Do AfrodytySafona

Safona Do Afrodyty

Biogram autora Safona ¿y³a w drugiej po³owie VII w. p.n.e. lub na prze³omie VII i VI w. p.n.e., na greckiej wyspie Lesbos. Pochodzi³a z miejscowej arystokratycznej rodziny, w póŸniejszych latach ¿ycia skupia³a wokó³ siebie dziewczêta z zamo¿nych domów, które (jak siê przypuszcza) kszta³ci³a w muzyce i poezji. Legenda mówi o jej — spowodowanym nieszczêœliw¹ mi³oœci¹ do Faona — skoku ze Ska³y Leukadyjskiej do morza, zakoñczonym œmierci¹. Jeszcze za ¿ycia cieszy³a siê w ca³ym œwiecie greckim s³aw¹ najlepszej poetki lirycznej. Pisa³a miêdzy innymi liryki mi³osne i pieœni weselne. Do dziœ zachowa³o siê zaledwie kilkanaœcie jej utworów, na ogó³ niekompletnych.

Geneza utworu

Safona, prowadzi³a szko³ê, w której by³ rozpowszechniony kult Afrodyty, bogini i patronki mi³oœci.

Znaczenie utworu

Utwór prezentuje zakres zainteresowañ staro¿ytnej poetki, czyli szeroki kr¹g doznañ i emocji zakochanej, a czêsto równie¿ zawiedzionej i porzuconej kobiety. Wiersz jest istotny równie¿ dlatego, ¿e to dzie³o dojrza³e pod wzglêdem artystycznym i gatunkowym i ¿e jest to jeden z niewielu zachowanych utworów s³ynnej poetki.

Gatunek literacki : hymn o charakterze modlitewnym.

Cechy gatunku widoczne w utworze

Rozbudowane zwroty apostroficzne skierowane do bogini; podnios³y, uroczysty nastrój, s³ownictwo nacechowane emocjonalnie.

Analiza i interpretacja

Kto mówi? M³oda, zakochana kobieta, znajduj¹ca siê w mi³osnej udrêce. Do kogo? Modlitwa skierowana jest do bogini mi³oœci Afrodyty Co? Kobieta wyra¿a swe cierpienie, poniewa¿ jej uczucia zosta³y odrzucone. Jak? Liryczna wypowiedŸ utrzymana jest w tonie uroczystej modlitwy. Podmiot liryczny eksponuje zalety i atrybuty bogini.

Wiersz Safony rozpoczyna siê apostroficznym zwrotem do greckiej bogini mi³oœci Afrodyty, znajduj¹cej siê na tronie, prawdopodobnie w œwi¹tyni jej poœwiêconej. Bogini okreœlona jest wartoœciuj¹cymi okreœleniami: nieœmiertelna, promieniej¹ca. Kobieta oddaj¹ca ho³d pogr¹¿a siê w smutku. Przywo³uje wizjê wczeœniejszych spotkañ z bogini¹; s³owa: jak nieraz ju¿ czyni³aœ,/ gdy ciê mój g³os dolecia³ z oddalenia oznaczaj¹, ¿e podobna sytuacja mia³a ju¿ miejsce w przesz³oœci. Eksponuje niezwyk³e atrybuty Afrodyty, czyli z³oty wóz zaprzê¿ony w chy¿e ptaki, obecnoœæ pomocnicy Peitho oraz cechy, które decyduj¹ o boskoœci Afrodyty: promieniej¹ca, z uœmiechem na obliczu nieœmiertelnym. Afrodyta wczeœniej równie¿ pomaga³a w mi³osnych rozterkach, jej moc sprawia³a, ¿e kobieta zyskiwa³a wzajemnoœæ. Teraz potrzebuje ponownie interwencji bogini. Prosi, by ta do niej zesz³a. Przypomina s³owa bogini, która obiecywa³a, i¿ osoba, która unika, odtr¹ca i nie kocha, zmieni swe postêpowanie i w mi³osne wpadnie sieci. Modlitwa koñczy siê ponown¹ proœb¹ o zst¹pienie bogini z tronu i przychylnoœæ w trudnej chwili.

Zmieniaj¹ca siê w utworze kategoria czasu, z teraŸniejszego w pierwszej strofie na przesz³y w kolejnych piêciu, pozwala wysnuæ wniosek, ¿e podmiot liryczny przywo³uje wspomnienie spotkania z bo