iKID NewsLetter 01

ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2009

01

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΓΟΝΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 02 Η ΙΣΤΟΡΙΑ των κέντρων μας

03 Η ΔΥΣΛΕΞΙΑ & όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

04 ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ & τρόποι ενίσχυσης

06 ΠΑΙΧΝΙΔΙ & η επίδραση του στην ανάπτυξη του παιδιού

08 ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;

10 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΙΩΑΝΝΑ ΑΜΒΡΑΖΙΑΔΟΥ παιδοψυχίατρος

11 ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

editorial ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΠΟΡΤΕΣ... ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Τα ikid – Κέντρα Ανάπτυξης Παιδιού σας καλωσορίζουν στο νέο τους εγχείρημα για την προώθηση της πρόληψης στον τομέα της ανάπτυξης του παιδιού. Το newsletter αποτελεί ένα επιπρόσθετο βήμα στη μετάδοση έγκυρων και αξιόπιστων γνώσεων σε γονείς αλλά και επαγγελματίες που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών σε παιδιά. Ελπίζουμε πως στο παρόν τεύχος όπως και στα επόμενα θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες που θα συμβάλλουν στη διεύρυνση των γνώσεων σας για την πιο σημαντική και ελπιδοφόρα ύπαρξη του κόσμου: το παιδί.

“ Τίποτα δεν εμπνέει περισσότερο ένα παιδί, όσο οι δεξιότητες και η εμπιστοσύνη ότι μπορεί να πετύχει μόνο του, τους στόχους του ” Φεβρουάριος 2001 ...

Οι ανάγκες για την κάλυψη των υψηλών προσδοκιών μας, μας οδηγούν στη δημιουργία ειδικευμένων τμημάτων: Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας, Ειδικής αγωγής, Μαθησιακών δυσκολιών, Ψυχοθεραπείας, Συμβουλευτικής γονέων και Παιδοψυχιατρικό. Ο σεβασμός και η αγάπη προς τα παιδιά και τους εφήβους σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας μας οδηγούν σε μεγαλύτερες προκλήσεις … γιατί θέλουμε ακριβώς περισσότερα παιδικά χαμόγελα …

Σεπτέμβριος 2004 ... Οκτώβριος 2000 ...

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

02 κλειδί στη μάθηση

Τα Κέντρα Ανάπτυξης Παιδιού ikid γεννιούνται … τα πρώτα μας βήματα μικρά αλλά η επιθυμία μας, πυξίδα των προσπαθειών μας, μεγάλη και σταθερή: θέλουμε παιδικά χαμόγελα μέσα σε φωτεινά και σίγουρα πρόσωπα! Στόχος μας λοιπόν δεν μπορεί να είναι άλλος πέρα από την παροχή επιστημονικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε παιδιά και εφήβους με μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές ομιλίας και λόγου και αναπτυξιακές ή συμπεριφορικές διαταραχές.

Τα Κέντρα Ανάπτυξης Παιδιού ikid έχοντας χτίσει γερές βάσεις στον τομέα της παρέμβασης αποφασίζουν να στραφούν στον τομέα της πρόληψης και στην έγκαιρη αντιμετώπιση των δυσκολιών. Για τον λόγο αυτό αναπτύσσουμε δράσεις που αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση των γονέων και όσων επαγγελματιών ασχολούνται με παιδιά. Οι εν λόγω δράσεις περιλαμβάνουν ενημέρωση της κοινότητας μέσω ομιλιών και σεμιναρίων, ιστοσελίδας, ενημερωτικών φυλλαδίων και δωρεάν προληπτικό έλεγχο της ανάπτυξης παιδιών σε σχολεία και παιδικούς σταθμούς.

Ιούνιος 2008 ...

Η χρήση σύγχρονων μέσων τεχνολογίας για την πλήρη κάλυψη των εκπαιδευτικών και διοικητικών αναγκών σε συνδυασμό με την άρτια οργάνωση μας, καθιστούν τα Κέντρα Ανάπτυξης Παιδιού ikid σε πρότυπα Κέντρα Πρόληψης, Διάγνωσης, Θεραπείας και Αποκατάστασης. Σύμμαχος μας, τα 8 χρόνια πορείας μέσα στα οποία μάθαμε ακόμα περισσότερα. Με το ανεκτίμητο εφόδιο της εμπειρίας, τη διαρκή επιμόρφωση και την ελπίδα για περισσότερα παιδικά χαμόγελα και έναν πιο όμορφο κόσμο ... συνεχίζουμε…

Ιανουάριος 2009 ...

Μία ακόμα δράση στο πλαίσιο του τμήματος ενημέρωσης και πρόληψης: η έκδοση newsletter, έρχεται να προστεθεί στην εξέλιξη μας … το επετειακό μας τεύχος, που κρατάτε στα χέρια σας, στόχο έχει την αφύπνιση σε θέματα σημαντικά για την ανάπτυξη και εξέλιξη των παιδιών μας … γιατί επιθυμία μας είναι περισσότερα παιδικά χαμόγελα μέσα σε πρόσωπα φωτεινά και σίγουρα!

κλειδί στη μάθηση Περιοδική έκδοση των ΚΕΝΤΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ikid Τεύχος 1 ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2009 Εκδότης ΚΕΝΤΡΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ikid 25ης Μαρτίου 162, ΤΚ 132 31, Πετρούπολη Τηλ: 210 5065391, Fax: 210 5022116, E-mail: info@ikid.gr www.ikid.gr

Συνεργάτες Κασσωτάκη Αλίκη, Μανθά Ελένη, Παπαγιαννοπούλου Βασιλική, Τριχείλη Αλίκη, Ψοχιού Αγγελική Επιμέλεια Σύνταξης Έλενα Φίλλιπς Σχεδίαση - Δημιουργικό 10 DESIGN - Ανάργυρος Δεκαβάλλας Υπεύθυνος για το νόμο Δημήτρης Νικολόπουλος

