Ecobouwers Opendeur VL 2015

DUURZAME STADSWONING

‘EEN HUIS IS ALS EEN WANDELING’

07 08 11 | 14 | 15 |

NOVEMBER

ANNEMIE TURTELBOOM

‘ALS JE RENOVEERT, DOE HET DAN GRONDIG’ ENQUÊTE

ECOBOUWERS BESPAREN

75%

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN

win EEN WEEKEND EEN PASSIEFHUIINS VAN BOSTOEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

SPONSORS

MEDIAPARTNER

MET DE STEUN VAN De

beurs Co-funded by the Intelligent Energy Europe Programme of the European Union

Isolatie, essentieel voor onze wereld.

ROCKWOOL steenwol. ®

Dé natuurlijke en duurzame isolatie. www.rockwool.be ®

In dit magazine

WANDEL BINNEN

16

BESPAAR 75%

20

24

Steven en Ellen verbouwden

Ecobouwers betalen 60% min-

“Wie een huis koopt om

Limburgers met verbouw-

een oude stadswoning tot een

der aan elektriciteit en 80%

te renoveren, bekijkt dit best

plannen kunnen op

duurzaam en architecturaal

minder aan verwarming dan

in een globaal plan. Je koopt

consultatie bij Kurt Vanvelt.

pareltje, waar licht en kleur

een gemiddeld Vlaams gezin.

toch ook geen dikke winterjas

Als huisdokter staat hij hen

de hoofdrol spelen.

Benieuwd hoe ze dat doen?

met een kapotte rits?”

bij met deskundig advies.

08

win EEN WEEKEND IS IN EEN PASSIEFHU VAN BOSTOEN

07 COLOFON

ANNEMIE TURTELBOOM

27

ECOBOUWERS OPENDEUR

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN

Werkten mee Benjamin Clarysse, Jelle De Keyser, Jurgen Naets, Julie Reniers, Ingrid Hui Ying Huang, Rudy Van Halle, Irina Marinescu, Sara Van Dyck, Julie Reniers, Geert Jespers, Katrien Vermeulen, Bart De Vliegher, Marlies Nachtergaele, Frederic Lie, Thijs Demeulemeester, Isabel Haentjens Fotografie Sven Everaert, de openstellers Coverbeeld Coming Soon Reclameregie Rudy Van Halle, rudy.vanhalle@bblv.be, 02 282 17 27 Projectcoördinatie Jurgen Naets, jurgen.naets@bblv.be, 02 282 19 42 Concept & realisatie Stapel Magazinemakers www.stapel.be v.u. Danny Jacobs, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel

DE HUISDOKTER HELPT

05 WELKOM 06 GOED OM WETEN 26 ECOBOUWERS PRO? 30 PRAKTISCH

Bond Beter Leefmilieu is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en de publireportages in dit magazine. De organisatie is tevens niet aansprakelijk voor ongevallen op weg naar/van de te bezoeken woningen of tijdens het bezoek aan de woningen in kwestie. De enige verantwoordelijkheid voor dit magazine ligt bij de auteurs. Het reflecteert niet de mening van de Europese Unie. EASME noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor het gebruik van informatie in deze publicatie.

3

Geef een man een vis en hij heeft eten voor een dag.

Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven.

Eneco is leverancier en producent van echt groene energie van bij ons.

Maar Eneco doet meer dan enkel duurzame stroom leveren. Onze ambitie is om uw verbruik duurzamer te maken, of u nu klant bent of niet. Daarom bieden we oplossingen aan om energie te besparen ĂŠn te produceren zoals isolatie, zonnepanelen en zonneboilers. Zo daalt uw energierekening ĂŠn voorziet u voor een deel in uw eigen energiebehoefte.

Surf naar www.eneco.be/duurzamerworden en geniet van extra kortingen op onze duurzame oplossingen voor uw huis.

100% Belgische, groene stroom uit wind en zon

Plaatsing zonnepanelen

Isolatie van uw huis

Installatie zonneboilers

welkom

Ecobouwers wachten niet op klimaatakkoord.

Ze doen het zelf

E

ind dit jaar komen onze wereldleiders sa-

nen uit de bouwsector, het middenveld en de

men in Parijs. Om gevaarlijke klimaatop-

milieubeweging werkt ze aan een renovatie-

warming te vermijden, moeten ze op de

pact. Zo wil ze ervoor zorgen dat álle Vlaamse

klimaattop in de Franse hoofdstad hun

woningen tegen 2050 zo goed als geen energie

handtekening zetten onder een ambitieus, bin-

meer verbruiken. Een enorme opdracht. Maar

dend en wereldwijd klimaatakkoord. Een moei-

door er allemaal samen onze schouders onder

lijke, maar broodnodige opdracht.

te zetten, kunnen we daarin slagen.

Gelukkig moeten we niet wachten op onze

En dat laten ook onze Ecobouwers zien. Naar

wereldleiders om actie te ondernemen. We zien

jaarlijkse traditie zetten we deze energiezuinige

meer en meer initiatieven van onderuit, die

pioniers weer in de kijker. Door hen tijdens de

tonen dat het anders én

weekends van 7 & 8 en

beter kan. Zelf kan je ook een

14 & 15 november en op

klimaatambassadeur zijn

woensdag 11 november een

en het heft in eigen handen

bezoekje te brengen, kan

nemen. Door je woning

je aan den lijve ondervin-

energiezuinig te maken,

den hoe comfortabel een

bijvoorbeeld. Energie be-

energiezuinige woning is.

sparen is immers de sleutel

De Ecobouwers vertellen je

tot succes in de strijd tegen

daarbij uit eerste hand hoe

de klimaatverandering.

je zelf je woning energiezui-

Bovendien is het comfortabel

nig kan bouwen of verbou-

wonen in een energiezuinig

wen. Je keert gegarandeerd

huis en heb je een veel lagere

met een rugzak vol inspira-

energiefactuur.

tie en motivatie terug!

Ook onze Vlaamse minister van Energie, Annemie Turtelboom, heeft dat begrepen.

Samen met talloze betrokke-

SARA VAN DYCK BELEIDSMEDEWERKER ENERGIE BOND BETER LEEFMILIEU

BEDANKT! Bond Beter Leefmilieu dankt alle enthousiaste vrijwilligers die hun woning openstellen.

Zonder jullie geen Ecobouwers Opendeur! Speciale dank gaat uit naar Ellen en Steven om onze campagne een gezicht te geven. Dankjewel beste mediapartners, Livios, Habitos, Bouwinfo en Radio 2. Hartelijk dank sponsors Bostoen, Rockwool, Wienerberger, Viessmann, Stroomop, Isoproc, Eneco, Leefmilieu Brussel, Eurabo en Triodos om Ecobouwers 2015 mogelijk te maken. Dank ook aan onze partners, VIBE, Passiefhuis-Platform, écoconso en Hout en Groen Wonen, ABBLO, Dialoog en de Steunpunten Duurzaam Bouwen.

Met dank aan iedereen die ons hielp woningen te vinden of de campagne mee bekend te maken: Hota, Bouwunie, Bart Bogaert, BAST, Bea vzw, Bostoen, EA+, Eandis, e-architecten, Henk Van Aelst, Hoogstraten, IOK, Ken Dupont – Dam Architecten, lab15, Leefmilieu Brussel, Linea Trovata, Martijn De Coster, MVC-architecten, Merelbeke, Mortsel, Meisse, Pittem, Herenthout, Kinrooi, Diest, Roeselare, Asse, Tessenderlo, Zonhoven, Gent, Antwerpen, Grobbendonk, Igean woonbeleid, Brecht, Houthalen-Helchteren, Avelgem, Begijnendijk, Leuven, Anzegem, Heusden-Zolder, Lier en de stad Antwerpen.

