NOVEM BE R 2018 MAGAZINE VO O R EN DOOR H UURD ERS VAN ZAYAZ
Ter ug op de rit
dankzij tijdelijke woning
Maijweg fleurt op Groen maakt het fijner in de stad
NUL OP DE METER buurt
1
Inhoud
3
Goede buren
4
We weten waarvoor we het doen
Alex kent iedereen en iedereen kent Alex
Drie Zuiderlingen vertellen waarom hun Huurdersvereniging (HV) er na zestig jaar nog steeds toe doet
6
Bijbuurten
8
Met een oudere woning moet je meer je best doen
12
Troostrijk paradijsje
De Aartshertog heeft een huismeester
Eerste huurders trekken in hun nieuwbouwwoning in De Lanen
Kort nieuws, tips en weetjes
Extern adviseur Hans Hooiveld over het voorkomen van schimmel in huis
10 Maijweg fleurt op Tv-tuinman Lodewijk Hoekstra op bezoek tijdens de Dag van het Huren Bestuurder Mohammed Acharki op bezoek bij Zilife
14 Het scheelt een hoop gezeur
15 Een huurhuis met nul op de meter (of zelfs nóg beter) 16 Alles voor ons Roosje
18
Buren helpen met nieuwe schutting
Bijbuurten
Kort nieuws, tips en weetjes
20 Het klimaatprobleem
En wat je er als gewone Bosschenaar aan kunt doen
22
Terug op de rit
Rob van de Ven staat voor iedereen klaar. En daarin is hij heus niet uniek
Dankzij een tijdelijke woning konden deze huurders verder met hun leven
24 Het zit in de mens
C O L O F O N Buurt verschijnt twee keer per jaar voor alle huurders van Zayaz. Redactieadres Buurt Postbus 488, 5201 AL ’s-Hertogenbosch Redactie Marjon van Dinther (Zayaz), Laura van der Burgt, Berlicum, Chantal Wuijster, Skrebbel Communicatie, Rosmalen Ontwerp & opmaak Plan C, Irene Pijnenburg, ’s-Hertogenbosch Fotografie Marc Bolsius,’s-Hertogenbosch Drukwerk DekkersVanGerwen, ’s-Hertogenbosch. Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen.
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
Alex kent iedereen en iedereen kent Alex Oude planken over? Een fotoclub oprichten? Tweedehands rollator gezocht? Meld het bij Alex Tiebosch en al snel weet de hele Maaspoort ervan.
Het begon allemaal met Alex’ oproep op Facebook voor een reünie van ‘de Soos’ van de toenmalige Stichting Jeugdwerk Maaspoort. “De reacties waren ongelooflijk, ik werd overspoeld met foto’s, herinneringen en nieuwe ideeën.” De groep groeide razendsnel, werd omgedoopt tot Maaspoort Nieuws en is inmiddels een begrip in de wijk. Alex bereikt dagelijks zo’n 5300 wijkbewoners, die van alles en nog wat delen.
Straatschoffie De Maaspoort was een beetje ingedut, vond Alex. “Vooral voor jongere kinderen is er jarenlang niets te doen geweest. Jammer, want sport en spel is niet alleen leuk en gezellig, het werkt ook preventief. Als er niets te doen is in de wijk, dan ga je rondhangen en rottigheid uithalen. En ik kan het weten”, lacht hij, “ik was ook zo’n straatschoffie.” Samen met twee andere vaders opende Alex nog een pagina: Maaspoort Kids. Opnieuw stroomden de vrijwilligers en ideeën binnen. “Vorig jaar hadden we sinds lange tijd weer een groot Sinterklaasfeest. Met 800 kinderen, ouders en 80 vrijwilligers! Dat zegt toch wel iets?”
Eigen stek voor de kids Tussen de luiers en flesjes door - ‘ik ben fulltime papa van twee kleintjes’ - heeft Alex intussen een dagtaak aan al zijn initiatieven. “Pittig en soms frustrerend, vooral als je iets niet voor elkaar krijgt. Met zo veel kinderen, zo veel vrijwilligers en zo veel enthousiasme hebben we nog steeds geen eigen stek. We zeulen de spullen van de ene naar de andere ruimte. Gelukkig hebben we, met dank aan De Schans en de gemeente, al een kleine opslag- en vergaderruimte, maar een echt eigen honk voor de Maaspoort Kids zou fantastisch zijn.”
Regenboogbankje Alex vat samen: “Een mooie wijk bouw je met elkaar. Je kunt allemaal wel je eigen dingetje doen, maar samen sta je nu eenmaal sterker dan ‘Henk van de hoek’ of ‘Alex van de Maaspoortweg’. Het regenboogbankje aan de Noorderplas is er een mooi voorbeeld van. De gemeente deed een oproep om te stemmen voor de beste plek in de stad. Alex mobiliseerde zijn netwerk en waar staat het bankje? Precies! Aan de Noorderplas. www.gefeliciflapstaartbox.nl buurt
3
‘We weten waarvoor we het
Rob van de Ven is secretaris van HV Zuid 1
‘Dan doe ik het toch?’ “Afgelopen juni zijn we met een man of veertig vanaf de Citadel naar Heusden gevaren om ons jubileum te vieren. Scootmobiels konden gewoon mee de boot op, daar moet je tegenwoordig wel rekening mee houden. We organiseren drie keer per jaar iets leuks voor de buurt, zoals een jeu-de-boules toernooi en een kerstbingo. Dat is belangrijk voor de sfeer in de wijk; we wonen immers niet voor niks in sociále huurwoningen. Maar belangrijker vind ik de vuist die we als huurdersvereniging kunnen maken naar Zayaz. Onze huizen dateren uit 1958 en er is nog nooit grondig gerenoveerd. Wel zijn er cosmetische aanpassingen gedaan. Daar moet je als collectief over in gesprek. Toch zien veel huurders het belang daarvan niet meteen. Toen ik laatst een enquête rondstuurde om de woonwensen te inventariseren, kreeg ik slechts één formulier terug. Dat maakt me niet uit hoor. Dan neem ik het voortouw wel, ik weet waarvoor ik het doe.”
