100% Zuid-Thailand

Z EKER DOEN ETEN & DRINKEN O Ba-Mii Hong Kong, Bangkok > 35 O Thor’s Palace, Koh Chang > 65 O Dining on the Rocks, Koh Samui > 93 O Kra Jok Si, Phuket > 120 O Avondmarkt, Krabi-stad > 125

OVERNACHTEN O Arun Residence, Bangkok > 44 O Lima Coco Resort, Koh Samet > 62 O The Jungle Club, Koh Samui > 91 O Villa Elisabeth, Phuket > 119 O Mountain Resort, Koh Lipe, > 157

SHOPPEN O Harnn (& Thann), Bangkok > 47 O Chatuchak Weekendmarkt, Bangkok > 42

O Almeta Silk, Bangkok > 47 O Soul of Asia, Phuket > 121

DE NATUUR IN O Khao Sam Roi Yot National Park, ten zuiden van Hua Hin > 75

O Khao Sok National Park, ten noorden van Phuket > 100

MET DE KIDS O Olifantenkamp Ban Kwan Chang, Koh Chang > 59

O Oasis Sea World, Chanthaburi > 56 O Pretpark Fantasea, Phuket > 107

O Koh Similan National Park, ten noorden van Phuket > 98

O Phang-Nga-baai, Phuket > 117 O Koh Tarutao, het diepe zuiden > 152

HIGHLIGHTS O Sky Bar, Bangkok > 46 O Tijgertempel, Kanchanaburi > 76 O Historische tempels, Phetchaburi > 73 O Wat Tham Sua, Krabi > 129

WELLNESS O Wat Pho, Bangkok > 31 en 42 O Chiva-Som, Hua Hin > 72 en 77 O Tamarind Springs Tropical Day Spa, Koh Samui > 86

O The Sanctuary, Koh Pha-Ngan > 92

I NHOUD VOORWOORD 5

O........... . ......O..O..O..O..O..O..O..O..O

OVER ZUID-THAILAND Zuid-Thailand nu 6 Kinderen van het land 8 Plaats voor iedereen? 10 Boeddha in de geestenwereld 12 Cultuurpolitieke strijd 14 Onder de heilige vijgenboom 16 De ziel van de Thaise keuken 18 Het rijk van de Chakri-koningen 20 Blauwe baaien en groene mangroves 24

BANGKOK 27 VAN PATTAYA TOT KOH CHANG 49 TEN ZUIDWESTEN VAN BANGKOK 67 KOH SAMUI, KOH TAO EN KOH PHA-NGAN 81 TEN NOORDEN VAN PHUKET 95 PHUKET EN DE PHANG-NGA-BAAI 105 KRABI, KOH PHI PHI EN KOH LANTA 123 HET DIEPE ZUIDEN 145 PRAKTISCH Voor vertrek 159, Reis en aankomst 162, Vervoer 162, Praktische info 164, In geval van nood 165, Lokale gebruiken 166, Agenda 167, Overnachten 168, Eten & drinken 169, Shoppen 169, Handig om te weten 170, Activiteiten 171

WOORDENLIJST 173 100% ACTIEF 176 INDEX 178

VOORWOORD Vlak voordat het vliegtuig landt in Bangkok, delen de stewardessen warme, vochtige katoenen servetten uit. En zoals altijd wanneer ik op het vliegveld mijn bagage van de band haal en door de douane loop, zijn mijn verwachtingen hooggespannen en voel ik vlinders in mijn buik. Welke wereld ligt daarbuiten op me te wachten?

Als ik door de koele aankomsthal naar buiten loop, krijg ik al een deel van het antwoord: een vochtige, tropische hitte, alsof ik van top tot teen in een warm en vochtig katoenen servet word gewikkeld. In de taxi draait de airco gelukkig op volle toeren. Aan de achteruitkijkspiegel hangt een klein oerwoud aan gebedskransen, amuletkettingen en plastic bloemenguirlandes. Op het dashboard zijn Boeddhafiguren vastgelijmd en op de voorruit zitten geluksstickers – kan de chauffeur de weg nog wel zien? ‘Mai pen rai, no problem’, zegt hij met een grote glimlach – ‘for good luck and good safety!’.

Enigszins gerustgesteld en met de koele lucht van de airco in mijn gezicht leun ik achterover in mijn stoel. Buiten glijdt Bangkok voorbij. Deprimerend grijs en vol vrolijke kleuren tegelijkertijd. De taxi rijdt tussen mensen, motoren en fruitkarretjes door, ontwijkt tuktuks met luid pruttelende tweetaktmotortjes en verkeersagenten die met drukke armgebaren en schrille fluitjes de orde in de straat proberen te handhaven. Dan draait de taxi een drukke zijstraat in en botsen we bijna tegen een volwassen olifant op. Ik kan mijn ogen haast niet geloven. Als ik bij het hotel uit de taxi de zinderende hitte in stap, beslaat mijn zonnebril direct. Het is mijn eerste

kennismaking met Thailand, die gemakkelijk verkeerd kan uitpakken, maar ik voel me als Alice in een Aziatisch wonderland.

De Thai hebben verschillende wapens in de strijd tegen de cultuurshock. Allereerst moet je je ‘innerlijke airco’ aanzetten. Je moet niet alleen je hoofd koel zien te houden, maar ook je hart, en proberen djai yen te zijn. In de tweede plaats moet je niet te veel piekeren, ya khit mak, maar juist genieten van het leven. Het derde principe is mai pen rai – het maakt allemaal niet uit.

Het zijn wijze lessen die je het beste ter harte kunt nemen als toerist in Thailand. Of, zoals de Thai zeggen, als farang – een westerling met een blanke huid. Dus ook als de goedkope kleding in de winkeltjes bijna altijd te klein is, als het eten zo heet is dat je ogen ervan tranen, als de markiezen in de straten en steegjes onheilspellend laag hangen, als de regen ook buiten het regenseizoen met bakken uit de hemel valt en als het personeel in het restaurant totaal niet begrijpt wat je wilt bestellen; denk dan mai pen rai, het maakt allemaal niet uit. Met een koel hart, djai yen, verdwijnt je irritatie en kun je je met een brede glimlach overgeven aan de vele fantastische ervaringen die dit land je kan bieden. Of je nu op zoek bent naar een verlaten zandstrand of een bruisend nachtleven, naar groene berghellingen of caleidoscopische koraalriffen, naar oeroude tempels of een tafel vol culinaire hoogstandjes uit de Thaise keuken.

Eén ding is zeker: na een reis door het land van de koele harten zal de hartverwarmende glimlach het meest in je geheugen gegrift staan.

M E R E N , R I V I E R E N , WAT E R VA L L E N E N D E Z E E – H E T KO E L E WAT E R I S E E N P O P U L A I R E B E S T E M MING VOOR DE THAI.

Thomas Tafteberg Jakobsen O

VOORWOORD

5

ZUID-THAILAND NU De tsunami van tweede kerstdag 2004 lijkt al bijna vergeten. De meeste kustgebieden die erdoor getroffen werden, zijn hersteld en Zuid-Thailand profiteert weer volop van de economische voordelen van de mondialisering en het massatoerisme. Dankzij de krijtwitte palmenstranden en daarbij het milde

panden hebben plaatsgemaakt voor supermarkten met airco. Ze verkopen nog steeds vissaus en garnalenpasta, maar hebben nu ook zonnebrandolie, ansichtkaarten en zelfs zwembroeken in het assortiment.

De grote geldstroom van het toerisme trekt vele migranten uit andere delen van

IN AMPER 25 JAAR ZIJN SLAPERIGE VISSERSDORPEN VERANDERD IN DYNAMISCHE VAKANTIEPLAATSJES. kustklimaat ontvangt Zuid-Thailand het merendeel van de 10 miljoen vakantiegangers die jaarlijks naar het koninkrijk komen. En een dikke portemonnee meenemen.

