Cultuur in Limburg

2

VAN EYCK | MAASTRICHT

VAN EYCK MEERVOUDIG INSTITUUT VOOR BEELDENDE KUNST, ONTWERP EN REFLECTIE De Van Eyck is een internationaal geroemde postacademie voor talentontwikkeling in Maastricht.

De Jan van Eyck Academie – de spil waar het instituut om draait – trekt jonge veelbelovende kunstenaars, ontwerpers, curatoren, architecten en schrijvers van over de hele wereld aan. Zij werken er aan hun eigen projecten en nemen deel aan samenwerkingsprojecten die de Van Eyck opzet met partners. Het multidisciplinaire karakter van de academie doet een beroep op hun artistieke en intellectuele veelzijdigheid en stelt hen in staat hun kwaliteiten diepgaand en wijdvertakt te ontwikkelen.

OPEN STUDIOS Alle deuren van de Van Eyck staan open tijdens de derde editie van de Open Studios. Iedereen is welkom om in het fraaie modernistische gebouw van Peutz de studio’s te bezoeken, de verschillende labs te ontdekken en de tuinen in te gaan.

Op al die plekken is door de veertig deelnemers een jaar lang – individueel en in samenwerking – nagedacht, geëxperimenteerd, gediscussieerd en gewerkt. De Open Studios maken dat werkproces zichtbaar.

De centrale tentoonstelling is samengesteld door curator en deelnemer Vincent van Velsen, op gezette tijden lezen de schrijvers en dichters in residence voor uit hun werk en Wim Brands gaat in gesprek met dichter Mustafa Stitou.

Studio van Marine Delgado Marine Delgado uit Frankrijk stelt vragen over de manier waarop wij met beelden van ‘de realiteit’ omgaan. Foto’s van explosies vergroot zij tot ware grootte die volledig abstracte kleurvelden worden.

Stefan Peters uit België rekt de grenzen van de schilderkunst op en deconstrueert haar. Hij richt zich op haar kleinste, materiële onderdeel: de verfstreek. Deze maakt zich los van het geheel om een eigen verhaal te vertellen en vormen figuratieve landschappen.

Stefan Peters, Pareidolia, 2015

Taus Makhacheva, Tighttrope, 2015 Taus Makhacheva uit Rusland verwerkt de cultuur van haar geboortegrond Dagestan in haar werk. In haar video’s kaart zij op speelse wijze de complexe kwesties rond nationale identiteit, gedeelde geschiedenis, verdwijnende tradities en geopolitieke werkelijkheid aan.

OPEN STUDIOS Vrijdag 11 maart van 17u – 19u: feestelijke opening Zaterdag 12 maart open van 10u – 17u Zie voor het volledige programma: janvaneyck.nl

David Bernstein uit de VS vertelt verhalen aan de hand van objecten die hij zelf maakt. Het is een vorm van ‘thinging’: leven en geschiedenis toekennen aan alledaagse voorwerpen en triviale dingen om hem heen, zoals spatels en Fiat Multipla’s. In zijn verhalen verwijst hij naar culturele rituelen. Zijn Open Studio is een gastvrije ruimte, een plek om naar verhalen te luisteren en samen te zijn.

David Bernstein, Zenwacky, 2015. Foto Rosa Sijben

BUREAU EUROPA | MAASTRICHT

3

PLATFORM VOOR ARCHITECTUUR EN DESIGN Bureau Europa in Maastricht, platform voor architectuur en design organiseert tentoonstellingen, lezingen, workshops en rondleidingen op het gebied van architectuur, stedenbouw en vormgeving.

Vanuit een sociaal maatschappelijk perspectief wil Bureau Europa kennisproductie en talentontwikkeling bevorderen en ontwikkelingen tonen binnen de architectuur en design.

Dit levert een divers programma op zoals de tentoonstelling Mansholt, Landschap in perspectief, die onze voedselproductie en voedselveiligheid vanuit een historisch perspectief aan de orde stelde, en de reizende tentoonstelling Domestic Affairs, waarin via het oeuvre van een nieuwe lichting Dutch Designers vragen over het gebruik van interieur onder de aandacht wordt gebracht.

Een derde voorbeeld is Maasparadox, de tentoonstelling over culturele veerkracht in tijden van klimaatverandering die dit najaar opent.

FRONTENPARK De tentoonstelling Coming Soon. foto Jonathan Vos

In samenwerking met de gemeente, het Centrum voor Natuuren Milieu Educatie (CNME) en tal van vrijwilligers organiseert Bureau Europa ontmoetingen, wandelingen en voorstellingen in het Frontenpark in Maastricht.

Burgerparticipatie, initiatieven uit de buurt en andere samenwerkingen vormen de basis voor het duurzaam ontwikkelen van dit natuurgebied. Het Frontenpark is een oase van rauwe natuur, gelegen aan de rand van het Sphinxkwartier - een stadsdeel waar ooit de keramische industrie huisde en nu een buurt is die volop in ontwikkeling is.