5

goed om weten

KLIMAATTOP Met 10.000 naar Parijs Eind dit jaar vindt in Parijs een cruciale internationale klimaattop plaats. Het doel: een nieuw globaal akkoord om de wereldwijde DAM ARCHITECTEN

uitstoot van broeikasgassen te beperken. Ook de klimaatbeweging blaast verzamelen en organiseert op 29 november, de dag voor de start van de onderhandelingen, een grote klimaatmars in Parijs. Samen willen we een oorverdovend signaal

VIBE wijst de weg

geven aan onze politici: maak werk van een daadkrachtig en solidair klimaat足akkoord. Ook jij kan deel uitmaken van dit historisch moment. De klimaatbeweging Climate Express wil 10.000 Belgen in Parijs krijgen en voorziet treinen, bussen

Wil jij ook ecologisch bouwen

en fietstochten naar de Franse

of verbouwen en daarbij kiezen

hoofdstad. Spring mee op de trein

ECOGATOR Duurzame app Op zoek naar een nieuwe wasmachine of koelkast? Wil je

voor gezonde en milieuverantwoor-

naar Parijs en schrijf je in via de

energie en geld besparen? De eco-

de bouwmaterialen en technieken?

website.

Gator-app voor Android en iPhone

Kijk dan zeker even op www.vibe.be voor meer informatie. Je vindt er

helpt je om snel het meest energieWWW.CLIMATE-EXPRESS.BE

zuinige toestel te vinden. Scan de

uitleg over hoe je bio-ecologisch kan

gegevens van het energielabel in de

bouwen en verbouwen, welke mate-

winkel en de app berekent de ener-

rialen geschikt zijn in welke situatie

giekost en het jaarlijkse verbruik.

en welke professionals (architecten,

Bovendien spijkert ecoGator je ken-

aannemers, handelaars enz.) bij jou

nis over energiezuinig verbruiken

in de buurt je op weg kunnen hel-

bij, met praktische tips, een energie-

pen. Wil je op de hoogte blijven van

quiz en een reeks uitdagingen waar-

de laatste weetjes of je verder ver-

mee je punten kan verdienen om je

diepen in bio-ecologisch bouwen?

ecoGator-status te verhogen en zo je

Word dan zeker lid van VIBE . Voor

vrienden het nakijken te geven.

een beperkt bedrag krijg je een jaar lang informatie toegestuurd, geniet je van kortingen op studiedagen en help je VIBE op weg om van milieuverantwoord en gezond bouwen de standaard te maken.

WWW.VIBE.BE

6

ECOBOUWERS

WWW.ECOGATOR.BE

WIN!

INTERNATIONALE passiefhuisdagen

EEN WEEKEND in een passiefhuis van Bostoen

Tijdens de Internationale Passiefhuisdagen van 13 tot 15 november krijgen kandidaat-­ bouwers de kans om binnen te kijken in passieve gebouwen. Bewoners van passieve woningen, kantoren en scholen genieten van een goede luchtkwaliteit, aangename temperaturen en minimale verwarmingskosten. De uitstekende isolatie en kierdichting, aangevuld met een ventilatiesysteem dat de warmte in huis houdt, zorgen voor aangename temperaturen in alle kamers van de woning. De Internationale Passief-

Duurzame plekjes IN HALLE EN SINT-NIKLAAS

Overnacht in dit passiefhuis van Bostoen te Lochristi en ontdek zelf alle voordelen van energievriendelijk en passief wonen. In dit passiefhuis maak je kennis met de nieuwste passieftechnologieën, waaronder balansventilatie en drievoudige beglazing.

Je geniet er bovendien van een zeer aangenaam binnenklimaat en maxi-

huisdagen zijn een initiatief van de International Passive House Associa-

Gezondheid en Duurzaam bou-

male lichtinval. Lochristi ligt op een

tion (iPHA). In België zijn Passiefhuis

wen gaan hand in hand. Sportie-

boogscheut van Gent in een streek die

Platform en Plate-forme Maison

velingen kunnen samen met Dialoog

bekend is om zijn bloemen (azalea’s

Passive de vertegenwoordigers. Ze

op zaterdag 14 november een fiets-

en begonia’s). Ontdek de bloemenregio

werken samen met BBL en écoconso

tocht maken langs twee interessante

per fiets of geniet van een uitstapje

om zoveel mogelijk passiefhuizen

projecten in Halle: een net afgewerkt

naar het bruisende Gent.

open te stellen in het kader van Eco-

passiefhuis en een gerenoveerde

bouwers Openbeur / Ecobâtisseurs

driegevelwoning. Datzelfde weekend

Ervaar het comfort van

Portes Ouvertes.

organiseert ABBLO een thematour in

energievriendelijk wonen.

Sint-Niklaas rond wonen en gezond-

Schrijf je in voor Ecobouwers Open-

WWW.PASSIVEHOUSE-INTERNATIONAL.ORG

heid. Een specialist vertelt je alles over

deur en laat ons weten wat je ervan

WWW.PASSIEFHUISPLATFORM.BE

gezond wonen in een (on)gezonde

vond. Vul na je bezoek het online

woonst. Nadien bezoeken we samen

evaluatieformulier in en beantwoord

een beurs en kom je alles te weten

de schiftingsvraag.

over bio-ecologisch bouwen.

WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN

HALLE

NOG MEER VOORDELEN OF PRIJZEN?

ZATERDAG 14/11 VAN 9U15 TOT 13U – GRATIS

SURF NAAR WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN OF

AFSPRAAK: HOOFDINGANG STATION HALLE

SCHRIJF JE IN OP ONZE NIEUWSBRIEF

MAX 20 DEELNEMERS WWW.DIALOOG.BE

SINT-NIKLAAS 14/11 EN 15/11 OM 14U – GRATIS AFSPRAAK: STATION SINT-NIKLAAS JENNY.DELAET@UGENT WWW.ABLLO.BE

777

binnenkijken

‘een huis is al wan BEZOEK HET HUIS VAN ELLEN EN STEVEN TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR 8

ECOBOUWERS

DUURZAME RENOVATIE VAN EEN RIJWONING IN DE STAD

ls een ndeling’ Ellen Colle en Steven Notteboom verbouwden hun Gentse rijhuis zo ecologisch en energiezuinig mogelijk. Maar wel met een fikse dosis gezond verstand.

En met kleuren van Peter Saville.

9

“We wilden geen ordinaire lichtstraat in onze keuken. Het licht valt daar binnen langs twee schuine dakramen – één aan de noordkant en één op het zuiden – maar evengoed langs de badkamervide en de glasgevel.”

E

en passiefhuis met twee benzinevreters in de garage: volstrekt belachelijk vind ik dat.

Waarom bouw je dan energiezuinig?” Steven Notteboom, hoofd van het meet- en tekenbureau bij de Oost-Vlaamse Patrimoniumdienst, is opvallend nuchter als hij over energetisch verantwoord bouwen praat. Zijn verbouwde gezinswoning in Gent is daar een schoolvoorbeeld van. “Duurzaam wonen stopt niet bij isolatie en ventilatie”, zegt hij. “Zo wonen we

Houtskeletbouw gaat razendsnel.

De holtes tussen de draagbalken vulden we met cellulose­vlokken en wol, voor ons de beste ecologische keuze qua isolatie

pal in de stad, vlakbij het station

10

ECOBOUWERS

Gent-Sint-Pieters. Ook dát is een

LICHT EN RUIMTE

nog een hele reeks gelijkaardige

doordachte keuze. Ik verplaats

Steven woont er samen met zijn

rijwoningen. Twaalf jaar geleden

me bijna altijd per fiets en Ellen

vrouw Ellen, een informaticus, en

kochten wij het op onze beurt

gaat met de trein naar het werk.

hun twee dochters: Eline (7) en

over. Maar wel met het idee om

De aannemers die in ons huis

Alice (9). “Dit is het huis van mijn

het ooit te renoveren tot een com-

werkten, kwamen bijna allemaal

grootouders, gebouwd in 1948”,

fortabele gezinswoning.” Eerst

uit de buurt. Dan staan ze geen

vertelt Ellen. “Mijn vader is hier in

wilden ze de ingreep light houden.

uur in de file voor ze op de werf

de voorkamer geboren. Toen mijn

Met een klassieke aanbouw,

zijn. Ook zo kan je je ecologische

grootmoeder stierf, kocht mijn

wat extra isolatie en meer open

voetafdruk terugdringen.”

vader het pand. In de straat staan

ruimtes. Maar om genoeg licht en

binnenkijken

De wandkasten en de zithoek zijn uitgevoerd in bleke berkenmultiplex.

