BOSSCHENAREN zorgen voor elkaar
Doe maar duurzaam
GROEN MAAKT BLIJ
buurt
1
M A G A Z I N E V O O R E N D O O R H U U R D E R S VA N Z AYA Z • J U N I 2 0 2 0
inhoud
3
Mohamed Acharki
4
Groen maakt blij
6
Bijbuurten
8
‘Mensen komen dichter bij elkaar’ Juist nu geniet je extra van het groen
Jaarverslag 2019 Zayaz in feiten en cijfers
10 Van depriplein naar groene gezelligheid
11
Het mocht wel wat fleuriger
Huisregels, hoezo saai?
Creativiteit in Muntelcarré
12 Levensgroot hart onder de riem
Werken aan de Helftheuvelflat
Bosschenaren zorgen voor elkaar
14 Crew Against Corona 16 Doe maar duurzaam
Zonnepanelen, groene daken en een aardgasvrije wijk
18 Bijbuurten 20 Tegels eruit, groen erin!
Groen doet goed, beter dan dat saaie grijs
21 Wendy werkt in de zorg
‘Het laat je niet los’
22 Nieuwbouw en onderhoud
Projecten op een rijtje
‘Met gevaar voor eigen leven’
24 Bloemetje voor Marijke
COLOFON Buurt verschijnt twee keer per jaar voor alle huurders van Zayaz. Redactieadres Buurt Postbus 488, 5201 AL ’s-Hertogenbosch Redactie Marjon van Dinther (Zayaz), Chantal Wuijster, Skrebbel Communicatie, Laura van der Burgt Ontwerp & lay-out Plan C, Irene Pijnenburg Fotografie Marc Bolsius Drukwerk DekkersVanGerwen Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen.
aan het woord
Twee kanten De coronacrisis raakt veel mensen in het hart. In het ergste geval verliezen ze een dierbare of worden ze zelf ziek. Maar ik denk ook aan de mensen die eenzaam zijn, de zelfstandigen of flexwerkers die geen inkomsten meer hebben, de alleenstaande ouders die hun kinderen thuis lesgeven en tegelijkertijd zelf moeten werken. En zeker ook de kwetsbare gezinnen en kinderen in de knel. Er is veel leed en dat raakt me diep. En mij niet alleen. Ik merk dat de collega’s bij Zayaz er alles aan doen om er voor de huurders en elkaar te zijn. Dat hoef ik niet te vragen, dat gebeurt vanzelf. Ze helpen mensen op weg naar voorzieningen van de overheid of proberen zorgen weg te nemen over de betaling van de huur. Ze kijken per situatie wat nodig is en zorgen voor oplossingen, dat vind ik fantastisch. Daarnaast zetten veel collega’s zich in als vrijwilliger, bijvoorbeeld in een belteam voor mensen die zomaar een praatje willen maken. Ik zie veel creativiteit om me heen. Er blijkt zoveel meer mogelijk dan we dachten. Medewerkers die huurders te woord staan vanuit huis, het werkt prima. Een huurovereenkomst ondertekenen kan ook digitaal. En nieuwe bewoners die in het weekend via een kluisje de sleutel ophalen en zelfstandig de woning bezichtigen; dat hadden we toch een half jaar geleden niet kunnen bedenken! Het zijn nieuwe oplossingen waar we van kunnen en willen leren. Zo bekeken heeft deze tijd ook een mooie kant. Minder welvaart verbroedert, er gaat iets open in mensen. Ik ken dat gemeenschapsgevoel vanuit mijn jeugd in Marokko; in moeilijke tijden willen mensen voor elkaar zorgen. We zien dat nu overal. Buren die naar elkaar omkijken, organisaties die meer dan ooit klaarstaan voor hun klanten, cliënten of huurders. We komen dichter bij elkaar, je voelt een nieuwe warmte. Laten we dat vasthouden.
Mohamed Acharki
buurt
3
Een geveltuintje, dĂĄt staat leuk
Een geveltuintje is een strook groen tegen de voorgevel van uw woning. Zo’n mini-tuintje mag u zelf aanleggen: een paar tegels eruit, goede grond en planten erin, klaar! Er is geen toestemming voor nodig, maar er zijn wel een paar spelregels, u vindt ze op onze website.
4
buurt
samenwerking
Groen maakt blij! De natuur lijkt dit voorjaar uitbundiger dan ooit. Volop zon, strakblauwe luchten en groener dan groen. Krijgt de natuur wat extra ruimte in deze stille tijd? Of lijkt het maar zo, omdat we extra naar buiten verlangen? Juist nu we niet kunnen gaan en staan waar we willen, geniet je meer van het groen dicht bij huis. Ons ‘nieuwe’ hoveniersbedrijf T&G Groep zorgt ervoor. Net iets anders dan anders. Stephan de Laat van Zayaz:
Raymond van den Heuvel van T&G Groep:
‘Fijn als mensen meedenken’
‘We zijn een beetje eigenwijs’
Stephan is een van onze wijkbeheerders. Hij is veel buiten te vinden en waar het maar kan, betrekt hij bewoners bij groene plannen. Hij vertelt: “Zayaz beheert niet alleen woningen, maar ook veel buitenruimtes. Denk aan binnentuinen van complexen, pleintjes, plantsoenen en parkeerplaatsen. We zijn op veel plekken bezig om die groener te maken. Soms benaderen bewoners ons uit zichzelf – wat we heel fijn vinden! – en vaak vragen we hen om mee te denken. Want je merkt: als je betrokken bent bij je omgeving ga je er ook meer om geven.” Vergroenen is écht nodig, legt Stephan uit. “Door de klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met extreem weer, zoals hitte, droogte, storm en heftige hoosbuien. Meer groen houdt de warmte beter tegen dan tegels en beton, het regenwater loopt beter weg, het trekt vogels aan én zorgt voor een schonere lucht. En het is bewezen: mensen zijn gelukkiger in een groene omgeving. Daarom zijn we altijd benieuwd naar de ideeën en wensen van onze huurders. Vervolgens werken we de plannen uit met T&G Groep. Sinds een jaar zijn zij ons vaste hoveniersbedrijf. En dat bevalt uitstekend.”