In amper 25 jaar zijn slaperige vissersdorpen veranderd in dynamische vakantieplaatsjes. Veel vissers leven niet meer van de visvangst, maar verdienen hun brood met het vervoer van de toeristen die tussen de tropische eilanden voor de Zuid-Thaise kust reizen. Vrouwen die vroeger in de rubberplantages latex tapten of vis verkochten op de markt, masseren nu de kuiten, dijen en ruggen van de toeristen in massagekraampjes langs het strand. Kleine houten winkel6

OV E R Z U I D -T H A I L A N D

Thailand aan. De werklui op de bouwplaats, de prostituees in de bar, de verkopers op het strand en de kamermeisjes in het hotel – ze komen bijna allemaal van het arme platteland in het noorden of noordoosten van het land.

DE ZIJDEN COUP

Mede dankzij deze arme plattelandsbevolking kwam de nu afgezette premier Thaksin Shinawatra aan de macht. Thaksin, die net als Berlusconi miljarden had verdiend met telecommunicatie en aandelenhandel, zette als eerste regeringsleider ooit de problemen van de plattelandsbevolking op de agenda.

D E Z I J D E N C O U P I N T H A I L A N D : S O L D AT E N K R I J G E N B L O E M E N . I N Z U I D -T H A I L A N D M E R K E N D E M E E S T E T O E R I S T E N N A U W E L I J K S I E T S VA N D E POLITIEKE CHAOS.

Dankzij schuldenkwijtschelding, microkredieten en goedkope behandelingen in openbare ziekenhuizen werd hij enorm populair onder rijstboeren en fabrieksarbeiders.

Maar Thaksin maakte ook vijanden. Er werd gefluisterd over corruptie. En het leger vond dat Thaksin met zijn onverzettelijkheid olie gooide op het vuur van het zuiden – fai tai. Hij zou het gewelddadige conflict tussen Maleise moslimrebellen en regeringstroepen in de drie zuidelijke provincies Narathiwat, Yala en Pattani aanwakkeren. Tegelijkertijd spraken buitenlandse media ook over een sluipend conflict tussen de machtige premier en het Thaise koningshuis.

Toch kwam het voor de meesten als een verrassing dat er in september 2006 weer tanks en machinegeweren opdoken in de straten van Bangkok. Voor de 17e keer in de 60-jarige regeerperiode van koning Bhumibol vond een rat praharn plaats, een ‘aanval op de regering’. De coup bleef gelukkig geweldloos en werd al snel ‘de zijden coup’ genoemd.

Mensen liepen de straat op om een kijkje te nemen bij wegversperringen en tanks. Velen lieten zich met zwaarbewapende militairen

op de foto zetten. Sinds de verkiezingen in 2007 is het echter nog niet gelukt een stabiele, langdurige regering te vormen. Regelmatig voert de oppositie massale demonstraties in Bangkok, die soms met geweld worden neergeslagen door het leger. Kamermeisjes en hoteldirecteuren in Zuid-Thailand hopen in elk geval dat de toeristen wel blijven komen. O

THAILAND IN HET KORT Oppervlakte: 514.000 km2 (NL 41.526 km2) Kustlijn: 3.219 km Bevolking: 65 miljoen Etnische groepen: 75% Thai, 14% Sino-Thai, 4% Maleier, 7% overig Religie: 94% boeddhist, 5% moslim, 1% christen Aantal monniken: 300.000 Levensverwachting: M 70 jaar, V 75 jaar Boeddhistische jaartelling (loopt 543 jaar voor op de westerse; 2010 = 2553) Valuta: baht (100 THB = 2,24 EUR/100 EUR = 4458,51 THB; maart 2010).

Minimumloon per dag: 185 baht (4,14 EUR)

Z U I D -T H A I L A N D N U

7

|

B A N G KO K Z I E : W W W. B A N G KO K- DAY T R I P S .CO M B E ZO E K : N O N T H A B U R I P R O E F: TO M YA M G U N G

BANGKOK Spectaculaire tempels, eindeloze rijen auto’s, drukke markten en culinaire hoogstandjes geserveerd met een verblindende glimlach, innemende charme en een service waar je thuis alleen maar van kunt dromen. Bangkok is een bruisende, kleurrijke metropool die al je zintuigen zal prikkelen.

|

I N D E T E M P E L S VA N B A N G KO K V I N D J E B O E D D H A B E E L D E N I N A L L E S O O R T E N E N M AT E N .

rood kleurt, worden de blauwe gaspitten in de eetkraampjes aangestoken.

Als New York the big apple is, is Bangkok ‘de grote durian’ – een harde, stekelige en stinkende vrucht met een zachte binnenkant die voor een ware smaaksensatie zorgt.

De Thai zelf noemen deze megastad Krung Thep, de Stad van de Engelen. De engelen zijn niet echt zichtbaar, maar soms zul je zweren dat je ze hoort zingen. Als je geniet van een heerlijke noedelsoep, als je een wereld van wellness binnenstapt in een kuuroord, of als je ’s avonds laat aan de bar staat boven op een hoog flatgebouw met de lichten van de stad aan je voeten en een Mai Tai in je hand.

EEN ZINKENDE METROPOOL

In demografisch opzicht heeft Bangkok alle grenzen overschreden. De stad is 40 tot 50 keer groter dan de tweede grote stad van Thailand en bevindt zich vaak op het randje van complete chaos. De enorme rijen auto's zijn de grootste boosdoeners in de Stad van de Engelen. Vier van de vijf auto’s in ThaiB A N G KO K

27

|

Ook als je hoge verwachtingen hebt, stelt Bangkok zelden teleur. Maar het is bijna nooit liefde op het eerste gezicht. De eerste indruk is een wereld van dampend asfalt, grauw beton en brokkelig cement. De hitte laat de verontreinigde lucht trillen boven de grijze stenen woestijn. Maar bij nadere kennismaking begint de kleurrijke magie van Bangkok te werken. Overal zie je stralende kleuraccenten. Monniken in oranje gewaden lopen rond als lichtende voorbeelden van de leer van Boeddha. De vele roze, paarse of groene taxi’s vormen kleurrijke strengen in de straten. De gouden torens en oranje, groengerande daken van de tempels weerspiegelen in de glazen gevels van de banken. Op de middenbermen explodeert de intense bloemenpracht van de bougainvilles en hier en daar steken palmbomen als weerbarstige haarlokken omhoog. En als bij zonsondergang de avondhemel boven Bangkok betoverend

Saraburi

309

TT Grafik

Chao Phraya

329

0 347

15

N 30 km

Ayutthaya 1

32

33

Nakhon Nayok

340

IN DIT HOOFDSTUK

305 1

346

Nonthaburi 9

338

Kaart op achterflap

BANGKOK (KRUNG THEP)

4 35

3

Samut Sakhon

Samut Prakan

Bangkok en omgeving

304

Chachoengsao 7 34

304 349

Pattaya

B A N G KO K

1 Riviertocht vanuit Nonthaburi 2 Damnoen Saduaks drijvende markt land rijden rond in Bangkok, en daar komen er elke dag ongeveer 300 bij. De verontreinigde lucht maakt de zonsondergang weliswaar nog fraaier, maar veel straatverkopers sterven jong aan longziektes.

Er lijken echter verbeteringen gaande. In 1995 werd alle benzine loodvrij, in 1999 werd een bovengrondse metro in gebruik genomen en in 2004 een ondergrondse.

Dit heeft duidelijk een positief effect gehad op de luchtkwaliteit en de verkeersopstoppingen.

