Beleidsplan DOX 2021-2024

INHOUDSOPGAVE

1

Profiel

2

Korte terugblik

3

Makersplatform

4

DOX Club

5

Translab

6

Internationalisering

7

Producties

8

Outreach

9

Plaats in het veld

10 Marketing 11

Zakelijk beleid

2

1 PROFIEL

1.1 Shibuya in Utrecht DOX in Utrecht is al ruim twintig jaar een begrip in Nederland. Ondanks, of misschien wel dankzij, het feit dat er niet één label aan te hangen is. DOX is een lokaal en internationaal georiënteerde ontwikkelinstelling met een producerende functie, een broedplaats en een gezelschap ineen. Onze core business is het produceren van vernieuwende podium­ kunst voor jongeren met roots in de urban arts en talentontwikkeling. Ons makers­platform bestaat uit drie generaties die elkaar inspireren en coachen. Alle makers – van jong talent, tot opkomend en midcareer – doen vooronderzoek of kleine projecten met de jonge performerstalenten van DOX Club (16 tot 24 jr.) of hun leeftijdsgenoten op scholen en in de stad. In 2021 starten we een vrijplaats voor het werken met digitale media (TransLab), waardoor onderzoek en ontwikkeling nog prominenter aanwezig zijn in ons creatieproces.

De nauwe verwevenheid van productie, talentontwikkeling, outreach (educatie en publiekswerk) is uniek in het Nederlandse jongeren­theater: bij DOX hebben makers hun doelgroep in huis, op de werkvloer!

Ze gebruiken de uitwisseling om te experimenteren en te weten te komen wat er onder jongeren leeft: hun fascinaties en de manier waarop zij zich expressief uitdrukken, zijn een directe voedings­bodem voor het werk. Samen komen ze tot nieuwe verhalen en vertel­vormen.

Andersom kunnen de jongeren van DOX Club, onder wie veel selfmaders, zich dankzij de samenwerking verder ontwikkelen tot scheppende performers, die straks in een DOX-­ productie worden gecast of uitstromen naar elders in het veld. Scholieren maken dankzij DOX kennis met podiumkunst en hun eigen talenten.

jongerencultuur in binnen- én buitenland.

De urban arts zijn zeer (cultureel) divers en DOX gelooft in die diversiteit als basis voor artistieke innovatie en sociale ontwikkeling. We zijn in 1997 opgericht met als doel: de doorstroom van cultureel divers podiumkunstentalent naar de professionele podiumkunsten in Nederland.

Bij ons staan alle disciplines op het podium: dans, performance, muziek, zang en tekst. DOX is een voorloper geweest in het binnenhalen van hiphopdans in het theater en fungeert met zijn event The Kulture of Hype&Hope als internationale ontmoetingsplek voor hiphopdans.

Tegelijkertijd hebben we urban altijd ruimer onderzocht: ook rap, spoken word, mode, visuals, veejaying en een niche als queer rap doen mee in het theater. Omdat DOX bekendstaat als open-minded, trekken we jongeren uit allerlei scenes. Onze makers en performers zijn geschoold of selfmade, wit, zwart of, steeds vaker, bicultureel. Inclusiviteit hoeft bij ons niet benoemd, zij is. DOX zit al jaren midden in de communities die nu vanuit het beleid naar voren worden geschoven. Gezelschappen en kunstvakopleidingen werken graag met ons samen, we zijn een schakel tussen underground en professionele praktijk.

DOX bestaat bij de gratie van interactie en interdisciplinair werken. Om de energie en potentie te vatten, vergelijken we onszelf graag met Shibuya, het drukste kruispunt ter wereld in Tokio. Op deze plek, toonbeeld van strak georganiseerde vrijheid, komen drommen mensen met verschillende afkomsten en bestemmingen elkaar via vijf zebrapaden tegen. Ergens in het midden van die veelkleurige massa gebeurt de kruis­ bestuiving waarom het ons te doen is.