4
buurt
Afgelopen zomer bestonden twee huurdersverenigingen op Zuid zestig jaar, de hele buurt mocht meedelen in de feestvreugde.Drie bestuursleden
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
vertellen waarom hun huurdersvereniging (HV) er nog altijd toe doet. “Bepaalde dingen moet je als collectief oppakken.”
doen’ Gert-Jan Castelijns is penningmeester van HV Zuid 2
‘We brengen mensen bij elkaar’ “Als huurdersvereniging gaan we twee keer per jaar in overleg met Zayaz en eerder als dat nodig is. Zo was er bijvoorbeeld wat gedoe over huurschuttingen die op omvallen staan. Zayaz wilde ze overdragen aan de huurders, maar dat vonden wij niet eerlijk: we konden aantonen dat bewoners hier jaren voor hebben betaald. We hebben nu afgesproken dat Zayaz het onderhoud blijft doen tot de huurder het huis verlaat. Als er nieuwe bewoners komen, draagt Zayaz een schutting van voldoende kwaliteit aan ze over - overal in de stad zijn huurders immers zelf verantwoordelijk voor de erfafscheiding - en betalen ze ook niet meer voor de huur. Ik vond dat we lang moesten wachten op een antwoord, dat was soms wel frustrerend. Maar we lieten niet los en hebben het goed opgelost. Elke zomer organiseren we als HV een gezellige middag in een feesttent in de wijk. We beginnen altijd met de jaarvergadering, want dan zijn de mensen er toch. Als die voorbij is, zijn ook de kopers welkom. Helaas ging er dit jaar maar eentje op de uitnodiging in. Dat is jammer, want het leeft zoveel prettiger als je elkaar kent. We willen mensen bij elkaar brengen, maar we zien toch vaak dezelfde gezichten.”
Peter Pouw is voorzitter van HV Zuid 2
‘Het straatbeeld moet mooi blijven’ “Heel eerlijk? Eigenlijk durf ik niet te stoppen. Er zijn weinig mensen meer te porren voor een bestuursfunctie. Niet dat het een dagtaak is hoor, met een paar keer vergaderen per jaar kom je een heel eind. Maar je moet het wel leuk vinden om te doen. Mij gaat het vooral om het straatbeeld; dat wil ik mooi en leefbaar houden. Toen ik hier ruim dertig jaar geleden kwam wonen, spraken de mensen elkaar aan als iemand zijn huis of tuin niet goed verzorgde. Tegenwoordig is dat minder vanzelfsprekend. Nu Zayaz steeds meer huizen in onze wijk verkoopt, gaat de eenheid wat verloren: kopers bepalen zelf hoeveel onderhoud ze plegen. Om te voorkomen dat de boel verwaarloost, gaan wij in gesprek met Zayaz én nieuwe huiseigenaren. Zo hebben we ervoor gezorgd dat de brandgangverlichting het overal weer doet, en dat alle goten in het voorjaar worden vervangen. Zayaz kan soms best star zijn als we met verzoeken komen, maar uiteindelijk komen we toch tot elkaar.” buurt
5
NOVE MBER
ZINE 2018 MAGA
HUUR DERS VOOR EN DOOR
VAN ZAYA Z
ri t Te r ug op dewoning dankzij tijdeli
jke
eu rt op Maijweg fl fijner in de stad het Groen maakt
NU L OP DE M ET
ER buurt
1
wat vindt u van
Glasschade? Bel of mail voortaan Van de Pol Sinds 1 oktober heeft Zayaz een nieuwe glasleverancier. Bij glasschade kunt u voortaan rechtstreeks bellen met Van de Pol Glasservice & Schilderwerken. Het telefoonnummer is 073 -532 50 52. U kunt ook mailen naar zayaz@vandepolglas.nl. Van de Pol is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar. Zij verzorgen alle reparaties die vallen onder het glasfonds. Als u lid bent van het glasfonds, bent u voor een kleine maandelijkse bijdrage goed verzekerd. U komt dan dus niet voor onverwacht hoge kosten te staan. Nog geen lid? Meld u nu aan via www.zayaz.nl/glas. Heeft u nog vragen? Stuur dan een e-mail naar klantenservice@zayaz.nl of bel met een van onze klantadviseurs via 073 - 648 24 00.
buurt? In ons bewonersblad Buurt delen we verhalen van huurders, zodat zij elkaar kunnen inspireren om ook in actie te komen voor hun wijk.
Nu het blad een aantal jaar bestaat, vinden we het tijd om het eens onder de loep te nemen. Bereiken we met Buurt wat we voor ogen hebben? Met dit nummer in de hand leggen we die vraag voor aan ons huurderspanel. Maar ook als u geen lid bent van het panel horen we uw mening graag! Wat wilt u lezen? Wat vindt u van het uiterlijk van Buurt? Wat doen we goed, wat kan er beter? Bovenaan elk artikel in dit nummer staat een link naar een korte vragenlijst op internet die u kunt invullen. We horen graag uw mening! Nog geen lid van ons huurderspanel? Meld u dan aan via www.zayaz.nl/aanmeldenpanel Liever niet digitaal uw mening geven? Laat het ons weten via communicatie@zayaz.nl of 073 - 648 24 00. Wij sturen u dan een papieren vragenlijst toe.
6
buurt
Minder krap met de app
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
Zit jij als jongere vaak krap bij kas? Je bent niet de enige. Je telefoon, uitgaan, misschien een scooter, het kost allemaal nogal wat. Dan is de app krap.nl iets voor jou. Die helpt je om beter in de gaten te houden wat er inkomt, uitgaat én of er nog iets overblijft. Handig! Kijk op www.woonlastendebaas.nl/tips of download ‘m via de App Store.
