cmyk
cmyk
72
ieg®Jeej 27 ceeÛe& 2014
ߢ≈U⁄UŸ≈U—ÿ¥ªS≈U‚¸ •¬Ÿ ‚¬ŸÙ¥ ∑‘§ ÷Ê⁄Uà ∑§Ë ¿Áfl ÁŒπÊ ⁄U„ „Ò¢ ߥŒı⁄U– ߥŒı⁄UË ÿÍÕ •’ ◊SÃË ∑§Ë ŒÈÁŸÿÊ ‚ ’Ê„⁄U ÁŸ∑§‹∑§⁄U Œ‡Ê ∑‘§ ¬˝Áà Á¡ê◊ŒÊ⁄UË ∑§Ù ‚◊¤ÊŸ ‹ªÊ „Ò– ÿ„Ë fl¡„ „Ò ß‹ÄU‡ÊŸ ¡Ò‚ Œ‡Ê ∑‘§ •„◊˜ ◊ÈgÙ¥ ¬⁄U ŸÊ ∑‘§fl‹ flÙ ∞∑§ S¬C ◊à ⁄UπÃÊ „Ò ’ÁÀ∑§ •¬Ÿ ÁfløÊ⁄UÙ¥ ∑§Ù ŒÍ‚⁄UÙ¥ Ã∑§ ¬„È¥øÊŸÊ ÷Ë øÊ„ÃÊ „Ò– •¬ŸË ß‚Ë øÊ„Ã ∑§Ù ¬Í⁄UÊ ∑§⁄UŸ ∑‘§ Á‹∞ fløȸ•‹ flÀ«¸ ◊¥ ©‚Ÿ …⁄UÙ¥ •ÊÚå‡ÊŸ ÷Ë Ã‹Ê‡Ê Á‹∞ „Ò¥– ¡Ë „Ê¥, ߟ ÁŒŸÙ¥ ∞‚ ∑§ß¸ •ÊÚŸ‹Êߟ ∑§ÊÚã≈US≈U ◊ı¡ÍŒ „Ò¥ Á¡Ÿ◊¥ ÿ¥ªS≈U‚¸ •¬Ÿ ‚¬ŸÙ¥ ∑‘§ ÷Ê⁄Uà ∑§Ë ¿Áfl ÁŒπÊ ⁄U„ „Ò¥–
∞◊¬Ë Ÿ¥’⁄U v •¬Ÿ ÕÊÚ≈U˜‚ ∑§Ù ‡Êÿ⁄U ∑§⁄UŸ ∑‘§ Á‹∞ fl ∞ÁŸ◊≈U« flËÁ«ÿÙ¡, ∑§Ù≈U‡ÊŸ ∑§Ê≈U͸ã‚, é‹ÊÚÇ‚, ¬Ù∞≈˛Ë •ı⁄U Á¬B§‚¸ ◊¥ ‚ •¬Ÿ »Ò§flÁ⁄U≈U •ÊÚå‡ÊŸ ∑§Ù øÈŸ ⁄U„ „Ò¥– „Ê‹ „Ë ◊¥ „È∞ ∑§ÊÚã≈US≈U ŒË ߥÁ«ÿÊ flË flÊ¥≈U ∑‘§ »‘§‚’È∑§ ¬¡ ¬⁄U ‡Ê„⁄U ∑‘§ vÆÆ ‚ íÿÊŒÊ S≈UÍ«¥≈U˜‚ Ÿ •¬Ÿ ÁR§∞Á≈Ufl •Ê߸Á«ÿÊ¡ •¬‹Ù« Á∑§∞ „Ò¥– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥ ‚àÿ◊fl ¡ÿà ∑§Ë fl’‚Êß≈U ¬⁄U ø‹ ⁄U„ flÙ≈U˜‚ »§ÊÚ⁄U øÒ¥¡ ∑§Ë
Áfl¡ÿflªË¸ÿ Ÿ ⁄UÊ„È‹U ‚ ¬Í¿UÊ ßŸ ÉÊÙ·áÊÊ•Ù¢ ∑§ Á‹U∞ ¬Ò‚Ê ∑§„Ê¢ ‚ •Ê∞ªÊ ߥŒı⁄U– ◊.¬˝. ‡ÊÊ‚Ÿ ∑‘§ Ÿª⁄UËÿ ¬˝‡ÊÊ‚Ÿ ◊¥òÊË ∑Ò§‹Ê‡Ê Áfl¡ÿflªË¸ÿ Ÿ ∑§Ê¢˝ª˝‚ ∑§Ê ÉÊÙ·áÊÊ ¬G ¡Ê⁄UË „ÙŸ ∑§ ’ÊŒ •Áπ‹U ÷Ê⁄UÃËÿ ∑§Ê¢ª˝‚ ∑§◊≈UË ∑§ ⁄UÊC˝UËÿ ©¬ÊäÿˇÊ ⁄UÊ„È‹U ªÊ¢œË ‚ ÿ„ ‚flÊ‹U Á∑§ÿÊ „Ò Á∑§ •ÊÁπ⁄U ∑§Ê¢ª˝‚ ∑§ ÉÊÙ·áÊÊ ¬G ◊¢ ∑§Ë ªß¸ ÉÊÙ·áÊÊ•Ù¢ ∑§Ù ¬Í⁄UÊ ∑§⁄UŸ ∑§ Á‹U∞ ¬Ò‚Ê ∑§„Ê¢ ‚ •Ê∞ªÊ– Áfl¡ÿflªË¸ÿ Ÿ ∑§Ê¥ª˝‚ ¬Ê≈U˸ mÊ⁄UÊ ‹Ù∑§‚÷Ê øÈŸÊfl wÆvy ¡Ê⁄UË Á∑§ÿ ªÿ ÉÊÙ·áÊÊ ¬òÊ ∑§Ù „ÊSÿÊS¬Œ •ı⁄U ¤ÊÍ∆ ∑§Ê ¬ÈÁ‹¥ŒÊ ’ÃÊà „È∞ ∑§„Ê Á∑§ ◊Ò¥ ⁄UÊ„È‹ ªÊ¥œË ‚ ¬Í¿ŸÊ øÊ„ÃÊ „Í¥ Á∑§ vÆ fl·Ù¸ ◊¥ ¡’ ∑§Ê¥ª˝‚ ∑§Ë ‚⁄U∑§Ê⁄U ∑‘§ãŒ˝ ◊¥ ÕË •ı⁄U •Ê¬∑§Ë ◊ê◊Ë ‚ÙÁŸÿÊ ¡Ë ÿͬË∞ ∑§Ë •äÿˇÊ „Ò Ã’ ∑§Ë ªß¸ ÉÊÙ·áÊÊ ¬Í⁄UË ∑§⁄UŸ ‚ •Ê¬∑§Ê „ÊÕ Á∑§‚Ÿ ⁄UÙ∑§Ê ÕÊ– ⁄UÊ„È‹ ªÊ¥œË ÿ„ ÷Ë S¬C ∑§⁄U¥ Á∑§ ¬¥‡ÊŸ ÇÿÊ⁄U¥≈UË, „Ê©‚ ÇÿÊ⁄U¥≈UË, ⁄UÙ¡ªÊ⁄U ÇÿÊ⁄U¥≈UË ÿÙ¡ŸÊ•Ù¥ ∑‘§ Á‹ÿ ÄUÿÊ ∑§Ê¥ª˝‚ ¬Ê≈U˸ ¬Ò‚ ∑§Ê ¬˝ÊflœÊŸ SflË¡ ’Ò¥∑§ ◊¥ ¡◊Ê ∑§Ê‹ œŸ ‚ ∑§⁄U¥ªË– ÿͬË∞ ∑‘§ vÆ fl·¸ ∑‘§ ‡ÊÊ‚Ÿ ◊¥ ◊¥„ªÊ߸, ÷˝CÊøÊ⁄U •ı⁄U ¤ÊÈ∆ •ÊEŸÙ¥ ∑§Ê flÀ«¸ Á⁄U∑§Ê«¸ ’ŸÊÿÊ „Ò– ∑§Ê¥ª˝‚ ∑‘§ ÉÊÙ·áÊÊ-¬òÊ ∑§Ê »§Ù∑§‚ ∑‘§ãŒ˝ ∑‘§ ÉÊÙ≈UÊ‹Ù¥ ∑§Ù Œ’ÊŸ ∑§Ê ¬˝ÿÊ‚ ◊ÊòÊ „Ò– ÷˝CÊøÊ⁄U ∑‘§ ª÷¸ ‚ ÁŸ∑§‹Ë Áfl∑ΧÁÃÿÙ¥ ¬⁄U ÉÊÙ·áÊÊ ¬òÊ ∑§Ë ‹È÷ÊflŸË ‹Ê‹Ë ‹ªÊŸ ∑§Ê ¬˝ÿÊ‚ ◊ÊòÊ „Ò–
⁄UÁ≈U¥ª Á‹S≈U ◊¥ ÷Ë ∞◊¬Ë Ÿ¥’⁄U v ¬⁄U „Ò–
∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ¬˝Êß¡ ‚ ∑§„Ë¥ íÿÊŒÊ ß¥≈˛ÁS≈U¥ª ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ ß‚∑‘§ ¡Á⁄U∞ „◊ •¬Ÿ Ã⁄U Ë ∑‘ § ‚ •¬Ÿ ÕÊÚ≈U˜‚ ‹ÙªÙ¥ Ã∑§ ¬„È¥øÊ ¬Êà „Ò¥–
¬˝Êß¡ ∑§⁄U ⁄U„ •≈˛ÄU≈U ß‚ Ã⁄U„ ∑‘§ ∑§ÊÚã≈US≈U ‚ ÿÈflÊ•Ù¥ ∑§Ù ¡Ù«∏Ÿ ∑‘ § Á‹∞ fl ’ ‚Êß≈U •ÊÚª¸ŸÊß¡⁄U mÊ⁄UÊ ∑§ß¸ Ã⁄U „ ∑‘§ •≈˛ÁÄU ≈ U fl ¬˝Êß¡ ÷Ë ⁄Uπ ¡Ê ⁄U„ „Ò¥– ÿÍÕ ∑§Ù •≈˛ÄU≈U ∑§⁄UŸ flÊ‹ ߟ ¬˝Êß¡‚ ∑§Ë Á‹S≈U ◊¥ S◊Ê≈U¸»§ÙŸ ‚’‚ ™§¬⁄U „Ò– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥ ¡¡◊¥≈U ∑‘§ ¬⁄U≈UËÄUÿÍ‹⁄U »§ËÀ« ∑§Ë Œ‡Ê ∑§Ë ŸÊ◊Ë „ÁSÃÿÊ¥ ÷Ë fl’‚Êß≈U˜‚ ‚ ¡È«∏Ë „È߸ „Ò¥– ¡’Á∑§ ‡Ê„⁄U ∑‘§ ÿÍÕ ∑§Ê
íÿÊŒÊ S≈UÍ«¥≈U˜‚ Ÿ ß‚◊¥ •¬ŸË ÁR§∞Á≈UÁfl≈UË ÁŒπÊ߸– ß‚◊¥ S≈UÍ«¥≈U˜‚ Ÿ •¬Ÿ «˛Ë◊ ߥÁ«ÿÊ ∑§Ê Áfl¡Ÿ ÁŒπÊÿÊ, ‚ÊÕ „Ë Á’ª…∏ „È∞ ∞¡È∑‘§‡ÊŸ •ı⁄U ¬ÊÚÁ‹Á≈U∑§‹ Á‚ŸÁ⁄UÿÙ ∑§Ë ¤Ê‹∑§ ÷Ë ’«∏ ⁄UÙø∑§ •¥ŒÊ¡ ◊¥ Œ‡Êʸ߸– ∑§ÊÚã≈US≈U ∑‘§ Á‹∞ ÿÍÕ ∑§Ê ∞ÄU‚Êß≈U◊¥≈U Œπà „È∞ ‚Ë•Ê߸•Ê߸ ¡È‹Ê߸ ◊¥ ß‚ Á»§⁄U ‚ ‹∑§⁄U •ÊŸ flÊ‹Ê „Ò–
