Proskating - mei 2014

Nummer 6 | 20e jaargang | € 3,65

MARK HORSTEN GROTE WINNAAR NK BAAN KOEN VERWEij

nog geen ploeg

het talent

CHRIS HUIZINGA

icedome almere van de baan

Marathonschaatsen onder de loep | TOPPER VAN TOEN: falko Zandstra | allroundschaatsen aan revisie toe

Rondweg 6oA - 8o91 XK Wezep - stouwdam.nl Rondweg 6oA - 8o91 XK Wezep - stouwdam.nl

hartvoor voor de de sport sport sinds sinds 1928 1928 hart

Sinds 1928 weten wij wat doorzetten is. Wij kennen de pijn van heel erg diep gaan.

Sinds weten wij wat Van doorzetten is. Wij denet pijnzovan diepals gaan.

Van1928 grenzen opzoeken. kapot gaan.

Enkennen wij eisen veelheel vanerg onszelf van Van opzoeken.

Van kapotsporter. gaan. EnNet wijzoals eisenu.net zo veel van onszelf als van eengrenzen ander. Net als iedere andere eenMet ander. andere sporter.

Net zoals u. meerNet danals 80iedere jaar ervaring op het gebied van schaatsen, skeeleren en fietsen is de Met meer dan 80 jaar ervaring op het gebied van schaatsen, skeeleren en fietsen is de

tijd aangebroken om iets nieuws te doen, als toevoeging op Stouwdam Sport Wezep. tijd aangebroken om als toevoeging op Stouwdam Sport Wezep.

Schaatsliefhebbers eniets fansnieuws hebbenteerdoen, een nieuwe, inspirerende en motiverende plek Schaatsliefhebbers hebben er een nieuwe, inspirerende enhet motiverende plek bijgekregen dankzijen defans Viking Concept Store.

Volledig gewijd aan schaatsmerk bijgekregen dankzijeen de Viking Store.

Volledig gewijd aan het schaatsmerk Viking en daarmee hotspotConcept voor iedere schaatsfan!

Viking en daarmee een hotspot voor iedere schaatsfan!

Wehopen hopenuusnel snelterug terug te te zien zien op op dé dé plek plek om We om de de allerbeste schaatsen van Nederland te ervaren! allerbeste schaatsen van Nederland te ervaren!

CONCEPT STORE CONCEPT STORE

BIKE & SKATE BIKE & SKATE

www.stouwdamklaucke.nl www.stouwdamklaucke.nl

ERVAREN! ERVAREN!

Tel. 0592 - 34 05 70 Tel. 0592 - 34 05 70 Jan Fabriciusstraat 3 • Assen Jan Fabriciusstraat 3 • Assen

VOELEN, VOELEN, PROBEREN, PROBEREN,

Viking heeft haar eerste Concept Store ter Vikinggeopend heeft haar eerste ConceptConcept Store ter wereld in de Specialized wereld in de Specialized Concept Store van geopend Stouwdam/Klaucke in Assen.

Stouwdam/Klaucke in Assen.

ZoStore heeft van Assen er een unieke winkel Zo heeft Assen een&unieke winkel in bijgekregen waar er Bike Skate naadloos bijgekregen waar & Skate elkaar overlopen.

EenBike winkel waarnaadloos schaats- in overlopen.uit Een waar schaatsenelkaar fietsliefhebbers hetwinkel complete en fietsliefhebbers uitenhet complete assortiment van Viking Specialized assortiment van Viking en Specialized kunnen kiezen. Stouwdam/Klaucke heeft kunneneen kiezen. heeft daarmee uniekStouwdam/Klaucke aanbod en een prachtige daarmee voor een uniek aanbod en een prachtige showroom twee wereldmerken. showroom voor twee wereldmerken.

van de redactie

Leeg hoofd Ik loop met een leeg gevoel in mijn hoofd rond. Ik denk aan het indoorschaatsen, maar ook weer niet. Komt allemaal door het nog te bouwen “Icedôme” in Almere. Exact een jaar geleden liet de KNSB weten dat er een einde zou komen aan Thialf als ijsstempel. Dat was een nationale schande en is dat nog steeds. Op 1 april 2014 jongstleden hadden de plannenmakers van “Icedôme” Almere aan de schaatsbond duidelijkheid moeten geven hoe alles gefinancierd moet worden. Bijna twee maanden later is er nog steeds geen duidelijkheid. De schaatsbond en sportkoepel NOC*NSF geven Almere steeds maar weer uitstel. Ik snap dat niet. Ik word daar gek van.

Vandaar dat ik maar naar de handoplegger ben geweest. Zo’n man dwingt respect bij me af. De handoplegger is voor mij de boei waaraan ik me als wanhopige drenkeling kan vasthouden. Moet daarbij wel zeggen dat de handoplegger niet belemmerd wordt door enige kennis van zaken. De toverstaf van de handoplegger is nu eenmaal de magie van het vertrouwen. Wat hem zo siert, is de alziendheid. ,,De KNSB heeft er vertrouwen in dat het goed komt’’, zei hij tegen me. ,,De voorbije periode lag de focus op het verkrijgen van voldoende zekerheden’’, zo ging de handoplegger verder. ,,De schaatsbond zegt ook dat er nu zekerheden zijn en dat het plan dat Icedôme indiende uitgevoerd kan worden. Dat hoeft niet in afgeslankte vorm te gebeuren, maar kan gewoon volgens de afspraken die destijds zijn gemaakt. Dus de schaatsbaan gaat vanaf 2016 gewoon fungeren als nieuwe schaatstempel van Nederland en trekt jaarlijks tussen de 1,2 en 2 miljoen bezoekers.’’

Ik staarde de man vol ongeloof aan. Er moeten meer dingen tussen hemel en aarde zijn dan ik altijd had dacht. Maar de waarheid zal wel in het midden liggen. Zo’n handoplegger zal ik nooit geloven.

Net zo min ik ooit zal geloven hoe een goochelaar een konijn uit de hoge hoed haalt en mijn verstand staat al helemaal stil, wanneer ik zie, hoe de schaatsbond er telkens weer in slaagt méér geld uit te geven dan te ontvangen. Hier moeten wel lagere in plaats van hogere machten aan het werk zijn. Ik loop nog steeds met een leeg gevoel in mijn hoofd rond.

PS. De handoplegger fluisterde ook dat het goed komt met Thialf. ,,Maar met de KNSB-directeuren Arie Koops en Paul Sanders loopt het verkeerd af’’, zei hij er bij. Hoe warrig kan ik zijn!

Harm van der Pal

INHOUD 4 NK BAAN SKEELEREN HORSTEN EN KAMMINGA DOMINEREN 9 NK MARATHON skeeleren: alle ogen op van werven 12 het talent: chris huizinga 15 column jouke hoogeveen: de jas 16 marathonschaatsen onder de loEP: HOORN ALS VOORBEELD 18 dick van gangelen trofee blijft komende jaren bestaan 21 ICEDOME ALMERE VAN DE BAAN ENORME MISKLEUN KNSB BESTUUR 22 TRANSFER-CARROUSEL: Ploegen staan niet om koen te springen 24 bob de jong ’ze zijn nog niet van me af’ 27 allroundschaatsen aan revisie toe 30 scheidsrechters eisen excuses bondsbestuur 33 schaatsicoon jaap havekotte overleden 34 toppers van toen: falko zandstra 36 RIEN VAn ROON: winnaar elfstedentocht 1996 38 SKEELERPRODUCTEN

24

9 36

Colofon

18 Uitgever

ProSkating Zwarteweg 3, 8603 AA Sneek Telefoon: 0515 - 745 005 E-mail: info@proskating.nl internet: www.proskating.nl

Hoofdredacteur

Harm van der Pal It Sein 37, 8521 DM St. Nicolaasga Tel.: 0513 - 432 440

06 - 515 012 01 E-mail: harmvdpal@hotmail.com

Haarlem huldigt Yvonne.

3

Redactie

Evert de Jong, Ron Couwenhoven, Willem Ammerlaam, Eric Korver, Jan van Loon, Daan Riekens, Gerard den Elt, Maarten Scholten en Jaap Stalenburg.

Vormgeving Frans van Dam

Bladmanagement Ying Mellema en Jan van Loon

Foto’s

Tims Imaging, Gerlinde Schrijver en Martin de Jong

Advertentie verkoop Ying Mellema en Jan van Loon.

Telefoon: 0515-745 005 E-mail: info@proskating.nl

Abonnementen ProSkating Abonnementen Zwarteweg 3 8603 AA Sneek

• Bij verlenen van machtiging kost een jaarabonnement: C 18,50 incl. verzendkosten.

• Het abonnement geldt tot weder­­opzegging.

Beëindiging abonnement?

Schriftelijk voor 1 september 2014.

Service en informatie

Verhuizing? Meld dit 3 weken van te voren.

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze uitgave zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

www.

.nl

Kamminga en Horsten domineren NK BAAN De Nederlandse kampioenschappen op de baan staan elk jaar garant voor veel spektakel. Op het scherp van de snede wordt er geknokt voor de Nederlandse titels. Daarnaast worden tijdens de kampioenschappen de felbegeerde tickets verdeeld voor de Europese kampioenschappen later dit jaar in het Duitse Geisingen.

5

Manon Kamminga won alle individuele nummers tijdens het NK Baan.

www.

.nl

skeeleren NK BAAN 2014

Mark Horsten onderweg naar de overwinning op de afvalkoers.

Mannen

Op de sprintnummers bij de heren domineerden de gebroeders Mulder als vanouds. Ronald Mulder won de driehonderd meter voor zijn broer Michel. Michel Mulder won zijn vijfde nationale titel op rij op de vijfhonderd meter. De verrassende Mark Horsten won de overige afstanden. Horsten rekende onder andere af met de sterke Crispijn AriĂŤns. AriĂŤns won op zijn beurt drie zilveren medailles.

Vrouwen

Manon Kamminga toonde tijdens het NK op de baan maar weer eens tot de wereldtop te behoren. Zij liet de concurrentie kansloos. Net als vorig jaar schreef ze alle individuele onderdelen op haar naam. Op de zware puntenkoers zette Kamminga haar dominantie nog eens extra kracht bij door het peloton op een ronde achterstand te zetten. Alleen Elma de Vries liet zich niet dubbelen en werd tweede.

Michel Mulder zegeviert op de vijfhonderd meter. Zijn vijfde titel op rij op deze afstand.

derd Remon Kwant in actie op de driehon ht slepen. wac de in ls tite meter. Kwant zou drie

7

Kelly Schouten won met uitzondering van de driehonderd meter alle afstanden.

Junioren A

Bij de junioren domineerden Kelly Schouten en Remon Kwant het toernooi. Schouten won, met uitzindering van de 300 meter, alle afstanden. Kwant won juist de drie korte afstanden en greep zilver op de afvalkoers.

Na het NK marathon op 9 juni worden de selecties bekendgemaakt voor de Europese kampioenschappen eind juli in het Duitse Geisingen.

Bondscoach Hill kijkt met veel belangstelling naar de wedstrijden.

www.POWERSLIDE.com

POWERSLIDE

X-SK ATES

x-boot · x-frame · 100mm infinity wheels · abec 5

TOPSKEELER MET VERVORMBARE SCHOEN! advies verkoopprijs 299,99 €

facebook.com/powerslideheadquarter Voor meer informatie: POWERSLIDE|e-mail: e.schaper@powerslide.org

Ploeg Roy Boeve heeft grote favorieten NK Marathon in huis

Alle ogen op Van Werven Bij de meeste inline-skaters staat op de kalender maandag 9 juni al een tijdje omcirkeld. Tweede Pinksterdag is de dag van het NK Marathon in Vorden, het dorp van Arjan Mombarg. De wedstrijd is één van de hoogtepunten van het seizoen. Bij de komende editie zijn alle ogen gericht op Van Werven. De ploeg van Roy Boeve heeft met Crispijn Ariëns en Gary Hekman de grote favorieten in huis.

9

www.

.nl

achtergrond

Hekman één van de topfavorieten

De eerste wedstrijden van het seizoen hebben bevestigd wat iedereen vooraf al dacht. De formatie van Van Werven is deze zomer de sterkste ploeg van allemaal. Met twee ‘clean sweeps’ in de eerste twee marathons werd de toon gezet. In het NK moet nu de eerste hoofdprijs worden binnengehaald. ,,Dat is wel de bedoeling’’, stelt Gary Hekman, die zelf al twee keer de nationale titel veroverde.

De Vries voor haar negende?

