Grootste Grootste
maandblad van van Nederland! Nederland! maandblad
verrijkt je leven Scheiden na je 60ste Bevrijd of gebroken REPORTAGE De vrienden van Willem & Máxima
Hoe bevalt onze supermarkt?
Kortere rijen graag! GELUIDSOVERLAST
Plus Magazine • April 2019 • Nr. 4 Jaargang 30 • €5,35 • www.plusonline.nl
Dit kun je doen
DE HUISARTS HEEFT HET TE DRUK PLUS-ONDERZOEK
‘IK MOEST EEN WEEK WACHTEN’
Puzzel &Win TEAK
HOU TUINSE TEN t.w.v. €2 T 650!
Hoe super vinden we de supermarkt?
36 De mooiste landgoederen om te wandelen 62
126
Hooikoorts?
82
De beste vrienden van MĂĄxima en Willem-Alexander
Eet dit niet
TUINIEREN Bloeiers in de schaduw
46% kan niet binnen
24 uur bij z’n huisarts terecht
Mode 160 Alles mag deze lente
Uit elkaar... Wat nu?
22
176
INHOUD APRIL = op de cover
Mensen
C
C
Cultuur
9 Mijn passie 10 Plusmix 12 Acteur Peter Blok Vroeger, nu en straks 22 Uit elkaar... Wat nu? Hoe je weer opkrabbelt na een scheiding 25 Wie weet raad? 27 Mijn dier 28 7 dagen zonder plastic Een (on)mogelijke opgave? 36 ’Nooit uit de school klappen’ De vrienden van Willem-Alexander en Máxima 42 Mijn verhaal ‘Het gemis van een kind is een stil en eenzaam verdriet’
147 Agenda Met o.m. de cultuurquiz 152 Interview met Trudy Labij & Frans Mulder 156 Expo De geur van succes in Het Noordbrabants Museum
Lifestyle 6 Mode & Beauty voor hem & haar 160 Alles mag! Zeven modetrends 168 Koken met Mary Eenpersoonsmaaltijden 172 Koken shopping 176 Vraag het aan Romke ‘Welke planten doen het goed in de schaduw?’ 181 Tuin shopping 182 Auto Test Fiat 500 X 1.0 184 Digitaal Video kijken wanneer je wilt 187 Nieuws & gadgets 188 Digivragen
Reizen 46 Wandelen met Hella In Dordrecht 52 Sevilla door het oog van je mobieltje 62 Zo idyllisch is het nergens Wandelen over landgoederen 68 Aan de wandel De do’s-and-don’ts van een wandelvakantie 73 Reiswijzer
Aanbiedingen 60 76 78 79 80 88
Gezondheid C
82 ‘Over drie dagen heeft de dokter tijd’ Plus-onderzoek: Pluslezers over de huisarts 116 ’Ik durf niet!’ Vijf nieuwe therapieën tegen angst 120 Verdoven is maatwerk Onder narcose zonder problemen 126 Weet wat je eet met hooikoorts Voeding kan klachten verergeren 131 Lijf & Leden shopping 134 Kankerspecialist Warner Prevoo ‘Artsen zijn geen goden’ 138 Dokterspost 141 Gezondheidsnieuws
143 191 195 210
Geld&Recht
24 pagina’s financiële en juridische informatie ◼ Overlast Hoeveel herrie moet ik verdragen?
◼ Pinpasfraude Zo krijg je je geld terug
◼ Mr. Frank Visser Google Streetview in de rechtszaal
➺ PAGINA 16
➺ PAGINA 20
➺ PAGINA 24
PLUS MAGAZINE APRIL 2019 ++++ PRAKTISCHE EN ONAFHANKELIJKE INFORMATIE OVER FINANCIËN EN JURIDISCHE ZAKEN.
ARKT ERM SUP
DIT KAN ER BETER!
WE GEVEN ONZE SUPER GEMIDDELD EEN 8, MAAR...
➺ PAGINA 4
En ook nog… 3 51 146 189 192
Columns Yvonne Kroonenberg Charles Groenhuijsen Koos Postema Bram Bakker Harold Hamersma
Peter Blok: ‘Net als mijn vader voel ik me snel verantwoordelijk’
En ook: KORT pagina 2 • GELDKWESTIES pagina 14
C
34 41 58 145 175
Pluscruise Noorwegen Pluscruise Door het hart van Europa Met Plus op reis West-Amerika Mijn Plus Korting voor abonnees Plus Wandel4Daagse Doe mee! Gratis Intratuin cadeaukaart t.w.v. €10 + €40 korting voor nieuwe abonnees Zes Plus Specials voor €19,50 Plus Voordeel Extra’s voor abonnees Plusaanbieding Eenmalige uitgaven vanaf €1,95 4x Plus Magazine voor €12,50
12
Om eruit te halen en te bewaren
C
194 196 200 208 211
Welkom in april Doe mee! Plus Winnen Een e-bike t.w.v. €2199 Bel & Win Een iPad t.w.v. €359 Prijspuzzel Maak kans op een teakhouten tuinset t.w.v. €2650 Logische puzzels Quiz PlusZoekertjes Colofon / Lezersservice Volgende maand
C
C
2 Kort 4 Plus-onderzoek: Hoe tevreden zijn we over de super? 14 Geldkwesties 16 Hoeveel herrie moet je verdragen? 20 Zo krijg je geld terug na pinpasfraude 24 Mr. Frank Visser
Plus Magazine april 2019
5
Mode Beauty
▶ Camoufleer oneffenheden met deze concealer. L’Oréal Paris, Infaillible More Than Concealer, 15 kleuren, €13,99.
voor hem en haar
▶ Eau de Cologne Myrrh & Kumquat.