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

αυτο ΕΚΤΙΜΗΣΗ και τρόποι ενίσχυσης Ο όρος αυτοεκτίμηση, που αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και κρίνουμε τον εαυτό μας, είναι ζωτικής σημασίας για κάθε άνθρωπο καθώς συντελεί στην εξασφάλιση της ψυχικής του ισορροπίας. Η ανάπτυξη και η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης αποτελεί μία διαδικασία η οποία αρχίζει από την βρεφική ηλικία περνώντας στην παιδική, εφηβική και στην ενήλικη. Κατά το πρώτο έτος της ζωής, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμο στην ανάπτυξη της αίσθησης του εαυτού, το βρέφος αρχίζει να ξεχωρίζει τον εαυτό του από την μητέρα του ενώ ταυτόχρονα εξακολουθεί να είναι εξαρτημένο από την ίδια για την κάλυψη των βασικών του αναγκών όπως η τροφή, ύπνος, στοργή, σωματική αλληλεπίδραση και η επικοινωνία. Η ικανοποίηση που βιώνει το βρέφος όταν οι ανάγκες αυτές καλυφθούν ικανοποιητικά, οικοδομούν και την αρχική αυτοεκτίμηση του. Τα θετικά συναισθήματα στοργής, τρυφερότητας και αγάπης που προσφέρονται επιπρόσθετα στο βρέφος από σημαντικά οικεία πρόσωπα, ενισχύουν ακόμα περισσότερο την αυτοεκτίμηση του. Κάτω από αυτές τις συνθήκες τίθενται οι πρώτες βάσεις της αυτοεκτίμησης που επηρεάζουν σημαντικά την μετέπειτα πορεία του παιδιού. Σημαντικός σταθμός έπειτα στη διαμόρφωση της αυτοεκτίμη-

σης αποτελεί η παιδική ηλικία. Σε αυτό το στάδιο, η ανάληψη πρωτοβουλιών από το παιδί ενθαρρύνει την αίσθηση της αποτελεσματικότητας του, δηλαδή την αίσθηση ικανότητας επίλυσης προβλημάτων που θα το οδηγήσουν σταδιακά και στην αυτονομία του. Καθοριστικός παράγοντας σε αυτή την κατάσταση βέβαια αποτελεί η ανταπόκριση και η αναγνώριση των πράξεων του και του ιδίου από τα άτομα που το περιβάλλουν. Η σχέση ωστόσο ανάμεσα στην υποστήριξη των γονέων και στην αυτοεκτίμηση του παιδιού είναι πολύ ισχυρή. Μεγάλος αριθμός ερευνών στον κλάδο της ψυχολογίας αποδεικνύει πως παιδιά, των οποίων οι γονείς ήταν υποστηρικτικοί, εκφραστικοί, στοργικοί και ενθαρρυντικοί, είχαν υψηλή αυτοεκτίμηση (Parker & Benson, 2004, Felson & Zielinski, 1989, Hall & Rowe, 1991). Παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση κατ’ επέκταση φαίνεται να έχουν λιγότερο άγχος, καλή προσαρμογή, υψηλή δημοτικότητα και ικανοποιητικές διαπροσωπικές σχέσεις. Απεναντίας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση συσχετίζεται με φτωχές σχολικές επιδόσεις και δυσκολία στην προσαρμογή (Youth Upstate Center of Excellence, 2003). Αποτελέσματα ερευνών καταδεικνύουν ακόμα πως παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί στην πορεία της ζωής τους να αντιμετωπίσουν σοβαρές διαταραχές όπως κατάθλιψη, νευρική ανορεξία και να επιδείξουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Η αντίληψη λοιπόν του εαυτού μας καθορίζεται αρχικά από τις πρώτες σχέσεις μητέρας- παιδιού, που εξελίσσεται σε γονέωνπαιδιού. Εκτός αυτού όμως φαίνεται πως η αυτοεκτίμηση αποτελεί και μια κοινωνική δομή, αφού προσδιορίζεται και από τη γνώμη και την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς.

Συμβουλές για ενίσχυση Είναι πολύ σημαντικό από τα πρώτα χρόνια της ζωής, οι γονείς να στηρίζουν τα παιδιά ακολουθώντας τις κατάλληλες κατευθύνσεις. Κάποιες λοιπόν από τις πιο βασικές κατευθύνσεις που ενδείκνυνται να ακολουθείτε είναι: ● Επιβραβεύστε και ενθαρρύνετε τα παιδιά σας προκειμένου να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Πιστεύετε σε αυτά εστιάζοντας σε πράγματα που κάνουν σωστά. ● Δώστε έμφαση στις δυνατότητες των παιδιών και δείξτε πως τα εκτιμάτε, λέγοντας π.χ. «Μπορείς να το πετύχεις», «Πιστεύω σε εσένα», κλπ. ● Χρησιμοποιήστε θετικά σχόλια, περιορίζοντας τις αρνητικές παρατηρήσεις και προωθώντας το διάλογο, που πρέπει να πραγματοποιείται μέσα σε ένα υποστηρικτικό κλίμα. ● Δείξτε σεβασμό στις απόψεις των παιδιών σας. ● Κάθε παιδί είναι μοναδικό με τις δικές του δυνατότητες και αδυναμίες, γι’ αυτό αποφύγετε τη σύγκριση με τα αδέλφια του ή άλλα παιδιά.

● Αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας. Συμμετέχετε στις δραστηριότητες και στα ενδιαφέροντα τους, ώστε να τα γνωρίσετε καλύτερα. Με αυτό τον τρόπο το παιδί σας θα καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά για αυτό, βελτιώνοντας κατ’ επέκταση και την ποιότητα της σχέσης σας. ● Η επικοινωνία είναι απαραίτητη!! Μιλήστε, ρωτήστε, ακούστε το παιδί σας ώστε να το κάνετε να νοιώσει πως η γνώμη του είναι σημαντική. ● Αν οι δυσκολίες είναι πολύ σοβαρές, αναζητήστε έγκαιρα τη βοήθεια ενός ειδικού.