Aan de andere kant is de watervoorziening een eeuwig probleem en is de stad langzaam aan het zinken door het oppompen van grondwater. In de regentijd heeft Bangkok te maken met overstromingen, dus wees niet verbaasd als je plotseling midden op straat tot je knieën in het water staat. De problemen worden niet of niet goed aangepakt door de corruptie van veel politici en ambtenaren, die grote sommen overheidsgeld in eigen zak steken.

FILECULTUUR Het verkeer in Bangkok is een nachtmerrie door de files. In de kranten lees je regelmatig dat er weer een baby is geboren langs de kant van de weg, waar de vrouw noodgedwongen moest bevallen. De verkeersagenten van de stad hebben daarom ook een speciale cursus gevolgd, zodat ze in geval van nood kunnen helpen bij een geboorte.

28

B A N G KO K

Toch zijn de inwoners van Bangkok de vriendelijkste mensen ter wereld die ondanks alles met een glimlach op de lippen het beste van het leven proberen te maken. De ware engelen van de stad zijn de Bangkokkers zelf.

Bangkok heeft niet echt een centrum. Door de chaos is de stad onoverzichtelijk en de verkeersdrukte maakt de afstanden groter dan ze zijn. Gelukkig is het openbaar vervoer de laatste tien jaar aanzienlijk verbeterd met een boven- en ondergrondse metro ( achterflap). De rivier biedt een handige en aantrekkelijke manier van vervoer. Zie daarvoor de overzichtskaart van Bangkok ( binnenzijde achterflap).

De historische wijken van de stad liggen allemaal langs de Chao Phraya-rivier. De oudste wijk, Ratanakosin, is de Stad van de Chakri-koningen en is het beste bereikbaar met een rivierbus. De skyline bestaat hier uit de gouden torens van de tempels.

In het zuidwesten vind je de goudhandelaren, geweldige eetkraampjes en drukke steegjes van Chinatown, dat je via de rivier of met de metro kunt bereiken.

Je kunt een glimp van het verleden van de koningen en de bevolking van Thailand opvangen door een tocht te maken over de Koningsrivier en kanalen van Thonburi, waar het leven zich nog steeds afspeelt aan de waterkant en waar je drijvende markten zult aantreffen.

Maar tegenwoordig is Bangkok ook een stad van markten en megawinkelcentra, waar zelfs de grootste shopaholics hun honger kunnen stillen.

STAD VAN DE CHAKRI-KONINGEN De wijk Ratanakosin is het historische, spirituele en symbolische hart van Bangkok. De eerste schop ging in 1782 in de grond, toen men de tijdelijke hoofdstad aan de Thonburikant van de Chao Phraya-rivier verliet om het Grote Paleis en de Wat Phra Kaeo (tempel van de Smaragd-Boeddha) op de tegenovergelegen oever te bouwen.

15 jaar eerder hadden de Siamezen een groot historisch trauma opgelopen. De oude koningsstad Ayutthaya – in de 16e eeuw een van de grootste en rijkste steden ter wereld – werd in 1767 totaal vernietigd door aartsvijand Birma. De krijgerkoning Taksin

en zijn beste generaal Chao Phraya Chakri slaagden er echter binnen een paar jaar in de Birmezen te verdrijven. Toen Chao Phraya Chakri in 1782 een staatsgreep pleegde en gekroond werd tot Rama de 1e, verplaatste hij de hoofdstad naar de oostelijke oever van de Chao Phraya-rivier. Hij startte een gigantisch bouwproject: het herstel van de verloren pracht en praal van koningsstad Ayutthaya.

HET GROTE PALEIS (GRAND PALACE) 1

Negeer de ogenschijnlijk vriendelijke Thai die vertelt dat het Grote Paleis vandaag toevallig gesloten is, maar dat hij je als pleister op de wonde wel mee wil nemen naar de voordelige edelstenenwinkel van zijn neef.

Voor je het weet, sta je met een paar waardeloze glazen stenen in je hand en een paar honderd euro lichter weer op straat.

Wat Phra Kaeo (Tempel van de Smaragd-Boeddha) Het is alsof je een caleidoscoop van bizarre vormen en fonkelende kleuren binnentreedt.

Een soort grot van Aladdin, maar dan binnenstebuiten. Hemelshoge vergulde torens vlammen in de zon en mozaïekgevels schitteren onder begeleiding van het vriendelijke getingel van de tempelklokken. Het is zo fascinerend dat zelfs de monniken foto’s maken.

Net als iedereen zijn zij hier op bezoek, omdat Wat Phra Kaeo in tegenstelling tot de meeste andere tempels in Thailand geen vaste bewoners heeft.

De tempel wordt omsloten door een overdekte galerij van 1 kilometer met wandschil-

YA K – M Y T H O L O G I S C H E D E M O N E N E N B E S C H E R M E R S VA N D E H E I L I G E T E M P E L S VA N T H A I L A N D, I N D I T G E VA L D E WAT P H R A K A E O.

Kaar t op achter flap

S TA D V A N D E C H A K R I - KO N I N G E N

29

B A N G KO K

Het eerste wat je ziet als je het gebied achter de robuuste witte muren betreedt, zijn de gouden torens en de steile daken, die veelbelovend glanzen in de zon. Je gaat de verboden stad van de Rama’s binnen, een paleiscomplex waar alleen de meest betrouwbare hofmedewerkers mochten komen en waar de spirituele kracht van de Smaragd-Boeddha een goddelijk koninkrijk vertegenwoordigde.

Wat Phra Kaeo is nog steeds de heiligste tempel van Thailand, maar de officiële residentie van de koning bevindt zich nu in het nieuwere Chitrlada-paleis in het Dusit-gebied. Het paleis in Bangkok wordt alleen nog gebruikt voor staatsbezoeken en officiële ceremonies, en is dan gesloten voor publiek.

GLINSTERENDE NEP

B A N G KO K

deringen van scènes uit Ramakian, een episch mythologisch verhaal over de overwinning van het goede (de held Rama) op het kwaad (de demon Ravana). Het verhaal wordt uitgebeeld op 178 panelen, die helaas genummerd zijn in Thaise cijfers. Het dramatische hoogtepunt van het verhaal, als Ravana door Rama wordt gedood, wordt bloederig geïllustreerd op paneel 109. De schilderingen waren destijds geïnspireerd op de westerse schilderkunst, maar houden tegelijkertijd vast aan oude oosterse tradities. Sterk gestileerde mythische figuren in heldere kleuren en goud zijn in realistische landschappen geschilderd.

Het lijkt alsof de mythische goden op onze eigen, herkenbare aarde zijn neergedaald.

De geschiedenis van Wat Phra Keao begint met de stichting van Bangkok in 1782.

De eerste 150 jaar van de Chakri-dynastie waren de Rama’s eindeloos aan het bouwen en verbouwen, terwijl tegenwoordig vooral een doorlopende restauratie plaatsvindt. Dit wordt zo grondig aangepakt, dat het bijna lijkt alsof het complex gisteren is gebouwd.

Bij alle ingangen staan tempelwachters: yak, bijna 6 meter hoge demonen met scherpe hoektanden en starende ogen. In het beeldenpark van de tempeltuin staan vele fabeldieren en mythische figuren, waaronder

Chinese leeuwen met ontblote slagtanden, gouden kinarii en kinnorn (vogelmensen met fraai gebogen staarten) en de adelaarachtige garuda, het rijdier van de god Vishnu.

Phra Kaeo (de Smaragd-Boeddha) Het grootste gebouw van de tempel is de bot, de wijdingszaal, met daarin de Smaragd-Boeddha, het heiligste Boeddhabeeld van Thailand. Het slechts 66 cm hoge, groene beeldje lijkt niet zo bijzonder. Hoog boven de knielende mensenmenigte op de vloer verdwijnt het bijna in de glinstering van het vergulde podium en de slanke Boeddhabeelden ernaast, die in een geruststellend gebaar de handpalmen naar voren houden.