Dat is wederzijds, horen we van T&G Groep voorman Raymond van den Heuvel. “Wij werken wat anders dan de meeste groenbedrijven, we zijn een beetje eigenwijs”, vertelt hij. “We bepalen niet vooraf dat we die week hier snoeien en die week daar maaien. Met Zayaz hebben we afgesproken dat we steeds kijken wat waar nodig is. Minder op vaste momenten en meer passend bij de wensen van de bewoners. We werken met vaste teams. Daardoor worden onze vakmensen vertrouwde gezichten in de wijk, leren we de bewoners steeds beter kennen en weten we wat belangrijk voor hen is. Zo zie je bij een seniorencomplex dat mensen enorm genieten van kleurige bloemen en bloeiende planten. Zij willen graag dat het netjes is en trekken aan de bel als ze zien dat een plant niet wil groeien. In een buurt waar kinderen graag op een grasveld spelen, maaien we een keer extra, bij complexen met veel jongeren zorgen we bijvoorbeeld dat er genoeg ruimte is voor fietsen. Het zou helemaal mooi zijn als het groen buiten echt van ons samen is en dat bewoners ook af en toe een beetje bijspringen. Zoals bij grote hitte, dan kunnen we niet overal tegelijk zijn. Hoe fijn is het als bewoners dan even water gieten bij droge plantjes? Het is een andere manier van kijken, maar het past precies bij ons en bij Zayaz.”
Zelf aan de slag Uw tuin, balkon of gevel groener maken is makkelijker dan u misschien denkt. En het hoeft niet veel te kosten. • • • • • • •
Onze belangrijkste tip: minder tegels, meer groen! Het staat niet alleen gezelliger, het is ook stukken beter voor het milieu. Op www.zayaz.nl/duurzame-buurten vindt u een filmpje met tips van tv-tuinman Lodewijk Hoekstra. Bedek de bodem met plantjes of schors. Zo voorkomt u onkruid. Geef planten water uit uw eigen regenton. Sluit de regenton aan op de regenpijp van bijvoorbeeld uw berging. Ook op uw balkon is vast plaats voor wat fleurige bloembakken. Heeft u niet het juiste tuingereedschap? U kunt het bij ons gratis lenen. Kijk ook eens op huisjeboompjebeter.nl voor groene ideeën.
Stephan de Laat en Raymond van den Heuvel buurt
5
Stappen vooruit in De Haren AIRCO in huis Onze zomers kunnen tegenwoordig bijzonder heet zijn. Veel huurders willen daarom een airco in hun woning aanbrengen. Dat mag, maar onder voorwaarden. Vraag dus altijd eerst toestemming, voordat u in actie komt.
Meer informatie vindt u hier: www.zayaz.nl/Regels-woningaanpassing en hier www.zayaz.nl/airconditioning
6
buurt
We gaan de woningen in de wijk De Haren verbeteren. Dit jaar zetten we de eerste stappen. We richten een modelwoning in en hangen nestkasten op in de omliggende wijken, zodat de vogels tijdens de renovatie een ander veilig plekje kunnen vinden. Samen met bewoners onderzoeken we hoe we hen meer keuzemogelijkheden in het project kunnen geven. We willen in 2021 met de werkzaamheden starten.
Meer kans op huurtoeslag! Sinds begin dit jaar hebben meer mensen recht op huurtoeslag. Daarvóór kon een kleine stijging van het inkomen al betekenen dat u geen recht meer had op deze toeslag. Dat is nu anders: gaat uw inkomen omhoog, dan loopt de huurtoeslag langzaam terug tot nul. Wilt u weten of u (toch nog) recht heeft op huurtoeslag? Maak dan een proefberekening op www.belastingdienst.nl.
bijbuurten
Proef: verhuizen = verduurzamen Wij werken er hard aan om onze woningen nog duurzamer te maken. Op dit moment onderzoeken we hoe je dat het beste doet als een woning van de ene huurder naar de andere overgaat. In die tussenperiode woont er niemand, dus kun je veel doen met zo min mogelijk overlast. In de Sprookjesbuurt leverden Toevast en Van der Meijs de eerste verduurzaamde woning op. Inclusief zonnepanelen! Wij hopen dat de toekomstige huurder er blij mee is. En dat we snel meer woningen op deze manier kunnen verduurzamen.
De Tondeldoos 17 had de primeur
Makkers van de Graafse Akker Midden in de Graafsewijk, naast De Graafse Hof, ligt een groene akker voor de hele buurt. Bewoners komen er samen om groente en fruit te telen, te oogsten en elkaar te ontmoeten. Iedereen kan Makker van de Graafse Akker worden, ook supporters zijn welkom! Door het coronavirus is de tuin nu minder open dan normaal, dus kijk voor de actuele informatie op www.facebook.com/degraafseakker.
buurt
7
ZAYAZ IN 2019 Ons jaarverslag laat zien wat Zayaz in 2019 heeft gedaan. De belangrijkste informatie staat in dit overzicht. Bijvoorbeeld over onze inkomsten en uitgaven. In 2019 gaven wij iets minder geld uit dan er binnenkwam. Net als bij andere woningcorporaties bestaat het grootste deel van onze inkomsten uit de huur. Daarnaast verkopen we elk jaar een beperkt aantal woningen. Deze inkomsten investeren wij in het bouwen van nieuwe woningen. En gebruiken wij voor het beheren, onderhouden en verbeteren van bestaande woningen en leefbare wijken.
