Wereldzaken werkboek jaargroep 8 - Afrika

WERKBOEK JAARGROEP 8

DEZAKENVANZWIJSEN

dezakenvanzwijsen.nl

WERELDZAKEN Digibordmethode voor aardrijkskunde

Digibordmethode voor aardrijkskunde Wereldzaken is onderdeel van de uitgaven voor kennisgebieden van Zwijsen. Verwante uitgaven binnen De Zaken van Zwijsen zijn: Digibordmethode voor geschiedenis

Digibordmethode voor natuur & techniek

Digibordlessen 36x per jaar een kant-en-klare digibordles gebaseerd op de actualiteit, voor een complete en altijd actuele methode

ISBN 978-90-487-1313-4

9 789048 713134

13134_wz_wb_gr8_os.indd 1

naam:

.........................................

20-06-13 13:31

Afrika

LES 1

AFRIKAANSE LANDSCHAPPEN

Hoi, ik ben Jamila. Ik werk als serveerster in een Afrikaans restaurant. Niet in Afrika, maar gewoon in Nederland. Bij ons kun je heerlijke gerechten uit alle delen van Afrika eten.

JE LEERT

• welke soorten landschappen je in Afrika tegenkomt; • waarom het op sommige plekken in Afrika niet regent en op andere plekken juist veel; • de wateren en gebieden van Afrika.

BEGRIPPEN

• de woestijn • de oase • de savanne • de evenaar • de keerkring • de tropen

De uitgestrekte woestijn In Afrika vind je verschillende soorten landschappen. In het noorden ligt de grootste woestijn ter wereld: de Sahara. De Sahara bestaat uit enorme zandvlaktes en rotsachtige gebieden.

Doordat het er heel weinig regent, groeien er bijna geen planten.

Steeds groter Door de aanhoudende droogte breidt de woestijn zich steeds meer uit. Het gebied ten zuiden van de Sahara, de Sahel, verandert daardoor ook langzaam in woestijn.

Ook mensen spelen hierbij een rol: omdat zij landbouwgrond nodig hebben, kappen ze vaak te veel bomen. De grond kan het regenwater dan niet meer vasthouden en droogt uit.

Een oase In een woestijn is het heel droog, maar diep in de grond is wel water. Op sommige plekken komt dat water naar boven. Zo’n plek noem je een oase. Dankzij het water is er bij oases landbouw mogelijk. Daar ontstaan vaak dorpjes.

Oases zijn de enige plekken in de woestijn waar je kunt wonen. geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 1

Maak opdracht 1

De woestijn breidt zich steeds verder uit. Je noemt dat: verwoestijning.

Wat voor gevolgen heeft dat voor de mensen die in dit gebied wonen?

58 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 58

22-1-2014 12:46:42

Les 1 • Afrikaanse landschappen JE LE E RT welke soorten landschappen je in Afrika tegenkomt.

B EG RIPPE N woestijn • oase • savanne

Open graslanden Ten zuiden van de Sahara zijn de savannen. Dat zijn grote grasvlaktes met hier en daar groepjes bomen.

Die kunnen er groeien doordat het een aantal maanden per jaar regent. Op de savanne leven olifanten, leeuwen, zebra’s, giraffen en antilopen.

Savanne.

Dichte bossen In het midden van Afrika vind je tropische regenwouden. In deze warme, vochtige bossen regent het vaak. Elke dag zijn er flinke stortbuien. Daardoor groeien er heel veel planten en bomen. In het dichte regenwoud leven veel dieren, zoals gorilla’s, bosolifanten en allerlei vogels.

opdracht 2

Maak opdracht 2 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Regenwoud.

Bij welk landschap horen de foto’s? Trek lijnen.

woestijn

savanne

regenwoud

59 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 59

22-1-2014 12:46:57

Afrika

JE L

In ons restaurant kun je niet alleen al die heerlijke Afrikaanse gerechten proeven.

Je proeft ook de sfeer van het leven in de tropen.

