M A G A Z I N E V O O R E N D O O R H U U R D E R S VA N Z AYA Z • J U N I 2 0 2 2
BOUWEN, BOUWEN, BOUWEN
500 nieuwe woningen
Hart vol idealen
HOOFD VOL IDEEËN
ENERGIEPRIJZEN RIJZEN DE PAN UIT
Tips voor portemonnee & klimaat buurt
1
inhoud
3
Voorwoord Mohamed Acharki
4
Goede buren
6
Heb je nog een mooie muur vrij?
Met open huis & hart
Hart vol idealen, hoofd vol ideeën
Kleurrijke muurschildering in Boschveld
7
Bijbuurten
8
Energieprijzen rijzen de pan uit
10 11 12 14 16
Tips voor portemonnee en milieu
Ketels op proef
Maar wat blij met testinstallatie
Beweegmaatjes
Dubbel plezier
Huize Agnes, van weeshuis tot woonplek
Bijzondere historie, bijzondere bewoners
Terugblik
Zayaz in 2021
Zware overlast?
Wij hebben ú nodig
18
Bijbuurten
20
Doorstromen met voorrang
21
‘We riepen wel even hoera!’
500 nieuwe woningen
Een selectie van onze nieuwbouwprojecten
22
Renovatie en onderhoud
24
Dat verdient een bloemetje
COLOFON Buurt verschijnt twee keer per jaar voor alle huurders van Zayaz. Redactieadres Buurt Postbus 488, 5201 AL ’s-Hertogenbosch Redactie Marjon van Dinther (Zayaz), Laura van der Burgt, Chantal Wuijster - Skrebbel Communicatie Ontwerp & lay-out Irene Pijnenburg - Plan C Fotografie Marc Bolsius Drukwerk DekkersVanGerwen. Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen.
voorwoord
Met open huis & hart
Oorlog, zo dichtbij. Het raakt iedereen, maakt veel bij ons los. Vanaf het begin was de bereidheid om Oekraïense vluchtelingen op te vangen enorm. Gelukkig is dat nog steeds zo. Als Zayaz hebben we niet alleen de plicht, maar ook de wens om hulp te bieden in dit immense drama. Net als tijdens de coronacrisis stond er direct een groep collega’s klaar: wat kunnen we doen, waar kunnen we helpen? Dat gebeurt spontaan, fantastisch vind ik dat.
Daarnaast zijn er bezorgde huurders. Mensen die vrezen dat de huisvesting van vluchtelingen invloed heeft op de wachtlijsten. Ook dat begrijpen we. De woningnood is immers al hoog genoeg. Daarom stellen we geen, of zo min mogelijk, sociale huurwoningen beschikbaar. We zoeken tijdelijke oplossingen in woningen die bestemd zijn voor sloop of koop, in omgebouwde kantoren of grotere woningen waar meer mensen tegelijk kunnen wonen.
De gemeente ’s-Hertogenbosch kreeg het snel voor elkaar om 2 kantoorpanden om te bouwen tot tijdelijke woonruimte. Er is nog geen beroep gedaan op de woningcorporaties. Maar zolang de oorlog duurt, zal het aantal vluchtelingen stijgen. We horen verschillende geluiden van onze huurders. Allereerst zijn er de mensen die zelf een steentje willen bijdragen; spullen inzamelen, activiteiten organiseren of zelfs vluchtelingen in huis willen opnemen. Dat mensen dit aanbieden, is hartverwarmend! Tegelijkertijd wil ik tegen hen zeggen: denk er goed over na, het is goed bedoeld, maar geen kleinigheid om voor onbepaalde tijd mensen in huis te hebben. Laat ons weten als u hulp nodig heeft!
Oekraïners zijn niet de enige vluchtelingen die in ons land een veilige plek zoeken. Al jaren vangen we mensen op die óók verschrikkelijke oorlogen meemaakten, in andere delen van de wereld. Laten we ook hen niet vergeten. Ook zij verdienen onze aandacht en gastvrijheid. Want je voor altijd een vluchteling, een buitenstaander, blijven voelen? Dat wens je niemand toe. Laten we er samen voor zorgen dat ook zij erbij horen en mee kunnen doen. Jarenlang stond Nederland bekend om haar gastvrijheid. Laten we dat in ere houden. Laten we ons huis en hart openstellen voor mensen die misschien ‘anders’ zijn dan wij. De verschillen omarmen en juist zien als een verrijking. Mohamed Acharki, bestuurder Zayaz
buurt
3
Hart vol idealen, hoofd vol ideeën Een creatieve wervelwind die de wereld wil verbeteren, dat is Marloes van der Velde. In de spotlights hoeft ze eigenlijk niet zo nodig. Maar als ze anderen kan inspireren? Heel graag! ‘Laten we wat liever zijn, voor elkaar én voor de aarde.’ Jarenlang werkte Marloes in de commerciële sector, maar dat paste haar niet. Als kind al was ze vooral bezig met dieren, de natuur. “Als ik een schaap ondersteboven in de wei zag liggen, móest ik het omdraaien. Ik maakte me toen al zorgen over dierenleed, afval, verspilling en het milieu. De natuur, daar ligt mijn hart en daar wil ik mij voor inzetten.” In 2009 moest de energieke Marloes vol op de rem. Ze kreeg Q-koorts. Tot op de dag van vandaag ondervindt ze daarvan gezondheidsklachten. Toch bracht het haar ook iets goeds. Voor Q-Support, een organisatie voor Q-koortspatiënten en zorgverleners, deelde ze haar verhaal. Ze is een makkelijke prater en een bekend mediabedrijf pikte dat op. Sindsdien werkt ze onder de naam Typisch Marloes als zelfstandig producent, presentatrice en zoals ze het zelf mooi noemt ‘duurzaam denker’. Altijd probeert ze een steentje bij te dragen. “Je kunt je boos maken om alles wat er mis is, maar je kunt het ook ombuigen naar iets positiefs: van ‘waar ben je tegen’ naar ‘waar ben je vóór?’ En vooral: wat kun je zelf doen?”
Blij met bloemen
Zo ontstond vier jaar geleden haar succesvolle bloemenproject. De opa en oma van Marloes woonden destijds in Woonzorgcentrum Noorderkroon. Toen ze voor hen een bloemetje wilde halen bij de supermarkt, zag ze met verbazing hoe een hele lading niet-verkochte bloemen werd weggegooid. Waarom iets wegdoen waar je nog iemand blij mee kunt maken? Zoals ze van haar vader meekreeg: ‘als je niets zegt, gebeurt er ook niks.’ Ze trok de stoute schoenen aan en vroeg of ze ze allemaal mee mocht nemen. Met armen vol kwam ze aan bij Noorderkroon. Het was het begin van een mooi initiatief. Inmiddels haalt een vaste vrijwilliger al bijna 4 jaar de bloemen wekelijks op. Die worden vervolgens met een versierd karretje rondgebracht bij de bewoners, mét koffie en thee aan boord. Marloes is blij met zijn hulp. “Ik ben vooral de creatieve geest, de verbinder en bedenker. Als iets goed loopt, ga ik er tussenuit.” Ze lacht: “Ttrrrtt, óp naar het volgende idee.” Meerdere supermarkten haakten aan. Is er veel aanbod, dan zoekt Marloes naar nieuwe bestemmingen, zoals het Jeroen Bosch Ziekenhuis in de coronatijd. Op dit moment gaat haar hart uit naar de Oekraïners die in Den Bosch worden opgevangen. Ook daar bracht ze onlangs bloemen. “Ze waren er hartstikke blij mee! Maar ja, geen vazen natuurlijk. Dus op naar de kringloop, waar ik een stel vazen bij elkaar heb gekletst.”
