16
IV. Vragen i.v.m. de wet van 22 mei op de financiële werknemersparticipatie 1. Welke risico's houdt werknemersparticipatie in? Voor we aan de hand van een aantal vragen de nieuwe wet nader bekijken, willen we met deze eerste vraag wijzen op de risico's en de gevaren van de financiële werknemersparticipatie, ongeacht het kader waarin de participatie georganiseerd wordt.
A. Financiële risico's a) Het conjunctuur- of marktrisico De schommelingen in de waarde van de aandelen van een onderneming houden niet alleen verband met de evolutie van haar economische prestaties, maar hangen ook af van de evolutie van de financiële markten in het algemeen. Wanneer de beurs ineenstort zoals in 2001 en in 2002 (door het uiteenspatten van de speculatieve luchtbel van de technologieaandelen, de financiële schandalen in de USA en de aanslagen van 11 september), delen alle op de beurs genoteerde ondernemingen in de brokken, zelfs deze die goede economische of financiële prestaties kunnen voorleggen. Bovendien ontstaat er een klimaat van wantrouwen waarbij niemand kan zeggen of de aandelen opnieuw de aankoopkoers zullen halen. Niet zelden zien aandeelhouders dan de waarde van de aandelen die ze aan een bepaalde koers hebben aangekocht, zakken met 60 tot 90%. Zware inspanningen van de werknemers van een bedrijf worden dus niet automatisch vertaald in een hogere waarde van de aandelen ervan, omdat die niet ontsnappen aan de risico's en de ontwikkelingen op de financiële markten. Besluit Wat de financiële werknemersparticipatie betreft moeten de werknemers weten dat: • de waarde van de aandelen ook afhangt van de schommelingen op de financiële markten, waarop de onderneming niet de minste vat heeft; • de beurs verre van rationeel is: zij is het toneel van speculatie, van paniek of euforie, die elke economische logica tarten; • zuurverdiende spaarcenten in aandelen beleggen, tot zware ontgoochelingen en verschrikkelijke drama's kan leiden, voor wie zich in de schulden gestoken heeft om op de beurs te "spelen". b) Het specifieke risico De schommelingen in de waarde van de aandelen van een onderneming of een concern houden ook verband met de economische prestaties van het bedrijf, los van de verschijnselen die alle aandelen kunnen treffen. In de praktijk is het specifieke risico uitsluitend het gevolg van bijzondere factoren zoals bijvoorbeeld het verondersteld slecht beheer van de onderneming. Als het bedrijf geen goede resultaten kan voorleggen, als het dus door de beursspecialisten (in het bijzonder degenen die beleggen voor pensioenfondsen) verwachte rendement niet gehaald wordt, dan stellen zij de aandelen te koop waardoor de koers ineenstort. Verschijnsel waardoor de economie steeds meer afhankelijk wordt van de financiële markten!