Met geurige kumquat en kruidig zoete mirre-olie, voor hem en haar. 4711 Acqua Colonia, vanaf €22,50.
Fijn voor een frisse start
▶ Verstevigende
crème voor hals en kaak, speciaal ontwikkeld voor vrouwen vanaf de menopauze. Vichy, Neovadiol Phytosculpt, €34.
▶ Deze oogcrème
▲ 14-daagse ampullenkuur voor je gezicht.
Hydrateert, verstevigt, regenereert en verheldert de teint. Babor, €46,90.
6
www.plusonline.nl
hydrateert de huid en maakt donkere kringen direct minder zichtbaar. L’Oréal Paris, Age Perfect Golden Age Rosy, €25,99.
Productie Caroline Schuller tot Peursum | Verkoopinformatie staat achter in dit nummer.
◀ Verzorgende doucheolie voor hem en haar. Geschikt voor elke huid. Hannah, Shower Treatment, €39,90.
▶ Geef je wangen een zachtglanzende kleur met deze hooggepigmenteerde blusher. L.O.V Exclusive Collection, €9,99.
M E N SEN
Acteur Peter Blok
‘Ik voelde: nu moet ik mijn leven
écht leven’ Piepjong was acteur Peter Blok (58) toen hij op de toneelschool kwam. Die toelating beschouwt hij als zijn doorbraak. “Ik sloeg haaks af van het verwachtingspatroon, daar ben ik heel trots op.” Tekst Tom Kellerhuis | Foto’s Paul Tolenaar
Plus Magazine april 2019
▶
13
‘De toneelschool? Mijn vader was teleurgesteld dat ik niet ging studeren’
‘Vroeger zie ik als een
bouwput. Tijdens mijn jeugd in de jaren zestig is onze wijk in Delft-Zuid uit de grond gestampt. Mijn school bestond uit een noodgebouw. Stedenbouwkundig was het misschien interessant, en ik snap ook wel dat je als architect de woningnood op deze manier wilt oplossen, maar het was vreselijk, al die flats. Ik kom er nooit meer; mijn inmiddels overleden moeder was de laatste reden om er nog naartoe te gaan. Voor een kind was het geweldige speelgrond: bergen zand van vier meter hoog, pvc-buizen, spijkers en hout. En het casco van de flatgebouwen, waar je niet mocht komen natuurlijk. Eén grote speeltuin was het. Ons gezin kwam uit het buitenland terug en mijn vader kreeg een baan in Delft. Hij had zich opgewerkt via de ambachtsschool en werkte er in de optische industrie. Mijn moeder was huisvrouw. Hij was twaalf jaar ouder dan zij en 40 toen ik geboren werd. Een traditioneel gezin waar
14
www.plusonline.nl
veel vrijheid was, maar ook veel verantwoordelijkheid. Toen ik 15 was, zei ik geen u meer. Mijn vader was niet heel open, maar ik voelde wel dat hij tevreden met mij was. Mijn moeder had parkinson, waardoor hij noodgedwongen een aantal huishoudelijke taken overnam. Wat in die tijd best een beetje gek was voor een man; de stofzuiger was nog het gereedschap van de vrouw. Gelukkig was ik geen wispelturig kind, want door de ziekte van mijn moeder moesten we in een bepaalde regelmaat leven. Ik had geen moeite met gezag, helemaal niet. In die zin ben ik streng opgevoed, en mijn vier jaar oudere zus ook. Ik ben een heel ordentelijk iemand, van nature denk ik, maar ook door de opvoeding: dit doe je wel, dat doe je niet. Ik heb in die zin geen puberteit gehad. Ik voelde me op de middelbare school juist serieus genomen omdat ik huiswerk kreeg. Ik vond het heerlijk om schema’s te maken hoe ik dat het handigst kon indelen. Niet
helemaal normaal natuurlijk, maar ik was een leergierig typje. Ik leerde makkelijk. Ik heb vwo gedaan, met name de bètavakken. Het was logisch dat ik zou gaan studeren; het is er alleen niet van gekomen. Mijn vader was het meest teleurgesteld. Hij dacht: wordt het sterrenkunde, natuur- of wiskunde? Ik ben naar de toneelschool gegaan. Dat was een klap, gaf hij later eerlijk toe, maar hij zei ook: het is jouw leven. Het idiote was dat ik het toneel daarvoor nooit serieus had overwogen als vak. Ik wist het niet. Ik had tot mijn 16de de sportacademie hoog in het vaandel, want ik sportte veel. Tot een leraar zei: moet jij niet iets op het podium? Na drie jaar Toneelschool Maastricht was ik eindelijk op mijn plek. Ik was net 18 geworden toen ik er begon, piepjong dus. Ik was zo groen als gras. Ik weet niet of ik mezelf had aangenomen. De dingen die ik later kon en kan, zaten toen nog heel erg goed verstopt. Bijvoorbeeld het uiten
een bos bloemen en een fles wijn krij gen maar op de maandag daarop den ken: wacht even? Ja en nu? Dat had ik ook. Het was een vervelende periode. Ik heb mijn centjes wel bij elkaar ge sprokkeld met lesgeven en inspreken, maar het was confronterend. Vorig jaar heb ik na een periode van hard werken gezegd: even stoppen voor een paar maanden. En een half jaar even geen toneel, want ik had heel veel gespeeld. Dat is uitgelopen op een periode van negen maanden. En ik vond het deze keer heerlijk. Het kon me nu niet schelen, terwijl het niks voor mij is; normaal gesproken moet ik alles op een rijtje hebben. Ik dacht lekker drie maanden vrij te nemen, maar na tweeënhalve maand begon er pas iets van besef te komen dat het leven ook bestaat als je even niet speelt.
