ZO Magazine december 2016

N R . 2 0 / 15 D E C E M B E R 2 016

Bang voor de robots?

TOEKOMSTSTRATEEG SVEN MASTBOOMS OVER ONDERNEMEN IN

Verschijnt 1 x per maand - 96ste jaargang - P912078 - GENT X

2017

Credit management DÉ STRATEGIE TEGEN ONBETAALDE FACTUREN Nieuw vanaf 1 januari WAT VERANDERT ER VOLGEND JAAR?

LAAT U IN VERVOERING BRENGEN

Wat u ook vervoert, u kunt altijd rekenen op de Transit Courier, Transit Connect, Transit Custom en Transit 2T. Maak nu ook kennis met de nieuwe, zuinige Euro 6-motoren, beschikbaar op elk Transit-model. ford.be

3,7-8,8 L/100 KM.

96-228 G/KM CO2.

Verbruik en uitstoot geldig voor de uitvoering met banden zoals beschreven in de standaarduitrusting. Optionele banden kunnen een andere CO2-uitstoot en verbruik tot gevolg hebben.

Contacteer uw Ford-verdeler voor meer informatie. Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu. ford.be

“Meer dan ooit met beide voeten in de toekomst”

2016 loopt op zijn einde, een boeiend, gevarieerd jaar met opnieuw heel wat veranderingen en verrassingen. De Brexit bijvoorbeeld, of de verkiezing van een Amerikaanse president die weinigen verwacht hadden. Het lijkt wel een jaar van ommekeer geweest te zijn. Een jaar waarin “de burger” terug het centrum van de aandacht opeist. Een kleine groep die achter de schermen de echte macht in handen houdt wordt niet meer getolereerd. Of het nu met goede of minder goede bedoelingen is maakt zelfs niet uit. Van zodra er een hoog achterkamer- of

“2016 was het jaar waarin veel ‘nieuwe’ ondernemers echt zijn opgestaan.”

establishmentgehalte is ‘past’ de bevolking.

Ook de ondernemer.

Als bedrijfsleider pikt u intussen niet langer het

fel

overtrokken

beeld dat sommigen van u hebben: dat ondernemers

mensen

zouden zijn die buiten de samenleving staan en

weinig

belastin-

gen betalen. U neemt het ook niet meer dat een zeer kleine minderheid van bijzonder lucratieve specifieke voorwaarden kan genieten.

2016 was ook het jaar waarin veel ‘nieuwe’ ondernemers echt zijn opgestaan. Freelancers, circulair opererende ondernemers, mensen die deeltijds zelfstandig zijn al of niet in de deeleconomie… Uiteraard waren ze er al de voorbije jaren, maar nu maken ze meer dan voorheen deel uit van onze economie.

Het zijn veranderingen en nieuwe gedragingen waar we bij UNIZO volop rekening mee moeten houden, meer nog, waaraan we onze werking moeten aanpassen. Meer dan FOTO Luc Daelemans

ooit dicht bij de ondernemer, elke dag opnieuw. En meer dan ooit ook met onze beide voeten in de toekomst. Een organisatie die permanent een luisterend oor is voor de ondernemer en die met die opmerkingen en verzuchtingen ook iets concreets doet. En een organisatie die niet bang is van de toekomst maar er vooral opportuniteiten voor ondernemers in zoekt. Die opportuniteiten wensen we jullie alvast voor 2017, die future proof slagkrachtige organisatie KAREL VAN EETVELT

maken we voor jullie.

GEDELEGEERD BESTUURDER VAN UNIZO karel.vaneetvelt@unizo.be BLOG www.unizo.be/karelvaneetvelt @karelvaneetvelt www.facebook.com/unizo

3

BUSINESSPARTNERS

PASSIE

NETWERK

6

39 IN HET SPOOR VAN Dekeyzer-Ossaer, dé KMO Laureaat 2016-2017

59 BIJ ONS IN… UNIZO Leopoldsburg

Fotocafé in een poezelig jasje

WILLEBROEKKAAI 37 8

UNIZO Internationaal met koning Filip

KENNIS VAN ZAKEN 11 ACTUA Deze maand 18 OPINIE Dan Kelly over CETA-verdrag

63 UNIZO-VOORDELEN Alle ledenvoordelen

44 STARTER Jessie Oosterlynck, Zeppelin reizen 46 BACKSTAGE De 5 provinciale Beloftevolle KMO’s 2016-2017

66 DE DRIE WIJZEN Column

EXPERTISE

20 UITGEDAAGD Kilometerheffing

53 HET BESTE ADVIES Niels Albert

22 DOSSIER Beter betaald dankzij credit management

55 IN DE PRAKTIJK Wat is er nieuw in 2017?

28 INTERVIEW Toekomststrateeg Sven Mastbooms 34 INTERVIEW theo eyewear: internationaal succes met Antwerpse roots

“De WC-pot is dé dokter van de toekomst, die zal alles weten over je gezondheid” SV EN M ASTBOOMS

Uw eerstvolgende ZO Magazine verschijnt samen met de ZO Adviesbrief op 19 januari 2017.

COLOFON Directeur MarCom Luc Missinne

Senior writer Herman Van Waes

Coördinator Communicatie Simon Gryspeert

Redacteurs Paulien Coenaerts Sanderijn Vanleenhove Filip Horemans (woordvoerder)

Redactiesecretaris Jurgen Muys

RECLAMEREGIE Trevi nv Meerlaan 9 9620 Zottegem Tel: 09 360 62 16 www.trevi-regie.be

V.U Unizo vzw Willebroekkaai 37 1000 Brussel Tel: 02 212 25 53 zo@unizo.be www.unizo.be

Bekijk het UNIZO-tv-nieuws elke maandagavond op

UNIZO-partners in ondernemen

VORMGEVING Proforma Advertising www.proforma.be

Aangesloten bij uitgeverfederaties

www.kanaalZ.be ZO Magazine, het zakenblad voor de zelfstandige ondernemer, is een uitgave van Unizo, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, en de Federatie Vrije Beroepen. Verschijnt tweemaandelijks. De redactie van ZO Magazine, www.unizo.be streeft naar de grootst mogelijke betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan gesteld worden. ZO Magazine is lid van Medianetwerk Plus en UPP. Uw persoonsgegevens worden opgenomen in het bestand van UNIZO vzw, met de bedoeling u onze informatie en publiciteit te sturen en u op de hoogte te houden van onze activiteiten. U kan uw gegevens steeds inzien en corrigeren, overeenkomstig de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, mits betaling van de wettelijk voorziene vergoeding. U kan hiervoor terecht bij de administratiedienst van UNIZO, Petra Bellemans, Tel: 02 212 25 60.

4

We wensen alle ZO-lezers en hun gezin een prettig eindejaar en een ondernemend

2017

DOSSIER BETER BETAALD WORDEN MET CREDIT MANAGEMENT Onbetaalde facturen zijn de nachtmerrie van elke ondernemer. Want los van alle beroepsvreugde, vaardigheden en kennis, draait ondernemen op de keper beschouwd maar rond één ding: vergoed worden voor je product of dienst. “Een verkoop die niet betaald wordt, is geen verkoop”, zegt Tom Coreynen van het Centrum voor Credit Management.

22

INTERVIEW TOEKOMSTSTRATEEG SVEN MASTBOOMS Het woelige jaar 2016 loopt op zijn einde en laat ons achter met het gevoel dat we een scharniermoment beleven waarin alles in een stroomversnelling komt, maar waarvan niemand echt kan voorspellen of het goed afloopt. Ook ondernemers worden om de oren geslagen met termen als globalisering, digitalisering, disruptie… Toekomststrateeg Sven Mastbooms: “De opportuniteiten zijn er, de technologie is er, maar we mogen ons niet laten verlammen door angstdenken.”

IN HET SPOOR VAN DEKEYZER-OSSAER, DÉ KMO LAUREAAT 2016-2017 Van een traditionele eenmansslagerij tot een middelgroot, toekomstgericht foodservicebedrijf, in één generatie. Dat is het indrukwekkende traject waarmee familiebedrijf Dekeyzer-Ossaer de jury wist te overtuigen om de UNIZO-trofee van nationaal KMO Laureaat toe te kennen. Johan Dekeyzer en zijn vier zonen bewijzen hoe je ook met een allesbehalve ‘sexy’ product als vlees telkens weer kan inspelen op nieuwe opportuniteiten.

28 39

BACKSTAGE DE 5 PROVINCIALE BELOFTEVOLLE KMO’S 2016-2017 Behalve de vijf provinciale KMO Laureaten, die we in vorige ZO portretteerden, verkoos UNIZO ook de vijf meest Beloftevolle KMO’s 2016-17: bedrijven die nog niet zo lang bestaan en nog geen uitgebreid personeelsbestand hebben, maar wél op korte tijd indrukwekkende resultaten kunnen voorleggen en alle troeven en ambities hebben om door te groeien tot een sterkhouder van de economie.

BIJ ONS IN UNIZO LEOPOLDSBURG Het kersverse bestuur van UNIZO Leopoldsburg werd officieel voorgesteld tijdens LeopoldsBIZZ, een organisatie van de gemeente en de adviesraad lokale economie om ondernemers samen te brengen. Het was op vraag van ondernemers dat de lokale vereniging in de loop van dit jaar het levenslicht zag.

5

46 59

B U S I N E S S PA R T N E R S

Een fotocafé in een poezelig jasje Kurt Vansteelant, van de bekende fotografiefamilie Vansteelant

TEKST Paulien Coenaerts – FOTO Kurt Vansteelant

en zelf ook gerenommeerd fotograaf, houdt er een nieuwe uitdaging op na. Samen met zijn vriendin Kristien Meeschaert opende hij eerder dit jaar ‘Het Felix Fotoca(t)fé’. De naam verraadt het al een beetje, maar het gaat om een kattencafé.

“Mijn vriendin en ik zijn op reis geweest naar Boedapest waar we zo’n kattencafé leerden kennen. Een mengelmoes van fotografie, een tearoom en poezen, waarbij we de klanten met allerlei curiositeiten een uniek kader bieden hebben we zelf bedacht. Het concept is dan wel afkomstig uit het Verre Oosten, maar wie weet wordt het in Zedelgem ook een succes. Het Felix Fotoca(t)fé heb ik zelf ingericht met een biechtstoel waar je pasfoto’s kan laten nemen, terwijl je partner bij een hapje of drankje aan de bar geniet van de rondrijdende modeltrein, van onze poezen en van de beelden aan de muur die je zo meene­ men naar het prachtige China. Onze 10 viervoetige business­ partners (lees: poezen) zijn alvast fan.”

6

7

Koninklijk bezoek aan UNIZO Internationaal verwelkom­

markten voor onze KMO-exporteurs.

Ook nu nog blijft de koning erg geïn­

de op 10 november koning Filip voor

Wat door de betrokken bedrijven erg

teresseerd in de exportactiviteiten van

een lunchgesprek met exporteren­

werd gewaardeerd. UNIZO-onderzoek

onze Belgische KMO’s. De deelnemers

de

de

wijst uit dat de prinselijke missies een

aan het lunchgesprek vormden een

UNIZO-top op het Brusselse UNI­

onderscheidende meerwaarde hebben

mooie en gevarieerde staalkaart van

ZO-hoofdkwartier.

een

en een duidelijke positieve impact op

het Belgische KMO-exportlandschap.

open economie en een exportland

de groei van de handelsstromen. De

Tijdens het gesprek kwamen heel wat

bij uitstek. Als erevoorzitter van het

meerwaarde van een prinselijke aan­

actuele thema’s aan bod: digitalisering

Agentschap voor Buitenlandse Handel

wezigheid tijdens een handelsmissie

van de industrie en behoud van pro­

begeleidde koning Filip in het verle­

blijkt voor bepaalde bestemmingen

ductie in België, het belang van Europa

den heel wat - toen nog - prinselijke

niet op een andere wijze te verwezen­

in deze onstabiele periode (de Brexit,

missies naar landen op verschillende

lijken. Bovendien trekt deze succes­

de vluchtelingencrisis, de presidents­

continenten. Hij wist er door zijn di­

volle formule de laatste jaren steeds

verkiezingen in de Verenigde Staten)

plomatieke inspanningen heel wat

meer KMO-deelnemers, die hun deel­

en uiteraard de impact van handels­

deuren te openen naar nieuwe afzet­

name ook positief evalueren.

verdragen en economische missies.

UNIZO

Internationaal

KMO-zaakvoerders

en

België

met is

8

Op de bres voor internationaal actieve ondernemers UNIZO Internationaal organiseert dezelfde kernta-

mers begeleiden in de richting van minder evidente

ken als UNIZO, maar specifiek voor internationaal

markten.

actieve ondernemers (circa 1 op 3). Haar werking

Daarnaast verstrekt UNIZO Internationaal indivi­

richt zich op (pre)starters tot ervaren exporteurs, op

dueel advies aan bedrijven, 24/24, 7/7 over alle as-

import en export, op kleine en grote bedrijven, op

pecten van internationaal zakendoen (BTW, subsi-

de ondernemers en hun medewerkers die internati-

dies, incoterms, transport, douane, …). Indien nodig

onaal actief zijn.

doen we een beroep op ons uitgebreide netwerk van

Via opleidingen, seminaries, netwerkingsactivi­

ambassades, havens, douane, ONDD, FIT,….

teiten brengt UNIZO Internationaal jaarlijks dui-

UNIZO is de enige sociale partner op Vlaams én fe-

zenden gelijkgezinde ondernemers samen. De in-

deraal niveau, maar ook op het lokale, provinciale

houdelijke werking richt zich op marktinformatie

en Europese niveau behartigt UNIZO de belangen

(landenseminaries) en technische kennis (export-

van internationaal actieve ondernemers. Bestuur-

management, importopleiding, exportformalitei-

dersmandaten in de raden van bestuur van Flanders

ten, BTW, accijnzen…), maar koppelt hier steeds een

Investment and Trade, het Agentschap voor Buiten-

netwerkluik aan, zodat ondernemers ervaringen

landse Handel,… zorgen ervoor dat de KMO-reflex

kunnen uitwisselen. De trajecten 4explorers zijn

wordt bewaakt en verscherpt, ook in de internatio-

heuse begeleidingstrajecten ism FIT, die onderne-

nale context. www.unizo.be/internationaal

Contacteer UNIZO Internationaal Stuur uw e-mail naar internationaal@unizo.be of bel 056/26 44 88 9

TEKST Herman Van Waes - FOTO Luk Collet

W I L L E B R O E K K A A I 37

Want ook een pro houdt wel van een cadeau

Apple iPhone 7 € 636,36

€ 189,26 met Bizz

www.proximus.be/promobizzmobile Aanbieding geldig t.e.m. 31/12/2016. Bij intekening op een contract van 24 maanden voor een Bizz Mobile+Phone 41, 56 of 76 ontvangt u een iPhone 7 32 GB voor € 189,26 i.p.v. € 636,36 of een iPhone 7 128 GB voor € 271,90 i.p.v. € 727,26. Alle abonnementen worden betaald via domiciliëring. Prijzen excl. btw, inclusief Auvibel en Recupel (€ 0,05). Apple en iPhone zijn gedeponeerde merken van Apple Inc. Info en voorwaarden op www.proximus.be/promobizzmobile

excl. btw

Mobile+Phone 41

K E N N I S VA N Z A K E N

11

Deze maand

18 20

22

28 Sven Mastbooms

Opinie

Uitgedaagd

Dossier

Dan Kelly

Kilometerheffing

Credit management

Interview

HET CIJFER

11.000

ONDERNEMERS IN HET VERWEER TEGEN DE

Wist je dat sommige multinationals in België minder dan 10% vennootschapsbelasting betalen?

Dit terwijl KMO’s die de achterpoortjes niet kennen vandaag aan een belastingvoet van 33,99% belast worden. ‘Dat is omdat die grote bedrijven veel meer werk creëren’, wordt er gezegd. Maar in werkelijkheid zorgen KMO’s (< 50 personeelsleden) in België voor 54% van de tewerkstelling. Met de bedrijven tot 250 personeelsleden erbij loopt dat percentage op tot 69,8%.

11

33,99%

Om dit aan te klagen lanceerde UNIZO eind november de petitie #OpGelijkeVoet, waarin we ijveren voor een eenduidig, eerlijk tarief van 20%, waar geen fiscale spitstechnologie aan te pas komt. In de eerste week ondertekenden al meer dan 10.000 ondernemers de petitie. U kan de petitie zelf ook nog ondertekenen op www.opgelijkevoet.be.

11

TEKST: Simon Gryspeert

MEER DAN

Samen met Materne zorgen we voor zoâ&#x20AC;&#x2122;n 365.000 mjammieâ&#x20AC;&#x2122;s per dag Elke dag eten kleine en grote lekkerbekken ruim 365.000 boterhammen met Materne confituur.

ENGIE Electrabel is bijzonder trots bij te dragen aan dit succes. Hoe? Door 24u/24 te waken over de kwaliteit van de stroomvoorziening bij Materne. Onze experts staan dag en nacht klaar om te helpen in geval van een elektrische storing. Tot groot genoegen van alle confituurfans.

Ontdek wat ENGIE Electrabel voor uw bedrijf kan betekenen op www.engie-electrabel.be/b2bblogNL Of contacteer ons via www.engie-electrabel.be/kmocontact

Jouw energie, elke dag beter

DEZE M A A N D

N I E U W S E N DU I D I NG

10 MAART 2017 “OPENBEDRIJVENDAG VOOR SCHOLEN”

Gooi uw deuren open voor Techclass Op vrijdag 10 maart 2017 houdt UNIZO

uit met uw bedrijf en deel met het jonge

Stichting Onderwijs & Ondernemen voor

volkje het enthousiasme voor uw beroep.

de 10de keer al haar “Openbedrijvendag

Schrijf u vandaag nog in via

voor scholen.” Hoe kunnen we jongeren

www.ondernemendeschool.be/

UNIZO: “MAAR WIE BETAALT DE EXTRA KOSTEN?”

Langdurig arbeidsongeschikten sneller weer aan het werk helpen

beter helpen nadenken over hun toe-

inschrijven_bedrijf.jsp

komstmogelijkheden dan door ze te to-

U hoeft verder nog niets te doen, u krijgt

Wie

nen, te laten ondervinden, ervan te laten

van ons half februari 2017 alle informa-

heeft er baat bij om zo snel mo-

proeven?

tie over welke klas zal langskomen en u

gelijk terug aan de slag te kun-

Onderzoek toont aan dat getuigenissen

ontvangt een leidraad om het klasbe-

nen. UNIZO schaart zich achter

veel meer inspireren dan tien cursussen

zoek in goede banen te leiden.

de initiatieven van de minis-

samen. Vandaar deze oproep aan alle

Alle info vindt u ook op

ters Peeters (Werk) en De Block

ondernemers: gooi uw deuren open, pak

www.ondernemendeschool.be.

(Sociale Zaken) om langdurig ar-

arbeidsongeschikt

wordt,

beidsongeschikten systematisch te begeleiden bij hun re-integratie op de arbeidsmarkt. Dat daarbij onder meer de arbeidsgeneesheer wordt ingeschakeld, vindt ook UNIZO een logische zaak, want die is het best geplaatst om de vereisten van de job te verzoenen met de beperkingen van

“VERSTANDHOUDING TUSSEN ONDERNEMERS EN POLITICI VERBETEREN”

KMO’s op stage in het Vlaams parlement

de ziekte. Alleen mogen werkgevers voor het inschakelen van die arbeidsgeneesheer geen extra factuur

gepresenteerd

krijgen,

benadrukt UNIZO. Dat risico bestaat, omdat de financiering van deze prestaties nog niet geregeld is. “Onze werkgevers betalen nu al voor hun aansluiting bij een preventiedienst. De regering garandeerde onlangs nog dat die bijdrage niet omhoog zou gaan.

FOTO luk Collet

Deze belofte moet ze nakomen.”

UNIZO dringt bij de regering aan op snelle duidelijkheid over het financieringsluik. Extra financiële drempels voor werkgevers bij het opstellen van re-integratieHet Vlaams parlement organiseerde in

mentsvoorzitter Jan Peumans, waarna ze

plannen zouden het succes van de

samenwerking met UNIZO een parle-

hun meter of peter naar vergaderingen en

hervorming kunnen hypotheke-

mentaire stage met tien Vlaamse KMO-

ontmoetingen volgden. Eén keer mochten

ren, besluit UNIZO.

bedrijfsleiders. Ze kregen elk een Vlaamse

ze ook zelf in debat treden met de parle-

Voor

verdere

volksvertegenwoordiger

of

mentsleden. Met deze stage wil het Vlaams

fende

andere

peter, die hen doorheen de tweedaagse

parlement de verstandhouding tussen on-

maatregelen kan u terecht bij

stage achter de schermen van het par-

dernemers en politici verbeteren en meer

www.unizo.be/jobstap.

lement gidste. De ondernemers werden

inzicht geven in de besluitvorming van de

eerst uitgebreid verwelkomd door parle-

overheid en de werking van het parlement.

als

meter

13

vragen

betref-

tewerkstellings-

Winnaar Dag van de Klant haalt prijs op in Halen Tijdens de Dag van de Klant organiseerde Sodexo in samenwerking met UNIZO een wedstrijd. Winnares Wendy Breugelmans mocht onlangs haar prijs ophalen bij de winkel waar zij die dag haar aankopen had gedaan met haar Sodexo-kaart.