In 2001, maar liefst dertien jaar geleden, veroverde Elma de Vries haar eerste nationale titel op de marathon. Als achttienjarige won ze destijds de nationale titel in Staphorst. In de jaren die volgden ging De Vries maar liefst zeven keer op herhaling en staat de teller inmiddels op acht. Kan ze op het zware parcours van Vorden haar negende titel binnenslepen? De grote rivale van De Vries is Manon Kamminga.

Kamminga wint nagenoeg alle wedstrijden in Nederland, maar won tot nu toe slechts eenmaal de nationale titel op de marathon. In 2011 was Kamminga op het parcours van Otterlo de beste. Hoewel De Vries al acht keer de beste was tijdens de kampioenschappen start Kamminga als torenhoge favoriete.

In 2004 werden de Nederlandse kampioenschappen ook verreden in Vorden. Het was destijds, weliswaar op een heel ander parcours, Foske Tamar van der Wal die de overwinning greep. Opvallend is dat Van der Wal juist dit jaar haar rentree maakt in het skeelerpeloton. Kan de rijdster uit de ploeg van Okkinga verrassen?

,,Maar de laatste was alweer in 2008. Da’s wat mij betreft echt te lang geleden. Het wordt wel weer tijd dus.’’

Maar Hekman heeft nu te maken met het effect van rijden in een sterke ploeg. Met wereldkampioen Ariëns naast zich, weet de Hardenberger dat er niet altijd voor hem gereden zal worden. ,,Dat hangt helemaal af van het plan dat onze coach Roy Boeve bedenkt. Als daarin geen hoofdrol voor mij is weggelegd, zal ik dat accepteren. Nee, daar heb ik echt geen moeite mee. In de winter is er veel voor mij gereden, dan is het nu goed iets terug te kunnen doen.’’

Hekman weet wel dat de plannetjes van Boeve vaak redelijk uitkomen. Voor de eerste race in Emmeloord stelde de coach dat hij met niets minder genoegen nam dan een één-twee-drie. ,,En het was echt niet zo dat één-twee-vier ook goed was, nee, we moesten echt de eerste drie plaatsen pakken. Dat gebeurde. En in de tweede wedstrijd meteen weer. Fantastisch. Het is echt een genoegen in zo’n ploeg te rijden.’’

Ook in Vorden zal de lat hoog liggen, stelt Hekman. ,,Het gaat ons daar in ieder geval om de titel. Dat is voor ons steeds één van de speerpunten in het seizoen geweest.

Maar alleen winnen zal niet genoeg zijn. Ik denk dat er minimaal ook een tweede plaats bij moet komen.’’ Bij een één en twee is de voorkeur voor de verdeling bij Hekman in ieder geval duidelijk. Lachend: ,,Tja, dan zet ik toch mezelf op de eerste plaats.’’

Jouke Hoogeveen werd afgelopen winter gekroond tot marathonschaatser van het jaar. Maar ’de lange adem’ kan zijn succes op de schaats nog niet vertalen naar de wieltjes. ,,Ach, voor mij is het eigenlijk pas interessant als het heel lang en zwaar is, met liefst een grote ronde. Dan ben ik op m’n sterkst. Dat laagvliegen is niets voor mij’’, stelt hij zelf al vast.

Op inline-skates voorziet Hoogeveen voor zichzelf vooral een dienende rol in de nieuwe formatie van Powerslide/ A-ware. ,,Niels Mesu kan heel hard rijden, maar dat

Wereldkampioen Ariëns verdedigt zijn titel.

Bob de Vries altijd één van de smaakmakers.

wist ik natuurlijk al. Maar mijn nieuwe ploeggenoot Ingmar Berga, tjongejonge, wat kan die man hard. Ongelooflijk. En hij heeft ook z’n zinnen gezet op die nationale titel. Zou Berga ook zomaar kunnen winnen. Die heeft een paar van die koersen per jaar waarin hij wegrijdt en niemand hem meer terugziet.’’

Niels Mesu is één van die hardrijders in de ploeg van Powerslide. De Zeeuw moet desondanks nog wel even wennen aan de aanpak van zijn nieuwe coach Jillert Anema. ,,Ja, echt waar. Alles gaat in zo’n hoog tempo, dat ik echt m’n best moet doen om aan te pikken. Ik moet echt mijn grenzen opzoeken. Da’s prima, want daar word ik beter van. Zolang ik maar niet over de grens ga.’’

Ook Mesu heeft 9 juni al een tijdje in zijn agenda staan. ,,Ik had een paar wedstrijden aangekrast. Dat waren in ieder geval Steenwijk en het NK, maar ik hoop ook op het EK te starten.’’ In Steenwijk reed Mesu verdienstelijk en werd derde. ,,Daar was ik echt blij mee. Zo vroeg in het seizoen was dat een mooi resultaat. Maar straks bij het NK wil ik nog graag twee treetjes hoger eindigen.’’

De ploeg van Powerslide belegde nog een trainingskamp eind mei, in Limburg. Daar wil Mesu zich optimaal prepareren om de strijd aan te gaan met de mannen van Van Werven. ,,Dat is toch de ploeg waar iedereen naar kijkt. Met al die grote namen een ongelooflijk sterk team en dat hebben ze inmiddels al bewezen ook.’’ Toch acht Mesu zichzelf niet kansloos.

,,Zij hebben vooral geprofiteerd van het feit dat ze na het schaatsseizoen hebben doorgetraind, terwijl ik zelf twee maanden rust heb gepakt. Ik was kapot na de winter.

Maar nu hebben we die achterstand toch weer deels weggewerkt. En we zien nu dat ook die mannen van Van Werven kunnen verliezen. Ze zijn niet zo oppermachtig meer, niet zo sterk als in het begin. We gaan in ieder geval de strijd aan met ze, dat staat vast.’’

11

Arjan Mombarg: ‘NK wordt zwaar’ Arjan Mombarg is niet alleen bekend als een topper op schaatsen en inline-skates. De leukste boer van Nederland is ook nog een succesvol organisator van de inlinewedstrijd in Vorden, die dit jaar voor de tweede keer is aangemerkt als locatie voor het Nederlands kampioenschap.

Vorden was eerder al in 2004 de plaats waar de Nederlandse titels werden verdeeld. Die ging destijds bij de mannen naar Arjan Smit, die Ingmar Berga en Sjoerd Huisman achter zich liet. Bij de vrouwen was Foske Tamar van der Wal de sterkste, voor Jannitta Spigt en Marita Hut. Voor deze editie verwacht Arjan Mombarg een selectieve wedstrijd. ,,Het wordt een zware koers’’, stelt hij. ,,We hebben een rondje van 1240 meter, met verschrikkelijk veel klinkers. In de Dorpsstraat, de finishstraat, zijn die vernieuwd en vervangen door gladde klinkers. Het is geen asfalt, maar je kunt er wel verschrikkelijk hard op rijden. Aan de achterkant van het parkoers liggen over een heel stuk normale klinkers.

Dat is zwaar. Het wordt echt niet zomaar een optocht naar de finish.’’

Tussen al het langere geweld door, komen ook Michel en Ronald Mulder in actie. Zij bestrijden elkaar in een speciale wedstrijd. Verder hoopt Mombarg zelf ook nog te kunnen meedoen. Schaatsen doet hij al niet meer, maar op inlineskates kan ’Mompie’ nog altijd mee. ,,Ik hoop dat het kan, maar dan moet wel de rug een beetje meezitten. Daar heb ik regelmatig last van.’’

Niels Mesu gaat voor goud.

www.

.nl

Het talent

‘Skeeleren en schaatsen zijn me even lief’ Hij is pas zestien jaren jong en dank zij de sport heeft Chris Huizinga heel wat meer van de wereld gezien dan zijn gemiddelde leeftijdgenoot. ’s Zomers reist hij als skeeleraar naar allerlei grote toernooien in Europa, ’s winters stort hij zich op het allround schaatsen. Want beide disciplines zijn hem even lief. ‘Als het skeelerseizoen voorbij is wil je weer graag gaan schaatsen; als het schaatsseizoen voorbij kijk je weer uit naar het skeeleren.’ Chris hoopt nog heel lang beide sporten naast elkaar op hoog niveau te kunnen beoefenen. ‘Ik hoop niet dat ik ooit een keuze moet maken. Ik ben er van overtuigd dat je beide sporten naast elkaar kunt doen.’ Dan is er nog een derde activiteit, die momenteel veel aandacht en energie van hem vraagt, het eindexamen vmbo tl, dat wil zeggen theoretische leerweg. Hij heeft goede hoop op een positieve uitslag. Daarna wacht de havo.

Chris Huizinga uit het Groninger Feerwerd stamt uit een sportief boerengezin. Vader was een meer dan gemiddelde schaatser, moeder leefde zich sportief uit in de voetbalsport. Zij was het die de kleine Chris als zevenjarig jochie op de schaatsen zette, op de bevroren sloot achter de boerderij.

‘Dat ging meteen wel goed’, herinnert Chris zich. ‘Ik ging met grote stappen vooruit. Bij de IJsvereniging Groningen kreeg ik daarna een paar lessen en dat vond ik super leuk.

Na een aantal jaren kwam ik bij de Groninger C-selectie. Ik richtte me van het begin af aan op het allround schaatsen. Ik had wel eens meegedaan aan marathon-

wedstrijden, maar die deed ik er gewoon voor de lol bij. Dat doe ik trouwens nog steeds.’

Op z’n elfde bond Chris Huizinga voor het eerst skeelers onder. Een jaar later deed hij mee aan zijn eerste wedstrijd. Hij kreeg twee jaar later onderdak in het skeelerteam van Maple Van Lingen. Hij zit momenteel in het Maple International Juniorteam, samen met Gerrie van Lingen en het Duitse sprinttalent Tim Siegel. Dit voorjaar was hij goed op dreef in onder meer het sterk bezette toernooi van Trois Pistes. Hij werd knap tweede op de drie kilometer. In het zuid-Duitse Geisingen behaalde hij in een sterk topveld meerdere podiumplaatsen.

Bovendien won hij het klassement. Vorig jaar werd hij Nederlands kampioen skeeleren voor junioren op de marathon.

Op dit moment bereidt hij zich voor op het Nederlands kampioenschap in Nijeveen.

Daar valt Chris Huizinga te bewonderen op maar liefst zes onderdelen, te weten de 300 meter tijdrit, 500 meter series, 1000 meter, de afvalrace, de puntenkoers en de aflossingsrace.

Het zijn vooral de internationale confrontaties, waar Chris naar uitkijkt. ‘Het niveau van de Nederlandse skeeleraars is lager dan dat van Europese rivalen. In Europa moet je vechten voor je podiumplekje, in Nederland win je gemakkelijker.

Skeelerland bij uitstek is Colombia, in Europa zijn Italië en Frankrijk de sterkste landen. Eind juli is het Europees kampioenschap in Geilingen. Daar hoop ik op een goed resultaat. Mijn beste internationale resultaat tot nu toe is een tweede plaats op de 1000 meter tijdens het EK voor junioren. Ik was toen een

van de jongste deelnemers. Ik ben supertrots op dat succes.’

Zodra het skeelerseizoen voorbij is verheugt Chris Huizinga zich weer op het schaatsen. ‘En als het schaatsseizoen voorbij is kijk ik al weer uit naar het skeeleren. Dat maakt het ook zo moeilijk om een keuze te maken. Ik vind ze beide even leuk. Het is nog niet duidelijk wanneer het skeelerseizoen voor mij eindigt en waar het schaatsseizoen begint.

Dat hang af van het wereldkampioenschap skeeleren in Argentinë. Dat is in november.

Ik hoop daar aan mee te mogen doen. Als dat lukt wordt het een kort schaatsseizoen.

Er is ook nog een kans dat ik mee kan doen aan de Jeugd Olympische Spelen voor sporters van 14 tot 18 jaar. Die worden gehouden van 16 augustus tot en met 28 augustus in Nanking.’