Inhoudelijk focust DOX op thema’s en expressievormen die spelen in de grootstedelijke 3

1.2 Drijfveren In de visie van DOX zijn de professionele Nederlandse podiumkunstenwereld en haar publiek op termijn vanzelfsprekend cultureel divers en is de grootstedelijke jongerencultuur een geïntegreerd onderdeel van het kunstklimaat en een permanente bron van vernieuwend theater.

Hoe we deze toekomstdroom werkelijkheid willen laten worden, is geformuleerd in onze meerledige missie: DOX ontwikkelt; versterkt makerschap, maakt het zichtbaar en ontwikkelt genres. Onder meer door podiumkunstenaars uit diverse disciplines gedurende drie fasen van hun makerschap te verbinden met elkaar om co-creatie en genre-ontwikkeling te versterken.

DOX onderzoekt; creëert onderzoeks­ ruimte, verstevigt netwerken en bevordert lokale en internationale uitwisseling, ook in de onderzoeks­ vrijplaats TransLab, gericht op onderzoek naar inter- en transdisciplinairiteit.

DOX produceert; artistiek-inhoudelijk belangwekkende producties, die een echo zijn van de (internationale) grootstedelijke jongerencultuur: multidisciplinair, cultureel divers en altijd in beweging. Zowel zelf als samen met vaste partner Theater Utrecht (TU) en overige partners.

DOX draagt over; deelt kennis en initieert kennismaking tussen podiumkunstenaars en een jongeren doelgroep, in de vorm van educatie, workshops en schoolvoorstellingen.

4

DOX leidt podiumkunsttalent op en brengt hen in contact met kunstvak­ opleidingen of gezelschappen.

De werkwijze van DOX wordt gestuurd door het ‘each one teach one-principe’: het overdragen van kennis op jongere generaties en peers.

Het komt voor in de hiphop en is geworteld in het Zuid-Afrikaanse filosofische concept ‘umuntu ngumuntu ngubantu’, ofwel ‘ubuntu’: ik ben, omdat wij zijn. Teamspirit, onderling vertrouwen en het gemeenschappelijke resultaat zijn belangrijker dan individuele belangen.

Verbinding is wat we nodig hebben, in de samenleving, in de kunst.

In deze ziens- en zijnswijze zijn de twee aloude kernwaarden van DOX – inclusiviteit en maatschappelijk bewustzijn – perfect ingebed.

DOX is een afspiegeling van de samenleving.

Onze makers, performers en doelgroepen hebben een mening over de onderwerpen die vandaag de dag in die samenleving spelen.

Ze zijn betrokken, houden zich niet afzijdig. Ook in de productieplannen voor 2021-2024 zie je dit terug. Ze gaan over een wijde waaier aan actuele, gevoelige thema’s en durven taboes of lastige onderwerpen bloot te leggen.

1.3 Artistieke uitgangspunten Theater als kunstvorm is bij DOX voortdurend in ontwikkeling omdat we de hartslag van de nieuwe generatie volgen. Hoe ziet podiumkunst voor jongeren er vandaag uit? Welke ontwikkelingen in de urban arts spelen er een rol in? Wat doen de verschillende culturele perspectieven – Europa, Afrika, Azië – met de begrippen podiumkunst en urban art?

DOX werkt met makers die dit onderzoek, dit avontuur aangaan. Samen met jonge performers. Twee artistieke uitgangspunten gelden voor alle makers van DOX: Transdisciplinariteit Interdisciplinariteit kenmerkt DOX. Door het vergelijken, contrasteren, verbinden, toevoegen en aanpassen van disciplinaire

concepten, theorieën en methodieken, ontstaan nieuwe inzichten en leren mensen beter samenwerken. De komende jaren rekken we ons concept op naar transdisciplinariteit. Een accentverschuiving, maar wel een belangrijke. Voor ons betekent het dat denken maakprocessen nog meer fluïde worden: onze performers en makers – ongepolijst of geschoold, met kennis van de urban scene of de kunstwereld en thuis in allerlei disciplines en stijlen – worden gestimuleerd nog intensiever uit te wisselen. Zelfs concepten worden samen ontwikkeld, in DOX Club, educatieve projecten, publiekswerk of TransLab. Ook de grens tussen instelling en stad wordt vloeiender. Via publiekswerk worden inwoners vaker inhoudelijk betrokken bij het artistieke proces.