4
buurt
Tegen verspilling
De vele verspilling in onze samenleving; het laat Marloes niet los. Haar nieuwste plan: verspillingskasten in de wijken, een verspillingswinkel en -restaurant. “Ik ben met een aantal supermarkten in gesprek, er is veel enthousiasme. Zij moeten dagelijks veel weggooien, deels vers voedsel en deels artikelen die uit het assortiment gaan. Op dit moment ben ik op zoek naar een keukenlocatie, waar Oekraïners er verse maaltijden van kunnen bereiden om af te halen. Een deel van de opbrengsten kan dan naar Oekraïne voor de wederopbouw. Dit idee is nog heel pril, maar áls het lukt… driedubbel voordeel, hoe mooi is dat?”
Boomtuintjes
“En al dat plastic, al dat zwerfaval! Soms denk ik: ik ben in de verkeerde tijd geboren. Ik zou wel terug willen naar de tijd dat je met een glazen pot naar de kruidenier ging, om die te laten vullen met suiker of meel. Gelukkig zien we dat soort initiatieven terugkomen.” Inmiddels is Marloes bezig met boomtuintjes, de vierkantjes aarde rondom bomen; vaak op parkeerplaatsen en helaas populaire plekken voor afval. Vanzelfsprekend loopt Marloes zelf geregeld rond met een zwerfafvalknijper* en ze diende een aanvraag in bij de gemeente om er groen te planten. Ze zet er stekjes in uit eigen tuin en regelde dozen vol ‘bloementuintjes’, overgebleven van een bekende supermarktactie. “Als het er netjes en gezellig uitziet, laten mensen vanzelf minder troep achter. Bovendien kan er weer van alles groeien en bloeien, ook voor de egeltjes, vlinders en andere kleine dieren.”
Groot of klein, alles helpt
“Ik praat met iedereen, ontmoet veel leuke mensen, zie altijd kansen en sta overal voor open. De aarde geeft ons alles wat we nodig hebben, mijn doel is om mensen bewuster te maken hoe we iets terug kunnen doen. Elke positieve actie, klein of groot, kan iets bijdragen. En dat hoeft echt niet veel geld te kosten. De wereld heeft mensen nodig die verschil maken. Ik wil er graag één van zijn!” * Helpt u mee de buurt schoon en opgeruimd te houden? Word ook een Wijkheld! Kinderen krijgen er zelfs een zakcentje voor. Vraag gratis een zwerfafvalknijper aan via www.onzewijkhelden.nl.
goede buren
Alle hulp is welkom! Wilt u Marloes helpen met een van haar mooie projecten? Neem dan contact op via communicatie@zayaz.nl.
buurt
5
‘Heb je nog een mooie muur vrij?’ Dát had Stephan de Laat niet durven dromen. Vrijwel alle bewoners van de flat aan de Copernicuslaan stemden enthousiast in met een gigantische wandschildering op de kopgevel. Hij is er maar wat blij mee. ‘Een kippenvelproject!’ Begin april werd wijkbeheerder Stephan benaderd door Jan-Henk van Ieperen van Kings of Colors. “Over vier weken zou de Braziliaanse straatkunstenaar Pixote Mishu naar Nederland komen. Of ik misschien nog een mooie muur vrij had?” Dat liet Stephan, zelf groot liefhebber van graffiti en streetart, zich geen twee keer zeggen. “We moesten snel schakelen: hoe en waar konden we dit realiseren? We kwamen uit op de gevel van de eerste flat aan de Copernicuslaan, nog geen tweehonderd meter van de Paardskerkhofweg, waar Kings of Colors in 2013 hun eerste festival beleefden. Toen ik de gekozen plek aan Jan-Henk kon melden, zei hij: “Ik krijg er kippenvel van, terug in de bakermat Boschveld.”
Veel bewoners kwamen kijken bij de voorbereidingen, zoals het plaatsen van een hangbrug en het voorbewerken van de muur, en vooral toen de kunstenaar zelf in actie kwam. Ze vonden het leuk en spannend. Verder moest er het nodige geregeld worden. De stad heeft al diverse schilderingen van de ‘Kings’, zoals op afvalcontainers en de bekende silo’s op de Tramkade, maar nog niet van deze omvang: 150 vierkante meter! Dat vroeg om een nieuw soort vergunning. De gemeente had er geen ervaring mee, dus we hebben samen de regels opgesteld, ook dat verliep verrassend soepel. “
Leuk en spannend
Op 10 mei werd de oplevering feestelijk gevierd. Burgemeester Jack Mikkers en zelfs de Braziliaanse ambassadeur waren aanwezig. Een aantal bewoners kreeg een bloemetje en een exclusieve print van de kunstenaar voor hun hulp. De burgemeester ziet meer van dit soort ‘community art’ wel zitten, zo zei hij.
“Maar allereerst wilden we dat de bewoners er achter zouden staan. Met uitleg en het ontwerp zijn we alle deuren langsgegaan. Ik was heel benieuwd: zou zo’n project ook aanslaan bij ouderen? Gelukkig troffen we vooral enthousiasme.
Feestelijk
bijbuurten
Gehackt…
Dank voor uw geduld en begrip! Eind maart kregen we te maken met een digitale aanval op onze computersystemen. Hierdoor konden we niet meer bij de gegevens en waren we niet goed bereikbaar. Wij stuurden u hierover op 22 april een persoonlijke brief. Hoewel we probeerden om de dienstverlening zo goed mogelijk door te laten gaan, konden we overlast helaas niet voorkomen. Er was veel geduld en begrip vanuit u als huurder. Dat is niet vanzelfsprekend en waarderen we enorm. Bedankt daarvoor! Op het moment dat we deze Buurt schrijven, zijn we bijna 7 weken verder. Nog dagelijks ondervinden we hinder van de aanval. Stap voor stap is de dienstverlening weer opgestart. Gelukkig zijn we telefonisch steeds beter bereikbaar en kunt u ons ook weer kunt mailen via klantenservice@zayaz.nl. Natuurlijk bent u ook op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur van harte welkom op ons kantoor aan de Eekbrouwersweg 8 in ‘s-Hertogenbosch. Kijk voor het laatste nieuws over de digitale aanval en onze dienstverlening op www.zayaz.nl en onze Facebookpagina.
Lekker eten voor een klein prijsje
Van breien tot bingo Huiskamerproject ’t Meijerke, naast zorgcentrum Nieuwehage, is al jaren een geliefde plek om elkaar te ontmoeten. Ook in de rare coronatijd zorgde vrijwilligster Jetty Lobregt ervoor dat de activiteiten konden doorgaan. Toch merkt ze dat veel ouderen angstig zijn geworden, waardoor de contacten wat zijn verwaterd. Jetty roept iedereen op om weer de voordeur uit te komen. Er is van alles te doen! Bel gerust met Jetty Lobregt, 06-11318026 of mail naar jetlobregt@home.nl.
We gooien per jaar heel wat eten weg met z’n allen. Maar liefst een derde van al ons eten belandt in de afvalbak. In de app Too Good to Go bieden hotels restaurants en supermarkten eten aan dat niet is verkocht. Dit kunt u ophalen voor een lagere prijs. Download de app via de Appstore.
