教會公報3583期

Page 25

台 文世界

採集 ê 工作。採集中有辛苦、有困難、有 tiô 跳、有大感動,有做伙流目屎 ê 時陣。上早 期,民國 35 年左右,採集音樂是靠紙佮筆,用 1, 2, 3, 4 ……簡譜記音,完全靠耳仔聽予清楚,離開山區前,愛 趕緊記錄,有問題緊修正。風俗傳說 ê 採集,相仝是大 工事,因為當時袂曉羅馬字,語詞先用英語記音,加減 有出入 ê 感覺,實在真困擾、挫折。較有經驗後,知影 採集前愛先做齊備 ê 準備,按呢效果才會大,較袂浪 費時間。歹人 1 若會曉唱族人 ê 歌謠,講幾句仔族語, 真緊就佮受採訪 ê 族人,會得通熱烈互動、融入傳說 佮傳唱 ê 歌謠 nih。

光復後,收音機、錄音機已經上市。當時欲買是真 麻煩 ê 代誌,愛申請執照、登記身分證、住址、用途, 價數當然無俗 2 。想講,行這條採集保存文化風俗、 傳說、音樂 ê 路,為著欲有較精準 ê 記音,就趕緊買 來試用,效果真正有夠好。錄音機是 7 吋半,鐵仔帶 ê 錄音帶,體積一 bok 真大 bok 3 ;採訪中,若共發言人 講:現在欲開始錄音,大部分攏會緊張甲煞袂記得欲 唱啥、欲講啥?科技進步發展後,捾 4 一跤小皮箱, 親像 007 情報員 ê 公事包遐大 kha,手捾咧、抑是囥佇 桌頂,袂感覺你咧錄音採集,按呢就加足方便。後來機 械愈做愈細台,比一包薰 5 閣較細包,錄音筆更加進 步,先進 ê 電子產品,佇語音、影音 ê 保存閣較自然、 精準原音重現。 實地採錄 ê 過程有袂少鋩角 6 咧,有時牽涉著時 令、禁忌等等。有一位研究員,採訪賽夏族 ê 祭典。事 先,族人有交待,記錄後請毋通任意發表。研究員答應 族人,卻是資料煞外流。結果,賽夏族 ê 族人真受氣, 就共這位研究員,列入拒絕往來戶。用阿美族 ê 豐年 祭,隨時攏會看著舞蹈、歌謠表演,頭目、族人對這款 情形加減有意見,是時間、時令 ê 問題。五榖猶袂掖種 7 ,欲哪有豐收 ê 慶典?這拄親像 6 月天咧慶祝聖誕 節,總是予人感覺怪怪,敢會時間 hut 毋著? 註 1

歹人(pǎi-láng):白浪,原住民對漢人 ê 通稱。

2

無俗(bô sio̍k):不便宜。

3

一 bok 真大 bok:一个真大 ê,相當大……。

4

捾(koāⁿ):手提著。

5

薰(hun):放在襯衫口袋 ê 香菸盒子。

6

鋩角(mê-kak):引申事情 ê 原則、範圍、輕重關鍵。

7

掖種(iā chéng):播種、tiām 種子。

口述

林道生 整理 姚志龍

Oh im-ga̍k koh tòa tī Hoe-liân-káng, chiah ū ki-iân chìn-jp soaⁿ-tē im-ga̍k chhái-chp ê kangchok. Chhái-chp tiong ū sin-khó͘, ū khùn-lân, ū tiô-thiàu, ū tōa kám-tōng, ū chò-hóe lâu ba̍k-sái ê sî-chūn. Siāng chá-kî, Bîn-kok 35 nî chó-iū, chháichp im-ga̍k sī khò chóa kap pit, ēng 1,2,3,4…kánphó͘ kì-im, oân-choân khò hīⁿ-á thiaⁿ hō͘ chhengchhó, lī-khui soaⁿ-khu chêng, ài koáⁿ-kín kì-lio̍k, ū būn-tê kín siu-chèng. Hong-sio̍k thoân-soat ê chhái-chp, sio-kāng sī tōa kang-sū, in-ūi tongsî bē-hiáu LMJ, gí-sû seng ēng Eng-gí kì-im, kekiám ū chhut-jp ê kám-kak, st-chāi chin khùnjiáu, chhò-chiat. Khah-ū keng-giām āu, chai-iáⁿ chhái-chp chêng ài seng chò chiâu-pī ê chún-pī, án-ne hāu-kó chiah-ē tōa, khah bē lōng-hùi sî-kan. Pǎi-láng nā ē-hiáu chhiùⁿ cho̍k-jîn ê koa-iâu, kóng kúi-kù-á cho̍k-gí, chin kín chiū kap siū chhái-hóng ê cho̍k-jîn, ē-tit-thang jia̍t-lia̍t hō͘-tōng, iông-jp thoân-soat kap thoân-chhiùⁿ ê koa-iâu--nih. Kong-ho̍k āu, siu-im-ki, lio̍k-im-ki í-keng chiūⁿ-chhī. Tong-sî beh bé sī chin mâ-hoân ê tāichì, ài sin-chhéng chip-chiàu, teng-kì sin-hūnchèng, chū-chí, iōng-tô͘, kè-siàu tong-jiân bô sio̍k. Siūⁿ kóng, kiâⁿ chit-tiâu chhái-chp pó-chûn bûnhòa hong-sio̍k, thoân-soat, im-ga̍k ê lō͘, ūi tio̍h beh ū khah cheng-chún ê kì-im, chiū koáⁿ-kín bé lâi chhì-ēng, hāu-kó chin-chiàⁿ ū kàu hó. Lio̍k-im-ki sī 7 chhùn-pòaⁿ, thih-á-tòa ê lio̍k-im-tòa, thé-chek cht-bok chin tōa-bok. Chhái-hóng tiong, nā kā hoat-giân-jîn kóng: Hiān-chāi beh khaisí lio̍k-im, tāi-pō͘-hūn lóng ē kín-tiuⁿ kah soah bē-kì--tit beh chhiùⁿ siáⁿ, beh