Keurslager

‘Boucherieke’ uit Halen overhandigde de gewonnen elektrische fiets aan de tevreden winnares, samen met Eric Bervoets, coördinator lokale FOTO SINJA.BE

ondernemersverenigingen van UNIZO Limburg.

tal? en diefs er van e op met lachtoff ct ta n tijd co Neem al . e politie de lokal rdachte k altijd ve onen rond Meld oo f pers o n e g n . handeli de werf g of op je wonin

n je k va a a m

e

t net o i cam

ge a l eta

n gee

CAMPAGNE UNIZO WEST-VLAANDEREN TEGEN INBRAKEN BESTELWAGENS

Maak van je camionette geen etalage Al te vaak worden zelfstandi-

camionette geen etalage’. Via al-

ge aannemers het slachtoffer

lerhande kanalen worden 10.000

van inbraak en diefstal uit hun

brochures en 2.500 affiches ver-

voertuig. Meer bepaald in West-

spreid met belangrijke tips voor

Vlaanderen zien ze de cijfers dra-

aannemers om inbraken in hun

matisch stijgen: 75% méér voor

bestelwagen te vermijden. De be-

het derde kwartaal van 2016 is

stelwagen altijd goed afsluiten,

er in vergelijking met dezelfde

geen duur materiaal zichtbaar

periode vorig jaar. Daarom lan-

laten rondslingeren, materiaal

ceerde de provincie samen met

en machines merken, registreren

UNIZO en Bouwunie zopas een

en verzekeren… zijn voorbeelden

preventiecampagne: ‘Maak van je

van zo’n maatregelen.

14

DEZE M A A N D

N I E U W S E N DU I D I NG

HAAST U, TIJD IS BIJNA OM

Belastingvermindering voor dakisolatie?

In 2020 moeten alle daken verplicht een

Dat is dus niet veel tijd meer. Zeker als

minimum aan dakisolatie hebben. De

u weet dat de meeste bouwbedrijven op

Vlaamse regering bouwt daarom lang-

vakantie zijn vanaf vrijdag 23 december

zaam de financiële steun af. Zo verdwijnt

(wettelijke inhaalrustdagen bouw: van

de belastingvermindering voor dakiso-

23/12/2016 t.e.m. 06/01/2017).

latie in 2017. Die bedraagt 30% van het

Een enquête van Bouwunie wees uit dat

investeringsbedrag inclusief btw, met

2 op 3 plaatsers van dakisolatie meer

een maximum van 3.070 euro. Wie er nog

aanvragen kregen sinds de boodschap

van wil genieten, moet ten laatste op 31

dat

december 2016 een bestelling hebben

dwijnt. De meesten gaat deze werken in

geplaatst én een voorschot betaald. De

de eerste helft van 2017 uitvoeren, 21%

rest van de factuur moet ten laatste op 31

heeft hiervoor ook de tweede helft van

december van volgend jaar betaald zijn.

2017 nodig.

de

belastingvermindering

BEHEERSOFTWARE

Nieuw jaar, nieuwe regels Een modern facturatiepakket kan alle documenten ook elektronisch verzenden: e-facturatie is voor facturen aan entiteiten van de Vlaamse Overheid vanaf 1 januari 2017 zelfs verplicht. Wings Logistiek ondersteunt al deze mogelijkheden, zelfs in de kleinste uitvoering.

Daarbij heeft u altijd en overal uw financiële gegevens bij de hand, of u nu zelf de Boekhouding in Wings aanvult, of wanneer u dit aan uw externe boekhouder overlaat.

Zo geniet u van alle voordelen van SaaS (Software as a Service).

Ontdek Wings op www.wings.be 15 Meer info: info@wings.be of bel gratis 0800 84 029

ver-

DEZE M A A N D

N I E U W S E N DU I D I NG

WEDSTRIJD BELOONT VOORTREKKERS DIE INVESTEREN IN HET CENTRUM

Ongezouten mening

UNIZO lanceert ‘Prijs Pionier Bedrijvige Kern’ Als we onze gemeentekernen levendig en aantrekkelijk willen houden en de leegstand en verloedering tegengaan, zullen we opnieuw veel

“Een dipje heet tegenwoordig al gemakkelijk een burn-out. Ik heb zelfs iemand horen zeggen dat hij vorige zomer een burn-out had en dat dat wel even plezant was. Met zulke uitspraken komen mensen tegenwoordig weg. Daar help je mensen die echt last hebben van die zware ziekte, niet mee”

meer soorten bedrijvigheid naar het centrum

Arbeidsmarktexpert Jan Denys in De Morgen

leners... - die doelbewust investeren in het cen-

moeten krijgen. Met het initiatief ‘Bedrijvige Kern’ trekt UNIZO hier de kar. “Maar we doen dit zeker niet alleen”, benadrukt UNIZO-topman Karel Van Eetvelt. “Wat we nodig hebben zijn zoveel mogelijk ‘pioniers’. Ondernemende mensen in alle soorten - gemeentebesturen, projectontwikkelaars, makers, vrije beroepers, dienstvertrum, zich daar vestigen en zo het goede voor-

“Op een gegeven moment hebben mensen advies nodig, écht advies van een mens met wie ze kunnen praten, niet van een computerprogramma.

Dàn moeten wij er zijn. Je sluit geen hypotheek af via de telefoon, hé” Zelfstandig bankier Dirk Libotton in Het Laatste Nieuws

beeld geven aan anderen.” Om die voortrekkers beter in beeld te krijgen, lanceert UNIZO de ‘Prijs Pionier Bedrijvige Kern’.

In Vlaanderen en Brussel kennen we nog geen echte voorbeelden van volwaardige ‘Bedrijvige Kernen’, zoals UNIZO die voor ogen heeft. Toch zijn er heel wat kiemen: projecten en initiatieven die een aanzet geven tot, of een bijdrage leveren

“Als ik alle investeringen die ik heb gedaan voor het schrijverschap optel, dan verdiende ik verspreid over mijn leven toch maar een goeie dienstencheque per uur.”

Succesauteur Stefan Hertmans in Trends

aan aaneengesloten en zichtbare bedrijvigheid in een kern. Het zijn deze initiatieven die UNIZO in beeld wil brengen, ter inspiratie van andere lokale beleidsmakers, ondernemers en projectontwikkelaars. Uit de inzendingen worden in april 2017 in elke provincie 3 kandidaten geselecteerd. Zij nemen deel aan een publieksstemming

“Ondernemen is als leren fietsen. Je gaat een paar keer stevig onderuit en dat is helemaal oké, zolang er iemand is die je weer recht helpt, je desnoods heel even vasthoudt en je richting geeft. En vooral niet zegt dat fietsen niets voor jou is, dat je dat maar beter laat. Want fietsen leren we uiteindelijk allemaal, de ene al ietsje sneller dan de ander.”

Karen Boers, CEO Startups.be in Trends

en mogen hun project pitchen voor een vakjury, die 3 genomineerden aanduidt. De winnaar wordt bekendgemaakt op 12 juni 2017 op een UNIZOinspiratiedag over “Bedrijvige Kern”.

Bovenop de Prijs Pionier Bedrijvige Kern beloont Eandis één gemeentekern met een duurzaam­ heidsaudit voor een bedrijvig gemeentebestuur.

Eandis zal gebouwen, mogelijkheden inzake mo-

biliteit en omgevingsverlichting doorlichten en

aanbevelingen doen voor een rationeel energieverbruik.

“Als we alle 400 passagiers van een Boeing 747 vragen om voor het vertrek 200 gram uit te plassen, dan scheelt dat 80 kilo.

Het gewicht van één extra passagier.”

Nederlandse luchtvaartexpert Joris Melkert in Het Nieuwsblad 16

Inschrijven kan nog tot 31 maart 2017 via een eenvoudig inschrijvingsformulier op www.unizo.be/debedrijvigekern.

Hoezo?

GRATIS NIEUWSRUBRIEK MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID Morgen kiezen ze bij Van Dale het Woord van het Jaar, en we overlopen met u graag enige kanshebbers. We moeten echt gaan geloven dat de Chinezen in aantocht zijn, want na de reeds bekende meeneem Chinees, de gok Chinees en de friet Chinees is deze keer de stroom Chinees één van de kandidaten. U herinnert zich hoe onze onverschrokken nieuwe energieminister Tommelein na een welgemikte bocht van 180 graden nog kon voorkomen dat onze elektriciteit weldra vanuit Bejing wordt gestuurd. n Zeker een markant woord voor 2016 is ook de pokémonterreur, al hebben we vastgesteld dat winkeluitbaters deze kortstondige zomer­ verslaving zelfs in hun voordeel wisten te benutten om meer klanten naar hun zaak te krijgen. Maar had u al gehoord van de jacht op Pikémons? Wel, de zaakvoerder van een superette in Berchem stelde vast dat zijn camera’s al heel wat winkeldieven hadden gefilmd, die daarna ongestraft opnieuw bij

hem kwamen rondhangen. Omdat de confrontatie met de daders toch niks opleverde heeft hij al die foto’s nu op een poster in de winkel uitgehangen met als opschrift: ‘Gotta catch ‘em all: de Pikémons’. De poster heeft ook effect, volgens de zaakvoerder. “Er waren klanten die er vroeger 45 minuten over deden om 1 artikel te kopen. Nu zijn ze op 5 minuten binnen en buiten met 2 à 3 stuks.” n De e-commercetijden leverden ook een sterke kanshebber op: de amazombie. Een BBC-journalist ging undercover werken in zo’n verdeelcentrum van Amazon, waar medewerkers op dit ogenblik bezig zijn uw kerstcadeaus klaar voor verzending te maken, en stelde onthutsende werkomstandigheden vast: 22 kilometer per dag stappen, amper tijd voor een toiletbezoek, een secondenteller voor elk opgehaald pakje, langer werken dan overeengekomen, shiften die op het laatste moment werden aangepast…. U dacht dat de

robots onze jobs gingen overnemen? Ze zijn er al, maar voorlopig heten ze nog amazombies. n We hadden u natuurlijk willen verblijden met het langste woord van het jaar: vennoot­ schapsbelastingverlaging, maar het zal helaas voor een ander jaar zijn, wegens kibbelkabinet.

Er werd wel een voorzichtig begin gemaakt met de verlaging van…. de tampontaks, van 21% naar 6% btw, die toch elke vrouw 5 euro per jaar zou kunnen opleveren. n Al kan het woord van het jaar op de valreep nog deze seizoenaanbieding worden: neussprayhamsteren. Want nu Maggie De Block de fervente snotteraars op kosten dreigt te jagen met vijf keer duurdere verstuivers worden die druk ingeslagen, zeker voor wie al verslaafd is. Misschien een tip voor onder de kerstboom: in de plaats van het obligate flesje parfum een neusspray, met of zonder voorschrift op rijm? n Verder wensen we u voor 2017 nog een vervroegde betonstop op alle Uplaces van deze wereld. n

‘Al uw dozen eenvoudig online besteld ... nu ook met kleurenopdruk!’ af Van 1st0uks

doosopmaat.be

Ber e hie ken uw r prij s

,5 7 € rting Tot

ko

Amerikaanse dozen

Postdozen

Levertijd van van 2-6 2-6 werkdagen werkdagen stuks!

Gratis bezorgd* Tot Tot 10% volumekorting Levertijd stuks!

Gratis bezorgd* Tot 10% volumekorting Levertijd van 2-6 werkdagen Levertijd 4-7 werkdagen Gratis bezorgd €10% 75,-volumekorting korting Gratis bezorgd* Tot10% volumekorting Levertijd van 2-6 werkdagen Gratis bezorgd* ezorgd* Tot 10% volumekorting volumekorting Al vanaf vanaf 10 bezorgd* stuks! agen Levertijd van 2-6Alwerkdagen Tot 0 stuks!

10% volumekorting Gratis bezorgd* vanaf 10Tot stuks!

10% volumekorting Al vanafTot 10 10% stuks!volumekorting stuks!

Gratis ezorgd* Tot 10% Al 10 stuks!

Levertijd van 2-6 werkdagen stuks!

Gratis bezorgd*17 Tot 10% volumekorting ezorgd* Tot 10% volumekorting Al vanaf 10bezorgd* stuks!

Levertijd van 2-6 werkdagen tuks!

Gratis Tot 10% volumekorting ezorgd* Tot 10% volumekorting Al vanaf 10 stuks! ezorgd* Tot 10% volumekorting Al vanaf 10 stuks!

10

Al vanaf 10 stuks!

Al 10 stuks!

Al vanaf vanaf 10 stuks!

Al vanaf 10stuks! stuks!

Al vanaf 10 Al vanaf 10 stuks!

Al vanaf 10 stuks!

Al vanaf 10 stuks!

OPIN IE

DAN KELLY

“Canadese KMO’s verwelkomen CETA-vrijhandelsverdrag “Maar liefst 98% van de bedrijven in Canada zijn KMO’s. En 21% van die bedrijven doet aan export. Dat is vooral naar de VS, maar ook naar Europa. Duitsland, Groot-Brittannië en Nederland zijn nu al grote handelspartners in Europa.

Maar ook België is handelspartner van Canada. Zo wordt er bijvoorbeeld elk jaar wel 1 miljoen kg Canadese kreeft naar ons België geëxporteerd. 50% van de Canadese bedrijven importeert ook vanuit de VS en Europa. Vooral voor techno­ logie steunt Canada op de Europese expertise.

Met CETA, het Canadean European Trade Agreement, een verdrag dat de twee werelddelen aangaan om eerlijke en vrije handel tussen de continenten te garanderen, willen we de handel nog meer uitbreiden. Canadese ondernemers en het CFIB stonden in het verleden eerder wantrouwig tegenover handelsverdragen, maar sinds het verdrag met de VS heerst er een groeiende consensus dat handel belangrijk

DAN KELLY

is voor Canada. En dat zo’n verdrag daarbij helpt. Maar dan wel op de juiste manier. Uit een onderzoek naar wat onze

CEO van CFIB

ondernemers van het verdrag verwachten, blijkt dat een

(Canadian Federation of Independent Business)

eengemaakte regelgeving prioritair is. Een handelscerti­

Naast het gecontesteerde TTIP-vrijhandelsverdrag met de VS

ficaat dat geldt in Canada, moet ook geldig zijn in België. En

wil Europa ook met Canada een verregaand handelsverdrag sluiten.

omgekeerd natuurlijk. Ook de vereenvoudiging van grens­

Dan Kelly, CEO van CFIB (Canadian Federation of Independent

daling van de douanetarieven kwamen als belangrijke eisen naar boven. En daar werd in de onderhandelingen omtrent CETA rekening mee gehouden.

“ Een eengemaakte regelgeving is prioritair.”

CFIB ziet Europa als een welkom alternatief voor de Ameri­ kaanse markt en hoopt dat CETA de handel tussen België, en bij uitbreiding Europa, en Canada exponentieel doet groeien. Canada heeft een grote agricultuurmarkt, waar België misschien wel interesse in heeft, en is misschien wel een goede plek om een filiaal of zelfs een bedrijf te vestigen.

Ik ben zelf niet echt een bierliefhebber, maar de Belgische chocolade mag in ieder geval geïmporteerd worden.”

Reacties en suggesties zijn welkom op ondernemerslijn@unizo.be 18

18

TEKST Paulien Coenaerts – FOTO Rick Madonik

processen, de reductie van administratieve taken en een

Business) gelooft erin.

Publireportage

Leo Grimberg Oprichter van Panadas Factory.

‘Als Ingenieur Informatica van opleiding had ik nooit eerder met arbeiders gewerkt. Bij het rekruteren zegt een cv bovendien vaak niet alles.

Het is dan ook niet altijd evident om hier door te kijken.

Actiris helpt mij om de juiste profielen te zoeken en filtert voor mij de kandidaten.’

‘Voor mij is Actiris dé referentie op vlak van rekrutering bij de oprichting van een onderneming.’

Panadas Factory werd opgericht in 2010 en is gespecialiseerd in diepvriesproducten. Leo Grimberg, de oprichter, blikt terug op de rekruteringen sinds de start van het project. ✓Waarom heeft u beroep gedaan op Select Actiris voor uw rekruteringen?

Toen ik Panadas Factory heb opgericht, was ik nog maar net in België aangekomen en kon ik wel wat raad gebruiken over de tewerkstellingsmaatregelen. Het leek mij logisch om hiervoor aan te kloppen bij Actiris. De consultant die zich met mijn dossier bezighield, was zeer efficiënt en wist van aanpakken. Mijn eerste werknemer heb ik aangeworven via een IBO (individuele beroepsopleiding). Zeer snel groeide het aantal werknemers in mijn bedrijf. Samen met Actiris heb ik dan een plan uitgewerkt voor mijn personeelsbeheer op middellange en lange termijn. ✓Hoe heeft dit u geholpen bij de verdere uitbouw van uw onderneming?

Zonder de tewerkstellingsmaatregelen zoals de IBO en Activa had ik nooit mijn eigen bedrijf kunnen starten.

Nu kan ik mijn personeel aanwerven voor onbepaalde duur, maar in het begin was dat geen optie binnen Panadas. Voor mij is Actiris dé referentie op vlak van rekrutering bij de oprichting van een onderneming.

Wilt u ook onze diensten uitproberen?

Contacteer ons op het nummer 02 505 79 15 of via werkgevers@actiris.be of surf naar actiris.be/werkgevers

Rekruteren met Select Actiris, eenvoudig en gratis!

www.actiris.be

Panadas Factory in cijfers

• 20 werknemers

✓Wat zijn uw projecten voor de toekomst?

De onderneming blijft groeien. Binnenkort zal ik dus opnieuw op zoek gaan naar nieuw personeel, met de hulp van Select Actiris.

Bij elke evolutie van het bedrijf, overlopen we alle mogelijkheden op HR-vlak. De profielen zijn steeds diverser.

Nu gaan we een restaurant en rechtstreekse verkooppunten openen. De profielen die we nu zoeken, zijn dus zeer verschillend van de arbeidersprofielen die we tot nu toe zochten.

4.000

empanada’s per dag

100% van het personeel

aangeworven via Select Actiris

Met de steun van het Europees sociaal fonds

U I T G E DA A G D

UW MENING

“ Kilometerheffing voor iedereen”

FOTO Dann

ELKE MAAND SCHOTELEN WE EEN NIEUWE STELLING VOOR AAN ONDERNEMERS

UNIZO is vragende partij om de kilometerheffing uit te breiden naar alle wegvervoer zodat er wel degelijk sturend kan worden opgetreden naar de meest problematische files. Tegelijk betalen in dat geval buitenlandse voertuigen mee voor een betere infrastructuur. Belangrijke voorwaarde voor UNIZO is wel dat de heffing enkel daar wordt toegepast waar er een structureel probleem is, dat de extra inkomsten worden ingezet voor een betere mobiliteitsinfrastructuur en dat het geen instrument mag worden om gaten in de begroting te dichten.

TEKST Paulien Coenaerts

Wat denkt u van “Kilometer­ heffing voor iedereen” Raakt dit uw onderneming? Laat het ons weten via onze sociale media: linkd.in/UNIZOvzw www.facebook.com/unizo @UNIZOvzw

LODE VERKINDEREN, SECRETARIS GENERAAL

PIERRE STEENBERGEN, SECRETARIS GENERAAL

Transport en Logistiek Vlaanderen

GTL Taxi

“Kilometerheffing investeren in infrastructuur en capaciteit”

“Kilometerheffing voor personenwagens, maar niet voor taxi’s”

“Transport en Logistiek Vlaanderen is voorstander,

“De kilometerheffing uitbreiden naar personenwa-

zelfs voorvechter van een kilometerheffing voor àlle

gens oké, maar niet naar taxi’s. Taxi’s hebben een

weggebruikers. Dat iedereen conform het eigen ge-

openbaar nutskarakter. Daarom worden ze nu al

bruik van onze wegen een fiscale last draagt, is niet

vrijgesteld van jaarlijkse verkeersbelasting, zijn ze

meer dan logisch. Verkeersbelasting en BIV moeten

onderworpen aan een laag btw-tarief (6%) en mogen

tegelijk afgeschaft worden. Per kilometer betalen,

ze net als openbaar vervoer de Lijn, TEC en MIVB,

een stuk meer als uw voertuig extra vervuilend is,

gebruik maken van speciale busbanen en bijzonder

komt in de plaats daarvan. Voor TLV is de kilome-

overrijdbare beddingen. Dat verbetert de commer-

terheffing een eerste stap in de goede richting om

ciële snelheid van de taxi’s, waardoor de prijs kan

het hoofd te bieden aan het Belgische fileprobleem.

gedrukt worden. Ik neem aan dat de spoeddiensten,

Maar dan moet die belasting, want het is een be-

de politievoertuigen, de voertuigen die ingezet wor-

lasting, wel opnieuw in het wegennet geïnvesteerd

den voor het openbaar vervoer etc. ook best vrijge-

worden. In nieuwe en betere infrastructuur die meer

steld worden van een nieuwe kilometerheffing op

capaciteit aankan. Om de files aan te pakken, moet

personenwagens? Taxi’s het rekeningrijden opleg-

rekeningrijden op elk moment én zelfs op het on-

gen heeft een kostprijsverhogend effect, die sys-

derliggende wegennet toegepast worden. De hef-

tematisch doorgerekend zou worden aan de gebrui-

fing kan mogelijk tijdens de piekuren wel hoger zijn,

kers. Om nog over de technische complicaties die

maar de inmiddels niet meer zo diepe dalen in het

zo’n heffing met zich meebrengt, te zwijgen. Want

verkeer mogen niet gratis worden. Daarenboven

de taxitarieven (kilometertarief) werden wettelijk

moet de heffing ook op secundaire wegen gelden,

vastgelegd door de gemeenten. Met de invoering van

om sluipverkeer te vermijden. Bij een kilometerhef-

een heffing zouden alle taxibedrijven van Vlaande-

fing die enkel van tel is op de autosnelwegen, gaan

ren en België aan hun vergunnende gemeente moe-

personenwagens tolwegen vermijden en zorgen voor

ten vragen of zij hun taxitarieven willen verhogen.

meer verkeer op het onderliggend wegennet. En dat

Willen ze dat niet, dan ontstaat een ernstig probleem

is natuurlijk ook niet de bedoeling.”

voor de leefbaarheid van de taxibedrijven.”