Cocreatie DOX creëert al haar materiaal – tekst, dans, muziek – zelf. Cocreatie is daarbij de werkwijze. Deelnemers in DOX Club, (jonge) performers in het repetitieproces, leerlingen in educatieprojecten: iedereen wordt benaderd als mede-maker. Er is geen onderscheid tussen meester en leerling, iedereen is leerling en meester op hetzelfde moment.

Veel getalenteerde performers profileren zich tegenwoordig ook als maker en wisselen regelmatig van rol. Je danst, maar maakt ook je eigen rapteksten, je maakt een eigen productie en speelt in die van een collega.

Voor de nieuwe generaties is cocreatie vanzelfsprekend. Vandaar de vele collectieven die ontstaan en die ook bij DOX een plek vinden.

1.4 Samenwerking Theater Utrecht DOX zet in op doorontwikkeling. Om onze slagkracht te vergroten en de grote zaal te veroveren, breiden we de goede samenwerking met Theater Utrecht (TU) uit. Samen bouwen we aan een duurzame ontwikkelling voor talent. We bieden een ontwikkelingslijn voor jong talent tot aan midcareer. Waar DOX sterk is in het bespelen van de kleine en middenzaal, pakt TU het stokje over naar de grote zaal. Sinds 2016 zijn TU en DOX partners op het gebied van educatie op scholen in 5

de regio en de stad Utrecht. In 2020 gaan de afdelingen marketing, productie en techniek op onderdelen samenwerken en komt er uitwisseling op artistiek niveau. Jaarlijks brengen wij een coproductie uit. Daarin werken midcareer regisseurs Thibaud Delpeut, Casper Vandeputte en Naomi Velissariou van TU samen met opkomende makers van DOX en gaan ze net als andere makers bij DOX aan de slag met de jonge performers van DOX Club. In combinatie met regisseur Timothy de Gilde kan DOX zijn jongerendoelgroep zo een brede scope van ervaren regisseurs voorschotelen en grotezaal­producties uitbrengen.

De regisseurs van TU kunnen zich laten voeden door onze cultureel diverse, multidisciplinaire gemeenschap van makers en performers. Waar DOX de afgelopen jaren heeft ingezet op het fysieke, muzikale en choreografische, is TU meer regiegericht, met een grote interesse in transdisciplinairiteit en

totaaltheater. Deze interactie levert een mooi surplus op. Samen zetten we het gloednieuwe TransLab op, een niet-productiegebonden onderzoeksruimte (zie hoofdstuk 5). Door de schaalvergroting en krachtenbundeling wordt DOX een stevige productieplek voor transdisciplinair theater, met beschikking over een eigen podium (de Paardenkathedraal).

6

2 TERUGBLIK

DOX heeft in 2017-2020 met succes gewerkt aan het weghalen van schotten tussen culturen en subculturen, jong en minder jong, geschoold en selfmade.

DOX krijgt waardering vanuit de doelgroep en het veld en ontving de afgelopen jaren mooie recensies en nominaties. Jonge performers en opkomende makers kregen kansen om zich te ontwikkelen in onze producties, talentontwikkelingstrajecten (DOX Club), internationale uitwisselingen en diverse outreach projecten. Wij zijn trots op het succes van de eigen producties en nieuwe coproducties.

Role model (2018) i.s.m. NBprojects, Schoppen (2018) i.s.m. BonteHond en Bloedlink (2018) i.s.m.