ê

〈落羽松〉

ê

李秀鑾

時間咧飛 落羽松 旋律輕聲細說 風搝衣裳玲瑯踅 蝴蝶是一蕊一蕊抹粉 點 胭脂 花

雲拍門 水請人客 音樂偷偷對尻脊後跕過 目紋清清涼涼咧酒醉 時間 停落來看一下 誰 歌聲遐爾媠 美麗古錐衝入耳空底 目睭瞌瞌咧享受 親像一杯茶 hiù 香水

落羽松是煙火 對春天使目尾 心魂閃閃爍 歸个風景隨伊笑微微 撩過咱 面

ê

ê

u -iâ

Chhái-chp San-tē Kó ͘ Tho ân地 古 山 傳 說、 soat, 採集 Ko 歌 a 謠 音樂閣蹛佇花蓮港,才有機緣進入山地音樂

kóng siáⁿ? Kho-ki chìn-pō͘ hoat-tián āu, koāⁿ chtkha sió phôe-siuⁿ, chhin-chhiūⁿ 007 chêng-pò-oân ê kong-sū-pau hiat tōa kha, chhiú kōaⁿ--leh, ia̍h-sī khǹg tī toh-téng, bē kám-kak lí leh lio̍k-im chháichp, án-ne chiū ke chiok hong-piān. Āu-lâi ki-hâi lú chò lú sè-tâi, pí cht-pau hun koh-khah sè-pau, lio̍k-im-pit keng-ka chìn-pō͘, sian-chìn ê tiān-chú sán-phín, tī gí-im, iáⁿ-im ê pó-chûn koh-khah chūjiân, cheng-chún goân-im tiông-hiān. St-tē chhái-lio̍k ê kòe-thêng ū bē-chió mêkak--leh, ū-sî khan-sia̍p tio̍h sî-lēng, kìm-khī téngténg. Ū cht-ūi gián-kiù-oân, chhái-hóng Sài-hācho̍k ê chè-tián. Sū-sian, cho̍k-jîn ū kau-tài, kì-lio̍k āu chhiáⁿ -thang jīm-ì hoat-piáu. Gián-kiù-oân tap-èng cho̍k-jîn, khiok-sī chu-liāu soah gōa-lâu. Kiat-kó, Sài-hā-cho̍k ê cho̍k-jîn chin siū-khì, chiū kā chit-ūi gián-kiù-oân lia̍t-jp kū-choa̍t óng-lâi-hō͘. Ēng A-bí-cho̍k ê hong-nî-chè, sûi-sî lóng-ē khoàⁿ tio̍h bú-tō, koa-iâu piáu-ián, thâu-ba̍k, cho̍k-jîn tùi chit-khoán chêng-hêng ke-kiám ū ì-kiàn, sī sî-kan, sî-lēng ê būn-tê. Ngó͘-kok iáu-bōe iā-chéng, beh ná-ū hong-siu ê khèng-tián? Che tú chhin-chhiūⁿ 6 goe̍h thiⁿ leh khèng-chiok Sèng-tàn-cheh, chóngsī hō͘ lâng kám-kak koài-koài, kám-ē sî-kan hut -tio̍h? 

〈弓蕉〉 蘇晏德 出世青青青 少年黃黃黃 食老軟軟軟 過身烏烏烏 身材彎彎彎 皮膚白白白 滋味甜甜甜 身軀長長長 消化顧胃腸 若黃毋通囥 無骨遏就斷 保證攏袂酸

Chhut-sì chheⁿ-chheⁿ-chheⁿ Siàu-liân n̂g-n̂g-n̂g Chia̍h lāu ńg-ńg-ńg Kòe-sin o͘-o͘-o͘ Sin-châi oan-oan-oan Phôe-hu pe̍h-pe̍h-pe̍h Chu-bī tiⁿ-tiⁿ-tiⁿ Sin-khu tn̂g-tn̂g-tn̂g Siau-hòa kò͘ ūi-tn̂g Nā n̂g -thang khǹg Bô-kut at tō tn̄g Pó-chèng lóng bē-sng 

台灣教會公報 2020年10月26日~11月1日/3583期

25


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.