Annemieke doet graag iets terug Vrolijk loopt ze rond in zorgcentrum De Taling. Hier een praatje, daar een hand op de schouder. Annemieke van Drunen (36) is in haar element. Vijf jaar geleden startte ze hier Wellnesspark De Taling. De kapster/schoonheidsspecialiste werkte al eerder in Eemwijk en De Grevelingen en zo ontstond samen met Van Neynsel het idee voor deze derde vestiging. Annemieke had al snel door hoeveel méér ze kon betekenen voor de bewoners van De Taling. Ze ging samenwerken met onder anderen een masseur, medisch pedicure, fysiotherapeut, acupuncturist en voedingsdeskundige. “Kortom”, zegt ze, “alles voor schoonheid en gezondheid.” “We zijn een moderne salon voor jong en oud met goed opgeleide medewerkers, maar wel met iets extra’s. Persoonlijke aandacht, tijd voor een praatje.” Ze lacht: “Wat ik hier allemaal hoor via de spiegel!” De ruimte is rolstoelvriendelijk ingericht met brede behandelplekken, grote spiegels en zonder drempels. Dan serieus: “Voor mensen die volledig afhankelijk zijn van de zorg van anderen, is dit zó waardevol. Je lekker laten verzorgen, helemaal zelf bepalen wat er gebeurt. Dat geeft een stukje eigenwaarde.” En niet alleen de bewoners, ook de buurt weet haar inmiddels te vinden. “Ontzettend leuk, want dat brengt extra levendigheid in De Taling. Zo knip ik voor een klein bedrag kinderen uit de wijk; je ziet de ouderen genieten van hun verhalen. En mensen uit de buurt die niet meer mobiel zijn halen en brengen we gratis. Ik kreeg van Zayaz de kans om deze ruimte te huren en nu, vijf jaar later, ben ik trots op wat het is geworden. Daar doe ik graag iets voor terug.”
Korting voor huurders! Alle huurders van Zayaz krijgen 15% korting op een kappers- of schoonheidsbehandeling. Kijk ook op www.wellnessparkendenbosch.nl of bel 073 – 8228498. Het adres is Eendenkooi 4-6, tegenover winkelcentrum De Helftheuvel.
buurt
7
Extern adviseur Hans Hooiveld over het voorkomen van schimmel in huis:
‘Met een oudere wo moet je meer je bes Schimmel hoort niet in huis, daar zijn we het allemaal over eens. Maar hoe komen we er vanaf? Daarover verschillen huurders en verhuurders nog weleens van mening. Bouwfysisch adviseur Hans Hooiveld van DPA Cauberg Huygen wordt door meerdere woningcorporaties ingeschakeld bij het analyseren en oplossen van schimmelproblemen. Wij vroegen hem om advies.
Tips om schimmels te weren 1 Ventileer constant! Zet een raampje op een kier, zet aanwezige ventilatieroosters altijd open en houd eventuele mechanische ventilatie aan op de laagste stand. 2 Zet na het opstaan uw slaapkamerraam minimaal 10 minuten helemaal open. 3 Zet tijdens wassen, koken of douchen altijd een raam open, tot minimaal een half uur erna. 4 Droog na het douchen de wandtegels en de vloer. 5 Droog wasgoed bij voorkeur buiten of in een aparte, goed geventileerde ruimte. 6 Zorg dat de temperatuur in alle vertrekken altijd boven de 15°C blijft.
Meer weten? Op www.ggdhvb.nl/milieu-en-veiligheid/ vocht-en-schimmel vindt u tips en filmpjes over het tegengaan en verwijderen van schimmel. Ook op www.zayaz.nl geven we advies, zoek op ‘vocht en ventileren’. Heeft u alles geprobeerd en blijft u last houden van schimmel in huis? Neem dan contact op met onze klantenservice, via klantenservice@zayaz.nl of 073 - 648 24 00.
8
buurt
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
oning st doen’ Is schimmel een groot probleem in Nederland? “Het is een serieus probleem, vooral in woningen die in de jaren ’50, ’60 en ’70 zijn gebouwd. In 1992 werd het eerste Bouwbesluit in Nederland vastgesteld, daarin stonden strengere eisen voor de isolatie en ventilatie van nieuwe woningen. Dat heeft enorm geholpen bij het tegengaan van vochtproblemen. Een derde van de sociale huurwoningen is echter van ver voor die tijd. Daar komen vocht- en schimmelproblemen vaker voor. In totaal heeft in Nederland ruim een half miljoen woningen zowel koop als huur - er last van. Dat is 9% van alle woningen.”
Waarom zijn isolatie en ventilatie zo belangrijk om schimmel tegen te gaan? “Schimmel ontstaat vooral in de winter, als een woning niet voldoende wordt verwarmd en/of geventileerd. Als de waterdamp in het huis niet weg kan, slaat hij neer tegen de koude gevelmuur, in de vorm van waterdruppels. Daardoor ontstaat schimmel. Met gevelisolatie voorkom je dat de muren te koud worden, zodat er bij normaal stoken geen condens meer ontstaat. Maar je moet er dan nog wel voor zorgen dat de waterdamp weg kan! Een goede basisventilatie, waarbij de temperatuur nooit lager wordt dan 15°C, is daarom heel belangrijk.”
Wat kun je tegen schimmel doen als je in een oudere woning woont? “Het tegengaan van schimmelgroei en vochtproblemen vraagt iets extra’s van mensen die in een oudere, niet geïsoleerde woning wonen. Zij moeten in het algemeen meer stoken en ventileren dan anderen. De overheidscampagne om zuinig met energie om te springen, werkt bij oudere woningen dus juist schimmel in de hand. Bij nieuwbouwwoningen speelt het probleem niet of nauwelijks, maar als je daar alle ventilatieroosters dicht houdt, wordt de vochtigheid in zo’n woning net zo goed te hoog en
kun je ook last van schimmel krijgen. Het is altijd een combinatie van de staat van de woning en het gedrag van de bewoners.”