Βιβλιογραφικές πηγές Μίσα, Κ. (2006). Ψυχολογία της καθημερινής ζωής. Lector : Αθήνα Τσιάντης, Ι. (1988). Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής, Καστανιώτη : Αθήνα Parker, J., & Benson, M. (2004). “Parent-Adolescent Relations and Adolescent Functioning: Self-Esteem, Substance Abuse, and Delinquency”, Journal Article Excerpt (39) Felson, R.B. &M.A. Zielinski 1989 “Children’s self-esteem and parental support.” Journal of Marriage and the Family (51) 727-735 Hall, A., & Rowe, G. (1991). “Self-esteem of rural teens”, Journal of extension, (5) 29

κλειδί στη μάθηση 03

Η ΔΥΣΛΕΞΙΑ

& όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε Το πρόβλημα της δυσλεξίας μπορεί να έχει κάνει την εμφάνιση του τα τελευταία χρόνια αλλά αυτό δε σημαίνει πως αποτελεί φαινόμενο της εποχής, αφού υπήρχε έως και 100 χρόνια πριν. Μέσα από μία πορεία συστηματικών μελετών και ερευνών διαπιστώθηκε πως η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία που σχετίζεται με την ειδική αδυναμία του μαθητή να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Εμφανίζεται στα αγόρια σε αναλογία 4:1 σε σχέση με τα κορίτσια. Ο δυσλεκτικός μαθητής αν και έχει όλες τις δυνατότητες να ανταπεξέλ-

θει στις απαιτήσεις των εργασιών του, εν τούτοις αδυνατεί. Η αδυναμία αυτή δεν οφείλεται σε αισθητηριακό πρόβλημα (π.χ. ακοή) ή σε νοητικό παράγοντα καθώς το παιδί με δυσλεξία έχει κανονική ή ανώτερη νοημοσύνη. Η δυσλεξία επίσης δεν οφείλεται σε έλλειψη κινήτρων, σε ακατάλληλη μορφή διδασκαλίας ή σε μη υποστηρικτικό οικογενειακό – κοινωνικό πλαίσιο, αν και αυτές οι παράμετροι μπορεί να συνυπάρχουν με τη δυσλεξία. Έρευνες αποδεικνύουν πως το βασικό αίτιο της δυσλεξίας είναι η δυσλειτουργία ορισμένων εγκεφαλικών κέντρων. Η διαφορετική δομή των εγκεφάλων των δυσλεκτικών ατόμων έχει ως αποτέλεσμα να υπερλειτουργούν και να υπερέχουν σε άλλους τομείς της ζωής. Πρέπει να επισημανθεί πως τα άτομα αυτά διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων καθώς χαρακτηρίζονται για τη γρήγορη

Στην ομιλία

● Δυσκολία στη έκφραση των σκέψεων. ● Χρήση αναποτελεσματικών φράσεων, ελλιπείς προτάσεις.

Στην μνήμη

● Άριστη μακροπρόθεσμη μνήμη όσον αφορά τις εμπειρίες, τις τοποθεσίες και τα πρόσωπα αλλά φτωχή βραχυπρόθεσμη μνήμη. ● Δυσκολία να θυμηθεί και να εκτελέσει μια σειρά προσωπικών εντολών. ● Δυσκολία στην απομνημόνευση γλωσσικού υλικού, δηλαδή λέξεων κι αριθμών.

Στα μαθηματικά

● Υπολογισμός μετρώντας τα δάχτυλα ή επινοώντας άλλα τεχνάσματα. ● Μπορεί να μετρήσει αλλά έχει δυσκολία στη μέτρηση αντικειμένων και στις οικονομικές δοσοληψίες (καταμέτρηση - διαχείριση χρημάτων). ● Δυσκολία να πουν την προπαίδεια με τη σειρά ή ανακατεμένα. ● Δεν έχουν πάντα δυσκολία στη μαθηματική σκέψη αλλά μπερδεύονται στην ανάγνωση της εκφώνησης και γι’ αυτό κάνουν λάθη.

04 κλειδί στη μάθηση

αντίληψη τους, την οξυδέρκεια των παρατηρήσεων τους, την κλίση τους στην μουσική, κλπ. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν «Η νοητική λειτουργία που προκαλεί τη δυσλεξία είναι κυριολεκτικά ένα χάρισμα, είναι μια φυσική ικανότητα, ένα ταλέντο…» Ρόναλντ, Ν. Η διαφορά ενός δυσλεκτικού από ένα μη δυσλεκτικό μαθητή έγκειται στο ότι ο πρώτος θα διδαχθεί και θα εκπαιδευθεί μέσα από εναλλακτικές διδακτικές διαδικασίες με βάση το είδος των δυσκολιών που αντιμετωπίζει. Ο βαθμός βέβαια της σοβαρότητας όπως και ο τομέας δυσκολίας ποικίλει από άτομο σε άτομο. Τα συνηθισμένα ωστόσο συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάσει το δυσλεκτικό άτομο στην παιδική του ηλικία είναι :

Στον τομέα της ανάγνωσης και της γραφής

● Καθρεφτική γραφή στα γράμματα του ονόματος ή τους αριθμούς (χα αντί για αχ, 9 αντί για Ρ). ● Ακατάστατα γραπτά. ● Ο ρυθμός της αντιγραφής είναι ιδιαίτερα αργός. ● Τα σχήματα και οι ζωγραφιές είναι δυσνόητες. ● Φτωχή ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής σε θέματα κυρίως γραφής. ● Ορθογραφικά λάθη. ● Δυσκολία στην φωνολογική επεξεργασία του λόγου. (Δυσκολία να αναλύσουν τον προφορικό λόγο στα στοιχεία από τα οποία αποτελείται όπως συλλαβές, φωνήματα). ● Συνήθως κάνουν λάθη κατά την αντιγραφή στοιχείων από τον πίνακα. ● Παραλείπουν τα σημεία στίξης.

Στον χωροχρονικό προσανατολισμό

● Δυσκολία στην εκτέλεση έργων που προϋποθέτουν προσανατολισμό στο χώρο ή στο χρόνο. ● Σύγχυση του αριστερά-δεξιά, Βορράς- Νότος, χθες-αύριο, πριν-μετά. ● Δυσκολία να διαβάσει τον χάρτη ή να μάθει την ώρα. ● Δυσκολία να πουν τους μήνες με τη σειρά ή αντίστροφα.