THE NEXT BIG THING IS NOT A THING De tentoonstelling The Next Big Thing Is Not a Thing verbindt de laatste ontwikkelingen op het gebied van design met de wetenschap van de antropologie.

Met 'de blik' als metafoor verkent de tentoonstelling de grenzen aan de ontwerpdiscipline en worden nieuwe vormen van kennisontwikkeling en kritische reflectie onderzocht. Design is zeer populair, maar wat rekenen we eigenlijk tot de discipline design en wat niet?

The Next Big Thing Is Not a Thing toont het werk van Marc Bijl, Forma Fantasma/Droog Design, Jasper Morrison, Dave Hakkens en ruim veertig andere internationale kunstenaars, ontwerpers en antropologen. Eveneens biedt de expositie ruimte voor dialoog en interpreteert de ontwerpcultuur als meer dan een productgeoriĂŤnteerde discipline, om het op deze wijze binnen een breder cultureel kader te plaatsen.

The Next Big Thing Is Not a Thing. Van 5 maart t/m 10 juli in Bureau Europa in Maastricht. bureau-europa.nl

Group Mechanism van Marc Bijl in de expositie The Next Big Thing is Not a Thing. foto The Breeder Gallery

Rondleiding door het Frontenpark in Maastricht. foto Jonathan Vos

4

CUBE DESIGN MUSEUM | KERKRADE

DESIGN ALS WERKWOORD Fusilli, een 3D-geprinte kaakprothese en een wolkenkrabber. Op het oog zijn het drie totaal willekeurige items, die toch iets met elkaar gemeen blijken te hebben: design. In Cube design museum in Kerkrade staan ze gebroederlijk naast elkaar, als onderdeel van de vaste opstelling Wat is design?.

Design Identities. Tot en met 4 september. Designing the World. Tot en met 25 september in Cube design museum in Kerkrade. cubedesignmuseum.nl

De fusilli (de bekende, spiraalvormige pasta), de kaakprothese en de wolkenkrabber illustreren dat design geen liefhebberij voor de happy few is. Alle aspecten van ons leven zijn van design doordrongen, van de gebouwen waarin we wonen en werken tot de pasta die we serveren bij het avondeten. De verscheidenheid in verschijningsvormen van design is eindeloos.

Niet alleen zijn de voorwerpen het resultaat van een designproces, er liggen ook menselijke behoeften en ambities aan ten grondslag. Die eindeloze behoeften en ambities kunnen zich manifesteren in een pasta die de saus aan zich bindt, een kunstmatig gebit waardoor je goed kunt blijven eten of het bouwen tot in de wolken.

Hoe design hierop inspeelt, maakt Cube design museum tot een andersoortig designmuseum. Hier geen overzicht met toonaangevende Dutch Design-stoelen of de historische ontwikkeling van de hanglamp. De designobjecten die in Kerkrade worden tentoongesteld zijn vooral praktisch van aard.

Hoe Cube design benadert, wordt duidelijk in de expositie Designing the World. Hiervoor heeft Cube vijf vooraanstaande designmusea, één per continent, gevraagd tien objecten te selecteren die ze als illustratief beschouwen voor ‘design for human needs and ambitions’. De uiteenlopende objecten, onder andere afkomstig uit New York en Kaapstad, leveren een cultureel divers beeld op. De behoeften van een Afrikaanse vrouw die dagelijks kilometers moet lopen voor drinkwater zijn immers heel anders dan die van de westerling die behoefte heeft aan biologisch voedsel. De expositie toont hoe design invulling geeft aan deze behoeften.

Studenten en ontwerpers aan het werk in Cube design museum in Kerkrade

Meer in lijn met de algemene verwachtingen van een designtentoonstelling is de expositie Design Identities die grotendeels oranje objecten toont, ontworpen door Nederlandse en Duitse designers. De expositie is een knipoog naar de oranjegekte die uitbreekt bij (sport)evenementen. Aan de bezoeker de taak zich niet te laten misleiden door de kleur van het object, en te raden of het object afkomstig is uit Nederland of uit Duitsland. Welke vooroordelen en stereotypen spelen daarbij een rol? En kloppen die wel?

In Cube is design meer dan een object. ‘Design is a verb’ staat in koeienletters op een paneel geschreven. Dat design een werkwoord is, blijkt bij een bezoek aan de Workspace op de onderste verdieping van Cube. Hier werken designstudenten en jonge ontwerpers samen aan nieuw productdesign. Deze students in residence werken een aantal maanden aan een oplossing voor een actuele menselijke behoefte, aangedragen door bezoekers of afkomstig van bedrijven en maatschappelijke instellingen.

Bezoekers kunnen met de studenten in gesprek gaan en input leveren in elke stap van het designproces. Deze feedback is van onschatbare waarde in het designproces: hieruit blijkt of de mogelijke oplossing ook de menselijke behoefte adequaat invult.

De komende drie jaar wil Cube verder uitgroeien tot een internationaal gerenommeerd designinstituut, dat niet alleen bijzonder design for human needs laat zien, maar waar ook daadwerkelijk bijzonder design wordt gemaakt. cubedesignmuseum.nl

SCHUNCK* | HEERLEN

5

DE LESSEN VAN MIES VAN DER ROHE Bauhaus, Barcelona Chair, Less is more.