Tussen de lijnen

keerkring

In de woestijn regent het bijna nooit, maar in het regenwoud regent het bijna elke dag.

Dit heeft te maken met de ligging van Afrika en met de luchtstromen. Kijk maar eens op de globe hiernaast.

Zie je de drie lijnen die over de globe lopen?

In het echt zie je deze lijnen natuurlijk niet.

De middelste lijn is de evenaar. Deze verdeelt de aarde in twee helften: het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond.

De andere twee lijnen zijn de keerkringen.

Het gebied tussen de keerkringen noemen we de tropen. Dat is dus bijna heel Afrika.

evenaar

keerkring

Rond de evenaar Bij de evenaar staat de zon overdag recht boven je hoofd. De zonnestralen schijnen daardoor recht op de evenaar. Rond de evenaar is het dus altijd erg warm. Warme lucht stijgt op, maar in die lucht zit ook vocht. Het vocht komt weer naar beneden in de vorm van … regen, heel veel regen! Zo ontstaan bij de evenaar tropische regenwouden.

Een tropische regenbui. geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 3

Maak opdracht 3

Bekijk de kaart. Streep de foute antwoorden door.

Kongo ligt bij de evenaar / een keerkring.

In dat land vind je tropische regenwouden / woestijnen.

Egypte, Marokko en Namibië liggen bij de evenaar / een keerkring.

In deze landen vind je tropische regenwouden / woestijnen.

60 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 60

22-1-2014 12:47:04

Les 1 • Afrikaanse landschappen JE LE E RT waarom het op sommige plekken in Afrika niet regent en op andere plekken juist veel.

B EG RIPPE N evenaar • keerkring • tropen

Snikheet of ijskoud De warme lucht, waar na de tropische regenbui bijna geen vocht meer in zit, waait van de evenaar naar de keerkringen. Daar blijft het droog en zo ontstaan daar woestijnen.

In een woestijn kan het snikheet worden: wel meer dan 50 graden!

Maar ’s nachts kan het juist heel koud worden en zelfs vriezen. Dat komt doordat er geen wolken boven de woestijn zijn. De hitte kan daardoor ’s nachts makkelijk weg en dan koelt de grond sterk af.

Kamelen kunnen goed tegen de droogte en de hitte van de woestijn.

ERGENS ANDERS

In bijna alle werelddelen vind je woestijnen, behalve in Europa en op Antarctica.

Net als in Afrika liggen de meeste woestijnen in andere werelddelen rond de keerkringen.

Grote woestijnen op aarde.

opdracht 4

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 4 Waar zou jij het liefst wonen: in een land bij de evenaar of in een land bij een keerkring?

Waarom?

61 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 61

22-1-2014 12:47:09

Afrika

Ken jij de wateren en gebieden van Afrika?

De zeestraat tussen Spanje en Marokko heet de Straat van Gibraltar. Het water kan niet snel door de smalle doorgang heen stromen. Daardoor is er in de Middellandse Zee bijna geen verschil tussen eb en vloed.

De Sahara is de grootste woestijn op aarde. Nederland past er wel 250 keer in! De woestijn bestaat voor een vijfde deel uit zand, de rest is rotsachtig. Er zijn weinig wegen in de Sahara en er rijden geen bussen of treinen.

Bij het zuidelijkste puntje van Afrika, in de buurt van Kaapstad, komen de Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan bij elkaar. Er zijn daar heel hoge golven en gevaarlijke stromingen.

Maak opdracht 5 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 5

Welke zee ligt …

ten noorden van Afrika? ten noordoosten van Afrika? ten zuidoosten van Afrika? ten westen van Afrika?

62 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 62

22-1-2014 12:47:25

Les 1 • Afrikaanse landschappen JE LE E RT de wateren en gebieden van Afrika.

Vroeger moesten schepen uit Europa helemaal om Afrika heen varen als ze naar Azië wilden. Dankzij het Suezkanaal hoeft dat niet meer.

De Rode Zee is beroemd om zijn prachtige koraalriffen. Een paradijs voor diepzeeduikers!

