Vlot 29 - 2018

VLOT• LEVEN OP HET WATER | september 2018 | 8e jaargang nr 29

Over een kartonnen hotel in de havenstad, een kapper met kale klanten, een vuilnisbelt aan de waterkant, dubbelzijdige zonnepanelen, een Ark met een hoofdletter en hoe je Vriend van VLOT kunt worden

01_cover.indd 1

24-09-18 15:23

BUITENGEWOON

Foto: Luuk Kramer fotografie en film

Winnaar van de publieksprijs Woonboot van het jaar 2017 Deze ABC ark is afgewerkt met duurzaam FrakĂŠ Noir en is zowel gasvrij als energiepositief door een warmtepomp en zonnepanelen. Het moderne ontwerp gaat moeiteloos op in het landschap. Architect Bob Ronday realiseerde op de bovenverdieping een tribune die door een grote harmonicaschuifwand de verbinding met de tuin en het water vormt.

In de woonkeuken zijn de keukenramen zĂł geplaatst dat de oer-Hollandse molen even verderop altijd zichtbaar is.

Zo zijn binnen en buiten naadloos met elkaar verbonden.

www.arkenbouw.nl | tel. 0527 20 13 45 | info@arkenbouw.nl

COLO

FON VLOT oktober 2018 jaargang 8 nummer 29 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Leonie Hardeman

Aan dit nummer werkten mee Aukje van Bezeij, Gonneke Bonting, Cor Goudriaan, Dorien Koppenberg, Luuk Kramer, Kadir van Lohuizen, LWO, Corine Nijenhuis, Zanca Fotografia, Marianne Zwagerman, Tineke Zwijgers Foto cover Dorien Koppenberg Foto Redactioneel Sabyna de Vries Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT is hét waterwoonplatform van Nederland – voor iedereen die drijvend woont. We geven je inspiratie en informatie en laten je kennismaken met interessante mensen en bijzondere boten. Vier keer per jaar valt het blad kosteloos op je mat; walbewoners kunnen een abonnement nemen.

Vrienden van VLOT krijgen regelmatig extra aanbiedingen.

Ondersteun VLOT en meld je aan op www.vlotmagazine.nl.

Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet? Heb je reacties, vragen, tips, bijdrages, foto’s?

Mail naar redactie@ vlotmagazine.nl.

Oplage 12.500 Druk Veldhuis Media Raalte VLOT: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d.

2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend

Diep ademhalen Dit varende huisje ligt tijdelijk midden in het dorp waar ik woon. Ik mocht er even op; de eigenaar was meer dan hartelijk. Daardoor kon ik vanaf een bijzonder plekje in de haven over het water staren – en dat doe ik graag. Als ik water zie overgaan in lucht, ga ik altijd dieper ademhalen. Heerlijk.

In Friesland is dat water gelukkig nog best schoon, maar er zijn plekken op de wereld waar dat heel anders is. Dat ontdekte ik toen ik de ‘Waste’-expositie van Kadir van Lohuizen bezocht. Ik kwam er ook achter dat hij – hoe kan het ook anders? – op een woonboot woont. Op pagina 26 lees je over zijn wereldse avonturen en waarom al dat (water)afval hem zo aan het hart gaat.

Want het kan allemaal veel schoner. Groener. Duurzamer. Dat proberen we met onze ‘Eigen energie’rubriek te laten zien: dat iedereen een steentje kan bijdragen aan een betere wereld. Voor hetzelfde geld kun je naar nul op de meter. En als er geen excuses zijn, dan moet je toch gewoon keuzes maken? Richard en Maureen deden dat in elk geval wel. Op pagina 22 lees je over hun duurzame avontuur, dat en passant ook nog de publieksprijs van de Woonboot van het Jaar-verkiezing won.

Ook de kapper in Utrecht die van een voormalige hoerenboot een kapperszaak heeft gemaakt, sprak me aan. Zo iemand die door een oerwoud van onoverzichtelijke regels laveert, gewoon z’n hart volgt en doet wat hij het liefst zou willen. Totdat de gemeente zegt dat het écht niet meer mag. Maar wat doe je dan? Wat als de gemeente ineens gaat handhaven? Op pagina 17 brengt Cor Goudriaan in die vraag wat nuance aan.

Daar hou ik van: nuance. Een beetje ruimte tussen zwart en wit – ruimte om wat dieper adem te halen. Net als op dat Friese water.

Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine Website: www.vlotmagazine.nl Twitter: @vlotmagazine.

VLOT | 3

03_colofonredactioneel.indd 3

24-09-18 15:25

CAROLINE DOCTERS VAN LEEUWEN OVER HAAR VARENDE ATELIER, VAREND TILBURG & VERLEGENHEID Tekst Gonneke Bonting

4 | VLOT

04-05_waterman.indd 4

24-09-18 15:26

WA T E R M A N M / V

Foto: Anton van der Wulp

In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeën en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Naam: Caroline Docters van Leeuwen (52) Werk: schilder- en tekendocent voor volwassenen en sociaal werker/ administrateur/planner/organisator/schipper bij Tilburg te Water Schip: Groninger steilsteven de Drie Gebroeders Woont: met John La Haye (66) en kat Pip Water: de Piushaven in Tilburg

ZELFVERTROUWEN ‘Samen met een heleboel vrijwilligers hebben we van de Tilburgse Piushaven, die bijna ten dode opgeschreven was, een bijzondere locatie gemaakt. Ik ben meegegroeid. Ik was verlegen, maar wat er de laatste 25 jaar is gebeurd, heeft me compassie en zelfvertrouwen gegeven.

Durfde ik destijds amper iemand te bellen, nu spreek ik gemakkelijk voor duizend mensen, of vaar ik rustig met een schip door het kanaal.’ NAALD EN DRAAD ‘Vroeger vond ik het fijn om altijd alles bij me te hebben en sjouwde ik een rugzak overal mee naartoe. Naald en draad, tekenspullen, zout en mosterd… Alles wat ik nodig zou kunnen hebben, nam ik mee. Sinds ik op een schip woon, heb ik automatisch alles bij me.’ ZEILKAMP ‘Met water heb ik niet altijd iets gehad.

Toen ik als tiener eens op zeilkamp ging, vond ik het wel leuk.

Meer niet. Ik hield meer van paarden. Waarom ik toch een watermens ben geworden, is nogal raadselachtig.’ MENEER ‘Nadat ik was afgestudeerd aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg zocht ik een originele locatie om teken- en schilderles te geven. Op een dag liep ik langs het water en besloot ik te onderzoeken of een schip daarvoor misschien geschikt was. Ik vroeg aan de man in de stuurhut: “Hoe is het leven aan boord, meneer?” Dat was mijn ontmoeting met John. We zijn nu ruim 27 jaar samen.’ ORIGINEEL SCHIP ‘We kochten de Drie Gebroeders in 1994 van een schippersweduwe in Winschoten. Als zeilschip gebouwd, vanaf de jaren vijftig gemotoriseerd en nog grotendeels in originele staat.

Alles wat niet origineel is, hebben wij gemaakt. Maar met veel respect voor het erfgoed. John deed het ijzer- en houtwerk en ik puzzelde, sleep en schilderde aan de vormgeving.’

LATJES IN HET GRAS ‘In het laadruim wilde ik een atelier met plaats voor cursisten. Door de ruimte met latjes in het gras na te bouwen, beoordeelde ik of de zitplaatsen ruim genoeg waren. We maakten bergruimte en een zitkuip met

daaronder de watertank. En we isoleerden en verduurzaamden het schip.’ PIUSHAVEN ‘Dat de verbouwing tien jaar duurde en nog niet helemaal klaar is, komt doordat ik elke vierkante centimeter wil benutten. Maar ook doordat we heel veel tijd in de Piushaven steken. De afgelopen jaren sliep ik daardoor vaak maar vier uur per nacht.’ SINTERKLAAS ‘Het begon ermee dat de gemeente de haven wilde afsluiten met een dam. We protesteerden en velen sloten zich bij ons aan. Sinterklaas kwam in juni 1997 zelfs over uit Spanje om zijn ongenoegen te uiten: waar moest hij aankomen zonder haven? Onze manier van protesteren was vooral om te laten zien wat voor moois de Piushaven te bieden heeft.’ ROZE WOLK ‘In een halfjaar tijd organiseerden we het eerste havenfeest, MariVin. Er kwamen honderdtwintig historische schepen en veertigduizend bezoekers. Alles was georganiseerd door amateurs. Iedereen liep die dag op een roze wolk, zo goed ging het.’ HET GROTE HAVENFEEST ‘In de jaren erna volgden nog twee keer MariVin, lichtjesfeesten in de winter, concerten en in 2009 het grote havenfeest Tilburg te Water. Dat was meteen een reünie, in verband met het tweehonderdjarige bestaan van de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historisch Bedrijfsvaartuig.’ ZILVEREN LEGPENNING ‘Niet alleen de bezoekers en bewoners waarderen de haven, ook de gemeente doet dat. De locoburgemeester overhandigde ons dit voorjaar de Zilveren legpenning van Tilburg. Dat was voor ons een grote verrassing en een blijk van erkenning.’ WEGBLIJVEN ‘De haven geeft me een gevoel van onmisbaar zijn. Maar dat ik me kan verplaatsen, met alles wat ik nodig heb binnen handbereik, vind ik nog steeds een van de mooie dingen van het wonen op een schip. Ik zou dan ook heel graag een halfjaar, driekwart jaar, wegblijven. Samen varen door Frankrijk, over de meren bij Berlijn, of gewoon in Nederland.’ • VLOT | 5

04-05_waterman.indd 5

24-09-18 15:26

Fotoreportage!

Binnenkijken in deze waterwoning in Amsterdam?

Ga naar www.spruytwaterwoningen.nl

Al meer dan 35 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSCÂŽ Gecertificeerd

Windas 6, 8441 RC Heerenveen Tel. 0513 671 284 | E-mail: info@spruytwaterwoningen.nl www.spruytwaterwoningen.nl

www.havenhout.nl Westzijde 390, 1506 GL Zaandam, Tel. 075-6351695

Cor Goudriaan | advocatuur Staat het water je aan de lippen?

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op het water. In die tijd heeft hij vele woonbootbewoners bijgestaan in geschillen met onder meer arkenbouwers, oevereigenaren, verzekeraars, gemeenten, waterschappen en andere overheden. Hierin combineert hij zijn kennis van de feitelijke situatie met zijn specialisaties: huurrecht en bestuursrecht, als het even kan in goed overleg en zonder dure en tijdrovende rechtsgang.

Woon je op het water en worstel je met een juridisch probleem?

Wacht liever niet tot het water je aan de lippen staat, maar neem tijdig contact op met Cor. Cor Goudriaan | advocatuur Panamalaan 4M 1019 AZ Amsterdam T (020) 760 6933 E cor@corgoudriaan.nl W www.corgoudriaan.nl

advertentie 90x130 Cor Goudriaan.indd 1

14-11-2014 10:47:04

MOOI SPUL Renate Meijer is een rasechte Groningse in Friesland en uitgever van VLOT. Gek op waterwonen en mama van twee stoere meiden.

FIJNE VERVAARDAG

ROCK-’N-ROLL

Voor de origami-fans: sierlijke wensbootjes met ruimte voor je eigen boodschap. Transformeer ze tot huwelijksbootje, geboortebootje, verjaardagsschip of traktatieschuitje. www.bijzondermooi.nl, € 8,95

HOOG EN DROOG Misschien is de wc niet het eerste waar je aan denkt als ik ‘mooi spul’ zeg. Maar met de Releveler verhoog je je complete hangtoilet zónder hak- of breekwerk!

Zeg nou zelf, dat is toch mooi spul? www.releveler.eu, € 140

De waterwoningen in dit boek zijn bijna net zo mooi als de Woonboot van het Jaar. Leuk voor op de koffietafel!

Gestalten, € 39,90

HIJS DE ZEILEN Anne Reijse is vormgever en zeilmaker. 1 + 1 = 2, moet ze hebben gedacht.