Ze geven een warme touch aan de benedenruimte.

één was dat een evidentie. Ik hou niet zo van kille baksteenarchitectuur”, zegt Steven, die een tijdlang als interieurarchitect werkte. “Houtskeletbouw gaat razendsnel. Tijdens de ruwbouw rook het huis lekker naar hout”, vult zijn vrouw aan. “De holtes tussen de draagbalken vulden we met cellulosevlokken en wol, voor

ZITPUT OP TUINNIVEAU

ken zijn getimmerd als meubel.

ons de beste ecologische keuze

Achter de gespaarde façade is van

Ideaal, want ze liggen op dezelfde

qua isolatie.”

de traditionele indeling in kleine

hoogte als de tuin. En ze hebben

kamertjes niets meer te merken.

bergruimte onder de zitting. In

COMPROMISSEN SLUITEN

Licht stroomt dwars doorheen

datzelfde bleke berkenmultiplex

Centraal in de woning staat er

het huis, zowel horizontaal als

zijn ook enkele wandkasten en

een ruwe betonnen muur die

verticaal. “We wilden geen ordi-

keukenelementen uitgevoerd. Ze

maar liefst drie verdiepingen

naire lichtstraat in onze keuken.

geven een warme touch aan onze

hoog doorloopt. Beton is na-

Het licht valt daar binnen langs

benedenruimte.”

tuurlijk thermisch inert, maar contrasteert vooral ook mooi met

twee schuine dakramen – één aan de noordkant en één op het

DE GEUR VAN ZAAGSEL

zuiden – maar evengoed langs de

Steven tekende het ontwerp voor

badkamervide en de glasgevel.

het huis zelf. Voor de technische

groot de ruimte optisch enorm.

De belichting beneden verandert

issues klopten ze aan bij BAST:

Bovendien is het kinderproof.

daardoor continu. Aan de ach-

een Gents bureau gespecialiseerd

En lekker warm aan de voeten,

terkant, bij de tuin, hebben we

in ecologisch én esthetisch bou-

dankzij de vloerverwarming”,

ruimte te creëren, moest het in-

op het gelijkvloers een volledige

wen. Steven en zijn vrouw deden

aldus Steven. “Achteraf bekeken

grijpender. Veel ingrijpender zelfs:

glaswand. Onze zithoek is opge-

ook zelf goed hun huiswerk. Toen

was het misschien niet de meest

alleen de typische gevel bleef nog

vat als een zitput. Een perfecte

ze beslisten om hun rijwoning

ecologische vloeroptie. Ik heb

staan, om het straatbeeld niet te

oplossing als je het ruimtegevoel

grondig te renoveren, startten

lang gezocht naar een milieu-

veel te veranderen. “Het huis vol-

in huis wil vergroten. Visueel is

ze een intensieve zoektocht.

vriendelijkere variant voor een

ledig afbreken gaf ons meer vrij-

onze zitruimte namelijk geen

Naar verantwoorde materialen,

gietvloer, maar ik vond geen

heid. Zo konden we een woning

obstakel meer: vanuit de keuken

naar ecologische oplossingen,

goed alternatief. Vaak stootten

bouwen die voldeed aan onze

kijk je zo rechtstreeks de tuin in.

naar interessante ruimtelijke

we op tegenstrijdige informatie.

eisen, zowel op architecturaal als

Een sofa hebben we ook niet no-

oplossingen. “We kozen meteen

En sommige aannemers kennen

energetisch vlak.”

dig in de zithoek. De vensterban-

voor houtskeletbouw. Vanaf dag

hun materialen niet perfect.

de gladde PU-gietvloer.

“Dat naadloze materiaal ver-

11

Een opvallend pioniersproject zet de standaard voor duurzaam wonen.

Met ‘De Duurzame Wijk’ wordt een opvallend pioniersproject gelanceerd: een wijk die volledig vanuit een duurzame invalshoek wordt aangepakt, en dit zowel op ecologisch, economisch als sociaal vlak.

De Duurzame Wijk is gebaseerd op 8 pijlers:

Doordachte inplanting

Duurzame mobiliteit

Aandacht voor biodiversiteit

Verantwoord omgaan met water

Low-impact materialen

Duurzaam leefcomfort

Concreet: ecologische materialen en oplossingen, energiezuinig wonen, betaalbaarheid en een goed nabuurschap vormen een harmonieus geheel. En dit gesteund op een toekomstgerichte visie én met respect voor de Belgische bouwtraditie.

www.deduurzamewijk.be ENERGY ENER NERGY E GY G

12

ECOBOUWERS

Een project van Wienerberger in samenwerking met Eribo // Fris in het Landschap Wielfaert Architecten // 3E

Energiezuinig bouwen

Kosten optimaliseren

binnenkijken

niet geplaatst. Daarvoor is ons dak te klein en het huis niet perfect georiënteerd. Er liggen wel kabels klaar, in afwachting van fotovoltaïsche cellen met een hoger rendement.”

LOPEN OP GLAS

Ecologisch wonen stopt niet bij isolatie en ventilatie.

We wonen pal in de stad, vlakbij het station.

Ook dát is een eco-beslissing.

Een enorme eyecatcher in het huis is de glazen vide, die tot aan de zolderverdieping loopt. Langs Dat is jammer. Met de juiste

de betonnen wand kijk je zo tot in

info hadden we misschien ande-

de nok van het huis. Over het glas

re keuzes gemaakt. Bijvoorbeeld

zelf kan je wandelen. En dat zorgt

de vloeropbouw met kunststof-

voor bijzondere perspectieven in

schuim-isolatie was niet mijn

huis. “Als de kinderen boven in

favoriet. Maar ik zag geen andere

hun zolderkamer aan het spelen

mogelijkheid. Zo ecologisch

zijn op het glas, zie je hun scha-

en energieneutraal mogelijk

duwen tot beneden. Zij kunnen

bouwen was ons streefdoel.

van boven zien wie er langs onze

Maar in de praktijk moesten we

voordeur naar binnen komt”,

compromissen sluiten. In onze

zegt Ellen. Opvallend in de zol-

regenwaterput kan bijvoorbeeld

derkamer is het tussenplafondje,

maar 3.000 liter. Een warmte-

getimmerd van houten balkjes.

pomp was in theorie misschien

Die zijn allemaal in verschillende

wel mogelijk geweest in de tuin,

retrokleuren geschilderd, met eco-

maar technisch was het lastig

logische verf van Tintelijn. Dankzij

om die te installeren. Dus lieten

het loopglas is dat zelfs zichtbaar

we dat idee maar varen. Ook de

van op het gelijkvloers. “Inspiratie

fotovoltaïsche zonnecellen op

haalden we bij de kleuren die

ons dak hebben we uiteindelijk

ontwerper Peter Saville gebruikte

13

binnenkijken

Het huis volledig afbreken gaf ons meer vrijheid.

Zo konden we een woning bouwen die voldeed aan onze eisen, zowel op architecturaal als energetisch vlak

op zijn platenhoezen voor New

zie je dat wel vaker. Die lamellen

Order. De kinderen mochten

houden het zonlicht tegen, maar

elk een van die kleuren kiezen

ze zorgen ook voor privacy. Op

voor hun gordijnen. De oudste

de eerste verdieping zit namelijk

koos geel, de jongste blauw. Een

onze badkamer aan de achter-

Ikea-combinatie dus.”

kant. We douchen dus in het daglicht. En we poetsen onze tanden

slaapkamer van Ellen en Steven.

HANDDOEK VERGETEN

met zicht op de tuin. Dát is pas

Die is opvallend klein. “Wie wil er

“Een huis moet als een wande-

zalig.” Leuk is dat de knalblauwe

nu een grote slaapkamer? Dat is

ling zijn. Met de nodige doorkijk-

gietvloer in de badkamer ook

toch nergens voor nodig?”, vindt

jes en spannende perspectieven”,

doorloopt in de douchecel zelf.