In Ethiopië liggen hoge bergen.

De hoogste berg van het land is meer dan 4500 meter hoog.

De Nijl is de langste rivier ter wereld. Hij begint in het midden van Afrika, vlak bij de evenaar. Bijna 6700 kilometer verderop mondt de Nijl uit in de Middellandse Zee.

opdracht 6

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 6 Maak de puzzel. Welk woord staat in de rechthoek?

1

1. De Straat van Gibraltar ligt tussen Afrika en …

2. Water tussen de Rode Zee en de Middellandse Zee.

2 3

3. De grootste woestijn op aarde.

4. Door dit land stroomt de Nijl.

4

63 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 63

22-1-2014 12:47:38

Afrika

LES 2

LEVEN IN AFRIKA JE LEERT

60 cent In rijke landen hebben bijna alle mensen genoeg te eten, schoon drinkwater, wc’s en goed onderwijs. Veel Afrikanen hebben dat niet: de levensstandaard in dit werelddeel is laag.

Toch zien de meeste Afrikanen er goed verzorgd uit. Terwijl miljoenen mensen moeten rondkomen van minder dan 60 cent per dag. Niet te geloven, toch?

• welke bevolkingsgroepen er in Afrika leven; • wat er na de dekolonisatie in Afrika gebeurd is; • de landen en plaatsen van Afrika.

Vorig jaar ben ik in Afrika op vakantie geweest. De mensen waren heel gastvrij en het rook overal zó lekker.

Veel Afrikanen halen schoon drinkwater bij een waterpomp.

BEGRIPPEN

• de levensstandaard • de stam • de nomade • de kolonie • de dekolonisatie • het ontwikkelingsland

Noord en zuid Je kunt de bevolking van Afrika in twee grote groepen verdelen. Ten zuiden van de Sahara leven vooral bruine mensen. Ten noorden van de Sahara wonen vooral Arabieren.

Zij hebben een lichtere huidskleur.

Maar net als in andere werelddelen leven in Afrika ook heel veel mensen met voorouders die oorspronkelijk ergens anders vandaan komen, bijvoorbeeld uit Europa of Azië.

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 1

Ten noorden van de Sahara …

… en ten zuiden van de Sahara.

Maak opdracht 1

Waar horen deze landen bij? Trek lijnen.

zeer arme landen arme landen middengroep rijke landen zeer rijke landen

Marokko Egypte Kongo Sudan Ethiopië Nigeria Zuid-Afrika

64 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 64

22-1-2014 12:47:46

Les 2 • Leven in Afrika JE LE E RT welke bevolkingsgroepen er in Afrika leven.

B EG RIPPE N levensstandaard • stam • nomade

Leven in een stam Op het platteland van Afrika leven veel mensen in een stam. Dat is een groep mensen met dezelfde taal en gewoonten. Zij leven al eeuwen op dezelfde manier. Maar voor veel van deze inheemse bevolkingsgroepen wordt het steeds moeilijker om te leven zoals hun voorouders. Dat komt bijvoorbeeld doordat hun land verdroogt of door anderen wordt ingepikt.

Of doordat zij naar de grote steden moeten verhuizen om daar werk te zoeken.

WEET JE HET NOG?

C

Mensen die altijd al in een bepaald gebied geleefd hebben, noem je ‘inheems’.

Inheems aan de rand van de woestijn Bedoeïenen (je zegt: bee-doe-wie-nen) zijn nomaden. Ze trekken met hun vee van plek naar plek, aan de rand van de Sahara. Ze wonen in tenten. Hun sluiers beschermen hen tegen de hitte en tegen zandstormen.

De San zijn de inheemse bevolking van het zuiden van Afrika. De San worden ook wel Bosjesmannen genoemd. Sommige San zijn nog steeds jagers en verzamelaars, net als hun voorouders: de mannen gaan op jacht, de vrouwen verzamelen gewassen.

Inheems op de savanne

Inheems in het regenwoud

Een bekende nomadenstam zijn de Masai. Zij trekken met hun vee over de savanne. Levensgevaarlijk, want op de savanne leven ook leeuwen en andere roofdieren. Daarom leren de jongens hoe ze wilde dieren moeten doden.