● Χρειάζεται να δείξετε αρκετή επιμονή και υπομονή, αφιερώνοντας ώρες στην μελέτη του παιδιού σας. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατό, τότε καλό θα είναι να αναθέσετε την μελέτη του σε άλλο πρόσωπο. ● Ενθαρρύνετε το παιδί σας να λαμβάνει μέρος σε καλλιτεχνικές και αθλητικές δραστηριότητες. Με αυτό τον τρόπο θα νιώσει δημιουργικό και ικανό, αναπτύσσοντας συναισθήματα αυτοεκτίμησης. ● Διατηρήστε τακτική επικοινωνία και συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του παιδιού σας. ● Δημιουργείστε ένα υποστηρικτικό οικογενειακό κλίμα μέσα στο οποίο το παιδί μπορεί να αισθανθεί την τρυφερότητα και την κατανόηση σας. ● Παρέχετε απλές και σαφείς οδηγίες που να ενημερώνουν το παιδί για το τι ακριβώς περιμένετε από αυτό. ● Η εκμάθηση αποδοτικών τρόπων με τους οποίους πρέπει να γίνεται η μελέτη του παιδιού σας και η οργάνωση της προετοιμασίας του για το σχολείο (π.χ. Πως χωρίζουμε παραγράφους, πως αποδίδουμε τα ουσιώδη σημεία του κειμένου, κλπ) είναι πολύ βοηθητική για το ίδιο. ● Η ενημέρωση και η εκπαίδευση σας στο θέμα της δυσλεξίας, προσφέρει μεγάλη συμβολή στην επιτυχία του παιδιού σας.

Γίνεται αντιληπτό πως η δυσλεξία μπορεί να διαπιστωθεί όταν το παιδί μπει στην Α΄ και Β’ Δημοτικού. Η έγκαιρη διάγνωση, η κατάλληλη παρέμβαση και καθοδήγηση, η συστηματική δουλειά και η υποστήριξη του παιδιού από την οικογένεια, τους εκπαιδευτικούς και όσους το περιβάλλουν αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την επιτυχή αντιμετώπιση της δυσλεξίας. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρεται η δυνατότητα στο παιδί να ξεπεράσει τα μα-

θησιακά του εμπόδια, να προσαρμοστεί στο περιβάλλον του σχολείου του και μελλοντικά στο επαγγελματικό του περιβάλλον. Επομένως μέσα από την σωστή διαχείριση της δυσλεξίας, τα παιδιά αυτά μπορούν να προχωρήσουν σε σπουδές ανώτερου και ανώτατου επιπέδου. Η μη έγκαιρη όμως διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σταδιακά στη δημιουργία ψυχολογικών προβλημάτων στο παιδί, ως επακόλουθο των σχολικών αποτυχιών

ΔΥΣΛΕΞΙΑ

Ο ρόλος και η στάση των γονέων απέναντι στο παιδί με δυσλεξία είναι καθοριστικός για τη βελτίωση των δυσκολιών του. Οι ακόλουθες προτάσεις κρίνονται απαραίτητες για τη σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης :

όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε

Προτάσεις προς τους Γονείς

και των λανθασμένων χειρισμών. Λόγω των μη ευνοϊκών συνθηκών το παιδί με δυσλεξία μπορεί να νοιώσει συναισθήματα μειονεξίας και κατωτερότητας, χάνοντας την εμπιστοσύνη στον εαυτό του λόγω των ανυπέρβλητων εμποδίων που συναντά. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν να καταλήξει στην αυτοαπόρριψη και την παραίτηση, γεγονός που μπορεί να έχει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην μελλοντική του ζωή.

Μύθοι για τη Δυσλεξία ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Η δυσλεξία επηρεάζει τον προφορικό λόγο των παιδιών. Τα περισσότερα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή μειωμένη σχολική επίδοση έχουν δυσλεξία. Τα παιδιά με δυσλεξία έχουν χαμηλό δείκτη νοημοσύνης. Όλα τα παιδιά που μπερδεύουν το «3» με το «ε» ή το «δ» με το «θ» έχουν δυσλεξία. Τα δυσλεκτικά παιδιά βλέπουν τα σχήματα ή τα γράμματα ανάποδα. Εάν ένα παιδί δεν έχει καθρεπτική γραφή και δεν γράφει τα γράμματα ανάποδα τότε αποκλείεται να έχει δυσλεξία. Η αριστεροχειρία προκαλεί δυσλεξία. Τα δυσλεκτικά παιδιά μεγαλώνοντας θα ξεπεράσουν τη δυσλεξία τους. Η δυσλεξία οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια.

Βιβλιογραφικές πηγές «Δυσλεξία. Φύση του προβλήματος και αντιμετώπιση», Δώρα Μαυρομμάτη, Αθήνα 2004 http://www.specialeducation.gr/ http://www.dyslexia.gr/ http://www.interdys.org/

κλειδί στη μάθηση 05

ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Η επίδραση του στην ανάπτυξη του παιδιού Το παιχνίδι διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη ζωή των παιδιών αφού μέσα από αυτό μαθαίνουν την ουσία του πραγματικού κόσμου και συγχρόνως αναπτύσσουν τη φαντασία τους. Από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους τα βρέφη ασχολούνται με διάφορες εξερευνήσεις μέσω των αισθήσεων π.χ. παράγουν ήχους, κάνουν κινήσεις, μιμούνται. Το αισθητηριακό παιχνίδι είναι και η αρχή του παιχνιδιού. Η διαμόρφωση της εικόνας του παιδιού για τον κόσμο αρχίζει μέσα από τις αισθήσεις που προσφέρουν διάφορα υλικά / παιχνίδια όπως μαλακά ζωάκια, κουδουνίστρες, νερό, κλπ. Οι τυχαίες και ελεύθερες κινήσεις μέσω της χρήσης αυτών των υλικών, σταδιακά μετατρέπονται σε μία πιο τακτική και ηθελημένη συμπεριφορά του παιδιού με συναίσθηση των πράξε-

06 κλειδί στη μάθηση

ων του και με δυνατότητα ελέγχου. Το αισθητηριακό παιχνίδι επηρεάζει παράλληλα και τη σωματική ανάπτυξη του παιδιού, συντελώντας στην ενδυνάμωση του νευρικού συστήματος. Στη νηπιακή ηλικία γίνεται και η εισαγωγή σε παιχνίδια με κυρίως μαθησιακό χαρακτήρα όπως συναρμολογούμενα, κούκλες, κλπ. Το παιδί τώρα αρχίζει να εξασκεί συνδυασμένες κινήσεις π.χ. μάτια - χέρια και κατηγοριοποιεί μορφές, μεγέθη και χρώματα. Τα παιχνίδια με κατασκευές του παρέχουν τη δυνατότητα για μία πρώτη γνωριμία με τις έννοιες των σχημάτων και της ισορροπίας.

