Wstęp

Tytuł oryginału THE GATES OF EUROPE: A History of Ukraine Copyright © 2015, 2021 by Serhii Plokhy First published in the United States by Basic Books, a member of the Perseus Books Group Pierwsze wydanie ukazało się w Stanach Zjednoczonych nakładem wydawnictwa Basic Books, imprintu Perseus Books Projekt okładki Michał Pawłowski Fotografia na okładce Adobe Stock Opieka redakcyjna Monika Basiejko Magdalena Kowalewska Opieka promocyjna Karolina Domańska Weryfikacja merytoryczna Roman Sidorski Adiustacja Iwona Boruszkowska Korekta Joanna Kłos Irena Gubernat Indeks Tomasz Babnis Opracowanie map Marcin Słociński Łamanie Piotr Poniedziałek

© Copyright for the translation SIW Znak sp. z o.o., 2022 Copyright © for this edition by SIW Znak sp. z o.o., 2022 ISBN 978-83-240-3456-7

Znak Horyzont www.znakhoryzont.pl

Książki z dobrej strony: www.znak.com.pl Więcej o naszych autorach i książkach: www.wydawnictwoznak.pl Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 30-105 Kraków, ul. Kościuszki 37 Dział sprzedaży: tel. (12) 61 99 569, e-mail: czytelnicy@znak.com.pl Wydanie I, Kraków 2022. Printed in EU

Spis treści

Przedmowa 19 Wstęp 21

I. NA GRANICY STEPU PONTYJSKIEGO

1. Kraniec świata 29 2. Słowiański świt 41 3. Wikingowie nad Dnieprem 52 4. Północne rubieże Bizancjum 62 5. Klucze do bram Kijowa 72 6. Pax Mongolica 82

II. WSCHÓD SPOTYKA ZACHÓD

7. Jak powstała Ukraina 99 8. Kozaczyzna 111 9. Wschodnia reformacja 126 10. Wielkie powstanie 140 11. Rozbiór Ukrainy 153 12. Połtawski werdykt 164

III. NA STYKU IMPERIÓW

13. Nowe pogranicza 181 14. Księgi narodu ukraińskiego 197 15. Porowata granica 214 16. Czasy się zmieniają 229 17. Niedokończona rewolucja 243

IV. WOJNY ŚWIATOWE

18. Narodziny narodu 261 19. Zdruzgotane marzenia 277 20.Komunizm i nacjonalizm 292 21.Twierdza Stalina 312 22.Hitlerowski Lebensraum 328 23.Zwycięzcy 348

V. DROGA DO NIEPODLEGŁOŚCI

24.Druga republika sowiecka 367 25.Good bye, Lenin! 386 26.Plac Niepodległości 406 27.Cena wolności 423 28.Nowy świt 434

Epilog. Sens historii 447

Podziękowania 457 Kalendarium historyczne 459 Kto był kim w dziejach Ukrainy 471 Słownik terminów 479 Literatura uzupełniająca 481 Indeks 489 Wykaz map 503

I

NA GRANICY STEPU PONTYJSKIEGO