Steven. “Dankzij de schuifdeur

vindt Steven. Daarin is hij in

Het zijn zulke geestige details,

kunnen we wel daglicht binnen-

zijn woning goed geslaagd. Als

die het huis karakter geven. “Aan

laten. Maar indien nodig, is het

we samen – doorheen de lager

de badkamer paalt een lichtput”,

hier pikdonker. En toch heb je

gelegen zitput – naar de tuin

wijst Steven aan. “Vanuit de

nooit het benepen gevoel dat je

wandelen, valt meteen op hoe

douche en van aan de wastafel

zal stikken in deze kleine ruimte.

verrassend de achtergevel is. Op

kunnen we met mensen in de

We hebben een performant ven-

het gelijkvloers is de glazen ach-

leefruimte communiceren. Ide-

tilatiesysteem, dat de kamer per-

tergevel relatief klassiek, maar

aal als de shampoo op is. Of als je

fect verlucht. Je krijgt permanent

op de eerste verdieping instal-

je handdoek vergeten bent.”

verse aanvoer. Alsof je onder de

leerden Steven en Ellen metalen

blote hemel zou slapen.”

lamellen als zonnewering. “Ze

GESLOTEN CEL

gaan mechanisch open en dicht”,

Pal naast de open badkamer ligt

zegt Ellen. “In zuiderse landen

dan weer een gesloten cel: de

14

ECOBOUWERS

MB218.WEEBLY.COM

BEZOEK HET HUIS VAN ELLEN EN STEVEN TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR OP 07 NOVEMBER OM 10U. SCHRIJF JE IN VOOR EEN BEZOEK VIA WWW.ECOBOUWERS.BE CODE: 0V9000/23

Uw partner voor energiezuinige houtbouw en renovatie met bio-ecologische materialen Steico houten I-liggers en LVL Massief en gelamelleerd constructiehout Steico isolatieplaten en houtwolisolatie Gevelbekleding Plato vuren, Thermodur ayous en fraké

Bouwen doe je natuurlijk!

Parket en meubelpanelen Pro clima luchtdichtingsmaterialen Wij kiezen voor verantwoord bosbeheer. U ook?

Beekstraat 32 9600 Ronse +32(0)55 23 51 40

Wiedauwkaai 87 9000 Gent +32(0)9 216 46 40

info@eurabo.be www.eurabo.be Twitter: @eurabo

HOUT EN GROEN WONEN 2015 ECOLOGISCH BOUWEN DÉ GROOTSTE BEURS IN VLAANDEREN OVER:

HERNIEUWBARE ENERGIEËN HOUTBOUW GEZOND WONEN

HOUT

11 2e EN GR OE

EDITIE

za. 24

N WO NEN

& zo. 25 oktober 10 - 18u

ANTWERPEN

GRATIS TOEGANG voor bezoekers

EcobouwErs

van de

opEndEurwEEkEnds

DE WAAGNATIE NABIJ HET MAS www.HOUTENGROENWONEN.be 15

trends

ECOBOUWERS VERBRUIKEN MINDER

16

ECOBOUWERS

Ecobouwers betalen 60% minder aan elektriciteit en maar liefst 80% minder aan verwarming dan het gemiddelde Vlaamse gezin, goed voor een totale besparing van 75%. Tijdens Ecobouwers Opendeur vertellen ze zelf hoe ze dit klaarspelen.

1

BOUW COMPACT Energiezuinig bouwen is compact en ruimte-efficiënt bouwen. Als Belgen durven we dat wel eens te vergeten. Maar hebben wij echt twee badkamers, extra logeerruimte en een aparte tv-hoek nodig? Compact bouwen is ook aantrekkelijk voor je portemonee: makkelijker te isoleren, goedkoper qua materialen én goedkoper te verwarmen. Zo blijft er meer budget over voor andere leuke dingen, zoals reizen, hobby’s of de inrichting van je interieur.

2

ISOLEER GRONDIG Voorzie je woning van een goede dikke jas. Met een degelijke isolatie van het dak en de buitenmuren bespaar je meer dan de helft op je verwarmingskosten.

Ook ramen kunnen voor energieverlies zorgen: ze laten meer warmte door dan geïsoleerde muren. Hoogrendementsglas houdt tot 80% meer warmte binnen dan enkel glas. En onthoud: over-­isoleren bestaat niet!

3

PROFITEER VAN DE ZON Met een goed doordachte oriëntatie geniet je van gratis licht en warmte van de zon. Een woning met veel ramen op het zuiden vangt in de winter veel gratis zonne-energie. Leefruimten zijn daarom best georiënteerd op het zuiden, berging, bad- en slaapkamers bevinden zich dan weer het best aan de noordkant. Een zonneboiler is bovendien een milieuvriendelijk alternatief voor de opwekking van warm water.

PV-panelen kunnen dan weer zorgen voor gratis elektriciteit.

17

trends GEMIDDELDE

elektriciteitsfactuur KLASSIEKE BOUWER 700 EURO/JAAR

4

5

HOU HET KOEL (ZONDER AIRCO)

ECOBOUWER < 250 EURO/JAAR

= 60% lager

VERWARM VERSTANDIG

De gratis zonnewinsten van een

Verwarming is de belangrijkste

goed geïsoleerde en georiënteer-

energiepost in huis, goed voor 50

de woning kunnen ervoor zorgen

tot 75% van het energieverbruik.

dat de temperatuur in de zomer

Verliezen beperk je in de eerste

hoog kan oplopen. Dan is scha-

plaats door goed te isoleren,

duw en koeling nodig. Schaduw

maar ook kiezen voor de juiste

kan je creëren met dakoverste-

energiebron helpt je besparen.

ken, door bomen en (bladver-

Een warmtepomp of een zuinig

liezende) groenaanplanting of

verwarmingstoestel op aardgas

door efficiënte buitenzonnewe-

of houtpellets, dat afgestemd is

ring. Goede ventilatiesystemen

op je noden, verbruikt minder

dragen ook bij tot een koeler

en is daarnaast ook vriendelijker

klimaat in huis.

voor het milieu.

VENTILEER GEZOND

7

Goed ventileren is niet alleen

VERBRUIK BEWUST Door bewust om te springen met

belangrijk voor een gezond

GEMIDDELDE

klimaat in huis. Het verbetert ook de werking van verbrandingstoestellen en het vermijdt condensatieproblemen en schimmelvorming op de muren.

Een ventilatiesysteem brengt voert vochtige, vervuilde lucht

20% op je energierekening. Het

KLASSIEKE BOUWER 1.465 EURO/JAAR

eenvoudig. De ecoGator-app (zie

= 80% lager

uit de natte ruimtes af, zonder

elektriciteit, bespaar je algauw

verwarmingskost

ECOBOUWER < 250 EURO/JAAR

verse lucht in de woning en

Europese energielabel maakt het kiezen van een nieuw toestel ook p. 6) wijst je de weg naar de meest energiezuinige optie. Een belangrijk deel van je verbruik gaat op aan verlichting. Kies voor leds, TL-lampen of spaarlampen

dat dit met grote energie­

en schakel de lichten uit wanneer

verliezen gepaard gaat.

ze niet hoeven te branden.

TOTALE BESPARING

18

6

75%

WAT IS BIJNA-ENERGIENEUTRAAL BOUWEN?

ALLES BEGINT MET EEN PLAN

Bijna-Energieneutraal wil zeggen dat een woning nauwelijks energie mag verbruiken. De weinige energie die nodig is, wordt gehaald uit hernieuwbare bronnen. In 2021 wordt de BEN-norm verplicht voor nieuwbouwwoningen in alle Europese lidstaten. Zo wil Europa haar energieverbruik terugdringen en de CO2-uitstoot van gebouwen drastisch terugdringen. Toch is BEN-bouwen vandaag al de slimste keuze.

De extra investeringen in energiebesparende maatregelen en groene energie betalen zichzelf immers terug door een lagere energiefactuur. Het loont dus om je tijd vooruit te zijn.

Elke provincie heeft een steunpunt dat je bijstaat met duurzaam bouwadvies. Specialisten leggen er je (ver)bouwproject onder de loep en bekijken waar het beter kan. Ook zonder concrete plannen ben je welkom. Hoe vroeger je in het bouw- of verbouwproces kiest voor duurzame oplossingen, hoe beter het eindresultaat. En uiteraard kun je met je vraag ook altijd op het Ecobouwers Forum terecht.