Dus maakt ze nu tassen van zeilmaterialen. Superstevig, (spat)waterdicht en ook nog es leuk om te zien.

Facebook: Anne Reijse Tassies, vanaf € 39

LIFESAVER SAVER Een slimme gadget voor waterratten die af en toe nog een steuntje in de rug nodig hebben. Of, eh… in de pols. Trek simpelweg aan het bandje en de supersterke ballon neemt je zo mee naar boven. www.kingii.com, € 76

PIEPERPLEZIER Bij 4M maken ze duurzaam speelgoed voor nieuwsgierige kids. Met dit Green Energy-pakket zet je in een handomdraai je eigen windmolen in elkaar, of een aardappelklok. www.bol.com, € 31,50

INSAKKEN EN WEGWEZEN Unieke cadeautasjes! Of eigenlijk: sakkies. Uit Afrika.

Fairtrade en handgemaakt. Om zelf te vullen met iets moois – of beter nog: iets lekkers. Deze variant sprak mij natuurlijk meteen aan.

Facebook: Sakkie Kado, vanaf € 5,95

VLOT | 7

07_mooispul.indd 7

24-09-18 15:29

HEIMWEE NAAR DE HOEREN Aan het Utrechtse Zandpad lagen jarenlang meer dan dertig prostitutie-arken. Nu ligt er nog maar eentje. Met een verhaal.

Tekst & foto’s Leonie Hardeman

08-09_terplekke.indd 8

24-09-18 15:29

TER PLEKKE Woon je ook op een bijzondere plek?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Acht jaar geleden bezichtigde ik een huis in de Utrechtse volksbuurt Ondiep. Het was een zaterdagochtend in maart, als ik het me goed herinner rond een uur of acht, en we parkeerden onze auto op een lege plek langs de Vecht. Aan de overkant van het water was het ondanks het vroege tijdstip (of misschien wel dankzij?) een drukte van jewelste: auto’s reden af en aan langs misschien wel 30 arken die met hun rug naar ons toe lagen.

Prostitutieboten, ontdekte ik later. Of zoals ze in Ondiep zeggen: hoerenboten. 34 stuks met in totaal 142 ramen.

Vandaag ben ik weer op het Zandpad, dat er inmiddels een stuk rustiger bij ligt. Nadat de gemeente de boten een paar jaar geleden sloot vanwege ernstige misstanden, zijn ze de afgelopen maanden een voor een afgesleept. Op de voormalige huisartsenpost na, waar nog wat foldertjes hangen van een hulpverleningsinstantie voor (ex-)prostituees, is er niets meer dat herinnert aan het roerige verleden. Of toch? Ja, toch: eentje ligt er nog, één eenzame boot, helemaal aan het eind. Met op de gevel een groot bord: barbershop.

KALE KLANTEN De kapper in kwestie, een tengere Marokkaanse man met een strakke haarlijn, staat net buiten een sigaretje te roken met zijn leerling. Hij stelt zich voor als Bagdad Chamlikh – ‘maar iedereen noemt me Baggie’ – en laat me trots zijn zaak zien. Die is kleiner dan ik had verwacht: de kapper huurt slechts een van de vier kamers in de ark, die allemaal amper zestien vierkante meter tellen. Maar voor Baggie is dat genoeg. ‘95 procent van mijn klanten is tevreden,’ vertrouwt hij me toe. ‘En de rest is kaal.’

Het is voor het eerst dat Baggie een eigen salon heeft. ‘Ik wilde al langer een eigen zaak, maar in de binnenstad kon ik de huur niet betalen – daar zit je algauw aan de 1500 euro per maand. Hier betaal ik maar 500 euro. En m’n klanten kunnen gratis parkeren, pal voor de deur.’ Maar of het een langetermijnoplossing is? Dat betwijfelt hij. ‘De gemeente zegt dat ik er eind december uit moet. Daar ga ik zeker tegen strijden, maar van de gemeente win je nooit.’

Archieffoto van het Zandpad.

KORT GEDING Als ik navraag doe bij de Havendienst, blijkt dat Baggie eigenlijk heel veel geluk heeft: de ark had allang weg moeten zijn.

‘Het waterschap heeft de huur vijf jaar geleden al opgezegd, en de boot past niet in het bestemmingsplan,’ zegt juridisch adviseur Peter de Jonge. ‘Alle andere booteigenaren hebben hun arken netjes weggesleept, maar de eigenaar van deze ark heeft een kort geding tegen de gemeente aangespannen.

Helaas voor hem oordeelde de rechter dat de gemeente gelijk had. Maar omdat we pas volgend jaar voorjaar gaan beginnen met het realiseren van een milieuvriendelijke oever, zei de rechter dat de spoedeisendheid niet zó zwaar weegt. En dat de eigenaar dus tot het einde van dit jaar heeft om de boot weg te halen.’

Maar of het nu morgen of over drie maanden gaat gebeuren, overbuurvrouw Corrie van 72 zou het jammer vinden als Baggie vertrekt. ‘Verder staan er geen huizen, dus dan wordt het hier wel heel stil,’ vertrouwt ze me toe. ‘Die vrouwen zeiden altijd: “Als er wat is, dan tik je maar op het raam,” dus ik had gewoon heimwee toen ze weg waren. Ik heb een potje zitten huilen, echt waar.

Gelukkig kan ik nu nog bij de kapper terecht. Het zijn dan wel mannen, maar daar kun je ook best leuk mee kletsen.’ •

VLOT | 9

08-09_terplekke.indd 9

24-09-18 15:29

SCHEEPSJOURNAAL

Op hemelvaart Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip en gaven haar haar doopnaam terug: Alfons Marie. Corine heeft een biografie geschreven over het schip: Een vrouw van staal. www.corinenijenhuis.com

10_scheepsjournaal.indd 10

Als een wijzende vinger steekt-ie de hemel in. Dat alle zegen van boven komt, wil-ie maar zeggen, de megalomaan hoge zuil die het einde van de waterweg markeert. Of die van de grote nedergang, zo u wilt.

Dat is te hopen, dat van die zege. Want het kunstwerk dat Alfons Marie 68 meter omlaag moet helpen, staat vermeld in de rij van Grote Nutteloze Werken, ook wel Grands Travaux Inutiles genoemd. Geen kinderachtig rijtje. ’t Mag als verdienste gelden in één adem genoemd te worden met een stuk of wat onafgebouwde kerncentrales, een half aangelegde poolcirkelspoorlijn, een stel volledig voltooide maar lege luchthavens, een verweesde snelweg en een brug zonder aansluiting.

Het woord ‘groot’ klinkt steekhoudend bij het zien van de hellingbaan die als een betonnen gletsjer stilzwijgend het dal in stroomt. Het woord ‘nutteloos’ krijgt een andere lading bij een waterleemte van 1400 meter. Dan voelt een waterbak op rails om een schip mee te transporteren als manna uit de hemel.

Het hellend vlak van Ronquières. Alfons Marie snuift wantrouwend.

Niet dat ze onervaren is met Grote Nutteloze Werken. Nog geen week terug verhief ze zich per schepenlift. Inschepen in de wereld, ontschepen in de hemel. De 73 meter daartussen werd doodstil liggend afgelegd. In die waterbak dus. Rechtstandig de lucht in. Alleen de kabels die de bak omhoogtrokken bewogen. Piepend gezang in een betonnen kathedraal. Omlaagzakkend landschap als een trage natuurfilm. Een smalle streep licht ver boven ons: de uitgang. Geknars toen de deur opende, het achterliggend landschap lonkend wijds en leeg.

Zoals je je de hemel voorstelt. Wij waren de enigen die er arriveerden. Alfons Marie spon van genoegen.

Nu moeten we omlaag. Als enigen, alweer.

Grands Travaux Inutiles, je ziet het de hellend-vlakmeester denken. Hij is een Waal. Hij gebaart ons de waterbak in. Steekt vier vingers op, waarmee hij het verplichte aantal lijnen bedoelt om ons schip mee vast te leggen. Daarna beginnen de raderen te draaien. Komt het contragewicht in beweging. Klotst het water in de badkuip waarin Alfons Marie dobbert als een uit de kluiten gegroeide badeend. We glijden de hellingbaan af. Een halfuur duurt de drijvende treinrit over de rails die schitteren in fel zonlicht. Alfons Marie glijdt majestueus door een helgroen stoffig bos. Eekhoorns kijken mij verwonderd aan. Ik kijk verwonderd terug en zoek een woord voor deze ongebruikelijke manier van reizen per schip. Ik heb het niet gevonden wanneer de waterbak zich aan het kanaal hecht. Wij starten de motor, Alfons Marie gromt als een gekooid dier, blij om vrij te komen.

Na twee dagen keren we terug naar het hellend vlak. Het regent. Er liggen drie vrachtschepen te wachten, te groot om een ander naast zich in de waterbak te dulden. We wachten drie uur totdat we aan de beurt zijn. De hellend-vlak-meester draagt een gele regenjas; zijn humeur druilt, net als het bos, waar de bomen verkleurd zijn naar donkergrauw. Op de helling is het doodstil. De eekhoorns houden zich verscholen. Dan breekt de zon door. Damp slaat van de bomen, Alfons Marie schittert in een mist van zilveren druppels. Bovenaan de helling ontvouwt zich een magisch schouwspel. Een nevellandschap badend in oranje licht, geurend naar gras, de lucht vol tinkelend vogelgejuich.

Opeens weet ik het woord dat ik zocht voor deze ongebruikelijke manier van reizen per schip: hemelvaart. •

24-09-18 15:30

MUSEUM

VOOR OP JE TO-DOLIJST Al meer dan twintig jaar ligt er in de Amsterdamse Prinsengracht een stukje drijvend erfgoed: de Hendrika Maria, beter bekend als het Woonbootmuseum. Verplichte kost voor elke waterbewoner, als het aan VLOT ligt.

Ze werd te water gelaten als Petronella Catharina. Pas in 1923, negen jaar later, zette de toenmalige eigenaar haar huidige naam op de boeg: Hendrika Maria (Hema voor vrienden), net zoals zijn vrouw. In de meer dan honderd jaar dat ze inmiddels oud is heeft Hendrika allerlei verschillende bestemmingen gehad. Ze begon in 1914 als een vrachtschip voor heipalen en hout, werd vanaf 1923 gebruikt voor het verschepen van zand en vervoerde in de oorlog zelfs korte tijd vrachtjes naar Duitsland. Linke soep, want geallieerde vliegtuigen bestookten de scheepvaart over de Rijn in die tijd flink. Niet verwonderlijk dat de Hendrika in die periode onderdook. Letterlijk: haar eigenaren brachten haar aan het zinken om haar niet in handen te laten vallen van de Duitsers, en haalden haar na de oorlog weer boven water.

SCHILDERSSCHIP Weer terug op de golven vaart de Hendrika als zand- en grindschip nog tientallen jaren door, tot haar eigenaar in 1967 na een brommerongeluk komt te overlijden. Even lijkt het erop dat het schip gesloopt moet worden, maar kunstschilder Herman Stoel dient zich aan als nieuwe bewoner. Hij voorziet het laadruim van een overkapping met veel lichtkoepels en neemt de Hendrika in gebruik als atelier. Wat hij er schildert? Voornamelijk Hollandse landschappen, maar dan wel in stijl: met hier en daar een binnenvaartschip.

OPKNAPFASE In 1979 verkoopt Herman zijn Hendrika aan Wouter Freeling, die er een varend woonschip van maakt. Maar het leven op het water bevalt Wouter zó goed dat hij de Hendrika drie jaar later alweer inruilt voor een motorklipper waarmee hij beroepsschipper wordt. Het schip komt terecht bij Paul van de Zwart, die het flink onder handen neemt. Samen met zijn vader, scheepsbouwer van beroep, haalt hij alles eruit en knapt hij de Hendrika helemaal op. Maar alsof het lot ermee speelt krijgt ook

hij de smaak te pakken door al dat geklus: na afronding van het project koopt hij een nieuw opknapschip, en de Hendrika gaat via het advertentiekrantje Via Via in de verkoop.