WAAR GAAT DE HUUR NAARTOE? €1 € 71
Gemiddeld per verhuureenheid
€ 14 € 141 € 516
€ 75
€ 51 € 44 € 16
€ 114
€ 84
Inkomsten
Huuropbrengsten Verkoopopbrengsten Storting leningen en opbrengsten financiële vaste activa Servicecontracten
Uitgaven
Onderhoud Belastingen en heffingen Nieuwbouw Rentelasten Renovatie en verduurzaming Beheer- en algemene kosten Servicecontracten Leefbaarheid
€ 100
GEMIDDELDE WACHTTIJD REGIONAAL aanbodmodel
8,46 jaar
8,30 jaar
2019
2018
lotingmodel
1,75 jaar
2,20 jaar
2019
2018
De tabel toont de gemiddelde wachttijd regionaal. Want in 2019 zijn bij WoonService ook corporaties aangesloten die woningen aanbieden buiten de gemeente ’s-Hertogenbosch.
8
buurt
TEVREDENHEID BEWONERS
Per maand
€ € €
516 € 51 € 44 €
€
16 €
Per maand
€ € € € € € € €
141 114 100 84 75 71 14 1
€ € € € € € € €
2019
2018
nieuwe bewoners
7,7
7
een reparatie melden
7,4
7,1
vertrekkende bewoners
7,4 7,5
Per jaar
6187 614 534 189
Per jaar
1688 1370 1197 1014 903 846 174 13
Cijfers uit de Aedes Benchmark 2019
BOUWEN EN RENOVEREN In € 1.000
€ € €
12.685 17.409 450
nieuwbouwwoningen opgeleverd
208 60
renovatie nieuwbouw gedeelde woningen woningen gerenoveerd
ONDERHOUD LEEFBAARHEID
€ 332.000
Voor inzet wijk- en complexbeheerders, aanpak van overlast en investeringen in veilige en leefbare wijken.
In € 1.000
€ 13.600 € 9.200 € 22.800
planmatig onderhoud reparatie- en mutatieonderhoud totaal
DUURZAME WONINGEN De Energie-Index (EI) laat zien hoe energiezuinig een woning is.
Aantal woningen in procenten
EI ≤ 0,6 / Label A++
1%
0,6 < EI ≤ 0,8 / Label A+
1%
0,8 < EI ≤ 1,2 / Label A
21%
1,2 < EI ≤ 1,4 / Label B
20% 41%
1,4 < EI ≤ 1,8 / Label C 11%
1,8 < EI ≤ 2,1 / Label D 4%
2,1 < EI ≤ 2,4 / Label E 2,4 < EI ≤ 2,7 / Label F
1%
EI > 2,7 / Label G
0% 0
10
30
20
50
40
FINANCIËLE CIJFERS In € 1000
resultaat eigen vermogen totaal vermogen
€ € €
131.304 1.618.769 2.105.190
Meer lezen? Kijk op www.zayaz.nl/jaarverslag buurt
9
Een saai, grijs Oostblokplein, zo noemden Sien en Eveline het, toen we hen in mei 2018 spraken. Dat moest anders kunnen, volgens de Orthense bewoonsters. En dat klopt. Wat een verschil!
Van ‘depriplein’ naar groene gezelligheid Nadat de buurvrouwen aan de bel trokken bij Zayaz en de gemeente, kwamen er al snel drie ontwerpen op tafel. Samen met de buurt kozen ze voor veel groen, een pad, een bankje en ruimte voor activiteiten. Op verzoek van Sien, Eveline en Corrie, die inmiddels ook betrokken was, werd de beplanting later toch nog wat aangepast. “We hadden hier en daar rondgekeken en bedacht dat we niet zo’n ratjetoe aan groene struiken wilden. Het moest wat fleuriger. Dus hebben we zelf een nieuw voorstel gedaan met bloeiende planten. Netjes binnen het budget natuurlijk.”
Goed voor het klimaat
Een aantal buurtbewoners heeft al met elkaar geproost op het nieuwe plein. En de andere activiteiten? Die komen vast vanzelf als het weer kan, verwachten de initiatiefneemsters, dat moet
nog groeien. “We zien wel dat iedereen ervan geniet; ouderen lopen een extra rondje, kinderen spelen er.” En daarbij, benadrukken ze, het gaat niet alleen om de gezelligheid. Met meer groen in de buurt willen ze ook bijdragen aan een beter klimaat. Aan een goede waterafvoer door minder tegels, meer vogels, vlinders, bijtjes en andere insecten. In koor: “Voor de biodiversiteit!” Bij de gemeente vroegen ze subsidie aan voor nog wat extra wensen. En zo staat er inmiddels een duurzaam bankje, gemaakt van restafval, een lantaarn en verschillende vogel- en insectenhuisjes. Depri werd je ervan, zei Sien destijds. Hoe anders is dat nu? Eveline: “Als ik nu ’s morgens naar buiten kijk, word ik gelijk blij.” Zayaz en T&G zorgen voor het groot onderhoud van het plein en de bewoners houden het zelf netjes en schoon. Sien: “Hartstikke dik tevreden zijn we ermee!”
Voor
Na
10
buurt
‘Hartstikke dik tevreden zijn we ermee!’
Huisregels, hoezo saai? Je kent ze wel, van die borden met huisregels waar geen mens ooit naar kijkt. Fieke de Leeuw, bewoonster van het Muntelcarré: “Je gaat niet samen gezellig in de hal die ‘twintig geboden’ staan lezen.” Een rommelige entree, overal fietsen, vreemden die zomaar binnenlopen, het zijn van die terugkerende ergernissen van veel appartementbewoners. Elkaar aanspreken is niet altijd makkelijk en dat A4-tje op het prikbord lost ook niets op. In de bewonersjaarvergadering kwam het opnieuw aan de orde, vertelt Fieke, die ook voorzitter is van de huurdersvereniging. “We hebben onze vragen bij Zayaz neergelegd en zo kwamen we in contact met Erik Vink.”