Maar mensen kunnen toch niet de hele dag alle ramen open zetten? “Er is een groot verschil tussen luchten en ventileren! Als je de ramen elke dag 10 minuten helemaal openzet, is dat genoeg om grote hoeveelheden waterdamp - die bijvoorbeeld ontstaat na het slapen, koken of douchen - af te voeren en frisse lucht binnen te krijgen. Maar bij luchten daalt de temperatuur in de kamer heel snel, daarom moet je het bij koud winterweer ook maar kort doen. Ventileren doe je juist 24/7, maar wel mondjesmaat, zodat de temperatuur niet onder de 15°C daalt. Wordt het toch te fris in huis? Dan moet je het vertrek extra verwarmen, maar wél altijd blijven ventileren! Wie geen ventilatieroosters in de ramen heeft, kan de draai- of klepramen op een klein kiertje zetten. Stoken én blijven ventileren zijn de enige manier om schimmel te voorkomen.”
Wat kunnen woningcorporaties in uw ogen beter doen? “Ons bureau heeft hierover in opdracht van Aedes, de vereniging voor woningcorporaties, een advies geschreven. We adviseren hen om niet te snel aannames te doen, maar eerst goed te luisteren en alle mogelijke oorzaken te onderzoeken. Corporaties mogen de problemen niet klakkeloos op het bordje van de huurder schuiven, maar andersom mag dat ook niet gebeuren. Ik ken Zayaz als een corporatie die zijn verantwoordelijkheid neemt; er wordt ook veel gerenoveerd om problemen bij de bron aan te pakken. Maar als jouw woning niet aan de beurt is, heb je daar natuurlijk niks aan. In zo’n situatie moet je als bewoner gewoon doen wat je kunt.”
“Als opzichter kom ik in veel verschillende huurwoningen. Ook schimmelproblemen kom ik weleens tegen. Meestal lukt het ons prima om het probleem samen met de huurder te verhelpen. Dat gebeurt dan één op één, we zoeken naar een oplossing voor die specifieke situatie. Toch horen we de laatste tijd ook wel dat problemen op grotere schaal spelen, bijvoorbeeld in de Kruiskamp. Daar loopt nu een onderzoek naar de oorzaken en mogelijke oplossingen. Ik hoop dat de resultaten niet alleen voor de Kruiskamp iets opleveren, maar dat we in het vervolg ook in andere complexen beter in staat zullen zijn oorzaken van schimmels te vinden en ze samen met huurders te bestrijden.” Davy Heere, opzichter bij Zayaz buurt
9
Op zaterdag 13 oktober was het de Dag van het Huren. Ter ere daarvan gaven wij een bezoekje van Nederlands bekendste tv-tuinman Lodewijk Hoekstra cadeau aan een straat die de boel graag wat wilde opfleuren. De bewoners van de Maijweg waren de gelukkigen.
10
buurt
10
buurt
Op l/inbeeld www.zayaz.n k vijf tips geeft Lodewij n die zijn tuin voor iederee eld groener met weinig g wil maken.
Tv-tuinman Lodewijk Hoekstra op bezoek tijdens de Dag van het Huren
Maijweg fleurt op Er staan de komende tijd behoorlijk wat veranderingen op stapel in en rond de Maijweg. Straten worden autovrij en ook de riolering wordt aangepakt. Vooruitlopend daarop wilden bewoners graag nĂş al wat doen om de straat groener en gezelliger te maken. Lodewijk Hoekstra hielp ze met het snoeien en opknappen van geveltuintjes en schetste ter plekke wat ontwerpen voor de stadstuintjes aan de achterkant. Ook adviseerde hij de bewoners hoe ze zoveel mogelijk invloed kunnen uitoefenen op de plannen van de gemeente voor hun
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
straat. De interesse was groot, we hebben er alle vertrouwen in dat ze Lodewijks tips ter harte nemen en vaker samen aan de slag gaan.
Ga ook voor groen
We hopen dat meer huurders de tips van Lodewijk aangrijpen om hun tuin te vergroenen. Planten en bomen verminderen namelijk de zomerhitte in de straat ĂŠn ze zorgen ervoor dat het regenwater sneller wordt opgenomen - erg belangrijk bij het extreme weer dat we steeds vaker krijgen.
In de tuin
Troostrijk paradijsje Hele verhalen houdt Zilife tegen haar courgettes en pompoenen. De liefde wordt beloond met groenten van buitensporige omvang. Maar haar volkstuin, verscholen in De Herven, brengt Zilife zo veel meer dan dat.
Mohamed Acharki: Je hebt een flinke oogst zo te zien. Dat kun je vast niet allemaal zelf op? “Nee zeker niet. Alles wat niet in de diepvries kan, geef ik weg.” Zilife, die huurt én werkt bij Zayaz, leidt Mohamed rond en wijst op de aubergines en aardappels, courgettes en komkommers, paprika’s, hete pepers en nog veel en veel meer. “En ik neem geregeld wat mee naar het werk. In de kantine maken ze er lekkere en gezonde salades van. Dus ook de collega’s genieten mee van de tuin.” Best veel werk, denk ik? Ben je hier vaak? “In de zomer elke dag, nu wat minder natuurlijk. Maar er is altijd wel iets te doen. Dan ga ik even een komkommer halen en voor ik het weet is het twee uur later. Het is zwaar werk, maar dat doet me goed. Vier jaar geleden heb ik mijn zoon verloren. Een heel moeilijke tijd,
12
buurt
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
ik had nergens meer zin in. Dan zat ik voor de televisie, maar ik zag niets... Ik zocht iets om mijn gedachten te verzetten en kwam hier terecht. Lekker buiten bezig zijn, dat helpt.”
‘Lekker buiten bezig zijn, dat helpt om mijn gedachten te verzetten’ Dat kan ik me voorstellen. Dit is inderdaad een plek die uitnodigt om je hoofd leeg te maken. Heb je hier ook nieuwe mensen leren kennen? “De meneer van de tuin hierachter heeft een dochter verloren, dan begrijp je elkaar. We praten er samen weleens over. Maar ook gewoon over de tuin, hoor. Ik had in het begin nog geen idee: wat groeit wanneer, hoe je moet zaaien, wat snoei je wel en niet? Dat heb ik van de mensen hier geleerd. Iedereen helpt elkaar.”