MUSEUM Ondertussen loopt waterbewoner Vincent van Loon al een tijdje met het idee om een woonbootmuseum te beginnen, omdat hij merkt dat de Amsterdamse toeristen bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in zijn eigen woonboot. In de Via Via valt zijn oog op de advertentie van Paul, en op 4 april 1997 is de koop rond.

Al hoeft Paul dan nog geen afscheid te nemen van het schip: omdat Vincent nog in het onderwijs werkt en weinig tijd heeft, vraagt hij Paul het schip om te bouwen tot museum – wat hij met verve doet. Drie maanden later wordt het schip naar haar huidige ligplaats verscheept, en op 5 september 1997 vindt de feestelijke opening plaats. Het Woonbootmuseum is een feit.

EEN MUST Ruim twintig jaar later bestaat het museum nog steeds, met een gemiddelde van drieduizend bezoekers per maand. ‘En niemand vindt de boot tegenvallen,’ zei Vincent van Loon in ons vorige nummer – en VLOT kan dat honderd procent beamen.

Want één ding is zeker: het Woonbootmuseum is een must voor iedereen die op het water woont. En eigenlijk ook voor alle landrotten. • SPECIAAL VOOR VRIENDEN VAN VLOT Vrienden van VLOT krijgen het tweede kaartje voor het Woonbootmuseum gratis. Ben je nog geen Vriend?

Dan is dit hét moment om dat te worden. Maar wees er snel bij, want de actie loopt tot 31 december 2018. Op www.vlotmagazine.nl/word-vriend kun je je aanmelden.

VLOT | 11

11_woonbootmuseum.indd 11

24-09-18 15:48

BADDEREN IN DE MACHINEKAMER Een hotel in onze woonrubriek, da’s natuurlijk niet helemaal volgens de regels. Maar het interieur van hotel Asile Flottant is zo bijzonder dat we het zonde vonden om het in een andere rubriek weg te stoppen. Bovendien: zodra je hier een stap over de drempel zet, voel je je gelijk thuis.

Foto’s Zanca Fotografia

Op een steenworp afstand van de hippe NDSM-werf in Amsterdam-Noord, vlak naast creatieve broedplaats De Ceuvel (je weet wel, waar ze al die oude woonboten op het droge hebben gezet), liggen zes karakteristieke schepen die alleen vanbuiten al een foto waard zijn. Maar het is de binnenkant waar we écht enthousiast van worden: een heerlijke mix van oude details en modern comfort, met een frisse bohemian touch. Én een groen tintje: bijna alle schepen worden elektrisch verwarmd, bij de modernisering zijn veel materialen hergebruikt, het afval wordt er netjes gescheiden, de schepen zijn aangesloten op groene energie en de eigenaren werken veel samen met lokale ondernemers.

Bovendien – alsof dat allemaal nog niet genoeg is – heeft elke boot ook nog zijn eigen bijzonderheden. Zo kijk je vanuit de badkuip van de Anneliese recht de machinekamer in, en heeft de De La Soul niet alleen elektrische gordijnen, maar ook een heuse privébioscoop. Eigenlijk zijn alle zes de boten kleine privéhotelletjes op zich; ultiem watergenieten tijdens een weekendje Amsterdam.

Welkom in Asile Flottant! • www.asileflottant.com

De zes schepen van Asile Flottant – vanaf linksboven met de klok mee: Les Six Frères, UK85, De Amsterdam, Anneliese, De La Soul en Holland VII – liggen gebroederlijk naast elkaar, omzoomd door een houten steiger. Boven in beeld: de oude woonboten van De Ceuvel.

12 | VLOT

12-13-15_vlotwonenasile.indd 12

24-09-18 15:49

VLOT WONEN

Niet alle kamers (boten!) van Asile Flottant zijn hetzelfde ingericht. Ze hebben elk hun eigen stijl, passend bij de geschiedenis van de boot in kwestie. Zo hangen er aan de muren van de Holland VII zwart-witfoto’s van schippers. De oude haringtonnen, die nu als bijzettafel fungeren, verwijzen naar de tientallen jaren waarin het schip dienstdeed in de haringvisserij.

Als je binnen bent, waan je je in sommige boten bijna in een huis op de wal. Maar zet je een stap buiten de voordeur, dan voel je je spontaan een volwaardig visser.

Doordat de interieurs lekker licht zijn, voelen de schepen nergens klein of krap. Maar de scharnieren, lichtschakelaars, lampjes en de verwarming in deze slaapkamer zijn bewust zwart gemaakt; zo blijft de connectie met de andere scheepse details behouden.

>>>

12-13-15_vlotwonenasile.indd 13

VLOT | 13

24-09-18 15:49

HEB JE VRAGEN OVER HET NIEUWE WOONBOTENRECHT? WORDT JE WOONBOOT TEGEN JE ZIN IN VERPLAATST? HEB JE PROBLEMEN MET LIGPLAATS- EN WALGEBRUIK? HEB JE GEDOE MET JE B&B? EN WIL JE DE JURIDISCHE STAND VAN ZAKEN WETEN?

Schade of lekkage aan uw woonark?

HET WOONBOOTTEAM VAN HABITAT ADVOCATEN EN JURISTEN STAAT JE GRAAG BIJ.

Wij repareren, adviseren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier.

Bij HABITAT maken we veel mee. Dat geeft ons de mogelijkheid om juridische kennis te delen, gewoon als mensen en als professionals onder elkaar. Met onze cliënten, maar ook met partners en overheden. Daarom sluiten we ons aan bij VLOT en zijn we actief betrokken bij het Amsterdamse woonbotenoverleg, de Landelijke Woonboten Organisatie en het Nederlands Verbond van Makelaars in Schepen. HABITAT, altijd dichtbij

• Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte Kompaan Vochtwering Sonnegaweg 34 8478 HD Sonnega Tel. 0561-613505 06-12944478 FOTO UDO KREKT

WWW.WOONBOOTADVOCAAT.NL

info@kompaanvochtwering.nl www.kompaanvochtwering.nl

Opvoerinstallaties

Compacte en krachtige rioolpompen

4 4 5 7 0and.nl 6 2 7 rl 01 nede

info@

kesse

l-

Eenvoudige Eenvoudige installatie installatie „Plug „Plug and and play“ play“ Compact, Compact, dus dus plaatsbesparend plaatsbesparend Gebruiksvriendelijke Gebruiksvriendelijke besturingskast besturingskast

www.kessel-nederland.nl

De boten zijn weliswaar flink gemoderniseerd, maar de oorspronkelijke scheepse details zijn waar mogelijk bewaard gebleven. De roestige achterwand van de slaapkamer van de Anneliese is bijvoorbeeld ongeverfd gelaten. Dat levert een stoere look op die mooi contrasteert met het knusse bed.

Het interieur van de Les Six Frères barst van de bijzondere stukken. Het kleed op de oude scheepsvloer is gemaakt van oude T-shirts, de kratjes tegen de muur komen uit een tbs-kliniek waar hout van afgedankte meubels wordt verwerkt tot nieuwe items, en het geborduurde poezenkussen op de bank is een kringloopvondst.

Sommige van de machinekamers zijn mooi in het zicht gelaten. Je kunt er niet in, want ze zijn in verband met de veiligheid afgeschermd met glas, maar techniekminnaars kunnen er hun hart ophalen.

VLOT | 15

12-13-15_vlotwonenasile.indd 15

24-09-18 15:49

Nieuwe Zorg

Het was op een nazomerse dag, eind augustus 2016, dat we onze Staverse jol na een dagje wedstrijdzeilen terugbrachten naar haar vaste ligplaats. Op het schip ernaast, een tot woonboot verbouwd skûtsje uit 1923, stond een te-koop-bord. Lieuwe, met wie ik gezeild had, vroeg of ik belangstelling had. Hij had de sleutel en kon het schip wel even laten zien…

Zo begon het. Nooit eerder bedacht dat ik naar een schip kon verhuizen; ik was blij met mijn jarendertigwoning in Sneek en niet op zoek naar iets anders. Toch woonde ik een roerig jaar later op een compleet gerenoveerd skûtsje. Roerig, omdat veel mensen het me afraadden om als vrouw alleen op een schip te gaan wonen. En hoe wist ik nou of het schip nog goed was? Tja, dat wist ik inderdaad niet.

Gelukkig kreeg ik vanuit alle hoeken mooie adviezen. ‘Als het binnen goed ruikt, dan is het in goede staat.’ Mannen met zulke neuzen kwamen met me mee om te ruiken, vrienden stimuleerden me om het avontuur aan te gaan. Heit raadde alles ten strengste af, want ik had het toch allemaal hartstikke goed voor elkaar in Sneek? Mem zei dat heit wel aan de situatie zou wennen.

Vorig voorjaar begon ik met de verbouwing. Herre Popma, die al eerder meegedacht had en eigenaar is van een scheepswerf in Oppenhuizen, hielp mee. Samen met Gerrit Hofstra van Hofstra Jachtbouw in Hout, en met

Taris, de tekenaar van de nieuwe stuurhut, heeft hij een prachtige nieuwe woonboot afgeleverd – met precies de stuurhut die ik voor ogen had.

Die stuurhut moest als woonkamer dienen: ik wilde aan alle kanten het water kunnen zien. In het vooronder wilde ik graag een logeerbed, de badkamer werd vernieuwd en aan bakboordzijde maakten we nieuwe inbouwkasten. Het sloopwerk deed ik met een aantal vrienden, net als het opnieuw schilderen van het binnenschip. En tot mijn eigen verbazing kreeg ik daar nog energie van ook.

Inmiddels woon ik met heel veel plezier op mijn skûtsje in Heeg. Het schip is in 1923 te water gelaten met de naam Nieuwe Zorg. Een passende naam, die ik in ere heb hersteld. Deels omdat ik niet precies weet waar ik aan begonnen ben, en ook een beetje omdat ik in de gezondheidszorg werk.

Ik ben ontzettend dankbaar voor alle hulp die ik heb gekregen bij de verbouw van het schip. Van vrienden en familie, van Herre en zijn mannen op de werf, en van Gerrit. De zon verwarmt de stuurhut, die we ook wel gekscherend de lounge noemen, en elke dag voelt een beetje als vakantie. • Siska Schraa, Heeg

16 | VLOT

16_lezersverhaal.indd 16

24-09-18 15:50

POLITIEK & RECHT

WAT ALS DE GEMEENTE OPEENS GAAT HANDHAVEN? Wet Verduidelijking en legalisering Door de uitspraak

Soms wil een gemeente opeens handhaven in een situatie die al jarenlang bestaat, bijvoorbeeld een einde maken aan een ligplek die in strijd is met het bestemmingsplan. Bootbewoners denken in zo’n geval vaak dat ze gewoonterecht hebben. ‘Dat kan toch niet zomaar?’ vragen ze mij dan. Mijn antwoord is dan: ‘Ja, dat kan wel.’ In dit stukje zal ik dat ‘zomaar’ wat nuanceren.

van de Raad van State in 2016 dat woonboten bouwwerken zijn, lagen vrijwel alle woonboten in strijd met de bouwregels in de bestaande bestemmingsplannen. Dat is rechtgetrokken door de Wet verduidelijking voorschriften woonboten. Daardoor hebben per

Als een situatie in strijd is met het bestemmingsplan, is de gemeente in beginsel verplicht daaraan een einde te maken. De gemeente moet daarbij wel onderzoeken of legalisering mogelijk is. Maar dat die strijdige situatie al jarenlang bestaat, betekent niet dat de gemeente niet meer hoeft te handhaven.

Het brengt hoogstens met zich mee dat de gemeente de overtreder een wat langere termijn moet gunnen om de situatie te beëindigen.

In de praktijk loopt het vaak niet direct zo’n vaart. Vooral als de gemeente al die tijd op de hoogte was van de strijdige situatie, zal zij zich al gauw verplicht voelen een redelijke oplossing voor de woonbootbewoner te vinden. Maar een echt juridische verplichting is dat niet; het is meer een politieke kwestie.