Waar rook is, is vuur
Voor 1 juli krijgen al onze huurders op elke bewoonde etage een rookmelder. We vervangen ook de rookmelders die u zelf heeft opgehangen, zodat we zeker weten dat alles goed werkt. U kunt zelf veel doen om brand te voorkomen. Op onze website vindt u de folder ‘brandveilige huurwoning’ met een test en tips: www.zayaz.nl/veilig-wonen
Wat te doen bij brand? • • • • • • • •
Blijf kalm Waarschuw uw huisgenoten Verlaat via de kortste weg de woning Houd de brandgang daarom vrij! Houd deuren en ramen gesloten en sluit deuren achter u Blijf bij rookontwikkeling dicht bij de vloer Ga naar de afgesproken verzamelplaats en controleer of iedereen buiten is Bel 112 en vertel uw naam en volledige adres Wacht op de brandweer en meld bijzonderheden
Bouwen met vertrouwen We werken al lange tijd goed samen met de aannemers Pennings en Van Wijnen. Zoals Michael Kluytmans (contractmanager Zayaz) zegt: “We kunnen met goed vertrouwen op elkaar bouwen.” Daarom hebben we besloten de samenwerking te verlengen. Ook de komende 5 jaar zult u deze bedrijven dus tegenkomen bij reparaties en onderhoud.
buurt
7
Energieprijzen rijzen de Van benzine tot boodschappen: alles wordt duurder. Vooral de stijgende prijs van energie roept vragen op bij veel mensen. Logisch! Helaas hebben wij geen invloed op de energieprijzen. Wel werken we hard aan het verduurzamen van onze woningen. En we geven u graag een aantal tips; goed voor uw portemonnee én het klimaat.
Betaalbaar wonen
Energiezuinig wonen
Blokverwarming
Verduurzamen
Vast energiecontract
Op verschillende gebouwen lopen onderzoeken en bereiden we werkzaamheden voor. U krijgt een brief van ons als uw woning aan de beurt is, met daarin uitleg over de werkzaamheden en de planning. Helaas kunnen we niet alle woningen tegelijk doen of al ver vooruit plannen.
Een deel van de huurders betaalt een voorschotbedrag aan Zayaz voor hun verwarming (ook wel: ‘blokverwarming’). Voor hen verandert er nu niets: voor deze woningen hebben wij energiecontracten afgesloten die nog doorlopen tot eind 2023. Het is niet nodig om nu het voorschotbedrag aan te passen. Als u inlogt op www.zayaz.nl/huurprijs kunt u zien of u een voorschot aan ons betaalt voor uw verwarming.
Er zijn ook huurders die zelf een vast energiecontract hebben dat mogelijk nog loopt. Met zo’n vast contract heeft u nu nog niet direct te maken met stijgende prijzen. Maar dat verandert als uw contract afloopt. Houd dit dus goed in de gaten!
Flexibel energiecontract
Heeft u een flexibel energiecontract? Dan is het verstandig om uw maandelijkse termijnbedrag aan te passen. Doet u dat niet, dan blijft u elke maand hetzelfde betalen, maar krijgt u een extra hoge eindafrekening. Controleer daarom goed wat u per maand betaalt, en pas het bedrag zonodig aan! U kunt altijd contact opnemen met uw energieleverancier voor advies.
Energietoeslag via de gemeente
Omdat steeds meer mensen door de stijgende energieprijzen in de knel komen, geeft de overheid een eenmalige vergoeding van € 800 aan huishoudens met een laag inkomen. De vergoeding is bedoeld voor het betalen van de energierekening. De gemeente ’s-Hertogenbosch betaalt deze toeslag uit. Of u hiervoor in aanmerking komt, ligt aan uw (gezamenlijke) inkomen. Hebt u een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm? Dan kunt u tot en met 1 november 2022 de eenmalige energie-toeslag van € 800 aanvragen. Dit doet u met het aanvraagformulier op de website van de gemeente www.s-hertogenbosch.nl/energietoeslag. Inwoners die op 1 januari een bijstandsuitkering ontvingen en voldoen aan de voorwaarden voor de energietoeslag, hebben deze al automatisch gekregen.
8
buurt
De Bossche corporaties werken hard aan het verduurzamen (en daarmee ook isoleren) van woningen. Dat kan natuurlijk niet in één keer. Daarom komen de woningen met de laagste energielabels (lager dan D) het eerst aan de beurt. Zayaz pakt elk jaar zo’n 400 tot 500 woningen aan.
Zonnepanelen
We willen zoveel mogelijk woningen voorzien van zonnepanelen. We plaatsen ze standaard op alle nieuwbouwcomplexen en bieden ze aan als we bestaande woningen verduurzamen of renoveren. Daarnaast krijgen alle huurders van woningen met een geschikt dak (in totaal enkele duizenden) een aanbod voor zonnepanelen. Dit jaar geldt dat voor zo’n 1500 huurders. We werken eraan dat iedereen met een geschikt dak voor eind 2023 een aanbod krijgt. Heeft u interesse in zonnepanelen en nog geen aanbod gekregen? Dan kunt u dat binnenkort via onze website melden! Bent u eerder niet ingegaan op een aanbod, maar wilt u alsnog zonnepanelen? Neem dan contact met ons op via duurzaamheid@zayaz.nl
Tips voor slim besparen Energie besparen kan soms al heel makkelijk, van slim stoken tot sluipverbruik: kijk voor tips op www.zayaz.nl/slim-besparen
duurzaam
pan uit
‘Energie besparen gaat niet vanzelf’ Zoals gezegd, verduurzamen wij zo veel mogelijk bestaande woningen. En nieuwbouwwoningen leveren we zo duurzaam en energiezuinig op, soms al bijna energieneutraal. Maar… dat betekent niet dat het energieverbruik vanzelf daalt. Daar kunt u zelf veel aan doen, legt projectconsulent Adri Henskens uit. “Het gaat er vooral om dat je je bewust wordt van je energieverbruik; welke apparaten heb je, hoe vaak staan ze aan, wat kosten ze in gebruik en zijn er ook andere mogelijkheden? Heb je bijvoorbeeld zonnepanelen, laat dan de wasmachine of afwasmachine draaien als de zon schijnt. Dan heb je er direct de opbrengst van. Dat levert meer op dan het terugleveren aan het energiebedrijf. De zonne-energie wordt immers niet in je huis opgeslagen tot een later moment. En is het dan toch mooi weer, doe de was niet in de droger, maar hang ‘m lekker buiten. Maar ook: is het wel nodig om een airco aan te schaffen? Of kun je de warmte buitenhouden door de ramen, deuren en gordijnen overdag dicht te houden? Een app van het energiebedrijf op je telefoon helpt om je energieverbruik in de gaten te houden. En het is nog leuk ook. Als je ziet wat je wanneer verbruikt, heb je daar zelf invloed op. Natuurlijk hoef je er niet de hele dag mee bezig te zijn, maar je kijkt toch ook af en toe op je bankrekening hoe het ervoor staat? Zo merk je bijvoorbeeld direct dat douchen voor een piekbelasting zorgt. Als je érgens veel mee kunt besparen, is het door korter te douchen. En kijk bijvoorbeeld eens naar oude apparatuur. Een koelkast van meer dan 10 jaar oud verbruikt zóveel, dat je een nieuwe binnen enkele jaren terugverdient. Tot slot, loop gewoon eens een rondje door het huis. Wat staat er allemaal aan of stand-by? Dat is vaak meer dan je denkt. Gebruik bijvoorbeeld een stekkerdoos met een knop waarmee je alles in een keer uit kunt zetten. Het opstarten van de televisie of computer duurt dan misschien iets langer, maar het scheelt allemaal.”