Toch word je onvermijdelijk geraakt door de gewijde sfeer. De Smaragd-Boeddha is gewikkeld in een kostbaar kleed en wisselt al naar gelang de seizoenen drie keer per jaar van kleding. Volgens de traditie is de monarch hierbij de ceremoniemeester, maar door de hoge leeftijd en broze gezondheid van koning Bhumibol wordt deze taak tegenwoordig verricht door de Thaise kroonprins.

Chakri Maha Prasat Het grootste en indrukwekkendste gebouw van het paleis is de oude koningsresiden-

ZO W E L D E T H A I A L S D E TO E R I S T E N S TA A N I N D E R I J O M D E B E K E N D E S M A R A G D - B O E D D H A T E Z I E N – H E T B E L A N G R I J K S T E S Y M B O O L VA N H E T KO N I N G S H U I S E N H E T B O E D D H I S M E .

30

B A N G KO K

tie, gebouwd in 1882. De Thai noemen de architectuur gekscherend een ‘farang (westerling) met een Thaise hoed’. Het gebouw bestaat uit een bizarre mix van stijlen – het is geïnspireerd op de Italiaanse renaissance, met daarop een Thaise dakconstructie. Deze is te danken aan een plotselinge ingeving van Rama de 5e, die het gebouw meer Thais wilde maken. Het dak heeft drie gelaagde torens, met in de middelste de as van verschillende Chakri-koningen. Het paleisgebouw wordt tegenwoordig alleen voor officiële staatsbezoeken gebruikt. Afgezien van een wapenmuseum op de begane grond, is het gebouw gesloten voor publiek.

TEMPELMANIEREN Tempels in het algemeen en vooral de Wat Phra Kaeo zijn heilige plekken. Houd daar rekening mee en toon het nodige respect tijdens je bezoek. Draag geen korte broek of mouwloos T-shirt; bij de Wat Phra Kaeo kom je er zonder gepaste kleding gewoon niet in. Draag ook geen slippers maar schoenen of mooie sandalen, en trek je schoenen uit voor je een tempelgebouw binnengaat (geldt ook voor woonhuizen). Let daarnaast tijdens je tempelbezoek op dat je niet met je voetzolen in de richting van een altaar of een Boeddhabeeld wijst - dat is voor een Thai het toppunt van disrespect.

HANDIG OM TE WETEN OVER HET GROTE PALEIS Th. Na Phra Lan, Tha Chang-pier, dgl 8.30-15.30, zon- en feestdagen gesloten, audiogids sterk aanbevolen (bij huur ID achterlaten) – huur ‘levende gids’ ook mogelijk.

WAT PHO 2

Kaar t op achter flap

SANAM LUANG (HET KONINKLIJKE VELD) 3

Het door de zon verschroeide Koninklijke Veld is omgeven door schaduwrijke tamarindes, waaronder astrologen, handlezers en waarzeggers voorspellingen doen en adviezen geven over geldzaken en relatieproblemen. Als de wind goed staat, vooral van februari tot april, wordt er op het veld gevliegerd.

Sanam Luang is het centrum van enkele belangrijke ceremonies van het koninkrijk.

Bij een sterfgeval in de koninklijke familie rijden de gouden begrafeniskoetsen naar het S TA D V A N D E C H A K R I - KO N I N G E N

31

B A N G KO K

De Liggende Boeddha is 46 meter lang en 15 meter hoog, heeft een alwetende glimlach van 3 meter breed en bevindt zich in een gebouw dat maar iets groter is dan de achteroverleunende kolos zelf, waardoor je er onmogelijk een totaalbeeld van kunt krijgen. De platte voetzolen zijn ingelegd met fraaie mozaïeken van parelmoer en symboliseren de 108 kenmerken van een boeddha, waaronder puntige haarkrullen, lange puntige oren en tenen en vingers die even lang zijn. Daarnaast hebben boeddha’s 40 tanden, een goddelijke stem en intens blauwe ogen.

Het getal 108 komt overeen met het aantal schalen dat aan de ene kant van het beeld staat. Als je in elke schaal een munt legt, zul je lang en gelukkig leven.

Het beeld bevindt zich in Wat Pho, de oudste tempel van Bangkok, op steenworp afstand van het Grote Paleis. Het huidige uiterlijk van de tempel ontstond grotendeels tijdens het bewind van Rama de 3e (1824-1851), die ook de Liggende Boeddha liet maken van baksteen bedekt met gips en bladgoud. De tempel heeft een enorme verzameling antieke Boeddhabeelden, waaronder een 14e-eeuws meesterwerk in Sukhothaistijl: de fraaie Phra Jinnarat in de westkapel. Daarnaast zijn er maar liefst 99 chedi’s, relikwieënkapellen, waarvan de vier grootste verwijzen naar de eerste vier Rama’s in de

Chakri-dynastie. Ze hebben een geribbelde klokvorm en zijn bedekt met tegels.

Wat Pho is op een prettig ongestructureerde manier aangelegd. Overal ruik je wierook en jasmijn. Je ogen komen ook aan hun trekken met de mai tat (in vorm gesnoeide bonsaiboompjes), paviljoens, monnikenwoningen, afgelegen tuinkamers en sierlijke rotstuintjes met miniwatervallen. Dan zie je weer een groep bijzondere stenen beelden van yogi’s in lendendoeken met hoge hoeden op, die massage- en yogahoudingen demonstreren. Als je hierdoor geïnspireerd raakt, kun je naar de massagepaviljoens in het oostelijke deel van het tempelgebied gaan.

Wat Pho is wereldberoemd om zijn massageschool, en nadat je je nek alle kanten op hebt gedraaid om alles te kunnen zien, is het heerlijk om je ogen te kunnen sluiten en je indrukken te verwerken onder de handen van een deskundige masseur.

Th. Sanam Chai, Tha Tien, dgl 8.30-18.

B A N G KO K

Nationale Museum en wordt de brandstapel voor de lijkverbranding op het veld aangestoken. Elk jaar in mei vindt de koninklijke ploegceremonie plaats om het begin van het nieuwe rijstseizoen te markeren. Er wordt gevochten om de rijstkorrels die tijdens de ceremonie door de koning zijn gezegend, omdat deze bijzonder vruchtbaar zouden zijn.

Tha Chang.

HET NATIONAAL MUSEUM 4

Speelgoed, theatermaskers, militaire uniformen, kleding van overleden koningen, foto’s van Siamese tweelingen, palmbladmanuscripten en oude schrijfmachines. Het grootste museum van Zuidoost-Azië geeft een prachtige, maar ook grappige inkijk in het culturele erfgoed van Thailand. Hoewel de manier van exposeren wat ouderwets aandoet, bevatten de mooie oude gebouwen vele kunsthistorische pareltjes, waaronder begrafeniskoetsen met houtsnijwerk, gouden versieringen en ingelegd glas. De koetsen werden in 1996 voor het laatst gebruikt voor de lijkverbranding van de moeder van koning Bhumibol, waarbij de 40 ton zware koetsen door 300 mannen werden getrokken. Ook de moeite waard zijn de beroemde Lopende Boeddha uit Sukhothai, de modelolifant op ware grootte 32

B A N G KO K

en in volle oorlogsuitrusting en de zwarte Ramkhamhaeng-steen met de eerste bekende inscriptie in het Thai (uit circa 1292).

Een echte must is een bezoek aan de Bhuddhasaiwan-kapel (1795), waar goed geconserveerde wandschilderingen in helder rood, groen en goud het levensverhaal vertellen van Boeddha – van de bruiloft van zijn ouders tot zijn binnentreden in het Nirwana.