Wat veel voorkomt is dat een bouwwerk (op de wal) vele jaren geleden gebouwd is zonder bouwvergunning. Als dat in strijd is met het huidige bestemmingsplan, kan de eigenaar worden verplicht tot afbraak. Dat speelt met name als derden (omwonenden) bij de gemeente een ‘verzoek om handhaving’ indienen.

1 januari 2018 de meeste bestaande woonboten een omgevingsvergunning die afwijking van het bestemmingsplan ‘legaliseert’. Zie ook de VLOT van maart

IS LEGALISERING MOGELIJK? Wél een juridische verplichting voor de gemeente is dat zij onderzoekt of legalisering mogelijk is.

Wat zegt het bestemmingsplan precies? Staat in de regels dat B&W mag afwijken van het ligplaatsverbod (binnenplanse afwijkingsmogelijkheid)? Meestal niet. Is dan afwijking van de planregels via een omgevingsvergunning mogelijk? Dat is een zware procedure en de gemeente (dan wel de bewoner) moet daarvoor een sluitende ‘ruimtelijke onderbouwing’ aanleveren. Let wel: de gemeente heeft in dit soort zaken een grote beleidsvrijheid om wel of niet alsnog een vergunning te verlenen.

dit jaar en corgoudriaan.nl.

Cor Goudriaan woont al veertig jaar op een woonboot en is advocaat, gespecialiseerd in woonbootzaken. www.corgoudriaan.nl

IS ER EEN HANDHAVINGSBELEID? Ik heb eens een zaak behandeld waarbij een woonboot hoger was dan toegestaan in de vergunning. De gemeente ging die regel handhaven en schreef mijn cliënt aan om de woonboot te verlagen. Mijn client beriep zich op het gelijkheidsbeginsel en leverde een compleet boekwerk aan met foto’s van vergelijkbare gevallen: vele boten die hoger waren dan de vergunning toestond. Omdat de gemeente niet kon aantonen dat zij een consistent handhavingsbeleid had, won de cliënt de procedure op grond van het gelijkheidsbeginsel.

Twee punten zijn daarbij van belang. Ten eerste: het is vaste jurisprudentie dat de gemeente een inzichtelijk handhavingsbeleid mag opstellen waarin prioriteit wordt gegeven aan de handhaving van een bepaald soort gevallen en andere gevallen pas later aan de beurt komen. En ten tweede gaat het gelijkheidsbeginsel vaak niet op. De gemeente stelt meestal dat het geval waarmee wordt vergeleken niet ‘gelijk’ is, en dat wordt heel vaak door de rechter gehonoreerd.

WAT TE DOEN BIJ HANDHAVINGSDREIGING - Zoek uit welke regel volgens de gemeente wordt overtreden en of legalisering alsnog mogelijk is.

- Ga in gesprek met ambtenaren en/of de betreffende wethouder.

- Daarnaast (of als dat niet helpt): ga in gesprek met raadsleden. Laat ze de onredelijkheid van het alsnog handhaven zien. Realiseer je daarbij dat raadsleden weinig zicht hebben op het wonen op een boot. Nodig ze aan boord uit, zodat ze dat eens kunnen ervaren. Dat geldt ook voor ambtenaren en wethouders.

- Je kunt ook onderzoeken of er (precies) gelijke gevallen zijn waartegen de gemeente niet optreedt, maar zoals gezegd biedt een beroep op het gelijkheidsbeginsel niet vaak kansen. • VLOT | 17

17_politiekenrecht.indd 17

24-09-18 15:51

EEN ARK VOL INSPIRATIE Afgelopen zomer lanceerde luisterboekenuitgeverij Storytel het tweede seizoen van Steigereiland, een audio-detective waarin het hoofdpersonage, Lin, op het water woont. Net als de auteur, Lidewij Martens. En dat is niet de enige overeenkomst tussen de twee vrouwen.

Tekst & foto’s Leonie Hardeman

Als Lidewij Martens de deur van haar mahoniekleurige ark in Amsterdam-Noord voor me opent, glipt er bijna ongezien een zwartharige schim langs mijn benen naar buiten. ‘Dat is Teun,’ vertelt ze me, waarna ze er lachend aan toevoegt: ‘Weet je gelijk op wie Jozef gebaseerd is.’ Een grapje voor de luisteraar; ze doelt op de kater uit haar audio-detectiveserie Steigereiland, die ervoor heeft gezorgd dat ik de afgelopen week een paar avonden niet aan slapen toe kwam. Ik móést weten hoe het verderging.

Ik realiseer me ineens dat de rij woonboten waar ik net langs ben gelopen wel heel erg lijkt op de omgeving van de woonbotengemeenschap uit Steigereiland. En terwijl ik Lidewij volg naar de woonkamer, komt ook de rest van haar verhaal tot

leven. ‘Daar woont George,’ zegt ze terwijl ze naar een ark aan de overkant van het water wijst die in de serie van de ex-geliefde van haar hoofdpersonage is, ‘en dit is het vlotje.’ Inderdaad: in de kleine vlonder met zwemtrap herken ik direct de plek vanaf waar Lin iedere ochtend een duik neemt.

ALLEEN MAAR DECOR Ik vraag Lidewij of het niet gek is om zoveel van jezelf in een boek te stoppen – of dat niet voelt alsof iedereen zomaar je leven in kijkt. ‘O, maar dit is alleen maar decor, hoor,’ luidt het nuchtere antwoord. ‘Lin is heel iemand anders dan ik. Ze doet alles wat ik niet zou durven. Ik ben gek op haar, maar het verhaal gaat niet over mij.’

Op papier klopt dat natuurlijk: het verhaal gaat over rechercheur Lin, die in seizoen één de verdwijning van haar buurmeisje onderzoekt, en in het tweede seizoen te maken krijgt met een lugubere moord en vrouwenhandel. Toch voelt het hier, in Lidewijs ark, alsof ik ín het verhaal zit. Het zwemtasje dat buiten aan de lucht ligt te drogen lijkt daar overhaast te zijn neergekwakt omdat Lin plotseling naar een plaats-delict moest, aan de muur hangen foto’s van Lins werkregio Rotterdam, en ik merk dat ik tijdens het gesprek met Lidewij steeds naar buiten blik, half en half in de verwachting dat er net zo’n asociale speedboot langs komt varen als in Steigereiland. Spoiler: dat gebeurt niet – er dobberen alleen wat eenden langs. En het zwemtasje is van Lidewij,

18 | VLOT

18-19_steigereiland.indd 18

24-09-18 15:51

E

INTERVIEW

die, nou, vooruit, daarin lijkt ze dan misschien wel op Lin, gewoon heel erg van zwemmen houdt.

ALTIJD WEER DAT WATER Zelfs wie nog nooit iets van Lidewij heeft gelezen of geluisterd, is waarschijnlijk weleens met haar werk in aanraking gekomen.

Naast audioverhalen en papieren romans schrijft ze namelijk televisiescenario’s, onder andere voor de politieserie Flikken Maastricht. Hoewel haar werk qua vorm dus steeds verschilt, kent het inhoudelijk toch een gemene deler. ‘Ik merk dat ik telkens bij dezelfde thema’s uitkom,’ vertelt ze. ‘Veel van mijn personages hebben bijvoorbeeld een kinderwens, en er is vaak wel ergens water in de buurt. Daar gaan we weer, denk ik dan, als het verhaal die kant op gaat – altijd weer dat water. Maar ik vind het nou eenmaal heerlijk om in het water te zijn.’

Niet zo verwonderlijk, dus, dat deze schrijfster op het water woont. Al was dat aanvankelijk niet haar eigen keus: het was de liefde voor een man die haar naar een ark bracht.

De man is inmiddels uit beeld, maar de ark bleef. Of nou ja, Lidewij bleef. En dat kan ik haar niet kwalijk nemen. De binnenkant van haar ark is weliswaar nog niet helemaal af, maar door het warme hout dat ze heeft gebruikt voor de afwerking,

de grote, open woonkamer annex keuken en vooral de belachelijk fijne plek in Zijkanaal I zou ik zó met haar willen ruilen.

FEIT EN FICTIE Precies de plek van haar ark is wat waterwonen voor Lidewij zo fijn maakt: aan de rand van de stad, maar toch midden in de natuur. ‘Het leuke is dat ik die natuur nu overál zie,’ vertelt ze.

‘Toen ik nog op de wal woonde lette ik daar nooit zo op, maar nu haal ik er heel veel vreugde uit om bijvoorbeeld die eendjes voorbij te zien zwemmen.’ Ze wijst naar een rij pulletjes die flink trappelend hun moeder proberen bij te houden. ‘Doordat ik er zo dicht op zit, voelt het alsof ik deel uitmaak van al dat moois. En dat is elke dag een cadeautje.’

Als ze me haar schrijfkamer laat zien, behangen met willekeurig opgeplakte foto’s en papieren en met uitzicht op die prachtige natuur, vallen voor mij de laatste Steigereiland-stukjes op hun plaats. Rechercheur Lin heeft weliswaar geen schrijfkamer, maar ineens begrijp ik: op deze plek komen feit en fictie samen. Wat Lidewij buiten ziet gebeuren belandt rechtstreeks op haar scherm, en wordt daar vermengd met een flinke snuf van haar eigen fantasie en een sausje van herinneringen en ervaring.

Wanneer ze me even later vertelt over de problemen die zij en haar buren de afgelopen winter hadden, variërend van bevroren waterleidingen tot ontplofte rioolpompen, bevestigt ze mijn vermoeden. ‘Dat komt in seizoen drie!’ zegt ze met een brede lach.

Een uurtje later stap ik weer in mijn auto, nog een beetje onwennig in de echte wereld. In de verte denk ik bij wijze van afscheidssalvo nog een pruttelend geronk te horen. Zou die speedboot dan toch…? • De twee seizoenen van Steigereiland bestaan elk uit tien afleveringen die je via www.storytel.nl kunt beluisteren of downloaden als e-book. De eerste veertien dagen is dat gratis; daarna betaal je een tientje per maand.

VLOT | 19

18-19_steigereiland.indd 19

24-09-18 15:51

Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw

Woonark verkopen?

Courtage inclusief btw €1450 Inclusief Funda en Marktplaats

Taxatierapport nodig?

Inclusief reiskosten en btw €495

Sjoerd van Hettema www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl

Beëdigd Woonarktaxateur/Makelaar Lid E.M.C.I. en VGPRO E. info@wonenopwater.nl T. 06-11924985

Wij taxeren en verkopen door heel Nederland

www.wonenopwater.nl

Voor heerlijke warme voeten op uw woonboot: huissokken van sokkenmarkt.nl.

Sokken verkrijgbaar met Bio-katoen, zuiver schapen wol en Bamboe.

AR 180 JA EN KENNIS ING ERVAR

V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D

ZEKER T OP HE !

WATER

KLAARTJE VERMEEREN | WOONARK WATERROS VERZEKERD SINDS 2010

”Op advies van een kennis heb ik gekozen voor EOC. De beste dekking en het meest gunstige tarief. Na mijn eerste schade bleek dat ik de juiste keuze had gemaakt.

De schade werd snel en accuraat afgehandeld en ik werd zelfs nog gebeld met de vraag of alles naar tevredenheid is verlopen. Ook fijn: Ik heb al acht jaar dezelfde contact­ persoon. Verzekeren bij EOC is zéker de moeite waard!”

Rendementsweg 24D, 3641 SL Mijdrecht, T: 0297-273363

088 6699500 | eoc.nl |

@EOCverzekering

/EOCverzekering

Marianne Zwagerman

COLUMN

Marianne Zwagerman is schrijver, columnist, spreker, dagvoorzitter én waterbewoner.

KLEINHARTIG Ik ben bang. Ik zou willen dat het niet zo was, maar ik ben laf geboren. Bang voor mensen, bang voor diepe zeeën, bang voor hoge bergen, bang voor eten dat ik niet ken, bang voor culturen die ik niet begrijp. Ik vecht dagelijks tegen kleinhartigheid. Want ik wil niet bang zijn. Angst zet de rem op je leven.

