functie. De functie-indelingen, en de bijbehorende salarisschalen, staan meestal in de cao van het bedrijf. Het kan voorkomen dat je als tijdelijke kracht minder verdient dan een collega. Dat kan komen omdat je korter in dienst bent, waardoor je minder periodieken (‘ervaringsjaren’) krijgt. Ook kan het zijn dat in de cao een uitzondering is gemaakt voor bepaalde groepen werknemers, zoals vakantiewerkers. Ga dus na of er een aanwijsbare oorzaak is voor het salarisverschil, als daarvan sprake is. Ook als je niet onder een cao valt, heb je recht op hetzelfde loon als je collega die vast bij het bedrijf werkt en hetzelfde werk doet. Het wettelijke principe is: ‘gelijke arbeid’ betekent ‘gelijk loon’.
hebben mAnnen en vrouWen reCht op hetzelfde loon? Als het goed is, zit er geen verschil tussen het loon van vrouwen en mannen. Tenminste, als ze hetzelfde werk doen. Roep de bond erbij als je als vrouw minder krijgt dan een mannelijke collega in dezelfde functie. Want volgens de Wet gelijke behandeling mag dat niet. Ben je een vrouw en denk je dat je voor hetzelfde werk minder krijgt dan een mannelijke collega? Kijk voor meer informatie eens op www.loonwijzer.nl.
11
KWANT CONTROLS B.V. SNEEK - HOLLAND KWANT CONTROLS B.V. is een gespecialiseerd bedrijf dat toelevert aan de scheepvaartindustrie. Haar productenpakket bestaat uit nautische apparatuur voor schepen, te weten scheepstelegrafen, regel- en/of bedieningsorganen in diverse uitvoeringen, elektrische as systemen, aanwijsapparatuur enz. KWANT CONTROLS B.V. levert haar systemen zowel aan civiele schepen, alsook aan de marine schepen van diverse landen. Voor verdere informatie: KWANT CONTROLS B.V. Tel. 0515 - 413745 Mail: kwant@kwantcontrols.nl
www.kwantcontrols.com
Maak jij het verschil? Alle mensen met een handicap een Goed Leven. En alle medewerkers Mooi Werk. Dat doen we Met elkaar!
Unigarant is schadeverzekeraar in hart en nieren. Dit jaar timmert Unigarant al 40 jaar hard aan de weg door met goede producten en dito dienstverlening haar klanten steeds positief te verrassen. Wij werken samen met een groep mensen die echt het verschil willen maken. En als je samen werkt, werk je beter. Kijk op www.unigarant.nl/maakjijhetverschil voor onze beschikbare functies. Misschien moeten we eens verder praten. Leuk om van je te horen!
Vanboeijen biedt in Drenthe en daarbuiten zorg en begeleiding aan meer dan 700 kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen met een verstandelijke beperking. Het zijn 700 heel verschillende mensen met een eigen leven, wensen en mogelijkheden. Wij helpen hen bij wonen, werken, leren en vrije tijd. Bij Vanboeijen werken zo’n 1600 gedreven en enthousiaste medewerkers die zich hiervoor dagelijks inzetten.
www.vanboeijen.nl
Het CAB is een onderzoeks- en adviesbureau voor economie en arbeidsmarkt. Martinikerkhof 30 9712 JH Groningen T (050) - 311 51 13 E cab@cabgroningen.nl I www.cabgroningen.nl
Ben jij haantje de voorste? Plukon Food Group is een van de grootste Europese
Plukon Food en Group is een van van een de grootste Europese producenten leveranciers breed assortiment kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees en assortiment maaltijden. producenten en leveranciers van een breed In
Nederland
hebben
wij
vestigingen
in
Blokker
kwalitatief hoogwaardig pluimveevlees (NH), Dedemsvaart, Goor, Ommel (NB)en enmaaltijden. Wezep.
Interesse in een stage of afstudeerplaats? Informeer dan bij de P&O afdeling van een van onze vestigingen of neem contact op (038) met Jan manager Plukon Plukon Wezep via 376 Timmer, 66 37 ofhrj.timmer@plukon.nl Food Group via (038) 376 66 37 of j.timmer@plukon.nl
Interesse? Neem contact op met Jan Timmer, hr manager
betAAlt mijn Werkgever Wel genoeg? Denk je dat je (te) weinig verdient? Controleer dan of dat werkelijk zo is. Deze zaken kun je zelf controleren: • Ontvang je in ieder geval het juiste wettelijk minimumloon? Kijk hiervoor in het schema in deze brochure. • Ben je, volgens de cao, in de juiste functieschaal ingedeeld? • Is het juiste aantal ervaringsjaren toegekend? • Heb je misschien recht op toeslag voor bijvoorbeeld onregelmatig werk, overuren of reiskosten? Deze bedragen moeten op je loonstrook staan. De Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie) is erachter gekomen dat vooral jongeren die het minimumloon zouden moeten verdienen, minder krijgen dan zou moeten. Jongeren krijgen veel vaker onder het minimumloon betaald dan ouderen. Onderbetaling komt vooral veel voor bij jongeren die in een winkel, restaurant of café werken. Je baas kan je natuurlijk expres een oor aannaaien, maar heel vaak doet hij het zonder het te weten verkeerd: • Je baas vergeet dat ook jij elk jaar een jaar ouder wordt. Als je nog geen 23 jaar bent, gaat je salaris ieder jaar met je verjaardag omhoog. • Hij haalt bruto en netto door elkaar (zie voor het verschil tussen bruto- en nettoloon ook het hoofdstuk over belastingen). Het minimumloon gaat uit van brutobedragen. Een werkgever maakt vaak netto afspraken. Als je vervolgens netto omrekent naar bruto, klopt het niet meer. Maak bruto afspraken over je salaris, dan kan er niets mis gaan.
14
• Hij kan niet rekenen. Komt vaak voor bij kleine bijbanen. Je baas moet uitgaan van de gebruikelijke arbeidsduur van iemand die fulltime werkt. Als 38 uur gebruikelijk is, dan moet jouw salaris daarop zijn gebaseerd. En dus niet op 40 uur, zoals nu soms gebeurt. Want dan verdien je minder dan je zou moeten verdienen.
ik krijg te Weinig sAlAris. WAt kAn ik doen? Bespreek de situatie zo snel mogelijk met je werkgever en zorg dat je salaris wordt aangepast. Wanneer je werkgever niet reageert, kun je een klacht indienen bij de Arbeidsinspectie. Zie www.inspectieszw.nl voor meer informatie. Je hebt vijf jaar de tijd om achterstallig loon terug te eisen, voor vakantiegeld is dat twee jaar. Luistert je werkgever niet? Stap dan naar de rechter. Je vakbond kan je daarbij helpen. Iedere werknemer in Nederland heeft recht op het minimumloon.
ik heb mijn sAlAris helemAAl niet gekregen. WAt nu? In de meeste gevallen krijg je je salaris uiterlijk op de laatste dag van de maand. De werkgever moet in ieder geval elke maand op ongeveer dezelfde datum uitbetalen, dit mag een aantal dagen afwijken. Afspraken hierover zijn meestal geregeld in de cao of in je contract. Krijg je steeds je salaris te laat of soms helemaal niet, geef dan bij de werkgever aan dat hij/zij de verplichting heeft om je op tijd te betalen. Je kunt dit ook schriftelijk doen. Betaalt de werkgever niet, dan kun je het salaris gaan vorderen. Dit betekent dat je met hulp van de bond (als je lid bent) of via een Juridisch Loket (www.juridischloket.nl) je salaris schriftelijk kunt opeisen, met eventueel daar bovenop een vertragingsrente (voor de te late betaling) en de wettelijke rente (voor iedere dag dat de werkgever te laat is). Hoe langer de werkgever met betalen wacht, hoe meer hij aan rente moet betalen.
verdien je Wel genoeg? CheCk de grAtis fnv WorkpoWer App voor iphone en Android.