In het tropisch regenwoud leven Pygmeeën. Zij jagen nog steeds met pijl en boog, net als hun voorouders.

Doordat Pygmeeën eeuwenlang in het dichte regenwoud geleefd hebben, zijn ze vrij klein: ze worden vaak niet langer dan anderhalve meter.

opdracht 2

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 2 Welke bevolkingsgroep zou jij eens willen bezoeken?

Leg je antwoord uit.

Bedoeïenen

Pygmeeën

San

geen enkele

Masai

65 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 65

22-1-2014 12:47:53

Afrika

Rechte grenzen De grenzen van landen worden vaak bepaald door bergen en rivieren. Daardoor zijn ze meestal grillig. Maar kijk eens naar de kaart van Afrika. Hier zie je juist veel rechte grenzen. Het lijkt alsof iemand met potlood en liniaal lijnen heeft getrokken.

Eigenlijk is dat ook zo. Want deze grenzen zijn niet door de natuur bepaald, maar door mensen.

Op de middelbare school heb ik Frans geleerd. Dat komt in Afrika goed van pas, want in veel Afrikaanse landen spreken de mensen Frans. In die landen was Frankrijk vroeger de baas.

De leiders van Europese landen verdeelden Afrika in de 19e eeuw in stukken.

Eerlijk delen?

Aan het eind van de 19e eeuw verdeelden enkele Europese landen het werelddeel Afrika in stukken. Elk land kreeg één of meer stukken land. Daar werden zij de baas.

Een land dat door een ander land bestuurd wordt, noem je een kolonie. De Europese landen bepaalden wat er in hun Afrikaanse koloniën gebeurde.

Ze haalden er voor weinig geld grondstoffen, zoals goud, ivoor en cacao. Die grondstoffen verkochten ze voor veel hogere prijzen. Zo verdienden ze veel geld.

Maak opdracht 3 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 3

Welke twee Europese landen hadden de meeste koloniën in Afrika? Kruis aan.

België en Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk en Frankrijk Frankrijk en Duitsland Duitsland en Italië Italië en Portugal Portugal en Spanje

66 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 66

22-1-2014 12:48:01

Les 2 • Leven in Afrika JE LE E RT wat er na de dekolonisatie in Afrika gebeurd is.

B EG RIPPE N kolonie • dekolonisatie • ontwikkelingsland

Weer eigen baas …

Na de Tweede Wereldoorlog begon de dekolonisatie in Afrika: de landen werden weer eigen baas. Rond 1960 waren de meeste Afrikaanse landen weer zelfstandig.

De dekolonisatie leverde in veel landen problemen op, want wie werd nu de baas? Mensen vochten om de macht en er braken burgeroorlogen uit.

Er waren ook andere problemen: veel Afrikanen hadden in de koloniale tijd slecht onderwijs gehad. Ze hadden dus niet geleerd hoe ze een fabriek, een gebied of een heel land moesten leiden.

Slecht begin en daarna

Afrikanen vieren feest: eindelijk mogen ze weer zelf beslissen wat er in hun land gebeurt.

De jaren na de dekolonisatie waren dus een slecht begin. In onze tijd zijn veel van deze landen nog steeds ontwikkelingslanden. Zij krijgen geld en andere hulp van rijke landen, bijvoorbeeld om de economie, de gezondheidszorg en het onderwijs te verbeteren.

Hard nodig: betere huizen en betere wegen.

opdracht 4

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 4 Wat is waar? Zet een rondje om het goede antwoord.

Een kolonie is een land dat de baas is over een ander land.

waar / niet waar

Nederland heeft geen koloniën in Afrika gehad.

waar / niet waar

De dekolonisatie in Afrika begon na de Tweede Wereldoorlog.

waar / niet waar

Na de dekolonisatie werd het leven in Afrika veel beter.

waar / niet waar

Een ontwikkelingsland is een land dat goed ontwikkeld is.

waar / niet waar

67 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 67

22-1-2014 12:48:06

Afrika

Ken jij de landen en plaatsen van Afrika?