De eerste 39 jaar vergat ik te leven omdat ik liever in mijn veilige coconnetje bleef. Er waren zoveel dingen die ik had willen doen maar niet deed omdat ik niet durfde. Niet eens heel grote dingen – geen zaken voor op een bucketlist. Gewoon: dansen op het strand alsof er niemand naar me kijkt. Reizen in mijn eentje, naar Brazilië of Colombia. Zeilen op de oceaan. Een kroeg in lopen en een praatje maken met een onbekende. Dingen die je gewoon kunt doen als je besluit om moedig te zijn. Want net als geluk is moed geen keuze, maar wel een besluit.

Op mijn veertigste besloot ik om voortaan moedig te leven. Niet meer van opzij, maar er middenin. Schaamteloos en onverschrokken, dat werd mijn nieuwe doel. Want ik wilde geen compromissen meer sluiten met mijn dromen. Ik luisterde naar Bruce Springsteen.

Dat deed ik ook al toen ik nog bang was, want luisteren naar Bruce Springsteen is altijd een goed idee. ‘It’s a town full of losers, I’m pulling out of here to win,’ schreeuwde hij tegen me op het veld van Pinkpop. ‘Dat is een goed idee,

Bruce. Ik ga met je mee als ik durf,’ fluisterde ik terug. Maar hoe doe je dat, niet meer bang zijn? Hoe word je een moedig mens? En kan iedereen het? Is het voor mij ook weggelegd?

‘Heroes get made,’ zingt Bruce. Dat is bemoedigend, maar ik wil niet eens een held zijn. Gewoon een beetje minder bang zou al fijn zijn.

Mensen vragen vaak: ‘Wat is het ergste wat je kan overkomen?’ Maar zo werkt angst niet.

Als je met ratio kon winnen van lafheid was ik allang wereldkampioen. Angst heb je vooral voor dingen die je waarschijnlijk nooit zullen overkomen. Dat weet je wel, maar je voelt het niet. Zo ben ik bang voor spinnen. Al mijn hele leven. Niet een beetje bang, nee, doodsbang. Ik heb mijn auto op de snelweg weleens bijna platgereden omdat er een spin naar beneden kwam zakken, recht voor mijn neus.

En toen kocht ik een boot. Waarom willen alle spinnen op een boot wonen? Ik spoot mijn boot in met anti-spin, maar het leek wel alsof ze zich met elke spuit vermenigvuldigden. Al in mijn eerste zomer als waterwoner kreeg ik een spinnenoverdosis. Spinnen onder de douche, spinnen in mijn kledingkast, spinnen op mijn hoofdkussen. Een stofzuiger vol spinnen, maar zodra ik me omdraaide zaten er alweer tien. En nu ben ik niet meer bang. Angst is als een spier die je kunt trainen. Een held zal ik nooit worden, maar mijn boot hielp me wel over mijn spinnenangst heen. • VLOT | 21

21_column.indd 21

24-09-18 15:52

OPGAAN IN DE OMGEVING Water, lucht en zon zijn ideale bronnen om je eigen energie uit te halen. Logisch dat steeds meer waterbewoners van het gas af gaan. Maar wat komt daar allemaal bij kijken? Wat zijn de mogelijkheden? En hoeveel kost het eigenlijk? VLOT vraagt het waterbewoners die de stap al waagden.

Tekst Aukje van Bezeij Foto’s Luuk Kramer

Ze beginnen met niks. Een leeg weiland zonder bomen, planten en nutsvoorzieningen, midden in het groen, aan de Vecht, vlak naast een oude molen. Het gebied is onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een negentiende-eeuwse verdedigingslinie van forten en landerijen die, als de vijand kwam, onder water werden gezet. Sinds 1996 is de linie UNESCO Werelderfgoed. Vrij vertaald: je mag er maar weinig aan veranderen.

Toch mogen Richard de Winter en Maureen Yntema er een gat graven. Een inham aan de Vecht waar ze een woonboot in

DE ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN VAN MAUREEN EN RICHARD - Dakisolatie met RD-waarde 7 (hoger en beter dan het Bouwbesluit) - Wandisolatie met RD-waarde 4,5 (volgens het Bouwbesluit) - Dubbele ramen, HR++ - Ramen aan de zuidkant met uv-coating - 27 x 400-430 kWp Sunpreme-zonnepanelen - Alfa Innotec-warmtepomp - Directe afgifte van warm water aan de vloerverwarming - 180 liter-vat voor tapwater - Waterbesparende kranen en toiletten

mogen in leggen. Met het vriendelijke verzoek of ze daarbij wel rekening willen houden met de windvang van de molen, de vliegroute van de vleermuizen, de dijk, de lokale flora en fauna en mogelijke archeologische vondsten. ‘Een taai traject,’ zegt Richard erover, ‘omdat je zoveel moet leren.’ Maar dat levert ook wat op: ‘Je staat meestal niet stil bij de omgeving van je woning, maar bij zo’n project ga je daar echt over nadenken.’

NIET ZOMAAR EEN DAK Als architect benaderen ze Bob Ronday, ‘om zijn strakke ontwerpen’. Maar Richard en Maureen willen ook dat hun woonboot past in de omgeving. Daarom vragen ze Ronday om de ark een schuur-achtig puntdak te geven. Dat wordt niet zomaar een dak: het duurzame frakéhout van de gevels trekt Ronday over het dak door, en omkaderd door het hout liggen zonnepanelen – niet erop, maar ín het dak, helemaal opgenomen in de architectuur.

Die zonnepanelen zijn van het begin af aan een wens. Maar tijdens het proces groeit het idee uit tot de mogelijkheid van een netto energieleverende boot. Wat daarbij meespeelt is dat er in het weiland geen gasleiding ligt. Moet je dan aan het butagas? Arkenbouwer ABC Arkenbouw weet raad. Richard: ‘Zij hadden al ervaring met een warmtepomp die zijn warmte uit buizen in de bak haalt.’ En als ook energieadviseur Gideon Goudsmit bij het project betrokken raakt, gaat het hard. ‘We hebben het dan niet meer over energieneutraal, maar over energiepositief. Over isolatie en over laadpalen. En over stopcontacten in het plafond.’ Voor infraroodpanelen, welteverstaan, die

22 | VLOT

22-23_energie.indd 22

24-09-18 15:53

EIGEN ENERGIE

tijdens de koudste dagen van het jaar kunnen meeverwarmen.

Ze hangen er nog niet. ‘Misschien dat we het nooit doen, maar als we het willen: inpluggen, klaar.’

DUBBELZIJDIGE ZONNEPANELEN De zonnepanelen waarmee het allemaal begon gebruiken Maureen en Richard wel degelijk: achttien op het zuiden en negen op het noorden. Is dat slim, zonnepanelen op het noorden? Richard laat op zijn telefoon zien dat het verschil in opgewekte energie tussen de panelen op het noorden en die op het zuiden op een licht bewolkte dag maar 20 procent is – al heeft dat wel iets te maken met het soort panelen. Het zijn Amerikaanse bifacials: dubbelzijdige exemplaren met zowel aan de boven- als aan de onderkant zonnecellen. Ze zijn zwevend boven witte dakbedekking gemonteerd, zodat het reflecterende zonlicht op de zonnecellen aan de onderkant valt.

Dat de zonnepanelen veel meer stroom opwekken dan Richard en Maureen gebruiken, is een bewuste keuze. Want op een dag staat er een volledig elektrische auto op het erf, voorspelt Goudsmit hen. De laadpaal staat al in de tuin, zodat de nu nog hybride auto van Maureen vast mee kan profiteren van de overdaad.

ONTWERPEN VANUIT DUURZAAMHEID Een wijze les ligt besloten in de planning. Want wat Gideon bedenkt, kan soms niet meer – het ontwerpproces is dan al te ver gevorderd. Maureen maakt een vergelijking met wat ze op haar werk ziet. ‘Nog niet zo lang geleden ontwikkelden we bepaalde software. Daarná keken we pas naar privacy. Tegenwoordig is privacy een uitgangspunt. Op dezelfde manier zouden bouwpartijen vanuit duurzaamheidsprincipes moeten ontwerpen, in plaats van achteraf kijken hoe duurzaam je het project nog kunt maken.’

Toch is Richard uiteindelijk dik tevreden. Ze hebben waar mogelijk duurzame materialen als bamboe en recyclebaar kunststof gebruikt, de wanden en het dak zijn geïsoleerd volgens het Bouwbesluit of zelfs nog beter, en de ramen zijn van dubbel glas, HR++. Goudsmit adviseerde driedubbelglas, maar dat paste niet in het bouwbudget. ‘En wat levert dat op?’ zegt Richard. ‘Je wint misschien 25 procent. Maar 25 procent van bijna niks is bijna niks.’ Bovendien: ‘Vroeger hadden we een elektriciteitsrekening van 200 tot 250 euro per maand; nu betalen we alleen nog voor de aansluiting. En wat ons vooral blij maakt is de toenemende mate van onafhankelijkheid. Je voorziet in je eigen energie.’ • Maureen en Richard hebben gekozen voor Amerikaanse dubbelzijdige zonnepanelen van Sunpreme (www. sunpreme.com). Het slimme aan deze panelen is dat ze de beschikbare ruimte optimaal benutten door niet aan één, maar aan twee kanten energie op te wekken. Ideaal voor waterbewoners die wel willen verduurzamen, maar weinig plek hebben.

Een andere optie zijn de warmtepomppanelen van Triple Solar (www.triplesolar.nl). Die wekken niet alleen elektriciteit op, maar winnen ook warmte voor de warmtepomp – uit daglicht, zonlicht én de buitenlucht. Omdat er dus uit maar liefst drie bronnen wordt geput, is het rendement hoger dan dat van bijvoorbeeld een zonneboiler.

VLOT | 23

22-23_energie.indd 23

24-09-18 15:53

HET FUNDAMENT VAN UW WATERWONING Het begint met een Hercules betoncasco Hercules Floating Concrete produceert betoncasco’s voor waterwoningen en betonelementen voor drijvende steigers.

BETONCASCO’S

Iedere nieuwe woning, ark of kantoor op het water begint met een betonnen casco. Een betoncasco is het fundament en bepalend voor de levensduur van uw woning op het water.

DRIJVENDE STEIGERS

Hercules Floating Concrete produceert betonelementen, voor drijvende steigers. Wij produceren op maat en in één arbeidsgang tot een lengte van wel 40 meter.

info@herculesfc.nl +31 (0)527 252278

Betonweg 13 8305 AG Emmeloord

w w w. h e r c u l e s f c . n l

Zorgeloos wonen op het water.

- AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN

Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 467 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl

Op, langs en in het water

LEUK

PALINGJAGER

Veel waterbewoners wonen op het water omdat ze de vrijheid zo fijn vinden. Alleen al daarom is het de moeite waard om een tafeltje te boeken bij restaurant De Vrijheid in het Friese Grou.

Maar je kunt er ook mee met Ale de Jager, een oer-Friese palingvisser. Ga een dagje met hem op pad – in een natuurgebied met links en rechts woonboten – en eet ’s avonds je eigen eel. www.restaurantdevrijheid.nl

SMARTPHONE OVERBOORD Lizet Vos hoopt dat kinderen dankzij haar boek Samen de boot in minder op hun smartphone kijken als ze aan boord zijn. En vooral: dat ze enthousiast worden over watersport.

Samen met Moos Matroos leert Lizet ze daarom alles over zaken als windrichtingen en sluisetiquette, afgewisseld met spannende experimenten, leuke knutsels en slimme tips. Met vrolijke illustraties van Ingrid Robers.

Hollandia, € 13,99

DRIJVEND DROMEN

ZEEKOEIEN

Een boerderij op het water: klinkt als sciencefiction, maar in de haven van Rotterdam staan er binnenkort échte melkkoeien op de eerste Floating Farm ter wereld. En het leuke is: het publiek is er meer dan welkom. Maar voordat het zover is, moeten de initiatiefnemers hun koeientuin nog vol krijgen. Doneer dus een koe bij boer Albert en geef hem zelf een naam. www.floatingfarm.nl

Niets fijner dan op het water dobberen en even al je zorgen vergeten.