ECOBOUWERS

WWW.ECOBOUWERS.BE/DUURZAAM-BOUWADVIES

HOUTKACHELS MET MEER COMFORT ONTSTEKING MET EEN DRUK OP DE KNOP

Het houtfornuis - la cuisinière à bois - The kitchen stove Invoerder: Stroomop bvba, Kattestraat 81, 8520 Kuurne | info@stroomop.be, 056/72 36 30, stroomop.be

Op zoek naar inspirerende woningen?

Wil je de geheimen van een energiezuinige woning doorgronden?

Kijk dan eens op Habitos.be.

De website biedt een schat aan waardevolle inspiratie & informatie.

19

alles over wonen

interview

‘Als je

renoveert, doe het dan meteen grondig’

Tegen 2050 moet elke woning in Vlaanderen beantwoorden aan de Bijna-Energieneutrale standaard: dat is de doelstelling van het Renovatiepact, een ambitieus plan van energieminister Annemie Turtelboom om het verouderde woningbestand in onze regio aan te pakken.

Sara Van Dyck, beleidsmedewerker Energie en Klimaat bij Bond Beter Leefmilieu, zat mee rond de tafel.

D

Een duurzame renovatie kost geld, maar brengt op termijn ook op?

Annemie Turtelboom “Precies!

gewijs te werken. De hervorming van de energiepremies past in dat plaatje. Als een premie te

Wie duurzaam renoveert,

lang op hetzelfde niveau blijft,

bespaart op termijn een aanzien-

schuiven mensen de renovatie

lijke duit op z’n energiefactuur.

van hun woning voor zich uit.

Bovendien is zo’n woning bij een

Door de premies systematisch

eventuele verkoop meer waard.

af te bouwen, geven we een

En ten slotte komt het ook de

belangrijk signaal om nu in actie

woonkwaliteit ten goede. In een

te schieten. Tegelijk beseffen we

goed geïsoleerde woning is het

heel goed dat een totaalrenovatie

veel aangenamer wonen.”

een dure onderneming is. We wil-

Sara Van Dyck “Dat is precies

len mensen de kans bieden om

oor de steeds strengere

crisissen van de jaren zeventig.

wat we met Ecobouwers Open-

een duurzame renovatie in fases

Europese bouwnormen

Energie-efficiëntie was toen nog

deur willen aantonen. Daar hoor

te plannen. Daarom ook zetten

moet alle nieuwbouw

geen bekommernis. Veel van die

je de ervaringen van mensen die

we hard in op energie­advies. Wie

vanaf 2020 Bijna-Ener-

huizen zijn energetisch dan ook

duurzaam hebben gerenoveerd

een energieaudit van zijn huis

gieneutraal zijn. Nieuwe wonin-

niet in orde. Met het renovatie-

uit eerste hand. Uit een recente

wil laten uitvoeren, kan daarvoor

gen zullen vanaf dan ongeveer

pact willen we daar graag iets

enquête blijkt dat Ecobouwers

een beroep doen op de energie-

evenveel energie opwekken als

aan doen. Tegen 2050 moet de

tot 75% op hun energiefactuur

lening. Daarnaast overleggen

ze verbruiken. Dat is uiteraard

Bijna-Energieneutrale norm voor

kunnen besparen: 80% op ver-

we ook met de banksector. Wie

een goede zaak voor het klimaat.

elke woning gelden. De voorbije

warming en 60% op elektriciteit.

investeert in energie-efficiëntie,

Maar wat met de bestaande hui-

maanden brachten we meer dan

Een dergelijke besparing bereik

moet meer kunnen lenen. Door

zen in onze regio, die dateren uit

dertig spelers uit de bouw- en

je niet alleen met extra dakisola-

de lagere energiefactuur moet

een tijd toen er nog geen vuiltje

energiesector samen om een

tie. Als je renoveert, doe het dan

het nadien ook lukken om meer

aan de lucht was? “We zitten in

concreet actieplan uit te werken.

meteen grondig.”

terug te betalen.”

Vlaanderen met een verouderd

We willen de mensen in de eer-

woningpatrimonium”, zegt An-

ste plaats wijzen op het belang

naar het voorbeeld van de Duitse

nemie Turtelboom. “Maar liefst

van duurzame renovaties. Niet

Gaat u duurzame totaalrenovaties verplichten?

57% van de gezinswoningen

alleen voor het klimaat, maar

werd gebouwd voor de grote olie-

ook voor hun portemonnee.”

20

ECOBOUWERS

Sara Van Dyck “We kijken graag

Annemie Turtelboom “We vinden het vooral belangrijk om staps-

deelstaat Baden-Württemberg.

Daar krijgt elke woning een score van A tot E op basis van

woningpas, gekoppeld aan een advies op maat. Zo weet je bij de aankoop van een woning meteen hoeveel je bovenop de aankoopprijs moet investeren om het energiepeil op te krikken. We willen komen tot één werkbaar

RENOVATIEPACT MAAKT WERK VAN DUURZAME VERBOUWINGEN

document, dat een hoop andere papieren vervangt en dus ook de administratieve rompslomp beperkt houdt.”

Maakt zo’n woningpas de drempel om een woning te verwerven niet hoger?

Annemie Turtelboom “Integendeel: als koper weet je perfect waar je aan toe bent, waardoor je ook in een andere onderhandelingspositie staat. Met het reno-

een energieaudit. Dat rapport

vatiepact willen we inspelen op

geeft meteen ook aan welke

de natuurlijke sleutelmomenten

ingrepen noodzakelijk zijn om

van een woning. Wie een huis

een klasse hoger te geraken.

koopt om te renoveren, of zijn

Het is de bedoeling dat iedereen

badkamer of keuken wil vernieu-

op termijn in klasse A belandt,

wen, verpakt dit best in een

zij het stapsgewijs. Door een

globaal plan waarbij de hele

totaalrenovatie structureel aan

woning wordt bekeken. Zo

te pakken, gespreid over enkele

kan je de meerkost voor

jaren, vermijd je onnodige kos-

duurzame renovatie

ten waar je achteraf misschien

meteen ook afwe-

spijt van krijgt. Het heeft geen

gen ten opzichte

zin om vandaag te investeren in

van andere

superisolerend glas, als je weet

uitgaven.”

dat drievoudige beglazing op termijn de norm wordt.”

Er bestaat vandaag toch zoiets als een energieprestatiecertificaat voor huizen die te koop worden aangeboden?

Annemie Turtelboom “Het energieprestatiecertificaat is wat ons betreft voor verbetering vatbaar.

Wij zijn huis laat doorlichten, krijgt een cijfer, maar dat zegt niet wat je kan doen om de woning energiezuiniger te maken. We overwegen om het energieprestatiecertificaat te laten evolueren naar een

WIE EEN HUIS KOOPT OM TE RENOVEREN, BEKIJKT DIT BEST IN EEN GLOBAAL PLAN. JE KOOPT TOCH OOK GEEN DIKKE WINTERJAS MET EEN KAPOTTE RITS? 21

interview

Door een totaalrenovatie structureel aan te pakken, gespreid over enkele jaren, vermijd je onnodige kosten waar je achteraf misschien spijt van krijgt

Terwijl de technieken voor ver-

moeten daarnaast ook blijven

warming en energievoorziening

streven naar minder autogebruik.

sneller evolueren. Je moet er dus

Maar het is wel interessant om

voor zorgen dat het jasje van

mobiliteit en woonbeleid te

je huis helemaal goed zit. Daar

beschouwen als één geïntegreerd

kan je vervolgens technieken op

geheel.”

aanhaken.”

Annemie Turtelboom “Het concept van de gebouwenschil is door de jaren heen fel ver-

Wat is de rol van de bouwsector in dit verhaal?