buurt
9
Ketels op proef Energiebesparing, het houdt ons volop bezig. Zo zijn we samen met zeven andere Brabantse corporaties op zoek naar compacte en betaalbare alternatieven voor de bestaande cv-ketels. De prijsvraag WarmteWissel leverde vorig jaar mooie oplossingen op, die op dit moment getest worden. Maar liefst zeventig Zayaz-huurders hadden daar wel oren naar en meldden zich aan. Een van hen is Wilma van der Lans. “Zeker weten, graag zelfs. Ik heb acht kleinkinderen en ik hoop dat er nog een beetje wereldbol voor hen overblijft. Ik leef zo milieubewust mogelijk, dat heb ik de kinderen ook meegegeven. Zij hebben allemaal zonnepanelen, vangen regenwater op en 1 dochter heeft zelfs een ruilsysteem opgezet voor tweedehands kleding. Zonder dat je terug hoeft naar de oer- en steentijd, kun je zelf veel bijdragen. Ik was dan ook hartstikke blij dat ik werd ingeloot voor de testinstallatie. Die kon niet via de trap, dus ik kreeg ook nog een groter dakraam, een leuk extraatje. Verder moest de meterkast vervangen worden, van één naar drie fasen. De installatie bevalt goed, de warmte is hetzelfde en het scheelt bakken met geld. De monteurs vonden dat de installatie veel herrie maakte. ‘Straks stijgt ‘ie nog op’, grapten ze, maar ik vind het reuze meevallen. Er zit een isolerende ombouw omheen en ik had al eerder een tochtdeur op zolder laten plaatsen; ik merk er dus niets van. Via een app kan ik het verbruik bijhouden. Daardoor word je je nog meer bewust van je eigen gedrag. Is het ’s avonds fris,
10
buurt
dan sla ik eerder een plaid om me heen, dan dat ik de verwarming nog aanzet. Alle beetjes helpen!”
Ervaringen delen
Vorig jaar las u al over Teun en Hetty Heijns, eveneens op De Donk, die een thermisch energiesysteem kregen van Fectum. Projectleider Richard van Maarschalkerwaard legt uit: “Met zonnecollectoren op het dak en buizen die de warmte transporteren naar de bestaande cv-ketel. De proefinstallatie van Tarnoc bij mevrouw Van der Lans werkt weer heel anders. De elektrische turbineketel zuigt veel lucht aan, perst deze samen en verwarmt zo het huis en het water; de koude lucht gaat weer naar buiten. Ik heb geregeld contact met de bewoners over hun ervaringen en dat gebeurt ook bij de andere woningcorporaties. Heeft iedereen de ketels een vol jaar kunnen testen, dan leggen we alle gegevens naast elkaar. Hopelijk komt er een mooi duurzaam systeem uit dat we op den duur in alle woningen kunnen toepassen.”
Beweegmaatjes: dubbel plezier! Bewegen is goed en gezond, dat weten we allemaal. Maar het helpt ook om meer zelfvertrouwen te krijgen, andere mensen te ontmoeten en je meer thuis te voelen in je buurt. Dat is het idee achter Beweegmaatjes.
‘Een duwtje in de rug’
Marloes Bressers is sportcoach en runt met vier collega’s het Sportloket van Reinier van Arkel. “Beweegmaatjes zijn vrijwilligers die samen met onze cliënten wandelen, fietsen, een balletje trappen in het park… alles kan. Soms is het voor mensen met een psychische beperking wat lastiger om de deur uit te komen en in beweging te blijven. De vrijwilliger, het maatje, geeft hen als het ware een duwtje in de rug. Naast actief bezig zijn, heeft elke deelnemer zijn eigen doelen, bijvoorbeeld om makkelijker op andere mensen of activiteiten af te stappen. Sommige koppels blijven heel lang samen en anderen stoppen als het doel behaald is; dat bepalen zij samen. We zien echt dat het werkt en dat de deelnemers het plezier in bewegen terugvinden.”
‘Kletsen over van alles’
De 22-jarige Dominique is één van de vrijwilligers. Wekelijks wandelt zij met Kevin (26) die in een Trainingshuis woont, waar hij zich voorbereidt om zo zelfstandig mogelijk te wonen. Kevin meldde zich aan voor een Beweegmaatje. “Samen wandelen is toch heel anders dan alleen. Ik vind het nog moeilijk om zelf op iemand af te stappen om dat te vragen. Dominique en ik kletsen over van alles en kijken onderweg naar auto’s. Als ik een mooie oldtimer zie, google ik ‘m direct op mijn telefoon. Zo’n auto, dat is mijn droom.” Dominique is altijd bezig en wil graag iets voor anderen betekenen. Naast haar werk als leerkracht op een basisschool, heeft ze maar liefst twee vrijwilligersbanen. “Ik was direct heel enthousiast over Beweegmaatjes. Na het intakegesprek ben ik gekoppeld aan Kevin. Dat klikte meteen en inmiddels wandelen we alweer een half jaar elke week samen. Zo leer je elkaar echt kennen en het is fijn om te zien dat het Kevin goed doet.” Kevin beaamt dat: “Klopt, ik kom meer buiten, het is leuk om er even tussenuit te zijn. Inmiddels zit ik ook op een schaakclub en ik ben al bij een badmintonvereniging gaan kijken. Maar voorlopig blijven we nog gewoon samen lopen!”
Mooi idee toch? Bent u die actieve vrijwilliger die een ander wil helpen om (weer) in beweging te komen? Voor meer informatie en aanmelding, kijk op www.galantvacaturebank.nl/vacatures/beweegmaatjes. Of mail naar vrijwilligerswerk@reiniervanarkel.nl buurt
11
Wie had dat gedacht? De smoezelige, zelfs beruchte Schilderstraat van destijds, met de ‘meisjes achter de ramen’, is vandaag de dag een pittoresk straatje met vrolijke gevels en groene doorkijkjes. Huize Agnes heeft er een prominente plek. Met een bijzondere historie en bijzondere bewoners.
Huize Agnes, van weeshuis tot woonplek Op de hoek van de Schilderstraat en Zuid-Willemsvaart staat een prachtig pand, zo’n 180 jaar oud. De voormalige glasfabriek aan de Zuid-Willemsvaart werd in 1853 aangekocht door de Godshuizen en verbouwd tot Arme Vrouwen- en Meisjesgesticht Sint Agnes, geleid door de Zusters van Liefde van Tilburg. Begin 1900 verhuisden de oude vrouwen; de meisjes konden er tot hun 21e blijven en werden opgeleid tot dienstbode. Later vingen de zusters ook moeilijk opvoedbare kinderen op. Het aantal pupillen groeide zo hard, dat in 1938 het pand aan de Schilderstraat bij het weeshuis betrokken werd. In 1968 vertrokken de nonnen langzamerhand naar het Zusterhuis aan de Hinthamerstraat, en de meeste kinderen naar Jeugdcentrum De Vliert.
Gekraakt!
Vanaf 1977 staat het pand leeg en twee jaar later wordt het gekraakt. Op 11 januari 1979 meldt het Brabants Dagblad: ´De Bossche Kraakgroep heeft gistermiddag om 12 uur opnieuw een groot pand in Den Bosch gekraakt. Om precies 12 uur ´namen´ zestig krakers Huize St. Agnes in aan de Zuid-Willemsvaart 17.’ De argumenten van de krakers klinken in deze tijd maar al te bekend: ´De kraakgroep wijst erop dat vooral de jonge kameren woningzoekenden zich overgeleverd voelen aan de praktijken van de dure particuliere huismarkten. De huren op de particuliere huizenmarkt zijn de laatste jaren peperduur geworden.’ Na het nodige geharrewar koopt woningbouwvereniging SWH het gebouw in 1987 voor een bedrag van 275.000 gulden. Maandelijks overleg met de Bewonersvereniging Huize Agnes Blijft (de oude kraakgroep die er inmiddels legaal woont) leidt twee jaar later tot de oplevering van 32 wooneenheden. Sinds de fusie van SWH en SSW is het beheer van Huize Agnes in handen van Zayaz. Een bijzondere woonplek, met bewoners die zich nauw verbonden voelen met elkaar en met de historie van het pand.