Straks
heb ik een schitte rende toekomst achter mij liggen. Maar wat er voor me ligt? Ik heb geen
‘Na een lange periode van succes werd ik ineens werkloos; dat was schrikken’ idee. Ik weet niet of ik over vijf jaar nog speel. Ik ben wel weer begonnen intensief te sporten: jiujitsu. Sporten is voor mij heel belangrijk. Ik voel dat er nog een soort kracht in mij zit. Ik zie ook steeds meer mannen van 70 of 75 waar echt nog iets van uitgaat. Ik ben nu eind 50, en wil er nog wel zeker dertig jaar in goede gezondheid bij. Maar ik moet mijn geld verdienen, dat is het belangrijkste, zonder het gevoel te hebben dat ik alleen maar werk. Dat heb ik me ook altijd kun nen permitteren. Ik heb een klein
Kaartjes voor Single Camping winnen?
Peter Blok staat t/m juli op de planken in de komedie Single Camping, met onder anderen Tjitske Reidinga en Ilse Warringa. Voor vier Pluslezers zijn er per persoon twee entreekaarten beschikbaar. Wilt u naar Single Camping? Stuur een kaartje naar Redactie Plus Magazine, Postbus 44, 3740 AA Baarn, o.v.v. ‘Peter Blok’. Vermeld uw telefoonnummer, dan zorgen wij dat u naar een theater kunt bij u in de buurt wanneer u een van de gelukkigen bent.
16
www.plusonline.nl
beetje pensioen opgebouwd, dus ik blijf wel in leven – een hele gerust stelling. Mijn lol in het leven zit niet in het hebben van dure dingen. Ik heb net een jaar afgerond van een opleiding tot meubelmaker. En ik ben ernstig aan het denken – want in de agenda moeilijk te combineren – om een tweede jaar te gaan doen. Ik heb met een vriend een werkplaats. Ik repareer en maak dingen. Ik kluste altijd al. En dan blijk je veel meer te kunnen dan je denkt. Toen ik even vrij had genomen, dacht ik: ik wil niet alleen maar vrij zijn, maar ook iets verwerven. Dat wat ik nu doe met dat hout zou ik niet meer kwijt willen. En ik wil altijd blijven sporten. Het is ook lekker om op de bank te zitten met een wijntje en een zak chips, maar daar word ik niet gelukkig van. Ik zit in de herfst van mijn leven, heb er tweederde op zitten. Ik heb mijn portie begrafenissen wel gehad, mijn beide ouders zijn al lang dood. Maar in mijn eigen leven ben ik er nog niet heel erg mee bezig. Jeetje, over een tijdje ben ik er niet meer; dat gevoel heb ik nooit. De dood komt onver mijdelijk dichterbij, maar ik zit te wachten tot ik er een keer een relatie mee krijg. Ik heb er geen angst voor, maar vind het ook geen oppervlakkig onderwerp. Iedereen wil oud worden, maar niemand wil het zijn. Ik denk er weleens over na wat betreft de kin deren. Mijn oudste dochter heeft een kindje van 1,5, ik ben dus grootvader. Wat laat ik ze nou na? Na de dood val je uiteen in de atomen waaruit je bent opgebouwd. Er is helemaal niks. Hoe ik herinnerd wil worden? De ouders van Kees van Kooten schreven op zijn geboorte kaartje iets als: dat het maar een eenvoudige Hollandse jongen mag worden. Zoiets.” ▪
ME N SE N
De vrienden
van Willem-Alexander en Máxima
‘Nooit uit de school klappen’ Willem-Alexander en Máxima zijn voor de meeste Nederlanders alleen te zien bij officiële gelegenheden, zoals op Koningsdag, 27 april. Maar dat geldt niet voor iedereen. Wie zijn de uitverkorenen die wél bij hen over de vloer komen? Koninklijk Huis-deskundige Dorine Hermans zocht het uit. Tekst Dorine Hermans | Foto’s ANP Foto, PPE
36
www.plusonline.nl
I
edereen heeft vrienden nodig. Nou ja, bijna iedereen. Je hebt kluizenaars, maar daar horen Willem-Alexander en Máxima niet bij. Ze houden van gezelschap. En ze hebben sociale vaardigheden. Máxima betovert elk publiek. WillemAlexander zei in 1997 tegen Paul Witteman: “Wat ik hoor van anderen is dat ik de gave, de eigenschap heb om andere mensen op hun gemak te stellen en ze de mogelijkheid geef zichzelf te zijn.” Dat doet hij uitbundig. De koning en koningin zijn dus geen houterige horken. Maar al waren ze dat wel, dan nóg zouden ze zich nooit hoeven af te vragen: wanneer komt er nu eens iemand langs? Zeventien miljoen Nederlanders willen dolgraag langskomen op Paleis Huis ten Bosch. Er zijn maar weinig mensen ongevoelig voor de eer die het met zich meebrengt als vriend uitverkoren te zijn door een
koning(in). Willem-Alexander en Máxima dragen ook privé een kroon, of ze nou willen of niet. Daardoor stellen ze eenzijdig de voorwaarden binnen hun vriendschappen, misschien zonder dit zelf te beseffen.