20

Vlaanderen is ondernemen

Ambitieuze groeiplannen?

De kmo-groeisubsidie, uw steun voor strategische kennis bij groeiplannen Een innovatieve ontwikkeling naar de markt brengen?

Groeien door buitenlandse markten aan te boren?

Transformeren met het oog op groei? Een nieuw business model implementeren? De kmo-groeisubsidie geeft financiĂŤle steun aan kmoâ&#x20AC;&#x2122;s voor het verwerven van de nodigde kennis gericht op groei.

AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN

T 0800 20 555 www.kmo-groeisubsidie.be

Tom Coreynen (Centrum voor Credit Management)

“Credit management is een keuken met veel ingrediënten” Onbetaalde facturen zijn de nachtmerrie van elke ondernemer. Want los van alle beroepsvreugde, vaardigheden en kennis, draait ondernemen op de keper beschouwd maar rond één ding: vergoed worden voor je product of dienst. “Een verkoop die niet betaald wordt, is geen verkoop”, zegt Tom Coreynen van het Centrum voor Credit Management. Hij leidt ons doorheen het grote aanbod aan middelen om je onderneming te beschermen tegen de risico’s van niet betaalde facturen. “Het goede nieuws is dat de prijzen voor kredietverzekering momenteel historisch laag liggen.”

TEKST Roel Jacobus

Credit management en debiteurenbe-

Management op. Met meer dan tien jaar

het werken met handelsinformatie om

heer zijn verschillende termen voor iets

ervaring in credit management adviseert

de kredietwaardigheid van de klant na te

wat in de grond hetzelfde doel heeft:

hij ondernemers en is hij gastdocent aan

gaan. Bij onbetaalde facturen start van-

het innen van onbetaalde facturen. “Dit

verschillende instellingen.

af de vervaldag de tweede, curatieve fase.

begint al heel vroeg in het commercieel

“Debiteurenbeheer kun je in drie grote

Daarin probeer je de factuur toch betaald

proces. Om goede zaken te doen, moe-

stappen indelen. De eerste fase is pre-

te krijgen door aanmaningen, intern of

ten je commerciële en financiële strate-

ventie. Daarin lever je de commerciële

extern met deurwaarders, incassobu-

gie op dezelfde lijn staan” , vertelt expert

prestatie met bijhorende factuur. Denk

reaus, advocaten en business mediation.

Tom Coreynen. Twee jaar geleden richtte

hierbij aan algemene voorwaarden, fac-

De derde pijler is de bescherming tegen

hij in Mechelen het Centrum voor Credit

turatieproces,

kredietrisico’s opdat je onderneming

klantenafhandeling 22

en

DOSSIER

C R E D I T M A NAG E M E N T

niet zou ten ondergaan door faillisse-

zelfs tussen overleven of de boeken slui-

menten van klanten of afgeschreven

ten. Alle studies over faillissementen

niet alleen de financieel verantwoorde-

facturen. Een kredietverzekering kan

wijzen als een belangrijke oorzaak naar

lijken maar ook de commerciëlen volle-

hierbij een zeer nuttig instrument zijn” ,

‘zelf niet betaald worden’. Een prakti-

dig meewerken. We zien helaas al te vaak

legt Coreynen uit.

sche tip die ik daarom altijd meegeef is:

verkopers die – om hun doelstelling op

bereid je onderneming voor op een mo-

gefactureerde omzet te halen – toch ver-

gelijk faillissement van je grootste klant

kopen aan nieuwe of bestaande klanten

waarvan je dat nooit zou verwachten.”

met een buitensporig kredietrisico. Om

PREVENTIEVE FASE

dit preventieve luik is het belangrijk dat

dit te voorkomen, zet je als zaakvoerder best letterlijk in ieders functieom-

teren. Veel KMO’s zijn onvoorzichtig en

Hoe kun je vermijden dat facturen niet betaald worden?

verkopen aan gelijk welk bedrijf zonder

“Het is simpel: een verkoop die niet be-

het bedrijf moeten volgen. Bijvoorbeeld

na te gaan of die nieuwe klant krediet-

taald wordt, is geen verkoop. Maak er een

wanneer je verkoper van een beurs te-

waardig is. Terwijl een klant die uitein-

punt van om zo snel mogelijk na de leve-

rugkeert met 200 prospecten, dan laat je

delijk niet kan of wil betalen jou heel veel

ring – als het kan meteen of nog dezelfde

die best eerst beoordelen door een han-

geld kan kosten. Voorzichtigheid kan het

dag – de factuur te bezorgen. Als je factu-

delsinformatiebureau of een kredietver-

verschil maken of jouw onderneming

ren via e-mail verstuurt, is het ook han-

zekeraar, vooraleer je hen blindelings

rendabel is of niet, in moeilijke tijden

dig om een leesbevestiging te vragen. In

allemaal een handelsvoorstel doet.

“Kredietbeheer begint al bij het prospec-

schrijving dat ze de kredietpolitiek van

LAAT U NIET VERRASSEN DOOR DE ZWARTE ZWAAN !

Als je alleen maar witte zwanen tegenkomt, zou je er wel eens van kunnen uitgaan dat alle zwanen wit van kleur zijn. Dit was inderdaad gedurende eeuwen de overtuiging, tot men in de XIXe eeuw voor het eerst een zwarte zwaan ontdekte...

Zoals het ondenkbare zich plots in realiteit transformeerde, kan een schijnbaar beperkt financieel risico dat u op uw klanten loopt plots een nachtmerrie worden !

Het opvolgen en analyseren van betalingsrisico’s is ons beroep.

Test het uit op www.securedinvoice.be Coface Belgium - Vorstlaan 100 B-1170 Brussel België T. 02 404 01 11 - F. 02 663 76 59 - info.belgium@coface.com - www.coface.be

23 TREVI-COFACEBS-20161118.indd 1

21/11/2016 17:00:57

DOSSIER

C R E D I T M A NAG E M E N T

TOM COREYNEN

bestaande klanten die een lossere op-

“Wanneer je van een beurs terugkeert met 200 prospecten, dan laat je die best eerst op hun kredietwaardigheid beoordelen, vooraleer je hen een handelsvoorstel doet.”

volging door jou gewoon raakten, is veel moeilijker. In veel gevallen is het daarom interessant om de betalingsrisico’s in te dekken met een kredietverzekering. Het kan ook geen kwaad om dit aan je klanten bekend te maken, zodat ze weten dat ze met een professioneel oog bekeken worden. Kredietverzekeraars werken immers voor veel bedrijven en beschikken daardoor over heel veel informatie. De kans is groot dat jouw

Met wat je meteen goed doet, krijg je later

dat iemand anders dan jouw commer-

klant en zijn andere relaties ook al door

minder problemen.”

cieel contact. Door die persoonlijk aan

hen beoordeeld worden. Niet voor niets

te spreken en ook waardering voor zijn

noemde Paul Becue in zijn standaard-

werk te tonen, krijg je meer gedaan.

handboek Kredietverzekering deze sector

Want een betaling moet je altijd gegund

‘de onzichtbare bank’.”

CURATIEVE FASE

worden, dat is menselijk. Vraag niet België conformeerde in 2013 haar wet-

naar de reden van het uitblijven van de

geving aan de Europese richtlijn (Small

betaling want daarmee open je de deur

Is het raadzaam om leveringen op te schorten?

Business

met

naar uitvluchten. Vraag meteen wan-

“Wanneer onbetaalde facturen zich op-

KMO’s. Die bevat een maximale beta-

neer de betaling zal plaatsvinden en

stapelen, moet je op die klant een le-

lingstermijn van 30 dagen met daarna

bevestig die betaalafspraak op mail. Als

verstop durven zetten. Uit commerciële

ongeveer 9% nalatigheidsintrest (vol-

op de afgesproken datum niet betaald is,

overwegingen doet niemand dit graag

gens de rentestand). Doordat toenmalig

wacht dan niet maar neem meteen weer

maar wanneer het uit de hand loopt, kun

minister van Justitie Turtelboom (Open-

contact op.”

je niet anders. Als preventieve maatre-

Act)

voor

transacties

Vld) evenwel geen sanctionerend luik voorzag, blijft deze wet in de praktijk dode letter.

Stemt dit overeen met uw ervaring?

Vergt dit discipline van bij het begin?

gel kun je in je algemene voorwaarden bijvoorbeeld

eigendomsvoorbehoud

opnemen. Zolang de goederen dan niet

“Ik spreek heel vaak over het opvoeden

betaald zijn, blijven ze eigendom van de

van klanten. Daarmee begin je het best

leverancier en kun je ze in principe te-

zo snel mogelijk. Het ‘heropvoeden’ van

rughalen.”

“In de praktijk zien we dat de betalingstermijn meestal commercieel onderhandeld wordt. Daarbij weegt het gewicht van de partijen. Bijvoorbeeld grote

INSTRUMENT VOOR EXPORT

distributeurs en producenten – genre Colruyt, Delhaize, AB-Inbev… - betalen dagen. Dit gebeurt dan wel correct en

Hoe kan een KMO zich indekken tegen betalingsrisico’s met buitenlandse klanten?

zonder discussie.”

Tom Coreynen: “Soms hebben ze slechte ervaringen of vragen ze uit schrik

hun leveranciers pas na 90 tot soms 120

om vooraf te betalen, waardoor veel commerciële kansen blijven liggen.

Hoe pak je een klant die toch niet betaalt het best aan?

Dan kan een kredietverzekering een ideaal instrument zijn. De kredietver-

“Als ondernemer neem je altijd risico,

kantoren in alle landen. Die zijn vertrouwd met de lokale handelsinforma-

anders ben je geen ondernemer en groei

tie en de plaatselijke betaalcultuur. Zij kunnen met kennis van zaken het

je niet. Het beste middel om aan je geld

risico inschatten en bij niet-betaling de klant opvolgen en zo nodig juri-

te geraken, blijkt te bellen: de effectivi-

disch optreden. Onder de vleugels van zulke machtige organisatie kan een

teit van een persoonlijk telefoontje ligt

KMO veilig groeien op buitenlandse markten. Afhankelijk van het land, de

veel hoger dan mails of brieven. Probeer

sector en de bedragen, is een polis op maat een absolute must.”

zekeraars vormen doorgaans slagkrachtige, internationale netwerken met

diegene aan de lijn te krijgen die verantwoordelijk is voor de betalingen, vaak is 24

BESCHERMING TEGEN WANBETALERS Hoe vind je de meest geschikte externe partner om je klantenkrediet te helpen opvolgen?

bos de bomen te zien. Misschien daar-

ten dat je dekking op klanten krijgt op

door hebben weinig KMO’s tijd voor dit

basis van positieve betaalervaringen of

onderwerp. Nochtans hoor ik dat op de

een positief handelsinformatierapport.

Ondernemerslijn van Unizo heel vaak

Het grootste gedeelte van je klanten

vragen over niet-betaalde klantenfac-

valt trouwens meestal onder een ‘blinde

turen komen.”

dekking’, waar je altijd verzekerd bent.

Voor facturen boven het afgesproken

“De ervaring leert dat credit manage-

bedrag neemt de kredietverzekeraar de

het landschap van kredietverzekeraars,

Hoe vind je de meest geschikte formule voor jouw onderneming?

handelsinformatiebureaus, incassobu-

“Het gaat steeds meer om én-én-for-

bij een polis op maat.”

reaus,

etc.

mules. De meeste kredietverzekeraars

Al hun activiteiten zijn grotendeels

bieden drie diensten aan: risico-in-

gericht op hetzelfde doel, namelijk

schatting, opvolging in binnen- en

het betaald krijgen van jouw facturen.

buitenland, en bescherming. Daarbij

Vaak is hun informatie commercieel

zitten tegenwoordig veel producten

Waarom zou de je kredietwaardigheid van je klant door een externe partij laten beoordelen?

gekleurd en haal je er beter een onaf-

voor KMO’s die echte werkinstrumen-

“Op de website van de Nationale Bank

hankelijke makelaar bij om door het

ten zijn. Dit kan bijvoorbeeld omvat-

kun je zelf de balansen van ven-

ment geen exacte wetenschap is. Het is niet eenvoudig om je weg te vinden in

factoringmaatschappijen,

inschatting van het risico over. Vooral KMO’s kunnen ongelooflijk gebaat zijn

Springen doet u toch ook met een parachute?

Verzeker uw zakencijfer vanaf € 210,- per maand!

■

Preventie: beperk de risicovolle klanten in uw portefeuille.

■

Diepgaande kennis van uw markt en uw klanten.

■

Incasso van ontbetaalde facturen.

■

Vergoeding wanneer uw klant niet betaalt.

Activeer vandaag nog uw bescherming: meer info op +32 (0)2 289 31 11

www.eulerhermes.be

25

DOSSIER

C R E D I T M A NAG E M E N T

Nuttige tips 1

Vraag niet waarom er niet betaald is maar wanneer er betaald wordt.

2

Behandel klachten meteen en volgens een vast patroon. Je kunt ook enkele dagen voor de vervaldag van de factuur contact nemen om te horen of alles naar wens is. Zo neutrali­ seer je de klachten proactief en kan je eveneens peilen naar de tevredenheid: in één klap een financiële en commerciële actie.

3

Je bereikt het meest met telefo­ nisch contact, ondersteund door een schriftelijke bevestiging van de betaalafspraak.

4

Zet op aanmaningen niet ‘eerste’ of ‘tweede’, want dan wacht de klant tot de laatste aanmaning.

5

Bereid je onderneming voor op het wegvallen van de grootste klant waarvan je dit nooit zou verwachten.

iemand die ze al lang kennen, terwijl

jes in zijn noties of credit management

hun KMO toch een creditmanagement

software bijhoudt, kan het argument

policy heeft. Kredietverzekeraars zijn

vriendelijk maar beslist doorprikken.

daarin afstandelijker en zakelijker. Zij

Wanneer de betaling ondanks alle goede

houden ook rekening met de ‘kwalita-

wil toch uitblijft, schuif je op naar juri-

tieve’ informatie: wanneer een bedrijf

disch incasso. Dan doe je een beroep op

hen geen tussentijdse cijfers wil geven,

een advocaat, deurwaarder of – steeds

fronsen ze de wenkbrauwen. Alleen

populairder – een business mediator om

grote ondernemingen hebben men-

tot een betaalovereenkomst te komen.”

sen in dienst om zelf klantenratings te en eigen betalings- en verkoopsdata.

Wat is factoring en wanneer wordt dit interessant?

KMO’s en zelfstandigen hebben daar

“Een

geen tijd en middelen voor. Nochtans is

jouw facturen over en in plaats van

een betaalde factuur het mooiste finan-

bijvoorbeeld 60 dagen op je geld te

cieringsmiddel voor nieuwe investerin-

moeten wachten, krijg je het meteen.

gen.”

In tegenstelling tot een kredietver-

maken op basis van handelsinformatie

factoringmaatschappij

zekeraar

HISTORISCH LAGE PRIJZEN

wordt

een

koopt

factoringmaat-

schappij dus eigenaar van jouw facturen. Factoringmaatschappen zijn vaak een onderdeel van een grootbank, die hiermee openstaande vorderingen fi-

Wat kost een kredietverzekering?

nanciert. Veel groeibedrijven doen een

“Voor een kredietverzekering betaal je

redenen: financiering, opvolging, ad-

een premie op je verzekerbaar zaken-

ministratie, kredietverzekering... De

cijfer. Hoe groter de omzet, hoe lager

meest interessante formule verschilt

de premievoet. Hier komen nog een

altijd van geval tot geval. Tegenwoordig

paar extra werkingskosten bij. Om de

kan je ook al factuur per factuur door-

meest ideale voorwaarden te beko-

verkopen en laten verzekeren. Zoals je

men, is het belangrijk dat de polis op

ziet, is credit management een keuken

maat van je behoefte is. Premievoeten

met veel ingrediënten.”

beroep op factoring om verschillende

variëren tegenwoordig in grote lijnen van 0,1% tot 0,5%. Weet dat door nootschappen zien maar het duurt

de sterke concurrentie de prijzen voor

lang tot ze gepubliceerd worden en ze

kredietverzekeringen momenteel his-

vertellen niet alles. Buiten België is

torisch laag liggen.”

veel minder informatie te vinden. Met informatiebureau, eenmalig of via een

Debiteurenbeheer: zelf doen of uitbesteden?

abonnement, kom je al een heel eind.

“De opvolging van openstaande fac-

Maar kredietverzekeraars hebben daar

turen wordt steeds meer uitbesteed. Je

bovenop nog zeer actuele en brede in-

hebt een onderscheid tussen minne-

formatie uit hun eigen data. Zij bieden

lijk en juridisch incasso. Minnelijk is

al dekking op heel veel bedrijven en

in naam van jouw bedrijf opbellen met

Hulp welkom bij je facturatie of schuldinvordering?

vragen tussentijdse informatie op.”

de vraag om te betalen en dit profes-

UNIZO ontwikkelde hier laag-

sioneel opvolgen. Ik ken een anekdote

drempelige tools voor aan inte-

Kijkt een kredietverzekeraar ook meer rationeel naar de klanten?

van iemand die in de loop van een jaar

ressante

drie keer zijn niet-betaling probeerde

Meer info op www.defactuur.be

te argumenteren met het feit dat hij in

en www.unizo.be/wanbetalers.

“Zaakvoerders geven soms te gemak-

de war was door het overlijden van zijn

kelijk vertrouwen aan een familielid of

grootmoeder. Wie zulk antwoord net-

gegevens die je koopt bij een handels-

26

(leden)voorwaarden.

Achter al uw businessideeën zit een goed financieringsidee

Ontdek onze innovatieve financieringsoplossingen op ing.be/financiering Elke dag opnieuw geeft u blijk van creativiteit om uw business vooruit te helpen. Bij ING doen we net hetzelfde om financieringsoplossingen te vinden op maat van uw behoeften.

Of het nu via klassieke kredieten is, diverse vormen van leasing, crowdfunding of nog heel wat andere alternatieven. Samen kiezen we de formule die het best bij uw plannen past.

ING België nv – Bank/Kredietgever – Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 12381A – www.ing.be - Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.

INTERV IEW

SVEN MASTBOOMS

‘Toekomststrateeg’ Sven Mastbooms

“Angstdenken mag onze ambities niet verlammen” Het woelige jaar 2016 loopt op zijn einde en laat ons achter met het gevoel dat we een scharniermoment beleven waarin alles in een stroomversnelling komt, maar waarvan niemand echt kan voorspellen of het goed afloopt. Ook ondernemers die al jaren om de oren geslagen worden met termen als globalisering, digitalisering, disruptie… voelen beter dan wie ook dat ‘the times they are a changing’.

ZO stapte met ‘toekomststrateeg’ Sven Mastbooms even in de teletijdmachine: “De opportuniteiten zijn er, de technologie is er, veel meer dan we beseffen. Maar we mogen ons niet laten verlammen door angstdenken. Tussen een witte en een zwarte toekomst liggen geen 50, maar wel 500 tinten grijs.

Optimisme blijft ‘a moral obligation’, zeker voor ondernemers.”

TEKST Herman Van Waes • FOTO’S Pat Verbruggen

Sven Mastbooms (50) startte al op 19-ja-

veel over ‘disruptie’ , maar au fond ver-

in feite om de mens zelf gaat, zijn ge-

rige leeftijd zijn eigen communicatiebu-

wachten consumenten van ondernemers

drag en cultuur. De consument zoekt,

reau dat tot voor kort nationale en inter-

niets anders dan wat ze altijd al wilden:

net als veel dingen in de natuur, steeds

nationale klanten van marketingadvies

hun leven verbeteren door hun noden en

de kortste weg om met zo weinig mo-

voorzag. Vandaag noemt hij zich liever

behoeftes in te vullen. En dit zo snel en

gelijk moeite zoveel mogelijk resultaat

trend translator, trusted advisor, futu-

zo goedkoop mogelijk en met zo weinig

te boeken. Dat is ook de basis van onze

rist of strateeg. ‘Reisgezel voor indivi-

mogelijk gedoe of frictie. Laat dat nu net

economische evolutie: ‘harder, faster,

duen, bedrijven en organisaties die hun

zijn wat technologie vandaag mogelijk

better’ dan de concurrentie. Alleen is die

weg proberen te banen naar duurzame

maakt. De consument wordt verwend

‘shortcut society’ in een stroomversnel-

innovatie’: “Onder de naam ‘Kindred

met de enorme keuze, snelheid, een-

ling geraakt door de beschikbare tech-

Spirits’ (gelijkgestemden) www.kind-

voud en lage leveringskost van e-com-

nologie.”

redspirits.be helpen wij mensen toe-

merce platformen. En dat is dan ook de

komstscenario’s uitschrijven: wie zijn

grote ‘game changer’. Wij noemen dat de

‘De klant is koning’ lijkt vandaag voor-

we, waar willen we naartoe en hoe ko-

‘shortcut society’.

al een kwestie van slaafs elke nieuwe

men we daar? We willen een wegwijzer

In elke sector zie je daarop dezelfde re-

technologie navolgen: een webwinkel,

zijn in een tijdsgewricht waarin nieuwe

actie van ondernemingen: eerst ontken-

een app, een reservatietool... Waar zit

regels, structuren, stromen hun beslag

ning (‘nee, dit gebeurt niet’), vervolgens

dan nog het eigen initiatief?

krijgen.”

verontwaardiging en aanklagen (‘hoe

Sven Mastbooms: “Het eerste wat je als

durven ze, de Ubers en Airbnbs) en dan

ondernemer moet doen is de pet van je

‘technologie zal ons redden’. Terwijl het

klant opzetten en oprecht nadenken hoe

En wat zijn de belangrijkste uitdagingen die u daar voor ondernemers in ziet?

