ΔΗΜΟΣ ΒΥΡΩΝΑ | «ΣΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΜΠΑΪΡΟΝ»
108
Άνθρωπος και εξουσία
2. τον άνθρωπο απέναντι στην εξουσία του θρόνου, δηλαδή στην πολιτική εξουσία και, τέλος,
που θα διαβάσει ο αναγνώστης. Είναι φυσικό η γραφή ενός δεκαπεντάχρονου να διαφέρει σε ποιότητα από τη γραφή ενός τριαντάχρονου.
3. τον άνθρωπο απέναντι στην εξουσία του λόγου και συγκεκριμένα του θεάτρου, είτε αυτός ο άνθρωπος είναι ο εξουσιαστής και αποκαλύπτεται στη θεατρική σκηνή είτε είναι ο εξουσιαζόμενος και δικαιώνεται πάνω στη θεατρική σκηνή, καθώς δικαιώνεται η ίδια η τέχνη μέσα από αυτόν τον μοναδικό κοινωνικοϊστορικό ρόλο. Μα γιατί το θέατρο μέσα από όλα τα είδη λόγου και τέχνης; Επειδή απλά είναι ό,τι πιο ελληνικό, πολιτικό και ταυτόχρονα ό,τι πιο εύληπτο, μέσα από το ζωντάνεμά του σε κάθε παράσταση. Το θέατρο δεν γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να καταγράψει τη σκέψη του ή να την καταθέσει στην εποχή του· το θέατρο γεννήθηκε από την ανάγκη του δημιουργού να απευθυνθεί κατάματα στους συγχρόνους του, να προβάλει θέση, αντίθεση, διλήμματα, να εισπράξει αμφισβήτηση, να διδάξει διάλογο και σημεία συνάντησης θεατών και ερμηνευτών.
Θα μπορούσα να γράψω σελίδες πολλές για τους φόβους μας μήπως η συντροφιά μας πλήξει μέσα στη σκοτεινιά και την απόστασή μας από τον Ερρίκο τον Η΄ και τα πάθη του αγγλικού θρόνου κατά τη δυναστεία των Τυδώρ. Αναρωτήθηκα πολλές φορές γιατί να μη διαλέξουμε ένα κείμενο από τον Σαίξπηρ, με τον οποίο είμαστε εξοικειωμένοι, ή κάτι πιο καινούργιο και ανατρεπτικό, που η νιότη θα το δεχόταν πιο εύκολα όπως ένα κείμενο του Χάρολντ Πίντερ... Μα, κανένας από αυτούς τους φόβους δεν έχει πια σημασία. Το βιβλίο γράφτηκε με το μεράκι της συντροφιάς μας, το έχετε στα χέρια σας, η πόλη μας εξακολουθεί να φιλοξενεί τη νεανική σκέψη και το βλέμμα του Μπάιρον αντικρίζει για φέτος εικόνες από την παιδεία του, από την πατρίδα του και από τη στάση ζωής του.
Μέσα από «τα τρία θήτα» –του Θεού, του θρόνου και του θεάτρου– χαράξαμε τον δρόμο της αναζήτησής μας. Είμαστε η ομάδα των είκοσι τεσσάρων, με είκοσι τρεις φωνές εφηβείας και νιότης και μία φωνή ξενάγησης, σύνδεσης και σύνθεσης των αναζητήσεων της νιότης. Ο σκοπός της δουλειάς μας δεν είναι να φτιάξουμε ένα ψηφιδωτό φράσεων που είναι γραμμένες από διαφορετικούς νεαρούς στοχαστές. Δεν στοχεύουμε σε κείμενα, στοχεύουμε σε απόψεις αυτόνομες με ονοματεπώνυμο και ταυτότητα. Η λογοτεχνική μας συντροφιά ελπίζουμε να εξελιχθεί σε μια δεξαμενή νεανικής σκέψης και στοχαστικής έκφρασης, όπου τα άτομα θα έχουν ρόλο και αυτός ο ρόλος θα αναδεικνύεται μέσα από τα κείμενά τους. Σκοπός μας είναι να συναντηθούν και να συνομιλήσουν οι νέοι μαζί μας, με τους παλαιότερους από εμάς, με την ίδια την ιστορία και τη σκέψη που γεννήθηκε μέσα από τα σπλάχνα της. Κάποιοι από τους νεαρούς μας στοχαστές έχουν πιο ώριμη γραφή, έχουν πιο πλούσια διαβάσματα, πιο μεγάλο χάρισμα έκφρασης από άλλους που ανήκουν στη λογοτεχνική συντροφιά. Εξάλλου, η εμπειρία και μόνο αρκεί για να καταδείξει την απόσταση ανάμεσα στο ένα ύφος γραφής και στο άλλο
«Τρία θήτα», λοιπόν, είναι το φετινό μας τρίπτυχο: για την εξουσία του Θεού επιλέξαμε το θεατρικό έργο Προμηθέας πυρφόρος του Νίκου Καζαντζάκη και με αυτό ασχολήθηκε η εφηβική μας ομάδα. Για την εξουσία του θρόνου επιλέξαμε το θεατρικό έργο του Ρόμπερτ Μπολτ Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές, κάνοντας παράλληλα ένα αφιέρωμα στην Αγγλία, στην πατρίδα του Μπάιρον. Με το έργο αυτό ασχολήθηκαν δύο ομάδες, μία ηλικίας δεκαοκτώ έως είκοσι πέντε ετών και μία δεύτερη ηλικίας είκοσι πέντε έως τριάντα ετών. Τέλος, για την εξουσία του θεάτρου επιλέξαμε το έργο Το μεγάλο μας τσίρκο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με το οποίο ασχολήθηκε μια άλλη ομάδα ηλικίας δεκαοκτώ έως είκοσι πέντε ετών. Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμη, αλλά οι σελίδες ανήκουν στη συντροφιά μας, στη φωνή της νιότης... Όλοι βρίσκονται ήδη στις θέσεις τους... Τρίτο κουδούνι... Δήμητρα Νούση Συγγραφέας, συντονίστρια της Πανελλήνιας Λογοτεχνικής Συντροφιάς
109