Het Magazijn is een ontwerp van de Italiaan Tenenti Carel Tenenti is hét voorbeeld van een Italiaans succesverhaal in Dordrecht. Tenenti is de derde generatie van een beroemde schoorsteenvegersfamilie, als hij zijn werkzaamheden uitbreidt naar de architectuur. De voormalig schoorsteenveger weet zich op te werken tot de elite van de stad, is zelfs kandidaat voor de gemeenteraad van Dordrecht en staat bekend als dé Art Nouveau-architect van ons eiland. Onder meer het gesloopte Oranjehotel aan de Johan de Wittstraat en het Magazijn Zwijsen, tussen 1901 en 1902 gebouwd als meubelmagazijn, aan de Voorstraat 180 (waar nu Het Magazijn is) zijn topstukken van oeuvre.
3
(Beeldbank Regionaal Archief Dordrecht)
4
In 1959 wordt in Dordrecht een groot Italiaans feest gevierd, om de band tussen Dordrecht en Italië te benadrukken. De Voorstraat wordt omgedoopt tot de Via dei Gondolieri. (Beeldbank Regionaal Archief Drechtsteden)
5
Italianen hadden jarenlang hun eigen ‘Club Italiano’
De Italiaanse gastarbeiders moesten in hun beginjaren behoorlijk wennen aan de Nederlandse cultuur en de Dordtse eilandmentaliteit. Op de ‘Club Italiano’ (lange tijd gevestigd aan de Buiten Walevest) kunnen de mannen kaarten, bingo’en, een biertje drinken en naar de Serie A kijken. Er zijn muziek- en dansavonden en speciale activiteiten voor kinderen, allemaal om het heimwee naar het moederland te verzachten. Bij voetbalclub FLUKS wordt in de jaren tachtig zelfs een speciaal voetbalelftal voor Italianen opgericht, dat na enkele seizoenen weer wordt opgeheven door de vele opstootjes tussen spelers, tegenstanders en scheidsrechters. In 2002 wordt de Italiaanse club opgeheven: de meeste Italianen waren zo moeiteloos geïntegreerd in de Dordtse samenleving, dat een eigen vereniging niet meer nodig was.
De Nieuwstraat rond 1900, met links op de foto de winkel van de familie Tenenti. Mogelijk poseert architect Carel Tenenti voor het winkelpand.
Dordtse meisjes vielen massaal voor exotische gastarbeiders Vanaf de jaren zestig komen grote groepen Italiaanse gastarbeiders naar Nederland. Door de toegenomen welvaart was er veel werkgelegenheid in de industrie, scheepsbouw en tuinbouw. De arbeidsmigranten kwamen uit Zuid-Italiaanse regio’s als Calabrië en Sicilië en werden in Dordrecht opgevangen in pensions aan onder meer het Steegoversloot en de Nieuwe Haven. Voor de Dordtse meisjes zijn de charmante Italianen kleurrijke verschijningen. Door hun exotische uiterlijk en de uitvoerige complimentjes waren de Italianen behendig in het versieren van vrouwen. Veel vaders en moeders waren bang dat hun dochter ten prooi zou vallen aan de avonturiers uit Italië. “Mijn dochter loopt ’s zaterdags op het Steegoversloot”, was in de jaren zestig een bekende uitdrukking onder ongeruste ouders. Gelukkig maakt de angst snel plaats voor nieuwsgierigheid en worden op het eiland vele huwelijken tussen Italianen en Dordtse dochters gesloten.
De pizzeria’s in de Dordtse binnenstad worden bijna allemaal geopend door voormalige gastarbeiders. Op deze foto houdt het personeel van Piccola Italia een pasta-eetwedstrijd. (Beeldbank Regionaal Archief Drechtsteden)
078MAGAZINE | 109