Sven Mastbooms: “Een grote uitdaging voor ondernemers is het gebrek aan een denkkader waarbinnen ze terug durven dromen en kunnen bouwen aan een ‘preferred future’ , een wenselijke toekomst in de plaats van gewoon ondergaan wat op hen afkomt. We praten

SVEN MASTBOOMS

“Technologie gaat ons dwingen onszelf heruit te vinden, je kan niet doen of ze niet bestaat” 28

INTERV IEW

X

SVEN MASTBOOMS

“We moeten mensen meer leren zien wat er allemaal kan, wat vandaag al gebeurt. Niet alleen ondernemers, iedereen, jong en oud.”

je hem kan helpen. Bovendien moet je

vanaf volgend jaar asteroïden te gaan

we daar niets rond kunnen verzinnen.

beseffen dat innovatie en technologie

ontginnen, mijnbouw in de ruimte die

Vinden sommige consumenten brood

geen science fiction zijn, maar iets dat

miljarden kan opbrengen. En wie werpt

niet meer gezond? Fijn, dan maken we

eigen is aan de mens zelf. Koppig blijven

zich op om daar als platform wereldlei-

van de bakker een gezondheidswinkel

ontkennen was nooit de formule voor

der in te worden? Luxemburg! Waarom

waar je voor alternatieven terecht kan.

succes, wél het hardnekkig beter doen

zouden wij zoiets niet kunnen? Je hoeft

Inclusief het advies en de beleving die

dan de concurrentie. Ondernemen was

daarvoor zelfs geen techneut te zijn, die

daarbij horen. Airbnb is nu al geen ho-

nooit eenvoudig, maar nu er van alles

knowhow kan je meer dan ooit overal

telplatform meer, maar biedt ook extra

tegelijk op ons afkomt, riskeren we ons

vinden. We moeten de mogelijkheden

beleving aan: logeer boven een kok die

te laten verlammen als een konijn in

DURVEN zien. Ik sprak op een onder-

je ook kookles geeft, of een verhuurder

de lichten van een aanstormende auto.

nemersbijeenkomst iemand van een

die je ook als stadsgids rondleidt… Daar

Angst mag onze ambitie niet fnuiken:

voedingsbedrijf en iemand uit de sani-

zie je ook dat het vooral rond menselijke

durven dromen, weg van de kerktoren,

taire sector en ik zei: ‘jullie zullen dus

meerwaarde draait, creativiteit, flexi-

verder durven denken dan nu: in wat voor

allebei in de gezondheidssector zitten…’

biliteit, ondernemerschap. Als iedereen

wereld willen we over twintig jaar leven?

De band tussen voeding en gezondheid

dezelfde app heeft, maak je daarmee het

Wat willen we als ‘preferred future’?

zagen ze wel, maar sanitair? Ja, de WC-

verschil.”

Ik hoor in ons land mensen altijd maar

pot zou wel eens de dokter van de toe-

zeggen ‘dat kunnen wij Belgen niet’.

komst kunnen worden! Een soort labo,

Ouwerwetse

Maar het is bijvoorbeeld wel een Belg,

dat massa’s informatie verzamelt over

klantvriendelijkheid blijven nog steeds

Pieter Abbeel, die nu in de VS samen met

je gezondheid en waartegen je niet kan

hun rol spelen voor wie het een beetje

Elon Musk oplossingen zoekt voor de

liegen. We zijn bezig DNA, de broncode

creatief aanpakt?

mogelijke gevaren van artificiële intelli-

van de mens te ontleden. Dito voor de

Sven Mastbooms: “Aan de ene kant

gentie en robots. Het is een andere Belg,

bacteriën in ons lichaam. In de toekomst

heb je de vele digitale oplossingen, an-

Peter Piot, die toonaangevend werk ver-

zullen we gedeeltelijk die code kunnen

derzijds is er een teruggrijpen naar de

richt in het bestrijden van pandemieën.

herschrijven. Met ongelofelijk veel op-

houvast van het eerlijke, eenvoudige

Twee potentiële grote uitdagingen voor

portuniteiten die daaruit voortkomen

makersproces. Kijk maar naar events als

de mensheid. Waar je talent en onderne-

qua gezondheidszorg en voeding bij-

Maker City. Dat is de grote spagaat: het is

merschap samenbrengt, ontstaat magie.

voorbeeld. Belgen zijn bekend voor hun

het ene én het andere. Wit én zwart, met

Er zijn bijvoorbeeld concrete plannen om

keuken. Ik kan me niet voorstellen dat

daartussen 500 tinten grijs. Het meest

29

ambachtelijkheid

en

“Ik zie optimisme als een morele verplichting” Terwijl de toekomst van een inter-

al geïntegreerd zijn. De komende 20

Op wat voor wegdek ook, stilstaan

nationaal

onder

à 30 jaar zullen er in België sowieso

doen we meer en meer. Files ont-

Donald Trump duister lijkt en we de

massa’s daken aan vervanging toe

staan door het grote aantal auto’s,

files ook dit jaar weer zagen aan-

zijn. Dat creëert opportuniteiten. De

maar vooral ook door de chauffeurs

groeien, blijft Sven Mastbooms al

UHasselt doen trouwens ook boei-

die onregelmatig vertragen en ver-

bij al optimistisch over een ‘groene

ende dingen met zonnepanelen. Je

snellen. Technologie kan dat beter

toekomst’: “Ik zie optimisme als een

moet natuurlijk wel een energiebe-

coördineren en zo files temperen. De

morele verplichting. Doemdenken

leid hebben dat durft keuzes maken,

zelfrijdende elektrische auto komt

werkt per definitie verlammend.

durft verder kijken dan wat giste-

er aan. Die zal hopelijk geen ramen

Daarenboven wijzen verschillende

ren kon, anders worden we weldra

meer hebben, maar schermen. De

onderzoeken ook op de haalbaarheid

afhankelijk van de buurlanden die

manier waarop een algoritme een

van zo’n scenario. De prognoses over

wél vooruitkijken. Helaas haalt het

kruispunt oversteekt, wordt voor de

de kost en het rendement van groene

kortetermijndenken het nog te vaak

gemiddelde mens waarschijnlijk veel

energie moeten voortdurend positief

van de ‘preferred future’. Trump wil

te spannend. Wellicht worden au-

worden

zonnepanelen,

van geen klimaatakkoord weten en

to’s aan elkaar gekoppelde cabines

batterijen en windenergie worden

toch stemde de staat Florida, waarin

waarin mensen kunnen kiezen of ze

steeds performanter én goedkoper.

de stad Miami nu al geregeld over-

terwijl ze rijden al met hun werkdag

Elon Musk is daar zeker de bekend-

stroomt, voor hem. Hoe kan dat?

beginnen of wat anders doen.”

ste trekker en visionair geweest,

Wel, Trump beloofde daar overal het

onlangs nog met de introductie van

wegdek te verhogen, grootse infra-

dakpannen waarin de zonnepanelen

structuurwerken en bijhorende jobs.

klimaatakkoord

bijgesteld:

integere, authentieke blijft het con-

de zaal ALTIJD met iemand oogcontact

waar commerciële en andere activitei-

tact tussen mensen. Algoritmes kunnen

moeten hebben gehad. Gegarandeerd

ten mekaar bevruchten. Ik pleit voor een

al heel veel, maar nog niet het menselijk

dat je omzet stijgt en je klanten tevre-

‘back to basics’ , terug de vraag stellen:

contact volledig vervangen. Alhoewel we

dener zullen zijn. Als je de klanten dan

wie willen we zijn als mens en als maat-

met bots al aardig in die richting evolu-

nog stimuleert om die tevredenheid op

schappij, als bedrijf? Wat kan de rol van

eren. We leunen echter dikwijls te snel

platformen als TripAdvisor te uiten is de

een winkelstraat daarin zijn, anders dan

en te veel op technologie terwijl we onze

cirkel opnieuw rond.”

alleen maar ‘dingen verkopen’. Dat heeft gedeeltelijk met beleving te maken,

eigen menselijke mogelijkheden onderbenut laten. Wie een restaurant runt kan

Is de traditionele winkelstraat ge-

maar ook met relevantie. Wat bindt al

zijn recette noemenswaardig verhogen

doemd om te verdwijnen?

die winkels? Welke meerwaarde creëren

met twee simpele ingrepen. Eén: zeg te-

Sven

supermarkt,

ze als winkelstraat samen voor de con-

gen je team in de zaal dat ze NOOIT met

grootwinkels en e-commerce hebben

sument? Wat is de smoel van die win-

lege handen terug naar de keuken gaan,

een grote impact op winkelstraten. Maar

kelstraat? Welke lijm houdt de winkels

dus altijd iets afruimen. Twee: dat ze on-

je kan die ook een nieuwe, ruimere be-

samen en maakt hen - opnieuw - rele-

derweg naar de keuken bij elke tafel in

stemming geven als ‘bedrijvige kern’ ,

vant? En dan blijkt cohesie en communi-

Mastbooms:

“De

ty vorming een interessante optie. Social media doen allerlei samenwerkingsplatformen ontstaan, doen mensen beseffen

SVEN MASTBOOMS

dat ze samen iets kunnen verwezen-

“Algoritmes kunnen al heel veel, maar niet het menselijk contact vervangen.

Nog niet” 30

lijken: café De Lindenboom in Broechem werd gesloten, maar een zestigtal burgers die daar anders over dachten, hebben hun krachten gebundeld, zowel qua centen als qua mankracht, om het

INTERV IEW

SVEN MASTBOOMS

nemersmarkt. Maar ze dragen in zich ook een kiem van mogelijke oplossingen. Urban Crops opende vorige maand een kantoor in Miami. Zoals de bekende ondernemer Bob De Bouwer ooit zei: ‘Kunnen we het maken? Nou en of!’ Als CARTOON: Sven Mastbooms

we durven dromen en bouwen.”

Het model van een job als werknemer met een vast contract komt op de helling. De digitalisering en aanstormende robots dreigen voor meer jobverlies dan nieuwe jobs te zorgen. Worden we in de toekomst massaal werkloos, flexibele freelancers, bijberoepers met een basisinkomen?

Sven Mastbooms “De schrik zit er dik in dat er aardig wat betaalde jobs zullen verdwijnen. Een scenario is dat we café te verbouwen. Dat is een schitte-

zijn levensnoodzakelijke passage kan

herdefiniëren wat werken en betaling

rend, bindend verhaal. We hebben voor

vinden. Zo vul je verschillende uitdagin-

betekenen. Nu gaan mensen werken

het eerst in de geschiedenis zoveel tools

gen tegelijk in. Niet alleen voor de win-

om ‘hun boterham te verdienen’ én iets

om met mekaar in verbinding te komen,

kelier, maar ook voor de student, burger

waardevols te creëren, hun leven zin te

om funding, kennis en gelijkgestemden

en ondernemer in de buurt. Dat lijkt me

geven, sociale contacten te hebben enz.

te vinden. Zo kunnen initiatieven meer

een interessant - en vooral ook onder-

In de toekomst zou het wel eens kunnen

bottom-up ontstaan: als de overheid het

scheidend - stadsproject. Eentje dat de

zijn dat een traditionele job niet meer

niet doet, begin er dan zelf aan. Ik kan

winkelstraat overstijgt zelfs. E-com-

het meest maatschappelijk waardevolle

me voor de winkelstraat een toekomst­

merce platformen kunnen dan wel de

werk is dat je kan doen. Zeker niet als

scenario voorstellen rond Urban farming

ideale shortcut naar snelle koopbevredi-

je daarnaast ook op een basisinkomen

bijvoorbeeld. Het Belgisch bedrijf Urban

ging zijn, qua beleving kan het nog be-

kan terugvallen, volgens sommige toekomstscenario’s ook

Crops werkt zo al samen

met

lende

verschil-

(bedrijfs)res-

taurants door vlakbij de keuken mini stadsboerderijen speciale

in

containers

te voorzien. Zo ook bij

Medialaan,

het

‘TOEKOMSTSTRATEEG’ SVEN MASTBOOMS

“De WC-pot is dé dokter van de toekomst, die zal alles weten over je gezondheid”

een

onvermijdelijk

gegeven.

In

België

voorzien ze daarvoor tussen de 1000 en 1500 euro per maand, voor het noodzakelijke levensonderhoud.

Is dat onbetaalbaar?

Nu wellicht wel, maar

bedrijf rond oa VTM en Q-Music. Beeld je een leegstaand ap-

ter. Technologie is levensnoodzakelijk,

wat als we de kostenzijde eens onder de

partementsblok of kantoorgebouw mid-

maar als iedereen dezelfde tools heeft, is

loep nemen? Stel dat iedereen in energie

den in de stad in waar op grote schaal

het aan de menselijke ondernemers om

neutrale gebouwen en wijken kan wo-

groenten en fruit onder led-verlichting

een bindende meerwaarde te creëren.

nen en werken. Elk gebouw zou dan een

gekweekt worden. Waarom in de toe-

Dat maakt toekomstdenken, scenario’s

energieproducent kunnen worden zodat

komst niet voor elke wijk, school of on-

ontwikkelen voor ‘preferred futures’

de energiekost op termijn wegvalt. Met

derneming in de buurt een verdieping?

zo impactvol: het zet mensen aan het

mogelijk toekomstig rendement zelfs.

Met in de winkelstraat een food court:

dromen. En vanuit die dromen kunnen

Jaren werk, hoor ik je denken. Inder-

een plek waar studenten en werkne-

bindende, commercieel relevante initi-

daad, voor de bouwsector om precies te

mers overdag gezond kunnen eten, waar

atieven voortkomen. Digitalisering en

zijn, laaggeschoolde jobs zelfs. Net die

mensen mekaar kunnen ontmoeten en

technologie zullen hoe dan ook slacht-

jobs die door digitalisering onder druk

samenwerken. En waar handel bijgevolg

offers maken op de arbeids- en onder-

komen te staan. Wat als we ook de

31

INTERV IEW

SVEN MASTBOOMS

kost van gezondheidszorg drastisch naar beneden kunnen halen, door betere monitoring van ons lichaam, door gezonde voeding in onze nabijheid waardoor we ook transport beperken? Door onze eigen 3D printer die ons aangepaste

“Iedereen is nieuwsgierig geboren, maar we moeten blijven leren, afleren en opnieuw leren”

voeding uitprint? Science fiction? Nestlé is er een paar jaar geleden alvast over

Naast Energy en Entrepreneurship is Education de derde belangrijke E in

beginnen nadenken. Is de toekomst

het toekomstalfabet van Sven Mastbooms. Want het laat zich aanzien dat

aan de freelancers? Velen kiezen daar

ons klassieke onderwijssysteem, hoe solide zijn reputatie ook, moeilijk de

nu al dan niet vrijwillig voor als een

snelle veranderingen van de ‘disruptive economy’ kan bijbenen.

sexy alternatief voor een vaste job. Ze

Sven Mastbooms: “Het is lovenswaardig dat ons onderwijs iedereen op een

vinden zich eigenlijk geen ‘old school’

‘aanvaardbaar gemiddelde’ probeert te krijgen, maar het talent dat er bo-

zelfstandigen, maar ze zijn wel even

venuit steekt extra stimuleren doen we te weinig. Is dat elitair, ondemo-

onbeschermd. De uitdagingen zitten

cratisch? Vroeger waren een airbag en ABS ook voor de elite, vandaag zit het

niet alleen bij de freelancers zelf, maar

in elke goedkope auto. Ik pleit dus niet voor dure privéscholen. Ik pleit voor

ook bij de ondernemingen die meer en

kopieerbare en schaalbare programma’s die aan de noden van de toekomst

meer met freelancers zullen samen-

en de talenten van jongeren beantwoorden. Binnen of buiten de school.

werken. Meer en meer knowhow komt

Vanuit de overheid of vanuit bezorgde ouders of ondernemers. Steeds popu-

met freelancers buiten het bedrijf te-

lairder wordt bijvoorbeeld het zogenaamde ‘Coderdojo’: ouders organiseren

recht. Niet zelden cruciale informatie.

één zaterdag per maand gratis workshops programmeren voor kinderen. De

Als de trend van freelance werk verder

kinderen zijn er dol op, ze voelen zich baas over hun computer. Je ziet ook

groeit, zullen immers hoe langer hoe

meteen wie de ‘probleemoplossers’ zijn en wie de ‘conceptenbedenkers’. Je

meer kernactiviteiten en kennis wor-

hebt ze beiden nodig om een bedrijf te starten of een economie draaiend te

den uitbesteed. En het grootste leger

houden. Ik zie ruimte voor meer dergelijke initiatieven. In de plaats van di-

freelancers is dan nog niet eens opge-

ploma’s voor vier jaar studies gaan we meer naar specifieke certificaten voor

staan. De komende jaren komt er op het

gerichte kennis en ervaring, nano degrees. Linked.in heeft Linda.com ge-

Afrikaans en Aziatisch continent een

kocht, een online universiteit: ik zie een scenario waar gebruikers op basis

digitale ontsluiting van miljoenen jon-

van hun profiel automatisch een ‘bijscholingsaanbod’ krijgen om carrière-

ge mensen. Technologie herleidt de we-

gewijs mobiel te blijven. Weet je wat in 2015 wereldwijd de populairste online

reld tot één marktplaats. Met alle posi-

cursus was? ‘Leren leren’! Dat had men dus blijkbaar op school niet voldoen-

tieve en negatieve gevolgen vandien. Ik

de geleerd. De leerplicht zou in twee richtingen moeten werken. Als ouder

zie een scenario waarbij mensen meer

ben je verplicht om je kind naar school te sturen, als overheid zou je dan ook

dan één job hebben, echt verschillend

verplicht moeten zijn om te onderwijzen wat kinderen in de toekomst nodig

van inhoud, op verschillende manieren

hebben. Dat onderwijs zal steeds meer een proces zijn van leren, afleren en

verloond, financieel of anders, waar-

opnieuw leren. Learn, unlearn, repeat! Iedereen is nieuwsgierig geboren, we

voor ze zich op een permanente ba-

moeten dat alleen onderhouden. We moeten mensen meer leren zien wat er

sis blijven bijscholen. Dit klinkt sexy,

allemaal kan, wat er vandaag al gebeurt. Niet alleen ondernemers, iedereen,

maar waarschijnlijk niet voor iedereen.

jong en oud. Ja, binnen enkele tientallen jaren reizen we misschien naar

De rol en verantwoordelijkheid van on-

Mars om er een kolonie te bouwen, een backup voor de mensheid. Misschien

derwijs is daarin cruciaal: mijn devies

gaat een van de kinderen van de ZO-lezers er wel terecht komen. Wat moet

is: learn, unlearn, repeat! De toekomst

zo’n kind dan morgen leren op school? De silhouetten van onze provincies?

zal zijn aan de flexibele, open minded

Of oplossingsgericht denken en ondernemerschap? Welk preferred future

geesten die bereid zijn om permanent

scenario willen we voor hen verwezenlijken?”

bij te leren.”

www.kindredspirits.be

SVEN MASTBOOMS

“De angst mag onze ambitie niet fnuiken, in wat voor wereld willen we over twintig jaar leven? Wat willen we als preferred future?”

32

DE NIEUWE BMW 5 REEKS BERLINE. HET NIEUWE BUSINESSMODEL.

Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

2,0-7,4 L/100 KM â&#x20AC;¢ 46-164 G/KM CO2

Echt rijplezier

INTERV IEW

THEO EYEWEAR

theo eyewear: internationaal succes met Antwerpse roots

Een andere kijk op brillen Hoe slaagt een excentriek Belgisch merk als theo erin met zijn brillen de show te stelen in zo’n 1300 winkels in 50 landen? “Vooral trouw blijven aan je eigenzinnige zelf”, aldus de nieuwe generatie aan het roer van ‘het koppigste brillenmerk ter wereld’.

TEKST Herman Van Waes – FOTO Pat Verbruggen

Dat de optiekwereld meer en meer

Maar ze beseften ook wel dat ze dat zon-

Mik Somers: “We hebben veel geluk

dreigt ingenomen te worden door en-

der buitenlandse partners niet konden

gehad dat we vanuit de Belgische markt

kele grote ketenbedrijven is geen nieuw

waarmaken. Gelukkig vielen hun bril-

opereerden: in dit land wonen genoeg

fenomeen. Dat was eind jaren tachtig

len zo goed in de smaak op de belang-

eigenzinnige mensen, en dat is van bij

al de bekommernis van Wim Somers

rijkste optiekbeurzen –eerst nog zonder

het begin de boodschap geweest waar

en Patrick Hoet, beiden opticiens met

eigen stand, maar in de gangen en op de

we altijd trouw aan zijn gebleven. theo

elk hun eigen winkel in Antwerpen en

trappen– dat ze al snel in buitenlandse

maakte snel een klik bij de individualis-

Brugge, die op een toevallige ontmoe-

winkels terechtkwamen.”

ten, mensen met een hoek af, met een

ting dezelfde vraag stelden: hoe kunnen

apart gevoel voor humor.”

we ons onderscheiden tussen al die bril-

België als troef

lenwinkels? Het antwoord: laat ons een

Collega Dries Smets: “Die buitenland-

drijf, al zijn de rollen van de ‘founding

eigen collectie op de markt brengen en

se afzetmogelijkheden waren noodza-

fathers’ inmiddels veranderd. Patrick

we noemen ze theo (anagram van hoet).

kelijk om nieuwe modellen te kunnen

Hoet verkocht zijn aandelen aan Wim

“theo was geen marketingmerk, be-

produceren, want als je van elk mon-

Somers, maar blijft exclusief ontwer-

doeld om de wereld te veroveren. theo

tuur een minimale oplage van een paar

per voor theo, in samenwerking met het

is geboren uit overlevingsdrang”, horen

honderd stuks moet laten maken, raak

designteam. Big Boss Wim Somers laat

we van de tweede theo-generatie Mik

je die nooit alleen in je eigen winkels

de operationele leiding meer en meer

Somers. “Mijn vader en Patrick Hoet

kwijt. Zeker niet als het gaat om avant-

over aan zijn twee zonen Mik (commer-

waren twee gelijkgezinden die eigenlijk

gardistische ontwerpen, waar sowieso

cieel) en Toon (ontwerp/productie) en

geen business model hadden, wel een

het grote publiek niet massaal op af-

manager Dries Smets: “Maar wij heb-

gezamenlijke behoefte om te creëren.

komt.”

ben hier geen strikte hiërarchie, geen

theo blijft ook anno 2016 een familiebe-

naamkaartjes met ronkende titels, we zijn allemaal ‘ambassadeurs’ van theo.