Fietsen door de gangen
Een van hen is Suzanne van der Steen. Als kind kwam ze hier al. “Ik weet nog precies hoe het eruit zag en hoe het voelde. We fietsten door de lange gangen, speelden verstoppertje in het hele gebouw. Niemand die zich daar druk over maakte. De sfeer in
12
buurt
de leefgemeenschap was fijn, en dat is nog steeds zo. Er is altijd iemand die even op je kind wil passen, je deur hoeft niet op slot. We overlopen elkaar niet, maar zijn er wel voor elkaar. Toen een van de zolderbewoners flink ziek was van corona, maakten we een katrol met een mandje voor eten en drinken.” Suzannes woning is de afgelopen tijd grondig verbouwd. Ze is net terugverhuisd, om precies te zijn: gisteren. Tussen de dozen vertelt ze: “Omdat de renovatie ingrijpend is, regelt Zayaz vervangende woonruimte. Sommigen konden bij vrienden of familie terecht, of maakten gebruik van de rust- en werkwoning, maar met een kind en een kat vond ik dat niet handig. Ik kreeg een wisselwoning op West waar ik me snel welkom voelde, dankzij ontzettend lieve Marokkaanse buren.”
Stinkende best
De laatste jaren werd er flink gemopperd door de bewoners, vertelt Suzanne, zelf voorzitter van de bewonersvereniging. “En terecht, het pand was óp, steeds lekkages en de stukken vielen uit de systeemplafonds. In de eerste gesprekken met Zayaz ging het er soms pittig aan toe. Toen iedereen zijn hart gelucht had, ging het snel. We spraken elkaar elke maand, praatten overal over mee, en kregen twee zeer betrokken contactpersonen; André voor de bouwkundige kant, Adri voor de bewoners. Ze hebben een dagtaak aan ons en doen hun stinkende best, net als aannemer Van Wijnen. Alle bewoners en bouwers kennen elkaar inmiddels; heel waardevol die persoonlijke aandacht. Natuurlijk gaan er dingen mis, in zo’n oud pand kom je van alles tegen. Maar er komt altijd een oplossing.” Voor de zomervakantie is het gebouw volledig verduurzaamd en van glas tot dak geïsoleerd. Met een nieuwe HR-combiketel en mechanische ventilatie lossen we kou-, vocht en tochtproblemen op. De oude systeemplafonds worden vervangen, en waar nodig de keukens, badkamers en toiletten. En heel belangrijk, we zorgen voor een betere (brand)veiligheid en geluidsisolatie. Suzanne: “Het is een hoop gedoe, maar het heeft ook wel wat, zo’n logistieke operatie, net een enorm legobouwwerk, reuze knap.”
‘Als kind kwam ik hier al. “Ik weet nog precies hoe ‘t eruit zag en hoe ‘t voelde’
Vreemde eend
“Het gaat hier allemaal net wat anders dan bij de meeste huurwoningen van Zayaz. We zijn een beetje een vreemde eend in de bijt, nog net zo eigenzinnig als de krakers destijds. We dragen zelf nieuwe bewoners aan, onderhouden samen de tuin, willen veel zelf regelen en bepalen. Daar hebben we best voor moeten knokken. Het grappige: hoe wij het al veertig jaar doen, is nu helemaal ‘hot’. Bewonersparticipatie heet dat tegenwoordig; bewoners die dingen zelf en samen doen, en minder snel naar de overheid kijken voor hulp. Zayaz waardeert dat en staat er nu heel anders in. Eigenlijk waren we toen al hartstikke hip!” Schilderstraatje, zoals het er vroeger uizag. buurt
13
ZAYAZ Zayaz IN 2021 in 2021
Toen we vorig jaar de balans van 2020 opmaakten, stond corona bovenaan de lijst van meest impactvolle gebeurtenissen. In 2021 drukte de pandemie opnieuw een forse stempel, maar we kunnen nu gelukkig ook op andere dingen terugblikken. Zo maakten we extra vaart met het verduurzamen van onze woningen: in 2030 moet onze volledige voorraad zijn aangepakt. Ook als het gaat om tempo maken bij het bouwen van nieuwe woningen, is er reden tot optimisme. Afgelopen jaar leverden we ruim 100 nieuwe woningen op en in 2022 zijn het er bijna 500; zo’n hoog aantal hebben we nog nooit gerealiseerd! Bekijk dit overzicht voor meer feiten & cijfers, of ga naar jaarverslag.zayaz.nl.
WAAR GAAT DE HUUR NAARTOE? Gemiddeld per verhuureenheid Inkomsten
€1 € 81 € 16 € 83
€ 306 € 539
Huuropbrengsten
Per maand € 539
€
Nieuwe leningen
€
171
€
2047
Verkoopopbrengsten
€
95
€
1140
Servicecontracten
€
16
€
197
Uitgaven
€ 107
€ 171 € 95
€ 16
€ 114
€ 127
TEVREDENHEID BEWONERS
14
2020
EEN REPARATIE MELDEN
7,1
7,4
NIEUWE BEWONERS
7,3
7,4
VERTREKKENDE BEWONERS
7,3
7,2
BEREIKBAARHEID KLANTENSERVICE
7,8
7,9
buurt
Nieuwbouw
Per maand € 306
€
Per jaar 3.674
Belastingen en heffingen
€
127
€
1.520
Onderhoud
€
114
€
1.370
Renovatie en verduurzaming
€
107
€
1.281
Beheer- en algemene kosten
€
83
€
992
Rentelasten
€
81
€
971
Servicecontracten
€
16
€
197
Leefbaarheid
€
1
€
14
GEMIDDELDE WACHTTIJD
2021
AANBODMODEL
LOTINGMODEL
9,03 JAAR
1,95 JAAR
1,86 JAAR
2021
2020
2021
Per jaar 6469
9,20 JAAR 2020
De tabel toont de gemiddelde wachttijd (in jaren) voor een sociale huurwonig in ’s-Hertogenbosch in 2020 en 2021 naast elkaar.