ÁŒπÊÿÊ ß¥Á«ÿÊ flÙ≈U »§ÊÚ⁄U øÒ¡ ¥ ◊¥ ∞◊¬Ë ‚’‚ ™§¬⁄U ¥ Œ‡Ê ∑§Ë Á»§R§ „Ò ©Ÿ ‹ÙªÙ¥ ∑‘§ Á‹∞ •ÊÁ◊⁄U πÊŸ ∑§Ê Áfl¡Ÿ Á¡ã„ Ÿ •¬Ÿ ‡ÊÙ ‚àÿ◊fl ¡ÿà ∑§Ë fl’‚Êß≈U ¬⁄U flÙ≈U »§ÊÚ⁄U ∞⁄UËŸÊ ∞ÁŸ◊‡ÊŸ ∑‘§ ‚¥¡ÿ Áπ◊ ‚ ⁄UÊ Ÿ ’ÃÊÿÊ ‚Ë•Ê߸•Ê߸ •ÊÚª¸ŸÊß¡‡ÊŸ mÊ⁄UÊ •¬Ÿ Œ‡Ê ∑‘§ Á‹∞ ÿÈflÊ•Ù¥ ∑§Ë ‚Ùø •ı⁄U ∑§À¬ŸÊ ∑§Ù ¡ÊŸŸ ∑‘§ Á‹∞ »§⁄Ufl⁄UË ◊¥ ÁŒ ߥÁ«ÿÊ flË flÊ¥≈U ∑§ÊÚã≈US≈U ∑§⁄UÊÿÊ ªÿÊ ÕÊ– Á¡‚◊¥ ∞⁄UËŸÊ ∑‘§ wz S≈UÍ«¥≈U˜‚ Ÿ ¬ÊÁ≈U¸Á‚¬≈U Á∑§ÿÊ ÕÊ, ¡’Á∑§ ¬Í⁄U ‡Ê„⁄U ‚ vÆÆ ‚
øÈŸÊfl •ÊÿÙª ∑§Ù •Ê‡Ê¢∑§Ê- ߢŒı⁄U ◊¢ ¬Ò‚ ‚ π⁄UËŒ Á‹U∞ ¡Ê∞¢ª flÙ≈U ߥŒı⁄U– øÈŸÊfl •ÊÿÙª ∑§Ù ∑§Ë ŒÎÁC ‚ ߥŒı⁄U ∑§Ù ‚¥flŒŸ‡ÊË‹ •Ê‡Ê¢ ∑ §Ê „Ò Á∑§ ¬˝ Œ ‡ Ê ∑§Ë üÊáÊË ◊¥ ⁄UπÊ „Ò– •ÊÿÙª ∑§Ê ◊ÊŸŸÊ √ÿÊfl‚ÊÁÿ∑§ ⁄UÊ¡œÊŸË ߢŒı⁄U ◊¢ „Ò Á∑§ ÿ„Ê¥ ◊ÃŒÊÃÊ•Ù¥ ∑§Ù ¬˝÷ÊÁflà ¬Ò‚ ∑§ Œ◊ ¬⁄U flÙ≈UÙ¢ ∑§Ë π⁄UËŒË ∑§⁄UŸ ∑‘§ Á‹∞ œŸ’‹ ∑§Ê ©¬ÿÙª ∑§Ê π‹U „Ù ‚∑§ÃÊ „Ò.– „Ù ‚∑§ÃÊ „Ò– ß‚ Œπà „È∞ •ÊÿÙª øÈŸÊfl •ÊÿÙª Ÿ ‹Ù∑§‚÷Ê •Êÿ∑§⁄U Áfl÷ʪ •ı⁄U ÁflÁ÷ÛÊ øÈŸÊfl ◊¥ ¬˝Œ‡Ê ∑§Ë w~ ◊¥ ‚ vÆ ∞¡¥Á‚ÿÙ¥ ∑‘§ ŒSà ÃÒÿÊ⁄U ∑§⁄U ⁄U„Ê „Ò– ‚Ë≈UÙ¥ ¬⁄U ∑§Ê‹œŸ ∑‘§ ßSÃ◊Ê‹ ∑§Ë ‚¥flŒŸ‡ÊË‹ ‚Ë≈UÙ¥ ¬⁄U Áfl‡ÊcÊ ÁŸª⁄UÊŸË •Ê‡Ê¥ ∑ §Ê ¡ÃÊ߸ „Ò – ß‚◊ ¥ ߥ Œ ı⁄U ∑‘§ Á‹∞ √ÿÿ ¬˝ˇÊ∑§ ÷Ë ⁄Uπ ¡Ê ⁄U„ ‹Ù∑§‚÷Ê ˇÊòÊ ÷Ë ‡ÊÊÁ◊‹ „Ò– ÿ„Ê¥ ‚ ∑§Ê¥ª˝‚ •ÊÿÙª Ÿ S¬C Á∑§ÿÊ „Ò Á∑§ ◊Á„‹Ê ∑§◊¸øÊÁ⁄UÿÙ¥ ∑§Ë ‚ üÊË ¬≈U‹, «˜ÿÍ≈UË Áfl∑§Ê‚𥫠‚ ’Ê„⁄U Ÿ„Ë¥ ‹ªÊ߸ ¡Ê∞– ‚ÊÕ „Ë ÷Ê¡¬Ê ‚ ◊Ìʟ ‚ w ÉÊ¥≈U ¬„‹ Ã∑§ ©ã„¥ ¬„È¥øŸÊ „٪ʖ ß‚ ‚ È Á ◊ ò Ê Ê •ÊŒ‡Ê ‚ ∞∑§ ÁŒŸ ¬Ífl¸ ◊Á„‹Ê ∑§◊¸øÊÁ⁄UÿÙ¥ ∑§Ù ∑‘§¥Œ˝Ù¥ ∑‘§ ◊„Ê¡Ÿ •ı⁄U Á‹∞ ⁄UflÊŸÊ „ÙŸ ∑§Ë ‚◊SÿÊ ‚ ◊ÈÁQ§ Á◊‹ªË– •Ê◊ •ÊŒ◊Ë ¬Ê≈U˸ ‚ •ÁŸ‹ ÁòÊflŒË ¬˝àÿʇÊË „Ò¥– „Ò¥– ߥŒı⁄U ◊¥ •ÊŸ¥Œ SflM§¬ ∑§Ù ¬˝ˇÊ∑§ ⁄UÊíÿ ÁŸflʸøŸ ∑§Êÿʸ‹ÿ Ÿ √ÿÿ ’ŸÊÿÊ ªÿÊ „Ò– ◊¥ª‹flÊ⁄U ∑§Ù √ÿÿ