Hoger op de wand is een lange rij boeddhistische discipelen geschilderd, die allemaal gericht zijn naar het Boeddhabeeld in de kapel, Phra Phutta Sihing. Deze wordt in heiligheid alleen overstegen door de SmaragdBoeddha ( 30). Volgens de legende heeft een zeestroom het beeld van Sri Lanka naar Thailand meegevoerd, maar in werkelijkheid is het gouden beeld een voorbeeld van de prachtige Sukhothai-stijl van rond 1300.

Th. Na Phra That, noordwesthoek van Sanam Luang, wo-zo 9-16, rondleiding in Engels, Duits of Frans sterk aanbevolen, wo-do 9.30 of op afspraak, 022 241 333.

WAT MAHATHAT 5

De tempel is overspoeld door monniken in opleiding uit Thailand, Laos, Cambodja en Sri Lanka. Ze zijn vriendelijk en willen graag hun Engels oefenen. Je hoeft niet bang te zijn Kaar t op achter flap

DE GALERIJ ROND DE WAT PHRA KAEO ( 29) IS EEN REIS DOOR EEN MY THOLOGISCHE WERELD, DIE VOORTDUREND ONDERHOUD VERGT.

LEUK OM TE DOEN HET VIMANMEK-PALEIS 7

Dit luchtige paleis is gebouwd van goudkleurig teakhout, zonder gebruik van naden.

Bouwheer Rama de 5e liet zich inspireren tijdens zijn bezoek aan de Europese kolonies in Maleisië, Indonesië en India. Vimanmek is naar verluidt het grootste teakhouten gebouw ter wereld en werd voltooid in 1901.

De 81 fraaie koninklijke vertrekken boden aan het begin van de 20e eeuw korte tijd onderdak aan de grote harem, de enorme kinderschaar en de talrijke hofdienaren van de absolutistische Siamese koning.

Dusit Park, Th. Ratchawithi, dgl 9.30-16, elk halfuur toegang met gids, laatste rondleiding 15.15. Om 10.30 & 14 klassieke dans en vechtsportdemonstratie in nabijgelegen paviljoen, toegangskaartje voor het Grote Paleis ook geldig voor het Vimanmek-paleis (1 week geldig).

LAK MEUANG 6

Hier staat de symbolische grondpilaar van Bangkok en is de beschermheilige van de stad gehuisvest. Na verloop van tijd is ook de grondpilaar van de Thonburi-wijk (inclusief beschermheilige) hiernaartoe verhuisd. Het heiligdom trekt veel aanbidders, vooral kinderloze paren, die de beschermheiligen om vruchtbaarheid vragen. De twee metershoge, gouden grondpilaren zouden staan voor de goddelijke vruchtbare penis van Shiva. Als je wens in vervulling gaat, kun je de heiligen bedanken door het groepje klassieke dansers te betalen voor een kort optreden.

Hoek van Th. Ratchadamnoen Nai en Th. Lak Meuang, 8.30-17.30, Tha Chang.

Kaar t op achter flap

WAT BENJAMABOPHIT 8

Het is half zeven ’s ochtends. Het zachte ochtendlicht valt op een rijtje monniken in saffraankleurige gewaden. Met gebogen hoofden staan ze in afwachting van plastic zakjes met eten langs de weg. De monniken in Wat Benjamabophit lopen geen ochtendronde, maar staan langs de Th. Nakhon Pathom te wachten op de komst van het gewone volk.

De tempel werd in 1899 gebouwd door koning Chulalongkorn (Rama de 5e), net als andere gebouwen uit die periode in een mix van stijlen met elementen van klassieke Thaise architectuur en Europees ontwerp. Bijzonder zijn de gebrandschilderde ramen met Thaise mythologische figuren. De kruisvormige bot (wijdingszaal) bevat een kopie van Phra Phuttha Chinnarat, een van de mooiste Boeddhabeelden van Thailand, met een fantastische aura van vlammen. In de tuin achter de bot staat een collectie van 53 Boeddhabeelden, waaronder een vastende Boeddha met zichtbare ribben en ingevallen wangen.

Th. Phra Ram 5, 8-17.30.

JIM THOMPSONS HUIS 9

Een bezoek aan Jim Thompsons Huis is een waar genot voor esthetici. Omgeven door een jungleachtige tropische tuin met gouS TA D V A N D E C H A K R I - KO N I N G E N

33

B A N G KO K

voor een kruisverhoor over het zondebegrip van het christendom; meestal praten ze liever over voetbal. Wat Mahathat is een van de drukste tempelcomplexen van Bangkok omdat het een boeddhistisch-theologische universiteit herbergt. Hier bracht Rama de 4e, voordat hij in 1851 werd gekroond, 27 jaar door als monnik. De tempel biedt ook onderdak aan het Vipassana Meditatiecentrum – een internationale meditatieschool met cursussen in het Engels.

Th. Mahathat, 9-17, Tha Chang.

den bamboe en feloranje en knalgeel bloeiende flamboyant, staan een paar mooie oude huizen van goudkleurig teakhout, die onder meer in Ayutthaya zijn afgebroken en in 1959 hier zijn herbouwd. De huizen staan er nog net zo bij als toen Jim Thompson erin woonde en bevatten een fantastische en smaakvolle verzameling Aziatische kunst: Boeddhahoofden met fraai gestileerde gezichtstrekken, schilderijen met gebeurtenissen uit het leven van Boeddha en mooi houtsnijwerk. De Amerikaan Jim Thompson heeft een grote bijdrage geleverd aan de bekendheid en het succes van Thaise zijde op de internationale catwalks en wordt daarom ook wel ‘de koning van de Thaise zijde’ genoemd. Thompson verdween in 1967 onder raadselachtige omstandigheden in Maleisië.

Soi Kasemsan 2, Th. Rama 1, National Stadium, dgl 9-17, alleen toegang met gids (laatste rondleiding om 17), jimthompsonhouse.com.

B A N G KO K

CHINATOWN Bangkok is dan wel de hoofdstad van Thailand, maar je zou het ook rustig een Chinese stad kunnen noemen. Door de aderen van meer dan de helft van de vaste inwoners van Bangkok stroomt Chinees bloed. Vanaf het midden van de 19e eeuw tot na de Tweede Wereldoorlog kwamen honderdduizenden Chinese immigranten naar de stad, voornamelijk straatarme jonge mannen. Ze hadden geen landbouwgrond en gingen daarom aan de slag in de rijstmolens, de haven, als timmerman, smid, slager of riksjaloper. Aanvankelijk waren ze gemakkelijk te herkennen aan hun lange vlecht, maar die verdween na verloop van tijd, toen ze trouwden met

OPIUM EN EEN VROEGE BORREL Walter Christmas, een Deense kapitein van de Oost-Aziatische Compagnie rapporteerde in 1897 over het opiumgebruik in Chinatown: ‘Het wordt vooral gebruikt door de Chinezen, omdat Siamezen het roken van opium als een slechte gewoonte beschouwen. Maar men moet niet te veel geloven van de verderfelijke invloed van opium. Met mate ervan genieten kan geen kwaad, net zo min als een dagelijkse borrel bij het ontbijt'. Zou de kapitein zelf ook een pijpje of twee hebben gerookt?

34

B A N G KO K

Thaise vrouwen en versmolten met de lokale bevolking. Velen begonnen kleine bedrijfjes, waarvan sommige zelfs zijn uitgegroeid tot de grote bedrijven en banken van het moderne Thailand. In Chinatown, de historische Chinese wijk, is het Chinese erfgoed goed bewaard gebleven.

WAT TRAIMIT q

Levensechte wassen beelden van Chinese koelies die een zware last torsen. Een koelie met een vlecht in zijn haar zit op zijn hurken bij een eetkraampje een noedelsoep naar binnen te slobberen. Een Chinese sampan, een bootje, van bijna ware grootte is beladen met Chinese handelswaar: zijde, porselein en bijzondere etenswaren. De tentoonstellingen in het nieuwe Yaowarat Chinatown Heritage Centre geven een levensechte indruk van het leven van de Chinese immigranten uit de 19e eeuw en zijn bij uitstek geschikt om een bezoek aan Chinatown mee te beginnen.