En ook al is dat motto niet echt van Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969), het beschrijft zijn stijl perfect. ‘Mies’ ontwierp gezichtsbepalende gebouwen in Barcelona, Berlijn, Chicago en New York en iconische meubels. Samen met Le Corbusier en Walter Gropius geldt hij als de grondlegger van het moderne bouwen. Hij schiep vanuit een ambachtelijke liefde voor materialen.

Ludwig Mies van der Rohe

WAT STAAT ER OP HET SPEL?

Nog steeds inspireert Mies van der Rohe architecten. Maar zijn gebouwen raken in verval of zijn aan herbestemming toe. Dat thema wordt steeds belangrijker nu veel jonge monumenten leeg komen te staan. Daarom rijzen in Europa en Amerika vragen als: wat moeten we behouden, en hoe en waarom?

MIES & DE ERFENIS VAN HET MODERNISME De internationale expositie MIES & de erfenis van het modernisme toont vijf recentelijk gerestaureerde topwerken van Mies Van der Rohe: S.R. Crown Hall, Huis Tugendhat, Lake Shore Drive, Robert F. Carr Memorial Chapel en de Verseidag Fabrik.

Een twintig meter brede filmprojectie daarvan gaat in wereldpremière. Nooit eerder werd Mies’ werk zo indringend geportretteerd. De bezoeker ervaart bijna lijfelijk de unieke sfeer, materialiteit en gebruikswaarde van Mies’ gebouwen. Zijn secure materiaalgebruik vraagt om nauwgezet (liefst wetenschappelijk) onderzoek. Tekeningen, originelen, materialen en maquettes verschaffen ons inzicht in die vijf renovatieprocessen.

Een overzicht van tachtig Mies-bouwwerken, replica-meubels, symposia, mini-symposia op de TU’s van Delft, Eindhoven, Aken, Luik en Hasselt, excursies, films, lezingen, stadswandelingen en een cursus maken van MIES & de erfenis van het modernisme een serie grondige en niet te missen lessen voor architecten en liefhebbers uit de hele wereld.

WAAROM IN HEERLEN?

Mies van der Rohe was een grote inspirator voor de ontwikkeling van Heerlen. Die jonge stad was in de eerste helft van de twintigste eeuw de modernste van Nederland. Er heerste een heilig geloof in vooruitgang. Ruim honderd gebouwen uit die tijd bepalen nog steeds de identiteit van Heerlen en omgeving. Sommige zijn bekend (Glaspaleis, bioscoop Royal, Stadsschouwburg, brandweerkazerne en retraitehuis), andere niet. De expositie MIES & de erfenis van het modernisme opent onze ogen voor al die schatten. Wie beseft hoe baanbrekend die gebouwen ooit waren, denkt extra goed na over hun functie, bewaarwaarde en de wijze waarop hun verval moet worden gestopt.

MIES & de erfenis van het modernisme.

Van 10 april t/m 7 augustus in SCHUNCK* in Heerlen. schunck.nl/miesvanderrohe De appartementen van Lake Shore Drive in Chicago, ontworpen door Mies van der Rohe.

WAAROM IN SCHUNCK* GLASPALEIS? Dit warenhuis van Fritz Peutz uit 1933 werd twee maal bijna gesloopt. Nu is het een schoolvoorbeeld van geslaagde renovatie (door Jo Coenen en Wiel Arets) en herbestemming (bibliotheek, muziekschool, museum voor moderne en hedendaagse kunst, architectuur, filmhuis, café en brasserie). Het wordt in één adem genoemd met klassiekers uit het Nieuwe Bouwen zoals het Rietveld-huis, sanatorium Zonnestraal en de Van Nelle-fabriek.

SCHUNCK* Glaspaleis behoort wereldwijd tot de duizend belangrijkste gebouwen van de twintigste eeuw.

Hoe bewaren we modern erfgoed?

6

LIMBURGS MUSEUM | VENLO

GESCHIEDENIS MET EEN ZACHTE G

EEN HEERLIJK FAMILIEMUSEUM

Het Limburgs Museum in Venlo is anders dan veel andere musea. Neem alleen het gebouw, een schepping van architect Jeanne Dekkers. Strak en modern. Een meer dan 120 meter lange en zestien meter hoge muur van bakstenen herinnert eraan dat hier vanaf de middeleeuwen de stadsmuur van Venlo stond. Alle vooroordelen als saai, stoffig, bedompt en vervelend kunnen overboord.

Spectaculair is de Historoscoop in het Limburgs Museum.

De bezoeker neemt plaats in dit multimedia-theater met een panoramascherm van 360 graden, bijna veertig meter in omtrek en drie meter hoog. In de Historoscoop onderga je geschiedenis en ga je in geschiedenis onder. Het verhaal over grenzen wordt verteld door Huub Stapel.