Uit of in?
De belangrijkste voorwaarde waaraan vrienden moeten voldoen, is discretie. Willem-Alexander weet al zijn hele leven dat hij moet oppassen met wie hij omgaat. Er zijn te veel mensen die een slaatje willen slaan uit een vriendschap met hem. Máxima heeft het door schade en schande geleerd. Toen ze in verwachting raakte van Amalia, stuurde ze haar vriendenkring een juichende mail. Die mail werd verkocht aan de media. Zo kon iedere willekeurige krantenlezer lezen wat slechts bestemd was voor intimi: (…) “Ja, ik ben in verwachting, wat een shock, maar we zijn allergeluk- ▶
Tijo baron Collot d’Escury
Samantha Deane
Frans de Beaufort
Florencia Di Cocco
De huwelijksvoltrekking in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, 2002.
Cityswim in Amsterdam, 2012.
Getuigen bij het huwelijk in 2002.
Frank Houben Marcela Cerruti
Marc ter Haar
De Oranjes doen intimi die de pers te woord staan streng in de ban
Samantha Deane
Boven: Agustina Solanas, Samantha Deane. Onder: Tristana Maccio, Máxima, 1988.
Wat opvalt: ze hebben een goede carrière en zijn allemaal gefortuneerd Doopplechtigheid prinses Amalia in de St Jacobskerk in Den Haag, 2004.
Doop van prinses Alexia in de Dorpskerk van Wassenaar, 2005.
Koningin Mathilde van België
Frans de Beaufort
Plus Magazine april 2019
39
Aan de wandel Het reistempo is langzamer, je hebt snel contact met mensen en je bereikt plekken in de natuur waar je anders niet kunt komen. Zo leuk is een wandelvakantie! Tekst Linda van de Pavoordt | Foto’s Hollandse Hoogte, Image Select, iStock, e.a.
Zo start je met wandelen
en geef het voldoende tijd om
Wandelen is fijn en goed voor de
met huisarts of fysiotherapeut.
gezondheid, maar hoe begin je?
Op een gegeven moment kun
Start met een blokje om, bijvoor-
je langere wandelingen maken.
beeld ’s avonds na het eten. Draag
Je kunt dan zelf op pad, maar er
schoenen waarop je lekker loopt.
zijn ook georganiseerde wande-
Zodra je meer dan vijf kilometer
lingen, zoals de City Light Walks
loopt, kun je je laten adviseren
en Fjoertoeren (op verschillende
voor goede wandelschoenen. Het
plekken in Nederland), waarbij je
is verstandig om meteen naadloze
al wandelend langs lichtkunst of
sokken van (merino)wol te kopen.
licht- en vuurbakens komt.
Die voeren vocht af en geven minder
Wanda Catsman schreef een
wrijving. Bouw de tijd die je loopt
wandeltraining voor starters, kijk
langzaam op, luister naar je lichaam
op: www.wandawandelt.nl
te herstellen. Overleg bij twijfel
Langs de Restonica op Corsica. Rechts: Tecklenburger Bergpfad.
68
www.plusonline.nl
WEETJE
Vijf keer per week een half uur wandelen vermindert de kans op harten vaatziekten. Bron: Hartstichting.