En als het daar straks buiten te koud voor is, ga je toch gewoon naar binnen? Tijdens een floatsessie drijf je zonder enige inspanning op zout water, in je eigen floatcabine. Relaxen gegarandeerd: een uurtje floaten staat gelijk aan vijf uur slapen. Fijn voor mensen met slaapproblemen, reuma of een spierziekte – en voor mensen die het gewoon zalig vinden. www. floatcenter.nl, 1 uur voor € 39,50

ORANJE BOVEN

Wie nog nooit bij het Scheepvaartmuseum is geweest, heeft nu een extra goeie reden: tot volgend jaar zomer kun je er een tentoonstelling bezoeken over het passagiersschip Oranje.

Ooit een luxe droomschip, tijdens de Tweede Wereldoorlog een ziekenhuis en nu een waar museumstuk met eindeloos veel verhalen. www.hetscheepvaartmuseum.nl VLOT | 25

25_leuk.indd 25

24-09-18 15:53

VERBAZING, VERBIJSTERING EN VERWONDERING Vanuit zijn paviljoentjalk in Amsterdam reist fotograaf Kadir van Lohuizen (55) de wereld over om de wereldproblematiek vast te leggen. Maar wel op zijn manier.

Tekst Corine Nijenhuis Foto’s Kadir van Lohuizen

Wie bij de paviljoentjalk Verwachting aan boord gaat, moet kunnen balanceren. De loopplank is smal als een vloerdeel, tussen kade en scheepskop glanst donker water als een dierenoog.

Het gangboord is nauw, de roefdeur laag. Maar in het ruim ratelt de koffiebonenmolen en ruikt het naar lelies. Dit is het huis van fotograaf Kadir van Lohuizen. Dat wil zeggen: gedurende de vijf maanden dat hij niet op reis is.

De tafel ligt vol. Boeken, kranten, magazines, een laptop; de wijde wereld vertegenwoordigd in tekst en beeld. De wereld van een man die, zoals hij het zelf noemt, visuele onderzoeksjournalistiek bedrijft. Dat doet hij succesvol: hij won onder meer een Zilveren Camera en drie keer een World Press Photo

Award. De laatste voor het project ‘Wasteland’, waarvoor hij de afvalstromen in zes wereldsteden fotografeerde. Kadir toont graag een andere visie op de wereldproblematiek. Op zíjn camera geen nieuwsfotografie. Integendeel: ‘Als een belangrijk onderwerp geen aandacht meer krijgt, vind ik het nodig er een verhaal over te maken.’

Zijn reportages zijn uiteenlopend van onderwerp, maar beginnen altijd hetzelfde: met de waarom-vraag. Het project ‘Diamond Matters’ uit 2005 is een sprekend voorbeeld. Om de conflictsituaties in Afrika te begrijpen, zocht Kadir uit hoe die gefinancierd werden. Het resulteerde in een project over de handel en wandel van de diamant, van de mijnen in Afrika tot

Voor zijn project ‘Wasteland’ fotografeerde kadir de afvalstromen in zes wereldsteden. Deze foto is genomen in Jakarta.

26 | VLOT

26-27_corineenkadir.indd 26

24-09-18 15:54

INTERVIEW

de markt in Europa en de VS. Daarin wordt fijntjes duidelijk gemaakt wat de link is tussen conflict en diamanthandel, en dat wij, consumenten, medeverantwoordelijk zijn.

ROLLEBOLLEND DOOR DE KUIP Dat Kadir fotograaf zou worden, was te verwachten. Hij was nog maar een jongen toen hij thuis al een doka in de kast timmerde. Maar er was een tweede passie. Water. Kadir leerde zeilen bij de zeeverkenners, al bleef hij er niet lang. Hij werd weggestuurd omdat hij eerst de vlag en vervolgens zijn uniform in brand stak: ‘Ik was nogal recalcitrant.’ Samen met zijn broer kocht hij een zeilboot. Ze gingen wedstrijdzeilen. Beiden waren even talentvol – ze brachten het tot het Nederlands kampioenschap. En beiden waren even eigenwijs: ‘We verspeelden dat kampioenschap doordat we rollebollend door de kuip gingen. We werden het nooit eens over de tactiek.’

Zijn broer ging naar de zeevaartschool. Kadir wilde hetzelfde, maar was slecht in wiskunde. Dus deed hij toelating op de fotovakschool. Hij werd afgewezen. ‘Met vlag en wimpel.

Niet alleen op kwaliteit, maar ook op motivatie.’ Dat laatste lag vermoedelijk aan zijn antwoord op de vraag wat hij zou gaan doen bij afwijzing: ‘“Nou, gewoon,” zei ik. “Iets anders.”’

Hij probeerde van alles. Zat een blauwe maandag op de pedagogische en sociale academie. Overwoog een studie politicologie. En ging uiteindelijk de chartervaart in. Eerst als maat, daarna als schipper. Dat was leuk tot de tijdgeest de mentaliteit van de gasten veranderde. ‘Als je de biervaatjes aan boord zag rollen, dan wist je hoe laat het was.’ Hij stopte zijn camera in een tas en stapte op de trein naar China.

ZWERVEND BESTAAN De reis naar China bleek de opmaat van Kadirs carrière. In het nauwelijks toegankelijke Tibet schoot hij de foto’s die zijn eerste, kleine, tentoonstelling zouden vormen. In Manilla, een tussenstop op weg naar huis, maakte hij een reportage over de revolutie die er juist losbarstte. Dat werd zijn eerste betaalde publicatie – en zijn eerste ervaring met de macht van de camera: ‘Dat je met foto’s verhalen vertellen kunt.’ Na het uitbreken van de eerste intifada vertrok hij naar Israël en Palestina.

Om in beeld uit te zoeken wie de Palestijnen waren en hoe Israël een staat gesticht had in een volgens hen leeg land.

Zijn werkwijze heeft consequenties voor zijn leven. ‘Je moet voor jezelf een niche vinden. Ik zag al vroeg dat dit alleen kon als mijn lasten laag waren.’ Die beperking bleek zijn voordeel.

In 1995 kocht hij geen huis, maar een schip: de paviljoentjalk Verwachting, waarmee hij ook kan zeilen. Essentieel, want voor een zwerver als Kadir is een vastliggend schip geen optie. Maar langzaamaan groeide hij de kleine tjalk uit, en de zoektocht naar een ander schip verliep moeizaam. Het moest getuigd zijn en de mogelijkheid bieden om klimaatneutraal te worden.

Nieuwbouw bleek de oplossing. Nu ligt er een casco op scheepswerf Helldörfer in Arnhem – een replica van de Groninger tjalk Voorwaarts, een zusterschip van de Verwachting. Deze maand gaat het te water, om in Amsterdam te worden afgebouwd. Kadir wilde een elektrische voortstuwing, maar dat blijkt vooralsnog onhaalbaar; te duur en te complex vanwege de grote accuopslag die daarvoor nodig is. Nu wordt het schip hybride – de schroefas werkt op een elektromotor die gevoed

wordt door de nieuwe dieselmotor. Daarmee kan zes uur gevaren worden. Er komen zonnepanelen op de tjalk, en een luchtwarmtepomp. ‘Ik kan nog niet helemaal off-grid, maar ik kom een heel eind.’

ONDER WATER Dat zijn schip bijna klimaatneutraal wordt, is belangrijk. Kadirs werk gaat steeds vaker over klimaatverandering. In de serie ‘Where will we go?’ fotografeerde hij de gevolgen van de zeespiegelstijging. Momenteel werkt hij in opdracht van de NTR aan een televisieserie over hetzelfde onderwerp. Daarin wordt ook Nederland bekeken. Kadir is niet optimistisch: ‘Nederlanders denken dat het hun niet gaat overkomen. Maar het is slechts uitstel van executie.’ Amsterdam, Kadirs woonplaats, zal onder water gaan. ‘Dan hoef ik de mast niet meer te strijken om onder de brug door te kunnen – ik vaar er gewoon overheen.’

Toch heeft hij een grotere vrees dan die voor het oprijzende water. En die betreft zijn werkethiek. Voor Kadir geldt één gouden regel: als fotograaf moet je verbijsterd, verbaasd, verwonderd zijn. ‘Mijn werkelijke angst is dat ik mijn verwondering verlies. Want als dat gebeurt, dan houdt het wel zo’n beetje op.’ •

Kadirs zeilende paviljoentjalk Verwachting (20,3 x 4,3 meter, gebouwd in 1901 bij Mulder te Vierverlaten) is te koop. De boot is in uitzonderlijk goede staat en heeft een CvO. Interesse? Neem contact op met Kadir via noorimages.com/ photographer/lohuizen.

VLOT | 27

26-27_corineenkadir.indd 27

24-09-18 15:54

160078

Hypotheek nodig?

Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken.

Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...

Plaats je eigen woonboot, of verwijs een vriend

ONTVANG 100 EURO bookahouseboat.com/vriend

Mini-Compacta juist voor woonboten!

Vlaggenschip of lelijk eendje: met een toilet dat onder het rioolniveau ligt, is iedere woonbooteigenaar na afloop van de grote of kleine boodschap aangewezen op een opvoerinstallatie. Een pomp die ervoor zorgt dat de boodschap daar komt waar hij hoort: in het vaak hoger gelegen riool.

Een pomp in m’n woonboot? Velen verwachten een technische ruimte nodig te hebben, maar het tegenovergestelde is waar. De mini-Compacta US1.60 van KSB doet wat haar naam belooft: de installatie heeft voldoende aan een zeer beperkte ruimte. Voor meer informatie www.ksb.nl/minicompacta of tel. 020-4079800.

KSB Nederland BV . infonl@ksb.com . www.ksb.nl

VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl

› Onze techniek. Uw succes.

Pompen Afsluiters Service n

n

KNRM

ARK IN NOOD De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) redt niet alleen mensenlevens, maar ook arken. Begin dit jaar leverde dat een spectaculaire situatie op.

De meeste waterbewoners zullen de KNRM niet op speed dial hebben staan; waterwonen leidt in de meeste gevallen niet tot drenkelingen en reddingsacties.

Toch is de reddingsorganisatie begin dit jaar wel degelijk uitgerukt voor een ark.

Of eigenlijk: dé Ark. Met hoofdletter. En omdat we het werk van de KNRM bij VLOT zo mooi en belangrijk vinden, wijden we daar graag een stukje aan.

Laten we eerst even teruggaan naar 1824, het jaar waarin een scheepsramp en een toen nog zeldzame reddingspoging het begin markeerden van een georganiseerd reddingswezen met reddingstations langs de hele kust: de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Bijna twee eeuwen later bestaat de KNRM nog steeds, met nog altijd dezelfde doelstelling: mensen die op het water in nood zijn snel én kosteloos helpen, ongeacht of ze donateur zijn. 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. De 45 reddingstations met in totaal 80 reddingboten komen jaarlijks zo’n 2000 keer in actie, en helpen daarmee ruim 3000 mensen. En héél af en toe dus ook een ark.

CODE ORANJE Misschien herinner je je de zware storm van 3 januari nog, net na de jaarwisseling. Het KNMI gaf code oranje af en voor het eerst ooit gingen de Algerakering, de Oosterscheldekering, de Hartelkering, de Maeslantkering en de Ramspolkering tegelijkertijd dicht. In Urk sloeg net na het middaguur het noodlot toe: de Ark van Noach, een replica van de ark uit de Bijbel, raakte op drift. En hoewel dit exemplaar kleiner is dan de boot uit Genesis, telt-ie toch nog 70 lengte-, 10 breedte- en 13 hoogtemeters. In combinatie met de weersomstandigheden zorgde dat in Urk voor een ravage.

PAL OP DE WIND Wolter Huiskes, een van de vrijwilligers die tijdens de storm door de KNRM werden opgeroepen voor assistentie, vertelt dat de losgeslagen boot machtig veel indruk op hem maakte. ‘De Ark lag met de zijkant pal op de wind,’ zegt hij, ‘dus voor we het wisten lag-ie aan de overkant van de haven. Hij had een paar meerpalen uit de kade getrokken, de veerboot beschadigd en twee steigers helemaal aan de kant gedrukt, inclusief alle boten die eraan lagen.’