NIEUWE PLEKKEN VOOR HUIS HOUDENS TOEGEVOEGD
H
TOEVOEGING DOOR WONINGS EN CO-HOUSING DIVERSE LO
11
TOTAAL 102
Meer weten? Kijk op jaarverslag.zayaz.nl
DUURZAME WONINGEN Tot vorig jaar werd met de Energie Index (EI) aangegeven hoe energiezuinig een woning is. Sinds 1 januari 2021 geldt hiervoor een nieuwe methodiek: de NTA8800, met nieuwe normen en categorieën die worden uitgedrukt in energielabels. Eind 2021 had 47,2% van onze woningen een energielabel B of hoger (2020: 44,7%). 0,2% 0,6% 1,6% 1,8% 23,6% 18,7% 35,7% 10,3% 4,3% 0,4% 1,5% 0
5 A++++
10 A+++
A++
15 A+
20 A
B
25 C
D
30 E
35 F
G
40 ONBEKEND
WONINGEN GERENOVEERDE/ VERDUURZAAMDE WONINGEN
495
NIEUWBOUWWONINGEN OPGELEVERD
102
GOEDE WONINGEN
UITGAVEN ONDERHOUD (IN € 1.000) PLANMATIG ·········································································································· € 9.760 REPARATIE- EN MUTATIEONDERHOUD································································ € 8.187 TOTAAL··············································································································· € 17.947
BOUWEN EN RENOVEREN
INVESTERINGEN (IN € 1.000) RENOVATIE ········································································································· € 20.250 NIEUWBOUW······································································································ € 56.538 GEDEELDE / GESPLITSTE WONINGEN································································ € 2.183
ZWARTBROEKWEG
35
FINANCIËLE CIJFERS
HERVENSCHE PARK / CAROLUSLOCATIE
SPLITSING OCATIES
19
DE VLIERT
54
(IN € 1.000) RESULTAAT·······································································································€ 290.790 EIGEN VERMOGEN·························································································€ 2.118.498 TOTAAL VERMOGEN ······················································································€ 2.700.363 Het resultaat van Zayaz over 2021 komt uit op zo’n € 290,8 miljoen (2020: € 208,9 miljoen). Een forse stijging, die in belangrijke mate wordt veroorzaakt doordat onze woningen in taxatiewaarde zijn gestegen. Het geld zit dus vooral in de woningen. En die willen, kunnen en mogen wij niet zomaar verkopen, of tegen marktprijzen verhuren. Lees meer hierover in ons jaarverslag. buurt
15
Zware overlast? Wij hebben ú nodig
Overal is weleens wat. Een burenruzie, een akkefietje over herrie of afval; meestal lossen bewoners dit zelf op. Een goed gesprek geeft vaak lucht en waar nodig kan Buurtbemiddeling helpen. Maar gaat het om zware overlast, waar veel buurtbewoners onder lijden, dan wordt het een ander verhaal… “Als je niet meer kunt slapen door het gedrag van één van je buren, of je niet meer veilig voelt in je eigen huis of straat, dan is er écht een probleem. Heel begrijpelijk dat huurders een snelle oplossing van Zayaz verwachten, maar helaas is het niet zo eenvoudig”, legt Hanny* uit, een van onze consulenten complexe problematiek. “Bij zulke ernstige overlast gaat het vaak om mensen met verslavings- en/of psychiatrische problemen, daarom schakelen we eerst hulpverlening in. Het gebeurt regelmatig dat zij hulp weigeren of zelf niet zien wat zij veroorzaken en de schuld bij de andere bewoners leggen. Wordt de situatie onhoudbaar en is er geen andere oplossing, dan kunnen we gaan denken aan uithuiszetting. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan; als verhuurder kunnen wij daar niet over beslissen. Dat is aan de rechter en ook die zal een bewoner niet zomaar op straat zetten. We moeten eerst een dossier opbouwen om de rechter ervan te overtuigen hoe ernstig de problemen zijn.”
Tien keer gebeld
“De omwonenden die de overlast ervaren, denken soms: ‘ik heb al tien keer gebeld, dus nu weten ze het wel bij Zayaz’, maar zo werkt het niet. Natuurlijk noteren we die gesprekken, maar ze vormen geen bewijs voor de rechtbank. Daar zijn brieven of e-mails voor nodig, en liefst ook foto-, film- of geluidsmateriaal. Anonieme meldingen voegen we wel toe aan het dossier, maar de rechter neemt ze niet mee in de uitspraak. Al met al kost zo’n procedure veel tijd, het vraagt een lange adem van de omwonenden. We begrijpen hoe moeilijk dat is, maar hopen toch dat zij niet het vertrouwen verliezen en blijven melden: bij ons en bij de politie. We hebben elkaar echt nodig! Het bijhouden van een overlastdagboek is een goed idee. Wat gebeurt er precies en hoe lang duurt het? Je hoeft er ’s nachts je bed niet voor uit; je weet de volgende ochtend nog wel of je vijf minuten of drie uur hebt wakker gelegen. Dat soort informatie is heel belangrijk.”
16
buurt
‘Ik heb al tien keer gebeld, dus nu weten ze het wel bij Zayaz’ ‘Jullie zetten hier maar alles neer’
‘Jullie zetten hier maar alles neer en wij zitten ermee’, is een uitspraak die we geregeld van huurders horen. Als sociale woningcorporatie zijn we er juist voor kwetsbare mensen. Door de bezuinigingen in de zorg, is er minder plaats in instellingen en komen mensen eerder terug in de wijk. Ook dat is geen keuze die we als Zayaz zelf maken, dat bepaalt de overheid. Het probleem is dat iedereen het recht heeft om in de wijk te wonen, maar niet iedereen daartoe in staat is. Als we alles hebben geprobeerd, maar iemand wil of kan echt niet zelfstandig wonen zonder overlast te veroorzaken, dan isuithuiszetting het laatste redmiddel.” Kortom, ingewikkeld, en geen gemakkelijke baan zeker? “Dat klopt, ik hoor soms: ‘wat een rotbaan heb jij’, maar als het lukt om samen met de omwonenden de rust terug te brengen, is het dankbaar werk. Hoe vervelend het ook is voor degene die het huis moet verlaten. Maar uiteindelijk is hij of zij zelf ook gebaat bij een passende woonvorm en meer begeleiding.”
‘Gelukkig klim ik weer een beetje op‘ Peter* woont sinds twee jaar in Den Bosch. Hij kwam zelf uit een moeilijke situatie en kreeg met urgentie een appartement toegewezen. “Vooraf werd mij verteld dat een buurman met psychische problemen nogal eens voor overlast zorgde. Omdat ik zelf hulpverlener ben, dacht ik heel optimistisch: dat kan ik wel aan, het zal wel meevallen. Vol goede moed trok ik in de woning. Toen ik ging kennismaken met de andere bewoners, zeiden ze al: veel sterkte, weet waar je aan begint. En inderdaad, het bleek allesbehalve mee te vallen. Buurman Joop* schreeuwde dag en nacht, bonkte op de muren, bedreigde mij en andere buurtbewoners. Er was zelfs al een bewoonster vanwege hem vertrokken. Hij vernielde auto’s en dreigde het huizenblok in de fik te steken. Waar ik gehoopt had een nieuwe start te maken, kwam ik in een nieuwe hel terecht. Ik probeerde hem te benaderen, te helpen, in gesprek te gaan, maar niets hielp. Door mijn werk weet ik hoe de hazen lopen, dus ik ben verschillende instanties gaan benaderen. Natuurlijk de politie en Zayaz, maar ook de GGZ, die verantwoordelijk was voor zijn begeleiding. Ik was er dagelijks mee bezig en inmiddels kwamen ook de andere buren bij mij met hun verhalen. Ik maakte verslagen en leverde ze in bij Hanny. We hebben een goede band gekregen, zij had veel aan mijn meldingen (meer dan 100!) en ik aan haar hulp; bij haar kon ik alles van mij af praten. Toen de uitzettingsprocedure eenmaal gestart was, kreeg ik een tijdelijke woning van Zayaz om tot rust te komen. Zodra Joop vertrokken was, kon ik terug, maar helaas waren mijn problemen daarmee niet over. Al die tijd heb ik op scherp gestaan, het kostte zoveel energie, dat ik daarna alsnog in een depressie raakte. Inmiddels heb ik mijn huis terug, met leuke nieuwe buren, en klim ik gelukkig weer een beetje op. Het heeft me veel gekost, maar ik kijk weer positief naar de toekomst.” * om begrijpelijke redenen hebben we de namen van de betrokkenen veranderd.
buurt
17
Minimale huurverhuurhoging Het zijn geen gemakkelijke tijden voor uw (en onze) portemonnee. Eerst de coronapandemie en nu de hoge inflatie en alsmaar stijgende prijzen. Om het wonen voor iedereen betaalbaar te houden, kijken we jaarlijks wat mogelijk is. Vorig jaar hebben we de huren niet verhoogd. Dit jaar berekenen we een minimale verhoging en alleen met het inflatiepercentage. Dat betekent een huurverhoging van maximaal 2,3%. Huurders die in de financiële problemen komen, kunnen vanzelfsprekend rekenen op onze hulp. Kijk op www.zayaz.nl/achterstand voor meer informatie.