15
Landmeetkunde met baangarantie
*
Waarom kiezen voor landmeetkunde bij SOMA! • Innovatieve werkomgeving • Binnen één jaar diploma én baan! • Goed salaris • Baangarantie na opleiding • Doorgroeimogelijkheden • Afwisselend buiten en binnen werken met de nieuwste technieken AANMELDEN OF MEER INFORMATIE: WWW.SOMA-COLLEGE.NL/LANDMEETKUNDE SOMA COLLEGE | CEINTUURBAAN 2 | HARDERWIJK
Dé vakopleiding voor de infra. * BIJ GEBLEKEN GESCHIKTHEID
Techniek gaat prima samen. Doe jij met ons mee? www.beenen.nl
Beenen is een systeemintegrator die opdrachtgevers integrale automatiseringsoplossingen biedt om efficiënter en veiliger te produceren. Tevens worden servicediensten geleverd voor het ontzorgen van opdrachtgevers. Met ca. 200 enthousiaste medewerkers, verdeeld over de vestigingen Heerenveen en Zwolle, leveren we complete besturingsinstallaties aan opdrachtgevers in onder andere de marktsegmenten food/feed, water, chemie en machinebouw. Wij hebben de ambitie onze leidende positie, in Noord- en Midden-Nederland, uit te breiden over een groter werkgebied.
Efficiënter produceren, veiliger produceren en ontzorgen.
Een Batenburg Techniek onderneming
any shape in any metal wErkEN bIj LANDEs Is HEt bEstE HALEN uIt jEzELf HIGH END MACHI NI NG Bij Landes draait alles om vakmanschap, kwaliteit en betrouwbaarheid. Werken bij Landes is interessant en uitdagend. Je werkt aan complexe producten voor o.a. de vliegtuigbouw, de halfgeleiderindustrie, de medische industrie en sensortechnologie. Landes werkt direct of indirect voor (inter)nationale klanten als Fokker, Fresenius, ASML en Diehl Aerosystems. Gro EI E ND bE Dr I j f Landes is een groeiend bedrijf dat beschikt over ĂŠĂŠn van de modernste bijna volledig geautomatiseerde productieomgevingen van Nederland. De focus ligt op een optimaal doorstromingsproces en dat vraagt om ervaren en goed opgeleid personeel. Landes is AS9100C en ISO9001 gecertificeerd. LEEr b EDrI jf Landes besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van haar medewerkers door in- en externe opleidingen en leidt medewerkers op tot vakmensen die het precisiewerk beheersen om aan de hoge eisen van de klanten te voldoen. Toekomstige medewerkers worden opgeleid in het leertraject op het niveau van BBL3 en BBL4. wil je meer weten over Landes? kijk op www.landes.nl
Landes
Magelhaenstraat 15 / 7825 VL Emmen
0591-632205 / info@landes.nl / www.landes.nl
HIGH END MACHINING w H E N p r E C I s I o N M A C H I N I N G G E t s t o u G H
uitzendWerk WAt verdien ik Als uitzendkrACht? Je wordt beloond volgens de cao voor Uitzendkrachten (www.abu.nl) of volgens de beloningsregeling van de opdrachtgever. Er spelen een aantal factoren mee: je leeftijd, de zwaarte van je functie, je ervaring in dit werk en het aantal jaren dat je bij het uitzendbureau werkt. Je loon kan na een periode van 52 gewerkte weken stijgen. Er komt dan een zogenaamde periodiek bij. Het kan ook zo zijn dat cao-partijen een afspraak maken over een verhoging van de salaristabel.
Welke reChten heb ik Als uitzendkrACht? Hoe langer je bij een uitzendbureau werkt, hoe meer rechten je opbouwt. Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’. Om te weten wat voor rechten je precies hebt, moet je dus weten in welke fase je zit. In totaal zijn er drie fasen: A, B en C. Meer informatie over de verschillende fasen vind je in de Werkwijzer Rechten en plichten. fase a Het loon dat je verdient wordt per opdracht vastgesteld. Je hebt alleen recht op betaling van loon over de gewerkte uren, niet over de niet-gewerkte uren. Dit betekent dat je tijdens vakantiedagen niet wordt doorbetaald. Ter compensatie krijg je een aanvulling op het loon, die het uitzendbureau voor je reserveert. Zodra je vakantiedagen opneemt, wordt het gereserveerde geld voor die dagen uitbetaald. Over het toeslagdeel van ploegendiensturen en over overuren worden geen reserveringen opgebouwd. Neem je geen vakantie op of houd je reserveringen over, dan krijg je een deel in week 26 en een deel in week 52 van elk jaar automatisch overgemaakt op je bank- of girorekening. Ook als je niet meer voor het uitzendbureau werkt, krijg je de reserveringen die je nog over hebt automatisch op je rekening. Je krijgt kort verzuim niet doorbetaald. Met kort verzuim of buitengewoon verlof wordt een korte tijd bedoeld waarin je niet kunt werken, bijvoorbeeld voor tandartsbezoek of voor een begrafenis. Er is wel een reservering voor kort verzuim. Het 18
uitzendbureau legt per uur dat je hebt gewerkt een klein bedrag opzij. Van dit geld wordt kort verzuim doorbetaald. Ook feestdagen worden hiervan betaald. Heb je nog niet zo veel uren gewerkt, dan is het spaarpotje voor vrije uren gauw leeg en houdt de doorbetaling van verzuimde uren op. Als je niet verzuimd hebt tijdens je uitzendperiode en er vielen in die periode ook geen feestdagen, dan wordt je spaartegoed op je laatste loonstrook uitbetaald. fase b en c Het loon wordt bepaald door het loon dat je in het verleden al bij het uitzendbureau hebt verdiend. Je hebt tijdens je vakantie recht op doorbetaling van het loon. In de cao voor Uitzendkrachten is opgenomen dat je bij elke volledig gewerkte maand (bij een werkweek van 40 uur) 16 doorbetaalde vrije uren opbouwt. Deze uren worden opgenomen in de vorm van vakantiedagen. Als je het hele jaar fulltime voor een uitzendbureau werkt, bouw je 24 dagen doorbetaalde vakantie op. Als je vrij hebt op een doordeweekse algemeen erkende feestdag, krijg je je loon doorbetaald. Je uitzendonderneming betaalt of het loon door, of keert de feestdagenreservering uit. Je hebt recht op doorbetaald kort verzuim. De dagen die je voor kort verzuim of buitengewoon verlof opneemt, gaan niet van je opgebouwde vakantiedagen af. Je hebt recht op doorbetaling van ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren als er even geen werk is. Je moet wel passende arbeid accepteren. Weiger je dit, dan vervallen je rechten op vervangend werk en op doorbetaling van loon.
meer Weten over de uitzendbrAnChe? CheCk WWW.fnvbondgenoten.nl/uitzendkrAChten
19
NEDMAG HAALT HET BESTE NAAR BOVEN
LIGT JOUW TOEKOMST IN DE PROCESTECHNIEK? Kijk op www.nedmag.nl voor actuele vacatures
Mulder Opleidingen Assen Drachten Groningen Stadskanaal Veendam
Bedrijf Beroep Talen ICT Div star erse tdat a
!
Klassikale lessen
tis Gra fles! e pro
Sinds 1975
Stage in de hulpverlening? driever’S dale WinSchoten! Sommige kinderen vragen extra aandacht door een licht verstandelijke beperking in combinatie met gedrags- en/of ontwikkelingsstoornissen zoals PDD-NOS en ADHD. Driever’s Dale Winschoten biedt behandeling en ondersteuning bij eventuele opvoedproblemen van deze kinderen. Hulpverleners in opleiding kunnen in het kader van stage werkervaring op doen. Meer informatie over Driever’s Dale en solliciteren? www.drieversdale.nl, (0597) 47 97 77, info@drieversdale.nl
Drievers’s Dale maakt deel uit van Zorggroep Alliade
duideliJK voor Jou
Belasting Betalen‌ en terugkrijgen
Als je werkt moet je belasting betalen en meebetalen aan de volksverzekeringen. Je baas trouwens ook. Het goede nieuws is dat als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, je vaak te veel belasting betaalt en recht kan hebben op belastingteruggave. Zwartwerken mag niet en heeft veel nadelen. Je krijgt niet doorbetaald als je ziek bent of in je vakantie. En als je werkloos of arbeidsongeschikt raakt, krijg je geen uitkering.