Er wordt tegenwoordig veel gepraat over duurzaamheid en hoe we milieuvervuiling tegen kunnen gaan. Zo’n eigen moestuin is daar een mooi antwoord op. “Klopt! Het kost een paar honderd euro per jaar, maar dat is het zeker waard. Ik heb al zes maanden geen groenten hoeven kopen; scheelt me zo’n dertig euro boodschappen in de week. En bovendien: in de supermarkt ligt het toch een paar dagen. Dit is zoveel lekkerder. Geen gif of chemicaliën, alleen mest, zon en water. Verser en gezonder kan niet!” Mohamed mijmert: “Eigenlijk heeft een mens niet veel nodig om gelukkig te zijn. Een plek om tot jezelf te komen, de buitenlucht, gezond eten, delen met anderen... “Het brengt me inderdaad heel veel. En voel ik me een beetje alleen, dan praat ik tegen de groenten.” Ze lacht: “Dan zeg ik, ha jongens, hoe gaat het vandaag, wat zijn jullie weer hard gegroeid! Soms gaan de kleinkinderen mee, de kinderen van mijn zoon. Ze zijn vijf en zeven, dus kunnen al een beetje helpen. Mooie momenten, alsof mijn zoon er zelf ook een beetje bij is.”
buurt
13
Complex De Aartshertog heeft een huismeester
Het scheelt een hoop gezeur Voor ‘elke scheve spijker’ stonden de buren bij het bewonerscomité op de stoep. ‘En wij maar weer bellen naar de woningbouw’, verzucht Lien van Laarhoven. Dankzij huismeester Rini kwam daar gelukkig een einde aan. Sinds anderhalf jaar kan iedereen rechtstreeks bij Rini terecht en dat is wel zo makkelijk. Briefje in de bus en het is meestal dezelfde dag al opgelost. Rini is er vooral voor de buitenboel, maar doet niet moeilijk om binnenshuis een handje toe te steken. “Ik ga geen Ikea-kasten in elkaar zetten, maar even een schroef in de muur, geen probleem!”
Houdoe De huismeester kost de bewoners 4 euro per maand. Dat was nog wel een dingetje. Twee buurvrouwen gingen de deuren langs om bewoners te vragen of ze mee wilden doen. Coby: “Iemand zei: ‘van dat geld kan ik ook hondenvoer kopen’. Dan ga ik niet smeken hoor, houdoe!” Uiteindelijk verzamelden ze toch voldoende handtekeningen. Lien: “Nu weet iedereen Rini te vinden en ik ben mooi van het gezeur af.” Helemaal tevreden dus? Nou, niet echt. De buurvrouwen vinden het namelijk hóóg tijd voor groot onderhoud. En daar gaat Rini niet over. Daarvoor moeten ze bij Zayaz zijn, maar dat duurt allemaal wel erg lang, vinden ze. Volgens planning vindt het onderhoud plaats in 2019. “Dat hopen we dan maar”, zeggen de dames eensgezind.
Ook een huismeester in úw complex?
Een huismeester zorgt ervoor dat het complex er netjes uitziet, doet kleine klussen en ziet erop toe dat huurders de huisregels naleven. Staat er bijvoorbeeld geregeld afval op de galerij, dan spreekt hij de bewoners hierop aan. Om een huismeester aan te stellen, moet minimaal 70% van de complexbewoners hiermee akkoord gaan. Een huismeester kost de bewoners ongeveer 4 euro per maand, afhankelijk van het aantal woningen en de werkuren. Wilt u graag een huismeester in uw complex? Bel met onze klantenservice via 073 - 648 24 00 voor meer informatie.
14
buurt
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
huurhuis met nul op de meter EenEen huurhuis (of zelfs nóg beter) met nul op de meter (of z
Dit najaar trekken de eerste
zo gebouwd dat ze hun eigen
Een NOM-woning (NOM staat voor nul op de meter) is goed geïsoleerd en hierdoor heel energiezuinig. Daarnaast liggen er zonnepanelen op het dak, een gasaansluiting is niet meer nodig. “Volgens uitgebreide berekeningen verbruikt een gemiddeld gezin straks ongeveer evenveel energie als er wordt opgewekt. Zo komt de energierekening aan het eind van het jaar rond nul uit”, legt projectconsulent Adri Henskens van Zayaz uit.
energie kunnen opwekken én
Energiecoach
huurders in hun nieuwbouwwoning in De Lanen in De Groote Wielen. Bijzonder: deze eengezinswoningen zijn
weinig energie gebruiken. Met als resultaat dat de energiemeter op nul blijft staan. “Wie een beetje oplet, kan zelfs geld terugkrijgen.”
Eind oktober kregen de eerste 16 bewoners de sleutel, in 2019 volgen er nog 23. Als ze er eenmaal een paar weken wonen, komt energiecoach Pieter van den Biggelaar van Eante op bezoek. Hij legt uit hoe de installaties werken én geeft huurders inzicht in hun energieverbruik. “We nemen samen de energierekening door en geven besparingstips”, vertelt hij. “Wie beseft dat hij 22.000 liter warm water per jaar bespaart als hij een paar minuten korter doucht - dat is al gauw een paar honderd euro - gaat toch nadenken.” Niet aan de thermostaat komen en op slimme momenten luchten zijn andere manieren om het verbruik laag te houden. “Als mensen een jaar verder zijn, blijkt
et b g ó n elfs
er)
in de meeste gevallen dat de meter inderdaad op nul uitkomt, óf zelfs op minder. Voor sommigen wordt het een sport om te besparen.” Adri is enthousiast over deze nieuwe manier van wonen. “Maar we moeten niet vergeten dat Zayaz ook nog bestaande woningen heeft die energiezuiniger moeten worden. Dit is pas het begin. De technische ontwikkelingen gaan razendsnel, ik verwacht veel van de toekomst.”