De vaste presentaties zijn een soort tijdscapsules. In mei 2014 ging de afdeling Van neanderthaler tot stedeling open. Een

laagdrempelige presentatie over prehistorie, Romeinse tijd en middeleeuwen. In feite is dit de archeologische schatkamer van Limburg. Eye catcher is de negentig meter lange landschapswand die laat zien hoe het oerlandschap in 14.000 jaar gaandeweg een cultuurlandschap wordt. Wie er langs loopt, wordt deel van een klank- en lichtspel.

Het verhaal over Limburg en Limburgers gaat verder op de tweede museumetage. Verhalen over het geloof dat generaties lang het leven richting gaf. Over burchten, kastelen en landhuizen. De bezoeker gaat symbolisch onder een stadspoort door en ontdekt

wat stedelingen kenmerkte. In Limburg ontstaat‌ steeds opnieuw wordt met een frisse en open blik gekeken naar de geschiedenis van Limburg vanaf 1794 tot nu en de Limburgse identiteit. Op de bovenste verdieping staat het alledaagse leven vanaf circa 1800 centraal. Wat werd er gedronken en gegeten? Hoe kleedde men zich en hoe ging men met elkaar om? Hoe zit het met Limburgse dialecten en welke feesten werden en worden gevierd?

Een bezoek aan het Limburgs Museum is een ontdekkingsreis. Je doolt rond in een schatkamer vol verhalen die eigen herinneringen oproepen. We dragen immers allemaal geschiedenis in ons.

Bezoekers van alle leeftijden komen meer te weten over het ontstaan van Limburg

7

Draken. Bestaan ze echt?

In augustus wordt in het Limburgse dorp Beesel de legende van Sint Joris en de Draak op theatrale wijze tot leven gebracht. Een groot deel van de bevolking is betrokken bij het zevenjaarlijkse spel, dat de status heeft van nationaal immaterieel cultureel erfgoed. Geïnspireerd door het Draaksteken en samen met STAM in Gent organiseert het Limburgs Museum een brede cultuurhistorische familietentoonstelling over draken.

In deze grote familietentoonstelling staat de fascinatie voor het fabeldier centraal. Weinig dieren hebben in verleden en heden zo tot de verbeelding gesproken als de draak. Van de kwaadaardige beesten die dorpen terroriseerden tot de magische wezens die geluk brengen. Kom alles te weten over de draken in het Limburgs Museum. Bestaan ze echt?

Draken. Vanaf 23 april in Limburgs Museum in Venlo. limburgsmuseum.nl Een maquette over het ontstaan van dorpen

EXPOSITIES IN HET LIMBURGS MUSEUM Het licht van Helmantel

De Groningse kunstenaar Henk Helmantel is bij het grote publiek bekend geworden door zijn karakteristieke stillevens.

Deze ademen evenwicht, schoonheid en rust. Het beschouwelijke en de schoonheid van deze stillevens keren terug in de interieurs van romaanse en gotische kerken. Ze zijn een lofdicht in olieverf op de sacrale architectuur uit de late middeleeuwen. Licht is een belangrijk element in al zijn werken.

De werken van Helmantel worden in de tentoonstelling gecombineerd met beelden uit de dertiende tot en met de zestiende eeuw. De sculpturen zijn vervaardigd in de Zuidelijke Nederlanden en het Maas- en Rijngebied. De oorspronkelijke opdrachtgevers waren kloosters, kerken en particulieren. Het zijn voorstellingen van Christus, Maria en heiligen. Opgevoed in een gereformeerd gezin kwam Helmantel tijdens zijn jeugdjaren niet of nauwelijks in aanraking met deze kunst. In de bezoeken die hij later samen met zijn vrouw Babs bracht aan musea en kerken, werd de schilder echter getroffen door de zeggingskracht en puurheid van de beelden.

Helmantel – Verstild Licht. Tot en met 1 mei in Limburgs Museum in Venlo. limburgsmuseum.nl

Werk van Hub. Leufkens

Hub. Leufkens en Limburg Fotograaf en filmer Hub. Leufkens (1894-1962) uit Heerlen hield van het schilderachtige Limburg. Hij wilde de schoonheid van de provincie laten zien voordat die zou verdwijnen door industrialisering en modernisering.

Het leven op het idyllische platteland was zijn favoriete onderwerp. Maar als ondernemend kunstenaar anticipeerde hij ook op ontwikkelingen in zijn omgeving, zoals de bloei van het katholicisme, het opkomende toerisme en de groeiende industrie.

Vorig jaar dook er uit particulier bezit een unieke verzameling op, bestaande uit glasplaten en vlakfilm-negatieven, gemaakt door Leufkens tussen de jaren 1920 en 1953. Een selectie met recente digitale afdrukken uit deze nooit eerder getoonde collectie is nu te zien in het Limburgs Museum.

Hub. Leufkens en Limburg. Een liefdesverklaring in foto’s (1920-1953). Tot en met 16 mei in Limburgs Museum in Venlo. limburgsmuseum.nl

Het Limburgs Museum organiseert naast tentoonstellingen ook veel andere activiteiten zoals lezingen, rondleidingen, filmvoorstellingen, themadagen en familiedagen. Voor het onderwijs zijn er museumlessen en voor groepen speciale arrangementen.