hoe zit dAt met bruto- en nettoloon? Je brutoloon is het bedrag dat in de wet, in de cao, of met je werkgever is afgesproken. Iedereen die in Nederland woont en een inkomen heeft uit werk of uitkering, betaalt mee aan de volksverzekeringen, zoals de AOW (Algemene ouderdomswet) en aan de belastingen. Deze inhoudingen samen worden loonheffing genoemd. Het geld dat je werkgever afdraagt 22
aan de belasting, de sociale verzekeringen, en eventueel je spaarloonregeling, wordt betaald van je brutoloon. Wat overblijft, is je nettoloon. Dat is het bedrag dat je op je giro of bank gestort krijgt. Erg handig is de bruto-nettocalculator op de Jeugdloonwijzer (www.loonwijzer.nl). Hiermee krijg je snel en eenvoudig inzicht in het salaris dat je na aftrek van loonkosten, premies en ziektekosten uiteindelijk op je rekening gestort krijgt.
moet ik een loonstrook ontvAngen en WAt stAAt er op? Op je loonstrookje kun je zien wat je brutoloon is, wat ervan is betaald en wat je netto overhoudt. Je werkgever is verplicht om een schriftelijke opgave van je salaris te geven. Dat gebeurt in de vorm van een loonstrook (ook wel salarisspecificatie of loonstaat genoemd). Dit kan elke maand zijn, maar dat is niet verplicht. Als je loon ten opzichte van de vorige maand niet verandert, dan hoeft je werkgever geen nieuwe loonstrook te geven. Verandert er wel iets, dan hoor jij weer een loonstrook te krijgen. Bewaar je loonstrookjes goed. Het zijn bewijsstukken. Je hebt ze nodig wanneer je bijvoorbeeld geld wilt terugvragen van de Belastingdienst, of om huurtoeslag aan te vragen. Dit moet minimaal op je loonstrook staan: • je naam en burgerservicenummer • gegevens van de werkgever • de overeengekomen arbeidsduur • het brutoloon • de bedragen die op het loon zijn ingehouden aan belasting en sociale premies • de termijn waarvoor de betaling geldt (week, maand, vier weken) • het minimum(jeugd)loon dat voor jouw leeftijd geldt • je tariefgroep voor de belasting • extra vergoedingen, zoals reiskostenvergoeding en andere toeslagen • en natuurlijk staat er onderaan het bedrag dat overhoudt: je nettosalaris 23
Werken in Duitsland? De EURES-adviseur van de EDR geeft dagelijks deskundig advies over werken in het buurland. De EDR biedt deze service aan in het kader van het INTERREG-project “Mobiliteit”.
Mede mogelijk gemaakt door:
Eems Dollard Regio (EDR) Bunderpoort 14 9693 CJ Bad Nieuweschans
h Dokkum Raadsma-138,5-46,25.indd 1
Leeuwarden
Telefoon: 0597-521818 www.edr.eu
199,-
Heerenveen
Groningen 01-02-11 19:17
Nijbracht 150, 7821 CE EMMEN, Telefoon: +31 (0)591 623 500, koenen@volkerwessels.com, www.koenenbouwemmen.nl
Gl
as
Tre spa Renolit
m
Aluminiu
C PV l
aa St
panelenholland geeft Nederland weer kleur! Lees meer op onze website www.panelenholland.nl of bel 0516 568 568 voor meer informatie
PH geeft Nederland kleur adv 197x267.indd 1
23-02-12 12:00
WAt is een jAAropgAve? Een jaaropgave is eigenlijk een optelsom van een jaar aan loonstrookjes. Je krijgt hem aan het begin van het jaar, in januari of februari. Op de jaaropgave staat wat je in het voorafgaande jaar verdiend hebt en hoeveel belasting je hebt betaald. Een jaaropgave heb je nodig om belasting terug te vragen.
is zWArtWerken niet voordeliger voor mij? Als je zwartwerkt, worden er geen sociale premies voor je afgedragen en je betaalt geen belasting. Je krijgt dus meer in je hand. En dat lijkt heel voordelig. Maar: je bent niet verzekerd voor de socialezekerheidswetten. Het vervelende gevolg hiervan is dat je tijdens ziekte of vakantie niet wordt doorbetaald. Als je werkloos raakt, kun je geen aanspraak maken op WW en als er een ongeluk gebeurt tijdens je werk, kun je een arbeidsongeschiktheidsuitkering wel schudden. Daarbij is zwartwerken volgens de wet verboden. Als je ontdekt wordt, kun je goed in de problemen raken. Helemaal als je zwartwerkt terwijl je een uitkering ontvangt. Je moet de te veel ontvangen uitkering terugbetalen en je kunt een fikse boete krijgen. Als de fraude erg omvangrijk is, kan dit zelfs leiden tot strafvervolging. In alle gevallen krijg je de Belastingdienst achter je aan en moet je alsnog de ontdoken belasting betalen.
ik denk dAt ik zWArtWerk. hoe Controleer ik dAt? Vraag bij twijfel om een loonstrook. Je werkgever moet op deze strook aangeven wat het bruto maand-, week-, of periodeloon is en hoe hoog de eventuele ploegentoeslag is. Ook moet duidelijk zijn wat op je loon wordt ingehouden aan belasting en socialeverzekeringspremies. Kun je geen loonstrook krijgen of staan de genoemde gegevens er niet op, dan werk je waarschijnlijk zwart. Trek dan aan de bel bij je vakbond.
Wil je meeprAten met de fnv? surf WWW.ledenpAnelfnv.nl
26
WAnneer kAn ik geld terugkrijgen vAn de belAsting? Iedereen die wit (legaal) werkt, betaalt loonheffing en werknemerspremies. In het algemeen houdt je werkgever die automatisch in: dit moet op je loonstrookje staan. Maar als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, betaal je waarschijnlijk te veel belasting. Heb je in de voorgaande jaren een vakantie- of bijbaantje gehad en was je toen nog geen 30 jaar? Dan heb je meestal recht op belastingteruggaaf. Je kunt belasting terugvragen met een P-formulier. Hiervoor heb je de jaaropgaven van je werkgever(s) nodig. Je kunt een verzoek om teruggaaf elektronisch indienen of met een papieren P-formulier. Je kunt het P-formulier rechtstreeks bij de Belastingdienst aanvragen op het gratis telefoonnummer 0800 0543 of downloaden via www.belastingdienst.nl. Bij de Belastingtelefoon en op de site van de Belastingdienst kun je terecht met al je vragen over belastingen. Als FNV-lid kun je je belastingformulier gratis laten invullen door de FNV Belasting-service. Kijk op www.fnv.nl/belastingservice voor de invuladressen. 27
Een bedrijf waar zelfs de arbeidsvoorwaarden Een bedrijf state-of-the-art zijn. waar zelfs de arbeidsvoorwaarden state-of-the-art zijn. [ Lekker gevoel, niet? ] [ Lekker gevoel, niet? ] Werken bij URENCO. Dat betekent een unieke baan bij een uniek bedrijf. Werken bij URENCO. Als je bij URENCO komt werken, ligt er een pakket arbeidsvoorwaarden voor je klaar waar Dat betekent een unieke baan bij een uniek bedrijf. je u tegen zegt. Het zijn onze eigen arbeidsvoorwaarden, want URENCO is niet gebonden
aan een cao. URENCO is dan ook niet zomaar een bedrijf: we zijn het enige bedrijf in Als je bij URENCO komt werken, ligt er een pakket arbeidsvoorwaarden voor je klaar waar Nederland dat uranium verrijkt en daarmee de splijtstof levert voor kernenergie. je u tegen zegt. Het zijn onze eigen arbeidsvoorwaarden, want URENCO is niet gebonden URENCO is ook de enige westerse producent van stabiele isotopen. Deze worden ingeaan een cao. URENCO is dan ook niet zomaar een bedrijf: we zijn het enige bedrijf in zet voor industrie, onderzoek en in de geneeskunde. Enriching the future is onze missie. Nederland dat uranium verrijkt en daarmee de splijtstof levert voor kernenergie. URENCO biedt je daarom veel mogelijkheden om te investeren in de toekomst; zowel in URENCO is ook de enige westerse producent van stabiele isotopen. Deze worden ingedie van jezelf als die van onze planeet. Op jouw eigen, unieke manier. zet voor industrie, onderzoek en in de geneeskunde. Enriching the future is onze missie. URENCO biedt je daarom veel mogelijkheden om te investeren in de toekomst; zowel in Werken bij URENCO betekent ook: geweldige opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden. die van jezelf als die van onze planeet. Op jouw eigen, unieke manier. State-of-the-art technologie. Jezelf geen zorgen hoeven te maken over de toekomst. Collega’s die nog echt collega’s zijn. Letterlijk en figuurlijk een verrijking van je wereld. Werken bij URENCO betekent ook: geweldige opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden. Op www.verrijkjewereld.com hoor, zie en lees je daar alles over. Laat je er uitgebreid State-of-the-art technologie. Jezelf geen zorgen hoeven te maken over de toekomst. inspireren. Collega’s die nog echt collega’s zijn. Letterlijk en figuurlijk een verrijking van je wereld. Op www.verrijkjewereld.com hoor, zie en lees je daar alles over. Laat je er uitgebreid inspireren.