Vier mooie lichtbakken met tekeningen en de huisregels in een vriendelijk rijm. En het werkt. De nieuwe regels vallen op, bij bewoners én bezoekers, en brengen het gesprek op gang. Want dat is waar het uiteindelijk om gaat, vat Erik samen: “Fijn samenleven en gewoon een beetje rekening houden met elkaar.” Bewoners blij en Zayaz blij! We bekijken daarom op welke andere plekken in de stad dit ook een goed idee is.
Praatje in de hal
Erik is social artist, een bevlogen kunstenaar die met zijn werk graag iets bijdraagt aan het dagelijks leven van mensen. En dat begint altijd met een goed gesprek. Dus bracht Erik een paar dagen door in de entree van het Muntelcarré, waar hij met zo’n zestig bewoners een praatje aanknoopte. “Al snel bleek dat iedereen hier graag woont. Een mooi uitgangspunt, want dan kun je samen kijken hoe het nog beter kan.”
Resultaat mag er zijn
Fieke: “Op het oude bord stonden wel twintig regels, veel te veel en niet allemaal even vriendelijk. We kwamen erop uit dat er in ons complex vier zaken écht aandacht vragen: geluidsoverlast, fout geparkeerde fietsen, zwerfafval en ongewenste bezoekers.” Erik ging ermee aan de slag en het resultaat mag er zijn. buurt
11
Levensgroot hart onder de riem Orly & Endevoets is één van de aannemers met wie we veel en graag samenwerken – en dat al vijfentwintig jaar. Bij het onderhoud aan de Helftheuvelflat verrasten ze ons én de bewoners. We spreken Esther van Herk, communicatieadviseur bij Orly & Endevoets. Niet toevallig, want communicatie staat hoog in het vaandel bij deze aannemer. “We vinden het belangrijk dat bewoners weten waar ze aan toe zijn bij werkzaamheden. Daarnaast willen we Zayaz, in goed overleg, graag zorgen uit handen nemen.” Esther was dan ook vanaf het begin betrokken bij het project aan de Helftheuvelflat, waar de galerijvloeren worden hersteld. Na de aankondigingsbrief van Zayaz zorgde Orly voor een bewonersbrochure, en ook bij de informatiemiddag waren de bouwers van de partij.
Voor elkaar zorgen
Bij dit soort werkzaamheden beschermt een steigerdoek de vakmannen en materialen tegen stof, zon en regen, legt Esther uit. “Zo’n doek is enorm groot en valt dus flink op, maar in deze tijd voelde het niet goed om er reclame voor onszelf op te zetten. In deze flats wonen veelal wat oudere en soms kwetsbare mensen. Precies degenen voor wie we nu met elkaar goed moeten zorgen. We kozen ervoor om hen, maar zeker ook de mensen in de zorg, een hart onder de riem steken met deze mooie boodschap.”
Van steigerdoek tot tas
Zoveel vierkante meter steigerdoek straks zomaar weggooien, dat vinden ze bij Orly wel erg zonde.
12
buurt
“Dus gingen we nadenken: wat kunnen we doen met dit stevige materiaal met een verhaal? Zo ontstond het idee om er tassen van te maken, als het doek straks zijn diensten bewezen heeft. We gaan verspilling van dit materiaal tegen én er zijn weer minder plastic tasjes nodig. Bovendien worden de tassen gemaakt in een sociale werkplaats. Mooi toch? De tassen zijn natuurlijk bedoeld voor de bewoners. Zijn er nog over, dan maken we er bijvoorbeeld de Voedselbank blij mee.”
Bloempot op het raam
Natuurlijk gebeurt niet alles tegelijk op de zeven galerijen. Om de bewoners goed op de hoogte te houden van wat er wanneer gebeurt en of er overlast zal zijn van geluid en/of stof, kwamen er vrolijk gekleurde informatiezuilen op elke verdieping in het trappenhuis. Wie toch nog vragen heeft kan een bordje in de vorm van een bloempot voor het raam hangen. Voorman Bertus belt dan zo snel mogelijk aan om de vraag te beantwoorden. “Bewoners kunnen dan direct bij ons terecht. NIET THUIS, Dat is voor iedereen makkelijker. WEL EEN VRAAG? Het is weer eens wat anders, doet wat het moet doen en we krijgen erg leuke reacties van de bewoners.”
samenwerking Het werk In de Helftheuvelflat hebben meerdere bewoners te maken met een lekkage in de woning, aan de kant van de galerij. Dat komt doordat er regenwater onder de vloer loopt. Daarnaast is er schade aan verf en beton ontstaan bij de aansluiting van de galerijhekken. Ook dit herstellen we.
Helaas bleken de doeken voor wat overlast te zorgen bij een aantal bewoners; ze beperkten de lichtinval in hun keukens. Dit signaal hebben we serieus genomen. We vroegen bewoners daarom te stemmen. Op dit moment wachten we de resultaten hiervan af. Wanneer het grootste deel van de bewoners tegen de doeken stemt, halen we ze weg. De tassen die ervan gemaakt worden, gaan sowieso naar de bewoners.
Dit zijn enkele vrijwilligers die de coรถrdinatie deden bij dit initiatief. Kijk voor alle mooie initiatieven op Facebook @crewagainstcoronadenbosch
14
buurt
burgerinitiatief
Crew Against Corona
Bosschenaren zorgen voor elkaar Door het coronavirus houden we meer afstand van elkaar. Tegelijkertijd hebben we elkaar meer dan ooit nodig. Dat is de gedachte achter Crew Against Corona, één van de mooie initiatieven in de stad. Heel wat Bosschenaren blijken graag een handje toe te steken. Crew Against Corona werd gestart door Afi de Haan en Cécile Cremer. Afi vertelt: “Naast mijn werk ben ik een dag in de twee weken vrijwilliger voor ouderen in aanleunwoningen. Ik zie hoe eenzaam mensen soms kunnen zijn, in deze tijd al helemaal. Dus wilde ik graag iets meer doen. Samen met een paar vriendinnen heb ik briefjes rondgebracht waarin we onze hulp aanboden. Op het Facebookbericht dat ik daarover plaatste, kwamen zoveel enthousiaste reacties dat we dezelfde dag nog besloten om het burgerinitiatief op te richten.”