◊Á„‹Ê•Ù¥ ∑§Ù ⁄UÊ„Ã
‚Á◊Áà ∑§Ë ’Ò∆∑§ ÷Ë „È߸– ¬˝÷Ê⁄UË ∑§‹ÄU≈U⁄U ⁄UÁfl¥Œ˝ Á‚¥„ Ÿ ’ÃÊÿÊ, Á¡‹ ◊¥ •Êÿ∑§⁄U •ı⁄U ∑‘§¥Œ˝Ëÿ ©à¬ÊŒ∑§ÃÊ Áfl÷ʪ ∑‘§ ~ •»§‚⁄UÙ¥ ∑§Ù ‚„Êÿ∑§ √ÿÿ ¬˝ˇÊ∑§ ’ŸÊÿÊ ªÿÊ „Ò– ‚÷Ë •Áœ∑§Ê⁄UË w} ◊Êø¸ ‚ √ÿÿ ‚¥’¥œË ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË ∞∑§ÁòÊà ∑§⁄U ∑§ÙcÊÊ‹ÿ •Áœ∑§Ê⁄UË ∑§Ù Œ¥ª–
’À∑§ ∞‚∞◊∞‚ ¬⁄U ÁŸªÊ„ øÈ Ÿ Êfl ∑‘ § Œı⁄UÊŸ ’À∑§ ∞‚∞◊∞‚ ¬⁄U ÷Ë •ÊÿÙª ∑§Ë ÁŸªÊ„ ⁄U„ªË– ’Ë∞‚∞Ÿ∞‹ ∑‘§ •»§‚⁄UÙ¥ ∑§Ù ÁŸŒ¸‡Ê ÁŒ∞ ª∞ „Ò¥ Á∑§ ’À∑§ ∞‚∞◊∞‚ „ÙŸ ¬⁄U Ãà∑§Ê‹ ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË •ÊÿÙª ∑§Ù ŒË ¡Ê∞–
øÒ¥¡ ∑§Ê •ÊÚå‡ÊŸ ⁄UπÊ „Ò– Á¡‚ •÷Ë Ã∑§ ‹ª÷ª x} ∑§⁄UÙ«∏ }| ‹Êπ y{ „¡Ê⁄U flÙ≈U Á◊‹ øÈ∑‘§ „Ò¥– πÊ‚ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ flÙÁ≈U¥ª ∑§⁄UŸ flÊ‹ ≈UÊÚ¬ ≈UŸ S≈U≈U ◊¥ ∞◊¬Ë ‚’‚ •Êª „Ò– „Ê‹Ê¥Á∑§ ÿ„ fl’‚Êß≈U ÿÍÕ •ÙÁ⁄U∞¥≈U« Ÿ„Ë¥ „Ò ‹Á∑§Ÿ ß‚◊¥ ◊ÁÄU¡◊◊ Á≈U˜fl≈U fl ∑§◊¥≈U v{ ‚ xz ‚Ê‹ ∑‘§ ‹Ùª „Ë ∑§⁄U ⁄U„ „Ò¥– •÷Ë fl’‚Êß≈U ¬⁄U wx ◊Êø¸ ∑§Ë ∞Á¬‚Ù« ÕË◊ Á∑§¥Ç‚ ∞√„⁄UË « ¬⁄U ∑§◊¥≈U fl ‚¡‡Êã‚ •¬‹Ù« Á∑§∞ ª∞–
ÃÊ߸ ∑§Ê ‚flÊ‹U- ◊„¢ªÊ߸ ∑§◊ ∑§⁄UŸ ∑§Ê flÊŒÊ Ä§ÿÙ¢ ÷Í‹U ªß¸ ∑§Êª¢ ‚˝ ? ߥŒı⁄U– ÷Ê¡¬Ê ‹Ù∑§‚÷Ê ¬˝àÿʇÊË üÊË◊ÃË ‚ÈÁ◊òÊÊ ◊„Ê¡Ÿ Ÿ ∑§Ê¢ª˝‚ ∑§Ê ÉÊÙ·áÊÊ ¬G ¡Ê⁄UË „Ùà „Ë ÿ„ ‚flÊ‹U ©∆UÊÿÊ „Ò Á∑§ •ÊÁπ⁄U ◊„¢ªÊ߸ ∑§◊ ∑§⁄UŸ ∑§Ê flÊŒÊ Ä§ÿÙ¢ ÷Í‹U ªß¸ ∑§Ê¢ª˝‚– üÊË◊ÃË ◊„Ê¡Ÿ Ÿ ∑§„Ê Á∑§ z fl·¸ ¬Ífl¸ ∑§Ê¥ª˝‚ Ÿ •¬Ÿ ÉÊÙ·áÊÊ-¬òÊ ◊¥ vÆÆ ÁŒŸ ◊¥ ◊¥„ªÊ߸ ∑§◊ ∑§⁄UŸ ∑§Ê flÊŒÊ Á∑§ÿÊ ÕÊ, ¬˝ œ ÊŸ◊¥ ò ÊË ◊Ÿ◊Ù„ŸÁ‚¥„ mÊ⁄UÊ ÃËŸ ’Ê⁄U ¬òÊ∑§Ê⁄U-flÊÃʸ ‹∑§⁄U ◊¥„ªÊ߸ ∑§◊ ∑§⁄UŸ ∑§ ¬˝ÿÊ‚Ù¥ ∑§Ë ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË ŒË •ı⁄U •Ê¡ Ã∑§ ◊¥„ªÊ߸ ∑§◊ Ÿ„Ë¥ „È߸ „Ò– ∞‚ ◊¢ ∑§Ê¥ª˝‚ ∑‘§ ÉÊÙ·áÊÊ-¬òÊ ¬⁄U ∑§ıŸ ÁflEÊ‚ ∑§⁄U¥ªÊ– ©ã„Ù¢Ÿ ∑§„Ê Á∑§ Œ‡Ê ∑§Ë ¡ŸÃÊ ∑§Ê¥ª˝‚ ∑‘§ ¤ÊÍ∆ flÊÿŒÙ¥ ¬⁄U Ÿ„Ë¥ ÷Ê⁄UÃËÿ ¡ŸÃÊ ¬Ê≈U˸ ∑‘§ ¬˝œÊŸ◊¥òÊË ¬Œ ∑‘§ ¬˝àÿÊ·Ë Ÿ⁄UãŒ˝ ◊ÙŒË ∑‘§ ¬P§ ß⁄Uʌ٥ ¬⁄U ‚◊Õ¸Ÿ ŒªË– ∑§Ê¥ª˝‚ ∑‘§ ≈UÍ≈Uà flÊÿŒÙ¥ ∑‘§ •≈UÍ≈U Á‚‹Á‚‹ ‚ •’ ¡ŸÃÊ ¿‹Ê ¡ÊŸÊ ∑§’Í‹ Ÿ„Ë¥ ∑§⁄UªË– ©ã„Ù¥Ÿ ∑§„Ê Á∑§ ∑§Ê¥ª˝‚ ∑§Ù •¬Ÿ vÆ ‚Ê‹Ù¥ ∑‘§ ⁄UÊ¡ŸÒÁÃ∑§ ŒÈ⁄UÊøÊ⁄U ∑§Ê ¡flÊ’ ¡ŸÃÊ ∑§Ë •ŒÊ‹Ã ◊¥ ŒŸÊ „٪ʖ
Œ‡ÊÊ ◊ÊÃÊ ‚ ÉÊ⁄U ∑§Ë „Ë Ÿ„Ë¢ Œ‡Ê ∑§Ë Œ‡ÊÊ ‚ÈœÊ⁄UŸ ∑§Ë ÷Ë ¬˝ÊÕ¸ŸÊ ∑§⁄UÙ- ÃÊ߸
“•ÊŒ⁄UáÊËÿ •äÿˇÊ ◊„ÙŒÿÊ” ∑§Ê Áfl◊ÙøŸ ∞fl¥ ¬Á⁄U‚¥flÊŒ •Ê¡
ßãŒı⁄– U÷Ê¡¬Ê ∑§Ë ‹Ù∑§‚÷Ê ¬˝àÿʇÊË üÊË◊ÃË ‚ÈÁ◊òÊÊ ◊„Ê¡Ÿ Ÿ ∑§Ê‹UÊŸË Ÿª⁄U ◊¢ ◊Á„‹UÊ•Ù° ‚ ∑§„Ê Á∑§ Œ‡Ê◊Ë ∑§ ÁŒŸ „◊Ÿ Œ‡ÊÊ ◊ÊÃÊ ∑§Ë ¬Í¡Ê ∑§Ë „Ò– „◊¢ Œ‡ÊÊ ◊ÊÃÊ ‚ „◊Ê⁄U ÉÊ⁄U ∑§Ë „Ë Ÿ„Ë¢ ’ÁÀ∑§ Œ‡Ê ∑§Ë ÷Ë Œ‡ÊÊ ‚ÈœÊ⁄UŸ ∑§ Á‹∞ ¬˝ÊÕ¸ŸÊ ∑§⁄UŸÊ øÊÁ„∞ – ∑§Ê‹ÊŸË Ÿª⁄U ◊¥ üÊË◊ÃË ◊„Ê¡Ÿ Ÿ ‚¥’ÙÁœÃ ∑§⁄Uà „È∞ ∑§„Ê Á∑§ ◊Á„‹Ê∞¥ ÿ„Ê¥ ’«∏ Ë ‚¥ Å ÿÊ ◊ ¥ ©¬ÁSÕà „Ò¥– Œ‡ÊÊ◊ÊÃÊ ∑§Ë ¬Í¡Ê „◊Ÿ ∑§Ë „Ò •ı⁄U Œ‡ÊÊ◊ÊÃÊ ‚ „◊Ÿ „◊Ê⁄U ÉÊ⁄U ∑§Ë Œ‡ÊÊ ∑§Ù ‚È œ Ê⁄U Ÿ ∑§Ë ◊ŸÙ∑§Ê◊ŸÊ ∑§Ë „Ò– ‹Á∑§Ÿ „◊¥ •’ Œ‡Ê ∑§Ë Œ‡ÊÊ ÷Ë ‚ÈœÊ⁄UŸ ∑‘§ Á‹ÿ ÷Ë ‹Ù∑§Ã¥òÊ ∑‘§ ◊„ÊÿôÊ ◊¥ ‚ÁR§ÿ „Ù∑§⁄U ÷ʪ ‹ŸÊ „Ò •ı⁄U wy •¬Ò˝‹ ∑§Ù Œ‡Ê ∑§Ë Œ‡ÊÊ ‚ÈœÊ⁄UŸ ∑‘§ Á‹ÿ ÷Ê¡¬Ê ∑§Ù „⁄U ’ÍÕ ‚ ¡ËÃÊŸÊ „ÙªÊ Ã÷Ë v{ ◊߸ ∑§Ù ‹ˇ◊Ë¡Ë ∑§◊‹ ¬⁄U Áfl⁄UÊ¡∑§⁄U Œ‡Ê ◊¥ πÈ‡Ê„Ê‹Ë ‹∑§⁄U •Êÿ¥ªË–