‘Vanwege de examens en het komende NK neem ik op het ogenblik veel rust. Maar anders train ik bijna elke dag. Twee, drie keer in de week achter de auto. Op een stille weg hier in de buurt, kofferbak omhoog en dan zeven kilometer heen en zeven kilometer terug, en dat drie keer achter elkaar. Zo’n veertig kilometer in totaal. Ik krijg voor mijn sportactiviteiten veel steun en medewerking van mijn school, de Leon van Gelderschool in Vinkhuizen. Ik hou meer van de lange dan de korte afstanden. Dat geldt ook voor het schaatsen. De 1000, 1500 en 3000 meter zijn mijn favoriete afstanden. Als allrounder moet de 500 meter nog wel verbeterd worden. Daar ga ik de komende winter aan werken. Want mijn focus is toch wel gericht op het allround schaatsen. Daar liggen mijn ambities. Als allrounder moet je ook een goeie sprint kunnen schaatsen.’

tekst: evert de jong | foto: tims imaging

13 13

ZE BESTAAN NOG. JONGE SPORTMENSEN, DIE ER ALLES VOOR OVER HEBBEN OM DE TOP TE BEREIKEN. ZE GETROOSTEN ZICH GROTE OPOFFERINGEN. MET TELKENS WEER DE VRAAG: KAN IK DE HOGE VERWACHTINGEN WEL WAARMAKEN? IN DEZE EDITIE VAN PROSKATING:

ERA AR L E E K S N E R C H A AT S E S D N U O R L L A

S I R H C

A G N I Z I HU

www.

.nl

DE JAS column

Al meer dan tien jaar ben ik de bezitter van een lange wollen winterjas. Het is de enige winterjas die ik ooit gekocht heb. De stugge, dikke, donkerblauwe stof hangt perfect om mijn onhandige lijf. De jas vergezelde me bij gure studentenbaantjes in Amsterdam.

Nachtenlang stond ik filmsets te bewaken. Tijdens de waterkoude winters op de fietstaxi hield de jas me warm en een klein beetje droog. De jas bracht me veilig thuis na concerten in Paradiso. De jas en ik waren één.

De laatste zeven jaar hangt de jas meer aan de kapstok dan over mijn smalle schouderpartij.

Sinds ik marathons bij de A-rijders schaats, loop ik er in de winter minder stijlvol bij. Een marathonschaatser wordt geacht op de ijsbaan in kleurige sponsorjas te verschijnen. Dit deed ik lange tijd met frisse tegenzin, maar de laatste jaren voel ik me zo vervlochten met mijn rol als marathonschaatser dat ik me ook in mijn vrije tijd in een met reclame bedrukte jas hul. Toch jammer, want ik herinner me nog goed hoe ik jaren geleden met wapperende wollen jas de eerste rondjes voor de beloftewedstrijd inreed. Een dikke lange jas, met daaronder twee spijkerdunne lange benen. Geen gezicht.

Tegen het einde van februari begint er iets te kriebelen. Het is alsof mijn oude jas mij zachtjes roept. De lokroep van de jas valt samen met het geweeklaag van mijn lijf. Spierpijn kan niet meer worden weggemasseerd. Mijn ruggengraat is een pijnlijke, meanderende kronkel. Mijn voeten klagen al wanneer ik naar mijn schaatsen kijk. De opgedane schade van een winter lang naar de klungels gaan valt niet meer weg te poetsen.

De eerste keer dat ik de jas aantrek voel ik me direct een beetje beter. Eindelijk ontspannen.

Hij zit nog steeds als gegoten. Ik leef helemaal op. Als een dandy fiets ik op de fixie naar mijn werk. Ik kijk om me heen, ga niet blind op mijn doel af. Ik trap lekker rustig en geniet van de schoonheid van de stad.

Al snel daarna ligt de sponsorjas hoog op een plank in de kast. Weg ermee! De wollen jas is in zijn sas. Hij zal de komende tijd mijn metgezel zijn. Hij neemt geen genoegen met een ritje naar het werk of een boodschapje doen. De wollen jas wil meer! Hij wil geprikkeld worden. Hij wil genieten.

15

De jas houdt net zoveel van sushi als van spareribs. De jas zorgt ervoor dat ik in de kroeg ‘nog eentje dan’ bestel. In de jas fiets ik zwalkend de lange rit van het centrum van Amsterdam terug naar ons huisje op IJburg. Vorig jaar stond ik in de jas op een winderige helling Fabian Cancellara aan te moedigen tijdens de Ronde van Vlaanderen. Uiteraard met een Belgisch biertje in de hand. Te bedwelmd om mezelf medesporter te voelen, volop genietend als supporter.

Het is begin april. De laatste dagen begint de jas me een beetje tegen te staan.

Hij heeft me heerlijke momenten van genot gegeven, maar het onbeperkte genieten begint zijn glans te verliezen. De jas blijft maar trekken en wil het liefst elke dag aan de Leffe en de Duvel of nippen van een goede whisky. Ik blijf gehoorzamen, maar meer aarzelend. Een zekere matigheid maakt zich weer van mij meester. Genot moet je verdienen en mijn krediet begint op te raken.

Afgelopen week hing de jas werkeloos aan de kapstok. De jas begon te knellen.

Het was te warm. Weer om de skeelers aan te trekken. Rustig rollend zette ik de eerste streken op het asfalt. Het was tijd. Tijd om de schade op te maken van een periode zonder inspanningen, maar met uitspattingen. Vier kilo bedroeg de schade maar liefst! De jas blijft de komende 10 maanden aan de kapstok. De komende tijd zal ik doof zijn voor zijn lokroep.

Jouke Hoogeveen

www.

.nl

achtergrond

Concept van het marathonschaatsen onder

Hoorn als lichtend Het marathonschaatsen zou in zwaar weer zitten. Stoppende sponsoren, rijders zonder ploeg en een format dat lang niet bij iedereen tot de verbeelding spreekt. Het moet anders, wordt er geroepen. Is dat zo? En zo ja, hoe dan? ProSkating zette eens wat meningen op een rijtje.

Tekst: Eric Korver | FOTO’S: TIMS IMAGING

DE SCHAATSER GARY HEKMAN

Gary Hekman kende een sterke winter en was goed voor een respectabel aantal overwinningen. Maar toch wil de Hardenberger het allemaal liever anders zien. ,,Terug naar het oude concept, dat lijkt mij niet zo verkeerd’’, vindt Hekman. ,,Geen tussensprints meer voor het klassement, maar gewoon voor een groene trui. Dat is dan ook een mooie prijs voor rijders die zich niet direct bezighouden met het klassement. Nu zijn die tussensprints waardeloos. Vrijwel niemand doet er aan mee. En verder moet de cup weer een hoofdprijs worden waar veel rijders voor willen schaatsen.’’

Hekman zoekt het ook naast de baan.

Want veranderingen op het ijs zijn goed, maar daarbuiten mag er ook wel een en ander gebeuren, vindt hij. ,,Dan kijk ik een beetje naar het concept in Hoorn. Maak er een feestje van. Muziek, erwtensoep, rookworst en een leuk programma. Als mensen een leuke avond hebben, dan vinden ze het niet erg zeven of acht euro neer te tellen, en dan komen ze ook nog eens terug. Het staat in Hoorn niet voor niets altijd vol. Als je dan als rijder een week later in Eindhoven komt, is dat wel even slikken. Maak show, een beetje circus, met de sfeer van bij voorbeeld de Zesdaagse.’’ ,,En ook als rijders zijn we verantwoordelijk’’, vervolgt Hekman. ,,Wij moeten er altijd een mooie koers van maken.

Spektakel, publiek op de banken. Dat lukt niet altijd. Arjan Stroetinga is een topper, maar als hij wint, gaat het puur om het winnen. Sjoerd Huisman kon een zege altijd iets extra’s geven. Als hij won, dan won hij goed. Dat vonden de mensen mooi, en zoiets moeten wij eigenlijk ook vaker laten zien. Want laten we eerlijk zijn, de sport is het waard. Marathonschaatsen is fantastisch. We moeten alleen leren onszelf beter te presenteren.’’

de loep

voorbeeld DE SCHAATSSTER Elma de Vries

Als het op de vrouwen aankomt, is Elma de Vries eigenlijk best tevreden. Ze ziet een peloton dat in de breedte steeds sterker wordt en wedstrijden die het aanzien waard zijn. ,,Dat komt misschien omdat bij de dames de ploegstructuur wat minder sterk aanwezig is’’, denkt ze. ,,Daarnaast wordt er ook niet door iedereen heel tactisch gereden, waardoor je dus wedstrijden krijgt als in de Eerste Divisie bij de mannen. Leuke races.’’

Bij de mannen moet daar ook iets op verzonnen worden, vindt ze. ,,Het is door de samenstelling met vijftien ploegen van vier rijders een klein pelotonnetje geworden, zeker omdat lang niet altijd iedereen aan de start staat. Dan blijft er toch weinig over om een leuke wedstrijd mee te maken. Wij starten soms met zeventig dames. Dat verschil is echt groot. Ik denk daarom dat het peloton bij de mannen echter weer groter moet.’’

Maar ook De Vries denkt dat er wel wat kan worden gesleuteld aan de formule van de wedstrijden. Ze vraagt zich bij voorbeeld af waarom er amper wordt gestreden om het oranje leiderspak. ,,Geen idee hoe dat komt.

Misschien omdat het winnen van een wedstrijd meer publiciteit oplevert dan het dragen van het leiderspak. Dan moet daar meer gewicht aan gegeven worden. Dat is trouwens toch al het geval met alle lwinnaar in

Hekman nieuwe vee peloton

dameswedstrijden. Als je kijkt naar kwaliteit en kwantiteit denk ik dat het hoog tijd is dat het prijzengeld tussen heren en dames gelijkgetrokken wordt.’’

Over de sprints heeft Elma de Vries ook wel een idee. ,,Die moeten niet meer meetellen voor het klassement, want dan heeft vrijwel niemand er interesse in. Je kunt ze weglaten of je kunt ze loskoppelen. Maak er premiesprints van met geldprijzen, dat zorgt zeker voor enthousiasme om mee te sprinten.’’

DE sponsor Edward van Dijk

Edward van Dijk is als sponsor al twaalf jaar actief in het marathonschaatsen, nu bij Husqvarna/Primagaz. Hij bekijkt de ontwikkelingen met oosterse nuchterheid. ,,Ik denk dat het is wat het is. We moeten de sport niet kleiner maken, maar ook niet groter. Marathonschaatsen zit in Nederland verankerd in onze sportbeleving en dat zal niet veranderen.’’

Wat wel verandert, constateert Van Dijk, is het niveau. ,,Dat wordt steeds hoger en mensen zien dat ook. Komt vooral doordat marathonschaatsers het steeds beter doen op de langebaan. Ze behoren tot de wereldtop, of zijn zelfs de beste. Dat is natuurlijk heel goed voor onze sport. De jongens vormen een prachtig uithangbord, waar de hele discipline van kan profiteren.’’

Over het format maakt de ondernemer zich evenmin erg druk. ,,De wedstrijden zijn goed zoals ze zijn, al kun je discussiëren over de functie van de tussensprints. Maar toen er nog echt werd gereden om een groen pak, deed er ook maar een handjevol actief mee. Wat mij wel dwars zit, is dat de prijzen aan het einde van het seizoen niet echt naar de meest constante rijder gaan.

Dat was dit jaar echt Frank Vreugdenhil, maar hij kreeg niet de erkenning die hem toekwam. Wat mij betreft mag er daarom meer prestige worden gegeven aan de Cup. Dat moet in principe de prijs zijn voor de beste marathonschaatser van het jaar, maar de tendens is dat de meeste rijders zich eerder richten op dagprijzen dan het klassement.’’

17

Stroetinga pakt weer Nederlandse titel marathon

Met de vermeende terugloop in sponsoring valt het volgens Van Dijk ook wel mee. ,,In tijd van recessie waarin het sponsorgeld terugloopt, staan er toch veertien of vijftien teams aan de start. Daarmee geeft de sport zichzelf bestaansrecht. Ik had afgelopen seizoen ook sterk de indruk dat het publiek weer warm loopt voor marathonschaatsen. Er waren meer toeschouwers dan voorgaande jaren.’’

www.

.nl

achtergrond

DICK VAN GANGELEN TROFEE BLIJFT KOMENDE JAREN BESTAAN

Jouke Hoogeveen Marathonschaatser van het Jaar.

Oud-schaatser Rien de Roon (l) en voormalig AD-hoofdredacteur Willem Ammerlaan (r) maken plaats.

van weleer in weer en wind langs de ijsbanen en gaven zij de jurypunten.

Mannen als Jos Niesten, Henri Ruitenberg en Jan Kooiman. En na tien jaar doen ze dat nog steeds, voor hun sport.

Lang heeft het er naar uitgezien dat de Dick van Gangelen Trofee na tien jaar zou ophouden te bestaan. In een tijd waarin ook veel marathonploegen steeds meer problemen hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, zag ook het stichtingsbestuur van de prijs voor de Marathonschaatser van het Jaar zich in dat opzicht voor een steeds groter dilemma geplaatst: doorploeteren en hopen op de gunfactor van een paar trouwe sponsors om het prijzengeld voor de rijders nog bij elkaar te krijgen, of stoppen op het hoogtepunt.