Verrijk je wereld. Verrijk je wereld. URENCO Nederland B.V. | Postbus 158 | 7600 AD Almelo | www.verrijkjewereld.com
URENCO Nederland B.V. | Postbus 158 | 7600 AD Almelo | www.verrijkjewereld.com
Wat wemeetapparatuur daarmee bedoelen? en Irmato heeft enOnze engineers Irmato heeft meetapparatuur en monteurs van MBO, HBO WO niveau, oplossingen gerealiseerd met en een oplossingen gerealiseerd met een maken zo ongeveer de nauwkeurigste apparatuur absolutewel nauwkeurigheid van beter dan absolute nauwkeurigheid van beter dan er zie in Noord Nederland gemaakt wordt. 0,05µm.die Dit jeDit terug in terug onze 3D 0,05µm. zie je in onze 3D Produktie-apparatuur, meetapparatuur, meetapparatuur (ICMM) en bij Als het meetapparatuur (ICMM) en bij het mechatronische modules. jemeten daar als meten van laagdiktes ingeen bijvoorbeeld devindt, Solarvind van laagdiktes in bijvoorbeeld de Solar technicus uitdaging in je het industrie en semicon markt. industrie semicon markt. nergens! Jeen kunt bij ons stage komen lopen, afstuderen of werken.
Meer Neem gerust contact met ons Meer informatie? Meerinformatie? informatie? op voor op je mogelijkheden. Neem contact met Irmato! Neem contact op met Irmato!
info@irmato.com info@irmato.com +31(0)510 59 2959 5629 56 +31(0)510 +31(0)512
metrology.irmato.com WWW.IRMATO.COM
metrology.irmato.com
Meetproblemen? Meetproblemen? gevraagd? Nauwkeurigheid Wij maken Wijmaken maken µMeters! Wij µµMeters! Meters…
loonsverhoging Hoe doe je dat, vragen om een loonsverhoging? Hier een aantal tips om meer geld te verdienen. • nee heb je... Vraag minstens één keer per jaar om meer salaris. Nee heb je, ja kun je krijgen. Vraag je leidinggevende wat hij van je werk vindt. Waardeert hij je? Dan kan daar ook wat tegenover staan. • check de markt Als je weet dat je ergens anders meer kunt verdienen, sta je sterk. Hou dus personeelsadvertenties in de gaten. Krijgen ze bij de concurrent meer? Knip de advertentie uit, laat hem zien en zeg: ‘goh, hier kan ik vijftig euro meer verdienen. Wat vind je daar nou van?’ Kijk ook eens op www.loonwijzer.nl om je marktwaarde te checken. • hoor je collega’s uit Vraag rond in het bedrijf wie wat verdient. Als je hoort dat een collega voor hetzelfde werk meer verdient, vraag je dan af of dat eerlijk is. Nee? Laat je werkgever het dan maar uitleggen.
• het juiste moment Heb je net een goede prestatie geleverd of een diploma gehaald? Dat zijn prachtige momenten om meer salaris te vragen. Je bent tenslotte meer waard geworden. Vraag het niet op het moment dat je onmisbaar bent. Dat lijkt op chantage. Kijk ook goed naar je werkzaamheden. Zijn ze veranderd? Een goede reden voor loonsverhoging! • Zet je baas in z’n onderbroek Veel mensen kijken op tegen hun werkgever. Dat maakt de onderhandeling ongelijk. Er is een truc om daar geen last van te hebben. Stel je de man of vrouw gewoon voor in onderbroek. • Verschuif het probleem Zeg je leidinggevende dat je niet tot je pensioen zo door wilt gaan. Vraag wat voor perspectieven het bedrijf jou te bieden heeft. Maak het zijn probleem dat jij misschien weggaat. Dan gaat hij erover nadenken. • Vraag niet te veel Vraag een beetje meer dan je hebben wilt, maar niet te veel. In Nederland houden we kleine marges aan bij het onderhandelen, anders krijg je ruzie. Je kunt beter twee keer 50 euro vragen dan een keer 100. • Laat je niet afschepen Stuur het gesprek een andere kant op als je merkt dat je baas geïrriteerd raakt. Begin over iets anders, iets waar hij enthousiast van wordt. Kom daarna terug op de salarisverhoging. Mensen worden zelden twee keer boos in hetzelfde gesprek. Het kan zijn dat je op het verkeerde moment bij je chef aanklopt. Vraag dan wanneer je terug kan komen. Maar laat je niet afschepen. • blijf vriendelijk Zeuren en klagen helpt niets. Houd het zakelijk en blijf vriendelijk en beleefd. Dreigen met weggaan moet je alleen doen als je ook echt ergens anders terechtkunt. 31
Bereid je goed voor op een gesprek over loonsverhoging. Je staat dan een stuk sterker. • Oefen het gesprek op je vriend(in), vader/moeder of collega. • Informeer bij je collega’s die er ervaring mee hebben hoe je werkgever in onderhandelingen is. • Check in welke loonschaal je zit (bij de afdeling P&O). • Vraag aan collega’s in welke loonschaal zij zitten. • Bestudeer je arbeidscontract. Wat staat daar eigenlijk in? • Bestudeer je cao. Je hoort een cao-boekje van je leidinggevende of de afdeling P&O te krijgen. Je hebt er recht op. Vraag er dus om. Check of onderstaande items in de cao zijn geregeld of via een arbeidscontract. Als deze zaken in de cao staan, heb je daar minimaal recht op. Onderhandelen staat je vrij. Laat je niet weerhouden meer te vragen dan de cao. • hoger bruto-uurloon
• pensioen (premievrij)
• meer uren werken
• kinderopvangvergoeding
• minder uren werken
• opleiding volgen
• 13e maand
• thuiswerken
• kersttoeslag
• auto van de zaak
• onregelmatigheidstoeslagen
• computer van de zaak
• reiskostenvergoeding
• telefoon van de zaak
• kaart voor openbaar vervoer
• hypotheek via de zaak
• ziektekostenverzekering door
• kleding/voedsel/ et cetera via de zaak
werkgever betaald
Weten of je Wel genoeg verdient, doWnloAd de fnv WorkpoWer App viA WWW.fnv.nl/WorkpoWer
32
WAt moet je Absoluut niet doen bij sAlArisonderhAndelingen? • Alle onderhandelingskaarten op tafel leggen. Blijf je tegenpartij een stapje voor. • Denken dat je baas je beste vriend is. • Een jarenlang gevecht aangaan over een nieuwe functieomschrijving. • Denken dat je baas zich verantwoordelijk voelt voor jou. Doe jij uiteindelijk ook niet voor hem. • Denken dat ze je nog zien zitten op je bedrijf als je voor de derde keer voor een interne baan bent afgewezen. • Zeggen dat je een andere baan hebt, als je die niet hebt. • ‘Ja’ zeggen op iets wat je niet kunt waarmaken. • Zeggen dat je zult vertrekken, als je niet zonder het salaris kan. • Zeggen dat je aan het solliciteren bent. • Je ziek melden als je onderhandelingen niet fijn zijn uitgepakt. • Slijmen. 33
Specialisten in stralen en conserveren Wij geven corrosie geen kans!