ߥ Œ ı⁄U– vzflË¥ ‹Ù∑§‚÷Ê ◊ ¥ ‚Ê¥ ‚ Œ üÊË◊ÃË ‚ÈÁ◊òÊÊ ◊„Ê¡Ÿ mÊ⁄UÊ ÁŒ∞ ª∞ ÷Ê·áÊÙ¥ ∑‘§ ‚¥ ∑ §‹Ÿ “•ÊŒ⁄UáÊËÿ •äÿˇÊ ◊„ÙŒÿÊ” ∑§Ê Áfl◊ÙøŸ ‚◊Ê⁄UÙ„ •Ê¡ ªÈL§flÊ⁄U, w| ◊Êø¸ wÆvy ∑§Ù ‚Êÿ¥ Æz ’¡ ߥŒı⁄U ¬˝‚ ÄU ‹ ’ ∑‘ § ⁄U Ê ¡ ¥ Œ˝ ◊ÊÕÈ ⁄ U ‚÷ʪΠ„ ◊ ¥ •ÊÿÙÁ¡Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò–üÊË •⁄UÁfl¥Œ ¡fl‹∑§⁄U mÊ⁄UÊ ‚¥¬ÊÁŒÃ ß‚ ‚¥ ∑ §‹Ÿ ∑§Ù üÊË ‚flÙ¸ û Ê◊ ¬˝ ∑ §Ê‡ÊŸ Ÿ ¬˝∑§ÊÁ‡Êà Á∑§ÿÊ „Ò– üÊË ‚flÙ¸ûÊ◊ ¬˝∑§Ê‡ÊŸ ∑‘§ •ÁEŸ π⁄U Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ Áfl◊ÙøŸ ‚◊Ê⁄UÙ„ ∑‘§ •fl‚⁄U ¬⁄U “‚¥ ‚ ŒËÿ ¬˝¡ÊÃ¥òÊ ◊¥ ‚Ê¥‚ŒÙ¥ ∑§Ë ÷Í Á ◊∑§Ê” Áfl·ÿ ¬⁄U ¬Á⁄U‚¥flÊŒ ∑§Ê •ÊÿÙ¡Ÿ ÷Ë Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò – ¬Á⁄U‚¥flÊŒ ∑‘§ flQ§Ê „Ù¥ªãÿÊÿ◊ÍÁø flË∞‚ ∑§Ù∑§¡, flÁ⁄U D ¬òÊ∑§Ê⁄U ¡ÿŒË¬ ∑§Ááʸ ∑ § ∞fl¥ ÁfløÊ⁄U ∑ § «ÊÚ . ◊ÊŸÁ‚¥ „ ¬⁄U ◊ Ê⁄U – •äÿˇÊÃÊ ∑§⁄U ¥ ª flÁ⁄U D ¬òÊ∑§Ê⁄U ∑§Î c áÊ∑§È ◊ Ê⁄U •DÊŸÊ–
„◊Ÿ ◊È‚‹U◊ÊŸÙ¢ ∑§Ê ‡ÊÙ·áÊ Ÿ„Ë¢ Á∑§ÿÊ üÊË◊ÃË ◊„Ê¡Ÿ Ÿ ø¢ŒŸ Ÿª⁄U ◊¢ ’’‹ÍU πÊŸ mÊ⁄UÊ •ÊÿÙÁ¡Ã Sflʪà ∑§ ∑§Êÿ¸R§◊ ◊¢ ∑§„Ê Á∑§ ◊ÈÁS‹◊ flª¸ ÷Ë •’ ÷Ê¡¬Ê ∑‘§ ¬˝Áà ‚◊Á¬¸Ã ÷Êfl ‚ ¡È«∏Ÿ ‹ªÊ „Ò– ∑§Ê¥ª˝‚ mÊ⁄UÊ cmyk
‹ªÊÃÊ⁄U {Æ ‚Ê‹Ù¥ Ã∑§ ◊ÈÁS‹◊ flª¸ ∑§Ê ‡ÊÙ·áÊ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ ⁄U„Ê „Ò– ◊ÈÁS‹◊Ù¥ ∑§Ù ∑§÷Ë ÷Ë •Êª Ÿ„Ë¥ •ÊŸ ÁŒÿÊ– ◊ÈÁS‹◊ ÷Ë •Ê¡ Á‡ÊÁˇÊà •ı⁄U Áfl∑§Á‚à „ÙŸÊ øÊ„Ã „Ò– ⁄UÊíÿ ∑§Ë ÷Ê¡¬Ê ‚⁄U∑§Ê⁄U •Ù⁄U ◊ÈÅÿ◊¥òÊË üÊË Á‡Êfl⁄UÊ¡Á‚¥„ øı„ÊŸ Ÿ ‚÷Ë flªÙ¸ ∑‘§ ∑§ÀÿÊáÊ ∑‘§ Á‹ÿ ÿÙ¡ŸÊ ’ŸÊ߸– ÷Ê¡¬Ê Áfl∑§Ê‚ ∑‘ § ‚ÊÕ ∑§Ù߸ ÷Œ÷Êfl Ÿ„Ë¥ ∑§⁄UÃË, ‹Á∑§Ÿ ∑§Ê¥ª˝‚ Ÿ Á‚»§¸ flÙ≈U ’Ò¥∑§ ∑‘§ Á‹ÿ ◊ÈÁS‹◊Ù¥ ∑§Ê ‡ÊÙ·áÊ Á∑§ÿÊ–