Alles leek er op dat het toch wel einde verhaal zou worden, temeer ook omdat het (inmiddels tien jaar) zittende bestuur van de stichting vond dat het hoog tijd werd om het stokje door te geven aan een nieuwere generatie. Maar net als overal binnen verenigingen en stichtingen staan jonge mensen zelden te trappelen om mee te doen. Iedereen heeft het altijd druk met zichzelf, met de organisatie van zijn eigen gezin, zijn eigen vrije tijd.

Time-management is het sleutelbegrip geworden, waarin het niet meer zo past om misschien nog eens iets terug te doen voor een samenleving of een sportsector die jezelf zo veel kansen heeft geboden.

Die trouw aan het marathonschaatsen is voor het bestuur van de Dick van Gangelen Trofee een extra reden geweest om er nog niet zó maar de stekker uit te trekken. Bovendien stegen er nogal wat ongeruste geluiden op uit het marathonwereldje zelf, toen afgelopen maanden de stichtingsvoorzitter en oprichter van de DVG zich in Proskating liet ontvallen dat het met de schaatsprijs aan het einde van het seizoen wel eens gedaan kon zijn.

De beweging die daarna op gang is gekomen leidde ertoe dat het stichtingsbestuur inmiddels het besluit heeft genomen dat ook in de komende jaren de Dick van Gangelen Trofee zal blijven bestaan. Sponsors van grote merken als Craft, Viking en Tacx hebben opnieuw hun steun toegezegd en in de beslissing om door te gaan heeft ook de KNSB een belangrijke rol gehad, waarbij het risico is afgedekt dat er aan het einde van een seizoen er wel een beeldje maar geen cheque kan worden uitgereikt. De DVG is daarbij niet louter meer afhankelijk van zakelijke sponsors.

‘Essentieel is voor ons dat we het prijzengeld voor de winnaars gegarandeerd hebben. Natuurlijk willen wij graag onze eigen broek ophouden en zijn onze sponsors onze levensader’, aldus DVG-voorzitter Willem Ammerlaan, ‘maar we moeten als vrijwilligers geen loden last op onze nek hebben en niet meteen in de stress hoeven schieten als het ons in economisch moeilijke tijden een jaartje niet lukt om dat geld bij elkaar te krijgen’.

Het DVG-bestuur gaat na tien jaar ook doen wat het zich hartgrondig had voorgenomen: het stokje overdragen aan een nieuwe generatie. Van de zes bestuursleden zijn er inmiddels twee (journalist Gerard den Elt en ondernemer Rob van der Valk) teruggetreden. Oud-schaatser Rien de Roon en voormalig AD-hoofdredacteur Willem Ammerlaan maken komend jaar plaats voor nieuwe mensen.

19

Van de nieuwe lichting zijn de oudmarathonschaatsers Peter de Vries uit Heerenveen en Jan Dirk Corts uit Kouderkerk aan den Rijn toegevoegd aan het bestuur, dat verder bestaat uit Klasina Seinstra en Jan Joost van Gangelen. Jan Dirk Corts wordt volgend seizoen ook de nieuwe voorzitter van de DVG-jury. Hij zal in die functie Jos Niesten opvolgen, die wel als jurylid aan de DVG verbonden blijft.

Peter de Vries

Dat laatste is waar het al die jaren binnen de organisatie van de Dick van Gangelen Trofee om draaide: iets terug doen voor je sport.

Daarom stonden de grote namen

www.

.nl

Zbigniew Bródka won op de Olympische Spelen van 2014 op de ‘1.500 meter mannen’ goud voor Polen.

In een Nederlands pak van Forte Sportswear.

Rood-wit is ook oranje FORTE Sportswear heeft een collectie compromisloze sportkleding voor onder andere de wielersport, schaatsen en running, waarin wij al onze kennis over de sport, confectie en pasvormen hebben samengevoegd. Wij maken zorgvuldig een keuze uit de allerbeste materialen en fournituren,voeren veelvuldig en nauwgezet testen uit en fabriceren met de grootste nauwkeurigheid onze sportkleding.

www.fortesportswear.nl Forte Sportswear: dé standaard voor hoogwaardige sportkleding.

07312_FORTE_ADVERTENTIE_A4-portrait.indd 1

powered by 21-02-14 11:35

Icedome Almere van de baan! enorme miskleun KNSB-bestuur Wat velen hadden verwacht en anderen ook vurig hadden gehoopt is werkelijkheid geworden: Icedome in Almere is (voorlopig?) van de baan. KNSB en NOC*NSF zegden woensdag 4 juni de samenwerking met Icedome op. Bij beide sportkoepels bestaat grote onzekerheid over de financiering van het megaproject, met een investering van in totaal rond de €200 miljoen.

Tekst: evert de jong

De provincie Friesland reageerde verheugd op het nieuws. Volgens de Friese gedeputeerde Hans Konst (PvdA) zijn de plannen daarvoor ´altijd al een luchtkasteel geweest en dat komt nu uit´. In een reactie op het terugtrekken van KNSB en NOC*NSF zei Konst dat er voor de provincie Friesland maar één topsportcentrum voor het schaatsen is: Thialf in Heerenveen. Hij voegde er aan toe: ´Wel is het zaak dat de KNSB nu vlot en onomwonden een topsportcentrum aanwijst. Daar is de hele schaatssport bij gebaat.´ Volgens hem kan dat alleen maar Thialf zijn, dat dit en volgend jaar voor tientallen miljoenen euro’s zal worden ‘vernieuwbouwd’.

TranSportium in Zoetermeer ziet zichzelf ook nog steeds als een kandidaat om het nieuwe topsportcentrum van het schaatsen te worden. In Zoetermeer willen Dura Vermeer, Siemens Nederland en Royal HaskoningDHV ruim €200 miljoen investeren in een nieuwe schaatshal.

TranSportium wil nog steeds gaan samenwerken met Thialf, zoals het eind maart al aankondigde In de schaatswereld heeft het nieuws voor aardig wat reacties gezorgd. ´Jaaaaaa, hehe, eindelijk wakker geworden bij de KNSB. Icedôme was een icedroom´, twitterde oud-topschaatsster Annemarie Thomas.

Schaatscoach en voormalig olympisch kampioen Bart Veldkamp twitterde

woorden van gelijke strekking: ´Eindelijk wakker geworden KNSB? Werd tijd!´ Voormalig topschaatsster Renate Groenewold heeft het op Twitter over het ´einde van een luchtkasteel´.

Burgemeester Tjeerd van der Zwan van Heerenveen had het nieuws altijd al verwacht. Volgens Van der Zwan ligt de topsportstatus van Thialf nu voor de hand.

Zijn boodschap aan de KNSB is duidelijk: ´Aarzel niet en pak nu wat concreet is. En ga nu niet weer in allerlei luchtkastelen geloven.´ Doekle Terpstra stapte vorig jaar op als voorzitter van de KNSB nadat zijn rol in de hele procedure rondom het nieuwe topsportcentrum flink werd bekritiseerd. ´Icedome te grote broek aangetrokken?

Kennelijk was het ijs wat dunner dan de initiatiefnemers dachten´, schreef de Fries op Twitter.

Ook Sybrand van Haersma Buma, fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, reageert via Twitter. ´Icedôme Almere gaat niet door. Alsnog naar Fryslân? WK’s horen in de enige echte schaatstempel: Thialf’, aldus Van Haersma Buma.

KNSB-direkteur Paul Sanders vindt het spijtig dat het hele project in Almere niet doorgaat. Volgens hem gaan de plannenmakers in Almere wel door met de realisatie

van een ijsbaan. Maar de status van topsportlocatie is nu van de baan. De KNSB zal zich nu beraden op de toekomst.

Volgens Sanders is de KNSB niet naïef geweest. ´Al hebben we geen schoonheidsprijs gewonnen met de gehele procedure.´

21

Inmiddels neemt de kritiek op KNSB en NOC*NSF toe. Steeds luider klinken de stemmen, die vinden dat de besturen van beide organisaties de consequenties moeten trekken uit hun falende beleid inzake Icedome.

Verspilling van tijd en geld, zo wordt gezegd. Onder meer door Johannes de Vries, lid van de ledenraad van de KNSB. Volgens hem is vooral door de strijd rondom de status van ´topsportaccommodatie´ een grote hoeveelheid geld verloren gegaan. Dat het verhaal binnen de KNSB nog een staartje krijgt ligt voor de hand. Het bondsbestuur zal in ieder geval eerst met de rest van de ledenraad van de KNSB overleg moeten plegen alvorens tot nieuwe stappen over te gaan. Wie dat overleg moeten plegen is vooralsnog de vraag.

Mogelijk moet er eerst een nieuw bondsbestuur worden gekozen omdat het oude bestuur als gevolg van deze enorme miskleun de weg gaat, die voor de hand lijkt te liggen, namelijk opstappen.

www.

.nl

achtergrond

Ploegen staan niet om Koen te springen De transfercarrousel heeft na de Winterspelen van 2014 niet stil gestaan.

Vertrekkende sponsors en bescheiden budgetten maakten het voor de schaatstoppers niet eenvoudig nieuw emplooi te vinden. Een terugblik op de transferperiode.

Tekst: Gerard den Elt | FOTO’S TIMS IMAGING

We schrijven eind mei 2014 en de muziek houdt plotseling op. Alle schaatstoppers hebben een zetel gevonden in de stoelendans, behalve ééntje. Nou ja, twee dan. Bob de Jong, vertrokken bij de BAM-ploeg van Jillert Anema, weet ondanks zijn gevorderde schaatsleeftijd voorlopig ook niet van ophouden.

Maar de misschien wel populairste schaatser van afgelopen winter staat nog altijd moederziel alleen aan de zijlijn, hopende dat de muziek nog een keer wordt gestart. Zou Koen Verweij ook nog ergens in deze stoelendans een plek in een ploeg zien te vinden?

Op het visitekaartje van de Noord-Hollander prijkt een imposante erelijst: wereldkampioen allround, Olympisch kampioen ploegenach-

Koen Verweij kan nog lachen.

tervolging, met miniem verschil verliezer van het goud op de Olympische koningsafstand en daarnaast dé bink van Sterren Springen en held van de schaatsfans.

Maar om nou te zeggen dat de ploegen staan te springen om de gunsten van de nog maar 23-jarige schaatser? Ho maar.

Jac Orie was er bij de presentatie van Sven Kramer als nieuwe aanwinst van het team van BrandLoyalty duidelijk over: ,,Dit is het team.’’ Geen contract voor Verweij dus, maar wel voor de trainingspartners van Kramer, Wouter Olde Heuvel en Douwe de Vries.

De beoogde samenwerking met zijn slapie in Sotsji dan, zijn roommate Ireen Wüst? Samen met haar zou Koen mogelijk het boegbeeld kunnen worden van een nieuwe ploeg onder leiding van Gerard Kemkers, zo was de veronderstelling. Ook dat scenario kan de prullenbak in. Gezien de beroerde sponsormarkt was er geen bedrijf te vinden dat voor een redelijk bedrag een schaatsteam met Wüst en Verweij wilde beginnen.

Wüst tekende daarom op 21 mei een contract bij Team Continu van de coaches Marianne Timmer en Gianni Romme. De spaarpot bij Timmers schaatsploeg moest een aantal keren omgedraaid worden om de komst van de meest gelauwerde Olympische sporter mogelijk te maken, dus was er geen geld meer voor Verweij.

Team Corendon dan? Tja, uitgerekend de schaatsploeg van coach Jan van Veen met wie hij in het voorjaar van 2013 brak om over te stappen naar TVM. Daar zit de deur nog altijd stevig in het slot, al is in de opportunistische topsport nooit iets uit te sluiten. Marrit Leenstra verlengde als laatste haar contract bij Corendon en sprinter Sjoerd de Vries werd aangetrokken. Eerder verlengden Jan

r

Jillert Anema met directeu Bert Jonker van Clafis.

Kramer in de kleuren van zijn nieuw sponsor Brandloyalty.

Blokhuijsen, Lotte van Beek, Marije Joling, Renz Rotteveel, Robert Bovenhuis en Maurice Vriend al hun contract.

En ook bij het nieuwe team CLAFIS van Jillert Anema, waar Olympische kampioene Jorien ter Mors haar evenknie Jorrit Bergsma komt vergezellen, lijkt geen plaats meer. Al eerder werden Antoinette de Jong, Carlijn Achtereekte, Carien Kleibeuker en Heather Richardson aangetrokken.