Inmiddels werken er meer dan dertig mensen voor theo, in binnen- en bui-

“We hebben hier geen strikte hiërarchie, we zijn allemaal ‘ambassadeurs’ van theo.”

tenland. Ons twintigkoppige team hier in Antwerpen zorgt voor verzending, kwaliteitscontrole, pr en communica-

34

INTERV IEW

X

tie, administratie, productieopvolging en design. Voor zo’n internationaal georiënteerd bedrijf zijn we al bij al een kleine ploeg.”

Zeg niet verkoper maar ambassadeur De

eigenlijke

productie

van

U exporteert ook? Al gedacht aan… … subsidies?

Exporteren kost handenvol geld. Onze overheid stimuleert export en

de

theo-brillen gebeurt van oudsher in gespecialiseerde Franse ateliers. Dries

geeft daarom subsidies voor onder meer prospectiereizen, vertalingen etc. www.flanderstrade.be

Smets: “We werken samen met vijf à

… informatie over de geldende wet-en regelgeving?

zes manufacturen, met elk hun spe-

Elk land van import legt producteisen op waaraan elke importeur zich moet

cialisatie inzake materiaalbewerking

houden. De regels verschillen van land tot land. Zoek uit of u zich effectief

(roestvrij staal, titanium, aluminium,

aan alle regelgeving kan voldoen en doe eventueel de nodige aanpassingen

kunststof…). We willen onze creativiteit

aan uw product, bijvoorbeeld om de etiketteringsvoorschriften na te leven.

niet laten begrenzen door aangewezen

Het Europe Entreprise Netwerk kan u helpen voor tal van verschillende

te zijn op maar één fabriekje. Daarom

markten! www.enterpriseeuropevlaanderen.be

hebben we ook nooit overwogen zélf een atelier te starten, dat zou onze vrijheid

U staat er niet alleen voor!

te veel inperken. Je productie spreiden

Tal van organisaties zijn er om u te ondersteunen bij uw export. Flanders In-

is ook veiliger, want als daar iets fout

vestment and Trade geeft niet alleen landeninformatie, maar kan u helpen

loopt, moet je nog kunnen uitwijken.”

met afsprakenprogramma’s, groepszakenreizen, etc. U kunt ook terecht bij

Al die ambachtelijke creaties belan-

hun netwerk van buitenlandse vertegenwoordigers. Ook UNIZO Internatio-

den via Antwerpen uiteindelijk in 1300

naal staat klaar om u verder te helpen.

winkels in een vijftigtal landen. Zo’n 90

www.flanderstrade.be • www.unizo.be/internationaal

procent van de omzet wordt in het buitenland gehaald, waarvan 60 procent 35

INTERV IEW

THEO EYEWEAR

“Als iedereen roept: ‘allen naar de BRIC-landen’, is dat voor ons eerder een argument om het net niet te doen”

REGIO

36

in Europa en 15 procent

iedereen roept: ‘allen naar de

in Noord-Amerika. Mik So­

BRIC-landen’ , is dat voor ons

mers:“We hebben wereld-

eerder een argument om het

wijd 15 zelfstandige agenten

net niet te doen. We willen

die exclusief voor ons wer-

liever

ken, al houden we ook zelf

met onze huidige 1300 klan-

rechtstreeks

contact

samen

vooruitgaan

met

ten dan absoluut de wereld

elke klant-opticien. Geluk-

veroveren in nog eens 50 lan-

kig zien we mekaar vaak op

den en nog meer winkels.”

beurzen, maar het blijft voor

Mik Somers: “Op dat punt

Toon en mezelf veel reizen,

blijven we een kleine KMO die

want vaak onderhouden we

vooral de service als absolute

zelf eerst de contacten, tot we

prioriteit stelt. Als er ergens

voelen dat er een basis is om

in Australië of Zuid-Afri-

de relatie aan een agent over

ka een opticien bijvoorbeeld

te laten.”

aan zijn klant belooft dat het

Dries Smets: “China en an-

veertje om zijn bril te her-

dere

hebben

stellen er volgende week zal

we bewust gemeden, onder

zijn, dan moet die daar ook

meer wegens het gevaar voor

absoluut op kunnen vertrou-

namaak en de zware impor-

wen. Het is onze voortdu-

trestricties. Als je een markt

rende bekommernis dat wie

betreedt moet je het meteen

brillen van ons heeft gekocht

goed kunnen doen met een

ook daarna op ons kan blijven

eigen bureau of beter niet. Als

rekenen.”

groeilanden

CADEAUTIP!

Gun iemand vakantie.

Nog op zoek naar een kerstof eindejaarsgeschenk voor je werknemers of relaties?

Met de Logeren in Vlaanderen Vakantiecheque geef je een verblijf cadeau bij ĂŠĂŠn van de 750 gastvrije logies die in het nieuwe logiesboek of op de website www.logereninvlaanderenvakantieland.be te vinden zijn. Je print de Vakantiecheque zelf af en kan hem meteen cadeau geven. Liever een mooi cadeaumapje bestellen? Dat kan! Voor een bijdrage van 6,90 euro krijg je de Vakantiecheque(s) binnen 5 werkdagen in een mapje toegestuurd. Er zijn cheques van 35, 50, en 100 euro. De cheques zijn 18 maanden geldig en niet verlengbaar. Via de website www.logereninvlaanderenvakantieland.be kan je ook direct het nieuwe logiesboek 2017 bestellen, die je gratis wordt toegestuurd.

SCAN EN BESTEL ONMIDDELLIJK JE VAKANTIECHEQUES

W W W. D E VA K A N T I E C H E Q U E . B E

KBC Touch is er ook voor ondernemers.

Met KBC Touch houdt u op elk moment een goed overzicht over uw rekeningen, zowel zakelijk als privÊ.

Ontdek alle mogelijkheden op

ondernemen.kbc.be/touch

PA S S I E

39

44

46

Dekeyzer-Ossaer

Zeppelin Reizen

Beloftevolle KMO’s 2016-17

In het spoor van...

Starter

Backstage

IN HET SPOOR VAN ...

VLEESVERWERKERS DEKEYZER-OSSAER, NATIONAAL KMO LAUREAAT 2016-17

“De klant komt altijd van rechts” Van een traditionele eenmansslagerij tot een middelgroot, toekomstgericht foodservicebedrijf, in één generatie. Dat is het indrukwekkende traject waarmee familiebedrijf Dekeyzer-Ossaer de jury wist te overtuigen om de UNIZO-trofee van nationaal KMO Laureaat toe te kennen. De succesformule: aangepaste voedingsproducten op maat van specifieke doelgroepen, een digitaal gestuurd productieproces, een uitgekiende marketingstrategie, innoverende projecten... Of hoe je ook met een allesbehalve ‘sexy’ product als vlees telkens weer kan inspelen op nieuwe opportuniteiten.

TEKST Herman Van Waes – FOTO Luc Daelemans

39

I N H E T S P O O R VA N . . .

DEKEYZER- OSSAER

Je kan er niet naast kijken, de imposante productiehallen en magazijnen van Dekeyzer-Ossaer, midden in de uitgestrekte velden van Koekelare, met een eigen wagenpark van 25 koelwagens die af en aan rijden naar honderden klanten. Waar je ook niet kan naast kijken zijn de lege bubbelflessen aan de ingang: hier is duidelijk een feestje gebouwd. “Ongelofelijk hoe onze mensen hebben meegeleefd met die KMO Laureaatverkiezing, het heeft ons als team echt een boost gegeven… Maar het was ook een moment om jezelf te onderzoeken: ‘tja, waarom zijn we eigenlijk zo goed?’ ”

mede-

ken, later ook aan grootkeukens, en dat

ment was om een vleesbedrijf te starten:

marktleider in het portioneren, berei-

sloeg aan. Telkens vijftig of honderd

we waren nog maar goed en wel aan het

den, verpakken en distribueren van

biefstukken kunnen afzetten, ik zag

bouwen in 1999, toen de dioxinecrisis on-

vleesproducten voor grootkeukens, in-

dat daar opportuniteiten waren en dat

verbiddelijk toesloeg. Een rampjaar voor

dustrieklanten, horeca, retail, zelfs ex-

groeide snel. Voor een horecauitbater

de voedingsindustrie en de reputatie van

portmarkten. Niet te geloven hoe klein

was het een stuk handiger bij ons gepor-

het vlees in het bijzonder. Toen hebben

dit ooit allemaal begon en onder een niet

tioneerd kwaliteitsvlees te kopen in de

we ons wel even afgevraagd: wat hebben

al te best gesternte, toen Johan Dekeyzer

plaats van zelf gehele stukken te moeten

we nu aangevangen? Maar ondernemen

en zijn vrouw Marie-Rose Ossaer, beiden

versnijden.”

is ook lijden en afzien, doorbijten, een

Vandaag

is

Dekeyzer-Ossaer

62 jaar geleden geboren in het vlees, met

crisis omkeren tot iets goeds. Er kwa-

een bescheiden slagerij startten. Johan

Gestart met een ramp

Dekeyzer: “Dat we voor onszelf wilden

“Inmiddels merkten we dat onze vier

baarheid en voedselveiligheid, en daar

beginnen wisten we zeker, dat zat in ons

zonen Kurt (38), Steven (36), Stijn (31) en

zijn we volop gaan op inspelen. We wer-

bloed, maar wat? Mijn vader was pionier

Kevin (27) steeds meer interesse kregen

den pioniers in het informatiseren van

in de export van levend vee naar Frank-

voor de zaak. We zagen ons zelfs ver-

de traceerbaarheid. We nodigden onze

rijk, Duitsland, Italië… toen nog een

plicht de twee oudsten op internaat te

klanten ook uit om ze te tonen hoe van

men strengere wetten inzake traceer-

avontuur, dat waren

elk geportioneerd lapje vlees

nog niet de autostra-

de oorsprong kon nagegaan

JOHAN DEKEYZER

des van nu. Hij is helaas te vroeg gestorven en wij hadden nog niet de knowhow om dat voort te zetten, hoewel ik voor handelsingenieur mocht studeren. Door aller-

worden, bij ons een stuk

“Ik ben geëvolueerd van vakman naar manager naar coach, en nu voel ik me meer dan ooit ondernemer.”

complexer dan in vleesbedrijven die enkel karkassen verhandelen. België had een reputatie qua voedselveiligheid te herstellen en het voedselagentschap in Brussel droeg ons bij de Europese controlediensten voor als

lei tegenslagen met wanbetalers zat het bedrijf trouwens in

sturen, anders zouden ze voortdurend

model van een perfecte traceerbaarheid.

niet te beste papieren. Geen kapitaal,

in het bedrijf hebben rondgelopen in de

Die zijn hier met een tienkoppige dele-

geen vertrouwen meer, economische

plaats van te studeren. Verder groeien

gatie komen kijken.”

crisis begin jaren tachtig… maar ambi-

was onze ambitie, investeren in onze

tie, dat hadden we. Dus heel bescheiden

toekomst en die van onze kinderen was

een winkel gehuurd en toonbankverkoop

een noodzaak. Toen hier dan aan de

Van kruimelgehakt tot vegetarisch

gaan doen, met een paar leerjongens, in

Barnestraat in Koekelare een terrein

Johan Dekeyzer: “Stelselmatig breid-

Beerst bij Diksmuide. Het geld dat bin-

vrij kwam kochten we 25.000 m² grond.

den we ons actieterrein uit naar andere

nenkwam herinvesteerden we telkens

Met twee bedrijven hebben we eigenlijk

provincies en verder over heel het land.

en na vijf jaar hard werken konden we

heel de KMO-zone opgekocht, maar het

In 2010 moest er al opnieuw bijgebouwd

al verhuizen naar een nieuwe slagerij

vooruitzicht van veel jobs te gaan creë-

worden en volgende maand komt er weer

met werkatelier en onze eigen woning

ren kon de lokale politici geruststellen,

3.000 m² productieruimte en 3.000 m²

in Koekelare. Naast de toonbankverkoop

we hadden een duidelijk masterplan en

logistiek

aan particulieren begon ik soms ook wat

al een tiental werknemers. Alleen wisten

telt het bedrijf 95 werknemers en staan

vlees te verkopen aan lokale horecaza-

we toen nog niet dat er geen slechter mo-

er heel wat nieuwe vacatures open.

40

magazijn

bij.

Ondertussen

I N H E T S P O O R VA N . . .

X

“Innoveren betekent voor ons producten ontwikkelen die voldoen aan 4 G’s: gastronomie, gezondheid, gemak én good price.”

41

I N H E T S P O O R VA N . . .

X

ons bewust als ‘foodpartner’, ook buiten de pure vleessector, hoewel dat de corebusiness blijft. Ons kruimelgehakt is ontwikkeld in samenwerking met de R&D-afdelingen van grote industriële maaltijdbereiders. Dat unieke procedé hebben we gepatenteerd en er is al interesse uit het buitenland, dus bekijken we nu hoe we dat ‘exportvaardig’ kunnen maken. Zo kunnen we wellicht ook samenwerken en exporteren met ‘s werelds grootste producenten van diepvriesgroenten, die hier onze buren zijn.

De trend van ‘minder vlees eten, maar beter’, kunnen ook wij niet negeren.

JOHAN DEKEYZER EN ZIJN VIER ZONEN

“Familie is emotioneel, bedrijfsbeleid is rationeel, en je moet dus ook als familie rationeel leren handelen, niet evident…”

We verzetten al tienduizend stuks per week van de betere Australische ‘Jeroen Meus’ beefburger, maar we onderzoeken ook de mogelijkheid van vleesvervangers voor de vegetarische markt.

We blijven onze horizon verruimen. Zo zijn we in een Nutrition Platform for Chronic Care gestapt (NPCC), een WestVlaams consortium waarin profit- en social profitspelers samen oplossingen zoeken voor aangepaste voeding, voor ouderen of mensen met een bepaald ziektebeeld. Ons pilootproject onderzoekt bijvoorbeeld hoe we voeding

Groeien – we overschrijden de omzet

convenience vleescomponenten aanbie-

kunnen verrijken met nutriënten voor

van 20 miljoen euro- is een kwestie van

den, zonder daarom aan kwaliteit in te

mensen met Parkinson.

nooit op je lauweren rusten, altijd alert

boeten? Ons motto: “een schilder maakt

Met onze extra productie- en opslag-

blijven en dat is exact wat wij telkens

ook zijn verf niet.” Zo hebben we sinds

ruimte willen we in 2017 klaar zijn om

weer doen. Innoveren betekent voor ons

kort voorgegaard vlees in ons gamma.

onze exportambities te kunnen waar-

producten ontwikkelen die voldoen aan

En we lanceerden ook het kruimelge-

maken. Daar installeren we een 280

4 G’s: gastronomie, gezondheid, gemak

hakt: rauw gemengd gehakt ingevroren

meter lange nieuwe lijn die uniek is in

én good price. Onze grote klanten, scho-

per korrel in plaats van in blok, waar-

Europa. De afstand tussen riek en vork

len, ziekenhuizen, zorginstellingen, be-

door de kok enkel gebruikt wat hij nodig

verkleinen is ook een uitdaging waar

drijfscateraars, industriële maaltijdver-

heeft en hij het bovendien meteen aan

Dekeyzer-Ossaer volop werk van maakt.

werkers… zien handige oplossingen in

zijn bereiding kan toevoegen. Een echte

Door samenwerkingsverbanden te cre-

kant en klaar geportioneerde vleespro-

sterrenchef zal het allicht allemaal zelf

ëren met veetelers en slachthuizen kan

ducten met diverse conditioneringen.

willen doen, maar steeds meer koks zien

de vleesketen niet alleen drastisch ver-

Zo zijn we vier jaar geleden in het ‘con-

er de voordelen van in. Aan de groot-

kort worden, maar ook de vleeskwaliteit

venience’ verhaal gestapt: hoe kunnen

keukens bieden we oplossingen om hun

verbeteren. We hebben nu machines

we het onze klanten nog makkelijker

klanten meer dat restaurantgevoel, met

die 2000 kilo per uur kunnen produ-

maken door hen nog meer routinewerk

meerkeuzemenu’s kunnen aanbieden.”

ceren. Toevallig is onze zoon Stijn ook

uit handen te nemen, tijdwinst én loon-

ingenieur, dus perfect geplaatst om op

besteden? Grootkeukens en zelfs gewone

De kortste weg tussen riek en vork

restaurants kopen toch al lang geen on-

“Innoveren is ook meer en meer sa-

sing is. Hij tekent dat allemaal zelf uit,

geschilde aardappelen of onverwerkte

menwerken met je klanten, sectorgeno-

laat dat uittesten en zo bouwen we een

groenten meer, dus waarom ook geen

ten en toeleveranciers. We presenteren

hoogst efficiënt productieapparaat.”

kost die ze aan creatievere zaken kunnen

42

de markt te kijken welke combinatie van machines voor ons de beste oplos-

I N H E T S P O O R VA N . . .

DEKEYZER- OSSAER

70 procent online besteld “Diverse kwaliteitslabels bieden bij Dekeyzer-Ossaer de klanten garantie op

Roos, de Chief Family Officer

kwaliteit en veiligheid. Maar naast de ook je service level hoger te stellen. Ons motto: de klant komt altijd van rechts.

Als je vandaag vóór 15u bestelt, krijg je dat morgen just in time geleverd over heel België. Daarom is een eigen vloot koelwagens ook een must. Een ziekenhuis dat voor het middagmaal duizend porties vlees nodig heeft, moet je dat niet na het eten bezorgen. Die fijnmazige distributie naar de grootkeukens houden we liefst in eigen beheer. Toch ligt de toekomst ook in vormen van deeleconomie: waarom zouden we in het ‘fresh food’ segment allemaal met onze eigen bestelwagens half leeg rondrijden en bij dezelfde klanten staan wachten om te leveren, de bakker, de groenteboer, de vleesboer… We bestuderen of er geen efficiënter transport kan georganiseerd worden, of we niet meer complementair kunnen zijn in plaats van louter concurrenten.

Tot twee jaar terug hadden wij geen enkele verkoper op de baan, hadden we nooit op een beurs gestaan: tevreden

Alle vier de zonen van Marie-Rose en Johan hebben hun plaats gevonden in het bedrijf: “Ze zijn allemaal even ambitieus, elk met zijn capaciteiten: klantenrelaties, logistiek, aankoop, kwaliteitszorg, informatisering, marketing… het is een zeldzaam complementair management team geworden. Zelf ben ik officieel nog altijd CEO, maar de boel kan nu rustig draaien zonder mij: ik heb nu de luxe van vooral coachend op te treden, van niet alles meer zelf te moeten doen. Ik ben het ook niet meer alleen die de beslissingen neemt. Het gaat niet meer om ik-denken maar om wij-denken, je ego opzijzetten, wat veel KMO-managers moeilijk kunnen. Ja, natuurlijk zijn er soms tegenstrijdige meningen, maar ik laat elke zoon zijn standpunt verdedigen en finaal moet daar een juiste beslissing uitkomen die door iedereen gedragen wordt. Het voordeel van familiebanden is natuurlijk dat je mekaar door en door kent. Het nadeel: familie is emotioneel, bedrijfsbeleid is rationeel, en je moet dus ook als familie rationeel leren handelen, niet evident. Ik ben dus geëvolueerd van vakman naar manager naar coach, en nu voel ik me meer dan ooit ondernemer. Ik kan mijn bedrijf loslaten, ‘positief afwezig’ zijn, zonder de waan van de dag van bovenaf kijken waar we staan en waar we naartoe moeten. Ik kan ook eindelijk een echte ambassadeur voor mijn bedrijf worden.

klanten, dat was voldoende als ambas-

Maar we zouden alle vijf niks zijn zonder moeder de vrouw, Roos Ossaer (op

sadeurs. Maar hoe meer klanten je hebt,

foto met haar schoondochters), onze CFO, Chief Family Officer, die van

hoe meer het nodig wordt er naar te luis-

onze familieband een stevig fundament maakt, ook naar onze 95 mede-

teren. Zo zijn we ook met een e-com-

werkers toe, evenveel vrouwen als mannen. Want ook zij moeten zich hier

merce platform gestart, een b to b web-

thuis voelen, zich deel van een familie voelen, fier zijn op wat we bereikt

winkel. We twijfelden of het de moeite

hebben, elkaar enthousiasmeren. Leiding geven is vandaag niet meer ‘de

loonde, maar dat overtrof onze stoutste

baas’ of ‘de dirigent’ spelen’ , maar vooral zorgen dat ieder zich goed voelt.

verwachtingen: we rekenden op zo’n 10%

Slager is een knelpuntberoep, maar hier hebben we dat weten te ‘ontknel-

van de bestellingen online, maar dat is

len’ , door machines veel stresserend routinewerk te laten overnemen, door

nu al ruim 70%, in drie jaar tijd. Klanten

afwisseling na te streven, door het werk te vergemakkelijken. Bij sollici-

vinden onze app supermakkelijk om snel

taties luisteren we goed naar de mensen: wil je voltijds of deeltijds, wat

te bestellen, ze krijgen meteen alle info

voor uren, wat is voor u ideaal? Als ze zien dat we met hen rekening houden

die er aan gekoppeld is, wat er is betaald

werkt dat erg motiverend. Ik heb koppels die hier allebei met hun kinde-

en wanneer, waar een bestelling zit…

ren komen werken. De betrokkenheid is groot: toen de stemming voor de

Bovendien is alles gelinkt aan het hele

KMO Laureaat om middernacht afliep, werd ik om 5 voor 12 al uit mijn bed

gedigitaliseerde productieproces, waar-

gebeld door een medewerker die wou weten of we nu gewonnen hadden…

voor we inmiddels drie eigen program-

Toen we de trofee binnen hadden, heb ik gezegd: ‘Dit is geen pluim om op

meurs in dienst hebben. Waarom niet in

onze hoed te steken, wij doen onze hoed af voor jullie. En die pluim steken

de toekomst een gezamenlijk bestelplat-

we in onze vleugels, zodat we nog beter kunnen vliegen.’ ”

form waar de visboer, de groenteboer, de

www.dekeyzer-ossaer.be

bakker… aan gelinkt zijn? Maar ieder behoudt zijn klanten, wel te verstaan.”