Σε αυτό το στάδιο ιδιαίτερη σημασία στη διαμόρφωση του συναισθηματικού του κόσμου έχουν οι κούκλες και τα μικρά ζωάκια - παιχνίδια. Μέσα από αυτά το παιδί προβάλλει τις εμπειρίες του, τα συναισθήματα του και τις σκέψεις του. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται ακόμα και η επινόηση φανταστικών φίλων που συντροφεύουν το παιδί στο παιχνίδι του. Δημιουργώντας έναν ξεχωριστό, φανταστικό κόσμο, απαλλαγμένο από τους περιορισμούς της πραγματικότητας, μπορεί πλέον ελεύθερο να επεξεργαστεί τα βιώματα του, να εκφράσει τις επιθυμίες του και να αναπτύξει νέα νοήματα. Αργότερα, αρχίζει να ασχολείται με ομαδικά παιχνίδια, μέσα από τα οποία του παρέχεται η δυνατότητα να αλληλεπιδρά με άλλα άτομα, καλλιεργώντας τις κοινωνικές του δεξιότητες π.χ. μαθαίνει να περιμένει τη σειρά του, να ακολουθεί οδηγίες, να μοιράζεται και να καθορίζει τους ρόλους του.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ

● Σωματικές μέσω της εξάσκησης της λεπτής και αδρής κινητικότητας. ● Συναισθηματικές, μέσα από την έκφραση συναισθημάτων και εντάσεων. ● Διανοητικές με την καλλιέργεια των γνωστικών δεξιοτήτων (μάθηση, μνήμη, επίλυση προβλημάτων, δημιουργικότητα). ● Κοινωνικές μέσω της μορφής αλληλεπίδρασης με συνομήλικα κυρίως άτομα. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα διεξαχθεί το παιχνίδι, όπως και η αντιμετώπιση μας προς το παιδί, είναι καθοριστικής σημασίας. ● Ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον αποτελεί πάντα το κατάλληλο πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τις σκέψεις και τις ιδέες του. ● Οι ενήλικες πρέπει να προωθούν τη δημιουργική φαντασία του παιδιού τους δημιουργώντας ένα κλίμα αποδοχής και υποστήριξης. ● Ο σεβασμός των απόψεων και των επιλογών του παιδιού την ώρα του παιχνιδιού κρίνεται απαραίτητος. Συνεχείς κατευθύνσεις λέγοντας στο παιδί τι να κάνει επηρεάζει αρνητικά το σκοπό του παιχνιδιού. ● Η επιλογή των παιχνιδιών πρέπει να είναι ανάλογη της χρονολογικής και αναπτυξιακής ηλικίας του.

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΒΡΕΦΗ - 1 έτους ● ● ● ● ● ● ●

Κουδουνίστρες Μαλακά ζωάκια Υφασμάτινες μπάλες Παιχνίδια που παράγουν ήχους Κρεμαστά φωτεινά παιχνίδια Βιβλία από ύφασμα με έντονα χρώματα Μουσικά παιχνίδια

1 – 2 ετών

● Βιβλία με μουσική και χρωματιστές εικόνες από ύφασμα/ πλαστικό ● Πάνινες κούκλες ● Μουσικά παιχνίδια ● Παιδικά τηλέφωνα

η επίδραση του στην ανάπτυξη του παιδιού

Αναμφισβήτητα μέσω του παιχνιδιού το παιδί μπορεί να αναπτύξει τις ακόλουθες, σημαντικές για την μετέπειτα πορεία της ζωής του, δεξιότητες:

2 – 5 ετών ● ● ● ● ● ●

Παζλ με λίγα κομμάτια (ως 50) Πλαστελίνη, πηλός, μπογιές μη τοξικές Κούκλες Τουβλάκια Ξύλινες κατασκευές Παιχνίδια – αντικείμενα καθημερινότητας: κουζινικά, εργαλεία για μαστορέματα, αυτοκινητάκια

5 – 10 ετών ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Ψαλίδια, κόλες Μαρκαδόροι, ξυλομπογιές, νερομπογιές Μπάλες Μαριονέτες Κούκλες Αυτοκινητάκια Παζλ (60 κομμάτια +) Επιτραπέζια παιχνίδια Εκπαιδευτικά παιχνίδια σε υπολογιστές

10 – 13 ετών

Βιβλιογραφικές πηγές

● ● ● ●

Επιτραπέζια παιχνίδια Εκπαιδευτικά παιχνίδια σε υπολογιστές Συλλογές Αθλητικά ομαδικά παιχνίδια

Cattanach, Ann. (2003). Θεραπεία μέσω του παιχνιδιού. Μετάφραση Μεγαλούδη Φωτεινή, Αθήνα, Σαββάλα Πολυμενάκου- Παπακυριάκου, Φ. (1988). Το παιχνίδι στην άσκηση – μάθηση, Α’ Μέρος, Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής Sigafoos, J. (1999). The wages of playing are fun and learning. International Journal of Disability, Development and Education; 46(3); 285-287 http://www.vita.gr κλειδί στη μάθηση 07

ομιλία

ΠΑΙΔΙΩΝ Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε; Η ομιλία είναι το λεκτικό μέσο που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνούμε. Ο κάθε άνθρωπος γεννιέται με την ικανότητα να μάθει να μιλάει. Ο μηχανισμός ομιλίας λοιπόν που διαθέτει από τη γέννηση του είναι αυτός που θα του επιτρέψει να κατανοήσει το περιεχόμενο της ομιλίας και σταδιακά να το αναπαραγάγει. Συνήθως, νομίζουμε ότι το παιδί μας είναι πολύ μικρό ακόμη για να μιλάει σωστά και νομίζουμε ότι απλά συνεχίζει να φέρεται σαν μωρό, αν κι εκείνο μπορεί να παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις στην ομιλία του. Επίσης νομίζουμε ότι η Λογοθεραπεία απευθύνεται μόνο στα