RE IZEN
5
mooiste dagwandelingen
ver weg… ➜ Sentiero degli Dei (het Godenpad) in Italië: langs de romantische Amalfikust (ongeveer 10 km). ➜ De route langs de rivier Restonica op Corsica: van Bergerie de Grotelle naar
Tonni ging op pelgrimstocht:
uitzicht op de rotstorens van Torres del
‘Elke dag complete vrijheid’
Paine. Onderdeel van de driedaagse
Tonni Commandeur (71) uit Alkmaar
W-Route.
liep in twee etappes de legendarische
…en wat dichter bij huis ➜ Het Tecklenburger Bergpfad (10,5 km)
‘Camino’ naar Santiago de Compostela in Noord-Spanje. De eerste keer met een oud-collega vanaf de Franse Pyreneeën,
Lac de Melo of Lac de Capitello door
in Duitsland gaat door het Teutoburger-
het jaar erna alleen. “Ik had een gevoel
kloven, over bergtoppen en langs meertjes
woud en begint in het vakwerkstadje
van complete vrijheid en voelde blijdschap
Tecklenburg (2,5 uur rijden van Utrecht).
om gewone dingen. Een comfortabel bed
(2,5 tot 4 uur). ➜ De Tongariro Crossing (19 km) in Nieuw-
➜ De rondwandeling Esch-sur-Sûre 1
of een leuk terras voor een kop koffie. Je
Zeeland: voor ervaren wandelaars, op grote
(8,8 km) in Luxemburg volgt de beboste
voert al snel diepe gesprekken, mijn oud-
hoogte langs gletsjers en bergmeren.
vallei van de rivier Sûre (3,5 uur rijden
collega is daardoor een goede vriendin
van Utrecht).
van me geworden. Onderweg ontmoet je
➜ White Rocks in Vermont: een pittige klim tussen de naaldbomen (7,5 km). Onderdeel van de Appalachian Trail. ➜ Mirador Las Torres (17 km): door de Ascencio-vallei in Chili met aan het eind
Tongariro Crossing in Nieuw-Zeeland.
➜ De wandeling Semois en zijbeken (17 km)
mensen vanuit de hele wereld. De natuur
begint in het Waalse dorp Orchimont en
is spectaculair en ’s avonds zit je lekker
gaat langs de steile flanken van de rivier
aan de tapas of kook je met andere
de Semois (3,5 uur rijden van Utrecht).
pelgrims in een herberg.”
▶
De ‘Camino’ naar Santiago de Compostela. Plus Magazine april 2019
69
TIP Andere pelgrimroutes zijn het Olavspad in
Noorwegen en de Via Francigena in Italië.
Top 7 meest geliefde wandellanden ❶ Duitsland ❷ Oostenrijk ❸ Frankrijk ❹❺ Spanje/België ❻ Groot-Brittannië ❼ Portugal
Samen de paden op: makkelijk en gezellig Tijdens een georganiseerde wandelvakantie hoef je niets te regelen. Je trekt ’s ochtends je wandelschoenen aan en begint te lopen. Zo organiseert Djoser een bijzondere reis naar Georgië (bekend geworden in het tv-programma Wie is de Mol?) waarbij
je de vulkanen, watervallen en bossen van het Kaukasusgebergte ontdekt. En met SNP Natuurreizen kun je naar Schotland, waar je per trein en wandelend het eiland Skye en de Schotse Hooglanden doorkruist. www.djoser.nl en www.snp.nl
Bron: NBTC-NIPO 2017.
Back to school Bijzondere wandelplekken zijn de campussen van Nederlandse universiteiten. Auteur Paul Kurstjens liep over dertien universiteitsterreinen en ontdekte hoe toegankelijk de tuinen, bibliotheken en cafés zijn. De gids Wandelen naar de campus (€16,95) is verkrijgbaar via www.gegarandeerdonregelmatig.nl
Het Godenpad langs de Amalfikust.
70
www.plusonline.nl
Op wandelcruise ’s Nachts varen en overdag de Noorse natuur ontdekken: dat leek Peter Bijvelds (53) uit Veghel wel wat. Samen met zijn vrouw Annelies en twee van hun drie kinderen scheepten ze in op een wandelcruise van Eigen-Wijze Reizen naar Noorwegen. Peter: “We hadden nog nooit een cruise gedaan en zijn geen fervente wandelaars, maar we hebben een topvakantie gehad. Wandelen is een mooie manier om de natuur te verkennen. Van Eigen-Wijze Reizen kregen we voor elke stopplaats wandelroutes en die hebben we letterlijk gevolgd. Leuk en gemakkelijk. Aan boord werden we helemaal in de watten gelegd, met luxe buffetten en entertainment van hoog niveau. Eigenlijk was het een actieve reis en een luiervakantie ineen.” www.eigenwijzereizen.nl ▪
Esch-sur-Sûre.
T ARK ERM SUP
We kopen het liefst in de buurt
Opvallend: één op de acht (12%) kiest de supermarkt ‘omdat ik daar makkelijk alles kan vinden’.
Volgens het CBS zijn er zo’n 6000 supermarkten, maar meestal gaan we naar die in de buurt. Al laten we ons door folders wel ook verleiden om soms ergens anders naartoe te gaan.
Veel 50-plussers doen hun boodschappen bij Albert Heijn. Dat is niet heel verwonderlijk; met bijna 1000 filialen is de kruidenier-die-opde-kleintjes-let verreweg de grootste. De tweede plaats is opvallender: Lidl. De prijsvechter heeft minder dan de helft van het aantal vestigingen van ‘Appie’ (418), maar blijkbaar zijn de scherpe prijzen een iets langere rit waard. Jumbo, met ruim 100 vestigingen meer dan Lidl, heeft het nakijken. Als ‘tweede supermarkt’ staat Lidl zelfs bovenaan.