www.venko.nl Regelmatig hebben wij verschillende vacatures. Ben jij die nieuwe, enthousiaste collega die wij zoeken en wil je een bijdrage leveren aan de dienstverlening van Venko? Kijk dan op onze website www.venko.nl of stuur een open sollicitatie naar info@venko.nl. Disciplines:
OFFSHORE
OUTDOOR
INDOOR
Wat heb jij te winnen bij de NAM? Actieve betrokkenheid bij winning en opsporing van energie • Boeiende banen • Multinationaal karakter
Kijk voor méér informatie op www.nam.nl
Investerenin inde detoekomst toekomst Investeren investerenin intalent talent isisinvesteren
Stork leerbedrijf Stork als als leerbedrijf Stork investeert in toekomst. de toekomst. En dat Stork investeert in de En dat
Innovatief denken brengt je verder. wereldwijd toonaan Innovatief denken brengt je verder. AlsAls wereldwijd toonaan gevend maintenancebedrijf weet Stork Technical Services gevend maintenancebedrijf weet Stork Technical Services geen ander. Samen onze opdrachtgevers datdat als als geen ander. Samen metmet onze opdrachtgevers ontwikkelen we baanbrekende manieren kracht ontwikkelen we baanbrekende manieren omom de de kracht van de chemie te bundelen voor een veilige, schone van de chemie te bundelen voor een veilige, schone en en groene wereld. Voor wereld maar zeker groene wereld. Voor de de wereld vanvan nu,nu, maar zeker ookook voor die van morgen. Dankzij doordachte korte voor die van morgen. Dankzij doordachte korte en en langetermijnstrategieën locaties over hele wereld langetermijnstrategieën op op locaties over de de hele wereld brengen we een verantwoorde toekomst dichterbij. brengen we een verantwoorde toekomst dichterbij.
betekent investeren in getalen teerde betekent investeren in getalen teerde
meerwaarde mensen DeDe meerwaarde vanvan mensen Een cruciale factor voor toekomst onze mede werkers. Een cruciale factor voor diedie toekomst zijnzijn onze mede werkers. Wereldwijd telt onze organisatie meer dan 10.000 mensen. Wereldwijd telt onze organisatie meer dan 10.000 mensen. gedegen opleiding dynamische werkomgeving ViaVia gedegen opleiding en en eeneen dynamische werkomgeving stimuleren we hen om meer uit zichzelf te halen onze stimuleren we hen om meer uit zichzelf te halen en en onze schat aan kennis niet alleen te borgen, maar voortdurend schat aan kennis niet alleen te borgen, maar voortdurend uit uit te breiden. Daardoor leveren diensten OEMkwaliteit, te breiden. Daardoor leveren wewe diensten vanvan OEMkwaliteit, of het nu gaat om algemeen onderhoud, volledige revisies of het nu gaat om algemeen onderhoud, volledige revisies of om adequaat ingrijpen bij noodsituaties. Stork staat voor of om adequaat ingrijpen bij noodsituaties. Stork staat voor de toekomst. de toekomst.
kwaliteit en veiligheid. Meer weten? kwaliteit en veiligheid. Meer weten?
www.storktechnicalservices.com www.storktechnicalservices.com
en gemotiveerde jonge professionals. en gemotiveerde jonge professionals. Daarom bieden binnen Daarom bieden we we binnen de de innovatieve cultuur onze organisatie innovatieve cultuur vanvan onze organisatie tal van interessante leerwerktrajecten. tal van interessante leerwerktrajecten. Praktijkgerichte opleidingen, Praktijkgerichte opleidingen, aansprekende disciplines aansprekende disciplines metmet allealle aandacht vakmanschap, aandacht voorvoor vakmanschap, op onze website. KijkKijk op onze website.
Thinking and Doing Thinking and Doing P0292 P0292
WAt is je opleiding WAArd? Soms word je beloond voor het volgen van een opleiding. Als je je opleiding wilt inzetten voor een loonsverhoging, denk dan hieraan: • Als je een opleiding volgt, maak dan met je werkgever een afspraak zwart op wit over de loonschaal/functie die je krijgt als je je opleiding af hebt. • Check hoe je collega’s beloond worden vanwege hun opleiding. • Niet elke opleiding is nodig voor je functie. Wees dus niet verbaasd als je studie niet beloond wordt. • Wordt je opleiding ten onrechte niet beloond? Ga dan ergens anders solliciteren, want meer opleiding leidt in de meeste gevallen tot een betere positie en meer salaris.
heb je je opleiding gevolgd in een Ander lAnd? De opleiding van migranten wordt soms lager gewaardeerd dan die van autochtonen. Heb je nog geen werk? Dan kun je een in het buitenland behaald diploma laten ‘waarderen’. Zo weet je toekomstige werkgever wat jouw diploma in Nederland waard is. Op de site www.idw.nl van het IDW (Internationale DiplomaWaardering) lees je er meer over.
WAt verdienen Anderen eigenlijk? Op www.loonwijzer.nl kun je checken wat anderen verdienen. Mensen die hetzelfde werk doen als jij en net zo veel ervaring hebben. Of juist jongeren met een hele andere baan. Je kunt ook invullen wat je zelf verdient. Het invullen van de loonwijzerenquête kost je tien tot twintig minuutjes en de volgende bezoeker van de Loonwijzer weet daardoor nog beter wat de gemiddelde salarissen zijn in een bepaald beroep. Wetenschappelijk onderzoek op basis van de loonwijzerenquête leidt bovendien tot meer inzicht in de salarisopbouw. Kennis die weer gebruikt kan worden voor een eerlijker arbeidsvoorwaardenbeleid. Als je de enquête invult, maak je kans op een prijs, en dat is ook nooit weg. Ben je werknemer, hou dan je laatste salarisstrook bij de hand. 36
school, studie, stage en geld WAt moeten mijn ouders Wettelijk bijdrAgen AAn mijn onderhoud? Je ouders hebben de plicht om voor jou te zorgen tot je 21 jaar bent. Dat betekent niet dat ze alles voor je moeten kopen wat je hartje begeert. Ze moeten wel voldoende bijdragen aan de kosten van je opvoeding en verzorging. Daarnaast wordt van hen verlangd dat ze de kosten van jouw studie betalen. Hoe hoog het bedrag moet zijn dat je ouders aan je besteden, is nergens vastgelegd. Het hangt af van hun inkomen.
WAt vAlt er zoAl onder de onderhoudspliCht? Voeding, zakgeld en kleedgeld bijvoorbeeld, maar ook je ziektekostenverzekering, lesgeld of een nieuwe bril. Wil je er meer over weten, dan kun je terecht bij een JIP, een Jongeren Informatie Punt: www.jip.org.
hoe zit het met geld Als ik nog geen 18 ben? Als je nog geen 18 bent, krijgen je ouders kinderbijslag voor jou. Daarmee kunnen zij een deel van hun onderhoudsverplichtingen financieren. Woon je niet meer thuis? Ook dan kunnen je ouders kinderbijslag ontvangen. Ze moeten dan wel aantonen dat ze jou onderhouden. Zodra je naar een hogere beroepsopleiding gaat, wordt de kinderbijslag vervangen door studiefinanciering. Of je ouders nog kinderbijslag krijgen, is afhankelijk van jouw inkomen. Kijk op www.svb.nl voor meer info.
hoe zit het met geld Als ik ouder ben dAn 18, mAAr nog geen 21? Je ouders krijgen dan geen kinderbijslag meer. Maar als je een opleiding volgt, krijg jij zelf een tegemoetkoming in de studiekosten of studiefinanciering. Ook al ontvangen je ouders geen geld meer waarmee zij (een deel van) de onderhoudsverplichtingen kunnen financieren, zij blijven onderhoudsplichtig totdat jij 21 jaar bent. 37
Hoeveel je ouders moeten bijdragen, is onder andere afhankelijk van de vraag of jij nog thuis of op jezelf woont en of je studeert of werkt. Meer informatie over studiefinanciering vind je bij de Informatiebeheergroep, www.duo.nl.