43

FOTO Dann

kwaliteit laat moderne technologie toe

HET BEDRIJF Zeppelin Reizen: Het mobiele reisbureau voor reizen op maat Motto: Iedereen is uniek, waarom dan niet uw reis? www.zeppelinreizen.be

DE STARTER Jessie Oosterlynck, 36 jaar Opleiding: Communicatieweten­ schappen, Toerisme Passie: Reizen en fotografie Motto: Met positiviteit en en­ thousiasme kan je bergen ver­ zetten.

Starter Jessie Oosterlynck

Zeppelin Reizen , klantenservice tot in Namibië

44

S TA R T E R

ZE PPE LI N RE IZE N

Wie op reis wil gaan, kan voortaan thuisblijven. Om te boeken althans.

Want Jessie Oosterlynck en haar man Kristof van Zeppelin Reizen komen met hun mobiel reisbureau bij elke klant thuis langs. Na de werkuren of op eender welk tijdstip dat de klant het beste past. Een reisbureau dus, maar niet hoe u zich dat normaal voorstelt.

TEKST Paulien Coenaerts – FOTO Pat Verbruggen

Reisbureau, maar dan net iets anders “Van kleins af was ik gebeten door reizen”, aldus Jessie. “Ik bouwde heel wat reiservaring op en werd meer en meer een soort aanspreekpunt voor mijn omgeving als het over reizen ging. Ik ging eerst in loondienst bij een reisbureau, maar uit frustratie dat het vaak draaide om commissies en procenten en niet om de klant, richtte ik in 2013 mijn eigen reisbureau Lupa Planet op. Waar de klant wél centraal staat. In oktober dit jaar werd dat Zeppelin Reizen. Wie wil slagen op de markt moet een origineel concept uitdenken. Zeker als het op reizen aankomt, want reisbureaus groeien als paddenstoelen uit de grond. Daarom wilden we van Zeppelin Reizen een mobiel reisbureau maken. Zonder kantoor zoals de klassieke reisbureaus en met nog een tikkeltje meer klantenservice. Want wij gaan bij de klanten thuis, ’s morgensvroeg voor ze de winkel openen of naar het werk moeten vertrekken of ’s avonds na de werkdag om 20 uur. Bovendien streven we naar unieke reizen. En zo hoort

FINANCIERING “Een reisbureau opstarten doe je niet zomaar. Vroeger had je een licentie nodig. die je enkel kreeg als je een sterk financieel plan had en een startbudget van wel 25.000 euro. Dat is niet niets als je weet dat je met 7.000 euro al een bvba kan opstarten.

Dat startbudget moet je tijdens de hele rit kunnen behouden. Je mag daar wel een computer en een GSM mee aankopen als dat nodig is, en je klanten voorschieten bij vliegtuigmaatschappijen bijvoorbeeld, maar aan het einde van de rit moet er opnieuw 25.000 euro op de rekening staan.

En liefst ook wat meer natuurlijk. Tot nu toe hebben we geen financiële problemen gehad, wel was het vorig jaar een minder boekjaar. 2016 kwam ook traag op gang met de aanslagen, maar we merken dat mensen naar het einde van dit jaar terug zin hebben om op vakantie te gaan.”

het ook. Wat is er hip? Hoe is de samenstelling van het gezin? Wie doet wat graag? Een heel aantal vragen en enkele diepgaande gesprekken moeten aan zo’n unieke reis voorafgaan.”

MARKETING

Alle begin is moeilijk “Een nieuwe onderneming starten is nooit gemakkelijk, een reisbureau al helemaal niet. Je hebt een heel aantal financiële middelen nodig, een degelijk financieel en businessplan. Worden al die zaken goedgekeurd door de Vereniging van Vlaamse Reisbureaus, pas dan kan je een eigen reisbureau starten. Maar dan begint het nog maar net.

Want er bestaan nog heel wat sceptici als het op reisbureaus aankomt. Mensen denken al gauw dat een reis boeken via ons een pak duurder is. En dat is zeker niet altijd het geval. Het komt erop aan om credibiliteit te kweken als reisbureau. Dat is niet evident als je geen vast bureau hebt, maar bij de mensen thuis langsgaat. Sinds ik verkozen werd tot meest beloftevolle Oost-Vlaamse onderneemster, is die credibiliteit er wel. Gelukkig maar! Natuurlijk ondervinden we af en toe enkele problemen met een reis, net zoals dat bij andere reisbureaus gaat, maar dan lossen we die ook zo snel mogelijk op. Dat betekent 24 op 24 uur bereikbaar zijn. En ermee leren omgaan dat de klant niet altijd tevreden is van de eerste keer. Dat hoort er nu eenmaal bij.”

Groeien of snoeien?

“We zijn actief in een sterk seizoensgebonden sector. Maar tegenwoordig reizen mensen meermaals per jaar, dus kan het over het hele jaar druk zijn. Om alle aanvragen in november, december, januari en februari te kunnen uitwerken, moeten we vanaf dag één mee zijn.

Anders lopen we het hele seizoen achter. Zeppelin Reizen is zodanig aan het groeien dat we aan het afwegen zijn of we iemand extra moeten aannemen of klanten moeten weigeren.

Want momenteel is het moeilijk om alles te bolwerken met z’n tweeën, net omdat onze formule zo persoonlijk is. Steeds opnieuw een unieke reis uitwerken voor elk klant, daar kruipt tijd in. In maart en oktober komt ons inspiratiemagazine uit dat we naar al onze klanten sturen. Zo houden we de mensen warm om op reis te gaan. In 2017 gaan we hoogst waarschijnlijk een pop-up store openen. Wie weet krijgen we de smaak dan wel te pakken van zo’n vast bureau. Maar dat zien we dan wel. De toekomst ligt nog volledig open.”

45

“Mond-tot-mondreclame bezorgt ons de meeste klanten. Tevreden klanten die een prachtige reis achter de rug hebben, zijn onze beste vertegenwoordigers. Ook op Facebook is dat zo. Ze posten foto’s van hun reis met een bedankje voor ons erbij en zo doet Zeppelin Reizen al snel de ronde. Maar we posten natuurlijk ook zelf op sociale media. Twee posts per week op Facebook, ongeveer hetzelfde aantal op Instagram en binnenkort nemen we Pinterest er ook nog bij. Dan heb ik het wel over inspirerende en informatieve posts, geen vroegboekkortingen of andere acties.

Met de verkiezing van Trump hebben we voor enkele ludieke berichtjes gezorgd om mensen aan te sporen om naar de Verenigde Staten op vakantie te gaan.

Ik gok dat we zo’n vijftal uren per week aan marketing spenderen. Naast onze aanwezigheid op het web, staan we zoveel mogelijk op beurzen. Ook daar hebben we al veel klanten opgepikt. Het vakantie­ salon in Antwerpen is onze eerste beurs van 2017.”

B A C K S TA G E

BELOFTEVOLLE KMO’S 2016-17

Je bent jong en je onderneemt wat….

De 5 Beloftevolle KMO’s 2016-17 Behalve de provinciale en nationale KMO Laureaten, die we in vorige ZO portretteerden, verkoos UNIZO ook de vijf meest Beloftevolle KMO’s 2016-17: bedrijven die nog niet zo lang bestaan en nog geen uitgebreid personeelsbestand hebben, maar wél op korte tijd indrukwekkende resultaten kunnen voorleggen en alle troeven en ambities hebben om door te groeien tot een sterkhouder van de economie.

TEKST Nadine Van Meerhaeghe - FOTO’S Luc Daelemans

Winnaar: Teamleader, beloftevolle KMO Oost-Vlaanderen en nationaal laureaat

“ Creatieve oplossingen, daar gaat het om” Jeroen De Wit zat nog op de schoolbanken toen zijn eerste bedrijfje opstartte, wat hem in 2010 de eerste titel van ‘Gentse student-ondernemer’ opleverde. Twee jaar later zag ‘Teamleader’ het levenslicht: een slimme combinatie van CRM, project management en facturatie in éénzelfde tool bleek meteen een schot in de roos. “Ondertussen zijn we gegroeid tot 100 medewerkers, hebben we 3500 klanten, over 6 landen.

Snel? Ja, dat is snel, maar niet uitzonderlijk.”

Jeroen De Wit: “Als student-onderne-

gonnen aan een standaardoplossing. Het

Na die twee jaar is Teamleader echt

mers bouwden wij websites en applica-

was onze ambitie om die klaar te hebben

van de grond gekomen, met de bek-

ties voor KMO’s. En telkens weer hoorden

tegen de tijd dat we afstudeerden, in juli

ende groei als resultaat. We wisten dat

we bij onze klanten dezelfde vraag naar

2012. Dat is gelukt.”

een van de uitdagingen zou zijn, al die

oplossingen voor hun CRM, hun project-

mensen gealigneerd houden. Daarin

management en hun facturatie. Ofwel

100 mensen, 6 landen, 1 doel

hadden ze niets. Ofwel hadden ze drie

“Dan heb je een product dat werkt, maar

atieve manier geïnvesteerd. Zo krijgt bi-

oplossingen die niet met elkaar spraken.

je moet daarvan nog een schaalbaar/

jvoorbeeld iedereen hier een persoonlijk

Ofwel hadden ze een all-in-1-systeem,

herhaalbaar salesmodel zien te maken.

budget om te reizen tussen de kantoren

dat eigenlijk te groot (en te duur) voor ze

We zijn de eerste twee jaar letterlijk het

in de verschillende landen (Nederland,

was. En zo, in plaats van op maat sites en

land rondgereden, hebben ondernemers

Duitsland, Spanje, Frankrijk en Italië).

apps te blijven ontwikkelen, zijn we be-

bezocht en onze applicatie aangepast.

Dat werkt.”

46

hebben we van bij het begin op een cre-

IDENTIKIT • Naam: Teamleader • Adres: Dok Noord 3A, 101 – 9000 Gent

Iedereen intrapreneur

boe. En wij zijn niet degenen die beslis-

“De gemiddelde leeftijd hier is 29. Hi-

sen of iets een probleem is of niet. Het

ërarchie doet het niet goed bij jong ta-

minimumaantal vakantiedagen bleek

• Opleiding: Grafisch vormgever

lent. Dus is iedereen hier intrapreneur,

te weinig? Dat is opgetrokken. Bij bij-

• Personeel: 100-tal

iedereen neemt initiatief. Neem onze

na-dertigers is de woon-werkbalans

Q-teams: rijst er een probleem, dan

belangrijk? We zetten rond het thema

vormt zich daarrond spontaan een team

een website op www.detijdstrijd.be,

dat naar een oplossing op zoek gaat.

die vertrekt van de vraag ‘Wat zou jij

Elke suggestie zijn we minstens bereid

doen met een 25ste uur?’ Creatieve op-

uit te proberen, mislukken is geen ta-

lossingen, daar gaat het om.”

47

• Zaakvoerder: Jeroen De Wit (28)

medewerkers, over 6 landen • Klanten: dienstverlenende KMO’s • Website: www.teamleader.eu

B A C K S TA G E

X

IDENTIKIT • Naam bedrijf: EKOPAK • Adres bedrijf: Careelstraat 13, 8700 Tielt • Zaakvoerder: Pieter Loose (34) • Opleiding:

Ekopak, beloftevolle KMO West-Vlaanderen

“ Wij ondernemers hebben dat woord ‘moeilijk’ geschrapt uit ons vocabularium” Ekopak in Tielt doet aan industriële waterbehandeling, een technisch-specifieke activiteit. Klanten zijn bedrijven voor wie de kwaliteit van het water dat ze gebruiken erg belangrijk is: voor hun stoomketels, koeltorens, procesinstallaties, productie…

Zaakvoerder Pieter Loose: “Ekopak was een opportuniteit die zich aandiende, het had ook iets anders kunnen zijn, maar dat ik iets voor mezelf zou doen, lag vast.”

Industrieel Ingenieur • Personeel: 19 medewerkers • Omzet 2014: € 3.751.583 > 2015: € 5.293.575 • Klanten: een 450-tal, uit 4 sectoren: voeding, medische, textiel, industrie (power, chemie, maakindustrie) • Website: www.ekopak.be

nagediensten. De tweede gaat over het

uitstrevend bedrijf van gemaakt, dat

beheren van chemicaliën in processen

streeft naar een perfect evenwicht tus-

waar veel water aan te pas komt en waar

sen mechanica en chemie, met een grote

corrosie of afzetting een groot probleem

toegevoegde waarde.”

zijn; een groot ecologisch rendement is een belangrijke parameter. De derde

Groei trekt aan

businessunit voorziet in de desinfectie

“Als je kwaliteit levert, komt de rest

van water in allerhande situaties, meest

vanzelf. Dat is zo met klanten en dat is

in de medische sector.”

zo met medewerkers. Iedereen die hier

Ekopak 2.0, waterbehandeling 2.0

werkt, is uit zichzelf naar hier gekomen.

Ben je een groeiend bedrijf, dan ben je een aantrekkelijke partner voor onder-

“Ik had al een paar jaar voor een in-

nemende mensen, ze weten: hier krijgen

dustriële onderhoudsfirma gewerkt en

ze kansen. Ook voor klanten zijn presta-

in 2013 heb ik Ekopak gekocht. Ook als

ties je sterkste troef. Ondernemen in het

werknemer was ik al gefocust op kwa-

buitenland leerden we omdat klanten

liteit en ik was altijd al een voortrekker.

ons meenamen op dergelijke avonturen.

Ondernemen is blijkbaar iets wat je in je

Nu heeft Ekopak installaties up & running

Pieter Loose: “Ekopak heeft drie busi-

hebt of niet, vanwaar het bij mij komt is

in Polen, Portugal, Frankrijk, Nederland,

nessunits. De eerste staat in voor het

me een raadsel. Toen Ekopak mijn pad

Luxemburg … Gaat dat vanzelf? Wellicht

ontwerp-op-maat en de realisatie van

kruiste, heb ik niet getwijfeld. Ik heb

niet. Je kunt overal moeilijkheden zien,

state-of-the-artapparatuur

de

het bedrijf niet hoeven uitvinden, wel

als je dat wil. Maar wij ondernemers

aanmaak van hoogwaardig proceswa-

heruitvinden. De activiteit is dezelfde

hebben dat woord ‘moeilijk’ geschrapt

ter, inclusief onderhouds- en depan-

gebleven, maar we hebben er een voor-

uit ons vocabularium.”

voor

48

B A C K S TA G E

BELOFTEVOLLE KMO’S 2016-17

Cre@ctiv, beloftevolle KMO Vlaams-Brabant

“ Jezelf blijven, daarin kan je het verschil maken” “Wie een website en/of digitale marketing wil, kan op veel plaatsen terecht. Wij willen dat mensen naar ons komen voor wie we zijn, voor wat wij te bieden hebben en dat is meer dan hun website bouwen of hun digitale marketing op punt zetten”, vindt Elien Defraeije van Cre@ctiv, een digitaal bureau dat helpt om de zichtbaarheid van uw bedrijf, al dan niet online, aanzienlijk te verhogen. “Duurzaam onder­ nemen betekent voor ons een langetermijnrelatie met tevreden klanten.”

Cre@ctiv, een naam met een geschiedenis

doet en om dat ook goed te doen en te

iemand zei: “Niet ‘fashion’ telt, het gaat

blijven doen.”

om de rest, Elien”. Pas op latere leeftijd

Advies weggeven

begreep ik het. Het kan niet de bedoeling zijn dat je als ondernemer een rol speelt,

“Duurzaam ondernemen betekent voor

je moet jezelf blijven. Daarin kan je het

ons een langetermijnrelatie hebben met

verschil maken.”

onze klanten. Tevreden klanten zijn onze ambitie. En dat we zoveel bijleren, zowel over ons vak als over de sectoren en klanten waarvoor we werken, is extra

IDENTIKIT

motiverend. Bij elke opdracht spreken

• Naam: Cre@ctiv

we het project eerst helemaal door met

• Adres: Stenenmolenstraat 162, Zemst

de klant, dat is voor beide partijen ver-

• Zaakvoerder: Elien Defraeije (27)

rijkend. Ik geloof dat we zo tot het beste

• Opleiding: marketing-communicatie

resultaat komen. Sommigen vinden het

• Medewerkers: 3

raar dat wij ‘advies weggeven’. Maar als

• Omzet 2014: € 90.581,64 (toen eenmanszaak

ik klant ben, verwacht ik toch ook goed advies voor ik iets koop? Dat 9 op de 10

zonder personeel) • Klanten: Cockx, Tuincentrum Botanica,

van onze offertes goedgekeurd worden,

B.S.C. nv, DigitOffice, Bizidee, Smart SN,

danken wij precies daaraan.”

AV-Solutio, 5HealthyDays, Arcturus, Delabie,

Elien Defraeije: “Mijn grootouders en

In de voetsporen van Coco Chanel

ouders zijn allebei ondernemers. Dat ik

“Nooit vergeet ik deze quote van Coco

ook zou ondernemen stond altijd al vast.

Chanel: “I don’t do fashion, I am

Dat het niet in de zaak van mijn vader,

fashion.” Ik begreep dat eerst niet, tot

maar via een eigen bedrijf zou zijn, is pas later gekomen. Ik heb zeker het voordeel daarin altijd 100% gesteund te zijn geweest. We zijn nu drie jaar bezig, maar Creactiv bestaat al veel langer. Het was de naam van het bedrijf van mijn opa, later van mijn mama en nu dus van mij.

Alhoewel, van mij ... Ik mag dan de zaakvoerder zijn, zonder team geen bedrijf.

Elk van ons werkt rechtstreeks met de klanten en als we groeien zullen we dat in de breedte doen en ook – heel belangrijk! – trouw aan onze normen en waarden. Onze focus is: een goed resultaat.

Wij willen in de eerste plaats dat onze klanten tevreden kunnen zijn. Doen we dat goed, dan komt er vanzelf ook resultaat voor ons. Voor mij en voor mijn team is dat de logica zelve, maar dat is spijtig genoeg niet overal zo. Raar toch. Werken volgens je normen en waarden is nochtans dé manier om graag te doen wat je 49

EyeOptic, Induss, Kampenhoeve, Mutandiss, Multipen, Musa Lova, Improvisio, Fame Travel, De Wit Solutions, i-Essence, Notarishuis Vlaams-Brabant, Sunset in Spain, Copper, …

• Website: www.creactivmarketing.com

B A C K S TA G E

X

IDENTIKIT

Ugentec, beloftevolle KMO Limburg

“ Je moet nieuwsgierig blijven”

• Naam: UgenTec nv • Adres: Kempische Steenweg 305/6 – 3500 Hasselt • Zaakvoerder(s): vennoten Wouter Uten (24) en Tom Martens (38)

“UgenTec ontwikkelt diagnostische software voor labo’s. Voor de laboranten die analyses maken is het verwerken van data een heel arbeidsintensieve bezigheid.

De software van UgenTec, die is gebaseerd op artificiële intelligentie, versnelt dat proces en maakt het accurater.

UgenTec is daarmee wereldwijd uniek,” zegt Wouter Uten.

• Opleiding: Elektronica-ICT

Zoek de ervaring van anderen op “Voor

mij

gaat

ondernemen

• Functie: Wouter het operationele luik, Tom het strategische over

nieuwsgierigheid, gretigheid, creativiteit, durf. Ik ben voor de start van UgenTec letterlijk het land rondgere-

• Personeel: een 20-tal • Klanten: diagnostische bedrijven wereldwijd • Website: www.ugentec.com

den, ben met mensen gaan spreken en heb vooral goed geluisterd. Ik ben nog jong, maar er is daarbuiten veel ervaring, die zoek ik op. Ik had bijvoorbeeld

heel veel te leren van elkaars successen

geen idee hoe ik aan een strategisch

en van elkaars fouten.”

en financieel plan moest beginnen. Zo ben ik bij mijn vennoot Tom Martens

Amerika, here we come

uitgekomen. Tom is een wetenschap-

“De positieve spanning tussen nieuwe

per met een MBA, hij mocht al bier

opportuniteiten enerzijds en proberen

drinken toen ik nog in de pampers lag,

daar telkens snel genoeg op in te spelen

Wouter Uten was in zijn studententijd

maar het klikte meteen. UgenTec heeft

anderzijds, dat is het mooie aan onder-

al met ondernemen bezig: “Ik had toen

ondertussen zo’n 20 medewerkers, het

nemen. Dat de lat altijd weer net iets

al een webbureau, een studentenproject

is een heel divers team, van stuk voor

hoger kan, maakt dat je groeit. Voorlo-

om te leren ondernemen, zo zag ik dat.

stuk topprofielen. Dat talent is heel be-

pig zijn we nog vooral actief binnen Eu-

Maar de vraag van een Nederlands labo

langrijk. Wat een onderneming nodig

ropa: in Duitsland, de Benelux, Frank-

naar software reikte me het onderwerp

heeft, zijn mensen die ergens beter in

rijk en Scandinavië, de belangrijkste

voor mijn thesis aan. Ik ontwikkelde

zijn dan anderen en die mensen moet je

diagnostische landen. Maar volgend

een prototype, en toen al een tweede

dan vooral hun ding laten doen, verant-

jaar kijken we naar de Verenigde Sta-

klant daarin geïnteresseerd bleek, lag

woordelijkheid geven, zodat hun talent

ten. Heel concreet zijn we nu vooral be-

het voor de hand dat ik het prototype

volledig tot zijn recht komt. Daarnaast

zig om alles in orde te brengen voor de

zou commercialiseren, want dat er dui-

moet je nieuwsgierig blijven, willen

Food and Drug Administration (FDA).

delijk een markt voor dergelijke soft-

bijleren. Ik ben actief in verschillende

2017 wordt het jaar van onze oversteek

ware bestond.

werkgroepen met ondernemers. Er valt

naar de US.”