Groener wordt ’t niet Afgelopen zomer is in De Lanen ook appartementencomplex Mimosa opgeleverd. Niet volledig energieneutraal, maar wel met zonnepanelen op het dak voor de collectieve elektra. Ook wordt het regenwater niet afgevoerd via het riool, maar stroomt het zoveel mogelijk in de Groote Wielenplas. De 21 appartementen staan daar pal naast, ze zijn omringd door open polderlandschappen en het Kanaalpark bij het Máximakanaal. Wat dat betreft kun je als huurder niet veel groener wonen. buurt
15
‘Alles voor ons Roo Theo en Dimphy Denie wonen alweer 36 jaar in de Maaspoort. Een van hun buren is Roos. Sinds haar man Gijs ruim vier jaar geleden overleed, kijkt de buurt extra naar haar om. Of zoals de overbuurvrouw zegt: ‘Alles voor ons Roosje’. Niet dat Roos graag om hulp vraagt, integendeel. “Ik wil niemand tot last zijn. En wat ik zelf nog kan, doe ik ook!” Theo: “Pas vroeg ze me ‘s avonds of ik de volgende dag langs kon komen, want het licht was kapot. Zeg ik: schat, je gaat toch niet in het donker zitten, ik kom nu meteen wel even.” Ook de schutting in de achtertuin van Roos hing er maar troosteloos bij. Bijna alle planken zaten los. “Een flinke windvlaag en ik had ‘m op mijn hoofd gekregen”, bezweert ze. Roos belde met Zayaz, maar daar werd uitgelegd dat huurders zelf hun houten schuttingen moeten repareren of vervangen. Helaas heeft Roos het niet al te breed, dus zomaar een nieuwe schutting laten zetten, dat zat er niet in. Ze trok opnieuw bij Theo aan de bel.
Stapel nat hout
Zo gezegd, zo gedaan; Theo ging met een flinke sloophamer aan de slag: “Alles zo rot als een mispel.” Maar die nieuwe schutting, wie zou dat betalen? Theo rekent snel voor: “Zes panelen met 23 planken van een meter, dat is bijna 140 meter hout, dat kost je zo 500 euro. Ik dacht ‘wie weet’ en heb de vraag in de Maaspoortgroep op Facebook gezet: de één had nog een partijtje oud hout, de ander een tas vol schroeven. Ook kon ik een stapel nat hout bij iemand van het dak komen halen; weer een hoop extra werk, maar ik was allang blij. Aan het eind kwam ik net een paar meter tekort. De wijkbeheerder was zo enthousiast over alle moeite die we als buurt al hadden gedaan, dat we 100 euro van Zayaz kregen om het netjes af te kunnen maken.”
De ‘buurtslet’
Met een verontschuldigende blik naar Dimphy, zegt Roos: “Ik val je man wel vaak lastig, he? En nu ook nog samen met hem op de foto.” Dimphy schatert het uit: ‘Nee hoor, haha! Dat ben ik wel gewend. Alle buurvrouwen hebben weleens een klusje, hij komt bij iedereen over de vloer. Ik noem ‘m niet voor niets de buurtslet!” Theo, die zelfs een lintje van koningin Beatrix ontving voor zijn vele vrijwilligerswerk, reageert droog: “Ach, ik ontzorg nu eenmaal graag mensen.” Terwijl hij vertelt dat hij jarenlang schuilging achter de witte baard tijdens het decemberfeest in de Maaspoort, worden Roos’ ogen groot: “Tis niet waar! Was jíj dat?”
16
buurt
Tuin, schuttingen en achterpad... Hoe Zit het precies? Huurders moeten zelf zorgen voor het onderhoud van de tuinen, terrassen en het achterpad. Dat betekent dat Zayaz van u vraagt om: • gebroken tegels te vervangen; • regelmatig onkruid weg te halen, ook tussen tegels van opritten en achterpaden; • het achterpad of de brandgang netjes, begaanbaar en veilig te houden; • regelmatig te snoeien en dode planten weg te halen. Schuttingen, hekken en poorten van hout moeten de huurders zelf onderhouden, schilderen en indien nodig vervangen. Dit is zo vastgelegd in het landelijke ‘Besluit kleine herstellingen’. Bij een schutting tussen twee woningen moeten de huurders dit samen regelen; bij een hoekhuis helpt Zayaz eventueel mee. In uiterst uitzonderlijke gevallen kan Zayaz bijdragen in de kosten, bijvoorbeeld als de huurder het echt niet zelf kan betalen. Of zoals in het mooie voorbeeld van Theo en Roos.Heeft u een stenen of stalen schutting/hek in de tuin? Dan verzorgt Zayaz het onderhoud.
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
osje’
buurt
17
Aandacht voor het achterpad Veel van onze woningen grenzen aan een achterpad. Handig, maar voor de veiligheid is het wel belangrijk dat we de boel samen netjes en begaanbaar houden. Wat zijn de regels? • Zayaz is verantwoordelijk voor verlichting van het achterpad. Dus is er een lamp stuk? Geef dit dat aan ons door! • Iedere huurder is verantwoordelijk voor het stukje brandgang achter zijn woning. Haal daar het onkruid dus weg en laat geen afval achter. • Samen zorgen we ervoor dat het achterpad toegankelijk en veilig blijft, spreek elkaar daar gerust op aan. Vindt u dit lastig? Neem dan contact op met de wijkbeheerder van Zayaz. Hij of zij denkt graag mee.
Zelf klussen? Check via Mijn Zayaz wat er mag
Als huurder heeft u steeds meer mogelijkheden om uw woning naar eigen smaak aan te passen. Maar u moet wel eerst toestemming vragen voordat u gaat klussen; niet alles mag zomaar. Sinds kort kan dat ook online via onze website. U ziet dan meteen of u toestemming krijgt voor de klus en waar u rekening mee moet houden als u aan de slag gaat. Meer informatie? Kijk op www.zayaz.nl
18
buurt
Wonen op West
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
Aan de JP Coenstraat en Dirk Hartogstraat wordt flink gebouwd. Na de sloop van de twee oude complexen bouwen we aan 72 appartementen met een of twee slaapkamers. De betaalbare gelijkvloerse woningen zijn bedoeld voor mensen die in aanmerking komen voor huurtoeslag. Daar is veel vraag naar in de stad. De appartementen worden in november en december van dit jaar opgeleverd. Alle woningen zijn inmiddels verhuurd, zodra er weer een beschikbaar komt, ziet u dat op de website van WoonService. Meer weten? Kijk op www.zayaz.nl onder Onze projecten
Nieuwe website: duidelijkheid voorop Zayaz krijgt een nieuwe website. Via het huurderspanel hebben we geluisterd naar de wensen van onze huurders. Een reparatieverzoek is de belangrijkste reden om de website te bezoeken; dat moet dus duidelijk en goed geregeld zijn. Verder zoeken mensen informatie over projecten. Of ze willen hun gegevens bekijken of wijzigen. Het panel gaf aan dat het lettertype wel wat groter mag, de teksten iets korter en de contactgegevens beter vindbaar. Wordt aan gewerkt! We verwachten dat de nieuwe website begin 2019 in de lucht is.