HNTjong werden allen hernomen en geselecteerd voor TF-jong op het Nederlands Theater Festival. Bloedlink werd genomineerd voor de Gouden Krekel en won de Zilveren Krekel voor meest indrukwekkende jeugdtheatervoorstelling van het seizoen. De eigen identiteit van al deze DOX-projecten, wordt door de landelijke speelmarkt voor jongerenaanbod herkend en gewaardeerd. Vanuit het veld is er behoefte aan samenwerking met DOX; de kwaliteit en het specifieke karakter van onze talenten, aanbod en werkwijze is aantrekkelijk voor een breed scala aan samenwerkingspartijen.

The Kulture of Hype&Hope, is momenteel in Fujisawa, voor zijn ontwikkeling als danser en de ontwikkeling van de Nederlandse urban scene. En in onze studio’s van De Berenkuil en De Paardenkathedraal in Utrecht repeteren we i.s.m. BonteHond aan een nieuwe productie voor Tweetakt en met DIEHELEDING aan een voorstelling in de klas samen met TU.

En zo is DOX around the corner, around the world.

In 2021-2024 gaat DOX voort op de ingeslagen en succesvolle weg. Zij ontwikkelt zich verder in de functie van Ontwikkelinstelling in de BIS in nauwe samenwerking met haar vaste partner TU.

Naast coproducties groeide DOX in eigen producties en talenttrajecten. Makersduo Onyx & Ivory werkt in 2020, na release van een volwaardige EP afgelopen jaar, aan het vervolgproject Reaspora; een reis volgens de - door slavernij ingezette - diaspora van hun voorouders. Queer rapgroep LIONSTORM reist van Utrecht naar Tokyo voor ‘Het Feministische Visuele Manifest’, en stond op Eurosonic Noorderslag (ESNS). Maker Sinem Kavus onderzoekt en repeteert haar tweede one-woman show, onder de vleugels van DOX & Paradiso Melkweg Productiehuis (PMP). Organisator Giovani ‘Dimension’ Vreede, van hiphopevent 7

3 MAKERSPLATFORM

DOX staat aan de wieg van spraakmakende makers(collectieven) als 155, Saman Amini, Ryan Djojokarso en George Tobal, en is oprichter van het urban ontwikkelplatform STRAAT, waaruit The Kulture of Hype&Hope is voortgekomen. In 2021-2024 profileert DOX zich nog steviger als hét makersplatform voor theater, jongeren en subculturen van nu. Er komen drie makers­ lijnen cq. -generaties: midcareers, opkomende makers en jonge talenten. De samenwerkings­ verbanden duren langer (2 tot 4 jaar) dan nu vaak het geval is en DOX krijgt een huisregisseur en coach: Timothy de Gilde. Deze vijfvoudig Krekelwinnaar maakt bij ons de stap naar de grote zaal. Hij is in 2021-2024 ook verbonden aan Toneelmakerij (TM), met als gevolg dat DOX en TM twee voorstellingen gaan coproduceren.

Drie Generaties De getrapte constructie van het makers­ platform geeft ruimte aan ontwikkeling én doorontwikkeling. De informele, fluïde urban scene verschilt enorm van de formele kunst­ wereld. Onze strategie om urban talent succes­vol te laten doorstromen is: beide werelden dichter bij elkaar brengen. Bij DOX leren de urban talenten een artistieke ‘vertaalslag’ maken. De midcareers leren de groot­stedelijke jongerencultuur van binnenuit kennen. Om het transdisciplinair werken te voeden én de jongere generatie klaar te stomen voor de grote zaal, werken de mid­careers in de jaarlijkse coproductie van TU en DOX samen met opkomende makers van DOX. Alle makers zijn ook actief in DOX Club en/ of voor de outreach.