Met behulp van de brandweer brachten de Urker vrijwilligers de opvarenden – vijf bezoekers en twee medewerkers – naar de wal en controleerden ze de geraakte boten. Er was gelukkig niemand gewond geraakt, maar de schade was aanzienlijk. De rest van de dag en de daaropvolgende nacht hield een sleepboot de Ark op zijn plaats; voor verslepen waaide het nog te hard. Daarna werd de Ark naar een andere haven gebracht, waar hij nog steeds in reparatie is.

BELANGRIJK WERK De gemiddelde arkbewoner maakt een situatie als die in Urk natuurlijk niet mee. Maar dat maakt het werk van de KNRM niet minder belangrijk – en hoe fijn is het om te weten dat er iemand voor je klaarstaat als je op het water in nood raakt? Zeker voor mensen die zoveel van het water gebruikmaken als wij, is het goed dat er een hulporganisatie is. VLOT is in ieder geval donateur. Je weet maar nooit wanneer er weer een storm opsteekt… •

De KNRM doet haar werk zelfstandig en (bijna) zonder subsidie, met 1400 vrijwilligers en de steun 96.000 donateurs. Ook donateur worden? Meld je aan op www.knrm.nl.

VLOT | 29

29_knrm.indd 29

24-09-18 15:54

TIP

DROMEN, DURVEN, DOEN

Pimp je IKEA-lamp!

Zo doe je het:

Haal de lampenkap van de lamp.

In 2016 werd De Robbedoes uit Amersfoort Woonboot van het Jaar. Bewoner Anneke Robbertsen schreef een boek over hoe zij en haar man het vrachtschip hebben omgebouwd tot een prijswinnend woonschip. Ze vertelt erin hoe het is om voor het eerst van het land op het water te gaan wonen en hoe het is om met je thuis op pad te gaan. Haar motto? ‘Dromen, durven, doen.’ Als muziek in onze oren. De Robbedoes. Van steen naar staal, van land naar water, € 19,99 (te bestellen via www.woonschiprobbedoes.nl).

Maak de stof los van de ring.

Snijd een stuk waterkaart op maat.

AND THE WINNERS ARE… In het vorige nummer van VLOT gaven we drie exemplaren van het boek De woonbootbende van Barbara Scholten weg aan de inzenders met de leukste leesfoto’s. Onderstaande winnaars hebben inmiddels bericht ontvangen. Gefeliciteerd allemaal! << Grote neef leest voor aan zijn nichtje op de steiger bij de woonboot van opa en oma Lassing.

Bevestig de kaart aan de binnenkant van de kap.

>> Het favoriete leesplekje van Jissy: lekker stil en helemaal alleen op de nieuwe zeemrand van de ark van haar papa.

Voilà!

Klaar is Kees.

<< Pim leest voor uit Jan, Jans & de kinderen aan mama Zwaan en haar kinderen.

30 | VLOT

30-31_vlotkort.indd 30

24-09-18 15:55

n

e

WATERAMBASSADE

KO R T & V L O T

Foto: Rob van Essen

Doen ze goed, die Grunningers: een culturele trekpleister op het water. Tot en met 18 november vind je vlak bij de Blokhuispoort in Leeuwarden een stel houten kubussen die samen De Groninger Ambassade vormen, een samenwerking tussen instellingen als het Groninger Museum en het Noord Nederlands Orkest. Dat levert onder andere exposities op over de impact en mogelijkheden van water en waterstof. We noemen: een installatie over de functie van water in het huishouden, een installatie aangestuurd door waterstof, een video waarin een kunstenaar zijn eigen eiland bouwt, een video-installatie waarin een kunstenaar in het water beweegt met een tijger en een krokodil… En dan zijn er in de herfstvakantie ook nog workshops voor de kids die je eigenlijk niet wilt missen. Hoog tijd voor een bezoekje aan het hoge noorden dus. www.cbkgroningen.nl/agenda/culturele-ambassade-lf2018

OPROEP! Beste waterbewoner,

VLOT heeft je nodig!

Ik hoor graag wat je van het blad vindt. En ik ontvang heel graag tips, verhalen en foto’s. Maar financiële steun is ook meer dan welkom om dit kosteloze blad vier keer per jaar bij je op de mat te laten vallen.

Dus: draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten?

Word dan Vriend van VLOT vanaf 10 euro per jaar (je mag natuurlijk ook meer overmaken). Je krijgt daarvoor exclusieve kortingen op producten en arrangementen die worden aangeboden in het magazine en op de website.

Ga naar www.vlotmagazine.nl en meld je aan!

Vrolijke groet en veel dank,

ONTROERD Tijdens een korte vakantie aan boord van de Eben Haëzer, een Friese maatkast in Woudrichem, heb ik Een vrouw van staal gelezen, van Corine Nijenhuis. Wat heb ik ervan genoten, en hoe vaak ook was ik ontroerd. Zelf wonen mijn man en ik al meer dan veertig jaar op de Groninger tjalk Vijf Gezusters. We hebben samen veel zeiltochten gemaakt. Weliswaar niet om de kost te verdienen, maar de ervaringen in het boek benaderen voor een groot deel wel onze belevenissen met de tjalk: soms prachtig, met een groot gevoel van vrijheid op het water en in de natuur, maar soms ook hard werken en hopen dat we goed uit de situatie zouden komen. En inderdaad: aan de wal gaan wonen is geen gemakkelijke keuze. Wij zijn er in ieder geval nog niet uit…

Lenie Springer, Nieuw- en St. Joosland

SCHOONSCHIP In Amsterdam-Noord wordt hard gebouwd aan de duurzame drijvende wijk Schoonschip. Architect Wouter Valkenier gaat er wonen.

‘Het huis wordt gebouwd van meerpalen en wordt helemaal zelfvoorzienend,’ zegt hij. ‘Zo gaaf.

Mijn architectenhart gaat er echt sneller van kloppen.’ In ons decembernummer vertellen we je meer over dit bijzondere project! www.schoonschipamsterdam.org

WORD VRIEND VAN VLOT VLOT | 31

30-31_vlotkort.indd 31

24-09-18 15:55

OPVOERINSTALLATIES VAN

HOMA

DÉ OPLOSSING

VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN

Woonarkenbouw

De Blauwe Wimpel Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s.

Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark.

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern.

Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn.

Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.

dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.

De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-

ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR

Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in.

Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.

Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl

www.deblauwewimpel.nl

Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl

Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl

DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK

Ark ligt scheef

Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).

OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING: - Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers

Aanbrengen GULMÀLFKDPHQ

$UN LV XLWJHWULPG

PRAKTIJKTIPS In deze rubriek delen deskundigen van bedrijven hun woonbotenkennis met VLOT. Heb je een technische vraag?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

‘OP AANMEREN MOET JE NIET BEZUINIGEN’ Toen Toon Carmejoole vijftig jaar geleden zijn eerste ark kocht, had hij geen idee waarmee hij die stevig kon verankeren. Daarom bedacht hij zelf iets: een trekveer en een stalen afhouder. Maar niet iedereen is zo inventief als Toon – en wegdrijven is ook geen optie. Dus wat te doen als je nog niet zo stevig ligt? VLOT stelde Marc Carmejoole, de zoon van Toon én de eigenaar van aanmeerbedrijf LBM, er zeven vragen over.

First things first: is de verankering van je waterwoning nou écht nodig?

‘Zeker weten. We zien allemaal dat het klimaat verandert. Het gaat vaker en heftiger stormen, de waterstanden worden hoger, en als je ark in zulke weersomstandigheden op drift raakt, is het leed niet te overzien – dan wil je in ieder geval dat de verzekering uitbetaalt. Maar als je verzekeraar ontdekt dat je ark niet goed was verankerd, wordt er niet uitbetaald. En dan ben je pas écht in de aap gelogeerd.’

Wat is wat jou betreft de allerbeste manier om je waterwoning vast te leggen?

‘Bij LBM hanteren we twee systemen: palen met beugels en starre afhouders met ketting en trekveren. Beide werken zo goed dat we er voor de volle honderd procent achter staan.’

Is er weleens een boot losgeraakt?

‘In de twintig jaar dat ik mijn bedrijf heb, is er nog nooit een woning weggevaren die wij hebben vastgelegd. Wel arken die aan versleten touwtjes lagen. In zo’n geval meren we de ark zo snel mogelijk degelijk af, zodat het niet nog eens gebeurt.’

Heb je nog een gouden tip voor de lezers van VLOT?

‘Op onze website staan allerlei tips over verankering en aanmeren.

Maar de belangrijkste is: kijk je aanmeersysteem twee keer per jaar na op gebreken en vervang het op tijd. Daar zul je jezelf heel dankbaar voor zijn als er ’s nachts een keer een storm opsteekt.’ • www.lbm-almere.nl

Zijn beide systemen geschikt voor alle waterwoningen?

‘Nee, want je mag niet overal palen zetten. Om te bepalen welke optie het meest geschikt is voor de woning, en om te kijken wat er allemaal mogelijk is en mág, gaan we altijd vrijblijvend langs bij onze klanten. Op basis daarvan beslissen we dan samen wat de beste optie is. In het geval van nieuwbouw werken we altijd met gerenommeerde arkenbouwers en beslissen we ook in overleg met hen welke oplossing het beste past bij de situatie.’

Zijn er verzekeringseisen waar je bij verankering rekening mee moet houden?

‘Als verzekerde moet je ervoor zorgen dat je ark goed afgemeerd is.

Dat betekent dat je het door een erkend bedrijf laat doen – dus niet door een buurman of een kennis die zegt dat-ie dat “wel even” voor je regelt. De verzekering keert immers alleen uit als de ark degelijk is afgemeerd.’

Dus het is geen goed idee om je woning zelf vast te maken?

‘We hebben één keer materiaal aan een klant geleverd die de boel zelf ging monteren, en dat was gelijk de laatste keer. Op zulke dingen moet je niet bezuinigen; een ark verankeren is specialistisch werk dat goed gedaan moet worden. Mensen vergeten het weleens, maar het is wel mooi je huis waar het om gaat.’

VLOT | 33

33_praktijktipslbm.indd 33

24-09-18 15:56

DE ROTTERDAMSE WIKKELBOAT

LOGEREN OP EEN TINY BOAT

Lekker dobberen op het ritme van eb en vloed en als een filmster zwaaien naar toeristen die je op de foto zetten. Dat staat je te wachten als je een nachtje logeert op een Wikkelboat in de Rotterdamse Wijnhaven: een drijvend en duurzaam tiny house van hout en karton. En dan shepherdâ&#x20AC;&#x2122;s pie eten op een Engels lichtschip. Hoe leuk is dat?

34 | VLOT

34-35-37_doen.indd 34

24-09-18 15:56

DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite: www.wandelingen.info.

‘Varen jullie hiermee?’ ‘Is het een hotel?’ Deze en andere vragen worden ons in diverse talen gesteld als we op het dek genieten van ons uitzicht over de historische Wijnhaven. Als je graag filmster of fotomodel wilt worden, haal je hier vast je hart op. Rotterdam is booming als toeristische bestemming en de Wikkelboat blijkt een populair onderwerp te zijn voor foto’s, filmpjes en selfies.

GORDIJNEN: OPEN U Met een ‘Aye aye, captain’ werden we eerder vandaag begroet toen we incheckten in de drijvende hotelkamer.

Het tiny house van gerecycled karton met vriendelijk ogende ‘ronde’ hoeken trok ons meteen toen we het zagen op internet, en we kijken ook in de werkelijkheid onze ogen uit. De kleine ruimte is ingenieus ingericht, biedt plek aan vier personen en je kunt er werken aan een bureau, chillen op de bank of op het voor- en achterdek, een maaltje koken in het keukentje en ruim douchen. Zelfs de afwas hoef je niet met de hand te doen; tussen het toilet en de douche is een vaatwasser ingebouwd.

De Wikkelboat heeft nog vele andere verrassingen. Een jacuzzi op het achterdek, een BBQ, een beamer waarmee je film kijkt op het voorraam, een Moodo-box voor je eigen geur in huis… en een butler, die je kunt vragen de gordijnen open of dicht te doen. Voor wie >>> zich nog verveelt!