Ik heb zonnepanelen. En nu? Goed nieuws: u hoeft niets te doen. • De installateur regelt de aanmelding bij het energiebedrijf. Krijgt u toch een brief van Enexis, dan kunt u die negeren. • Zonnepanelen hoeft u niet te onderhouden of schoon te maken. Ook niet als er een zandstorm voorbij komt of als het heeft gesneeuwd. Ga niet zelf het dak op en huur ook geen schoonmaakbedrijf in; de beschermlaag van zonnepanelen is kwetsbaar. • Benieuwd naar de opbrengst van uw panelen? Bij de installatie kreeg u de gegevens van een handige app. Gebruikt u de app nog niet en wilt u dit wel? Neem dan contact op met de installateur. Zij helpen u graag verder. • Bij storingen verschijnt er een melding op de omvormer. Bel het nummer dat hierop staat of neem contact op met de installateur. Kijk voor meer informatie op www.zayaz.nl/news/3372/
18
buurt
Dat is makkelijk praten Eén op de vier Nederlanders ergert zich wel eens aan de buren. Soms loopt het zelfs uit op een burenruzie. Buurtbemiddeling kan helpen om met elkaar in gesprek te gaan en samen tot een oplossing komen. Maar hoe mooi zou het zijn als we ruzie kunnen voorkomen? Kijk eens op www.datismakkelijkpraten.nl.
Alvast een paar tips: • • • • •
Blijf kalm Kies het juiste moment Leg uit wat het met u doet Zoek naar een oplossing waar jullie allebei tevreden mee zijn Maak duidelijke afspraken
bijbuurten
NK Tegelwippen, tegels eruit, groen erin!
Het Bossche Buurt Basketball is terug Samen met Heroes Den Bosch hebben we verschillende pleintjes in de Bossche wijken omgetoverd tot kleine basketballstadions. Spelers en coaches van Heroes Den Bosch geven hier clinics voor de jeugd tot 18 jaar. Lijkt het je leuk om mee te doen? Check de data op www.heroesdenbosch.com/bossche-buurt-basketball. Ervaring is niet nodig, enthousiasme wel!
Meer groen om ons heen is zo veel fijner en gezonder. Het zorgt voor meer koelte in hete zomers. En hoe minder tegels, hoe beter het regenwater in de grond kan zakken. Natuurlijk doet de gemeente ‘s-Hertogenbosch dit jaar weer mee aan het NK Tegelwippen. Vorig jaar verruilden we samen maar liefst 30.000 Bossche tegels voor groen. Dit jaar moeten dat er méér worden! Doet u mee? Meld het aantal gewipte tegels met een foto aan op www.nk-tegelwippen.nl. Ga ook aan de slag, zelf of samen met de buren! Net als Hennie en Henny:
Alles netjes afgevoerd Hennie en Henny Hermans: “Onze voortuin was bijna helemaal bestraat, met hier een daar een struik ertussen. Ik was al een tijdje van plan om daar eens iets aan te doen. Zodat ik van het onkruid tussen de stenen af was én voor het milieu natuurlijk. Maar ik zag er nogal tegenop: al die stenen eruit halen en voor 15 cent per kilo naar de Milieustraat brengen... Dus het NK Tegelwippen was een mooie oplossing. Alles is netjes afgevoerd en wij zijn heel blij met de nieuwe tuin! We krijgen er veel complimenten over in de straat.”
buurt
19
Doorstromen met voorrang Veel senioren willen best doorstromen naar een kleinere woning. Als die er is tenminste. Want dat valt niet mee in deze tijd. Aan de Klokkenlaan bouwen we een mooi, nieuw appartementencomplex. Deels met voorrang voor bewoners uit de wijk. Op de plek van de voormalige Gabriëlschool bouwen we in totaal 95 huurappartementen. Het grootste deel is voor de sociale verhuur. In 32 appartementen gaat Zorgorganisatie Philadelphia zorg bieden aan mensen met een verstandelijke beperking.
Veel geïnteresseerden
Huurders vanaf 65 jaar uit de Hambaken, Muziekinstrumentbuurt, Sprookjesbuurt en Edelstenenbuurt konden zich aanmelden voor een van de beschikbare 15 appartementen. En dat deden er heel wat. Van iedereen die aan de voorwaarden voldeed, viel de keuze op degenen die het langst in de wijk wonen.
Gezinnen met kinderen
We willen graag meer doorstroming en meer verschillende bewoners in de wijk. Bijvoorbeeld jonge gezinnen met kinderen. Voor hen zijn deze grotere woningen ideaal; vaak met tuin, dichtbij scholen en met plek genoeg om veilig buiten te spelen. Voor de senioren is een appartement een mooie kans om langer zelfstandig in de wijk te blijven wonen.
‘We riepen wel even hoera!’ Zo veel aanmeldingen voor vijftien appartementen. Peter en Marijke Toonen zijn de gelukkigen die er één wisten te bemachtigen. Al 42 jaar wonen ze in de Hambaken. Marijke: “We dachten wel eens over kleiner wonen, maar dat bleef een vaag idee. Ooit misschien. Tot onze dochter onlangs naar een appartement verhuisde. Ik stapte daar over de drempel en dacht: dát wil ik ook. Inmiddels hadden we het bouwbord bij de voormalige Gabrielschool gezien. Toen daarna de folder met de voorrangsregeling in de bus viel, ging het balletje rollen. We schreven ons in en het wachten begon. Spannend, want we wilden het inmiddels echt graag. Bij het verlossende telefoontje riepen we wel even hoera! Wat is er fijner dan een mooi appartement in je eigen wijk?” Lachend: “Dan krijg ik ook geen last van heimwee.” En nu duurt het nog wel even. “Ja, veel te lang. Voordeel is dat we al volop aan het opruimen zijn. En we hebben al mooie tegels en sanitair uitgekozen. We zijn blij verrast, er is veel meer keuze dan we dachten.”
20
buurt
Dit jaar 500 nieuwe Doorstromen metwoningen! voorrang Nieuwbouwwoningen, ze zijn meer dan hard nodig. Ondanks de hoge prijzen en de tekorten aan personeel en bouwmaterialen, bouwt Zayaz flink door. Dit jaar alleen al leveren wij 500 nieuwe woningen op. Een investering van ruim € 105 miljoen. De komende vier jaar volgen er nog eens minimaal 1.000 woningen. Zo komt er eindelijk weer wat ruimte voor de grote groep woningzoekenden met lage en middeninkomens in Den Bosch. Met een spiksplinternieuw thuis kunnen zij nieuwe stappen zetten en hun leven verder opbouwen. Want dat is de bedoeling! We hopen dat we in 2030 voldoende woningen hebben en nog nauwelijks wachttijden. De oplevering van de nieuwbouwwoningen is onderdeel van prestatieafspraken tussen de
gemeente en de woningcorporaties. In de Woonvisie staat dat er in de stad 10.500 extra woningen nodig zijn; de Bossche corporaties moeten er minimaal 3.150 bouwen in de sociale huursector. Zayaz neemt minstens de helft daarvan voor haar rekening. Vanzelfsprekend zijn alle nieuwe woningen zo duurzaam en energiezuinig mogelijk gebouwd.
Deze woningen zijn of worden binnenkort opgeleverd. De meeste zijn inmiddels toegewezen aan nieuwe bewoners. De woningen die nog beschikbaar zijn, vindt u op www.woonserviceregionaal.nl
Amadeiro
Zuiderschans
De Vlieger
Orthenpoort
Zuiderparkweg
Vlietdijk
62 studio’s voor 1 en 2-persoons huishoudens.
19 huurwoningen + 17 zorgappartementen.
20 huurappartementen + hostel met 38 woningen.
83 zelfstandige woningen met zorg + verpleeghuis.
41 studio’s en 68 tweekamerappartementen.