08 κλειδί στη μάθηση

παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, τα οποία δεν σχετίζονται μόνο με τους τομείς της ομιλίας. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η Λογοθεραπεία μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα ωφέλιμη και για παιδιά που αντιμετωπίζουν λιγότερο σοβαρά προβλήματα. Ορισμένα παιδιά, που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν σοβαρές διαταραχές, αλλά ενδέχεται να είναι και ιδιαίτερα έξυπνα, τυχαίνει να συναντούν δυσκολίες στο λόγο τους και χρειάζονται βοήθεια. Κρίσιμη χρονική περίοδος για την ανάπτυξη και εξέλιξη της ομιλίας θεωρείται το 1½ ως το 4 ½ έτος ηλικίας του παιδιού. Σε αυτό το διάστημα το παιδί καταφέρνει να κατακτήσει όλες τις βασικές δομές της μητρικής του γλώσσας, κατορθώνοντας με αυτόν τον τρόπο να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί τους άλλους και ταυτόχρονα το ίδιο να γίνεται κατανοητό, όταν μιλάει. Η κατάκτηση αυτή βέβαια ακολουθεί μία ορισμένη εξελικτική πορεία. Ωστόσο πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψιν πως το κάθε παιδί έχει το δικό του προσωπικό ρυθμό ανάπτυξης και ως εκ τούτου και το δικό του ρυθμό ανάπτυξης της ομιλίας του π.χ. ένα παιδί μπορεί

να πει τη λέξη «μαμά» 9 μηνών και ένα άλλο 13 μηνών, χωρίς αυτό να σημαίνει πως το δεύτερο παρουσιάζει κάποια μορφή καθυστέρησης. Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά όρια μέσα στα οποία το παιδί θα πρέπει να έχει κατακτήσει ποιοτικά και ποσοτικά κάποιες φωνολογικές δεξιότητες. Όταν η παρέκκλιση ξεπερνά αρκετά τα προκαθορισμένα όρια π.χ. στην ηλικία των 18 μηνών δεν μιλάει ή στην ηλικία των 2 ετών δε συνδυάζει 2-3 λέξεις στην ομιλία του, τότε αυτό θα πρέπει να αποτελέσει σημείο ανησυχίας για τους γονείς. Σε αυτή την περίπτωση δε θα πρέπει να καθυστερήσουν την αναζήτηση βοήθειας από ειδικό λογοθεραπευτή καθώς η πρώιμη και έγκαιρη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική. Ο ειδικός θα αξιολογήσει το παιδί, θα πάρει ένα αναλυτικό ιστορικό και θα λύσει οποιαδήποτε απορία τους. Αναμφισβήτητα, η καλή λεκτική επικοινωνία με τους άλλους, είναι απαραίτητη για την ομαλή συναισθηματική και κοινωνική εξέλιξη του παιδιού. Για αυτό εξίσου σημαντική είναι και η πρόληψη κι η αντιμετώπιση των διαταραχών της.

2 έως 3 ΕΤΩΝ

3 έως 4 ΕΤΩΝ

4

ΕΤΩΝ

5

ΕΤΩΝ

6 έως11 ΕΤΩΝ

● ● ● ●

Χρησιμοποιεί 5 – 20 λέξεις (18 μηνών) Χρησιμοποιεί 20 -50 λέξεις (2 χρονών) Επαναλαμβάνει κάποιες εντολές Κάνει ερωτήσεις με δύο λέξεις μαζί

● ● ● ● ● ● ●

Χρησιμοποιεί μέχρι και 300 λέξεις Χρησιμοποιεί προτάσεις μέχρι και τριών λέξεων Κάνει πολλές ερωτήσεις χρησιμοποιώντας το ‘τι’, ‘που’, ‘γιατί’ Κουβεντιάζει μόνο του ή με τα παιχνίδια του Συμμετέχει σε παιδικά τραγούδια που έχουν κίνηση Το λεξιλόγιό του συνεχώς εμπλουτίζεται Αντιλαμβάνεται τις χωρικές έννοιες

● ● ● ●

Χρησιμοποιεί μέχρι και 500 λέξεις Χρησιμοποιεί πιο ολοκληρωμένες προτάσεις Διηγείται μέρος μιας ιστορίας Αρχίζει να δημιουργεί σωστές συντακτικά και γραμματικά προτάσεις ● Λέει παιδικά τραγουδάκια ● ● ● ● ● ●

Χρησιμοποιεί προτάσεις 4-5 λέξεων Περιμένει τη σειρά του Μετράει τουλάχιστον ως το 5 Μπορεί να ενώσει δύο προτάσεις με το ‘και’ Μπορεί να κάνει ερώτηση, να προστάξει, να εκφράσει άρνηση Η ομιλία του πλησιάζει περισσότερο σε αυτή των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό ● Διηγείται τις εμπειρίες του ● Αναγνωρίζει τα χρώματα ● Μπορεί να κατανοήσει και να χρησιμοποιήσει χρονικές έννοιες όπως σήμερα, αύριο, χθες ● Χρησιμοποιεί γύρω στις 2200 λέξεις ● Μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία δίνοντας την αρχή – μέση – τέλος ● Διακρίνει το δεξί – αριστερό ● Αναγνωρίζει τα χρώματα και τα κατονομάζει ● Αποκτά λογική σκέψη. Μπορεί να αιτιολογεί καταστάσεις ● Εκφράζεται διαφορετικά στο γραπτό από ότι στον προφορικό λόγο ● Μπορεί να προσαρμόσει τον τρόπο που μιλάει με βάση την ηλικία το επίπεδο, τις γνώσεις, τη σχέση του με το συνομιλητή

12 έως 18 ΜΗΝΩΝ

18 έως 24

ΜΗΝΩΝ

2 έως 3 ΕΤΩΝ

3 έως 4 ΕΤΩΝ

4 έως 5 ΕΤΩΝ

5 έως 6 ΕΤΩΝ

● ● ● ● ●

Το παιδί δε μιλάει καθόλου Δεν είναι καθόλου κοινωνικό Δεν κατανοεί απλές εντολές Δεν κοιτάζει τους άλλους Δεν εκφράζει αίτημα για απλές ανάγκες (πχ δίψα)

● Χρησιμοποιεί περισσότερες χειρονομίες αντί για λέξεις ● Δεν μπορεί να μιλήσει ή να κατανοήσει ● ● ● ●

Το παιδί εμφανίζει ακατάληπτη ομιλία Δεν συνδυάζει λέξεις για παραγωγή μικρών προτάσεων Δεν χρησιμοποιεί άρνηση (πχ «όχι πάω») Το λεξιλόγιό του είναι πολύ περιορισμένο

● ● ● ●

Δεν κάνει ερωτήσεις (πχ γιατί, τι κλπ) Το λεξιλόγιό του είναι μειωμένο Η ομιλία του δεν είναι καταληπτή Δεν αστειεύεται και δεν απαντά σε ερωτήσεις