DOET U GRAAG...
IN WELKE SUPERMARKT DOET U...
WIE DOET DE...
...BOODSCHAPPEN?
➊ ➋ ➌ ➍ ➎
AH 30% Lidl 16% Jumbo 14% Plus 8% Aldi 5%
Dat niet, maar heb er geen hekel aan 47% Ja Nee
Man 14% Vrouw 42% Beide 44%
46% 7%
WAAROM KIEST U DEZE SUPERMARKT? Het is de dichtstbijzijnde supermarkt Het uitgebreide assortiment De vaste lage prijzen
33% 17% 17%
Loont het om foldertjes uit te pluizen? Volgens de Consumentenbond kan het lonen om de foldertjes uit te pluizen en met sommige producten even te wachten totdat ze in de aanbieding zijn. Bijvoorbeeld shampoo, wasmiddel en vaatwastabletten gaan zeer regelmatig bij de ene of de andere supermarkt met flinke kortingen van soms meer dan 50 procent over de toonbank. Volgens de Consumentenbond kun je, als je alles in de aanbieding koopt, zo’n 30 procent op de boodschappen besparen. Jaarlijks gaat dat om honderden euro’s. Maar let op! Supermarkten geven vooral korting op de dure A-merken. Robijn wasmiddel bijvoorbeeld kost normaal zo’n €6 per fles. In de aanbieding soms €3. Maar het huismerk wasmiddel kost standaard minder dan €3 en is dus nog voordeliger dan de aanbiedingsprijs van een A-merk. Dus hecht je aan A-merken? Wacht dan aanbiedingen af. Wil je meer besparen? Probeer eens een goedkoper alternatief. Zijn er huismerken in de aanbieding? Sla dan je slag, want veel goedkoper zal het vaak niet worden. Plus Magazine april 2019
▶
5
Zo krijg je geld terug na
pinpasfraude ◼ Je bent je portemonnee met betaalpas kwijt en nog voordat je de pas bij de bank hebt kunnen blokkeren, zijn er al duizenden euro’s van je bankrekening verdwenen. Eigen schuld, of zijn er situaties waarin de bank de schade voor zijn rekening neemt? Tekst Perry van Dijk | Illustraties Ad Kolkman
H
et gebeurde een paar jaar geleden. Een 89-jarige vrouw met een rollator wil bij een vrijstaande geldautomaat in een winkel €250 opnemen. Een onbekende vrouw in de rij laat haar voorgaan. Zo goed en zo kwaad als het kan schermt de 89-jarige vrouw haar pincode af. Thuis blijkt de betaalpas uit haar portemonnee verdwenen. Dezelfde dag belt ze de bank om haar pas te blokkeren. Enkele weken later
20
www.geldenrecht.nl
ziet zij op haar bankafschrift dat er met de verdwenen pas €5809,30 is opgenomen. De bank wil niet meer dan €1000 vergoeden, omdat ‘het misbruik heeft kunnen plaatsvinden als gevolg van grove nalatigheid in het naleven van de bepalingen uit de voorwaarden’. De bank gaat ervan uit dat de pincode is afgekeken en dat impliceert dat de vrouw haar pincode onvoldoende heeft afgeschermd. Cru gesteld: eigen schuld.
Fraude door gestolen/verloren betaalpas 2013
€3,95 miljoen
2014
€3,35 miljoen
2015
€4,7 miljoen
2016
€3,2 miljoen
2017
€3,52 miljoen
2018
€1,32 miljoen (1ste helft)
Bron: Betaalvereniging.
2011 was met een schade van bijna €40 miljoen een piekjaar voor betaalpasfraude. Die schade betrof vooral ‘skimming’ (kopiëren van de magneetstrip). Sinds betalingen via de chip op de betaalpas gaan, komt skimmen nauwelijks meer voor.