ik loop stAge. heb ik reCht op stAgevergoeding? Volgens de wet is je stagegever niet verplicht een stagevergoeding te geven. Maar het is wel gebruikelijk. En als het in de cao van het bedrijf is geregeld, moet je stagegever zich daaraan houden. Sommige bedrijven geven alleen een onkosten- of reiskostenvergoeding. Dit telt niet als loon, dus je hoeft hierover geen belasting te betalen. Maar het houdt ook in dat je bijna nergens voor verzekerd bent. Als je geld verdient, kan dat gevolgen hebben voor de kinderbijslag of studiefinanciering. Je mag maar een bepaald bedrag verdienen per kwartaal bij kinderbijslag, of per jaar bij studiefinanciering. Hierover kun je informatie vinden in het hoofdstuk ‘Bijverdienen naast kinderbijslag of studiefinanciering’. Ontvang je een stagevergoeding van minimaal het wettelijk minimumuurloon en draagt je werkgever premies af, dan zijn dat inkomsten waarover je loonbelasting en sociale premies moet betalen. Maar omdat je maar een gedeelte van het jaar inkomsten hebt, kan het zijn dat je te veel belasting betaalt. Er is een speciale regeling voor scholieren. Afhankelijk van het bedrag dat je verdient, kan je werkgever de Belastingdienst verzoeken om de kwartaaltabel voor de loonheffing toe te passen. Je betaalt dan geen of minder loonbelasting. Met vragen over deze regeling kun je terecht bij de Belastingdienst op het gratis nummer 0800 0543. Je kunt ook te veel betaalde belasting achteraf terugvragen via een P-formulier. Op de site van de belastingdienst kun je een P-aangifteprogramma downloaden of een papieren formulier aanvragen.
is een stAgeovereenkomst hetzelfde Als een Arbeidsovereenkomst? Nee. Bij een arbeidsovereenkomst is er sprake van een werkgever en een werknemer, en dat is wat anders dan een stageverlener en een stagiair. Bij een arbeidsovereenkomst worden duidelijke afspraken gemaakt over onder andere de beloning, het werk dat je moet verrichten en de gezagsverhouding tussen jou en je werkgever. 38
De regels rond een arbeidsovereenkomst zijn ook in de wet vastgelegd, terwijl een stage niet wettelijk is geregeld.
ik ontvAng loon voor mijn stAge. kAn dAt? Als je loon ontvangt van je stagebedrijf, dan heb je in feite een baan. Dat betekent dat je naast je praktijk- of stageovereenkomst ook een arbeidsovereenkomst moet hebben. Je betaalt dan loonbelasting en sociale premies. Verdien je met je stage, dan kan dit gevolgen hebben voor je studiefinanciering of de kinderbijslag. Als je alleen een reis- of onkostenvergoeding krijgt, telt dat niet als loon.
WAArom krijgt de een zijn sChooldAg Wel doorbetAAld en een Ander niet? Doorbetalen van een schooldag betekent doorbetaling van salaris tijdens lesuren. Voor mensen in de beroepsbegeleidende leerweg staat in de cao of ook jouw schooldag wordt doorbetaald. Zo’n cao is een afspraak tussen de vakbonden en de werkgevers. Vaak lukt het de bonden om de betaling van de schooldag helemaal of voor een deel te regelen. Soms lukt het niet. Het hangt er dus vanaf onder welke cao je valt. 39
mous WATERBEHEER
Projectontwerp & Realisatie Service & Onderhoud Telemetrie Advies
www.limor.nl
Een heldere kijk op water
WERKEN BIJ LIMOR? Wij zijn regelmatig op zoek naar enthousiaste hulpverleners! Voor meer informatie scan code: Gemeenten en waterschappen staan voor stevige wateropgaven. Met de slimme oplossingen van Mous Waterbeheer hoeft u daar niet van wakker te liggen.
WWW.MOUSWATERBEHEER.NL
Zowel MBO als HBO!
Als groep verbinden wij Welzijn, Kinderopvang, Peuterspeelzalen en Onderwijs.
Bedrijfsafval? Mooi moment voor Omrin Voor jouw mogelijkheden, kijk op www.timpaangroep.nl
Wij zijn dĂŠ afvalinzamelaar en -verwerker voor bedrijven en gemeenten in Friesland Kijk op omrin.nl voor meer informatie over onze diensten
Timpaan Groep, Badweg 28, 8401 BL Gorredijk.
Overal om je heen
Icopal gelooft in duurzaamheid Icopal voelt zich als toonaangevende producent van dakproducten verantwoordelijk voor het milieu en werkt daarom op duurzame wijze, zowel v贸贸r, tijdens als na de productie van dakbedekking. Dat we serieus werk maken van duurzaamheid zien we regelmatig beloond. Zo is onze dakbedekking Icopal Universal met DUBOkeur庐 de meest milieuvriendelijke bedekking voor platte daken en hebben we niveau 4 op de CO2 prestatieladder bereikt. Kijk eens op onze website voor de nieuwste initiatieven op het gebied van duurzaamheid. www.icopal.nl
Bijverdienen naast kinderBijslag of studiefinanciering hoeveel mAg ik bijverdienen nAAst de kinderbijslAg? Als je nog geen 16 jaar bent en thuis woont, mag je net zoveel bijverdienen als je wilt. Ben je 18 jaar of ouder, dan heb je niet meer te maken met kinderbijslag. Misschien wel met studiefinanciering of een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage. Ben je 16 of 17 jaar en woon je thuis, dan mag je per kwartaal maximaal 1.240 euro netto verdienen. Ga je daar overheen, dan krijgen je ouders over dat kwartaal geen kinderbijslag voor jou. Woon je niet thuis, maar ontvangen je ouders wel kinderbijslag voor jou, dan mag je netto 1.754 euro per drie maanden verdienen. Wanneer je ouders tweevoudige kinderbijslag voor jou ontvangen, is dat 1.081 euro netto per kwartaal. In de maanden juni, juli en augustus mag je boven op het vastgestelde bedrag nog eens 1.250 euro netto bijverdienen met een vakantiebaantje, zonder dat de kinderbijslag in gevaar komt. Maar let op: dit geldt alleen als het echt om vakantiewerk gaat. Dus niet als je dit werk buiten deze maanden ook doet. Ook handig om te weten: krijg je geld terug van de belasting, dan telt dat als inkomen. Elk bedrag boven de 800 euro dat je ontvangt, moet je melden bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dat is de instantie die de kinderbijslag uitbetaalt. Bovenstaande bedragen hebben betrekking op 2013. Bij het drukken van deze brochure waren de bedragen voor 2014 nog niet bekend. Kijk op www.svb.nl voor actuele bedragen.
hoeveel mAg ik bijverdienen nAAst de studiefinAnCiering? In 2013 mag je bruto 13.729,80 euro per jaar bijverdienen naast je studiefinanciering. Kom je boven dat bedrag, dan moet je je studiefinanciering voor dat jaar stopzetten. Je moet dan ook je studentenreisproduct (ov) inleveren. Doe je dit niet, dan kom je later in de problemen. Je inkomsten worden gecontroleerd bij de belastingdienst. Blijkt dat je 42
boven de grens zit, dan moet je het te veel verdiende geld met rente terugbetalen. Als je je ov-kaart in bezit houdt terwijl je er geen recht op hebt, betaal je per maand een boete. dit telt onder meer mee als inkomen: • nettoloon, vakantiegeld, de dertiende maand, inkomsten uit bijvoorbeeld freelance werk • een uitkering volgens de Ziektewet, de WW, of WIA • reiskosten en stagevergoedingen als deze belastbaar zijn • lijfrente, rente van spaarrekeningen en winst uit beleggingen • winst uit eigen onderneming • geld uit particuliere (studie)fondsen, of een bestuursbeurs wanneer de belasting dit als inkomen ziet wat niet meetelt als inkomen zijn bijvoorbeeld: • de ouderlijke bijdrage • studiefinanciering • een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) of Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) • een erfenis • huurtoeslag De genoemde gedragen gelden vanaf 1 januari 2014. De bedragen worden op www.fnvjong.nl in geval van een wijziging aangepast. Je kunt voor meer info ook surfen naar www.duo.nl.
ik heb een tegemoetkoming in de onderWijsbijdrAge. mAg ik bijverdienen? Je mag onbeperkt bijverdienen. Je komt in aanmerking voor de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (Wtos) als je 18 jaar of ouder bent en leerling in het voortgezet onderwijs. In sommige gevallen kunnen ouders een Wtos krijgen voor hun kind onder de 18 jaar. 43
HEIJS FOOD PRODUCTS BV | HOOGEVEEN | NETHERLANDS | T: +31(0)528280840 | F: +31(0)528277852 | E: sales.heijsfood@heijsgroep.nl | I: www.heijsgroep.nl
de beste
brokkenmakers werken bij...
