De Zaken 3-4 werkboek groep 3

WERKBOEK JAARGROEP 3

DEZAKENVANZWIJSEN

dezakenvanzwijsen.nl

WereldoriĂŤntatie voor groep 3 en 4

Methode voor wereldoriĂŤntatie De Zaken 3-4 is onderdeel van de uitgaven voor kennisgebieden van Zwijsen. Verwante uitgaven binnen De Zaken van Zwijsen zijn: Methode voor natuur & techniek

Methode voor geschiedenis

Methode voor aardrijkskunde

Actuele lessen kant-en-klare lessen gebaseerd op de actualiteit, voor een complete en altijd actuele methode

naam: xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_os2.indd 1

.........................................

9-7-2015 11:45:40

WERKBOEK JAARGROEP 3

Wereldoriëntatie voor groep 3 en 4

M a r c e l v a n d e n O e ve r H a n s Ve r m e e r

xxxxx_dezaken3-4_wb-antwb_gr3_bw.indd 1

9-7-2015 15:38:13

2 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 2

7-7-2015 14:32:21

INHOUD Thema 1

beestenboel

........................................................ 4

Thema 2

dag en nacht

....................................................... 8

Thema 3

hoe voel jij je?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Thema 4

waar woon jij?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Thema 5

mag dat wel?

Thema 6

verhalen in je buik

Thema 7

Spannend!

Thema 8

Wat kan jij?

Thema 9

Hoe kan dat?

..................................................... 20

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

.......................................................... 28

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

..................................................... 36

T h e m a 10

Kijk eens om je heen

T h e m a 11

Wat bewaar jij?

....................................... 4 0

................................................ 4 4

3 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 3

7-7-2015 14:32:28

thema 1 • b e e s t e n b o e l

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

4 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 4

7-7-2015 14:32:32

5

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 5

7-7-2015 14:32:37

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • de dierenwinkel

wat hoort bij elkaar?

wat hoort bij dag? wat hoort bij nacht?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

6 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 6

7-7-2015 14:32:47

les 2 • jonge dieren

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

welke dieren horen bij elkaar?

7 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 7

7-7-2015 14:32:53

thema 2 • d a g e n n a c h t

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

8 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 8

7-7-2015 14:32:57

9

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 9

7-7-2015 14:33:02

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • het weer

waar hoort het bij?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

waarmee meet je het weer?

10 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 10

7-7-2015 14:33:16

les 2 • de seizoenen

welk seizoen komt erna?

winter

herfst lente

zomer lente herfst

lente

zomer

herfst

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

wat hoort bij elkaar?

winter

11 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 11

7-7-2015 14:33:23

thema 3 • h o e v o e l j i j j e ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

12 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 12

7-7-2015 14:33:27

13

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 13

7-7-2015 14:33:31

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • ziek

wat hoort bij ziek zijn?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

14 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 14

7-7-2015 14:33:41

les 2 • eten

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

wat is gezond?

15 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 15

7-7-2015 14:33:51

thema 4 • w a a r w o o n j i j ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

16 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 16

7-7-2015 14:33:56

17

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 17

7-7-2015 14:34:00

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • naar de overkant

wat hoort bij verkeer?

wat is goed? wat is niet goed?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

18 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 18

7-7-2015 14:34:10

les 2 • het openbaar vervoer

openbaar vervoer? ja of nee?

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

goed of niet goed?

19 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 19

7-7-2015 14:34:18

thema 5 • m a g d a t w e l ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

20 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 20

7-7-2015 14:34:23

21

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 21

7-7-2015 14:34:28

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • regels

wie houdt jou aan de regels?

wat hoort bij elkaar?

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

verkeersregel

huisregel

spelregel

schoolregel

22 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 22

7-7-2015 14:34:35

les 2 • beloning en straf

kleur.

1 plaats verder

beloning

1 beurt overslaan

straf

gooi nog een keer

1 plaats terug

betaal 5 euro

wat hoort bij elkaar?

scheidsrechter

conducteur

agent

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

juf

23 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 23

7-7-2015 14:34:45

thema 6 • v e r h a l e n i n j e b u i k

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

24 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 24

7-7-2015 14:34:49

25

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 25

7-7-2015 14:34:53

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • dingen vertellen een verhaal

wat komt eerst? wat komt daarna? nummer van 1 tot en met 4.

wat komt eerst?

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

26 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 26

7-7-2015 14:35:02

les 2 • de tijdlijn

trek lijnen. nu

heden

toekomst

verleden

trek lijnen.

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

heden

27 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 27

7-7-2015 14:35:04

thema 7 • S p a n n e n d !

Op het platteland.

In de stad.

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Aan de kust.

Aan de rivier.