Annemie Turtelboom “Voor

anderd. Vroeger wou iedereen

de bouwsector – die de crisis

een garage in zijn huis. Terwijl

slecht heeft verteerd – kan het

je die vandaag beter los van

renovatiepact een boost bete-

de gebouwenschil bekijkt. Een

kenen. In die zin is het ook een

garage of fietsenberging wordt

economisch verhaal. Volgens een

niet verwarmd, dus die hoef je

studie van het Planbureau zou de

niet extra te isoleren. Door de

keuze voor hernieuwbare energie

gebouwenschil te beperken tot

80.000 jobs opleveren. Dat bete-

de ruimtes waar je leeft, hou je

kent dus winst op alle vlakken.

de renovatie betaalbaar.”

Niet alleen voor de mensen en het klimaat, maar ook voor de

Het vergt dus ook wat creativiteit om de manier waarop we wonen te herbekijken?

economie en de tewerkstelling.”

Sara Van Dyck “In Duitsland

Sara Van Dyck “Onze huizen

hebben ze becijferd dat elke

gaan op termijn evolueren naar

euro die de overheid aan het

kleine productie-eenheden van

stimuleren van energiebesparing

energie. Je gaat dus niet alleen

spendeert, vijf euro opbrengt

energie verbruiken, maar ook

voor de Duitse staatskas.”

produceren. Vandaar ook dat

Waarom maakt het renovatiepact een onderscheid tussen ingrepen aan de gebouwenschil enerzijds, en hernieuwbare energie anderzijds?

Sara Van Dyck “Bij een duurzame renovatie is het in de eerste

22

ECOBOUWERS

energie-opslag steeds belangrijker wordt. Er wordt vandaag al geëxperimenteerd met batterijen van elektrische wagens, die als extra opslag dienen om de piekmomenten op te vangen.”

Om de klimaatdoelstellingen te halen, moet de CO2-uitstoot van de gebouwen tegen 2050 met 90% naar beneden.

Zal het renovatiepact volstaan om die doelstelling te halen?

Annemie Turtelboom “Het is

plaats van belang om de ener-

Annemie Turtelboom “Je kan

voortdurend balanceren tussen

giebehoefte zo laag mogelijk te

mobiliteit niet loskoppelen van

verschillende belangen. Tussen

krijgen, door te kiezen voor goe-

het duurzaamheidsverhaal. Een

wat wenselijk en wat haalbaar

de isolatie van daken, muren en

auto wordt een batterij op wie-

is. Wat nu op tafel ligt, is een

vloeren, drievoudige beglazing,

len, waarmee je toevallig ook kan

consensusvoorstel dat een breed

een doordachte plaatsing van de

rijden. Volgens een studie van de

draagvlak creëert voor energie-

ramen… Pas dan ga je bekijken

KU Leuven kunnen we een kern-

zuinige huizen. Het is de eerste

hoe je de resterende energiebe-

centrale uitsparen als we 25%

keer dat alle betrokken partijen

hoefte invult. Het heeft geen zin

van alle auto’s door elektrische

in Vlaanderen het daarover eens

om je dak vol zonnepanelen te

wagens zouden vervangen.”

zijn: dat is op zich heel waarde-

leggen, als je dak niet geïsoleerd

Sara Van Dyck “Het kan ui-

is. De gebouwenschil is ook heel

teraard niet de bedoeling zijn

een belangrijke stap om de

fundamenteel: die pak je maar

om alle auto’s door elektrische

klimaatdoelstellingen te helpen

één keer om de zoveel jaar aan.

exemplaren te vervangen. We

realiseren.”

vol. In die zin is het inderdaad

OM STERK TE STAAN OP DE MARKT VAN MORGEN

Bent u ontwerper, bouwheer, beheerder, aannemer … ?

Leefmilieu Brussel biedt u

tools en diensten aan voor al uw duurzame bouw- of renovatieprojecten in

het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

OPLEIDINGEN EN SEMINARIES Deze vormingen, gegeven door specialisten, bieden u de theoretische basis, technische informatie, de huidige wetgeving, maar ook illustraties uit de praktijk en terreinbezoeken. www.leefmilieu.brussels/ bouwprofessionals FACILITATOR Deze onafhankelijke experten beantwoorden gratis uw vragen en bieden gepersonaliseerd advies, bij elke stap van uw project, soms zelfs ter plaatse. www.leefmilieu.brussels/ bouwprofessionals

GIDS DUURZAME GEBOUWEN De online gids helpt u om uw duurzame projecten te ontwerpen en uit te voeren.

Via enkele clicks krijgt u toegang tot een schat aan technische aanbevelingen, opgesteld door een multidisciplinair team. www.leefmilieu.brussels/ gidsduurzamegebouwen PORTAAL DUURZAAM BOUWEN Op initiatief van Leefmilieu Brussel en de Waalse overheidsdienst en in partnerschap met het WTCB en de Confederatie Bouw centraliseert het portaal alle informatie over duurzaam bouwen. www.portaalduurzaambouwen.be

© Architectenbureau Cepezed - Foto : Yvan Glavie

U vindt ons aanbod en meer info over de Energiepremies, de EPB, Voorbeeldgebouwen, het PLAGE-project voor energiebeheer, groene energie … op

www.leefmilieu.brussels/bouwprofessionals

23

huisdokter

Bel de

huisdok Hij weet weinig van de griep, maar van isolatie en zuinig verwarmen des te meer. Kurt Vanvelk gaat als huisdokter op bezoek bij mensen met verbouwplannen en maakt hen wegwijs in duurzaam bouwen. “Als ik wegga, hebben de mensen misschien wel barstende hoofdpijn”, geeft hij lachend toe. Gelukkig krijgen ze er ook een hoop advies voor een zuiniger en gezonder huis bovenop.

V

geeft me een goed idee over de structuur van het huis.” Stijn deed hier zowat alles zelf en krijgt een spervuur aan vragen van de dokter. “Hoe is je dak geïsoleerd? Met welke materialen? Hoeveel centimeter? Hoe is de opbouw?” Stijn blijkt het best goed gedaan te hebben, alleen het dampscherm is niet helemaal zoals het hoort. De huisdokter is mild, maar legt hem toch haarfijn

andaag gaat Kurt

je liggen.” Het koppel is nu klaar

zien we door de bomen het bos

uit hoe het wel moet. “Voor een

op bezoek bij Stijn,

voor de tweede fase van hun

niet meer.” Tijd voor de huisdok-

volgende keer”, grapt hij. De huis-

Katrien en de kleine

verbouwing, maar daar willen ze

ter om een eerlijke diagnose én

dokter gaat verder met zijn

Gus. “We kochten dit

graag wat advies over. “Ecologisch

een remedie voor te stellen.

onder­zoek en vraagt de bewoners

huis vier jaar geleden”, vertelt

en duurzaam verbouwen vinden

Stijn. “De bovenverdieping werd

we belangrijk”, aldus Katrien. “We

NOTITIEBLAADJE

Hij bekijkt de ramen, gaat op zijn

helemaal vernieuwd, maar toen

verzamelden al info, maar omdat

De huisdokter neemt de leiding:

knieën zitten om te kijken of

kwam Gus en bleef alles een beet-

firma’s elkaar soms tegenspreken,

“Ik begin het liefst boven, dat

de voordeur goed afsluit aan de

24

ECOBOUWERS

intussen de oren van het hoofd.

GRATIS DUURZAAM (VER)BOUWADVIES OP MAAT

kter!

zo blijkt. Ook de ventilatie leek hen niet zo belangrijk. Kurt vertelt waarom het wel moet, en geeft uitleg over de mogelijke systemen. Veel info, en veel nieuwe vragen voor de verbouwers. Het idee van een kelder – iets wat Stijn en Katrien overboord hadden gegooid wegens te duur – komt zelfs terug op tafel. “Ik begin toch weer zin te krijgen om die kelder zelf aan te pakken”, lacht Stijn als hij de huisdokter bezig hoort.

ISOLATIESCHIL Het huisbezoek brengt ons naar buiten, waar de gevel onder de loep wordt genomen. Als Stijn laat merken dat hij goed op de hoogte

WIE IS DE HUISDOKTER? Het bezoek van de huisdokter is op afspraak en wordt gratis aangeboden door DuBo Limburg. Het is bedoeld voor wie op het punt staat grondig te renoveren of te verbouwen. Ook een specifieke vraag kan, bijvoorbeeld over welk verwarmingssysteem voor jouw project de beste keuze is. De huisdokter komt zo’n twee uur op bezoek om je woning te screenen en onafhankelijk advies te geven. Ook de andere provincies beschikken over een steunpunt waar je terechtkunt voor duurzaam bouwadvies. Specialisten leggen er je (ver)bouwproject onder de loep en staan je bij met raad en daad.

is van wat belangrijk is bij isolatie, is de huisdokter duidelijk in zijn nopjes. “De gevel isoleren aan de buitenkant? Dat hoor ik graag!”