Het museum ligt recht tegenover het NS-station in Venlo en is dus makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer.

Werk van Henk Helmantel

Zie voor openingstijden en meer info limburgsmuseum.nl

8

MADE IN MAASTRICHT

MAASTRICHT: LET’S TALK FASHION ‘HUB’ VOOR MODE, DESIGN EN INNOVATIE Dat Maastricht en mode een gouden combinatie is, is niet nieuw. De stad is al langer de plek der kruisbestuivingen en springplanken voor talrijke talenten en vedettes. Denk aan: G-Star hoofdontwerper Pierre Morisset, Harper’s Bazaars hoofdredacteur Cécile Narinx, mode-onderneemster Kiki Niesten, topmodel Kiki Willems en vele anderen.

FashionClash Festival. foto Peter Stigter

Authenticiteit & vakmanschap. foto Ruben Reehorst

Branko Popovic, designer & founder FASHIONCLASH: “Je voelt dat er bijzondere dingen aan het gebeuren zijn in Maastricht. Talent krijgt een platform om zich te ontwikkelen, met een unieke focus op samenwerking en vakmanschap.”

De stad beschikt met de Maastricht Academy of Fine Arts and Design (MAFAD, de kunstacademie van Zuyd) over een eigen bron aan jong creatief talent. En maak eens een rondje door de stad op een willekeurige dag. Het stijlgevoel, de elegantie, de talrijke boetieks en het hoge dressed up gehalte maken duidelijk dat Maastricht van nature weet wat mode is. In de onbetwiste nr.

1 winkelstad van Nederland gaan de modeharten sneller kloppen, zowel bij de modemakers als bij de modeliefhebbers.

De Maastrichtenaar pronkt graag met de on-Hollandse charme van zijn stad. De rijke traditie van maakindustrie en creativiteit lijkt hierdoor bijna onder te sneeuwen. Echter, waar voorheen veelbelovende jonge ontwerpers de stad verlieten na hun studie aan de kunstacademie, wordt het de laatste jaren steeds aantrekkelijker om te blijven. Om er een eigen atelier/store te openen of om samenwerking te zoeken in een van de artistieke collectieven. De creatieve en ondernemende vibe die momenteel in de stad hangt, wordt door gemeente, academie, designers en ondernemers opgepakt en versterkt.

Het spraakmakende design- en modeplatform FashionClash is een van de belangrijke spelers van het moment. Hebben andere steden een fashionweek, Maastricht geeft er een eigen draai aan met het FashionClash Festival. Wat zo’n acht jaar geleden begon als een initiatief van drie jonge, net afgestudeerde designers is inmiddels uitgegroeid tot een interdisciplinair internationaal cultuurfestival rondom mode. Een ware clash tussen ontwerpers, kunstenaars en een breed publiek, afkomstig uit ruim dertig landen. Een mix van modeshows, pop-up stores, exposities, film, workshops en meer. Gewaagd en eigenzinnig. Alles behalve gevestigde namen en met een uitgesproken visie over de mode van nu én de toekomst. Bij uitstek het ultieme podium voor een nieuwe generatie ontwerpers.

Talentvolle lokale ontwerpers als Joelle Boers, Linda Friesen, Ebby Port en Lena Berens zijn inmiddels hun eigen label gestart en/of openden een eigen atelier of studio-store. Een aankomend nieuw project is Forza Fashion House Maastricht, een fashion lab in een voormalig fabrieksgebouw in het upcoming Sphinxkwartier waar jonge talenten zich kunnen ontwikkelen tot ondernemers en ‘creators’. Een initiatief dat samen met FashionClash, de kunstacademie, initiatieven als Catwalk Maastricht in de winkelcentra Entre Deux en Mosae Forum en diverse pop-up markets en fashion expo’s voor nog veel meer modenieuws uit het zuiden gaat zorgen.

FashionClash Festival. Van 30 juni tot en met 3 juli in Maastricht. fashionmaastricht.nl

Talentvolle jonge ontwerper Joelle Boers. foto Karen Kikkert

Rachid Naas, Fashion Council NL: “Met het Fashion House zet Maastricht een nieuwe visie op mode in relatie tot ontwerp, productie, retail en onderwijs neer. Dit nieuwe platform geeft ruimte aan intensieve samenwerking tussen deze belangrijkste pijlers van de Nederlandse modeketen.”

Joelle Boers, Textiel & Fashion Designer: “Het is mooi om te zien hoe krachten en talenten worden gebundeld in Maastricht. Talentvolle jonge designers, ondernemers, Maastricht én mode krijgen zo een (nieuw) gezicht!”

Unieke boektieks. foto Ruben Reehorst

MAASTRICHT UNIVERSITY

9

EXPERTISECENTRUM VOOR KUNST, CULTUUR EN ERFGOED Kunst, cultuur en erfgoed vormen de drie-eenheid waar het Maastricht Centre for Arts and Culture, Conservation and Heritage (MACCH) zich op richt. Binnen deze taakgebieden wil MACCH de historische, economische, juridische, filosofische, sociologische en praktijkkennis bundelen.