28 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 28

7-7-2015 14:35:06

Aan de rand van het bos.

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

In de bergen.

In het dorp.

29 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 29

7-7-2015 14:35:09

les 1 • De omgeving

Waar hoort het bij?

kust

platteland

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Wat is in ons land?

30 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 30

7-7-2015 14:35:18

les 2 • Op de kaart

Kruis aan. bergen

spoorlijn

kanaal

vliegveld

Trek lijnen.

Aan de rand van het bos.

Op het platteland.

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

In het dorp.

31 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 31

7-7-2015 14:35:21

thema 8 • Wa t k a n j i j ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

32 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 32

7-7-2015 14:35:25

33

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 33

7-7-2015 14:35:29

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • Schaduw

Welk instrument? Trek lijnen.

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

34 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 34

7-7-2015 14:35:34

les 2 • Muziek

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Wat hoort bij elkaar?

35 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 35

7-7-2015 14:35:43

thema 9 • H o e k a n d a t ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

36 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 36

7-7-2015 14:35:47

37

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 37

7-7-2015 14:35:53

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • Dat is stevig!

Een kasteel is heel stevig. Hoe komt dat? dikke muren kanteel schietgat stenen grote ramen planken kleine ramen torens

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Wat is de stevigste muur?

38 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 38

7-7-2015 14:36:00

les 2 • Over de brug Welke ophaalbrug is goed? Kleur.

Wat voor brug? Kleur. draaibrug

boogbrug

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

ophaalbrug

39 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 39

7-7-2015 14:36:07

thema 10 • K i j k e e n s o m j e h e e n

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

40 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 40

7-7-2015 14:36:11

41

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 41

7-7-2015 14:36:15

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • In het tuincentrum Waar hoort het bij?

planten voor binnen

planten voor buiten

Wat hebben alle planten nodig? Kleur.

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

licht

geld

warmte

donker

voedsel

droogte

kou

water

42 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 42

7-7-2015 14:36:22

les 2 • Mooie en lekkere planten Wat voor plant? Kleur.

eetbaar

niet eetbaar

geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

Weet jij hoe ze heten? Kies uit: cactus, munt, appel, tulp, varen, wortel.

43 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 43

7-7-2015 14:36:34

thema 11 • Wa t b e w a a r j i j ?

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

44 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 44

7-7-2015 14:36:39

45

xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 45

7-7-2015 14:36:43

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

les 1 • De rommelzolder van opa en oma Waar gebruik je het voor? Vul in.

Kies uit: kamer, hoela, kleren, kolen, matten, muziek.

hoepen

wassen

verwarmen

kloppen

luisteren

bewaren

Vroeger en nu. Trek lijnen.

vroeger geen kopieermateriaal Š Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

nu

46 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 46

7-7-2015 14:36:50

les 2 • Naar het museum In welk museum hoort het? Schrijf 1 t/m 6 in het goede hokje.

1

2

3

4

5

6

n

Trek lijnen.

nieuwst

geen kopieermateriaal © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

oudst

47 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 47

7-7-2015 14:37:01

COLOFON Auteurs Marcel van den Oever Hans Vermeer

Realisatie Projectgroep Zwijsen

Illustraties ivan & ilia (44-45); Mark Janssen (omslag, 4-5, 8-9, 20-21, 28-29, 36-37); Bas Kleverlaan (2, 16-17, 18, 19, 24-25, 28-29, 31, 32-33, 40-41); Anjo Mutsaars (12-13, 22, 39, 42)

Foto’s Hollandse Hoogte/Piet den Blanken (23); Hollandse Hoogte/ Peter Hilz (22, 23); Renate Reitler (47); Shutterstock (omslag, titelpagina, 6, 7, 10, 11, 14, 15, 18, 19, 22, 23, 26, 27, 30, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 42, 43, 46, 47)

5e druk ISBN 978-90-487-2817-6 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg www.zwijsen.nl www.dezakenvanzwijsen.nl Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.

48 xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_bw.indd 48

7-7-2015 14:37:02

WERKBOEK JAARGROEP 3

DEZAKENVANZWIJSEN

dezakenvanzwijsen.nl

WereldoriĂŤntatie voor groep 3 en 4

Methode voor wereldoriĂŤntatie De Zaken 3-4 is onderdeel van de uitgaven voor kennisgebieden van Zwijsen. Verwante uitgaven binnen De Zaken van Zwijsen zijn: Methode voor natuur & techniek

Methode voor geschiedenis

Methode voor aardrijkskunde

Actuele lessen kant-en-klare lessen gebaseerd op de actualiteit, voor een complete en altijd actuele methode

naam: xxxxx_dezaken3-4_wb_gr3_os2.indd 1

.........................................

9-7-2015 11:45:40