Ook het mannenteam is met Jorrit Bergsma, Bob de Vries, Willem Hoolwerf en Arjan Stroetinga bijna rond. Alleen Alexis Contin is nog een vraagteken. Het team zegt op zoek te zijn naar twee of drie buitenlandse schaatsers om de internationale ambities te onderstrepen. Zou Koen hier niet….?

En dan is er nog Beslist.nl, waar de broers Michel en Ronald Mulder herenigd zijn.

Sjoerd de Vries (Corendon) vertrok daar, evenals Hein Otterspeer (BrandLoyalty).

Pim Schipper maakte net als Ronald Mulder de overstap van BrandLoyalty naar Beslist.

Met dit team heeft Verweij eind april wel een gesprek gevoerd, maar daar is vooralsnog niets uit gekomen.

Ondertussen is er ondanks de malaise in de sponsorwereld wel een nieuw schaatsteam geformeerd. Annouk van der Weijden, Linda de Vries en Irene Schouten schaatsen

De ploeg van Irene Schouten heeft nieuwe sponsor.

het aankomende seizoen voor Team New Balance. Zij krijgen gezelschap van Lucas van Alphen en Jos de Vos. Het team staat onder leiding van Johan de Wit en Arjan Samplonius. De ambities zijn niet gering: de doelstelling van Team New Balance is een gouden medaille op de Winterspelen van 2018.

Maar Koen? Hij wacht geduldig af, zo blijkt uit een recent interview op www. heldenonline.nl. ,,Nee, er speelt niet veel. Dat is heel simpel, daar kan ik ook eerlijk over zijn.

We zijn op zoek, maar het gaat niet zo snel.”

zorgen over. Ik zal nu in een individueel traject aan de zomer beginnen, dat zal wel moeten. Dat betekent dat ik harder ga trainen dan ooit en ook alles zelf zal betalen. Ook dat zal wel moeten.”

23

Hij zegt niet in paniek te zijn, omdat hij eerder al eens in de ploeg van Jan van Veen een sponsorloze periode meemaakte na het vertrek van Hofmeier en Team Hart. Verweij zegt het merkwaardig te vinden dat de sponsors hem links laten liggen. ,,Het is jammer dat de waardering er niet is vanuit de sponsorkant. Het is ook echt vreemd, ik ben nu eigenlijk de enige die nog niets heeft.”

Hij wacht niet meer op een hervatting van de stoelendans, blijkt uit zijn gesprek met heldenonline. ,,Ik maak me er ook geen

www.

.nl

Bob de jong

‘Ze zijn nog niet van me af’ Voor de winkel van Brechts Wonen in het centrum van zijn woonplaats Joure stapte Bob de Jong op een zondagmiddag halverwege maart van zijn sportieve herenfiets. Daar stond hij met een warme muts zonder sponsornaam de interviewer van de NOS-televisie te woord. Nee, aan de wereldbekerfinale in Thialf, om de hoek, kon hij echt niet meedoen. Last van een virus op de luchtwegen. Nee, coach Jillert Anema neemt hem niet mee naar zijn nieuwe ploeg. En nee, Bob was niet boos op Jillert. ‘Hij gaat zijn gang maar, ik had ook niet het idee met hem verder te gaan. Daar was ik wel klaar mee.’

Tekst: Maarten Scholten | FOTO’S: TIMS IMAGING

De Jong (37) hield zich groot, precies zoals hem was geadviseerd door vertrouwenspersonen in zijn omgeving. Geen teleurstelling tonen. Dat is nergens voor nodig en komt ook niet goed over. Houd de eer aan jezelf, ondanks een wat minder jaar is er toch nog ‘gewoon’ olympisch brons op de tien kilometer gehaald. Kijk naar de toekomst. Dus zei hij tegen de interviewer: ‘Ik wil een nieuwe situatie creëren, zie alleen maar mogelijkheden.’ Maar al te blij kon hij nooit zijn. Weer een breuk, weer onzekerheid. Hoe nu verder?

‘Je ziet het vaker bij oudere sporters dat ze met hun gepijnigde lijf moeite hebben om het seizoen vol te maken’, had Anema hard geoordeeld, toen hij vlak voor de wereldbekerfinale in de businessclub van Thialf zijn nieuwe sponsors Clafis en A-Ware/Fonterra bekendmaakte. Hoewel zijn ploegen voor langebaan en marathon in totaal uit vijftien schaatsers zullen bestaan, heeft de Friese coach geen plek meer voor De Jong.

‘Een volwassen sporter als Bob moet de ruimte hebben om zijn eigen weg te gaan’, aldus Anema, die wel steeds bleef herhalen dat hij De Jong een ‘groot talent en een groot sportman’ vindt. Maar niet langer in zijn ploeg.

De Jong zou kunnen zeggen dat hij en niemand anders de BAM-marathonploeg van Anema in 2011 op de kaart zette op de langebaan, met zijn wereldtitels op vijf en tien kilometer in Inzell. Een jaar later was er goud en zilver, vorig jaar zijn twintigste podiumplaats bij de WK afstanden sinds 1997. De diesel uit Leimuiden had erop kunnen wijzen dat hij onder Anema genoeg concessies had gedaan aan zijn

eigen favoriete trainingsaanpak, ook al moest hij met zijn wat kleinere motor soms andere keuzes maken dan ‘grote motoren’ als Jorrit Bergsma of Bob de Vries.

Tot in de aanloop naar Sotsji plooide hij zich naar de ploeg, al had hij eind november liever gekozen voor het in eigen omgeving verfijnen van zijn schaatsslag dan op hoogtestage te gaan met de ploeg.

Na een mislukte race bij de wereldbeker in Berlijn toonde De Jong even zijn boosheid, maar al snel aanvaardde hij de realiteit. In de hiërarchie van de BAM-ploeg was Bergsma, vorig seizoen wereldkampioen tien kilometer, hem blijkbaar voorbij. Daar kon hij als Zuid-Hollander tussen de Friezen toch niet tegenop. Dus bleef hij loyaal aan trainer en ploeg. Niet klagen in de media, accepteren en doorgaan. Maar aan het eind van het seizoen staat hij alleen. The story of his life.

Geen schaatser versleet meer ploegen en trainers dan De Jong. Van de kernploeg bij Henk Gemser werd hij in de commerciële ploeg van Spaar Select tweede wiel aan de wagen achter Gianni Romme. Hij vertrok naar TVM, kende dramatische Spelen in 2002 en krabbelde in het gewest ZuidHolland op bij Wim den Elsen. Maar bij Telfort zette trainster Ingrid Paul hem in 2006 om nooit opgeklaarde redenen uit de ploeg, ook al won hij goud in Turijn. In Duitsland, bij coach Bart Schouten, vond De Jong opnieuw de weg omhoog. En bij BAM koos de stayer in 2010 toch weer een Nederlandse sponsorploeg. Het is de paradox van De Jong: hij kan als lange afstandspecialist niet met een ploeg en niet zonder.

Geen oud-ploeggenoot die negatief over hem praat. Zelf koken, of met het gewest op een slaapzaal? Voor De Jong is het al gauw goed. Als hij maar zijn gang kan gaan. Als jochie op een dienblad van de helling af, meedoen aan Dancing with the Stars in 2007 of tijdens zijn verblijf in Sotsji op de fiets de bergen in. ‘Ik heb het goede gevoel weer’, sprak hij na een training op de dag van de vijf kilometer, waaraan hij niet meedeed. ‘Nu moet ik een paar dagen weg van het ijs, anders word ik gek hier.’

Tien dagen later won hij brons op de tien kilometer, al is hij nog altijd ontevreden over zijn tijd van 13.07,19. Te ver achter Bergsma en Kramer. Nadert het einde, na een carrière van twintig jaar? Ook dit seizoen reed de zevenvoudig wereldkampioen nog genoeg perfecte races op vijf en tien kilometer. ‘Bob is een heel ervaren kunstenaar’, stelde zijn gewestelijk trainer Herman Nota al in 2011.

En terwijl Thialf bij de wereldbeker de olympische helden huldigde en afscheid nam van Mark Tuitert, stapte De Jong in Joure na het korte NOS-interview rustig op de fiets. Hij vervolgt zijn eigen weg. Met Nota als trainer begint hij aan het volgende seizoen, waarin hij hoopt aan te sluiten bij een marathon- of wielerploeg om onder meer intervaltrainingen te kunnen doen.

‘Ze zijn nog niet van me af.’

25

www.

.nl

CALFS LINING Smooth and Light

Custom Made.

FLAP + ZIPPER

Stilish and Streamlined

KANGAROO LEATHER

CARBON SHELL

Light and Durable

++ Strenght and Stiffness

SOLE WITH TORSION Viking Torsion Technology

WWW.VIKING.NL Een schoen op maat is niet meer exclusief voor wereldtoppers. Het door Viking ontwikkelde procédé voor het maken van een afdruk is uniek en zorgt voor een perfecte pasvorm. Traditionele vakmanschap gecombineerd met hightech materialen zoals Koolstofvezel en Aramide zorgen voor de ultieme op maat gemaakte schoen. Neem contact op met één van onze dealers om uw Custom Made schoen te laten maken.

Allroundschaatsen aan revisie toe De toekomst van het allroundschaatsen is ongewis. De ISU maakt zich op om in juni de dominante rol van Nederland in te perken. Tijd voor de allrounders om de bakens te verzetten.

Tekst: Gerard den Elt | foto’s: TIMS IMAGING

27

www.

.nl

achtergrond

Wüst bedankt haar sponsor TVM.

De wijzigingsvoorstellen van de ISU voor de allrounders voorspellen niet veel goeds.

Communication No. 1867 van de schaatsunie, waarin de voorstellen van het 55ste congres van de ISU in juni in Dublin zijn vastgelegd, kennen een aantal ‘Urgent Matters’.

Heet hangijzer nummer 1: Maximaal twee deelnemers uit één land aan de Winterspelen op de 5000 meter vrouwen en de 10.000 meter mannen. Een Nederlands podium zoals in Sotsji (1.

Bergsma, 2. Kramer, 3. De Jong) zal nooit meer voorkomen, als het aan de technische commissie van de ISU ligt. ,,Door het reduceren van het aantal deelnemers per land zal het schaatsen een bredere internationale uitstraling krijgen’’, schrijft

Koen Verweij viert feest.

de ISU in een toelichting.

De mannen en vrouwen van de lange adem hoeven echter niet te wanhopen. Als doekje voor het bloeden wordt op de Winterspelen in Zuid-Korea (2018) – mits het IOC akkoord gaat – de mini-marathon (mass-start) geïntroduceerd. Ook daar worden echter slechts twee deelnemers per land toegestaan, om een al te opzichtig (Nederlands) ploegenspel te voorkomen.

En nog eentje: de 500 meter wordt in Pyeongchang een echte shoot-out. Eén ronde, helpers weg. Geen tweede race meer om een missslag in de eerste te repareren. Het is ‘do or die’, zoals de Amerikanen dat zeggen.

Dat na de langste afstanden door de ISU in 2016 ook aan de allroundtoernooien gesleuteld gaat worden, staat wel vast.

ISU-president Ottavio Cinquanta is in Nederland voor gek versleten, maar

intussen drijft hij wel zijn zin door. Zoals een EK allround waarin een kleine vierkamp wordt geschaatst.

Het is één van de redenen dat Sven Kramer het tijd vindt om zijn loopbaan een andere wending te geven en met zijn nieuwe coach Jac Orie bij BrandLoyalty meer explosie in zijn spieren op te bouwen.

De Fries, die zijn carrière als zesvoudig wereldkampioen allround grotendeels baseerde op superieure prestaties op vijf en tien kilometer, wil zich meer richten op de middenafstand. ,,Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’’, sprak hij filosofisch op de persconferentie ter gelegenheid van zijn overstap naar de ploeg van onder anderen Stefan Groothuis en Kjeld Nuis. Onder de hoede

Allroundtalent Nauta derde in klassement.

Jan Blokhuijsen tweede.

Meer dan de helft van de 60 ereplaatsen werden sinds 1994 door Nederlanders bezet. van Orie wil hij zich gaan richten op de 1500 meter. ,,Als die tendens rond de 10 kilometer doorzet, dan loop ik over 2 jaar misschien achter de feiten aan. Daarom is het tijd om met een nieuwe coach de bakens te verzetten.”

werden Nederlandse mannen 15 keer wereldkampioen allround. Alleen de Noor Koss (1994) de Amerikanen Hedrick (2004) en Davis (2005 en 2006) en Skobrev (2011, blessure Kramer) wisten aan de Oranje greep op de wereldtitel te ontkomen.