Met deze multidisciplinaire aanpak biedt het nieuwe expertisecentrum een antwoord op de toenemende complexiteit van vraagstukken rond gebruik en bescherming van kunst en erfgoed.

Studenten in de tuin van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Uit de publicatie Keramiekstad (SHCL, april 2016)

Onderzoekers en studenten dragen bij aan de ontwikkeling van een Euregionale kennisinfrastructuur en werken daarbij samen met kunst- en cultuurinstellingen, overheden en bedrijven.

Daarnaast coördineert MACCH grootschalige internationale onderzoeksprojecten, zoals het door de Europese Unie gefinancierde onderzoek naar conservering van hedendaagse kunst.

MACCH is een samenwerkingsverband tussen vier faculteiten van de Universiteit Maastricht, Stichting Restauratie Atelier Limburg en het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg.

Onderzoek en het delen van kennis staan hierin centraal.

MACCH filmprogramma en conferentie op 18 en 19 maart, tijdens de internationale kunstbeurs TEFAF en in samenwerking met het Bonnefantenmuseum: Eerlijk en rechtvaardig: kunst- en erfgoedpraktijken vanuit economisch en juridisch perspectief. Zie voor programma en aanmelden maastrichtuniversity.nl/macch

INTERNATIONAAL EN INTERDISCIPLINAIR ONDERWIJS Kunst, cultuur en erfgoed zijn goed vertegenwoordigd in het onderwijs aan de Universiteit Maastricht. De Faculteit der Cultuur- en maatschappijwetenschappen verzorgt het bachelor programma Cultuurwetenschappen en twee master opleidingen: Kunst, cultuur en erfgoed en Kunst, literatuur en samenleving, allebei in het Engels én in het Nederlands.

In het bachelor curriculum van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid biedt het vak Law and Art inzicht in de internationale microkosmos van de kunstmarkt. Aan de orde komen thema’s als de teruggave van geroofde of illegaal geëxporteerde kunst en de (rechts)posities van kunstenaar, eigenaar, musea en handelaar.

Een lopend project waar interdisciplinair onderwijs en onderzoek elkaar versterken betreft de introductie van een tri- of zelfs quattro-nationale museumpas. In een partnerschap tussen MACCH en het Instituut voor Transnationale en Euregionale Grensoverschrijdende Samenwerking en Mobiliteit (ITEM) verkennen studenten en docenten van verschillende opleidingen de haalbaarheid en toegevoegde waarde van een grensoverschrijdende toegangspas voor musea in een straal van 120 kilometer rondom Maastricht. maastrichtuniversity.nl/macch

CONSERVERINGSONDERZOEK

SRAL restaurator onderzoekt een beeld van Tajiri

Restaureren is een kunst op zich. De Stichting Restauratie Atelier Limburg (SRAL) in Maastricht ontwikkelt expertise op het gebied van conservering en restauratie van kunstvoorwerpen. Hierbij staan onderzoek en trainingen in internationaal verband hoog in het vaandel.

De SRAL biedt studenten van de Universiteit Maastricht de mogelijkheid om kennis te maken met het vakgebied waar natuurwetenschappelijk onderzoek naar materialen, restauratieethische vraagstukken en aspecten van het moderne museale bedrijf samenkomen. Jaarlijks toont SRAL haar kunnen op de kunstbeurs TEFAF en introduceert daar studenten in de wereld van de internationale kunsthandel en privéverzamelaars.

LIMBURGS ERFGOED Het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) verzamelt archieven en ander documentatiemateriaal en beschikt over een omvangrijke wetenschappelijke bibliotheek.

Belangrijk Limburgs erfgoed, zoals de archieven van vakbonden, particuliere mijnbedrijven en de Maastrichtse aardewerkfabrieken, wordt daarmee veiliggesteld.

Het SHCL ondersteunt onderzoekers, instellingen, musea en alle andere geïnteresseerden met informatie en materiaal, en doet wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van Limburg in samenhang met de omliggende regio’s. Het SHCL geeft twee publicatiereeksen uit: een jaarboek en de doorlopende reeks Maaslandse Monografieën.

Restauratie bij SRAL van de Mirakeldoeken, collectie Amsterdam Museum

10

C-MINE | GENK

C-MINE GENK, CREATIEVE ARCHIPEL TUSSEN GROENE TERRILS EN MULTICULINAIRE WIJKEN Het indrukwekkende en monumentale industriële kader van C-mine in het Belgisch Limburgse Genk vormt het decor voor een boeiende interactie tussen architectuur, design, kunst en cultuur, economie en recreatie. Een samenspel in de vorm van interessante belevenissen voor wie op zoek is naar nieuwe ervaringen. C-mine is als industriële erfgoedsite al meer dan de moeite van een bezoek waard. Maar de creatieve site brengt ook eigen blikvangende projecten, voorstellingen en workshops.