n e s n e m e v e Li n o z n e n e i d ver
ensen onen veel m en w h c s o b n ge n. Ze help In ‘s-Herto ooier make m ld re e w iseren die de it, of organ ru o o v n te o brengen buurtgen ele wijk en h e d r o o v zij activiteiten r Zayaz zijn o o V . n e m a s een zo mensen en we aan w u o b n e m sa aarom onmisbaar: wonen is. D ns in het jn fi t e h r a plek wa ensen ee die lieve m l a e of w n le wil u een buur t n e K . n e oet? tt zonnetje ze ie veel voor anderen d td buurtgenoo via ons weten n a a t Laat he l. tie@zayaz.n communica n. o z r wij voo Dan zorgen
buurt
19
Het klimaatprobleem: wat doe je eraan? Kurkdroge tuinen, snikhete slaapkamers, maar ook ondergelopen straten en omgewaaide bomen – de gevolgen van de klimaatverandering komen elk seizoen dichter bij huis. Maar ja, wat dóe je eraan als gewone Bosschenaar? Volgens Bernadette en Joop kun je best zelf een bijdrage leveren. In het mens- en milieuvriendelijk woonwerkproject ‘t Heem tussen de Jan Mosmanslaan en de Ernst Schumacherstraat in de Maaspoort (MW2) leefden ze al duurzaam toen het woord ‘klimaatprobleem’ nog moest worden uitgevonden. Joop Reichenfeld en Bernadette Stokwielder wonen er al 28 en 25 jaar.
“Onze huizen zijn gebouwd met milieuvriendelijke materialen, ze zijn goed geïsoleerd en iedereen heeft een zonneboiler. Maar daarnaast maken wij zélf ook milieubewuste keuzes. Zo laten we biologische groentepakketten en grootverpakkingen voor de hele wijk bezorgen, die wij onderling verdelen”, vertelt Bernadette.
Hun keuze voor MW2 was heel bewust, maar werd niet alléén door het milieu ingegeven. “Mijn man was shiatsu-therapeut, ik wilde graag een keramiekatelier. Hier is op de hoek van elk huizenblok een werkruimte te huur. Wij vinden het fijn om dichtbij huis te kunnen werken, op tijden die ons uitkomen”, verklaart Bernadette. Ook Joop en haar man huren ieder een atelier: hij voor zijn tekenstudio, zij voor haar kruidenbedrijf en theehuis. “We staan nooit in de file naar ons werk.”
Daarnaast eet de hele buurt van de gezamenlijke binnentuin. “We hebben walnoten, hazelnoten, rode bessen, frambozen, kruisbessen… Er groeien kruiden en sommige mensen hebben ook nog een eigen groentetuin”, somt Joop op. Volgens haar vergeten veel mensen hoe afhankelijk we zijn van de natuur. “En dan bedoel ik niet alleen voor voedsel, maar ook voor water en schaduw. Neem de droogte van afgelopen zomer. Dankzij onze bomen was het hier prima uit te houden.”
Eten en schaduw
Het milieuvriendelijke karakter van MW2 is de andere reden waarom Joop en Bernadette het hier zo naar hun zin hebben.
20
buurt
Voor Bosschenaren die nog niet zo groen bezig zijn, hebben Joop en Bernadette allerlei simpele tips. De belangrijkste: “Dóe gewoon iets. Als je ergens begint, wordt het vanzelf een manier van leven.”
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
‘Afgelopen zomer bleek maar weer eens hoe afhankelijk we zijn van de natuur’ Bernadette (l.) en Joop (r.)
Dit kun je doen om de aarde (en je portemonnee) te helpen 1
Spuit geen gif in je tuin! We hebben insecten en bodemdiertjes juist nodig.
2
Vervang je tuintegels door planten. Dan is het koeler in de zomer en kan regenwater sneller weg.
3
In veel verzorgingsproducten zitten microplastics. Koop ze biologisch of maak ze zelf.
4
Eet minder vlees. Je kunt makkelijk een gezond menu samenstellen met noten, granen of kaas.
5
Koop minder nieuwe spullen. Kies vaker voor tweedehands, ruil of leen dingen van elkaar.
6
Begin gewoon ergens. Eén zakje bloemenzaadjes telt ook.
Doe gewoon wat je kunt en zie de lol ervan! buurt
21
Terug o
Dat het klein en hooguit voor t
Patrick Fonck (50) en Maartje
‘Dankzij die tijdelijke woning k Alles leek op rolletjes te lopen voor Patrick Fonck. Hij was getrouwd, had een leuk huis en een goede baan als ICTmanager. Tot hij een burn-out kreeg en zijn huwelijk stukliep. “Ineens was ik mijn hele basis kwijt.”