ceensMJejer ceefnueeDeeW ves Yeer megvee keâefJe meccesueve Fboewj~ DeVehetCee& #es$e ceensMJejer meceepe Deewj ceensMJejer keâheue keäueye Éeje Fboewj kesâ ceensMJejer heefjJeejeW kesâ efueS nesueer efceueve SJeb keâefJe meccesueve keâe DeeÙeespeve efkeâÙee ieÙee Lee~ Fme nemÙe keâefJe meccesueve ceW Yeesheeue keâer ëe=ib eej keâefJeefÙe$eer [e@. veceülee ßeerJeemleJe ves ieCesMepeer keâer keâefJelee mes Meg®Deele keâer Deewj yeeo ceW efHeâj mes veceülee ves meyekeâe ceve ceesn efueÙee~ ceensMJejer meceepe keâer ceefnueeSb Deewj yeÛÛes Yeer Fme keâefJe meccesueve keâes yeÌ[s ieewj mes megveles jns~ meyemes DeeefKejer ceW ueeHeäšj keâefJe DeKlej efnvogmleeveer ves Deueie ner Deoe efyeKesjer~ Meepeehegj kesâ efovesMe osMeer Ieer ves Ssmee nemÙe efyeKesje efkeâ meyekeâes ueesšheesš
keâj efoÙee~ JeneR Keb[Jee kesâ DeKlej leepe ves osMe Yeefòeâ keâer efcemeeue hesMe keâer~ keâefJelee ceW efnvot Deewj cegemf uece meceepe keâes pees[Ì keâj osMe yeveeÙee~ Oeej efpeues kesâ Oeerjpe Mecee& ves Deheveer Deueie ner Mewueer ceW Øemlegelf e oer~ Mecee& ves efJeOeeÙekeâ ceeefueveer ieew[Ì keâer GheefmLeefle ceW ue#ceCeefmebn ieew[Ì keâes Ùeeo efkeâÙee~ JeneR efJeOeeÙekeâ jepekegâceej cesJe hej Yeer nemÙe JÙebiÙe keâefJeefÙe$eer [e@. veceülee ßeerJeemleJe ves Øemlegle efkeâS Les~ keâefJe keâes helee neslee nw efkeâ Ùeneb pees efoiiepe nw GvnW uehesšeW lees ueesie nbmeles nQ~ FmeefueS keâF& yeej keâefJeÙeeW ves DeeÙeespekeâ DepeÙe mees{eveer keâes Yeer uehesše~ keâefJe meccesueve kesâ met$eOeej Deefcele Mecee& ves mebÛeeueve kesâ meeLe-meeLe keâefJeleeSb Øemlegle