Van babbels tot boodschappen
Inmiddels heeft de Crew meer dan 120 vrijwilligers en in elke wijk een eigen coördinator. Om de gratis dienstverlening overzichtelijk te houden zijn er drie groepen vrijwilligers actief. • Boodschappendienst Voor mensen die niet naar buiten kunnen of durven. Naast de gewone boodschappen, halen of brengen de vrijwilligers ook medicijnen, maaltijden of post. En waar nodig laten ze de hond uit. (Bel 06 27 90 27 08) • Bossche babbel Deze gezellige groep vrijwilligers zit klaar voor een telefonische babbel of een luisterend oor. (Bel 06 38 51 62 12) • Hartverwarmende post Tientallen creatievelingen knutselen of schrijven brieven, kaartjes en tekeningen. De Crew zorgt dat ze goed terecht komen, bijvoorbeeld bij aanleunwoningen, ziekenhuizen, verpleeghuizen of een instelling voor kwetsbare kinderen. (Bel 06 10 63 20 67)
Durf te vragen
Waar het maar kan koppelt Crew Against Corona mensen en ideeën aan elkaar. “Iedereen wil helpen: instellingen, scholen, lokale ondernemers, jongeren. Iemand bood pas 40 maaltijden aan, onze partner Farent weet dan precies wie we daar blij mee kunnen maken. En op kosten van de gemeente ’s-Hertogenbosch konden we in de hele stad een kaartje in de bus doen – gedeeltelijk gesponsord door MultiCopy, hoe mooi is dat?” Naast Farent werkt Crew Against Corona samen met Zayaz, Bij Katrien, PowerUp073 (jongeren), Stichting Met je Hart (voor ouderen) en verschillende buurtverenigingen zoals De Helftheuvel, de Vughterendijk en de Groote Wielen in Rosmalen. Kortom, Crew Against Corona loopt als een tierelier. Tegelijk merkt Afi dat mensen het moeilijk vinden om hulp te vragen. “Soms schamen ze zich, willen niet zwak of kwetsbaar zijn. Maar in deze tijd zijn we allemaal een beetje kwetsbaar, toch? Dat zegt niets over wie je bent, maar gewoon dat je nu even hulp nodig hebt.”
Steentje bijdragen
Ron Piepers van Zayaz: “Al snel nadat ons kantoor sloot en wij vanuit huis gingen werken, gaven collega’s aan dat ze graag een steentje willen bijdragen. Om niet opnieuw het wiel uit te vinden, zijn we gaan kijken welke initiatieven er al waren. Zo kwamen we terecht bij Crew Against Corona. Dat klikte meteen: voor ons fijn om aan te kunnen sluiten, en voor hen om in één keer 14.000 extra huishoudens te kunnen bereiken. We hebben samen een flyer gemaakt en deze naar al onze huurders verzonden. Ook hing wijkbeheerder Stephan de flyers op in onze complexen. ”En werkt het? “Zeker, ik werd net nog gebeld door een mevrouw van 83 jaar. Ze had eigenlijk een vraag over het stallen van haar scootmobiel; dat pakt onze klantenservice op. Ik vroeg hoe het verder met haar ging en ze vertelde dat ze hartpatiënt is en nog zelf voor haar man zorgt. Alleen de boodschappen, dat was lastig… Haar doorverwijzen naar de boodschappendienst was een inkoppertje!” Naast de telefoonnummers van de drie diensten hierboven, heeft ook Zayaz een speciaal telefoonnummer geopend 073 648 27 99. U kunt ook mailen naar samentegencorona@zayaz.nl
buurt
15
Doe maar duurzaam Duurzaamheid is meer dan energie besparen. Het gaat ook om een groene, schone en fijne leefomgeving. Daarom hebben we in onze stad samen met de gemeente, het Stedelijk Huurdersplatform en de andere corporaties een Duurzaamheidsakkoord gesloten. Op verschillende plekken experimenteren we met nieuwe initiatieven. We lichten er hier een paar uit.
Zonnepanelen
Groene daken
Op dit moment leggen we al zonnepanelen op onze nieuwbouwwoningen. Ook bieden we ze aan in renovatieprojecten. Uiteindelijk willen we dat zoveel mogelijk huurders kunnen kiezen voor deze manier van energiebesparing. We zijn met een proef gestart om te onderzoeken hoe we dat het beste kunnen doen. Hiervoor benaderen we ongeveer 300 huurders. Deze adressen zijn niet zomaar gekozen, er zijn drie belangrijke voorwaarden: het dak moet geschikt zijn voor zonnepanelen, er mogen de komende jaren geen werkzaamheden aan het dak gepland zijn en de ligging ten opzichte van de zon moet goed zijn. Voor de proef gaat KiesZon uit Rosmalen (onderdeel van Greenchoice) de zonnepanelen voor ons leggen en onderhouden. Met de kennis en ervaring die we opdoen, gaan we verder. Want we weten dat veel bewoners graag zonnepanelen zouden willen.
Maar, er kan nog meer met een dak: mos en planten erop! Naast zonnepanelen zijn we ook bezig met een proef om woningen met een schuin dak te voorzien van groene daken. We hebben dat al eerder gedaan op platte daken, en zijn benieuwd hoe dat werkt met schuine daken, ook op de lange termijn. Een groen dak isoleert beter; het koelt bij hitte en dempt geluid. Ook houdt het water vast bij regen waardoor het riool minder wordt belast. En, ook niet onbelangrijk, betere isolatie scheelt energiekosten en is dus goed voor uw portemonnee. Hoewel het oude dak geheel gestript wordt, kunnen bewoners tijdens de werkzaamheden gewoon in hun huis blijven. De aannemer let goed op het weer, zodat er zo snel mogelijk gewerkt kan worden. En: ook op een groen dak kunnen zonnepanelen geplaatst worden.
