Razvoj sopstvenog tezaurusa —prefiksi
XVI
Prvi je rečnik koji koristimo u konverzaciji, i u velikom broju slučajeva on ne obuhvata više od 1.000 reci (procenjeno je da engleski jezik sadrži više od milion reci).* Drugi rečnik je onaj koji koristimo kada pišemo. On je obično veći od govornog, jer više vremena poklanjamo konstrukciji i sadržaju rečenica, s obzirom da smo pod manjim vremenskim pritiskom. Treći, najveći rečnik je rečnik prepoznavanja - njega čine reci koje razumemo kada ih čujemo u razgovoru, ili koje pročitamo, ali koje sami ne koristimo ni prilikom pisanja, ni prilikom govora. Idealno bi, na ravno, bilo da govorni i pisani rečnici koje imamo budu jednako veliki kao i rečnik prepoznavanja, ali u praksi je taj slučaj veoma redak. Moguće je, međutim, znatno uvećati obim sva tri rečnika. MOĆ PREFIKSA Svrha ovog poglavlja je da vas upozna sa više od 80 prefiksa (slova, slogova ili reci koji se nalaze na početku reci). Mnogi od njih u vezi su sa stanjem, zbivanjem ili negacijom. Kako engleski jezik ima mnogo elemenata grčkog i latinskog jezika, mnogi prefiksi potiču iz nekog od ova dva jezika.* * Da biste dobili ideju kolika je neverovatna moć ovih osnovnih jedinica rečnika, navešću vam da je dr Majninger sa Univerziteta Minesote procenila da samo 14 prefiksa pruža ključ za tumačenje više od 14.000 reci! Ona takođe kaže da, nakon dvadeset pete godine života, razvoj rečnika osobe skoro potpuno prestaje. On je već kompletiran 95%, te preostaje da se tokom narednih 75 potencijalnih godina popuni još preostalih 5%. Dole navedenih 14 prefiksa i korena reci nađeno je u preko 14.000 reci u standardnom stonom rečniku engleskog jezika, dok se u velikom, opširnom rečniku mogu naći u otprilike 100.000 reci. * Najveći do sada završeni rečnik našeg jezika je šestotomni Rečnik srpskohrvatskog književnog jezika (izdanje Matice Srpske) koji je obuhvatio korpus od tačno 143.252 reci. Međutim, pretpostavlja se da će naš najveći (nažalost još nezavršeni) Rečnik srpskohrvatskog i narodnog jezika koji izrađuje Institut za srpski jezik SANU, kada bude završen, u sebi sadržati preko 500.000 reci. (prim. ur.) ** Slična situacijaje i u srpskom jeziku, kao i u većini drugih evropskih jezika, (prim. ur.) *** Ovde je lista navedena u engleskom originalu delimično promenjena utoliko što su engleske reci, izvedene od navedenih prefiksa, zamenjene u srpskom jeziku odomaćenim recima istog porekla. Osim toga, svakako da navedenih 14 prefiksa nemaju jednak značaj i u engleskom i u srpskom jeziku, (prim. ur.) 162
Četvrti segment: Razvoj naprednih veština brzog čitanja