keâer~ keâefJe meccesueve kesâ henues pecekeâj lecyeesuee Yeer efKeueeÙee ieÙee~ Fme oewjeve "b[eF& keâe efJelejCe ngDee Deewj yeeo ceW Yeespeve keâe DeeÙeespeve Yeer efkeâÙee ieÙee, efpememes nesueer efceueve keâe DeeÙeespeve Yeer meeLe&keâ ngDee~ keâeÙe&›eâce ceW Mewues<e efyemeeveer, yeeueefkeâMeve meesveer, melÙeveejeÙeCe je"er DeefleefLe Les~ JeneR efJeMes<e ¤he mes ceeefueveer ieewÌ[, jepekegâceej cesJe, kewâueeMe Mecee&, DeMeeskeâ F&veeveer, jecesMJejueeue DemeeJee, ùoÙesMe oeref#ele yegueeJes hej hengbÛes Les~ censMe Jebovee ceveer<ee ceveespe kegâFÙee, jeOee ueJe metjpeve, oerehf ekeâe oerhekeâ kegâFÙee ves keâer~ Fme oewjeve DepeÙe mees{eveer, ceveer<e efyemeeveer, jepesMe cetib eÌ[, jecesMeÛevo oeÌ[,
efveefleve ceensMJejer, ceOegmetove Yeefuekeâe, DepeÙe meej[e, efpelesvõ je"er, Ûesleve veeieesjer, hebkeâpe veJeeue, yeer.[er. YeóÌ[, efovesMe Meeruee efÛeleueebeif eÙee, peÙeefkeâMeve ceveer<e [eiee, ceveespe kegâFÙee, Mejo hemeejer, jepekegâceej yeeuoer, osJesvõ yeensleer, peieoerMe yeensleer, jepesMe ÚehejJeeue, efJepeÙe F&veeveer, cegjejerueeue ceeveOevÙee, megveerue meesveer, MÙeece cetob [Ì e, efieefjMe hejJeeue, ueJe metjpeve, IeveMÙeece PebJej, DeMeeskeâ [eiee, yemeble KešesÌ[, keâuÙeeCeceue ceb$eer, ue#ceCe ceensMJejer, meblees<e meeyet, Deej.Sue. ceensMJejer, jeOesMÙeece meeyet, Øesce yeensleer, keâceue yeensleer, nefjveejeÙeCe ceb$eer, ØekeâeMe keâueb$eer, efiejOej ceeveOevÙee, heg<he ceensMJejer GheefmLele Les~
cmyk