‘Als je alles kwijt bent, besef je wat echt belangrijk is’
22
buurt
“Omdat ik degene was die wilde scheiden, besloot ik het huis te verlaten. Ik kon een tijdje terecht bij kennissen en later trok ik in bij mijn nieuwe liefde. Maar helaas liep ook die relatie stuk. Het was een moeilijke tijd, waar ik veel van heb geleerd. Pas als je al je zekerheden kwijt bent, ontdek je wat écht belangrijk is. Ik besefte dat ik moest beginnen bij de basis: als eerste had ik een eigen plek nodig, waar ik tot rust kon komen. En daarna een baan waar ik energie van kreeg. Als ik dat voor elkaar had, zou de rest vanzelf volgen. Uiteindelijk ging het andersom: ik bemachtigde via Facebook een leuke stageplek bij een fietsenmaker, daarna kreeg ik een tijdelijke woning in Empel. Echt aarden deed ik er niet, want ik wist dat ik er niet kon blijven. Maar dat gaf niet, ik had nu de tijd om een vaste baan en een permanente woning te zoeken. Toen er mensen van Zayaz langskwamen voor een interview, vertelde ik dat ik wilde solliciteren bij Mantel, de grootste fietsenwinkel van Den Bosch. Ze boden meteen aan me te helpen met mijn cv, echt heel aardig. Inmiddels werk ik er al twee jaar met veel plezier, ik ben er veel meer op mijn plek dan in de ICT. En ik kreeg een lotingwoning in de Groote Wielen toegewezen. Geluk? Nee, ik heb er altijd op vertrouwd dat het goed zou komen. Veel mensen realiseren zich niet dat we zelf ons geluk bepalen. Er komen kansen genoeg, je hoeft ze alleen maar te pakken.”
op de rit
twee jaar was, maakte
e Fleuren (53) niks uit.
kon ik verder met mijn leven.’ Na een huwelijk van 26 jaar verruilde Maartje Fleuren haar eengezinswoning in Engelen voor een onzekere toekomst als gescheiden vrouw. Maandenlang verkaste ze van het ene logeerbed naar het andere. “Ik was de wanhoop nabij, ik was zó blij toen ze belden.” “Natuurlijk waren er mensen waar ik terecht kon na de scheiding. Ik sliep eerst bij een goede vriendin en later bij verschillende kennissen. Maar zo’n situatie kan niet eindeloos duren, ik wilde niemand tot last zijn. Op het laatst bracht ik zelfs weleens een nacht door in mijn auto; en dan de volgende morgen gewoon weer naar mijn werk. Het was verschrikkelijk, ik had nooit gedacht dat het zover zou komen. Ik probeerde een urgentieverklaring te krijgen, maar daarvoor kwam ik niet in aanmerking. Het contact met mijn zoon verslechterde, want ik had geen plek om hem te ontvangen. Na een paar maanden zag ik het helemaal niet meer zitten. Ik schreef een wanhopige mail naar WoonService en daarop reageerde Zayaz, als enige. Ik sprong een gat in de lucht toen ze me een tijdelijke woning in Empel aanboden. Dat het een eenkamerappartement was, kon me niks schelen. Ik had weer een plek en kon mijn zoon weer ontvangen. Ik maakte het gezellig binnen, kocht twee parkieten, plakte behang op de achterkant van mijn kledingkast en zette hem dwars voor mijn bed, zodat die hoek toch een beetje afgeschermd was. Afgezien van een lastige buurman heb ik er met plezier gewoond. Na acht maanden kreeg ik dit huisje in de Aa wijk toegewezen, ik schat dat ik daarvóór in totaal op wel 260 woningen gereageerd heb. Ik stond overal voor open, ik wilde gewoon een huis. Die tijdelijke woning is mijn redding geweest. Als ik zo lang uit een koffer had moeten leven, weet ik niet of ik hier nog had gezeten.”
‘Ik sprong een gat in de lucht toen Ze belden’ Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ buurt 23 nieuwebuurt
“We gaan toch niet doen alsof het allemaal zo bijzonder is, hè?” Rob van de Ven (66) staat op Zuid bekend als een actieve buurtgenoot, die nooit nee zegt als iemand
Wat vindt u van dit artikel? Laat het weten via www.zayaz.nl/ nieuwebuurt
een beroep op hem doet. “En zo zijn er veel hier”, benadrukt hij.
Het zit in de mens Hij wil het nogmaals gezegd hebben: “Heel veel mensen in onze wijk doen vrijwilligerswerk, die vinden dat allemaal doodnormaal. Ik ben echt geen uitzondering.” Rob groeide op in een groot gezin met zeven broers en zussen; de eerste zeven jaar in een piepkleine bovenwoning aan de Parallelweg, daarna kwamen ze naar Zuid. “Ik denk dat je in een groot gezin socialer wordt opgevoed, iedereen helpt elkaar. Het is een combinatie van plichtsbesef en de ander een plezier doen. Het zit in de mens.”
Kom op dames!
Toen Rob nog werkte in de evenementenbranche, bleef er weinig vrije tijd over. Ja, de huurdersvereniging, dat deed hij er samen met zijn vrouw nog bij. Maar sinds hij met pensioen is, blijft de lijst met vrijwilligerswerk groeien. “Elke woensdag voeder ik de geitjes in het Zuiderpark, dat weten ze precies. Als ik ‘Kom op dames’ roep, komen ze meteen naar me toe. Vanuit de wijkraad, waar ik toen inzat, heb ik me hard gemaakt voor dit dierenparkje, toen het oude moest wijken voor het tennispark. Er waren genoeg mensen die wilden helpen met de verzorging van de dieren, hoewel we nu nog wel iemand kunnen gebruiken. Het is hier doorgaans niet moeilijk om vrijwilligers te vinden. Ook aan kinderbouwdorp - dat is echt helemaal mijn ding - werken heel veel mensen mee.”
Naar de markt
Los van zijn georganiseerde activiteiten - we noemen ze niet allemaal, te veel - springt Rob regelmatig in de bres voor buurtgenoten. Naar de markt voor een oudere dame, de heg snoeien voor een alleenstaande moeder, kliko’s buiten zetten, apparaten repareren. “Ik zeg tegen niemand nee, waarom zou ik? Mijn vrouw begint binnenkort met vrijwilligerswerk bij Divers. Achter de geraniums zitten is niks voor ons.”
Bezoekadres Eekbrouwersweg 8 ‘s-Hertogenbosch
Openingstijden Ma t/m vrij van 8:30 tot 17:00 uur
Storingen cv- installaties Kemkens 0412 - 63 05 55
G lasschade Van de Pol Glasservice & Schilderwerken 073 - 532 50 52 zayaz@vandepolglas.nl
Contact 073 - 648 24 00 klantenservice@zayaz.nl www.zayaz.nl Verstopping riolering Van der Velden 073 - 622 04 00