De afgelopen jaren was de schaatsmijl niet bepaald zijn beste afstand, mede door de aandacht die hij aan de langste afstanden schonk. Dat wordt tot en met de Winterspelen van Zuid-Korea zeker anders, voorspelt hij. ,,Ik ga niet mijn focus naar de 1500 meter verleggen om tweede te worden.’’

NOS-commentator Martin Hersman zei vorig najaar al dat het belang van het allroundschaatsen moet worden verminderd. Het is leuk voor Nederlanders die basale kennis dragen van de puntentelling, maar de buitenlandse leek snapt er geen bal van.

Met snelle mannen in zijn ploeg denkt hij zijn basissnelheid te kunnen verhogen en mee te kunnen doen op de schaatsmijl. En dat is ook wel nodig, want Kramers ultieme wapen – de 10.000 meter – wordt hem ontnomen als een allroundtoernooi wordt beslecht in een kleine vierkamp. Jan Blokhuijsen en Koen Verweij hebben ontegenzeggelijk voordeel als een toernooi bestaat uit een 500, 1500, 3000 en 5000 meter.

Aan de andere kant zal Ireen Wüst bij de vrouwen wel varen bij het schrappen van de 5000 meter. Met een 500, 1000, 1500 en 3000 meter kan zij haar hele bereik kwijt op een EK allround.

Dat de allroundtoernooien anders moeten worden ingedeeld, is zeker voor de aantrekkelijkheid van de titelstrijd bij de mannen belangrijk. In de afgelopen 20 jaar

Zo was de vader van Chad Hedrick he-le-maal niet blij toen zijn zoon in 2004 wereldkampioen allround werd. ,,Hoe kan dat nou?’’, sprak hij in Hamar verongelijkt vanonder zijn Texaanse hoed. ,,Je hebt geen enkele afstand gewonnen.’’

,,Buitenlanders beseffen beter dan Nederlanders dat schaatsen zich op een doodlopende weg bevindt. De discussie over de toekomst wordt in Nederland wel gevoerd, zij het niet massaal. Snijd maar eens in eigen succes. Het is misschien prachtig dat de Nederlandse heren in Sotsji op de vijf en tien kilometer alle medailles wonnen. Maar daarmee is voor deze afstanden het doodvonnis getekend.’’

29

In 2018 is dat gelukkig nog niet zo ver.

Maar twee medailles op de 5000 meter vrouwen en tien kilometer mannen is voortaan de maximaal haalbare oogst.

Zoals in Sotsji zal het dus nooit meer zijn, als het aan de ISU ligt.

Behalve aan de opzet zal de ISU ook iets aan de eivolle kalender moeten doen, die loopt van eind oktober tot eind maart. De WK afstanden, de WK sprint, de WK afstanden, de EK allround, de World Cups en de nationale toernooien zorgen ervoor dat er vrijwel ieder weekeinde een schaatstoernooi wordt gereden.

Journalist Rob Velthuis van Trouw meent dat het Nederlandse schaatsen aan zijn eigen succes ten onder dreigt te gaan.

Daarom is hij blij met de ingrepen van de ISU, die in juni worden bekrachtigd.

Na afloop van het seizoen schreef Velthuis: De Russische Olga Graf dolblij met zilver.

www.

.nl

achtergrond tekst: RON COUWENHOVEN | foto: tims imaging

Scheidsrechters eisen excuses van bondsbestuur De Overleg Kring Scheidsrechters van de KNSB heeft in een ongekend fel protest aan de ledenraad van de bond laten weten dat het bestuur en de directie van de schaatsenrijdersbond volstrekt ongeoorloofd heeft gehandeld tijdens het kampioenschap van Nederland in het Olympisch Stadion in Amsterdam. De scheidsrechters eisen excuses van bondsbestuur en directie en een terechtwijzing van wereld- en Olympisch kampioene Ireen Wüst en toernooi-directeur Rintje Ritsma wegens ‘onbeschoft gedrag.’

KNSB-woordvoerder Huub Snoep verklaarde: ‘De brief werd dinsdag 15 april door de ledenraad besproken, maar een beslissing over wat er met het protest van de schaatsscheidsrechters moet gebeuren werd doorgeschoven naar de bijeenkomst die half mei zal worden gehouden.’

Hoofdscheidsrechter Jacques de Koning diskwalificeerde daar op de eerste dag titelkandidaat Sven Kramer wegens een kickfinish op de 5000 meter. De directie van de bond probeerde daarop - na overleg met het bestuur - de uitsluiting van Kramer ongedaan te maken door middel van een schriftelijk protest. Hoofdscheidsrechter Jacques de Koning weigerde dat in behandeling te nemen, omdat bestuur en directie van de bond niet gerechtigd waren een dergelijke ingreep in het wedstrijdverloop te nemen. De actie van het bestuur was uniek in het 132-jarige bestaan van de bond.

Jan Oosting, secretaris van de Overleg Kring Scheidsrechters, stelde zich namens de OKS in zijn brief aan de ledenraad hard op.

Volgens de OKS werd de actie ingegeven uit louter commerciële overwegingen, ‘omdat de bond in zwaar weer verkeerde’ en grote sponsorbelangen op het spel stonden. De scheidsrechters stelden zich vierkant op achter het besluit van Jacques de Koning, die op 1 maart al stelde dat uitsluitend Kramer en zijn trainer Kemkers het recht hadden te protesteren en dat zij dat niet hadden gedaan.

Sven Kramer was dinsdag 15 april als lid van de ledenraad zelf aanwezig bij de bijeenkomst, waarin de brief ter sprake kwam.

Hoewel het niet tot een besluit kwam, wilde de meervoudige wereldkampioen wel zijn persoonlijke visie op de gebeurtenissen geven. Die kwam neer op een veroordeling van de ongeoorloofde actie van bestuur en directie en de harde kritiek van Ireen Wüst en Rintje Ritsma aan het adres van De Koning.

Huub Snoep verklaarde: ‘Sven stond er op zijn persoonlijke visie alvast te geven. Hij zei dat er geen protest van hem was gekomen, omdat hij nu eenmaal een overtreding van het reglement had gemaakt en dat dat reglement voor iedereen geldt.’

De brief van de OKS, die werd ondertekend door de drie bestuursleden Jan Oosting, Jan Augustinus en Joost Bergsma, luidt als volgt:

Naar aanleiding van de gang van zaken na de diskwalificatie van Sven Kramer tijdens het NK Allround in het Olympisch stadion dd. 1 maart j.l. is in de bijeenkomst van de Overlegkring Scheidsrechters (OKS) op 9 april, door de leden unaniem besloten de Ledenraad in kennis te stellen van het onbehagen, de teleurstelling en de bezorgdheid van de nationale scheidsrechters.

De feiten.

Ongeveer een half uur na afloop van de 5000 meter wendden de algemeen directeur en de technisch directeur van de KNSB zich tot scheidsrechter Jacques de Koning, met het verzoek de diskwalificatie ongedaan te maken, gezien de grote opwinding die was ontstaan in de VIP-room en het misnoegen van de sponsors. De scheidsrechter deelde mee dat er geen protest van TVM (coach/rijder) was ontvangen en dat er derhalve geen reden was om verder op de zaak in te gaan. Nadat kon worden geconstateerd dat Kramer en TVM niet bereid waren een protest in te dienen, kwamen beide directeuren na overleg met aanwezige AB leden, na meer dan een uur (!) terug met een schriftelijk protest namens de KNSB. Er werd gesteld dat de KNSB in zwaar weer verkeerde en dat intrekking van de diskwalificatie vanwege de sponsorbelangen zeer wenselijk was.

Jacques de Koning verklaarde het protest niet ontvankelijk. Een protest kan alleen worden ingediend door een rijder of een coach namens die rijder, niet later dan een half uur na de wedstrijd. Het gevolg was dat er door tv-commentatoren, toernooidirecteur Rintje Ritsma en anderen, ontoelaatbare persoonlijke verwijten en kwetsende opmerkingen aan het adres van de scheidsrechter werden uitgesproken, waartegen door de KNSB, voor zover wij weten niets is ondernomen. Ook meende Ireen Wüst zich provocerend te moeten gedragen.

Conclusie.

- D irectie en leden van het AB hebben geprobeerd in te grijpen in de uitslag van een wedstrijd vanwege sponsorbelangen.

- D irectie en leden van het AB zijn niet voldoende op de hoogte van de geldende regelgeving bij wedstrijden.

- D irectie en leden van het AB steunen de scheidsrechter (vertegenwoordiger van de KNSB) niet, maar laten hem in de steek en zetten hem onder druk.

De nasleep.

Nadat de scheidsrechterscommissie veel reacties had ontvangen van de bij dit toernooi dienstdoende scheidsrechters, alle met dezelfde teneur van onbehagen, teleurstelling en bezorgdheid, hebben Sectiebestuur LB/KB en Scheidsrechterscommissie in een brief aan Directie en Bestuur, hun misnoegen kenbaar gemaakt over de handelwijze van directie en leden van het AB, waarin tevens werd voorgesteld om aan de betrokken scheidsrechter, verontschuldigingen aan te bieden.

Het gesprek vond plaats op 22 maart. Aanwezig waren de twee directeuren, twee leden van het AB, drie scheidsrechters, twee leden van de Scheidsrechterscommissie en de vz en vice vz van het Sectiebestuur.

Directie en AB verklaarden dat de integriteit van de scheidsrechter niet in het geding was geweest en dat hun handelen bedoeld was om te onderzoeken welke ruimte er zou zijn om wat aan de diskwalificatie te doen en verder was het een geval van “damagecontrol.” Eigenlijk leek het er op dat men zich van geen kwaad bewust was. Na afloop hield de geleding “scheidsrechters” er een zeer onbevredigend gevoel aan over.

Hoe nu verder ?

Het onbehagen over de ondernomen acties van Directie en AB is niet weggenomen.

Er is niet onomwonden toegegeven dat dit niet had mogen gebeuren.

De teleurstelling is gebleven. Teleurstelling over het feit dat een scheidsrechter in de steek gelaten wordt op een hachelijk moment door degenen die hem zouden moeten steunen.

31

De Directeuren verklaarden dat er een persbericht ten gunste van de scheidsrechter klaar lag, maar helaas is dat niet verschenen.

De bezorgdheid is alleen maar toegenomen.

Is de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid in de toekomst gewaarborgd en waar zou dat uit kunnen blijken? Kan dit weer gebeuren in b.v een andere variant? Natuurlijk weten wij dat er op allerlei wijze getracht wordt scheidsrechters en wedstrijden te beïnvloeden, maar het is voor de scheidsrechters onacceptabel als sponsorbelangen een rol gaan spelen bij wedstrijdtechnische beslissingen, er ontstaat dan een onwerkbare situatie.

Ledenraad.

Wij hopen dat de Ledenraad, als hoogste college binnen de KNSB, er in zal slagen te bewerkstellingen wat ons niet is gelukt namelijk dat Directie en AB: - i nzien dat hun handelwijze volstrekt ontoelaatbaar is en dat ze dit kenbaar maken - de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de scheidsrechter garanderen.

- a lsnog degenen die zich onbeschoft en onbeschaamd hebben gedragen (Ritsma-Dijkstra- Ireen Wüst) gewezen worden op hun onacceptabele en kwetsende uitlatingen - de bezorgdheid van de scheidsrechters wegnemen en een werkbare situatie scheppen.

Dit leidde tot de uitnodiging voor een gesprek met Directie en leden van het AB.

www.

.nl

O.a. dealer van Viking, Maple, Raps, Powerslide, Zandstra, Free-Skate, Luigino, CadoMotus, Rollerblade, Oakley, Craft, Hunter, Ice-Peak, Bont, Marchese, Nice, M en M Iceskate en Evo Skates.

• TWeeWielerS • WiTgOed • SCHAATSen • SkeelerS

FrieSe degelijkHeid Bij HAijMA STienS Al ruim 30 jaar een begrip

Tweewielerspecialist Bike Totaal Haijma is in Stiens al meer dan 30 jaar hét vertrouwde adres voor de aankoop van Fietsen. Met inmiddels de derde generatie Haijma’s is de veelzijdige onderneming uitgegroeid tot een begrip in Friesland.

Fietsen, Schaatsen, Skeelers en Witgoed Naast de aankoop van rijwielen, kun je bij Bike Totaal Haijma terecht voor reparatie en advies, maar ook voor de aankoop van schaatsen, skeelers, accessoires, onderdelen en kleding. Met een geheel vernieuwde slijpinrichting, is Haijma voor vele schaatsliefhebbers het aangewezen adres in het noorden.