UgenTec begon als thesis

50

B A C K S TA G E

BELOFTEVOLLE KMO’S 2016-17

The Searchers, beloftevolle KMO Antwerpen

“ Kwaliteitsfilm werd gat in de markt” The Searchers scout, financiert en vermarkt - vooral Ameri­ kaanse - kwaliteitsfilms met commercieel potentieel. Elise Van Marcke en Olivier Van den Broeck zagen namelijk een gat in de markt: “Tot voor kort waren de grote Amerikaanse studio’s nog de hofleveranciers van kwaliteitsfilms met relatief grote budgetten en bekende acteurs. Maar die hebben hun focus volledig verlegd naar sequels en tentpoles (zoals ‘Spider-Man’ of ‘Jurassic World’), zeg maar de echte megabud­ getten. Met The Searchers vullen we het vrijgekomen segment van de markt in.”

“Wij lezen en praten heel veel”

met de bioscoop-concerns (zoals Kinepolis, UGC, Pathé, JT en zeer veel onafhan-

IDENTIKIT

kelijke filmtheaters), tv-zenders (zoals RTBF, RTL, Medialaan, BeTV, HBO, AMC,

• Naam: The Searchers nv

VRT), VOD-platforms (Proximus, Telenet,

• Adres: Oostenstraat 50, 2018 Antwerpen

iTunes, Netflix, Amazon) en mediabe-

• Website: www.thesearchers.be

drijven in het algemeen.”

• Zaakvoerder(s): Elise Van Marcke (35) en

Een vliegende start

• Opleiding: Elise (Film), Olivier

“Amper twee weken na de oprichting van The Searchers draaide onze eerste film al

Olivier Van den Broeck (30) (Filmwetenschappen) • Personeel: een vast team van zeven mensen,

succesvol in de zalen. Een jaar later had-

aangevuld met externe consultants/bedrijven

den we een akkoord met STX, een gigan-

• Omzet 2014: voor het eerste boekjaar voorziene

tische studio in L.A. We stapten met hen in het nieuwe project van Martin Scorsese, THE IRISHMAN, een productie van 100 miljoen, die in 2018 in de zalen komt. Dit

omzet rond de € 2.500.000; • voor 2017: omzet geschat op een kleine € 10.000.000.

• Klanten: bioscoop-concerns Kinepolis,

akkoord opende nieuwe gesprekken met

UGC, Pathé, JT en zeer veel onafhankelijke

financiers, wat zich vertaalde in een gro-

filmtheaters; tv-zenders RTBF, RTL,

te kapitaalsverhoging en uitbreiding van

Medialaan, BeTV, HBO, AMC, VRT enz.;

onze financiële mogelijkheden en struc-

VOD-platforms Proximus, Telenet, iTunes,

tuur. Recent tekenden we een exclusieve

Netflix, Amazon e.d. en mediabedrijven in het

samenwerking met Black Bear Pictures,

algemeen.

de producent van THE IMITATION GAME. En een partnership met Bold, producent van DRIVE en WHIPLASH is in de maak.

Hoe werkt het? Elise Van Marcke: “Wij

Al deze evoluties trokken de aandacht van

king van een co-financieringsdeal met

mikken vooral op Engelstalige films,

internationale investeerders. Na maan-

Anton Capital, een Londense financier

die quality en cast driven zijn en die een

den hard werken zijn we nu in eindbespre-

van onder meer mediareus StudioCanal.”

jonger, vaak hoogopgeleid, publiek als core audience nastreven. We nemen een engagement voor de distributie van een film op het moment dat die film nog moet worden gemaakt. In die hoedanigheid is The Searchers dus co-financier. In ruil verwerven wij distributierechten. Of een film inderdaad goed wordt en potentieel heeft, beoordelen wij op basis van het script – wij lezen heel veel – en op basis van wie eraan zal meewerken – wij praten letterlijk heel veel. Succesvol zijn in onze branche betekent systematisch samenwerken, zowel met producenten internationaal, als met media- en marketingspelers lokaal. Een solide professioneel netwerk om de films hier te promoten en rendabel te maken is cruciaal.

Dit vertaalt zich in commerciële relaties 51

P U B L I R E P O R TA G E

Bouwpromotor Hyboma tevreden over voorjaarscampagne

“Radio, ideaal voor onze naamsbekendheid” Ook regionale spelers met een relatief klein budget kunnen hun naamsbekendheid en online traffic gevoelig verhogen met een gerichte radiocampagne op de juiste netten. Projectontwikkelaar Hyboma koppelde ProxiSpots op Radio 2 aan een Drivetime Boost-pakket op MNM en boekte daarmee uitstekende resultaten.

Hoe breidt een middelgrote familiale bouwpromotor uit het hart van West-Vlaanderen zijn actieradius verder uit? Hyboma startte medio 2015 samen met communicatiebureau d’Artagnan een denkoefening op die uitmondde in een brede mediacampagne. Eerst kwam een nieuwe baseline uit de bus: Hyboma, Onderdak voor je geluk. “Wie een huis bouwt of koopt, laat zich veel meer leiden door emotionele dan door rationele overwegingen”, verklaart commercieel directeur Frank Vanmeenen. “Wij willen van bij het eerste contact de droom van onze klant helpen waarmaken. We zorgen ervoor dat het hele traject zorgeloos verloopt en dat het nieuwe huis echt een bron van woongeluk wordt.”

Mevrouw beslist Aangezien Hyboma in de eerste plaats meer naamsbekendheid zocht, was het Frank Vanmeenen van meet af aan duidelijk dat radio in de mediacampagne een prominente rol moest krijgen: “Oost- en West-Vlaamse vrouwen met een woonbudget van 300.000 à 400.000 euro, dat was de doelgroep die we voor ogen hadden. Als een koppel een huis wil kopen, heeft mevrouw namelijk meestal het laatste woord. Toen we alle puzzelstukjes (geslacht, woonplaats en inkomenscategorie) bij elkaar legden, bleek een combinatie van ProxiSpots op Radio 2 West- en Oost-Vlaanderen en een Drivetime Boost-pakket op MNM (weekpakket met optimaal bereik in de ochtend- en avondspits) voor ons de beste optie.”

Het Drivetime Boost-pakket liep op MNM in de periode januari-april in twee golven van telkens twee weken. Het concept combineert audioboards van 5 seconden met spots van 30 seconden. De regionale ProxiSpots tijdens ontkoppelde programma’s op Radio 2 Oosten West-Vlaanderen waren min of meer gelijktijdig te horen. Daar kwam Hyboma in één reclameblok telkens tweemaal aan bod, na-

melijk in een spot van 25 seconden en eentje van 5 seconden, waarin de baseline nog eens werd herhaald. Op die manier bleef de merknaam beduidend beter hangen.

De juiste toon In de spot drukte de opgewekte stem van actrice Ann Tuts uit waar Hyboma-klanten zoal woongeluk kunnen beleven: in de slaapkamer, de badkamer, de kinderkamer, de keuken, de tuin … Voor Frank Vanmeenen was de juiste toon cruciaal: “Een bekende naam als GAMMA kan probleemloos voluit inzetten op humor. Dat konden wij niet. Onze campagne moest luchtig maar zeker ook voldoende informatief zijn, zodat de luisteraars nieuwsgierig werden naar onze site en daar het contactformulier invulden. Vooral in de ochtendblokken heeft dat heel goed gewerkt. Telkens nadat de spot on air ging, zagen we een duidelijke piek in de bezoekersaantallen. Blijkbaar raakten veel mensen op weg naar hun werk in die mate geprikkeld dat ze snel een kijkje wilden nemen. Terwijl onze site over heel 2015 een bereik van 117.000 bezoekers haalde, zaten we nu eind april al aan 84.000. We behaalden 52 48

ook een derde meer leads – in de vorm van informatieaanvragen – dan in dezelfde periode vorig jaar.”

Naast de radiocampagne bevat de mediamix van Hyboma dit jaar onder meer een woonmagazine met getuigenissen van tevreden klanten. Frank Vanmeenen: “Online zijn we erg actief op onze Facebookpagina en via Google AdWords en bannering brengen we surfers gericht op de hoogte van nieuwbouwprojecten in hun streek. Verder voerden we publiciteit op bussen van De Lijn en verwachten we veel heil van de nieuwe website die we aan het begin van de zomer lanceerden. De eerste resultaten zijn alvast erg positief. Het succes van onze radiocampagne in het voorjaar smaakt uiteraard naar meer. In het najaar plannen we een nieuwe golf.”

INFO Voor meer informatie over adverteren op VRT Radio kan u een kijkje nemen op www.var.be of neem contact op met ons via radio@var.be.

E X P E RT I S E

53

55

Niels Albert

Nieuw in 2017

Beste advies

In de praktijk

HET BESTE ADVIES - NIELS ALBERT

TEKST Paulien Coenaerts - FOTO Pat Verbruggen

Wat je zelf doet, doe je niet altijd beter “Eén specifiek advies dat van mij een goede ondernemer gemaakt heeft, is er niet”, aldus Niels Albert. “Mijn zakenpartner Paskal is de échte ondernemer van ons twee. En hij heeft me geleerd wat het inhoudt om een zaak te runnen. Fietsen zijn dan wel mijn passie, van al de rest wat bij zo’n fietsenwinkel komt kijken, kende ik niet veel. Zo heeft Paskal me bijvoorbeeld geleerd dat je als ondernemer kort op de bal moet spelen. Verkeerde leveringen liet ik al eens aanslepen, maar daar schiet niemand iets mee op. In het begin wilde ik me ook met vanalles en nog wat bezighouden. Ik wilde fietsen herstellen en verkopen, de winkel inrichten en dan ook nog eens de administratie. Van fietsen weet ik natuurlijk alles, maar Paskal is boekhoud­ kundig bijvoorbeeld veel sterker dan ik. Verkopen in de winkel doen we allebei. Ik werk daar­ naast in het atelier, want aan fietsen sleutelen doe ik nog het liefst. Iets wat dan weer niets voor Paskal is. Zelfkennis is het begin van alle wijsheid. Het klinkt cliché, maar het is echt wel zo. Als ondernemer moet je je eigen zwaktes en sterktes kennen. En je laten omringen door mensen met andere sterktes en zwaktes. En dat heb ik echt moeten leren. Onze competenties vullen elkaar aan en dat moeten we optimaal benutten.”

53

54

IN DE PR A K TI J K

N I E U W I N 2017

Nieuw in Zoals bij elke jaarwisseling worden ook in 2017 nieuwe regels en wetten van kracht die KMO’s en hun werknemers in uiteenlopende sectoren aanbelangen. Een voorlopig overzicht, in afwachting van last-minute wijzigingen in 2016. Meer gedetailleerde info en een update van nieuwigheden in 2017 kan u steeds terugvinden op www.unizo.be/nieuwin2017.

Sociaal statuut

ling of brand en vernieling. In de prak-

Geen forfaitaire omzet meer voor gebruikers witte kassa

faillissement, collectieve schuldenregetijk konden maar weinig zelfstandigen er

Zowel restaurantuitbaters als cateraars

Langer en flexibeler moederschapsverlof

gebruik van maken. Met het overbrug-

moeten nu voor hun prestaties een tic-

gingsrecht komt er een opvangnet voor

ket uitreiken via een geregistreerd kas-

Bevallen zelfstandige moeders kunnen

alle zelfstandigen die hun activiteiten

sasysteem (GKS), als hun omzet (exclu-

voortaan maximum 12 weken i.p.v. 8 we-

gedwongen moeten stopzetten, inclusief

sief btw) uit maaltijden voor verbruik

ken moederschapsrust opnemen, voor

omwille van economische redenen.

ter plaatse meer bedraagt dan 25.000 euro. Aangezien het gebruik van de

de periodes van moederschapsrust die vanaf 1/1/2017 beginnen te lopen.

Nieuw statuut studentondernemer

‘witte kassa’ toelaat om het omzetcijfer

Belastingen

nauwkeurig te berekenen, zullen ze voor de fiscus vanaf 2017 hun omzet niet lan-

Stijging roerende voorheffing

ger forfaitair mogen vaststellen.

Vanaf 1/1/2017 kunnen jongeren die hun

Vanaf 1/1/2017 gaat de roerende voorhef-

studies combineren met ondernemen

fing van 27% op intresten, dividenden en

Heffing op tankkaarten

nog steeds fiscaal ten laste blijven van

ook inkoop- en liquidatieboni naar 30%.

Zowel in de vennootschapsbelasting als

hun ouders. Het nieuw statuut is van

in de rechtspersonenbelasting (vzw’s), wordt het percentage van het voordeel

voor lessen in een onderwijsinstelling

Sluiten achterpoort voor niet-belaste interne meerwaarden

om een erkend diploma te behalen. Als

Een veelgebruikte techniek om roerende

17% naar 40%, als er samen met de wa-

ze hun inkomsten beperken tot 6.505,33

voorheffing te ontwijken is de inbreng

gen ook een tankkaart ter beschikking

eur zullen ze geen bijdragen moeten be-

van aandelen van een exploitatieven-

wordt gesteld.

talen. Als ze deze grens overschrijden en

nootschap in een holdingvennootschap,

toch bijdragen betalen zouden ze eigen

gevolgd door:

rechten openen in de ziekte- en invali-

a) de opstroom van dividenden

toepassing

op

student-ondernemers

tussen de 18 en 25 jaar, ingeschreven

diteitsverzekering.

alle aard dat aan de verworpen uitgaven moet worden toegevoegd, verhoogd van

vanuit de exploitatievennootschap

Eigen bijdrage gebruiker wagen (en tankkaart) geen invloed meer op verworpen uitgaven

naar de holding;

Tot nu toe kon de vennootschap of de

Faillissementsverzekering wordt overbruggings­verzekering

b) een kapitaalvermindering in de

De huidige faillissementsverzekering

Op die manier worden gelden uit de

stelde, de eigen bijdrage van de ge-

wordt hervormd tot een overbruggings-

exploitatievennootschap gehaald aan

bruiker aftrekken van het voordeel alle

verzekering. Die dekt ook stopzettingen

1,69 %. Hier zullen gerichte controles

aard. Zo verminderde het bedrag waar-

om economische redenen. Tot hiertoe

op worden gedaan en voor inbrengen

op de 17% verworpen uitgave berekend

gold de faillissementsverzekering maar

vanaf 1/1/2017 komt er een aangepaste

moest worden. Vanaf 1/1/2017 wordt de

in een beperkt aantal gevallen, zoals

wetgeving.

17% verworpen uitgave (40% als er

holding.

rechtspersoon die een wagen (al dan niet met tankkaart) ter beschikking

55

IN DE PR A K TI J K

N I E U W I N 2017

Personeel

Milieu & Energie

van het voordeel alle aard. De eigen

Werkbaar werk

bijdrage van de gebruiker mag dus niet

De nieuwe regels inzake het zogenaamde

Omgevingsvergunning integreert bouw- en milieuvergunning

meer in mindering gebracht worden.

“werkbaar werk” treden vanaf 2017 in wer-

De omgevingsvergunning is de integratie

king en gaan onder meer over flexibiliteit,

van de bouw- en milieuvergunning tot één

Afschaffing speculatiebelasting – verhoging beurstaks

overuren, vorming, telewerk, loopbaanspa-

unieke vergunning en treedt in werking op

ren, schenking van verlofdagen, deeltijdse

23/2/2017. De integratie betekent minder

De zogenaamde speculatiebelasting op

arbeid en glijdende werkuren.

procedures en tijdswinst voor belangrijke

ook een tankkaart gegeven wordt) altijd berekend op het volledige bedrag

investeringsprojecten

de verkoop van aandelen of van aan-

of

bedrijfsuitbrei-

dingen. De ondernemer zal nog slechts één

maanden, verdwijnt. Tegelijk wordt de

Langdurig zieken sneller aan het werk

beurstaks verhoogd. Aandelen en van

De nieuwe wetgeving om langdurig arbeids-

digitaal omgevingsloket, daarop volgt één

aandelen afgeleide producten aanko-

ongeschikte werknemers terug naar werk

openbaar onderzoek, één adviesronde en

pen en verkopen wordt dus duurder.

te begeleiden zal vanaf 2017 concrete uit-

één beslissing.

Maar de belasting op de meerwaarde

werking krijgen. Daarmee kan in bepaalde

verdwijnt.

gevallen een re-integratietraject opgestart

delen afgeleide producten binnen de 6

aanvraagdossier moeten indienen bij een

worden om arbeidsongeschikte werknemers

Belastingvermindering voor dakisolatie verdwijnt

het werk te laten hervatten.

Uitgaven voor dakisolatie gedaan in

Studentenarbeid flexibeler

2016 leveren nog een belastingver-

Jobstudenten mogen vanaf 1/1/2017 475 uren

mindering van 30% op, met een maxi-

op een jaar werken in plaats van de huidige

mumbedrag van 3.070 euro per wo-

50 dagen. Zo zijn ze niet telkens een hele dag

ning. Vanaf 2017 verdwijnt deze belas-

kwijt zijn als ze maar enkele uren gewerkt

tingvermindering. Mogelijks komt er

hebben.

wel nog een overgangsregeling.

Kiezen voor mobiliteitsbudget Werknemers met een bedrijfswagen (met of

Nieuwe regels om fijnstof bij bouwwerken te beperken

zonder tankkaart) zullen kunnen kiezen om,

Vanaf 1/1/2017 is een aannemer verplicht om

mits akkoord van hun werkgever, hun be-

bij bouw-, sloop- en infrastructuurwerken

Facturen aan Vlaamse overheid verplicht elektronisch

drijfswagen om te zetten in een mobiliteits-

in open lucht, die langer dan één dag du-

budget of extra nettoloon. Het bedrag dient

ren, de fijnstofemissies zo laag mogelijk te

fiscaal en parafiscaal gelijkaardig te worden

houden om overlast voor omwonenden te

Vanaf 1/1/2017 verplicht de Vlaamse

behandeld als de bedrijfswagen. De invoering

beperken. Deze nieuwe milieuvoorwaarden

Overheid haar leveranciers om fac-

hiervan zou budgetneutraal moeten zijn, zo-

in de VLAREM-reglementering gelden niet

turen op elektronische wijze te ver-

wel voor de werkgever, de werknemer als de

voor particulieren.

zenden. Een PDF versturen via email

overheid.

Facturatie

zal dus niet langer volstaan. Facturen

Strengere regels voor carwashinstallaties

‘Mercurius’. KMO’s zullen de mogelijk-

Geen doelgroepvermindering meer voor langdurig werkzoekenden en bij herstructurering

heid behouden om facturen manueel

De loonkostvermindering die werkgevers

straat of roll-over) met bruto waterverbruik

(gratis) in te putten op het overheids-

krijgen als ze in het kader van het Activaplan

van meer dan 1.500 m³/jaar verplicht om een

platform, maar voor een rechtstreekse

een langdurig werkzoekende (of gelijkge-

zuiverings- of recyclage-unit te voorzien

input zal een beroep moeten gedaan

stelde werknemer) in dienst nemen valt weg

die de toevoer van vers water (leidingwater,

worden op een externe partij.

en het systeem dooft uit vanaf 01/01/2017.

grondwater of regenwater) beperkt tot max.

Ook werkgevers die een werknemer met een

80 liter per voertuig dat gewassen wordt.

“verminderingskaart

Bovendien komen er verplichtingen voor het

moeten voortaan worden aangeleverd in XML formaat op het platform

herstructureringen”

in dienst nemen, krijgen vanaf 2017 geen

Vanaf 1/1/ 2017 zijn automatische carwashinstallaties (in de vorm van een was-

lozen van afvalwater.

“doelgroepvermindering herstructurering” meer.

www.unizo.be/nieuwin2017 56

Met radioreclame maak je van je digitaal marketingluik een hit. Zet je webadres, e-shop, app of andere online activiteiten in de verf bij je volgers door bijvoorbeeld een actie op sociale media te combineren met een radiocampagne.

Ontdek hoe radio jouw digitale strategie de nodige weerklank kan geven op www.var.be.

DIGITAL SOUNDS BETTER WITH RADIO

ZENITO ADVISEERT

Het nieuw statuut voor de student-ondernemer!

Om het ondernemerschap bij jongeren aan te moedigen creëerde minister van zelfstandigen en KMO’s Willy Borsus een statuut voor de student-ondernemer.

zijn voor lessen in een onderwijsinstelling die erkend is door een bevoegde overheid in België of het buitenland.

Verder voorziet het statuut van student-ondernemer onder andere:

• Tot slot, zal de eerste inkomstenschijf van de studenten-ondernemers niet beschouwd worden als bestaansmiddel voor de berekening van de personen ten laste.