Het hypermoderne museum is gehuisvest in de pas gebouwde mondop, die ook onderdak biedt aan de grootste gouden Boeddha ter wereld. Het ruim 3 meter hoge Boeddhabeeld is gegoten in 5 ton puur goud. Door het licht op het glanzende oppervlak lijkt het of de gouden Boeddha een aura van vloeibaar metaal heeft. Het 700 jaar oude beeld is een mooi voorbeeld van de sierlijke Sukhothaistijl, een hoogtepunt in de Thaise kunstgeschiedenis. Let vooral op de mooie vloeiende vormen, de langwerpige oren en de fraai gebogen wenkbrauwen.

In het museum wordt verteld hoe men lange tijd dacht dat de gouden Boeddha van gips was gemaakt. In 1955, tijdens de verhuizing naar een ander gebouw, kwam er een scheurtje in de gipsen buitenlaag, waardoor de echte waarde duidelijk werd. De gouden Boeddha was vermoedelijk in gips gegoten als bescherming tegen de invasie van Birmese troepen.

661 Th. Charoen Krung, 5 min. lopen van centraal station Hua Lamphong, Hua Lamphong, dgl 9-16.

SAMPENG LANE (SOI WANIT 1) w

Sampeng Lane is het chaotische centrum van de Chinese wijk. Er heerst een systematische wanorde in de lange, smalle handelssteegjes, die een 2 kilometer lang paradijs voor koopjesjagers vormen. De steegjes zijn volgepakt met winkeltjes en Kaar t op achter flap

D E C H I N E Z E N VA N B A N G KO K Z I J N V O L L E D I G G E Ï N T E G R E E R D M A A R Z I J N Z I C H Z E E R B E W U S T VA N H E T C U LT U R E L E E R F G O E D U I T H E T L A N D VA N H U N V O O R VA D E R E N .

THANON YAOWARAT e

Deze drukke straat kon net zo goed in Hongkong of Beijing liggen. De kleurrijke uithangborden met horizontale Thaise en verticale Chinese tekens erop hangen kriskras door Kaar t op achter flap

elkaar. De straat vormt het centrum van de goudhandel. Het roodachtige goud is van hoog karaat en ligt met bergen in de glazen vitrines van de knalrode winkels. De stoep is weer een lange levensmiddelenmarkt. Onder kleurrijke parasols worden Thaise meeneemmaaltijden verkocht. Er wordt geroerd in pannen met kokende soep en er wordt vis gegrild boven kleine aardewerken bakken met houtskool. Achter glazen kasten met gegrilde eenden, gestoomde vleesbroodjes en zeer politiek incorrecte haaienvinnen gaan grote restaurants schuil.

Ba-Mii Hong Kong restaurant ’s Avonds, als het drukke verkeer is verdwenen, worden metalen klaptafeltjes en plastic krukjes op de stoep en een stukje op de straat van Th. Yaowarat gezet. Alleen in Bangkok kun je een avondmaaltijd nuttigen in een door neon verlichte straatgoot. Maar laat je niet voor de gek houden door de locatie – het eten in de Chinese restaurants in de straat, zoals bijvoorbeeld Ba-Mii Hong Kong ( 46), is fantastisch. Het personeel spreekt misschien niet altijd even goed Engels, maar je kunt vaak foto’s van de gerechten aanwijzen of zelf op een bestelblokje aankruisen wat je wilt eten.

C H I N AT O W N

35

B A N G KO K

kraampjes uitpuilend met koopwaar. Naast teddyberen en tassen, sieraden en haarbanden vind je hier ook goedkope parfum, keukengerei, Chinese lampen, speelgoed en schoenen in veel te kleine maten. Als een museumstuk van voor het plastictijdperk duikt plotseling een Chinese kruidenapotheek op. Gedroogde wortel en gemalen poeder worden met behulp van loodjes op een weegschaal afgewogen. Onbekende geuren stromen uit oude houten lades met kleine rode Chinese karakters.

In dit doolhof krioelt het van de mensen, die slechts met moeite een zwaar beladen vrachtwagen voorbij laten. Opeens moet je opzij springen voor een motor met een metershoge plastic teil vol levende paling achterop.

Vroeger was dit gebied berucht om zijn opiumkitten, speelholen en bordelen, die je kon herkennen aan hun groene lantaarns.

Prostituees worden tegenwoordig nog steeds ‘Sampeng-meisjes’ genoemd.

TE KOOP: WINKELHUIS MET GEEST In Chinatown kom je heel veel winkelhuizen van twee of drie verdiepingen tegen, die overal waar Chinese handelaars zich vestigden uit de grond schoten. Deze historische huizen zijn heel fraai met hun rijk geornamenteerde gevels. De toekomst van dit culturele erfgoed is echter onzeker, omdat veel inwoners van de stad liever nieuwe, moderne panden bouwen dan de oude onderhouden.

Het helpt ook niet dat veel Thai oude huizen vermijden omdat ze bang zijn voor spoken.

Een huis overnemen dat in de familie is, is

TALAT KAO (DE OUDE MARKT) r

B A N G KO K

Enorme levende krabben met samengebonden scharen, emmers met spartelende paling en kikkers en stapels platgedrukte inktvissen kom je tegen op Talat Kao, de markt in de lange, donkere steeg Soi Issaranuphap, waar ook theeverkopers en stokoude Chinese apothekers zijn gevestigd.

WAT MANGKON KAMALAWAT t

Kleurrijke draken slingeren zich rond de ingang van de levendige Chinese tempel. Op het binnenplein zijn monniken in oranje broekpakken druk bezig orde te scheppen in de schalen waar mensen hun wierookstokjes in zetten. De vertrekken rond het plein staan vol godenbeelden uit de Chinese mythologie.

Th. Charoen Krung, 10 m van de kruising met Soi Issaranuphap.

KONINGSRIVIER EN KANALEN VAN THONBURI De Chao Phraya-rivier, de Koningsrivier, kronkelt breed en machtig dwars door

DINNERCRUISE Een dinnercruise bij zonsondergang op de Koningsrivier, met de skyline van de stad tegen een mangokleurige achtergrond, is een bijzondere culinaire en visuele ervaring. De meeste cruises komen langs de Wat Arun, het Grote Paleis, en alle moderne flats en luxehotels aan de rivieroever.

Er zijn verschillende rondvaartbedrijven: manohracruises.com, chaophrayacruise. com, loynava.com, shangri-la.com.

36

B A N G KO K

een ding, daarvan is de geschiedenis tenminste bekend, maar een huis kopen waar vreemden hebben gewoond, is gewoon te riskant. Wie weet wat daar is gebeurd? Misschien is een eerdere bewoner een vreselijke dood gestorven en spookt die persoon daar nog steeds rond. De paar westerlingen en Thai die er wel voor kiezen een oud huis te renoveren, vertellen dat hun vaak gevraagd wordt of ze niet bang zijn voor spoken. Om die reden houden makelaars in Thailand zich bijna uitsluitend bezig met nieuwbouw.

Bangkok. De troebele, geelgrijze rivier is nog steeds een hoofdverkeersader in Bangkok, en het is dan ook een drukte van belang op en langs het water.

Een boottochtje op de rivier is altijd de moeite waard, of je nu lang wilt varen of alleen maar naar de overkant wilt. Achter elke bocht van de Chao Phraya-rivier of in het doolhof van de khlongs, de kanalen, liggen weer nieuwe bezienswaardigheden op je te wachten.

RIVIERTOCHT OP DE KANALEN VAN THONBURI

Telefoonpalen en wegwijzers – of eigenlijk rivierwijzers – staan in het water geplant.