Ook hier geldt helaas: door het coronavirus ligt een aantal projecten stil. Zodra het weer kan gaan we natuurlijk Wilt u meer informatie over deze en andere duurzame projecten? Mail naarWilt klantenservice@zayaz.nl ofdeze bel en andere duurzame projecten? voortvarend verder. u meer informatie over met projectleider Richard van Maarschalkerwaard Mail naar klantenservice@zayaz.nl of bel met projectleider Richard van Maarschalkerwaard 073 â&#x20AC;&#x201C; 648 24 00 073 â&#x20AC;&#x201C; 648 24 00
16
buurt
Een geweldige buurt, zo noemt Ed Boschman zijn wijk ‘t Zand. En dat weet hij als geen ander; eind jaren ’80 woonde hij als student een paar jaar in de De woningen zijn niet groot of comfortabel, maar charmant en betaalbaar. Vroeger was het hier vrij kaal en de sfeer heel anders. De nu leeft de wijk, de mensen zijn betrokken bij elkaar en hebben zorg voor de leefomgeving. Is het mooi weer, dan is iedereen buiten. Onze Groengroep ’t Zand kleurt de wijk steeds groener, met een buurttuin, rozenplantdagen en geveltuintjes. En niet te vergeten het succesvolle protest tegen het kappen van de platanen langs de Boschveldweg.”
proef
wijk, en inmiddels alweer sinds 1997. “De buurt is alsmaar leuker geworden.
De projectgroep ’t Ecozand is een initiatief van bewoner William Droog, vanuit de overtuiging dat we duurzamer moeten gaan leven om de aarde goed achter te laten voor onze nakomelingen. Een mooie gedachte. Het plan om de wijk energieneutraal te maken krijgt enthousiaste bijval van zowel de bewoners, als van de gemeente en woningcorporaties. U leest er alles over op de website www.ecozand.nl en www.tzanddenbosch.nl
Aardgasvrije wijk ‘t Zand De rijksoverheid wil onderzoeken en leren wat er allemaal komt kijken bij het aardgasvrij maken van wijken. Hieruit ontstond de landelijke subsidieregeling ’proeftuin aardgasvrije wijken’. De gemeente ’s-Hertogenbosch wil hier graag aan meedoen en koos de wijk ’t Zand uit voor de subsidieaanvraag. Het gaat om 500 woningen, waarvan er ongeveer 350 van Zayaz zijn. Een groep bewoners van ’t Zand nam hiervoor zelf het initiatief. Deze projectgroep met de naam ’t Ecozand heeft een concreet plan voor een warmtenet en een energiecoöperatie. We geven hier graag alle medewerking aan! Tegelijkertijd is het een spannend traject omdat het helemaal nieuw is. We zijn blij dat we de ruimte krijgen om te ontdekken hoe we straks ook onze andere wijken makkelijker aardgasvrij kunnen maken.
‘Vanuit de overtuiging dat we duurzamer moeten gaan leven om de aarde goed achter te laten voor onze nakomelingen’
Kijk ook op www.aardgasvrijewijken.nl.
buurt
17
Videoboodschap
op maat
Open verbrandingstoestellen De afgelopen drie jaar haalden we bij zo’n 200 huizen open verbrandingstoestellen weg. Dat deden we niet voor niets: deze kunnen als (bij) verwarming gevaarlijk zijn. Een open verbrandingstoestel haalt de zuurstof die nodig is voor de verbranding van gas uit de woning. Als het toestel niet goed aangesloten of onderhouden is, kan ongemerkt het gas koolmonoxide (CO) vrijkomen. Dit gas kun je niet zien of ruiken, maar is erg giftig. Heeft u nog zo’n toestel in huis? Laat het ons weten. Dan kunnen we komen kijken en ervoor zorgen dat u veilig kunt wonen.
18
buurt
Om onze huurders nog beter te informeren, maken we sinds januari interactieve video’s. Bijvoorbeeld over de huurverhoging. In de video leggen we uit waarom de huurverhoging nodig is. En ziet u ook hoe u bezwaar kunt maken, of huurverlaging aanvraagt. De video is interactief: u kiest zelf welke informatie u wilt zien. Zo ziet u altijd een versie van de video die past bij uw situatie. Via een speciaal platform kunnen wij zien hoe vaak onze video’s worden bekeken en wat de kijkers ervan vinden. Als het nodig is, kunnen we ze eenvoudig aanpassen. Zo helpen we u steeds meer op maat.
Bekijk de video via www.zayaz.nl/huurverhoging.
Financiële problemen door coronacrisis?
Samen komen we eruit
De coronacrisis raakt sommige huurders direct in hun portemonnee. Dreigt u in de betalingsproblemen te komen? Wacht niet te lang! Neem contact met ons op, dan zoeken we samen naar een oplossing. Zo helpen we u om uw financiële situatie op een rijtje te zetten, soms kunnen de regelingen van de overheid al uitkomst bieden. Kunt u de huur nu even niet betalen? Dan kan uitstel van betaling een oplossing zijn. Als de situatie langer duurt, kunnen we bijvoorbeeld kijken naar huurbevriezing of huurverlaging. U hoeft in geen geval bang te zijn dat u in deze periode op straat komt te staan.
bijbuurten
Gezocht:
groene Groote Wielenaar Voor het uitleenpunt van tuingereedschap in de Groote Wielen zoeken we een nieuwe vrijwilliger. Woont u in de Groote Wielen en houdt u van groen? Als vrijwilliger kunt u uw buurtgenoten vooruit helpen met allerlei gereedschap, zoals een elektrische heggenschaar, tuinslang, grasmaaier of hogedrukreiniger. Het uitlenen gaat op afspraak; u krijgt de sleutel van het gereedschapshok. Zo bent u niet gebonden aan vaste tijden.