WIKKELEN MAAR! De Wikkelboat is de drijvende variant op het Wikkelhouse, ontworpen door de Fiction Factory. Dit is het idee: platen golfkarton worden rond een mal gewikkeld tot losse bouwelementen. Door dit wikkelproces integreer je warmte-isolatie en constructie op een duurzame manier. Daarna wordt elk segment beschermd met een waterdichte, ademende folie en afgewerkt met houten panelen. De zo ontstane elementen koppel je aan elkaar tot een tiny (vakantie)huis of kantoor.

Drie keer duurzamer dan traditionele bouw en met een verwachte levensduur van minstens vijftig jaar (www.wikkelhouse.com).

VLOT | 35

34-35-37_doen.indd 35

24-09-18 15:57

Drijvend Wonen Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)

Onder meer:

• Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling

Nieuwbouw Verbouw Renovatie Betonreparatie Afmering

Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl

woonbotenmakelaar.nl

www.waterlandbouw.nl | Abbert 4 | 8321WN Urk 085-4866217 | info@waterlandbouw.nl

woonbotenland.nl

EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen

GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL!

Alarmsystemen

Dé alles in één beveiliging voor uw woonboot!

• • • •

Vorstalarm Wateralarm Rookalarm Inbraakalarm

LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen en beugels, afhouders en veren.

Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen

Stuurt bij alarm een Stuurt SMS bericht.

SMS

aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.

Neem voor een vrijblijvende offerte contact op met Marc: 06-29256879 info@lbm-almere.nl www.lbm-almere.nl

€129,– * intro

duc

Eenmalige aanschaf s zonder abonnement! tiepr ij

www.redengel.nl

* Gebruik deze code bij bestellen: VLOT102018

De beste verzekering voor uw watervilla

Uw watervilla uitstekend verzekerd en de inboedel tot 1 januari 2019 . Dat kan.

Bij OBM Verzekeringen.

• • • • • •

BETROUWBAAR. PERSOONLIJK. DESKUNDIG & VRIENDELIJK. DAT ENE STAPJE EXTRA.

Wim

Anton

LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)

Annette

Dekking op basis van unieke herbouwwaarde Ook voor woonarken ouder dan 25 jaar Eventuele sleepdekking Ook dekking bij verhuur en B&B Premie vanaf €1,50 per €1000,- verzekerd bedrag OBM ledenpas met allerlei extra’s Nieuwsgierig geworden?

Kijk op onze site: www.woonark-verzekering.nl

Kantoor Broek in Waterland: Parallelweg 1, T 020 403 1829 www.woonark-verzekering.nl • info@obmverzekeringen.nl

LANGS DE KADE Tegen de avond wandelen we langs de Wijnhaven naar Vessel 11, een voormalig Engels lichtschip uit 1951 waar je Britse specialiteiten eet en huisgebrouwen bier drinkt. Denk aan een Sunday roast, beef Wellington, apple crumble met custard en onze favoriet: shepherd’s pie, een soort jachtschotel met een toplaag van aardappelpuree die Vessel 11 serveert in een vegan variant.

Langs het Maritiem Museum steken we door naar de Willemskade. Vanaf hier, naast de Erasmusbrug, vertrekken de veerboten naar Dordrecht en Kinderdijk en kun je scheep gaan voor een rondvaart langs de havens, een flink eind stroomafwaarts. Wij stappen vanavond op de watertaxi voor een oversteek naar het Landverhuizersplein. We strijken even op de kade neer bij het kunstwerk Lost Luggage Depot van Jeff Wall, waar decennialang emigranten aan boord van de Holland Amerika Lijn gingen om een

nieuw leven op te bouwen in het ‘beloofde land’ Amerika. We genieten van het uitzicht op de Nieuwe Maas, terwijl overal om ons heen de lichten aangaan en Rotterdam haar bijnaam Manhattan aan de Maas eer aandoet.

Langs de rivier en over de Willemsbrug keren we terug naar de Wikkelboat. Op de kade is het druk met hardlopers en fotograferende toeristen, maar in de Wijnhaven heerst een weldadige stilte. Een fijne plek om te gaan slapen.

PRAKTISCH Logeren op de Wikkelboat kan vanaf 109 euro per nacht voor twee personen (www.wikkelboat.nl). Lichtschip Vessel 11 is van dinsdag tot en met zondag open voor een drankje, lunch en/of diner (www.vessel11.nl).

Op www.wandelingen.info kun je een waterwandeling downloaden door maritiem Rotterdam. En kijk voor de watertaxi op www.watertaxirotterdam.nl. •

DRIJVEND ROTTERDAM Het Maritiem District rond de Wijnhaven is een mooi voorbeeld van hoe voormalige stadshavens kunnen evolueren tot woon-, werk- en uitgaansgebieden. Naast de museale haven vind je er drijvende hotels en restaurants plus het Maritiem Museum en een jachthaven. Aan de overkant van de Nieuwe Maas wordt nog grootser gedacht en ontstaat Drijvend Rotterdam, met een dobberend bos van iepen op een baken en een drijvend paviljoen in de Rijnhaven. Sander Waterval en Jelle de Haan, de eigenaren van de Wikkelboat, hebben hier plannen voor een ‘drijvend dorp’ van Wikkelboats, die dienst gaan doen als winkel, horeca, hotelkamer en vergaderlocatie. Eind 2018 opent een drijvende koeienstal in de Merwe-Vierhaven, de eerste floating farm ter wereld die het boerenbedrijf naar de stad wil brengen (www.floatingfarm.nl en www.drijvendrotterdam.nl).

VLOT | 37

34-35-37_doen.indd 37

24-09-18 15:57

K U N S T M E T WA T E R In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een

ELF STEDEN

bijzonder beeld gezien in of op het water?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Titel: Fontein van Fortuna Bouwjaar: 2018 Materiaal: brons met coating Waar: in het water van het Hoogend in Sneek Opdrachtgever: Provincie Fryslân Kunstenaar: Stephan Balkenhol www.11fountains.nl

2018 is het jaar van Leeuwarden, de Culturele Hoofdstad van Europa – en daar profiteert heel Friesland van. In het kader van deze bijzondere gelegenheid gaf de Provincie Fryslân namelijk elf kunstenaars de opdracht om een fontein te ontwerpen. Precies, voor elke stad een. De Duitse beeldhouwer Stephan Balkenhol, die tegenwoordig in Frankrijk woont, kreeg het water van het Hoogend bij de Waterpoort in Sneek toebedeeld. In januari presenteerde hij zijn ontwerp, waarvoor hij zich liet inspireren door de periodes van grote rijkdom en armoede in Sneek. Inmiddels is de fontein live te bewonderen, en wie dat doet, zal zien dat het beeld een verrassende twist kent: de in het oog springende gouden bol wordt aangedreven door het water dat uit de hoorn (des overvloeds) stroomt, en draait daardoor voortdurend om zijn eigen as. Dat symboliseert het wisselvallige van rijkdom: de inhoud van de hoorn gaat alle kanten op, waarmee Balkenhol maar wil zeggen dat je voor rijkdom niet alleen hard moet werken, maar ook een flinke dosis geluk nodig hebt. Geniet er dus van zolang het duurt, is de boodschap. Voor je het weet is de hoorn bij een ander. •

38 | VLOT

38_kunst.indd 38

24-09-18 15:58

LW O - N I E U W S

GENTRIFICATIE OP HET WATER De Landelijke Woonboten Organisatie (LWO) houdt je via deze pagina op de hoogte van actuele waterwoonkwesties. Deze keer: de impact van gentrificatie op de eigenheid van het waterwonen.

Gentrificatie

Wat hebben de Jordaan en de Pijp in Amsterdam, het Zeeheldenkwartier in Den Haag en Klarendal in Arnhem met elkaar gemeen? Het zijn allemaal oude volkswijken met goedkope huurwoningen die nu grotendeels eigendom zijn van kapitaalkrachtige nieuwkomers. Met een duur woord noemen we dat proces gentrificatie. Dat is economisch gezien een pluspunt voor een wijk. Maar omdat de oorspronkelijke bewoners de huizenprijzen niet meer kunnen opbrengen en daarom wegtrekken, vermindert de sociale en culturele samenhang van de buurt. De nieuwkomers hebben er, zeker in het begin, veel minder binding mee. … ook op het water

Op het water gebeurt hetzelfde. Kijk maar naar ligplaatsen op plekken die vroeger niet zo aantrekkelijk waren: water in de binnenstad bij oude wijken, in grachten met vervallen pakhuizen, bij fabrieksterreinen aan de stadsrand. Daar woonden mensen die vrijheid verkozen boven wonen in een rijtjeshuis of flat in een nieuwbouwwijk. Zij namen het gebrek aan voor-

zieningen en de onzekerheid voor lief.

Zo ontstonden er buurtjes op het water met een zekere sociale en culturele samenhang.

Maar de wijken veranderden. Pakhuizen werden verbouwd tot dure appartementen, de fabrieksterreinen werden vervangen door woningen.

Met andere woorden, de gentrificatie speelde zich rondom de woonbootlocaties af. Het gevolg was dat de prijzen van woonboten in die gebieden ook stegen en een andere categorie woonbootbewoners haar intrede deed. De laatste jaren zien we zelfs dat woonboten worden opgekocht en worden onttrokken aan de woningmarkt voor toeristische verhuur.

Het bovenstaande proces is geen natuurverschijnsel; het overkomt ons niet zomaar. Het is het gevolg van de op geld gerichte blik van gemeenten, projectontwikkelaars en huisjesmelkers.

maar koopt er niets voor. Bijvoorbeeld een verhoging van liggeld kan hij hieruit niet betalen. De verdrijving van oude bewoners uit hun sociale omgeving vindt nu dus ook op het water plaats. En de LWO is evengoed bezorgd over de uitholling van de mogelijkheden voor de autonoom denkende, creatieve aspirant-waterbewoner zonder grote beurs die zo graag zijn woondroom op het water werkelijkheid wil laten worden.

De stad heeft ‘rafelranden’ nodig met bewoners die zich niet thuis voelen op een door geldzucht gedomineerde huizenmarkt. Dat vereist van gemeentebesturen actief beleid. Beleid dat niet gericht is op financieel gewin, maar op het in stand houden van de sociale en culturele eigenheid van het waterwonen. Regulering van de overdracht van ligplaatsen kan hier deel van uitmaken.

Ongewenste gevolgen

De oudere eigenaar van een woonschip, die er al decennia woont en dat graag tot zijn dood wil blijven doen, heeft op papier een flink vermogen,

VLOT-lezers betalen slechts € 20 voor het eerste jaar van hun lidmaatschap (normaal € 24,50 per jaar).

Ga naar www.lwoorg.nl en regel het nu.

LWO - Samen drijf je verder!

VLOT | 39

39_lwo.indd 39

24-09-18 15:58

WATERSCHADE? DE SLIMME WATERBESTURING DIE BIJ LEKKAGE* DE WATERTOEVOER AUTOMATISCH AFSLUIT GROHE SENSE GUARD

Misschien denk je dat jou dit niet kan overkomen. Maar feit is dat 1 op de 2 gezinnen minstens eenmaal waterschade heeft gehad.

GROHE Sense Guard meet de waterstroom, - druk en -temperatuur.

Bij lekkage* wordt automatisch de watertoevoer afgesloten en krijg je een waarschuwing op je smartphone. Wil je ook dag en nacht bescherming tegen waterschade? Laat GROHE Sense Guard dan snel installeren door een professionele installateur. grohe.nl

* Het opsporen van gesprongen leidingen is afhankelijk van het algemene waterverbruiksprofiel en dus kan de tijd tussen opsporing en het afsluiten van het water significant variĂŤren. Gedurende die tijd kan er water blijven weglopen. Bereik een hogere detectiesnelheid door de installatie te combineren met GROHE Sense op kritische locaties.

MAILSUP8032 Greche Sense advertentie 220 mm x 320 mm.indd 1

20-07-18 09:10