Kurt knikt goedkeurend als hij ziet dat Stijn het dak zo heeft geïsoleerd dat het straks goed zal aansluiten op de muurisolatie.

WWW.EERSTEHULPBIJDUURZAAMBOUWEN.BE WWW.ECOBOUWERS.BE/ DUURZAAM-BOUWADVIES

De huisdokter legt tot in de puntjes uit hoe je zorgt voor een ononderbroken isolatieschil. Het komt erop neer dat je bij een doorsnede van je huis – waar ook – de isolatie onderkant en is kritisch voor de

dubbel glas, zij het van een jonge

met je potlood helemaal rondom

PREMIES EN SUBSIDIES

niet–geïsoleerde rolluikkasten.

generatie. Intussen zijn we bene-

moet kunnen volgen, zonder dat

Het bezoek duurde langer dan

Stijn en Katrien krijgen massa’s

den beland, waar de huisdokter

potlood op te tillen. De huisdokter

gepland, maar dat vindt de

advies. Zoveel dat Katrien er

informeert naar de vensterbanken.

windt er overigens geen doekjes

huisdokter niet erg. “Liever goed

toch maar een notitieblaadje bij

“Een vaak gemaakte fout is dat

om: “Je zal ook de kopse kanten

advies geven, dan alles snel

neemt. “Ik schrijf alles straks nog

binnen- en buitentablet gewoon bij

van de gevelstenen rondom de

afhaspelen.” Katrien vraagt nog

even voor je op, hoor”, stelt de

elkaar aansluiten. Je huis mag dan

ramen moeten isoleren. Dat wordt

info over mogelijke premies en

huisdokter haar gerust.

nog zo fantastisch geïsoleerd zijn,

slijpwerk!” Niet alleen rondom

subsidies. De dokter haalt er zijn

daarmee creëer je toch een patat

de ramen, ook ter hoogte van de

map bij en overloopt wat voor

van een koudebrug, en dat voel je.”

vloerplaat zou de isolatie moeten

hen interessant kan zijn. Hoofd-

doorlopen. Dat kan bijvoorbeeld

pijn houden Stijn en Katrien er

DE TRUC MET DE AANSTEKER “Of die ramen van de vorige eigenaar al superisolerend zijn”, wil

TOCH EEN KELDER

door de gevel wat dieper te

niet aan over. Stof tot nadenken

Stijn graag weten. De huisdokter

Even later worden de plannen

isoleren en zo de koude een

des te meer. Of ze hun plannen

haalt een aansteker boven. “Dat

voor de nieuwe achterbouw bo-

ommetje te laten maken via de

alsnog zullen wijzigen in functie

kun je zien met deze truc: als je

vengehaald. Kurt wijst op mogelij-

bodem. Stijn is verrast: “Daar had

van wat ze vandaag leerden?

in de reflectie van het raam vier

ke energieprestatie-eisen, hamert

ik nog niet aan gedacht!” Een ding

“Dat zit er dik in”, besluit Stijn.

vlammetjes ziet waarvan het

op het belang van ventilatie en wil

is zeker: wie het advies van de

“Het advies van de huisdokter

tweede een andere kleur heeft,

weten hoe ze de zonwering gaan

huisdokter gewetensvol opvolgt,

is een goede basis. Nu is het aan

is het vaak superisolerend.”

aanpakken. Daarover had het

mag zeker zijn van een perfect

ons om te bekijken wat haalbaar

De ramen blijken te bestaan uit

koppel nog niet echt nagedacht,

geïsoleerd huis.

én betaalbaar is.”

25

pro

VOOR DE TECHNISCHE KANT VAN HET VERHAAL

ECOBOUWERS

PRO

WAT MAG JE VERWACHTEN? Op elke werf staan experten in energiezuinig bouwen je te woord. Ze tonen wat het project zo bijzonder, betaalbaar, innovatief of inspirerend maakt. Welke technieken ze

Dit jaar rijgt Ecobouwers een extra

woord op interessante werven

gebruikt hebben en vanuit

luik aan zijn programma met Eco-

of nemen je mee naar treffende

welke filosofie. Voor een

bouwers PRO. Verschillende voor-

voorbeeldgebouwen. Bezoekers

professionele kijk op en

lopers in de bouwwereld stelden

met een dieperliggende interesse

technische expertise over

voor ons een speciaal programma

in duurzaam bouwen, komen

duurzaam en energiezuinig

samen. We laten experts aan het

zeker aan hun trekken.

(ver)bouwen in de praktijk.

Ook benieuwd hoe een passief-

schil. Nu staat de woning nog in

woning vorm krijgt? Bostoen

ruwbouw, maar nadien zullen een

biedt je een unieke kijk achter de

warmtepomp met diepteboring,

ECOBOUWERS PRO IS VOOR

schermen in deze passieve meer-

vloerverwarming en PV-panelen

IEDEREEN TOEGANKELIJK,

gezinswoning op maat in Nevele.

de energiekost tot een minimum

MAAR DE PLAATSEN ZIJN

Bouwtechnisch laat deze woning

beperken. Een specialist in ener-

BEPERKT. INSCHRIJVEN

heel wat zien, zoals grote glas-

giezuinig bouwen staat je te woord

EN MEER INFO OVER

partijen, grote overbruggingen en

en antwoordt op al je vragen over

DE PROJECTEN VIA

een adequaat geplaatste isolatie­

op maat en betaalbaar bouwen.

WWW.ECOBOUWERS.BE.

Bostoen PASSIEVE MEER­ GEZINSWONING TE BEZOEKEN OP 14/11 OM 10, 15/11 OM 14U

IN SAMENWERKING MET ONZE PARTNERS

Flidais

MET DE KRACHT VAN DE ZON TE BEZOEKEN OP 7/11, 8/11, 11/11, 14/11, 15/11 TELKENS OM 14U

26

ECOBOUWERS

Flidais’ nieuwe kantoorruimte

deze kantoorruimte is dan ook

in opbouw is een ware expositie-

bijzonder klein. Kers op de

ruimte. Al de nieuwste inzichten

taart is een zonneboiler van

binnen het bio-ecologische

37.000 liter die zal instaan voor

bouwen worden hier toegepast.

de verwarming van het gebouw.

De ecologische voetafdruk van

Een unicum in België!

36

ANTWERPEN

34

WEST-VLAANDEREN

52

OOST-VLAANDEREN

40

28

VLAAMS-BRABANT

BRUSSEL

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN SCHRIJF JE IN VANAF 3 OKTOBER VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

15

LIMBURG

07 | 08 11 | 14 | 15 NOVEMBER

BEZOEK OOK MEER DAN 70 WONINGEN IN WALLONIË EN BRUSSEL TIJDENS PORTES OUVERTES ECOBÂTISSEURS SCHRIJF JE IN OP WWW.ECOBATISSEURS.BE

PROFIEL Energiezuinige renovatie

OOST-VLAANDEREN

Vakantie in Villa Sanseveria

PROFIEL Passiefwoning

WEST-VLAANDEREN

Passief als surplus

Een jaar geleden was dit een oude woning,

Dat de bouwheer in een passiefhuis

die qua energiewaarden zeer slecht

woont, is eigenlijk toeval. Hij was vooral

PROFIEL Nulenergiewoning

ANTWERPEN

Klimmen op de gevel Deze woning bevindt zich in een nieuwe laag-energieverkaveling.

scoorde. Nu is het een Bijna-Energieneutrale

gecharmeerd door de locatie en het ontwerp

De woning is logisch opgebouwd: de

vakantiewoning met een verwarmingskost van

van het nieuwe bouwproject van Bostoen.

leefruimten naar de zuidzijde, de tech-

0 euro. Villa Sanseveria werd volledig ingepakt

Eén jaar later is hij helemaal gewonnen voor

nische functies vooraan. Het passieve

met 36 cm dakisolatie, nieuwe gevelstenen met

de voordelen van passiefbouw, zoals de lage

gedeelte is een kubus en dus zeer compact.