● Δεν χρησιμοποιεί πλήρεις προτάσεις ● Δεν ακολουθεί οδηγίες ● Παρουσιάζει δυσρυθμίες (πχ επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις στη ροή της ομιλίας του) ● Δεν μπορεί να κατανοήσει και να αφηγηθεί με λίγα λόγια μια μικρή ιστορία ● Το λεξιλόγιό του είναι μειωμένο ● ● ● ● ● ●

Δεν ακολουθεί σύνθετες εντολές Δεν επικοινωνεί με συνομηλίκους και ενήλικες Δεν χρησιμοποιεί γραμματικά ολοκληρωμένες προτάσεις Δεν μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία με σωστή χρονική σειρά Ο λόγος του είναι ακατάληπτος Δεν έχει κατακτήσει όλα τα φωνήματα στην ομιλία του

ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΕΤΩΝ

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Ακολουθεί πίνακας ανησυχητικών ενδείξεων

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε ;

1 έως 2

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Στον πίνακα που ακολουθεί παραθέτουμε τις γλωσσολογικές δεξιότητες που θα πρέπει να έχουν κατακτηθεί στην αντίστοιχη χρονολογική ηλικία.

Βιβλιογραφικές πηγές www.ierissos.com/Psemmas/U1.pdf - Παρόμοιες σελίδες www.logopedists.gr/ www.specialeducation.gr/ www.speechtherapy.org.cy/index.php?option Jackie Cookie & Diana Williams, “Working with Children’s Language”, Winslow Press κλειδί στη μάθηση 09

“ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ” Ιωάννα Αμβραζιάδου Παιδοψυχίατρος Οι παιδικές διαταραχές είναι ένα θέμα που προβληματίζει τους γονείς αλλά και γενικά όσους εμπλέκονται στη φροντίδα των παιδιών. Η κ. Ιωάννα Αμβραζιάδου, διακεκριμένη παιδοψυχίατρος με πλούσια δράση και εμπειρία στον τομέα των παιδικών ψυχικών διαταραχών μας δίνει σημαντικές απαντήσεις πάνω σε βασικά ερωτήματα που πολύ συχνά οι γονείς και οι ειδικοί θέτουν.

10 κλειδί στη μάθηση

Τι πιστεύετε για την πρώιμη παρέμβαση στις παιδικές διαταραχές; Κατ’ αρχάς είναι γνωστό ότι από τις αρχές της ζωής τίθενται οι βάσεις για την οργάνωση του ψυχισμού ενός ανθρώπου και για τη σχέση του με τους άλλους. Η πρώιμη παρέμβαση λοιπόν έχει σαν στόχο την αντιμετώπιση των δυσκολιών την ώρα που διαμορφώνονται, πριν ακόμα παγιωθούν κάποιες καταστάσεις. Για τον λόγο αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό όσο πιο νωρίς διαπιστώνουμε τις διαταραχές να έχουμε κάποια παρέμβαση. Ποιες είναι οι βασικές ενδείξεις που θα έπρεπε να κινητοποιήσουν τους γονείς για αναζήτηση βοήθειας ; Η διάκριση φυσιολογικού – παθολογικού δεν είναι πάντα εύκολη, πολύ συχνά δηλαδή υπάρχουν αποκλίσεις από το φυσιολογικό, οι οποίες είναι δύσκολο να καθορίσουμε αν είναι απλές αποκλίσεις ή ενδείξεις κάποιας διαταραχής. Αυτό που νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό για να κινητοποιηθεί ένας γονέας είναι ο τρόπος που το παιδί επικοινωνεί με τον ίδιο και γενικά με τους ενήλικες που το φροντίζουν. Αν εκεί υπάρχουν δυσκολίες οποιουδήποτε είδους όπως αντιδραστικότητα, άρνηση, διάσπαση ως και παντελή δυσκολία στην επικοινωνία, τότε θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν. Μία ακόμα ένδειξη αποτελεί και η ανησυχία του περιβάλλοντος των γονέων, δηλαδή αν κάποιος άνθρωπος που εμπιστεύονται τους πει κάτι με εύσχημο τρόπο, καλό θα ήταν πριν τρομάξουν ή θυμώσουν να το σκεφτούν και να μην το αγνοήσουν.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη φαρμακευτική αγωγή στη θεραπεία παιδιών; Η σύγχρονη εποχή δίνει μεγάλη έμφαση στην ανακάλυψη νέων βιολογικών μεθόδων αντιμετώπισης όλων των ασθενειών και των ψυχικών δυσκολιών. Τα φάρμακα λοιπόν αποτελούν έναν τρόπο θεραπείας, ο οποίος αν και δεν είναι πολύ διαδεδομένος στην παιδοψυχιατρική, εν τούτοις η γνώση προχωράει και βγαίνουν καινούρια φάρμακα επιφέροντας αρκετές φορές καλά αποτελέσματα. Όμως ειδικά για την παιδοψυχιατρική να πούμε ότι πάντα θα παίζει ρόλο και ο τρόπος με τον οποίο διαπαιδαγωγείται το παιδί και η οικογένεια του. Αυτό σημαίνει ότι όσο και να προχωρήσει η βιολογία, η φύση των ψυχικών δυσκολιών πάντα θα βάζει μπροστά εκπαιδευτικούς – θεραπευτικούς, ψυχολογικούς – θεραπευτικούς παράγοντες οι οποίοι θα είναι εξίσου σημαντικοί. Σε ποιές περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή; Οι περιπτώσεις που χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή είναι ένα θέμα που θα κρίνει ο θεράπων ιατρός και θα συναποφασίσει με τους γονείς του παιδιού. Κρίνεται απαραίτητο βέβαια πρώτα οι γονείς να καταλάβουν πού θα ωφελήσει το παιδί τους και ενδεχομένως ποιές θα είναι οι παρενέργειες ώστε να είναι ενήμεροι για τυχόν δυσκολίες με το φάρμακο.