In de Marokkaanse stad Casablanca staat een van de grootste moskeeën ter wereld. Er is plek voor 25.000 mensen.

Lagos is na Cairo de grootste en drukste stad van Afrika. Vroeger was Lagos de hoofdstad van Nigeria.

Kongo is een onveilig land. Er zijn vaak burgeroorlogen en oorlogen met andere landen.

Daarbij zijn al bijna vier miljoen mensen om het leven gekomen.

Maak opdracht 5 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 5

Kijk op de kaart. Trek lijnen naar het juiste land.

Door dit land loopt het grootste deel van de Nijl.

Egypte

In dit land mondt de Nijl uit in de Middellandse Zee.

Marokko

Dit land ligt heel dicht bij Spanje.

Zuid-Afrika

Dit grote land ligt in het midden van Afrika.

Ethiopië

Dit land grenst in het westen aan Sudan.

Kongo

In dit land ligt de stad Lagos.

Sudan

In dit land ligt Kaapstad.

Nigeria

68 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 68

22-1-2014 12:48:14

Les 2 • Leven in Afrika JE LE E RT de landen en plaatsen van Afrika.

Cairo is de hoofdstad van Egypte en de grootste stad van Afrika. In Cairo wonen evenveel mensen als in heel Nederland. Aan de rand van de stad liggen de wereldberoemde piramiden.

Piramiden zijn grafmonumenten voor Egyptische farao’s (koningen).

In Ethiopië wonen de Mursi. Vrouwen van de Mursi-stam dragen een schotel van klei in hun onderlip. Als sieraad!

Hoe groter de schotel, hoe meer de vrouw ‘waard’ is.

De berg achter de Zuid-Afrikaanse stad Kaapstad is zo plat dat hij de Tafelberg genoemd wordt.

opdracht 6

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 6 Bekijk de kaart hiernaast. Welke landschappen vind je in deze landen? Kruis aan. woestijn

tropisch regenwoud

savanne

anders

Kongo Egypte Nigeria Sudan Marokko Ethiopië

69 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 69

22-1-2014 12:48:23

Afrika

LES 3

PROBLEMEN EN KANSEN

Je hoort vaak berichten over armoede en honger in Afrika. Dan denk ik: hoe komt het toch dat veel Afrikanen arm zijn?

JE LEERT

• waarom veel landen in Afrika nog steeds arm zijn; • hoe Afrika een betere toekomst kan krijgen; • de topografie van Afrika.

Weinig industrie, veel landbouw

BEGRIPPEN

De meeste Afrikaanse landen hebben weinig industrie. Dat is jammer, want producten uit fabrieken kunnen een hoop geld opleveren. Er is wel veel kleinschalige landbouw. Dat betekent dat de boeren nét genoeg voedsel verbouwen voor hun gezin of dorp. Zo verdienen ze natuurlijk niet veel geld. Ze lopen ook een groot risico: als de oogst mislukt, hebben ze niets.

• de corruptie • de invoerdrempel • de bloeddiamant • de zonne-energie • het microkrediet • het ecotoerisme

Omkoping Een ander probleem in Afrika is corruptie. Dit is een ander woord voor ‘omkoping’. Mensen die het voor het zeggen hebben, nemen geld aan om iets voor een ander te regelen. Ze gebruiken dus hun macht om zelf rijker te worden.

Zo gaat het soms ook met de ontwikkelingshulp: het geld van de rijke landen gaat dan niet naar beter onderwijs of betere wegen, maar verdwijnt in de zakken van de machthebbers.

Maak opdracht 1 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 1

De Verenigde Naties (VN) geven veel hulp aan Afrika. Welke afdeling van de VN geeft welke hulp? Kijk goed naar de symbolen op de vlaggen en trek lijnen.

kinderhulp

beter onderwijs

hulp aan vluchtelingen

70 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 70

22-1-2014 12:48:33

Les 3 • Problemen en kansen JE LE E RT waarom veel landen in Afrika nog steeds arm zijn.