gezondheidsnieuws HELEEN Apothekersmop Het was de grap van het jaar onder apothekers. In het vaktijdschrift voor apothekers stond het antibioticum clindamycine gespeld als clindacymine. Hilariteit alom op social media, met een lange lijst reacties en veel duimpjes omhoog. “Is het een penicycline?”, grapt een apo theker (verwijzend naar penicilline). “Of een malocride?” (in plaats van macrolide). Voor apothekers zijn de namen van medicij nen gesneden koek. Maar voor alle anderen is het een hele uitdaging om medicijnen correct uit te spreken of te onthouden. Wie moet bijkomen van een hartinfarct, mag daarna proberen te onthouden dat hij acetyl salicylzuur, clopidogrel, atenolol en simva statine slikt. Dat is een mond vol. Logisch dat patiënten het overzicht soms kwijtraken. Het zou misschien beter gaan als medicijnen een simpeler naam hadden. Merknamen van een medicijn zijn vaak wat beter te onthouden dan de namen van de werkzame stof. ‘Aspirine’ kent iedereen wel, terwijl de werkzame stof acetylsalicylzuur minder bekend is. Maar er zijn uitzonderingen, want er zijn ook lastige merknamen. Denk aan ‘Vfend’, een middel dat bij hiv gebruikt wordt. Spreek dat maar eens uit. Mijn top 3 van lastigste geneesmiddel namen: flucloxacilline (uitspreken van de naam van dit antibioticum geeft keelpijn), ethinylestradiol met levonorgestrel (ook bekend als Microgynon 30, ofwel ‘de pil’) en xylometazoline (neusdruppel met drie dubbele woordwaarde bij Scrabble). Gebruikt u ook een onuitspreekbaar medi cijn? Laat het weten. De mooiste reacties komen op Plusonline. Heleen Croonen, redacteur gezondheid E-mail: gezondheid@plusmagazine.nl
Minder alcohol dankzij online cursus Wie minder alcohol wil drinken, kan terecht bij een therapeut, maar voor veel mensen is die drempel te hoog. Minderen kan ook met een online cursus. Dit helpt beter dan niets doen, blijkt uit onderzoek. De Amsterdamse internet- en gezondheidsonderzoeker Heleen Riper en haar collega’s schrijven hierover in Plos Medicine. Ze bestudeerden 19 onderzoeken waaraan 14.000 zware drinkers en binge-
drinkers (vijf glazen alcohol of meer tijdens één gelegenheid) hadden meegedaan. Gemiddeld dronken de deelnemers 38 glazen per week. Na de online cursus dronken ze vijf glazen per week minder. Vooral bij 55-plussers sloeg de behandeling aan. Enige kanttekening: deze effecten zag je alleen bij de volhouders. Bijna de helft van de drinkers haakte af bij de cursus.
‘Een gezond dieet kan het risico op kanker met een derde verlagen’
GEZOND-
HEIDS
TIP
Overgewicht hangt samen met twaalf soorten kanker (zoals darm-, alvleesklier-, borst- en baarmoederhalskanker), aldus Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en ziekte bij de Wageningen Universiteit. ▶ Plus Magazine april 2019
141
Cultuur Cultuurquiz ? Doe mee en maak kans op dvd The Wife In de speelfilm The Wife speelt Glenn Close een vrouw die veertig jaar lang haar talent, dromen en ambities opgeofferd heeft voor de literaire succescarrière van haar man, die de Nobelprijs voor Literatuur krijgt. Op dat moment besluit ze een geheim te onthullen waardoor alles in één klap op losse schroeven komt te staan. The Wife is nu op dvd verkrijgbaar (uitg. Remain in Light, €12,99).
5X
KANS
Je maakt kans op een exemplaar als je de volgende vraag goed beantwoordt:
Tekst René Boers
In welke film speelt Glenn Close een jaloerse minnares die wraak neemt nadat ze aan de kant is gezet?
150
Stuur het antwoord vóór 20 maart naar Plus Magazine, Postbus 44, 3740 AA Baarn o.v.v. ‘Cultuurquiz’ of ga naar www.plusonline.nl/cultuurquiz. www.plusonline.nl
Lezen en luisteren Boek: dat is nou eens makkelijk: je leest in een boek over een muziekstuk en via een QR-code kun je het direct op je mobiel of tablet beluisteren. Klassiek In Zicht (uitg. Aldo Classics, € 19,95) – samengesteld door musicus en schrijver Aldo Druyf – is zo’n interactieve klassieke muziekgids. Het boek wordt ondersteund door de website www. klassiekinzicht.nl. Daar kun je muziek uit de gids makkelijk vinden en bekijken en beluisteren via YouTube en Spotify. Lezen en luisteren gaan op deze manier hand in hand.
Bewogen beeldvorming Expositie: het Mauritshuis in Den Haag worstelt de laatste jaren met zijn naam vanwege het slavernijverleden van naamgever Johan Maurits van NassauSiegen (1604-1679). Het museum werd in de zeventiende eeuw gebouwd als stadspaleis in opdracht van Johan Maurits, die als gouverneur van de WestIndische Compagnie een tijd in Brazilië verbleef. In de expositie Bewogen Beeld – Op zoek naar Johan Maurits houdt het Mauritshuis zijn eigen collectie tegen het licht om zo inzicht te geven in de verschuiving van ons beeld over de naamgever van het museum. Te zien van 4 april tot en met 7 juli. www.mauritshuis.nl ▪
Portret van Johan Maurits door Jan de Baen, ca. 1668-1670.
Koken met Mary Diëtist Mary Stottelaar geeft elke maand tips en lekkere recepten om gezond te genieten
Aardappelsalade met warm-gerookte zalm en doperwten Hoofgerecht voor 1 persoon Bereidingstijd 20 minuten
Ingrediënten ¥ 150 gram kleine biologische aardappelen ¥ 2 bosuitjes ¥ 2 eetlepels olijfolie ¥ 2 eetlepels citroensap ¥ 125 gram doperwten (vriezer) ¥ 1 kropje little gem sla of roma sla ¥ 100 gram warmgerookte zalm ¥ 2 lepels zure room (of Griekse yoghurt) ¥ verse munt Bereiding Boen de aardappelen schoon, halveer ze en kook ze in 15 minuten gaar. Snij de bosuitjes in ringen en meng deze met olijfolie, 1 eetlepel citroensap, peper en zout. Giet de aardappelen af en meng ze met de dressing. Doe kokend water bij de doperwten, laat ze 2 minuten staan, giet ze af en laat goed uitlekken. Was en droog de sla en snij de blaadjes in stukjes. Verdeel de sla over een groot plat bord. Schep de aardappelen en de doperwten erover. Pluk de zalm in stukjes en verdeel deze over de salade. Roer de zure room los met de rest van het citroensap en wat peper en zout en besprenkel dit samen met wat muntblaadjes over de salade.