Een sluisdeur gaat open. De fraai gebogen voorstevens van een paar langstaartboten verheffen zich in het water en schieten voorbij. Onder gammele paalhuizen drijven groene tapijten van waterhyacinten. Een dame op leeftijd peddelt in een kano naar een klein winkeltje, dat alleen via het water te bereiken is. In een open paviljoen aan het water zit een oude man de krant te lezen.

Bangkok is niet langer het Venetië van het Oosten, maar in de wirwar van kanalen in de Thonburi-wijk speelt het leven zich nog steeds af aan de waterkant.

De wijk aan de overkant van de rivier is verbonden met Bangkok via een aantal bruggen, waarvan er vele vernoemd zijn naar de Chakri-koningen. Veel leuker is het om de rivier over te steken in een van de vele bootjes die voortdurend mensen van de ene oever naar de andere brengen. De wijk wordt door twee grotere kanalen doorsneden, de Khlong Bangkok Noi en de Khlong Bangkok Yai. Kaar t op achter flap

De meeste rondvaartboten varen vanaf de Bangkok-kant van de rivier een van de kanalen, Khlong Bangkok Noi of Khlong Bangkok Yai in, maar keren dan al snel weer om. Met de dagtochten van Real Asia ( realasia.net) vaar je diep Thonburi in. Ook kun je overal langs de rivier je eigen langstaartboot huren.

GEBOUW VAN DE OOST-AZIATISCHE COMPAGNIE y

Het statige oude hoofdkwartier van de OostAziatische Compagnie (OAC) uit 1901 ligt er verlaten bij, als zwanenzang van wat eens een grote onderneming was die alle wereldzeeën bevoer en bijvoorbeeld teakhout exporteerde uit Noord-Thailand en koffie uit Brazilië. Het gebouw van de Oost-Azatische Compagnie ligt aan het water bij de pier van hotel The Oriental ( 44), en is een mooie plek om een riviertocht te starten.

Oriental Avenue, The Oriental.

WAT RAKHANG u

KONINGSBOOTMUSEUM i

In het Royal Barge Museum, het Koningsbootmuseum, liggen lange, slanke, zeer elegante koninklijke boten met prachtige hoge voorstevens die eindigen in vergulde galjoenbeelden met houtsnijwerk. De grootste boot, de ‘Sri Suphannahongse’, wordt door de koning gebruikt voor processies op de rivier. De voorsteven van 5 meter hoog vertegenwoordigt de gouden zwaan Hamsa, het rijdier van de Indische god Bhrama. Een van de andere acht boten is voorzien van een zevenkoppige naga, de mythologische slang en beschermer van Boeddha. De nieuwste boot is de ‘Narai Song Suban’, die in 1996 werd gebouwd naar aanleiding van het 50-jarig jubileum van de koning. De steven wordt gesierd door een zwart beeld van Vishnu, die de mythologische vogel garuda berijdt.

K R A C H T I G E , B R U L L E N D E M O T O R E N G E V E N D E S L A N K E L A N G S TA A R T B O T E N V O L D O E N D E P O W E R .

Kaar t op achter flap

KO N I N G S R I V I E R E N K A N A L E N V A N T H O N B U R I

37

B A N G KO K

De ‘Tempel van de Klokken’ dankt zijn naam aan de vijf grote klokken die in een open paviljoen hangen. Het klingelende geluid dat constant te horen is, is echter afkomstig van honderden kleine klokkenspellen onder de dakranden. De 200 jaar oude tempel heeft een mooie hor trai (manuscriptbibliotheek)

met wandschilderingen, maar is vooral fascinerend door zijn grote populariteit onder de inwoners van Bangkok. Bij de ingang is een kleine markt, waar levende schildpadden, vissen en kikkers en dergelijke worden verkocht. Om bun (een goed karma) te krijgen, kopen de Thai een of meer dieren, die ze vrijlaten in de rivier.

Boten naar Wat Rakhang vanaf de Tha Changpier.

B A N G KO K

I N PAT P O N G ( 4 0 ) G A A N E E N D U B I E U S N A C H T L E V E N E N K R A A M PJ E S M E T N A M A A K M E R K A R T I K E L E N H A N D I N H A N D. R E C H T S: AV O N D S F E E R I N B A N G KO K .

De oudste boten zijn al meer dan een eeuw oud en worden zelden nog gebruikt. Een imponerende processie met de hele vloot komt dus weinig meer voor. Een dergelijke optocht was voor het laatst te zien in 2006, toen gevierd werd dat de koning 60 jaar op de troon zat.

Noordelijke oever Khlong Bangkok Noi, dgl 9-17, Tha Phra Pinklao.

WAT ARUN o

Gelukkig voor alle avondmensen tekent het silhouet van de Wat Arun, de ‘Tempel van de Dageraad’, zich het meest spectaculair af tegen de ondergaande zon gezien vanaf de overkant van de rivier. Maar ga bij voorkeur iets eerder, loop langs de lokale noedel- en souvenirkraampjes naar de pier Tha Tien aan de Bangkok-kant van de rivier en neem de boot naar de overkant om een goede blik te kunnen werpen op de raketachtige prang van de Wat Arun, een van de bekendste bakens van Bangkok. De 81 meter hoge toren symboliseert de mythologische Meru-berg, het centrum van het universum en het huis van de goden. De toren is omgeven door vier kleinere torens en blijkt bij nadere inspectie bedekt te zijn met ingelegde stukken aardewerk, porselein en kleine bordjes, die vermoedelijk met Chinese handelsbootjes naar Bangkok zijn gekomen. De fijne bloemenpatronen op het porselein komen terug in de bloemenpatronen waarin de scherven zijn 38

B A N G KO K

ingelegd. De decoratie dient ter illustratie van de begroeiing op de Meru-berg en is het beste te zien vanaf het hoogste niveau van de vierkante fundering, waar yak-demonen en kinnari-vogelmensen de toren ondersteunen en vanwaar je een schitterend uitzicht hebt over de rivier.

De tempel kreeg zijn huidige uiterlijk onder de koningen Rama de 2e en Rama de 3e en bood tot 1785 onderdak aan de SmaragdBoeddha, die daarna verplaatst werd naar de Wat Phra Kaeo ( 29).

Th. Arun Amarin, dgl 9-17, van Tha Tienpier bij Wat Pho.

RIVIERTOCHT VANUIT NONTHABURI 1

Slanke langstaartboten vertrekken met luid brullende motoren, sleepboten trekken zwaarbeladen pramen met enorme hopen zand of lichtbruine rijstkorrels voort. Nonthaburi is de laatste stop voor de expressboten op de rivier. Net als de lokale markt, die bekend staat om de verkoop van fruit van plantages in de omgeving, is een tocht in een langstaartboot over de kanalen Khlong Om, Khlong Bang Kruai en Khlong Bangkok Noi een ware attractie. De tocht trekt weinig toeristen en doet daarom authentieker aan dan de tochten dichter bij Bangkok. Langs de kanalen liggen tempels en woonhuizen, waar mensen zich wassen of de afwas doen. De eetkraampjes bestaan hier uit kleine bootjes, Kaar t p. 28 en achter flap

die van pier naar pier varen. De boten stoppen meestal bij de kleine drijvende markt Bang Ko Wiang, een paar lokale tempels en fruitplantages.

Tha Nonthaburi, waar je een langstaartboot kunt huren voor een tocht in de kanalen.

LEUK OM TE DOEN DRIJVENDE MARKT VAN DAMNOEN SADUAK 2

MARKTEN EN MEGAWINKELCENTRA

We fietsen over een hoge betonnen loopbrug. Onze Thaise tegenliggers zijn op de scooter of met de benenwagen, en allemaal glimlachen ze een beetje verbaasd bij de aanblik van die fietsende toeristen. Onderweg komen we langs kleine tempels, groene gebieden en dorpjes – en dat terwijl we ons nog midden in de metropool Bangkok bevinden. We moeten een rivier over, en de fietsen worden op een langstaartboot geladen, waarna we weer op het zadel klimmen.