LABYRINT Meesterwerk om in te (ver)dwalen Met Labyrint is C-mine een uniek public space artwork rijker. Het architecturale doolhof van duo Gijs Van Vaerenbergh geeft een bijzondere dimensie aan het C-mine plein. Aan de hand van een aantal uitsneden openen de muren zich en ontstaan er verschillende ruimtes en doorzichten. Een transformatie die het klassieke doolhof in vraag stelt. Initieel ontwikkeld als tijdelijke installatie, heeft Labyrint zich al geworteld tussen de industriële restanten van de oude steenkoolmijn. Tot september kunnen bezoekers de stalen gangen van het Labyrint ontdekken.

Labyrint. Doorlopend geopend, tot en met 30 september op het C-mine plein in Genk. c-mine.be

Labyrint op het C-mine plein in Genk

ENERGIEGEBOUW Kloppend hart van design en cultuur

Foto expositie in het Energiegebouw

In het indrukwekkend gerestaureerde Energiegebouw worden de oude tandwielen, raderwerken en wijzerplaten afgewisseld met visionaire, hedendaagse exposureprojecten.

C-mine cultuurcentrum brengt jaarlijks een onderscheidend cultuurprogramma. Van muziek en dans, over theater en film tot boeiende lectures en workshops. In de exporuimtes van C-mine cultuurcentrum en C-mine designcentrum krijgen kunst en design een gezicht. Ze bieden een reeks van exposities die uiteenlopende artistieke en creatieve disciplines belichten. Van fotografie tot productdesign, van lokale tot internationale artiesten of collectieven.

Zie voor het volledige programma c-mine.be

11

C-MINE EXPEDITIE Labyrint vanuit de lucht … en virtual reality C-mine expeditie is een uniek onder-en bovengronds belevingsparcours dat op een originele, hedendaagse wijze de bezoekers meeneemt op een tocht door de ondergrondse tunnels.

Bezoekers passeren een enorme luchtventilator en eindigen bovenop de schachtbok met een prachtig uitzicht op de omgeving.

Ook Labyrint krijgt vanuit C-mine expeditie een extra dimensie, met een unieke view from the top van 65 meter hoog.

Hoe donker was het écht in de gangen van de mijn? Vanaf de zomer van 2016 is het mogelijk een virtueel maar levensecht bezoek te brengen aan de mijn van Winterslag. Na plaats te hebben genomen in een tijdscapsule en virtual reality, worden de bezoekers meegevoerd naar de hoogdagen van de mijn in de jaren vijftig.

Ook voor kinderen is C-mine expeditie een leuk avontuur. Het hele jaar door gaan gezinnen met kinderen op zoek naar Cyriel de Krekel, een plezierig gezinsspel. In de herfstvakantie transformeert C-mine expeditie in Wondergrond, een magische week vol beleving ondergronds.

Openingsuren en info op c-mine-expeditie.be

Ga ondergronds tijdens C-mine expeditie

STUDIO PIETER STOCKMANS Het witte goud Het voormalige metaalmagazijn op C-mine is het werkterrein van Pieter Stockmans, de internationaal gerenommeerde keramist die samen mijn zijn dochter Widukind de grenzen van het porselein verkent. In de shop vinden bezoekers zijn exclusieve serviezen terug, maar ook juwelen, windlichten en kleine decoratie-items.

Studio Pieter Stockmans heeft een traditie van interessante exposities, die zeker de moeite waard zijn om te bezichtigen.

Eigen installaties worden afgewisseld met kunst en design van diverse artiesten.

Zie voor meer info pietstockmans.com

Studio Pieter Stockmans

VENNESTRAAT De Straat van de Zintuigen Op een boogscheut van C-mine ligt de Vennestraat, ook wel de Straat van de Zintuigen genoemd, waar mediterrane restaurantjes en exotische winkels afgewisseld worden met een designshop-en galerie. Van 13 augustus tot en met 3 september is de Vennestraat elke zaterdag autovrij en kan iedereen aanschuiven aan de lange tafel tijdens Vollebak Vennestraat. Muziek, animatie en authentieke soulfood vullen de zomeravonden. De voormalige handelsstraat van de mijn werd tijdens een designtraject opnieuw vormgegeven, zichtbaar door de 26 unieke uithangborden aan de panden en street artists hebben de straat een extra dimensie gegeven met opvallende muurtekeningen.

ZOMER 2016 In de zomer van 2016 komt alles samen in één programma dat de creatieve rader van de stad onderstreept. Labyrint, Virtual Reality, nieuwe kunst-en design expo’s, Vollebak Vennestraat en diverse andere activiteiten en evenementen voorspellen een boeiende C-mine zomer. De groene omgeving van C-mine en Genk hebben nog meer te bieden om een zomerweekend te vullen. De site is gemakkelijk te bereiken met de auto en het openbaar vervoer, net als de verschillende hotels en restaurantjes in de buurt.