Ga voor vacatures naar:
www.werkenbijforfarmers.nl Postbus 91 • 7240 AB Lochem • T +31 (0)573 28 88 00 Boeren met ambitie
schulden Uit een onderzoek van het NIBUD (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) blijkt dat veel jongeren schulden hebben. Hieronder enkele tips om schulden te voorkomen: • Zorg dat je inzicht hebt in je vaste kosten per maand (huur, eten, telefoon, etc.) en dat je deze altijd kunt betalen. • Reserveer wat extra geld voor onverwachte uitgaven. • Zoek een leuk bijbaantje om wat extra geld te verdienen. • Geef niet meer geld uit dan je op je rekening hebt staan. Als je rood staat, moet je rente betalen en dat loopt al snel op tot een behoorlijk bedrag. • Neem een prepaykaart voor je gsm in plaats van een abonnement. • Betaal je rekeningen op tijd. Doe je dit niet dan wordt er bij de herinnering vaak een boete in rekening gebracht. • Koop niet op afbetaling, want ook daarvoor moet je rente betalen. Mocht je toch in de problemen komen, raak dan niet in paniek. Je kunt het volgende doen: • Tref een afbetalingsregeling met de instantie waarbij je schulden hebt. Je hoeft dan vaak niet alles in een keer terug te betalen, maar kunt iedere maand een bepaald bedrag aflossen. • Zoek hulp bij je ouders, vrienden, de gemeente of een Jongeren Informatiepunt (JIP) bij jou in de buurt. Zij kunnen je verwijzen naar een instantie die je kan helpen. Surf voor meer info over schulden naar www.nibud.nl of nibud.nl/scholieren (Lenen & Schulden).
46
ben ik een finAnCiĂŤle rAmp? Als je op jezelf gaat wonen, gaat een groot deel van je loon op aan huur, gas, water en licht. En dat valt vies tegen. Het NIBUD heeft becijferd dat 60 procent van de werkende jongeren betalingsproblemen heeft. Op de website www.wijzeringeldzaken.nl vind je allerlei informatie over geldzaken. Maar ook handige tools en tips. 47
Werken met grensverleggende machinebouw? enen zoek je je Wil jij graag graag werken werken inin mechatronische mechatronischeprojecten projecten zoek dede een verantwoordelijke verantwoordelijkefunctie? functie?Dan DanisisVMI VMIvoor voorjou jouwellicht wellicht ideale werkgever. werkgever. We Wezijn zijnvoor voordiverse diverseafdelingen afdelingenopopzoek zoeknaar naar gemotiveerde werknemers. gemotiveerde werknemers.Heb Hebjeje een een technische technische opleiding opleiding gevolgd, dan graag tegemoet. gevolgd, danzien zienwe wejouw jouwsollicitatie sollicitatie graag tegemoet.
Interesse? Interesse? Stuur jeschriftelijke schriftelijkereactie reactie met naar BV Stuur je met cv cv naar VMIVMI EPE HOLLAND HOLLAND BV t.a.v. afdeling M. Personeelszaken, Postbus 161, 8160 AD in Epe t.a.v. mevrouw van Sonnen-Stroo, afdeling Personeelszaken personeelszaken@vmi-group.com Postbus 161, 8160 AD in Epe
corebusiness van van VMI VMIisishet hetontwikkelen ontwikkelenenenproduceren produceren van De corebusiness van machines voor de auto/ auto- en en truckbandenindustrie truckbandenindustrie en hierin hierin isis zij zij machines marktleider. Het Het bedrijf bedrijfheeft heeftdochterondernemingen dochterondernemingen wereldwijd marktleider. Europa, Azië Azië en Noordde Verenigde Staten. VMI wordt gekenmerkt in Europa, en Zuid-Amerika. VMI wordt gekenmerkt door een informele cultuur en multidisciplinair door een informele cultuur en multidisciplinair teamwork. Dit teamwork. in een platte veel ruimte resulteertin Dit eenresulteert platte organisatie metorganisatie veel ruimtemet voor initiatief voor initiatief enontwikkelingsmogelijkheden. persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden. en persoonlijke
Voor meer informatie informatiekijk kijkop: op: Voor meer www.vmi-group.com www.vmi-group.com of www.vmi-careers.com
Partners Partners Progress ininProgress
personeelszaken@vmi-group.com
Uw Business, Uw Keuze Beleef en ontdek het unieke aanbod van lasersnijmachines. Wij adviseren u graag over welke lasersnijmachine het beste past binnen uw bedrijf. Voor elke toepassing de juiste machine.
Uw beslissing onze advisering.
TRUMPF Nederland B.V. Oude Boekeloseweg 31 • 7553 DS Hengelo • Telefoon +31 (0) 88 4002 400 • Fax +31 (0) 88 4002 444 E-Mail info@nl.trumpf.com • Homepage www.trumpf.com TRUMPF Nederland B.V.
YOUR future is bright‌ Join a winning team and open the door to an exhilarating career with a global leader in the oil and gas industry. Expro employs over 5,000 people across 50 countries, operating in all the major hydrocarbon producing areas of the world. We provide services and products that measure, improve, control and process flow from high-value oil and gas wells, from exploration and appraisal through to mature field production optimisation and enhancement.
People are the heart of our success We recognise the value of our people and are committed to providing the working environment, encouragement and personal development to achieve their goals. Find out more at: www.exprogroup.com/careers or email Hrdepartment@exprogroup.com For our activities in Continental Europe our office is located in the Netherlands, Den Helder. From Den Helder we operate in the Dutch sector of the North Sea as well as on onshore locations throughout Europe.
www.exprogroup.com
ziekte en Werkloosheid hoe zit het met mijn loon Als ik ziek ben? In Nederland gelden socialezekerheidswetten. Ze regelen dat je niet zonder geld komt te zitten als je niet kunt werken. Als je ziek bent, betaalt je werkgever de eerste twee jaar minimaal 70 procent van je loon door. Als je hierdoor onder het sociale minimum belandt, kun je terecht bij het UWV en een aanvraag indienen om een toeslag te vragen.
hoe zit het met de WiA? Bij de WIA staat ‘werken naar vermogen’ centraal. Ofwel: ‘Het gaat niet om wat je niet meer kan, maar om wat je nog wel kan.’ Na twee jaar ziekte word je door het UWV gekeurd. De mate van arbeids(on)geschiktheid hangt af van het verschil tussen je oude loon en wat je theoretisch nog kan verdienen met de beperkingen als gevolg van je ziekte: het loonverlies. • Wie minder dan 35 procent loonverlies lijdt is niet arbeidsongeschikt en blijft in beginsel in dienst van de werkgever. • Wie ten minste 35 procent maar niet meer dan 80 procent loonverlies lijdt, krijgt eerst een loongerelateerde uitkering. De duur van deze uitkering is afhankelijk van je arbeidsverleden. Daarna krijg je een loonaanvulling als je voldoende werkt, of een vervolguitkering als je niet of onvoldoende werkt. Daarbij geldt altijd: hoe meer je werkt, hoe hoger het inkomen is. • Wie ten minste 80 procent loonverlies lijdt en waarschijnlijk zal herstellen, krijgt een loongerelateerde uitkering (70 procent van het laatste loon). • Wie (duurzaam) ten minste 80 procent loonverlies lijdt, is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt en krijgt een loongerelateerde uitkering (75 procent van het laatste loon). 50
WAnneer heb ik reCht op WW? Het wordt steeds moeilijker om in de WW (Werkloosheidswet) te komen. De regering Rutte-Asscher wil de regels voor de WW drastisch gaan veranderen. Nu geldt nog: je komt in aanmerking voor een kortdurende uitkering van drie maanden, (de eerste twee maanden 75 procent van het loon, daarna 70 procent) als je: • buiten je schuld ontslagen bent (dus niet zelf ontslag hebt genomen) • ingeschreven staat bij het UWV WERKbedrijf • ten minste vijf arbeidsuren per week verliest (of de helft van het gemiddeld aantal arbeidsuren bij een werkweek van minder dan tien uur) • in de voorafgaande 36 weken minstens 26 weken hebt gewerkt (de wekeneis)
meer Weten over de WiA? surf nAAr WWW.uWv.nl/WiA
51
Als je ook nog voldoet aan de ‘vier-uit-vijf-jareneis’, dan ontvang je langer een uitkering. Deze eis houdt in dat je in de afgelopen vijf jaren er vier moet hebben gewerkt (jareneis). Deze uitkering duurt in maanden net zolang als je arbeidsverleden in jaren. Met een maximum van 35 maanden.