Meer weten?
Neem contact op met Henk van Gemert, h.vangemert@zayaz.nl of (073) 648 26 81.
Voorkom brand
In december 2019 is er in drie van onze woningen brand geweest. Een vreselijke ervaring voor de bewoners en omwonenden. Gelukkig kunnen we zelf veel doen om ons huis brandveiliger te maken. Zoals rookmelders plaatsen, dat redt levens! Om de gevolgen te beperken als het toch misgaat, is het goed om een inboedelverzekering af te sluiten, zodat u in elk geval een nieuwe start kunt maken.
Op www.zayaz.nl/veilig-wonen vindt u een folder met checklist.
buurt
19
Groen doet goed, beter dan dat saaie grijs. Dat weet ook Huurdersvereniging Vijfde Donk. Dus gingen ze samen aan de slag.
Tegels eruit, groen erin! Twee jaar geleden knapten de enthousiaste leden al samen de patio van hun appartementencomplex op. De houten stoelen werden geschilderd, bloemenposters aan de muur en een hoop kleurrijke planten en potten. Maar… twee heel droge zomers deden het jonge groen geen goed. Joyce Voets: “Het water was niet aan te slepen. Tijd voor nieuwe plannen. We zijn hier nogal van de natuur, de bijtjes en andere beestjes. Dus: tegels eruit, groen erin. Goed voor het milieu ook, zo kan de grond het water beter opnemen.” Op zaterdag 14 maart, de landelijke vrijwilligersdag NLDoet, gingen de handen uit de mouwen. Met een beetje hulp, dat wel.
“De tegels eruit halen is makkelijker gezegd dan gedaan, dat is een pittige klus”, weet Joyce uit ervaring. Zayaz ondersteunt zulke initiatieven van harte en regelde hulp van WeenerXL. “Die mannen hadden de klus zo geklaard. Die mogen de volgende keer weer komen. Via het Oranjefonds hebben we een bijdrage aangevraagd voor plantjes en grond, en ook dat lukte. We zijn samen naar Intratuin gegaan en kregen daar ook advies: wat past bij elkaar, wat mag in de zon? We hebben ons er bijna helemaal aan gehouden”, lacht ze. Met na een dag werken een mooi resultaat. “En de potten met planten die we over hadden, zijn naar een andere huurdersvereniging gegaan. Opgelost!”
Tip! Heeft u ook een leuk idee voor uw straat, plein of buurt? Het Oranjefonds steunt jaarlijks vele buurtinitiatieven. Bijvoorbeeld tijdens Burendag en de landelijke vrijwilligersactie NLDoet. Huurdersverenigingen kunnen hier een beroep op doen. Kijk eens op www.oranjefonds.nl. Burendag is dit jaar op 26 september. Wees er op tijd bij!
20
buurt
Wendy werkt in de zorg
‘Het laat je niet los’ Veel van onze huurders werken in de zorg, onderwijs, vervoer, logistiek of schoonmaak. Mooi dat zij nu het respect krijgen dat ze altijd al verdienden. Wendy van der Dungen is één van die helden. Toen Wendy (34) moeder werd van zoontje Ayden, verruilde ze haar baan in de horeca voor de zorg. Sinds begin dit jaar is ze zorghulp in verpleeghuis De Grevelingen. Een carrièreswitch die wrang genoeg niet op een beter moment had kunnen komen… “Tja”, verzucht ze, “wat we nu meemaken had ik toen niet kunnen bedenken. Het is een vreemde en pittige tijd. De bewoners missen hun familie en vragen, logisch, veel meer aandacht dan anders. Zodra je binnenkomt zie je ze opfleuren. Hoewel de meesten het wel begrijpen en accepteren, neemt dat het verdriet niet weg. Vooral mensen die beginnen te dementeren, snappen soms niet waar ze zijn en waarom er niemand komt. Ik ga dan rustig bij ze zitten en vertel wat er ook alweer aan de hand is. Dan zie je het besef langzaam weer komen.”
Spandoek
“Voorheen kon ik mijn werk meestal goed loslaten, door de vrolijke afleiding van Ayden. Nu loop ik thuis vaak nog aan de
cliënten te denken. Het is vermoeiend en emotioneel, we maken heftige dingen mee. Onlangs overleed de dochter van een bewoonster, jong nog. Zij kon als moeder dus niet bij de begrafenis zijn. De rouwstoet stopte voor het huis en in de binnentuin lag een spandoek: ‘Oma, we zijn trots op u’. Dat doet wel wat met je.”
Verjaardag
Gelukkig gebeuren er ook mooie dingen, vertelt Wendy. “Een familie vierde de verjaardag van hun moeder in de tuin. Ze hadden allemaal stoeltjes meegebracht en er was zelfs een zangeres. Zo had moeder vanaf het balkon toch een echte verjaardag, compleet met live muziek.” Misschien juist door deze ervaringen, is Wendy nóg meer overtuigd van haar keuze: “In september start ik met de opleiding Verpleegkundige IG. Dit is helemaal wat ik wil!”
buurt
21
Zayaz huisvest ruim 30.000 mensen in meer dan 13.000 woningen. Samen met onze partners in de stad bouwen we voortdurend aan goede huizen in alle soorten en maten. In deze tijd vraagt dat de nodige aanpassingen. Onze aannemers doen hun best om de werkzaamheden zo veel mogelijk door te laten gaan, natuurlijk onder de geldende veiligheidsmaatregelen. We bekijken dagelijks wat kan en wat niet. Hierdoor zullen sommige projecten vertraging oplopen, wat heel vervelend is, vooral voor de bewoners. Maar de gezondheid van mensen staat voorop. Wij hopen op uw begrip.