De kogel is door de kerk! Eind november

• Een gunstig stelsel van sociale bijdragen:

Op heden wordt de student-ondernemer

keurde de Commissie voor het Bedrijfs-

- Geen bijdragen als hun inkomen op

nog beschouwd als zelfstandige in hoofd-

leven van de Kamer de besluiten goed die

jaarbasis lager ligt dan € 6.505,33 (2016):;

beroep en kan hij de gelijkstelling met

het nieuwe statuut van de student-onder-

- Tarief van 21% op de inkomstenschijf

bijberoep vragen. In zulke gevallen bouwt

nemer verder uitvoeren. De inwerkingtre-

tussen € 6.505,33 en € 13.010,66 (2016)

hij slechts uitzonderlijk sociale rechten

ding ervan is voorzien op 1 januari 2017. Nu

• Het behoud van rechten op het vlak van

op. Vanaf 1 januari 2017 wordt deze re-

bestaat er al een aparte regeling voor de

gezondheidszorgen. Bovendien tellen de

geling vervangen door een volwaardig

student-ondernemer maar met het nieuw

periodes waarvoor de student bijdragen

statuut. Volgens minister Borsus is het

gunstiger statuut wil de minister de onder-

betaalt onder bepaalde voor waarden

volwaardig statuut een goede zaak voor

nemersgeest bij jongeren aanwakkeren.

mee om rechten te openen op het vlak

de student zelf maar zou het ook andere

Het nieuwe statuut is er voor jongeren tus-

van arbeidsongeschiktheid/invaliditeit/

studenten moeten stimuleren om tijdens

sen de 18 en 25 jaar oud, die ingeschreven

moederschap;

hun studies te ondernemen.

REGIO

NETWERK

59

61

63

Bij ons in...

Onder ons...

Uw voordelen

UNIZO Leopoldsburg

Een kijk op wat er leeft bij UNIZO

bij UNIZO

“ B I J O N S I N ...

UNIZO Leopoldsburg hebben we net een nieuwe afdeling opgestart”, legt Eric Bervoets uit. Als cöordinator lokale ondernemersverenigingen van UNIZO Limburg staat hij de kersverse bestuursploeg met raad en daad bij om een constructieve dialoog met het gemeentebestuur op te zetten en activiteiten voor te bereiden die moeten leiden tot het werven van nieuwe leden.

59

BI J ONS IN

U N I ZO L E O P OL DS B U RG

“ Constructieve dialoog met de gemeente staat voorop” Het kersverse bestuur van UNIZO Leopoldsburg werd officieel voorgesteld tijdens LeopoldsBIZZ, een organisatie van de gemeente en de adviesraad lokale economie om ondernemers samen te brengen. Het was op vraag van ondernemers dat de lokale vereniging in de loop van dit jaar het levenslicht zag.

TEKST Bart Vancauwenberghe • FOTO’S Luc Daelemans

“Het was belangrijk dat er een initiatief werd opgezet om ondernemers te verenigen. Tot voor kort was er namelijk geen georganiseerde dialoog tussen de gemeente en het lokale ondernemerslandschap. Akkoord, er was een lokale adviesraad voor ondernemers vanuit het gemeentebestuur, maar het is sowieso een meerwaarde als je een entiteit kan creëren die geen directe navelstreng met de gemeente heeft, maar er wel doeltreffend mee communiceert.

Het was een positief signaal dat de schepen voor economie, Marleen Kauffmann, meteen heel enthousiast reageerde. Zij is gemakkelijk aanspreekbaar, ondernemersvriendelijk en altijd bereid voor

Het bestuur van UNIZO Leopoldsburg werd officieel voorgesteld tijdens LeopoldsBIZZ.

overleg. De gemeente reikte ons zelfs de hand door voor de eerste infosessie, die

lijke) worden ingevuld door vrouwen.

sies. Onze doelstelling is om UNIZO Leo-

dit voorjaar plaats vond, het gemeente-

Dat geldt ook voor het voorzitterschap,

poldsburg actief op de kaart te zetten,

huis ter beschikking te stellen. Dat gaf

dat wordt waargenomen door een dyna-

duidelijk te maken waar we voor staan en

dit overleg meteen wat extra cachet. Alle

misch duo, met Sofie Maes en Liesbeth

zo geleidelijk aan meer leden te werven.

aanwezigen konden het ook best appre-

Jaspers. Die keuze is vrij uniek binnen

Via zelf georganiseerde organisaties

ciëren dat burgemeester Wouter Beke

lokale UNIZO-verenigingen, maar biedt

willen we dat lidmaatschap promoten.

ons hartelijk welkom heette.

zeker interessante troeven: beide voor-

We hebben de voorbije maanden al een

Ook de directe betrokkenheid en het en-

zitters kunnen onderling zaken aftoet-

dossier opgemaakt waarin de belang-

gagement van heel wat plaatselijke on-

sen, bepaalde taken verdelen én zorgen

rijkste

dernemers wakkerde het vuur voor deze

voor een breder bereik. Waar Sofie Maes

Leopoldsburg vermeld staan. Dit dossier

nieuwe afdeling aan. Zo stelden meteen

actief is in de detailhandel, verdient

is ontstaan door een brainstormsessie

behoorlijk wat mensen zich kandidaat

Liesbeth Jaspers haar strepen in de dien-

met het bestuur, aangevuld met een be-

om een bestuursfunctie in te vullen. Het

stensector.

vraging bij de ondernemers in Leopolds-

bestuur bestaat uit veertien mensen en

Na LeopoldsBIZZ namen we allemaal

burg. De thema’s die hierbij aan bod ko-

typeert zich door veel diversiteit en jon-

deel aan Het Limburgs Feest van de On-

men zijn onder meer de gemeentelijke

ge krachten. Vooral het initiatief van de

dernemer op 18 november. Daarna wil-

dienstverlening, ruimte voor onderne-

dames verdient een pluim: alle bestuurs-

len we een activiteitenplanning opzet-

mers, bereikbaarheid, veiligheid, mili-

functies (secretaris, penningmeester, PR

ten voor 2017, met de nadruk op enkele

eu, financiën, uitstraling, enzovoort.

& communicatie, startersverantwoorde-

netwerkactiviteiten en informatieses-

www.unizo.be/leopoldsburg

60

ondernemersprioriteiten

voor

NETWERK

O N D E R O N S ...

JF-fotografie

FOTO Jef Geldof

ONDER ONS...

GENTBRUGGE

Mobiliteitsdebat

MECHELEN

KOEKELARE

BEERSE

ECOkoeriers

Handmade in Belgium

Nieuwe voorzitter

seerde afgelopen maand een

atief handenvrij shoppen van

nog voor echte ambacht. En

Marie-José Meuwes dat het tijd

debat rond mobiliteit in 2020.

ECOkoeriers Mechelen en bracht

dat mocht wel eens beloond

was om haar voorzittersstoel af

De interessante suggesties en

dit in de kijker door een publici-

worden. Daarom ontvingen de

te staan aan een zeer gedreven

de vele aanwezigen maakten

teitsactie waarbij UNIZO-topman

gedreven zaakvoerders van de

en jonge kracht, Dirk Luyckx.

dat het een meer dan

Karel Van Eetvelt en burgemeester

bakkerij het UNIZO authen-

Dirk is al sinds 2009 een actief

geslaagde avond werd. Naast

Bart Somers zelf per cargofiets van

ticiteitslabel ‘Handmade in

bestuurslid en nam dan ook de

bewonersgroepen was ook de

winkel tot winkel reden om aange-

Belgium’ voor ambachtelijke

plaats van voorzitter graag over

Stad Gent aanwezig.

kochte goederen op te halen.

ondernemers.

van Marie-José.

UNIZO Mechelen steunt het initi-

FOTO Lams Bob

UNIZO Gentbrugge organi-

61

Bakkerij Jan & Tine staat

Na 16 jaar als voorzitster vond

OVER TE NEMEN FRITUUR / SNACK (WESTKUST) Toplocatie - vaste waarde sinds 1999 goed draaiende zaak - volledig nieuw ingericht: 30pl binnen & 30pl terras – nieuwe huur

Meer info via frituurwestkust@gmail.com

UW ADVERTENTIE IN ZOmagazine U wenst uw onderneming te verkopen in alle discretie?

U zoekt een bedrijf om over te nemen?

Van Damme & partners beschikt over 25 jaar ervaring.

N R . 20 / 15 D E C E MB

Professionele begeleiding.

E R 2 016

Bang voor de robots?

Gratis waardebepaling.

Indien geen resultaat: geen kosten.

TOEKOMSTST SVEN MASTB RATEEG OVER ONDER OOMS NEMEN IN

2017

Onze portefeuille: www.vandamme-partners.be www.overnamemarkt.be Credit manag ement DÉ STRATE GIE ONBETA ALDE TEGEN FACTUREN

Tel +32 9 222 58 54 - Fax +32 9 221 18 65 E-mail info@vandamme-partners.be www.vandamme-partners.be

Nieuw vanaf 1 januari WAT VERAND ERT ER VOLGEN D JAAR?

Verschijnt

1 x per maand

- 96 ste jaargang

- P912078

- GENT X

TREVI NV Meerlaan 9 9620 Zottegem Tel: 09 360 62 16 thomas.lannoo@trevi-regie.be

adv-vandamme-ZO-2010b.indd 1

29/03/10 13:19

TE KOOP

Polyvalent handelspand op toplocatie Smisstraat 33, Sint-Niklaas 1 handelspand (1449 m²) + 12 parkeerplaatsen, 4 appartementen met garage (verhuurd) Residentiële omgeving, Opp. 2581,12 m² Straatbreedte 49 m • EPC: 290 • UC: 0001075897 Informatieverplichting: Wg,Vg, Gvkr, Vv, Gdv

Niets is ons te veel.

Meer info:

/ experts in bedrijfsvastgoed

Immobiliën Apex (BIV 503.376) Lokerse Baan 13, 9111 Belsele Bart De Troyer - bart@apex.be

U vindt ons aanbod op www.turner.immo Volg ons

62

/turnerimmo

@turnerimmo

/turnerimmo

U N I Z O -V O O R D E L E N

E XC LU S I E F VO O R L E D E N

Uw voordelen bij UNIZO Kortrijk Xpo van 20 tot 22 januari 2017

Gratis naar fietsbeurs Velofollies Velofollies in Kortrijk Xpo is uitgegroeid tot de grootste en meest gevarieerde fietsbeurs in de Benelux. U kan er het totaalaanbod binnen de fietswereld bezichtigen en testen: van BMX en mountainbike tot racefiets en van stadsfiets tot e-bike. Dit aanbod wordt aangevuld met een compleet gamma van accessoires, fietskledij, fietstrips en -tips.

Bovenop deze nieuwste trends en collecties wordt de beurs bovendien doorspekt met boeiende randactiviteiten zoals praatcafés met (ex-)wielrenners, ploegvoorstellingen en signeersessies.

Meer info: www.velofollies.be

Mail uw lidnummer naar ledenadministratie@unizo.be en maak kans op een van de 50 tickets.

Dé beurs voor elke fietser en wielerliefhebber.

20-22 JAN 2017 KORTRIJK XPO velofollies.be 20/01: 10-21u | 21 &22/01: 10-18u online voorverkoop: €10 (volw.), €5 (6-12j) | aan de deur: €14 (volw.), €7 (6-12j)

63

Opleidingen op maat maken het verschil.

Bent u op zoek naar meer flexibiliteit en controle over de inhoud van de opleiding?

Wil u bedrijfsdoelstellingen halen én de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers stimuleren? Dan bieden de maatopleidingen van Syntra AB de oplossing.

Wanted: superman/vrouw.

Supermannen en -vrouwen zijn moeilijk te vinden. En wie ze vindt, moet ze nog kunnen betalen. ‘Hire attitude & train skills’ is het mantra binnen HR. Met een bedrijfstraining op maat, kan je als KMO zelf de perfecte medewerkers kneden afhankelijk van de beschikbare kennis en bedrijfsnoden. MS-Office, soft skills, technische vaardigheden, beter verkopen of in een vreemde taal communiceren. Met een netwerk van 1000 vakexperten kan Syntra AB nagenoeg elke opleiding op maat aanbieden.

Onze troeven - uw voordelen.

“Bedrijven bepalen liever zelf de inhoud van de opleiding, afgestemd op hun bedrijfsstrategie en de noden van de medewerkers.”

Debbie Van Gossum, Accountmanager bedrijfstrainingen

Langer werken met goesting.

Opleiding maakt een verschil. Het helpt werknemers om snel operationeel te worden, hun werk beter uit te voeren en mee te kunnen met veranderingen op de werkvloer, een loopbaan lang. Syntra AB geeft u graag vrijblijvend advies rond de opmaak van een opleidingsplan.

Contacteer Kim voor meer info: 03/451.99.00 - kim.priem@syntra-ab.be.

‘‘Wij boeken regelmatig MS Excel en MS Word in voor onze medewerkers. De docent past zich perfect aan aan de verschillende kennislevels van onze operatoren en vertaalt de theorie vlot naar de praktijk.”

Frank Klockaerts, Human Resources Training & Development Philips

Benieuwd hoe onze maatopleidingen uw KMO kunnen vooruit helpen? Contacteer Syntra AB Bedrijfstrainingen voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak. T 03/451.99.00 opmaat@syntra-ab.be - www.syntra-ab.be/bedrijfstrainingen

Maatwerk U bepaalt de inhoud, de leerdoelen en de opleidingsvorm. Naast klassikale groepsopleidingen bieden wij ook alternatieve opleidingsvormen aan zoals interactieve workshops, technische simulaties in onze ateliers, e-learning en blended learning.

Flexibiliteit troef U beslist waar en wanneer de opleiding doorgaat.

Voordelig Goede prijs/kwaliteit verhouding.

Bespaar op de opleidingskost met KMO-portefeuille. Unizo-leden genieten 10% korting.

Erkend opleidingsverstrekker Syntra AB is erkend aanbieder van functiecomplement (zorgsector), preventieadviseur niveau II, vakbekwaamheid en winteropleidingen. Ook voor versnelde trajecten kan u bij ons terecht.

U N I Z O -V O O R D E L E N

E XC LU S I E F VO O R L E D E N

Gratis naar CeBIT-beurs over digitale transformatie

Bestel nu

Adviespocket ‘Aanwerven’

GRATIS!

i.s.m. ADMB

Van 20 tot 24 maart 2017 gaat in Hannover CeBIT door, een internationale beurs voor professionals over digitalisering

Deze pocket is een handige gids bij de belangrijkste stappen van een

met zo’n 200.000 bezoekers. ZO Magazine geeft u de kans

(eerste) aanwerving. We tonen u mogelijke tussenstappen naar een vas-

om CeBIT 2017 gratis te bezoeken. Scan daarvoor deze QR-

te werknemer, bieden tips voor de rekrutering en selectie, helpen u bij

code of stuur een e-mail naar sbothmer@global-fairs.com

de opstelling van een arbeidsovereenkomst en wijzen u op de belang-

met als onderwerp “CeBIT ticket – ZO Magazine”. Meer info

rijkste aspecten van de loonkost. Daarbij tonen we waar u terecht kan

over de beurs op www.cebit.de.

voor meer informatie of hulp. Zo kan u zich, misschien binnenkort wel samen met een nieuwe werknemer, snel weer concentreren op uw zaak.

Scan deze QR-code

Als UNIZO-lid kan u de Adviespocket gratis downloaden of

voor een GRATIS ticket

bestellen via www.unizo.be/publicaties.

www.pmvz.eu

FINANCIËLE OPLOSSINGEN

voor de zelfstandige ondernemer met een goed businessplan

KMOCOFINANCIERING

STARTLENING+

WINWINLENING

WAARBORGEN

65 PMV-AdvZOMagazine_140x220.indd 1

5/09/16 15:01

COLU M N

DE DRIE WIJZEN

Het einde van de ZELF-standige

KAAT BAERTSOEN Zaakvoerder ZaP International Trade

“Wat ik zelf doe, doe ik beter.” Het is nog

ook- zelfstandig en professioneel te kunnen

steeds het mantra van heel wat zelfstandigen.

runnen, kan haast onmogelijk in één onder-

Mijn beide grootvaders waren trouwens zelf-

neming of mens aanwezig zijn. Zelfs ik, als

standigen. Gelukkig maakten ze de 21ste eeuw

fulltime marketingstrateeg, ben genoodzaakt

nooit mee. Het zou hen zeer zwaar gevallen

om samen te werken met andere marketing­

zijn te moeten vaststellen dat ze steeds meer

experts om de snelle evoluties binnen de mar-

zaken uit handen moesten geven. Want dat is

ketingbranche te kunnen overschouwen. We

de realiteit: u moet vandaag een absolute su-

kunnen het niet langer alleen. SAMEN-WER-

perman of –vrouw zijn om in deze snel-evolu-

KEN wordt dus de boodschap. Hier liggen de

erende economie nog zelf alles te kennen en te kunnen. Onze handel wordt onophoudelijk uitgedaagd door de wispelturige consument of de nerveuze en veeleisende leveranciers. U moet een duizendpoot zijn. Liefst een meesterlijk marketeer. En een goede communicator. En een people manager. En een doorwinterde KURT OSTYN Zaakvoerder Ostyn Marketing Adviseurs

aankoper. En een fiscaal expert. En een online-strateeg. En liefst weet u deze kwaliteiten

“Werk zo veel mogelijk samen, maar… waak over uw eigen identiteit!”

nog te verzoenen met een warme aanwezigheid in uw gezin. Onmogelijk… Geen wonder

kansen. Bundel de krachten. Schakel experts

dat heel wat zelfstandigen op hun tandvlees

in. Sluit partnerships met leveranciers. Ver-

zitten en beetje per beetje al hun moed en

enig u met de ondernemers of handelaars in

energie verliezen. Het is het einde van de pure

uw sector, in uw straat of in uw gemeente.

ZELF-standige. En dat moeten we aanvaarden.

Werk zo veel mogelijk samen, maar… waak

Geef toe: de kennis, tijd en middelen nood-

over uw eigen identiteit!

zakelijk om een handelszaak –hoe klein

Dan lukt het wel…

JAN BOULOGNE Algemeen adviseur UNIZO

66

1STE RETAILDAG GENT MAANDAG 12 JUNI 2017 Samen zijn handelaars sterker. De consument is veeleisend. Hoe maakt u vandaag het verschil? Laat u leiden door uw klanten, ga op zoek naar synergieën met collega-ondernemers.

De eerste UNIZO Retaildag staat volledig in het teken van samenwerking.

Samenwerkingen zijn een gigantische opportuniteit, maar niet altijd evident om concreet uit te werken.

Laat u daarom inspireren door collega-handelaars die vandaag al kracht halen uit de wisselwerking met andere ondernemers.

Ontdek alle gastsprekers en het volledige programma op www.unizo.be/retaildag

PROGRAMMA KO

Kurt Ostyn - Marketingadviseurs:

Hoe u een ‘local hero’ wordt door slimme samenwerkingen.

Tina Daem - Anna Pops: “A(a)lst aan mij lag”. 30 originele handelszaken gebundeld in een handig shoppingplan.

TD

Thomas Vanderhoydonck - Fietsen De Geus: TV

Pop-upshop LTD, een uniek concept van twee gevestigde Antwerpse winkels.

Jente Kasprowski - Blabloom:

Producten getest en goedgekeurd door de klant.

Kinderproducten met een plus.

PDP

JK

Patrick De Pauw - Social Seeder: Hoe kan ook u ambassadeurs maken van uw klanten?

Lothar De Keyne - SkiLi: Student-ondernemer van het Jaar 2016. Voor zijn verhuursite van skimateriaal ontwikkelde hij partnerships met oa O’Neill, Thomas Cook.

HET EINDE VAN DE ZELF-standige HANDELAAR

LDK

UNIZO Retail is het UNIZO-netwerk voor de zelfstandige handelaar in Vlaanderen en Brussel.

SPEEL OP EEN HOGER NIVEAU. DE NIEUWE NISSAN NV300 MET 5 JAAR GARANTIE. Het talentvolle team van Nissan bedrijfsvoertuigen heeft er een veelbelovende nieuwkomer bij: de nieuwe Nissan NV300. Uw team binnenkort ook? Met een laadvolume van 3 europaletten en een laadlengte tot 4,15 meter schittert de gloednieuwe Nissan NV300 op elk terrein. Bovendien heeft uw nieuwe transfer 5 jaar garantie. Een echte topscoorder!

Reserveer een testrit en ontdek de nieuwe Nissan NV300 bij uw dealer.

Nissan. OfficiĂŤle bedrijfsvoertuigen van de UEFA Champions League.

NISSAN.BE

*5 jaar / 160.000 km (wat er eerst voorvalt) fabrieksgarantie voor de LCV reeks (met uitzondering van e-NV200**). **e-NV200: de standaard garantie volgens punt 3.1 in het garantie- en onderhoudsboekje wordt verlengd tot 5 jaar (vanaf de startdatum van de garantie) / 100.000 km (wat er eerst voorvalt) garantie voor e-NV200. Koetswerk en lak zijn niet inbegrepen in jaar 4 en 5. Voorwaarden en uitzonderingen zijn overeenkomstig van toepassing, meer informatie vindt u in de uitgebreide garantievoorwaarden. Los van het hiervoor vermelde, blijven alle garantievoorwaarden vermeld in het garantie- en onderhoudsboekje onveranderd. Verlener van deze verlengde garantie is Nissan International Insurance Ltd. Adverteerder : Nissan Belux n.v. (invoerder), Bist 12, 2630 Aartselaar. Nr van de vestiging : BE0838.306.068. Afbeeldingen niet bindend.

Milieu informatie : K.B. 19/03/2004 : www.nissan.be