{
Iets pittiger
{
De aardappelsalade wordt iets pittiger als je een theelepel geraspte mierikswortel (uit een potje) door de dressing roert.
168
www.plusonline.nl
{
TUINTIPS VAN ROMKE
{
1
2 Teken
vind je minstens zoveel in de tuin als in het bos of de duinen. Van 15 t/m 21 april is de Week van de Teek. Op www.weekvandeteek.nl staat veel informatie over alles wat te maken heeft met teken en tekenbeten.
Beukenhaag
in de tuin? Aan de voet wil niets groeien, het is er te droog. Maar er zijn leuke uitzonderingen. Het maarts viooltje bloeit onder de haag voordat het beukenblad uitloopt. En later in het seizoen trekt de gebogen beukvaren zich niets van de droogte aan.
Maarts viooltje
3
Pompoenen worden Distels worden ’s zomers bezocht door vlinders en andere insecten. Vogels als het puttertje ofwel distelvink eten ’s winters de zaden op. Niet alle distels zijn aantrekkelijk voor de tuin. De speerdistel wél. Het is een hoge tweejarige plant met roze bloemen. In zijn eerste winter vormt de plant een groenblijvende rozet. Daarna volgt de bloei en vervolgens sterft de plant af. Hij zaait zich maar zeer bescheiden uit.
4
soms spectaculair groot en kinderen zijn er dol op. Maak ze blij en zaai het ras ‘Atlantic Giant’, met reusachtige vruchten.
5
Cardamine trifolia is een bodembedekkertje dat ’s winters groen blijft. Het heeft grachtengroen blad en in het voorjaar sneeuwwitte bloempjes ▶ die op miniatuur pinksterbloemen lijken. Plus Magazine april 2019
179
6
CHECKLIST APRIL
Blauw is de favoriete kleur van velen. Echt blauwe bloemen komen weinig voor bij tuinplanten. Het diepe blauw van gentianen vindt iedereen prachtig, maar gentianen zijn lastige tuinplanten. Een uitzondering is de wilgenbladgentiaan (Gentiana asclepiadea). Deze plant doet het op iedere grondsoort en zelfs onder een boom, in droge schaduw.
Riddersporen worden vaak aangebonden aan enorme bamboestokken. Dat is geen gezicht en ook niet nodig. Als ze knakken, doen ze dat altijd bij de grond. Een kort stokje is daarom voldoende.
7 spectaculair met hun enorme rode bloemen die gemaakt lijken van crĂŞpepapier. Na de bloei sterft de papaver af en laat hij een enorme krater achter in de border, om pas in het najaar weer aan de groei te gaan. Maskeer het gat door er wat Oost-Indische kers in te zaaien. â–Ş
8
www.plusonline.nl
2
Schoon deze maand de vijver op. Haal dood blad en plantenresten uit het water (foto 1).
Bolbomen zoals de bol-catalpa en bol-acacia kun je nu tot op 15 cm van de kroon terugsnoeien.
Het is aan de late kant, maar struiken (waaronder rozen) kun je nog planten. Geef ze daarna flink water.
Snoei ook de grijsbladige heesters. Dit zijn bijvoorbeeld de lavendel, kerrieplant en heiligenbloem (foto 2).
Leg klinkers langs de rand van het gazon om te voorkomen dat het gras de border in groeit. Als er gemaaid wordt, kan de maaimachine makkelijk over de klinkerrand rijden.
Snelgroeiende hagen, zoals die van liguster of leyland-cipres, kun je vanaf nu geregeld bijsnoeien.
Zaai kervel, peterselie en selderij in potten en bakken op het balkon of terras.
Papavers zijn
180
1
Heesters die in het voorjaar hebben gebloeid, kun je onmiddellijk na de bloei snoeien. Voorbeelden zijn de ribes, forsythia, kerria en Japanse sierkwee (Chaenomeles). Knip uitgebloeide winterheide (Erica) terug, maar knip niet in het oude hout.
Kuipplanten kunnen alvast naar buiten om aan de kou te wennen. Dek ze wel af bij nachtvorst. Knip het oude blad van siergrassen en varens af. Zet nu alvast plantensteunen bij planten die makkelijk omvallen, zoals pioenrozen en riddersporen. Vorstgevoelige heesters zoals de vlinderstruik en de struikmalva (Lavatera) kunnen eind april worden gesnoeid.
Volgende maand: Waarom bloeit mijn plant, struik of boom niet?