Κατά πόσο η οικογένεια συμβάλλει στη θεραπεία του παιδιού; Η συμβολή της οικογένειας αλλά και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος είναι πάρα πολύ σημαντική στην αντιμετώπιση των δυσκολιών ενός παιδιού. Στη σύγχρονη εποχή το μοντέλο της αιτιοπαθογένειας είναι βιο-ψυχοκοινωνικό δηλαδή είναι βιολογικών παραγόντων, ψυχικών παραγόντων και παρέμβασης από το εξωτερικό περιβάλλον. Γι’ αυτό υπάρχουν μέθοδοι όπως η ψυχοθεραπεία, η συμβουλευτική κλπ καθώς θεωρούμε ότι η παρέμβαση από ανθρώπους σημαντικούς για το παιδί μπορεί να επιφέρει αλλαγές και στο ίδιο. Πρέπει να επισημανθεί βέβαια ότι και οι βιολογικοί παράγοντες παίζουν ρόλο και δεν είναι όλα ευθύνη των γονέων. Όμως όσο καλύτερα οι γονείς μπορούν να καταλάβουν το παιδί τους και τις δυσκολίες του, τόσο περισσότερο συνεισφέρουν για να τις αντιμετωπίσουν οι ίδιοι και το παιδί. Θεωρείτε ότι η συνεργασία με έναν παιδοψυχίατρο μπορεί να στιγματίσει την οικογένεια και το παιδί; Στη σύγχρονη κοινωνία το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι πια εξοικειωμένο με έννοιες ψυχολογικές. Εν τούτοις λόγω της φύσης του ψυχισμού, που είναι μια πολύ ευαίσθητη και πιο εσωτερική πλευρά των ανθρώπων, κάθε αναφορά σε δυσκολίες σε αυτό τον τομέα διεγείρουν τη φαντασία και δημιουργούν μία αναστάτωση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βλέπουμε πάντα μια δυσκολία και μία επιφύλαξη για να μιλήσει κανείς ανοιχτά για τέτοια θέματα. Νομίζω ότι αυτό είναι εν μέρει αναμενόμενο και δε θα αλλάξει με την πορεία του χρόνου. Καλό θα είναι βέβαια σε αυτές τις περιπτώσεις να μην εκτίθενται όλα στην κοινή θέα, για αυτό και συμβουλεύω τους γονείς και τα παιδιά να μην εκθέτουν τη δυσκολία τόσο ανοιχτά, καθώς είναι κάτι προσωπικό που χρειάζεται πάντα μια προστασία.

μικρές

ιστορίες

. Με λένε .. ... Γιωργάκη και πηγαίνω Β’ Δημοτικού. Στο σχολείο μου μαθαίνω να γράφω γράμματα και αριθμούς. Αλλά να σας πω την αλήθεια… πολύ με μπερδεύουν όλα αυτά.

Και στο σχολείο δεν μου αρέσει να πηγαίνω. Εκεί συχνά τα παιδάκια με κοροϊδεύουν γιατί δεν κάνω τις εργασίες μου και δεν τα καταφέρνω όπως αυτά. Πότε γράφουμε 3; Ποιο είναι το ε;; …γράμματα περίεργα.. όλα ανακατεμένα.. δεν μπορώ να τα καταλάβω και είναι τόσο πολλά. Δεν ξέρω πως και τι πρέπει να γράψω για να είναι σωστό. Δεν είμαι τεμπέλης, ούτε χαζός, μόνο μπερδεύομαι… αλήθεια σας λέω.

Νομίζω πως κάτι χρειάζομαι… ίσως μία βοήθεια ώστε να καταλάβω και εγώ, όπως και τα άλλα παιδάκια.

Δε θέλω να είμαι κακός μαθητής.

.. Μία μέρα . ... οι γονείς μου με έφεραν στα ikid.

Μου είπαν πως εκεί θα συναντήσω καλές δασκάλες που θα με βοηθήσουν να καταλάβω όσα μέχρι τώρα με δυσκόλευαν. Συναντώ μια δασκάλα. Τη λένε Αλίκη και με καλεί στο γραφείο της για να με αξιολογήσει. Αυτό σημαίνει πως θα πω και θα γράψω μερικές λεξούλες. Δεν είναι δύσκολο και περνώ πολύ όμορφα. Η κυρία Αλίκη είναι πολύ καλή. Δε με μαλώνει, με καταλαβαίνει! Αρχίζει να μου αρέσει εδώ. Μου είπαν πως κάποιες δασκάλες μίλησαν για εμένα και βρήκαν τρόπο για να με βοηθήσουν να μην μπερδεύομαι άλλο. Τώρα κάνω μαθήματα με τη δασκάλα μου, την κυρία Αγγελική. Περνάμε ωραία! Η κυρία Αγγελική με βοηθά να βάλω σε τάξη όλα όσα με μπέρδευαν και μου δείχνει τρόπους για να διαβάζω εύκολα. Τώρα καταλαβαίνω πως το διάβασμα δεν είναι και τόσο κακό όσο νόμιζα. Μαθαίνω πολλά πράγματα μόνος μου και μου αρέσει πολύ αυτό.

Τελικά τίποτα δεν είναι δύσκολο αν σου το δείξουν με το σωστό τρόπο! : )

Τέλος ! κλειδί στη μάθηση 11

τι

09 ε 20 ετ 1/ /0 έχ 01 ό δα απ λί % ε ει σε 15 ποτ χύ α (Iσ τη ση δή η ντρ . τή τω ια ησ κέ δα αυ έκπ οπο λόγ τα λά ε α ιο ό Ελ Μ γι αξ απ ην α τ έν d σ σε iki

ω

πτ

Εκ

Λογοθεραπεία Εργοθεραπεία Ειδική αγωγή Μαθησιακές δυσκολίες Ψυχοθεραπεία Συμβουλευτική Γονέων Παιδοψυχιατρικό Πρόληψη & Ενημέρωση

κό

9)

όν

00 /2 12

1/

υπ

ι3 χρ

μέ

Κο

%

15

ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 25ης Μαρτίου 162 Τ 210 5022284 F 210 5022116 Ε petroupoli@ikid.gr ΚΑΜΑΤΕΡΟ Λεωφόρος Φυλής 88 Τ 210 2310633 F 210 2310677 Ε kamatero@ikid.gr

ι*

Γραμμή Επικοινωνίας:

801 11 10900 *

website:

www.ikid.gr

Αυτό το κουπόνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μια φορά, για έναν πελάτη και δεν έχει αντίκρυσμα σε μετρητά. Πρέπει να επιδεικνύεται πριν από την πραγματοποίηση της αξιολόγησης. Δεν μπορούν να γίνουν αντισταθμίσεις με προηγούμενες υπηρεσίες. Για ερωτήσεις σχετικά με την διαδικασία αξιολόγησης μπορείτε να καλείτε στην γραμμή επικοινωνίας των κέντρων ikid: 801 11 10900.