18 cm minerale wol in de spouw, nieuw buiten-

energiefactuur en het aangename binnen-

De carport en de tuinberging werden in

schrijnwerk met drievoudig glas en vloerisola-

klimaat. “Ik woonde op een appartement,

het ontwerp geïntegreerd. Het dak van de

tie. Door ventilatie met warmterecuperatie, een

maar was op zoek naar iets groters”, vertelt

carport bestaat uit waterdichte PV-panelen.

geothermische warmtepomp en fotovoltaïsche

de eigenaar. “Dit woonproject sprak me

De bewoners – een gezin met twee kinde-

zonnepanelen gaat de woning prat op een

meteen aan. Ik wist op dat moment nog niet

ren – zijn fervente bergbeklimmers. Eén van

extreem lage verwarmingsfactuur (0 euro) met

dat het om passiefhuizen ging. Toen ik met

de gevels van de carport werd dan ook als

een extreem hoog vakantiecomfort. Het thema

de bouwpromotor ging praten, waren al tien

klimmuur uitgevoerd. De voorgevel is een

duurzaamheid werd ook doorgetrokken naar

van de elf woningen verkocht. Ik heb niet

metaalstructuur. Een klimplant zorgt er

het interieur: de woning is hoofdzakelijk inge-

lang getwijfeld. Eindelijk heb ik de ruimte

voor de nodige privacy in de slaapkamer en

richt met vintage meubilair.

om al mijn vrienden te ontvangen.”

de bijbehorende daktuin.

HOREBEKE OV9667/02 BEZOEK OP 07/11 OM 14U, 08/11 OM 10U EN 14U EN 11/11 OM 14U

HARELBEKE WV8530/03 BEZOEK OP 07/11 OM 14U

MECHELEN AN2800/05 BEZOEK OP 15/11 OM 14U

28

ECOBOUWERS

PROFIEL Gemeenschappelijk wonen

VLAAMS-BRABANT

Samen onder één dak De ‘Okelaar’ is een woongemeenschap met 18 wooneenheden voor gezinnen

PROFIEL Wonen in de rij

LIMBURG

Veel licht en ruimte Oorspronkelijk wilde Bjorn deze rijwoning met een gevel van vier en een

en alleenstaanden in een oud klooster met

halve meter verbouwen. Nadat Cindy in

twee aanpalende schoolgebouwen en een

zijn leven verscheen, besloten ze de woning

overdekte speelplaats, aangekocht van de

af te breken en opnieuw op te bouwen. Op

parochie. Door het hergebruik van een site

het perceel van nog geen zes meter breed

vlakbij de dorpskern blijft de ecologische

creëerden ze een functionele rijwoning met

voetafdruk van het project beperkt. De ver-

veel lichtinval en ruimte. Door de versprin-

bouwing met ecologische materialen moet

gende bouwlijnen van de buren te volgen,

de drie gebouwen energieneutraal maken,

ontstond er een leuk volumespel. De glazen

met respect voor het historische karakter.

achtergevel geeft uit op de stadstuin en de

Zo worden kwalitatieve interieurelementen

achterliggende garage. De gerecupereerde

gerecupereerd en teruggeplaatst. Er komt

Belgische blauwe hardsteen van de gevel

een hele verdieping met gemeenschappe-

vinden we ook terug in de vloer, terwijl de

lijke ruimten: feestzaal, keuken, wascafé,

verdiepingsvloeren, trappen, meubels en

biowinkeltje, vormingsruimtes…

wanden met bamboe werden bekleed.

MEISE VL1861/01 BEZOEK OP 07/11 EN 08/11 OM 10U EN 14U

HASSELT LI3510/02 BEZOEK OP 14 EN 15/11 OM 10U EN 14U

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

29

praktisch

Tijdens Ecobouwers Opendeur kom je alles te weten over (ver)bouwen met aandacht voor energiezuinigheid en duurzame materialen. De focus ligt op de bouwheer: waarom kiezen voor energiezuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin

Ecobouwers Opendeur is een initiatief van Bond Beter Leefmilieu, de onafhankelijke federatie die natuur- en milieuverenigingen in Vlaanderen verenigt, versterkt en vertegenwoordigt.

je eraan? En waarop moet je letten?

ECHTE ERVARINGEN Op 7, 8, 11, 14 en 15 november kijk je

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN.

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

gratis binnen in meer dan 150 lage-­ energiewoningen, passiefhuizen en bio-ecologische woningen. De eigenaars verzorgen – soms samen met hun architect of aannemer – de rondleiding.

Ze tonen de bezoekers welke technieken tot energiebesparing leiden, hoe ze die zelf hebben toegepast en vanuit welke filosofie. Geen verkoopspraatjes, maar echte ervaringen over duurzaam en energiezuinig (ver)bouwen in de praktijk!

HOE NEEM JE DEEL? Er is altijd een interessant bouwproject in je buurt. Bekijk het aanbod op www. ecobouwers.be, maak je keuze en schrijf je in via het online formulier.

VOLG ECOBOUWERS VIA FACEBOOK WWW.FACEBOOK.COM/ ECOBOUWERSBBL

30

ECOBOUWERS

Samen met hen en andere milieubewuste koplopers reiken wij burgers, bedrijven en overheden concrete, haalbare en innovatieve oplossingen aan voor milieubelastende activiteiten.

Zo initiëren, stimuleren en versnellen we de transitie naar een duurzame samenleving. Want we willen de dag realiseren waarop iedereen in Vlaanderen woont, werkt, consumeert en zich verplaatst zonder nog te wegen op het milieu, de natuur en onze gezondheid.

Ook in Wallonië kun je meer dan 50 woningen bezoeken tijdens Portes Ouvertes Ecobâtisseurs. Schrijf je in op www.ecobatisseurs.be.

We laten de stem van actieve burgers en groeperingen luider klinken. Consumenten inspireren en activeren we met informatie en campagnes.

Bedrijven ondersteunen we in het vinden van milieuvriendelijke oplossingen en het creëren van een markt hiervoor.

Door overleg, onafhankelijk advies en opinievorming geven we richting aan het beleid van overheden.

STEUN ONS! Vind jij energiezuinig wonen ook een thema waarop moet worden ingezet? Wil je ons helpen om onafhankelijk te blijven werken voor natuur, landschap en een gezonde woonomgeving? Dat kan op een eenvoudige manier!

Stort vandaag nog een bijdrage op BE27-5230801218-73 op naam van Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw. Voor giften vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest.

VOLG ONS! WWW.BONDBETERLEEFMILIEU.BE WWW.FACEBOOK.COM/BONDBETERLEEFMILIEU WWW.TWITTER.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

Radio 2

bouwt mee

aan de toekomst

Schrijf je in op de nieuwsbrief van Ecobouwers en krijg interessante nieuwtjes rond duurzaam bouwen een keer per maand in je mailbox > www.ecobouwers.be

ONTDEK ONZE GRATIS DIENSTEN Livios informeert dagelijks 13.000 (ver)bouwers

INFORMATIE EN INSPIRATIE ∠ www.livios.be/gratisfolders

UP-TO-DATE BOUWNIEUWS ∠ www.livios.be/nieuwsbrief

VRAGEN OVER JE BOUWPROJECT? ∠ www.livios.be/vraagenantwoord

BOUWFORUM ∠ forum.livios.be

Meer gratis diensten op

www.livios.

Wij bouwen niet zomaar huizen, wij bouwen jouw thuis. Een nest met je favoriete spullen die je eigen geschiedenis schrijven. Jouw basis voor rust, innerlijke vreugde en herinneringen. Een thuis, volledig in het teken van jouw verlangens. Telkens gerealiseerd met respect voor mens en natuur.

De plaats waar unieke verhalen ontstaan. Thuiskomen, daâ&#x20AC;&#x2122;s Bostoen.

09 216 16 16 info@bostoen.be bostoen.be