B EG RIPPE N corruptie • invoerdrempel • bloeddiamant

Problemen met export Rijke landen geven ontwikkelingshulp aan Afrika, maar ze zorgen ook voor problemen. Want veel Afrikaanse bedrijven kunnen hun producten niet zomaar naar rijke landen exporteren. Dat komt door invoerdrempels.

Afrikaanse tuinbouwbedrijven bijvoorbeeld moeten extra belasting betalen aan de Europese Unie om hun bloemen in Europa te mogen verkopen. Zo beschermt de EU de Nederlandse tuinders, maar voor Afrikaanse tuinbouwbedrijven is dit natuurlijk heel vervelend.

Afrikaanse markt.

Sommige Afrikaanse landen hebben grote tuinbouwbedrijven.

Afrika heeft veel bodemschatten.

Diamanten voor wapens

opdracht 2

Maak opdracht 2 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

De bodem van Afrika is rijk aan delfstoffen, zoals goud en diamant. Kongo heeft zelfs zo veel delfstoffen dat het een van de rijkste landen ter wereld zou kunnen zijn.

De meeste inwoners van Kongo profiteren niet van deze rijkdommen. Dat komt doordat de meeste mijnen in handen zijn van buitenlandse bedrijven.

Maar het heeft ook met de burgeroorlogen in dit land te maken. De strijdende partijen zijn soms zelf de baas van een mijn. Ze verkopen hun diamanten om wapens te kopen. Met die wapens voeren ze oorlog. Deze diamanten hebben daarom een bijnaam: bloeddiamanten.

Over welk probleem gaat het?

Kies uit: bloeddiamanten, corruptie, invoerdrempels, kleinschalige landbouw.

71 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 71

22-1-2014 12:48:44

Afrika

Ontwikkelingshulp uit China Gelukkig zijn er ook genoeg positieve verhalen te vertellen: met sommige landen gaat het steeds beter.

Rijke landen geven ontwikkelingshulp aan Afrika in de vorm van geld, goederen en medische zorg. De laatste jaren wordt de hulp uit China steeds belangrijker. Chinese bedrijven leggen in Afrika nieuwe wegen en spoorlijnen aan. In ruil hiervoor krijgt China Afrikaanse olie voor een lage prijs.

Allebei blij: het ene land krijgt nieuwe wegen en spoorlijnen, het andere land krijgt olie.

Energie van de zon Noord-Afrika heeft natuurlijk een belangrijke troef: de zon! Zonne-energie is schone en duurzame energie. Je kunt er genoeg stroom mee opwekken voor heel Noord-Afrika, en zelfs daarbuiten.

Zonne-energie: een ideaal exportproduct! geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 3

Zonnepanelen in Egypte.

Maak opdracht 3

Welke energiebronnen zijn er in Afrika? Kleur.

zon

wind

water

olie

72 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 72

22-1-2014 12:48:55

Les 3 • Problemen en kansen JE LE E RT hoe Afrika een betere toekomst kan krijgen.

B EG RIPPE N zonne-energie • microkrediet • ecotoerisme

Kleine leningen Soms hebben Afrikanen maar een klein beetje geld nodig om vooruit te komen. Met een microkrediet kunnen zij een eigen bedrijfje beginnen. Zij krijgen dan een kleine (‘micro’) lening (‘krediet’) waarmee ze bijvoorbeeld een elektrische naaimachine kunnen kopen. Met zo’n machine kunnen ze veel meer kleren maken en zo kunnen ze ook meer geld verdienen.

Vooral veel Afrikaanse vrouwen profiteren van een microkrediet.

De wildparken in bijvoorbeeld ZuidAfrika trekken steeds meer toeristen.

Sommige toeristen vinden het leuk om te logeren bij Afrikanen thuis. Zo zien ze van dichtbij hoe Afrikanen leven.

Toerisme voor mens en natuur In Afrika is steeds meer ecotoerisme.