Verschillende touroperators bieden begeleide fietstochten aan, vooral aan de Thonburi-kant van de Chao Phraya-rivier, waar je zo het dagelijks leven van de Thai binnenfietst.

Meer informatie via bangkokbiking. com en grasshopperadventures.com. verkocht – ‘Same same, but different’, aldus de slogan op een T-shirt.

AMULETTENMARKT å

Met een vergrootglas buigt een man zich over een bak met ovalen aardewerken plaatjes.

In de bakken ernaast liggen kleine bronzen penissen, beeldjes van Ganesh en van Shiva IN TH. KHAO SAN WE TEN OOK DE AR ME MENSEN U I T N O O R D -T H A I L A N D D E B A C K PA C K E R S M E T HUN DIKKE PORTEMONNEE TE VINDEN.

Bangkok biedt heel veel winkelmogelijkheden. Of je nu op zoek bent naar kleding, kunstnijverheid, sieraden, playstationspellen of een namaak-Rolex, je zult zeker niet teleurgesteld worden. Serieuze shoppers zouden zeker de geestige Nancy Chandler’s Map of Bangkok ( 169) mee moeten nemen.

THANON KHAO SAN (KHAO SAN ROAD) p

Het getto van de backpackers, de handelsen hotelstraat Th. Khao San, is gesloten voor verkeer en wemelt van de pensions, restaurants, neonverlichting, tattooshops, reisbureaus, rijdende pannenkoekenkraampjes, haarvlechtende dames, T-shirtverkopers, kraampjes met tweedehands boeken en ‘Wij verkopen alles!’-bordjes voor toeristen met weinig geld. In veel kraampjes wordt kunstnijverheid uit massaproductie Kaar t p. 28 en achter flap

MARK TEN EN MEG AWINKELCENTRA

39

B A N G KO K

Vrouwen in donkerblauwe blouses met strohoeden op het hoofd besturen lange slanke bootjes met bergen fruit en groenten. Die zijn voor de lokale bewoners. En voor de toeristen hebben ze ook cola en souvenirs aan boord. De intensieve handel vindt plaats van boot tot boot, maar gaat ook een klein stukje de vaste wal op.

Om acht uur ’s ochtends is de markt al in volle gang, dus ga zo vroeg mogelijk. De Thai hebben op dat tijdstip hun boodschappen meestal al gedaan en laten de markt daarna over aan de toeristen. Om het gebeuren in alle vroegte te beleven, kun je overnachten in Damnoen Saduak, in het Little Bird Hotel ( 44).

109 km ten zuidwesten van Bangkok, Tochten naar de markt via alle hotels en touroperators in Bangkok.

BANGKOK OP TWEE WIELEN

en rode lappen stof met spreuken in sierlijke khmer-letters erop. Op de amulettenmarkt wordt gehandeld in heilige, occulte en cultische voorwerpen (ze worden ‘verhuurd’ 13). De waarde van een amulet of talisman hangt af van zijn geschiedenis. Als je bijvoorbeeld een ernstig auto-ongeluk overleeft of op tijd bukt voor voorbijvliegende kogels, wordt de waarde van de amulet verhonderdvoudigd. Andere amuletten hebben een hoge waarde omdat ze bijvoorbeeld gemaakt en gezegend zijn door eerbiedwaardige monniken.

Trok Wat Mahathat, Th. Maharat, Phra Nakorn, Tha Phra Chan, dgl 9-18.

B A N G KO K

BLOEMENMARKT PAK KHLONG TALAT a

Tonnen vol jasmijn, zakken met rozen en chrysanten, hele hopen orchideeën. Een avondbezoek aan de grootste groothandelsmarkt in bloemen en groenten van Bangkok is een magische ervaring vol prachtige kleuren en bedwelmende geuren in de zwoele tropische nacht. Als ze niet aan het verkopen zijn, maken de verkopers bloemenkransen om om de hals van een godheid in een van de tempels van de stad te hangen. Of ze kijken tv of spelen met de gameboy. Er zijn heel veel eetkraampjes, dus je hoeft geen honger te lijden.

Th. Chakraphet, van Memorial Bridge tot Khlong Lawt, Tha Saphan Phut, hele dag geopend.

DE SHOPPING-GODIN Op de glazen kast van een rijdend eetstalletje, in de etalage van een kledingontwerper en op een plankje aan de wand bij een juwelier zie je steeds hetzelfde vrouwenbeeldje, met de hand omhoog in een eeuwig gebaar om klanten te wenken. Nang Kwak is de Thaise geluksgodin voor mensen die handel drijven. Omdat ze maagd is, mogen mannen haar niet aanraken. Anders zou haar geest op de vlucht kunnen slaan. Ze heeft dagelijks offergaven nodig om werkzaam te blijven, meestal cosmetica, rijst, fruit, bloemenkransen en sieraden. Dat is een heel gedoe, en vaak wordt ze door de winkelier vervangen door de Japanse kat, maneki-neko, die dezelfde functie heeft, maar met een paar simpele snacks als offergaven tevreden is.

40

B A N G KO K

D E G R O E I E N D E M I D D E N K L A S S E VA N B A N G KO K D R I N K T G R A AG C A F É L AT T E I N E E N F R A A I O N TWO R P E N O M G E V I N G M E T A I RCO N D I T I O N I N G .

RIVER CITY SHOPPING COMPLEX s

De eigenaars van de winkels van het River City Shopping complex kammen de buurlanden Myanmar (Birma), Cambodja en Laos af op zoek naar antieke Boeddhabeelden, houtsnijwerk en zandsteenreliëfs. Je kunt er antiek van zeer hoge kwaliteit kopen, tegen een al even hoge prijs. Maar daarvoor krijg je er bij de meeste winkels wel een echtheidscertificaat bij. Old Maps & Prints verkoopt oude kaarten en tekeningen van Azië. Als je er producten koopt, kun je ze meestal laten verzenden. En je kunt natuurlijk altijd een poging doen om af te dingen.

23 Th. Yota, naast Royal Orchid Sheraton.

PATPONG d

In de rosse buurt Patpong vind je heel veel namaakmerkartikelen, kunstnijverheid, wierook en papieren lampen uit de massaproductie. Je moet hard en onverbiddelijk afdingen, want de vraagprijzen zijn extreem hoog. Patpong bestaat eigenlijk uit twee zijstraatjes tussen Th. Silom en Th. Suriwong, maar door de grote populariteit onder toeristen is de markt langzaam uitgebreid naar de grotere straat Th. Silom.

In Patpong vind je ook een soort ‘vleesmarkt’. Terwijl je staat na te denken of er nog een paar ‘Nikes’ in je koffer passen, glijdt er een gordijn opzij en heb je vrij zicht op spaarzaam geklede lieftallige dames, die zichzelf met blote borsten rond een strippaal in een bar slingeren. Gladde types laten lijsten zien van wat je allemaal kunt beleven in de gesloten bars op de eerste verdieping. En de ladyboys van de openluchtbars werpen ook uitdagende blikken op de mannelijke toeristen.

Patpong is over de hele wereld berucht, hoewel het hete nachtleven de laatste jaren wel wat is afgekoeld. De meeste vrouwen die er werken komen uit het arme noordoosten van Thailand. Als de bars sluiten, stromen ze naar buiten en werpen ze zich op de eetkraampjes en snackbars. Langs de Th. Silom wordt de regionale noordoostkeuken aangevuld met gegrilde kip, papajasalade, scherpe vleessalades en gebakken insecten. dgl 18-0, Sala Daeng, Lumphini.

Kaar t op achter flap