Nieuwbouw Zeer energiezuinige woningen Lommergroen In de straat Lommergoen (De Lanen, Groote Wielen) bouwen we 15 zeer energiezuinige eengezinswoningen met 2 slaapkamers en een zolder. Inmiddels zijn alle woningen verhuurd aan de toekomstige bewoners. Als alles volgens planning verloopt, kunnen zij in juni van dit jaar de sleutel in ontvangst nemen. Wij wensen hen alvast veel woonplezier in hun nieuwe woning!
Uniek nieuw woongebied op voormalig Carolusterrein Waar vroeger het Bossche Carolusziekenhuis stond, bouwen we 15 studio’s en 4 eengezinswoningen. De studio’s zijn voorzien van een keuken, woonkamer en slaapgedeelte, plus een aparte badkamer. Ook komt er een gezamenlijke buitenruimte. De eengezinswoningen hebben 2 slaapkamers, een zolder met een vaste trap en een tuin met berging. Als alles volgens planning verloopt, leveren we deze woningen halverwege 2020 op.
Dit wooncomplex is toe aan onderhoud. Meerdere bewoners hadden last van een lekkage in hun woning. Dit komt doordat het regenwater onder de vloer loopt. Daarnaast is er schade aan verf en beton ontstaan bij de aansluiting van de galerijhekken. Ook dit herstellen we. Kijk ook op pagina 12 naar het artikel over de samenwerking met Orly & Endevoets.
Planmatig onderhoud aan Emmaplein Het monumentale pand De Oude Binderij stond eerder dit jaar flink in de steigers. Orly & Endevoets werkt hier aan herstel van de gevel. Zo dragen wij bij aan het behoud van onze historische stad. Later dit jaar maakt de aannemer de woningen ook brandveiliger. Tegelijkertijd vervangt Kemkens de cv-ketels bij alle woningen in het pand. Schildersbedrijf Van den Berg zet het pand weer netjes in de verf.
Schilderwerk aan verschillende complexen Dit jaar investeren we € 1,9 miljoen in het schilderen van 1581 woningen, 27 kantooreenheden en 44 garageboxen van 47 complexen. Dat doen we samen met onze zes partners vanuit Resultaat Gerichte Samenwerking*: • Hendriks SGR uit Oss: o.a. Vierde Donk • Interno Schilderwerken uit ’s-Hertogenbosch: Bokkelaren flat 5 • Moonen/Caspar de Haan uit ’s-Hertogenbosch: Verdistraat • Maas Vastgoedonderhoud uit Tilburg: Goulmy en Baarplein • Schildersbedrijf Van den Berg uit Vught: Emmaplein • Talen Vastgoedonderhoud uit Nijmegen: Bokkelaren flat 4 en 6
22 buurt
* In de volgende uitgave van BUURT vertellen we meer over deze nieuwe manier van samenwerken.
Onderhoud Helftheuvelflat door Orly en Endevoets
projecten Onderhoud woningen Kruiskamp De 144 eengezinswoningen in de Vliegeniersbuurt werden enkele jaren gelden al opgeknapt. Toch bleven er problemen met vocht, tocht en schimmel. En dus gaan we opnieuw aan de slag. Onderzoek toonde aan dat er (vooral) problemen waren met de aansluiting van kozijnen, de kruipruimtes en de ventilatie. Om er zeker van te zijn dat wat we gaan doen ook echt effect heeft, hebben we
een aantal oplossingen getest in proefwoningen. We voeren de werkzaamheden in twee fasen uit. De eerste fase was nét voor de coronacrisis opgestart, en kwam toen stil te liggen. We hopen begin mei weer te kunnen starten. Daarnaast loopt onderzoek naar nog eens 37 woningen in Kruiskamp (Coba Pulskensstraat /Dokter van Hoeckelstraat e.o). Hierover volgt binnenkort meer informatie.
Pieter Breughelstraat en Jordaensstraat In de Pieter Breughelstraat en Jordaensstraat zijn de huizen verouderd. Dus knappen we 170 appartementen en 4 winkels op. Bijna alle woningen worden gerenoveerd naar energielabel A. Naast de ‘standaard’ werkzaamheden kunnen bewoners voor een aantal extra opties kiezen, zoals zonnepanelen en geluidwerende plafonds. Zo’n renovatie is ingrijpend, zeker omdat de mensen gewoon in hun huis blijven wonen. Dat maakt het werk op dit moment erg lastig. In de woningen waar de aannemer al begonnen was, werd het werk afgemaakt. Voor de rest van de woningen geldt dat we sinds 23 april weer langzaamaan buitenwerkzaamheden opstarten, onder anderen aan de kozijnen.
buurt
23
bloemetje voor...
‘Met gevaar voor eigen leven’
“Oh, wat een verrassing! Dank je wel, lieve schat. Kom binnen, iets drinken? Toen ik nog in de flat aan de Herman Moerkerklaan woonde, was ik ook altijd aan het schoonmaken. Een paar buurjongens vroegen eens: ‘heb jij smetvrees of zo?’ Haha, nee hoor, en ik was helemaal niet van plan om hier ook te gaan poetsen, maar ik kan het niet laten. Het is gewoon fijn als het lekker schoon is, daar ben ik mee geboren, denk ik. Ik word er blij van en de andere bewoners ook.” Huurder Marijke
“Iedereen in ons appartementencomplex kent Marijke. Ze is elke dag in de weer, vrolijk zingend en met een grote glimlach voor iedereen. Ze houdt de voorgevel van het gebouw schoon, dweilt de vloeren na een regenbui, haalt spinnenwebben weg, zeemt de ramen. Met gevaar voor eigen leven soms; dan hangt ze over de reling van de galerij om bij de ramen te kunnen. Als er in de buurt-app iemand klaagt over nattigheid in de hal, is het al opgeruimd voordat je beneden bent. En ze zit niet eens in de app-groep!” Huurder Olga en bewoners van appartementencomplex Mimosa, buurmeisje Quinty mag de bloemen geven
Meer weten? Kijk op zayaz.nl
buurt
24