De Witgoedspecialist, die met een open doorgang is verbonden aan de fietsenwinkel, is gevestigd in het meest rechtste pand van het inmiddels vijf panden tellende bedrijf.

Ook hier vind je een divers assortiment bestaande uit witgoed apparatuur en klein huishoudelijk apparatuur.

‘like’ ons op Facebook.com/haijma en profiteer van handige tips en acties!

Bike Totaal Haijma • Langebuorren 16-18 • 9051 BG, Stiens (FR) • T (058) 257 42 00 ( Bike Totaal Haijma ) T (058) 257 45 70 (Witgoedspecialist Haijma) • F (058) 257 58 96 • info@haijmastiens.nl

nieuwe website: www.haijmastiens.nl

Schaatsicoon Jaap Havekotte overleden Jaap Havekotte, bij zijn leven al een legende, is woensdag 23 april overleden.

De stichter van de beroemde Viking schaatsenfabriek werd 102 jaar. Deze beminnelijke man was een icoon in de Nederlandse en internationale schaatswereld. Talloze schaatskampioenen behaalden hun resultaten op zijn Noren. De doorbraak kwam gelijk met de internationale opkomst van Ard Schenk en Kees Verkerk.

Maar al in 1960 behaalde een schaatsenrijder de wereldtitel op Viking-schaatsen. Dat was de Rus Boris Stenin, die eerder in het seizoen een bronzen olympische medaille op de 1500 meter van de Spelen in het Amerikaanse Squaw Valley had gewonnen.

Jaap Havekotte was zijn bedrijf in 1948 begonnen, nadat de Amsterdamse timmerman door Ko Lassche benaderd was met de vraag of hij hem kon helpen bij het vervolmaken van de Noorse schaats die hij had ontwikkeld. Zo kwam een samenwerking tot stand, waarbij het ‘onneembare’ bolwerk van de Noorse schaatsfabrikant Ballangrud werd beconcurreerd. Na twee jaar ging Havekotte alleen door met zijn Viking-schaatsen.

Jaap Havekotte werd op 16 maart 1912 in Diemen geboren en kwam haast automatisch in de schaatswereld terecht, omdat zijn vader decennia lang voorzitter van de IJsclub Diemen was. Jaap Havekotte reed

zich op 24 januari 1935 voor het eerst in de publiciteit toen hij op de kleine Sportfondsen kunstijsbaan aan de Linnaeusstraat in Amsterdam een 1500 meter wedstrijd won in 2 minuten en 55 seconden.

Natuurlijk werd hij lid van de Nederlandsche Vereniging tot Bevordering van het Hardrijden op de Schaats (NVBHS), die zich inzette voor een betere training en begeleiding van hardrijders. Met deze club reisde hij in 1938 naar Oslo voor een internationale wedstrijd tegen Noorse junioren, die hij won. Een week later startte hij ook in het Europees kampioenschap, maar hij slaagde er niet in zich voor de slotafstand te plaatsen.

Zijn belangrijkste resultaat als hardrijder behaalde hij in het kampioenschap van Nederland langebaan dat in de oorlogswinter van 1942 werd gehouden. Er werden die winter talloze schaatswedstrijden georganiseerd, maar Havekotte - toen bestuurslid van de NVBHS - kwam maar weinig in actie. Hij schreef wel in voor het kampioenschap en werd daarin verrassend tweede op slechts 0,3 punt van Herman Buyen. Jaap Havekotte won zowel de 5 als de 10 kilometer. De sensatie van het kampioenschap was daarmee compleet. De Hardrijder, het officieel orgaan van de NVBHS, meldde over de 5000-meterrit van Jaap: ‘Hij reed zo licht en ging zo snel dat zijn vrouw en helpers maar riepen ‘je gaat te snel’, want ze hadden geen vingers genoeg aan hun twee handen om hem aan te geven hoeveel seconden hij onder z’n tabel was, doch Japie riep ‘het gaat goed zoo’ en toen waren ze gerust en vuurden hem nog aan. De eerste drie ronden gingen in 43 seconden en dat zou een nieuw record gegeven hebben.’

Zover kwam het niet, maar zijn 9.13,6 was voldoende voor een ruime overwinning.

In de zomermaanden was Havekotte een enthousiast wedstrijdzeiler. Met zijn BM werd hij in 1942 tweede in het kampioenschap van Nederland.

Zijn hart lag echter altijd bij de schaatssport. Als schaatsfabrikant reisde hij de hele wereld over om ‘zijn’ rijders te ondersteunen. Het ‘buizenkoffertje’ van Jaap Havekotte was beroemd. Talloze rijders ondersteunde en stimuleerde hij.

Zoals Rie Meijer uit Wormer die eind jaren vijftig de beste Nederlandse hardrijdster was. Zij ging in 1960 op eigen gelegenheid naar Davos, waar zij een baantje vond in het Nederlandse sanatorium. In haar vrije tijd oefende Rie en reed tijden die haar aansluiting met de wereldtop bevestigden.

Haar tijden op de superbaan van Davos (49,6 - 1.40,2 - 2.38,0 en 5.32,4) waren allemaal Nederlandse records, maar de KNSB erkende ze niet omdat de wedstrijden niet waren aangevraagd. Bovendien sloot men Rie uit van deelneming aan de Olympische Spelen waar zij op basis van de gemaakte tijden medaillekansen had. Jaap Havekotte was in Davos getuige van de bijzondere prestaties van Rie en schonk haar een zilveren beker, waarin haar tijden werden gegraveerd. Een trofee die zij meer dan een halve eeuw later - nog steeds koestert.

In 1980 nam Jaap Havekotte jr. de leiding van Viking over. Het bedrijf ontwikkelde vijf jaar later de beroemde klapschaats, die door bewegingswetenschapper Gerrit Jan Ingen Schenau was ontwikkeld.

Toen Jaap Havekotte sr. in 2012 100 jaar werd, kwamen meer dan honderd oud-kampioenen en kampioenes hem aan boord van een partyschip feliciteren. Zijn laatste publieke optreden had ook met schaatsenrijden te maken. Begin maart dit jaar was hij aanwezig bij een reünie op de Coolste Baan van Nederland, waar toen in het Olympisch Stadion in Amsterdam de nationale kampioenschappen werden gehouden.

Met het overlijden van Jaap Havekotte verliest de Nederlandse schaatssport één van de belangrijkste promotors van de sport in de twintigste eeuw.

www.

33

.nl

toppers van toen WAT DOEN (TOP)SPORTERS NA HET BEËÏNDIGEN VAN HUN ACTIEVE LOOPBAAN? IN DEZE RUBRIEK VERTELLEN ZIJ OPENHARTIG OVER HUN LEVEN NA DE SPORT.

in deze edi tie van Proskating :

FALKO ZANDSTRA

TEKST: EVERT DE JONG | foto: timsimaging

tekst: evert de jong | foto: tims imaging

´Ik zal altijd herinnerd worden aan de val door dat armbandje´ Dat was even schrikken, zaterdag 22 maart tijdens het wereldkampioenschap schaatsen allround in Thialf Heerenveen. Falko Zandstra, de 43-jarige topschaatser uit de jaren negentig stond op het punt een groep schaatsfans toe te spreken en vervolgens zijn opwachting te maken bij een bijeenkomst van het Gewest Friesland van de KNSB, toen hij ‘even van de wereld raakte’, zoals hij zelf het kortstondige bewustzijnsverlies omschrijft. Het gaat inmiddels weer prima met de man, die in 1993 zowel Europees als wereldkampioen allround werd. ‘De cardioloog vertelde me na het onderzoek in het ziekenhuis dat ik nog niet dood zou gaan. Dat wilde ik graag horen. Wat de oorzaak geweest is konden de specialisten niet zeggen. Misschien was het een gevolg van stress, een plotselinge verlaging van de bloeddruk of zo. Het hart was in orde en ook het bloed was ok.’

Die stress zou te verklaren zijn door de heftige tijden, die Falko Zandstra met zijn bedrijf Falko Dak & Wand bv doormaakt als gevolg van de economische crisis. ‘Het zijn zware tijden in de bouw. Ik was gedwongen om flink te krimpen. Vijf van de acht medewerkers moesten er uit. Dat was best wel heftig. Maar ja, zoiets hoort er nou eenmaal bij, als je ondernemer bent. Ik werk nu op dezelfde manier als in de beginjaren. Ik besteed nu werk uit aan onderaannemers en zzp’ers. De deskundigen beweren dat het over het algemeen weer wat beter gaat met de economie, maar ik merk daar nog niet veel van. De laatste tijd is de markt zelfs weer flink ingekakt.’

Ook Falko Zandstra wordt, net als veel van zijn sportcollega’s, nog regelmatig herinnerd aan zijn tamelijk korte, maar indrukwekkende schaatsloopbaan. ‘Afgelopen week nog. Een klant van me, zelf een fervent sportman, begon over vroeger. Het EK en WK, waar ik kampioen werd, was hij zelf bij geweest. Leuk om daar weer eens over te praten. Je hebt meteen een onderwerp van gesprek. Je hoeft niet meer over het weer te praten. Een aardige ijsbreker.’

Erelijst Falko Zandstra

Twee hoogtepunten springen er in Zandstra’s herinnering uit: zijn eerste Europese titel in ‘zijn’ Thialf in het internationale debuutjaar 1992, en de wereldtitel in Hamar, een jaar later. ‘Ik ben op enkele meters van Thialf geboren. Dan is het natuurlijk geweldig om daar kampioen te worden. Een bomvol Thialf stond het Wilhelmus voor je te zingen. En daarvóór had ook nog het Fries volkslied geklonken. Maar dat mocht het jaar daarop niet meer. Een jaar later werd ik wereldkampioen in Hamar. In het hol van de leeuw. Want Johan Olav Koss had daar voor de derde keer op rij wereldkampioen moeten worden. Maar ik slaagde erin om hem te verslaan.’ Het natuurtalent Falko Zandstra, was in 1990 en 1991 al

Sinds drie maanden is de inwoner van Nieuwehorne, vlak bij Heerenveen, actief voor het Gewest Friesland. Hij is aangesteld als begeleider van de gewestelijke rijders, vooral om problemen op te lossen. In de praktijk betekent dat een dag in de week vergaderen. Komend schaatsseizoen gaat hij ook daadwerkelijk contact krijgen met de gewestelijke schaatstalenten. Ids Postma en Rintje Ritsma zijn eveneens actief in de begeleiding van jonge schaatsers. Ook zij stellen hun kunde, kennis en ervaring ten dienste van de rijders in het Gewest Friesland. Inmiddels heeft Falko Zandstra vastgesteld dat er heel veel grote talenten op de schaatsen staan.

´Het Icedome in Almere komt er ‘never’ nooit niet´ wereldkampioen bij de junioren geworden.

Hij werd voor veel meisjes een idool, dat in interviews en op posters verscheen in onder meer het meisjesblad Tina.

Dieptepunten kende Falko Zandstra in zijn sportieve carrière ook. Eentje springt er uit: het incident met het armbandje tijdens het WK allround op 11 en 12 februari 1995 op de buitenbaan in het Italiaanse Baselga di Pine.

Op de 1500 meter trok hij de armband af, omdat het ding hinderlijk naar beneden zakte. Na 1.32 minuut wierp hij het bandje weg, om er vervolgens met zijn rechter schaats in te stappen. Hij viel, met als gevolg dat hij geen tien kilometer mocht rijden. ‘Ja, een werkwaardig incident was dat. Ik voel nog precies hoe het gebeurde. Het filmpje staat nu ook op internet, ik word er nog regelmatig aan herinnerd. Coaches waarschuwen er nu hun rijders voor. ‘Denk er om, het is Falko ook overkomen’ zeggen ze dan. Het incident zal voor altijd aan me blijven kleven.

Je wilt het niet meemaken, maar het is toch gebeurd. Zo heeft Hilbert van der Duim zijn vogelpoep, Rintje Ritsma en Sven Kramer hun foute wissel, en zo heb ik dus het armbandje.’

WK junioren: 2 x goud NK afstanden: 3 x goud, 6 x zilver, 1 x brons NK allround: 3 x goud, 1 x zilver, 2 x brons EK allround: 2 x goud, 1 x zilver, 2 x brons

Over de toekomst van het internationale schaatsen is hij positief. Volgens Falko komen er op korte termijn geen grote veranderingen.