Als ik geen Werk kAn vinden, heb ik dAn reCht op een bijstAndsuitkering? De Wet werk en bijstand (WWB) regelt alle zaken rondom de bijstand en de terugkeer van mensen met een uitkering op de arbeidsmarkt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bijstandsuitkeringen en de begeleiding bij het zoeken naar werk. Zij mogen bepalen hoe zij dat aanpakken, zolang ze zich aan de wet houden.
Het uitgangspunt van de WWB is dat iedere Nederlander zo veel mogelijk moet proberen zelf in zijn levensonderhoud te voorzien. Betaald werk is daarvoor het belangrijkste middel. Iedereen is dus verplicht om te solliciteren tot hij of zij 65 jaar is. De gemeente kan mensen die jonger zijn wel individueel vrijstellen van de sollicitatieplicht. Lukt het niet om werk te vinden en zijn er geen andere voorzieningen beschikbaar, dan is het de taak van de gemeente om te helpen bij het zoeken naar werk. Totdat je werk gevonden hebt, krijg je een bijstandsuitkering. Tenminste, als je nog geen 27 bent. Als je tussen 18 en 27 jaar bent, kun je niet zomaar bijstand aanvragen. Je moet eerst zelf vier weken op zoek gaan naar werk of een opleiding. Pas als dat niet lukt, kun je bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvragen. De gemeente controleert of je voldoende je best hebt gedaan om een baan of opleiding te vinden. Als dat volgens de gemeent niet zo is, krijg je geen uitkering. Als je wel een bijstandsuitkering krijgt, maakt de gemeente een plan van aanpak. Hierin staat beschreven wat de gemeente van je verwacht en welke ondersteuning je kunt verwachten bij het vinden van werk. Bij de vaststelling van een bijstandsuitkering wordt eerst gekeken of je zelf nog geld hebt om van te leven. Alleen als dat onvoldoende is, ontvang je een bijstandsuitkering. Om dat vast te stellen, kijkt de gemeente onder andere of je: • inkomsten hebt uit arbeid (een salaris) of inkomsten die voortkomen uit een salaris (zoals een WW-uitkering of heffingskortingen van de Belastingdienst) • gezinsleden hebt die inkomsten hebben • over vermogen beschikt (zoals spaargeld, een eigen huis of een eigen huis in het buitenland) • alimentatie krijgt
meer Weten over de WWb? kijk op WWW.rijksoverheid.nl/bijstAnd
53
800.000 mensen in de logistiek zijn goud waard!
Doe de beroepente st op www.hollandsgou d.nu!
De logistieke sector is één van de meest dynamische topsectoren met nú en in de toekomst volop banen én uitstekende carrièremogelijkheden op alle opleidingniveaus.
Logistiek. Geen uitdaging te gek! POWERED BY
Hollands Goud is een initiatief van:
Uitzendkracht? Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel? Vragen? Wij geven antwoord. Misstanden? Wij treden op.
Bel gratis: 0800 7008 Of kijk op: www.sncu.nl
Will we meat?
Heb jij ook het idee dat het werken in een slagerij alleen maar werken met vlees is? Dan zie je dat verkeerd. Werken in een slagerij is namelijk zo veel meer. Denk aan het maken van maaltijden, tapas, lekkere hapjes, vleeswaren en je adviseert klanten over de bereiding van de producten. Werken in de slagerij is uitdagend, veelzijdig en je verdient een leuke boterham en er zijn goede arbeidsvoorwaarden. Meat your future @ de slager! Check www.slagers.nl of www.facebook.com/meatyourfuture
Dag geld lenen van je moeder Hallo Jumbo
Wij zijn altijd op zoek naar
hulpkrachten voor onze Jumbo winkels bij jou in de regio. Kom bijverdienen bij de leukste supermarkt van Nederland! Kijk voor de ideale bijbaan op jumbowerkt.nl
Werken in de handel, iets voor jou?
Kijk ook eens op fnvwerkwijzer.nl www.kch.nl
Wat kan de fnv voor mij Betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1.
Met ruim 1 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten.
2.
De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers.
3.
De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen.
4.
De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de FNV namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben.
5.
De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zomaar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter.
6.
Bij de FNV kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies.
7.
De FNV helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doen wij trouwens gratis voor je als je lid bent.
56
8.
Speciaal voor jonge leden organiseert de FNV cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden.
9.
Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen.
10. Als FNV-lid heb je recht op een complete en voordelige zorgverzekering bij Menzis. Kijk voor meer info op www.fnvmenzis.nl.
lid Worden of meer Weten? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap en word lid. Surf daarvoor naar www.fnv.nl/lidworden. Daar vind je informatie over de FNV en links naar de aangesloten FNV-bonden. Je kunt voor informatie uiteraard ook mailen naar info@vc.fnv.nl of bellen met de FNV Servicelijn: 0900 3 300 300, op werkdagen van 12:30 tot 16 uur (â‚Ź 0,10 p.m.).
ja, ik Word lid van de fnv Naam: .......................................................................................................................................................... Straat: ......................................................................................................................................................... Woonplaats: ................................................................... Postcode: .................................................... Telefoon: ......................................................................... Geboortedatum: ....................................... (eventueel: e-mailadres): ..................................................................................................................... Handtekening: .........................................................................................................................................
Ik werk(te): ..................................................................... Mijn functie: ............................................... Aard van het bedrijf: .............................................................................................................................. Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen): ..................................................................................... Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.
FNV Werkwijzer 01-2014
Gegevens werk: .......................................................................................................................................
Colofon Uitgave FNV Vakcentrale Afdeling Marketing & Communicatie Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam (www.fnv.nl) realisatie AddWork communicatie en acquisitie, Groningen (fnv@addwork.nl) Vormgeving The Fresh Connection (www.the-fresh-connection.com) samenstelling info@studioaddwork.nl druk Pijper Media, Groningen (www.pijpermedia.nl) bestelcode 01-2014 copyright Š FNV 2014
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld. Aan deze Werkwijzer kunnen geen rechten worden ontleend. Druk-, zetfouten en wijzigingen in genoemde bedragen en regelgeving voorbehouden.
Postzegel niet nodig
fnv t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam
B IN N E N K O R T 18 JAAR? DAN MAG JE VOOR HET EERST EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN. nzis, dan betaalt Menzis Me j bi en st ko rg zo je jij er ek TIP: Verz FNV Jong (waarde 25 euro). n va ap ch ts aa m lid ar ja te rs het ee Als FNV Jong-lid profiteer je van de goede deal die de FNV met Menzis heeft ge maakt, bijvoorbeeld:
• Fikse korting op je zorgve rzekering • Uitgebreide vergoeding vo or fysiotherapie • Vergoeding van voorbeho edsmiddelen • Snel en makkelijk online declareren • Persoonlijk advies • 20% korting op een doorlo pende reisverzekering • Op jongeren afgestemde pa kketten
Sla twee vliegen in een klap: sluit een voordelige zorgverzekering af en krijg een jaar lang GRATIS lidmaatschap van FNV Jong!
Meer info op fnvjong.nl/menzis
Zorgcollectief