De bruisende Vennestraat in Genk

c-mine.be

12

ZUYD HOGESCHOOL | MAASTRICHT

ZUYD KUNSTEN GAAT EUROPEES JEROEN WILLEMS ACADEMIE

In november opende Rieneke Willems, moeder van acteur Jeroen Willems (1962-2012), de Jeroen Willems Academie, een unieke Europese samenwerking die zich richt op internationale coproducties tussen de theateracademies van München, Warschau, Helsinki, Riga, Oslo, Brussel, Salzburg en Maastricht.

De acht deelnemende academies brengen ieder hun expertise in bij projecten waarin studenten uit de verschillende academies intensief samenwerken. Zo leren ze intercultureel samenwerken en bouwen aan een taal- en cultuuroverstijgend theateridioom.

Alle projecten leiden tot presentaties die publiekelijk getoond worden in samenwerking met internationale festivals zoals ITS in Amsterdam, ITSELF in Warschau en de Ruhrtriennale.

Het biedt studenten de kans om een Europees netwerk op te bouwen en daarmee hun carrière een Europees perspectief te geven in de voetsporen van Jeroen Willems. De eerste presentatie van deze samenwerking is het Odyssee project over de actuele vluchtelingenproblematiek.

Zie voor meer info pleta.eu

Van oudsher is het kunstenonderwijs in Maastricht internationaal georiënteerd. Als grensstad op het snijvlak van drie talen en culturen heeft de stad een traditie hoog te houden als het gaat om grensoverschrijdende samenwerking.

Niet zo vreemd dus dat de kunstopleidingen van Zuyd Hogeschool, hierbij gaat het om de Toneelacademie, het Conservatorium, de Kunstacademie, de Media Academie en de Architectuuracademie, zich meer en meer op hun Europese positie richten.

De befaamde Toneelacademie is een productieve mix van Nederlandse en Vlaamse theaterculturen, het Conservatorium was en is geworteld in een Euregionale muziekcultuur waar Franse en Duitse invloeden een belangrijke rol spelen, en de Kunstacademie en Architectuuracademie trekken al jarenlang studenten uit Nederland, België en Duitsland.

Vanaf januari is daar de nieuwe opleiding iArts bijgekomen: een door de NVAO officieel erkende en geaccrediteerde bacheloropleiding en daarmee de eerste interdisciplinaire kunstopleiding van zijn soort in Europa. De toekomst van het kunstonderwijs ligt in Europa vanuit de drieslag stedelijke regio, nationale context en internationale positionering.

EUROPESE ARCHITECTUUR ACADEMIE De architectuurwereld is de afgelopen jaren veranderd. De economische terugval heeft geleid tot een daling van het aantal (nieuw)bouwprojecten en het aantal architecten.

Gelet op de demografische ontwikkelingen in Limburg spitst de markt zich toe op transitieopgaven, herbestemming en restauratievraagstukken. De Architectuur Academie in Maastricht springt in op deze veranderingen en laat studenten meedenken met IBA Parkstad, het eerste niet-Duitse project van de vermaarde Internationale Bau Ausstellung, die tot 2020 vanuit de gebouwde omgeving werkt aan de fysieke en mentale transformatie van de regio Parkstad, in verbinding met aangrenzende regio’s in Duitsland en België.

Amfitheater Toneelacademie Maastricht

Performancetheater Toneelacademie Maastricht

EUROPESE OPERA ACADEMIE

Samen met twaalf andere internationale conservatoria heeft het Conservatorium Maastricht het initiatief genomen tot de oprichting van de Europese Opera Academie. De aangesloten conservatoria stellen daarin hun topmodules op het gebied van opera open voor de studenten.

Conservatoria uit onder andere Hamburg, Zagreb, Florence en Maastricht maken deel uit van deze unieke samenwerking op de grens van opleiding en internationale beroepspraktijk.

Met 42 nationaliteiten is het Conservatorium Maastricht met afstand de meeste internationale en meest interculturele opleiding in de stad. Met de conservatoria van Brussel en Keulen voert zij jaarlijks een symfonisch orkest project uit met concerten in de drie steden. Met 400 presentaties per jaar en een zeer succesvolle Nacht van de Klassieke Muziek is het conservatorium ook een belangrijke pijler in de culturele infrastructuur van stad en regio.

Zie voor meer info europeanopera.academy

Workshop Maastricht Academy of Architecture

THE LOOP

Op 17 en 18 maart organiseert Zuyd Hogeschool in Maastricht The Loop Maastricht, een tweedaags internationaal evenement met lezingen, presentaties, concerten, workshops en gastronomie tijdens de internationale kunstbeurs TEFAF. Zie voor meer info theloopmaastricht.nl

Dit is een commerciële bijlage van Zuiderlucht. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC Handelsblad/nrc.next | Deze productie werd mede mogelijk gemaakt door Provincie Limburg, Bureau Europa, Van Eyck Academie, Limburgs Museum, Maastricht University, Made in Maastricht, Museumplein Limburg, SCHUNCK*, Stad Genk, Zuyd Hogeschool en maandblad Zuiderlucht | Concept en realisatie: Zuiderlucht / Wido Smeets | Coverontwerp: Zuiderlicht | Productie en eindredactie: Sven Portz | Vormgeving: Fleur Vos Design