Dat zijn reizen naar natuurgebieden waarbij de natuur beschermd blijft.

De plaatselijke bevolking verdient geld met bijvoorbeeld entreegeld, rondleidingen en horeca. Of ze verkopen zelfgemaakte spullen. Zij zullen de natuur dan geen schade (meer) toebrengen door op dieren te jagen of bomen te kappen. Want dan raken ze de toeristen én hun baantje kwijt. Ecotoerisme is dus goed voor de mensen en de natuur!

opdracht 4

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 4 Maak de puzzel. Welk woord staat in de rechthoek?

1. Land dat door een ander land bestuurd wordt.

2. Denkbeeldige lijn over het midden van de aarde.

3. Heel droog gebied.

4. Ander woord voor ‘omkoping’.

5. Kleine lening.

6. Gebied tussen de keerkringen.

7. Diamant waarmee wapens gekocht worden.

8. Iemand die met zijn stam van plek naar plek trekt.

9. Dit land bestaat voor een groot deel uit regenwoud.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

73 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 73

22-1-2014 12:49:01

Afrika

Ken jij de topografie van Afrika?

Couscous (je zegt: koeskoes) is een soort graan dat in Marokko veel gegeten wordt. Lekker met groenten of vlees.

In Nigeria eten mensen fufu (je zegt: foefoe). Fufu is een soort deegbal die gemaakt wordt van cassave.

Afrikanen eten vaak met hun handen, ook als ze fufu eten.

Cassave.

Chips uit Kongo! Weet je waar ze van gemaakt zijn? Van bananen.

Niet van gewone gele bananen, maar van bakbananen. Die zijn groter en smaken een beetje naar aardappelen.

Bakbanaan.

Maak opdracht 5 geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

opdracht 5

Iemand zegt: ‘Ik ben in Marokko geweest. Heerlijk, zo’n vakantie in de tropen!’

Wat klopt hier niet aan? Leg je antwoord uit.

74 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 74

22-1-2014 12:49:16

Les 3 • Problemen en kansen JE LE E RT de topografie van Afrika.

Egyptenaren houden van zoetigheid. In het restaurant van Jamila krijg je als toetje dit heerlijke Egyptische gebak. Het heet kunafa (je zegt: koe-na-fa).

Dit gerecht eten de mensen in Ethiopië elke dag: injera (je zegt: indzjèrra). Het is een zuur smakende pannenkoek met daarop verschillende soorten vlees, vis of groenten.

Het Afrikaans is de belangrijkste taal van Zuid-Afrika. Het lijkt op het Nederlands. Zo noem je een barbecue in het Afrikaans een ‘braai’.

Dat komt van ‘(vlees) braden’.

Eet smakelijk!

opdracht 6

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Maak opdracht 6 Welke vakantiebestemming adviseer je?

Kies uit: Rode Zee, Zuid-Afrika, Kongo, Marokko, Egypte.

Pim wil piramides zien.

Annet wil wandelen in een tropisch regenwoud.

Gerben wil diepzeeduiken en koraalriffen bewonderen.

Hamid wil op safari.

Luna is op vakantie in Zuid-Spanje en wil een dagje naar Afrika.

75 13134_wz_wb_gr8_thema4.indd 75

22-1-2014 12:49:28

WERKBOEK JAARGROEP 8

DEZAKENVANZWIJSEN

dezakenvanzwijsen.nl

WERELDZAKEN Digibordmethode voor aardrijkskunde

Digibordmethode voor aardrijkskunde Wereldzaken is onderdeel van de uitgaven voor kennisgebieden van Zwijsen. Verwante uitgaven binnen De Zaken van Zwijsen zijn: Digibordmethode voor geschiedenis

Digibordmethode voor natuur & techniek

Digibordlessen 36x per jaar een kant-en-klare digibordles gebaseerd op de actualiteit, voor een complete en altijd actuele methode

ISBN 978-90-487-1313-4

9 789048 713134

13134_wz_wb_gr8_os.indd 1

naam:

.........................................

20-06-13 13:31