Alleen de massastart komt er bij. ‘En ik wil graag het nieuwe Thialf bouwen’, roept hij met een brede lach op z’n gezicht. ‘Maar serieus: het zou natuurlijk schitterend zijn als ik met mijn onderneming aan het nieuwe ijsstadion in Heerenveen mee mag bouwen.

Ik ben vereeuwigd in de Hall of Fame, er hangen grote afbeeldingen van me in het stadion, ik ben in Thialf begonnen met wedstrijdschaatsen. Het zou dan ook fantastisch zijn als ik aan de bouw mee mag doen met mijn bedrijf. Maar ja, het is en blijft natuurlijk een kwestie van geld. Ze zullen me heus niet inhuren omdat ik zo’n aardige jongen ben. Maar wie weet. Ik ben er wel serieus mee bezig. Wat zeg je? Het Icedome in Almere? Nee, dat ijsstadion komt daar niet.

Never nooit niet. Waar moeten ze die 183 miljoen euro vandaan halen. Ze redden het sowieso niet. Bovendien, wat is er in Almere wel geslaagd?’

35 35

WK allround: 1 x goud, 1 x zilver Olympische spelen: 1 x zilver, 1 x brons Adelskalender: 49 dagen op nummer 1

www. www.

.nl.nl

rien de roon

RIEN DE ROON

Winnaar van de Elfstedentocht 1996 ‘Ik stond in de kooi en voelde me fantastisch. Vandaag zou het gaan gebeuren. En ik reed ook heel goed. Veel beter dan in ‘86 toen ik total loss ergens in de wildernis van Noord-Friesland moest opgeven en een vriendelijk oud vrouwtje mij middenin het land een stoel gaf, zorgzaam over mijn rug streek en zei; ‘Rustig maar jongen. Je moet zelf beslissen of je doorgaat.’ Dat ging niet meer. Ik stapte ontredderd uit de Elfstedentocht.’ tekst: Ron couwenhoven | foto’s: timsimaging

Ik vloog de Bonkefeart op en zag de finish al liggen. Handjes in de lucht. Gelukt!

‘Maar nu tien jaar later was ik in topvorm.

Toch raakte ik op weg naar Dokkum in de tweede groep verzeild. Ik nam niet meer over. Maar er werd toch hard gereden. Vlak voor de Bonkefeart kwamen we terug.

Iedereen ging staan, maar ik sloop zo langs het rietkraagje weg. Bochten rijden kon ik goed. Ik vloog de Bonkefeart op en zag de finish al liggen. Handjes in de lucht. Gelukt!

Rien de Roon winnaar van de Elfstedentocht! Ik viel in de armen van mijn vrouw en werd wakker. ‘t Was een prachtdroom.’

Meer dan honderd Vrienden van het Schaatsmuseum klapten in hun handen toen Rien de Roon zaterdag 12 april tijdens de jaarbijeenkomst van de Vrienden in Hindeloopen zijn mooie verhalen vertelde.

‘Wat dacht je eigenlijk toen je wakker werd,’ vroeg ik Rien later.

‘Shit, ik lig in bed! Maar het gaf wel aan hoe belangrijk die Elfstedentocht in mijn carrière als schaatser was,’ vertelde de kampioen van Nederland marathonschaatsen 1979. ‘Ik heb het Jan Kooiman vaak gezegd. Ik zou zo al mijn successen op de kunstijsbanen inleveren als ik in 1985 met jullie in de kopgroep van de Elfstedentocht had mogen rijden. Als marathonschaatsers geloofden wij helemaal niet meer in een Elfstedentocht. Het was al zo lang geleden dat die was verreden, maar Jeen van den Berg zei altijd: ‘Let op Rien, als hij komt verandert alles. Ook voor jou.’ En dat was ook zo. Er is geen schaatswedstrijd met zoveel impact als de Elfstedentocht.’

De Roon is inmiddels 73 jaar, maar vertelde zijn verhaal in Hindeloopen, geassisteerd door schaatskenner en VPRO-verslaggever Marnix Koolhaas, met het vuur van een twintigjarige debutant. Zijn memoires waren mooi. Zoals over de Tocht van ‘85.

‘We wisten van toeten noch blazen. Ik werd in ‘86 gesponsord door Klaas Verwey, de kassenbouwer uit Zevenhuizen. We reden in groene pakken. Glazenwasser Gerrit Timmerman zat ook in de ploeg. Hij had veel te weinig kleding aan en stierf van de kou. Ergens in het zuiden van Friesland stonden verzorgers van ons met zakken eten. Vlak daarvoor stond een vrouw met een rood wielershirt in haar handen om aan te geven dat zij voor haar rijders daar ook een verzorgingspost had. Gerrit griste de trui weg en trok hem aan. ‘Zo,’ zei hij.

‘Dat is geregeld. Ik zit goed.’ Maar toen wij bij onze eigen verzorgers kwamen, trokken die snel de etenszak weg, toen een rode rijder in plaats van een groene hem wilde pakken. Zo ging het overal.

Gerrit kwam halfdood in Leeuwarden. Hij was bijna verhongerd op het ijs!’

Rien de Roon was zeven jaar trainer van Ria Visser, die een paar weken geleden in Andere Tijden Sport zo somber terugkeek op haar olympische debuut in Lake Placid 1980, waar ze als favoriet voor de 1500 meter naar toe ging. Ze won zilver en verloor van Annie Borckink, die haar nog nooit verslagen had. Hoe kon dat?

‘Op een regenachtige avond in november 1974 werd er bij mij aangebeld,’ vertelde de Roon. ‘Er stond een kletsnat meisje van dertien jaar op de stoep. Ze was op de fiets naar mij toegekomen en vroeg of ze met mij mee mocht trainen. Dat meisje was Ria Visser. Zeven jaar lang heb ik haar getraind.

Ze ging zomers mee op de racefiets en vaak dacht ik: ‘Is dat niet teveel voor haar?’ Maar ze kon het allemaal aan. Vijf jaar later reed ze al mee in het wereldkampioenschap en in ‘80 zat ze in de kernploeg voor de Olympische Spelen. Ik denk dat die overgang enorme invloed heeft gehad. Ze kon bij mij met alles terecht, maar in de kernploeg was ze één van de vier. Ab Krook was de trainer en die moest iedereen aandacht geven. Die overgang is wellicht niet goed geweest, maar ja, de privétrainers speelden op internationaal niveau toen nog geen enkele rol. Voor Annie Borckink was dat trouwens ook zo, maar Annie was een paar jaar ouder dan Ria, die nog maar negentien was. De frustratie van die Olympische nederlaag is er nog steeds.

De oorsprong ervan lag volgens mij vooral bij de overstap naar de kernploeg en de mindere aandacht die er daar voor haar was.’

Toevallig debuteerde Rien zelf ook als dertienjarige op het ijs. Hij schaatste in de winter van 1954 de beroemde Pijpentocht van Rotterdam naar Gouda en leerde die dag ook gelijk dat glorie en tegenslag heel dichtbij elkaar liggen. ‘Als je in Gouda kwam

werd een pijpje op je jas gespeld. Die pijpjes waren van gebakken klei en de kunst was natuurlijk om die heelhuids weer thuis te krijgen. Ik woonde toen in Rotterdam. Zonder vallen kwam ik daar weer, maar in lijn 2 ging het mis. Er ging een fabriek uit en een potige bootwerker drong in de tram zo tegen mij aan dat mijn pijpje brak... Weg was gelijk het trotse gevoel dat ik had toen ik dat pijpje ongeschonden over het ijs had gebracht.’

Maar het was wel de start van een erg lange carrière op de wedstrijdbanen. Hij trainde in het Kralingse bos met Kees Verkerk en zelfs de Russische kampioen Boris Stenin kwam er eens een kijkje nemen. ‘We reden ook maar in het wilde weg,’ zei de Roon. ‘ Middags een koppelwedstrijd in Hazerswoude en dan snel in de auto naar Wilnis voor een rondenwedstrijd. ‘s Avonds kwam ik wel thuis met 250 gulden.’

37

‘Nou,’ zei Marnix Koolhaas, die nog een blauwe maandag bondscoach van Argentinië was, ‘Dat is wel wat anders dan tegenwoordig. Als ze nu een wedstrijdje rijden vertrekken ze gelijk voor drie weken naar de Canarische Eilanden om een beetje uit te rusten en bij te trainen.’ De honderd Vrienden van het Schaatsmuseum schaterden het uit en klapten hun handen stuk.

www.

.nl

skeelerproducten

Nieuwe producten in

de skeelerwereld Het skeelerseizoen is inmiddels in volle gang.

Elk jaar zijn er wel nieuwe of verbeterde producten op de markt. Waar moet je dit seizoen op letten?

Maple

Maple heeft dit jaar een geheel vernieuwd topmodel uitgebracht. De MPL-1 in een nieuw jasje, waarmee het nog meer de doelstellingvan het bedrijf uitstraalt: goud!

De schoen bestaat uit een full-carbon shell, welke in de hele voet thermoplastisch vervormbaar is. Daarmee wordt een perfecte pasvorm gegarandeerd. De skate wordt afgemaakt met het zeer stijve nieuwe goud-frame.

Het frame bestaat uit zeer hoogwaardig Europees aluminium, maakt gebruikt van Maple’s “Direct-Force” technologie, waardoor de kracht direct en met minimaal energieverlies wordt overgebracht. De MPL-1 wordt vervaardigd in het Friese Oosternijkerk.

CadoMotus

Sinds enkele weken is Cado Motus genoodzaakt om de Rookie Senior skates te upgraden met een betere wielset.

MPC is momenteel niet in staat de Black Widow te produceren waardoor het bedrijf geen wielen meer heeft om in de skeelers af te monteren. Het moment van de wielwissel komt ongelukkig uit, maar uiteindelijk is de consument de gelukkige winnaar.

De MPC Black Widow is een single-poured wiel, gemaakt uit één geheel. Daarentegen zijn de MPC Slalom dual layer wielen met een interlock. Dit zorgt ervoor dat de MPC Slalom een prima rolweerstand heeft en een meer dan uitstekende grip. Daarbij doen de MPC Slalom wielen het ook nog eens goed in de regen.

Boom

In 2013 werd The Boom Wheel op de markt gebracht na drie jaar ontwikkeling.

Een wiel met een innovatief core design. Zoals alle wielen heeft het Boom wiel een dubbele samenstelling race-thane. Het verschil zit hem in de overgang hier tussen. Het Boom wiel heeft het zachtere race-thane een paar millimeter verhoogd en is niet bevestigd op de plastic kern van het wiel.

Dit resulteert direct in een betere rol van het wiel, omdat het wiel hierdoor minder buigt tijdens de afzet. De grip blijft het zelfde, omdat het zachtere race-thane (groene) niet is veranderd. De rijder heeft door de verhoging een nog snellere rebound wat uiteindelijk op topsnelheden een ideale beheersing geeft van het wiel. Op dit wiel werden alleen al dit seizoen tientallen wedstrijden gewonnen.

Matter Mi3

Matter wil het succes van de G13 wielen voor meer mensen betaalbaar maken. Met een veel lagere prijs dan de G13 wielen zijn er nu de Mi3 wielen. Dit wiel heeft dezelfde PU (witte materiaal) als de G13.

Net als de G13 wielen maken de Mi3 wielen maken gebruik van een Insert. Deze insert is een soort ring in het wiel die ervoor zorgt dat het wiel veel grip heeft en zeer weinig rolweerstand. De Mi3 wielen zijn leverbaar in alle gebruikelijke maten van 80mm tot en met 110mm.

PowerSlide Vi Carbon Pro

Na jarenlange ontwikkeling is het eindelijk zover. Powerslide komt met een nieuw concept: Vi- technologie. Dit geeft een super skategevoel. De skates zijn uitgevoerd met het Atop system waarbij de schoenen 360 graden rondom geveterd worden.

De anatomisch gevormde afdekkap (flap) zorgt ervoor dat de Vi skates de eerste skates zijn die ook naadloos om de wreef passen, dit levert ongekend comfort, terwijl de stijfheid van het materiaal ervoor zorgt dat de schoen niet onnodig wordt vervormd en dus wordt alle uitgeoefende kracht ook voor 100 procent in snelheid omgezet.

Het pro model is gemaakt van 100% carbon en is vervormbaar door verhitting. De complete set up wordt uitgeleverd met het Vi Carbon frame. Dit frame is niet alleen zeer licht, maar ook erg stijf. Het unieke van de Vi skates is: complete controle, ongelooflijke performance, maximale krachtoverbrenging en een zeer hoog comfort.

‘It’s a new dawn.’

4G voor heel Nederland.

Alleen bij KPN.