90 huurwoningen, balans tussen senioren/jongere mensen. buurt
21
projecten
Bouwen, bouwen, bouwen – dat ziet Zayaz de komende jaren als belangrijkste opgave voor de stad. Dit jaar leveren we zo’n 500 nieuwbouwwoningen op, een record! Meer hierover leest u op de vorige pagina. Maar we vergeten ook de bestaande woningen niet. Hieronder een aantal lopende renovatie- en onderhoudsprojecten op een rij. Een volledig overzicht vindt u op zayaz.nl/projecten.
Brandveiligheid Al onze woningen moeten brandveilig zijn. Zoals u kunt lezen op pagina 7, krijgen alle huurders daarom rookmelders. Woningen die nog niet aan de geldende brandveiligheidseisen voldoen, pakken we aan. Zo deden we dat begin dit jaar ook bij de Melkfabriek. Omdat het gebouw gestapeld is, houten vloeren en inpandige gangen heeft, is brandveiligheid hier extra belangrijk. De werkzaamheden waren behoorlijk ingrijpend voor de bewoners; naast het brandveilig maken, werd ook een aantal plafonds verlaagd. Sommige bewoners moesten daarom tijdelijk een andere plek zoeken in het pand. Het gebouw voldoet weer helemaal aan de eisen, een geruststellende gedachte! Lees meer over brandveiligheid en wat u zelf kunt doen op www.zayaz.nl/veilig-wonen
Kempenlandstraat Om onze woningen in goede staat te houden, is het belangrijk om ze goed te onderhouden. Zo ook de woningen in de Kempenlandstraat. Afgelopen jaar renoveerden we de lift en is het complex helemaal geschilderd. Ook de werkzaamheden aan het dak en voor de brandveiligheid voerden we vorig jaar uit. Bij 50 van de 66 woningen plaatste Eltag inmiddels rookmelders, en in de parkeergarage brengen we twee brandscheidingen aan. De bewoners hebben beperkt overlast van deze werkzaamheden. Op dit moment werken we aan het voegwerk aan de buitengevels.
Pieter de Hooghstraat en Pieter van Osstraat Aan de Pieter de Hooghstraat en Pieter van Ossstraat verduurzamen we 54 meergezinswoningen. De woningen krijgen betere isolatie en een deel van de woningen krijgt een groen dak. Daarnaast kunnen bewoners (tegen een beperkte huurverhoging) kiezen voor onder meer HR++ glas en zonnepanelen. Meer info: www.zayaz.nl/project/pieter-de-hooghstraat--pieter-van-ossstraat
Huize Agnes In het centrum van ‘s-Hertogenbosch staat het voormalige meisjesweeshuis Huize Agnes. Een prachtig, beeldbepalend pand, met daarin 32 woningen. Deze woningen waren hard toe aan een opknapbeurt; de werkzaamheden zijn inmiddels gestart. Als het werk klaar is, zijn de woningen bovendien beter geïsoleerd en energiezuiniger. Lees het verhaal van een van de bewoners op pagina 12. Meer info: www.zayaz.nl/project/huize-agnes
Hoge Slagen In 2021 voerden we in enkele woningen aan de Hoge Slagen werkzaamheden uit om lekkages te verhelpen. Hierbij werd duidelijk dat dit ook nodig is bij de andere woningen. Daarom vervangen we binnenkort bij alle woningen de gehele standleiding en liggende leidingen. De voorbereidingen hiervoor zijn inmiddels afgerond, binnenkort gaat aannemer Van Wijnen aan de slag. Meer info: www.zayaz.nl/project/hoge-slagen
22
buurt
De Haren heeft het (weer) De bouwkranen staan overal in de wijk. Er wordt gesloopt, gerenoveerd, onderhoud gepleegd en over een tijdje ook gebouwd. In alle onrust en drukte gebeurt er veel moois.
Verse eitjes voor de harde werkers
Alles weer als nieuw
Denken in oplossingen
Sloop, dat is geen kleinigheid
‘Kom binnen, koffie, thee, zelfgebakken cake?’, roept Truus meteen. Zij en haar man Jan zijn bewoners van het eerste uur. “De renovatie is goed gegaan, ik kan niet anders zeggen.” Veel last gehad van de troep? “Och, wij zijn niet zo kinderachtig. Zonder troep doe je niks en ze lieten het steeds netjes achter. Wij zorgen dat er altijd koffie en wat lekkers voor ze is. En Jan brengt soms eitjes van zijn eigen ‘kipkes’ naar Erik de uitvoerder. Voor tussen de middag, want die mannen werken hard, hoor!”
Wijkbeheerder Max Kreekel is een nieuw gezicht in De Haren en de bewoners beginnen hem al te kennen. Max omschrijft zichzelf als een positief mens, en denkt altijd in oplossingen. “Ik hoop iedereen in de wijk snel te kunnen spreken. Vooral ook de mensen die met plezier in De Haren wonen en die zich sterk maken voor hun wijk. Ik noem ze de ‘pareltjes van de wijk’. Mensen die zorgen voor verbinding. Daar word ik blij van.”
De renovatie is perfect verlopen, vinden Fari en Shirin. “We hebben alle opties laten uitvoeren, behalve de keuken. Die was net nieuw toen we hier in 2015 kwamen wonen. De mooie houten vloer namen we over van de vorige bewoners. De werklui gingen er zuinig mee om en dekten alles netjes af met zeil. We hebben zelf nog geschilderd, dus alles is weer als nieuw.” Fari is vooral blij met de isolatie en warmtevoorziening. Voor Shirin maken de veiligheidssloten het verschil. “Het voelt nu veel veiliger!”
Projectconsulenten Touria en Willemien begeleiden de huurders van de woningen die gesloopt worden. “We realiseren ons heel goed wat dat voor hen betekent”, zegt Touria. “Veel mensen wonen er al 40 jaar of zelfs langer, een groot deel van hun leven ligt hier. We helpen waar het maar kan. De meeste bewoners hebben inmiddels een aanbod voor een nieuwe woning, of zijn zelfs al verhuisd. Dat maakt indruk op de ‘achterblijvers’ en geeft ook wat ongeduld. We blijven goed in gesprek en zoeken voor iedereen de best passende woning. Want dat is het allerbelangrijkste, dat je weer kunt aarden op je nieuwe plek.” buurt
23
bloemetje voor...
‘Er staat al drinken koud voor de vuilnismannen’
“Bijna zestig jaar geleden was ik één van de eerste bewoners van de Kruiskamp; de koeien liepen hier nog in de wei. Ik ken iedereen die hier ooit gewoond heeft bij naam. Dus als ik naar de Helftheuvel ga voor een boodschap, kan ik gerust een paar uur uittrekken. Ik wil graag dat de buurt netjes blijft en vind het vreselijk als mensen zomaar spullen op straat dumpen. Dan vraag ik of de vuilnismannen het toch meenemen. Morgen wordt het warm, dus er staat al een pak drinken voor ze in de koeling. Ik loop dan wel vijf, zes keer naar buiten zodat ik ze niet mis!” Huurder Sissy Goutier
“Ik leerde Sissy Goutier kennen toen ze een hoge boom uit de voortuin wilde laten halen. Niet dat ze er zelf last van had, maar ze was bang dat die na een storm op een voorbijganger zou vallen. Dat het haar zelf geld zou kosten, deert haar niet. En dat typeert haar helemaal: altijd eerst zorgen voor de ander. Dat doet ze ook voor de vuilnismannen, groenbeheerders, de mensen van de riolering… iedereen die de wijk schoon en netjes houdt, kan rekenen op een kopje koffie of glaasje fris. En ieder ander trouwens ook! Een fijne buur die van harte een bloemetje verdient.” Wijkbeheerder Stephan de Laat
Meer weten? Kijk op zayaz.nl
buurt
24