8

Diaspora-thematiek Verbindend element tussen de jonge talenten en de opkomende makers is dat ze sterk vanuit hun persoonlijke en culturele achtergrond werken. Zo onderzoeken broer en zus Felix en Anne-Fay Kops (Onyx & Ivory) hun Surinaamse-Nederlandse roots om daarmee de onwetendheid over kolonialisatie en dekolonialisatie te adresseren. De vrouwelijke rapformatie Lionstorm werkt vanuit een hoogstpersoonlijk gemis aan queer rol­modellen in de Nederlandstalige hiphopscene.

Theatermaakster Sinem Kavus ontwikkelt een one-woman-show over de seksualisering van de vrouw en verhalen­vertelster Jouman Fattal gaat zich scholen in spoken word en rap, bezien tegen de achtergrond van de politieke en maatschappelijke bewegingen van deze tijd. Choreograaf Dalton Jansen baseert zijn voorstelling voor jongeren op het persoonlijke verhaal over zijn jeugd in een blijf-van-mijn-lijf huis en verschillende jeugdinstellingen.

Ook de opkomende talenten komen vaak uit de diaspora. Opvallend is het sterke bewustzijn van non-exclusiviteit: matchen en mixen is hun ‘way of life’. Die geeft hen een stevige voorsprong op het nog altijd vrij monoculturele kunstenveld. De opkomende makers komen binnen via de Nieuwe Makersregeling van het Fonds Podiumkunsten of het Urban talent-traject van het Fonds voor Cultuurparticipatie en worden gecoacht door Hildegard Draaijer en Timothy De Gilde. Voor de opkomende talenten – van theaterscholen of als autodidact, ook met roots in de muziek of de straatcultuur – zijn jaarlijks twee tot vier residentieplekken beschikbaar. DOX ondersteunt hen artistiek, zakelijk, productioneel en technisch.

DOX verbindt zich de komende jaren aan de volgende makers: Midcareers Timothy de Gilde huisregisseur DOX

Thibaud Delpeut

regisseur, artistiek directeur TU

Casper Vandeputte schrijver en regisseur

Naomi Velissariou theatermaakster

Opkomende makers DIEHELEDING

hiphoptheatercollectief

Dalton Jansen choreograaf

LIONSTORM

queer rapformatie Gale Rama en Sterresoet van Schooten

Onyx & Ivory

theatermakers en zus en broer Anne-Fay en Felix Kops

Sinem Kavus theatermaakster

Jouman Fattal theatermaakster

Giovani ‘Dimension’ Vreede

hiphopdanser, oprichter The Kulture of Hype&Hope I.h.k.v. internationale uitwisseling

Batalo East

urban dansgezelschap Oeganda

& Artbeat

Amsterdams platform met o.a. choreograaf Anne Suurendonk

Jonge talenten Michelle Chai Blaq multi-instrumentaliste

Harun Balci theatermaker

Mensja Collective hiphoptheatercollectief

Geofri Bell en Kim Aikman theatermakers

9

4 DOX CLUB

DOX Club is een voortzetting en uitbreiding van ons bestaande talentontwikkelingstraject voor jonge performers (16-24 jr.) in samenwerking met makers/gezelschappen. Voor performers is het een kennismaking met de professionele theaterwereld, voor makers is het een laboratorium en direct contact met hun doelgroep: de grootstedelijke jongerencultuur.

aan een eind­presentatie in de Paardenkathedraal.

Jonge performers Veel jonge talenten zijn selfmade. Ze kennen de weg naar een kunstvakopleiding, maar passen soms niet binnen kunstvak­ oplei­dingen omdat ze niet voldoen aan instapeisen of omdat ze zich tussen disciplines bewegen en niet te vatten zijn in één opleidingslijn. Middels research in de DOX Clubs werken onze makers met deze jonge talenten. Dit bevordert het onderzoek in co-­creatie, doorstroom van DOX-performers en presentatie­mogelijkheden van de performers en de gezelschappen. DOX Club vult een leemte in het onderwijssysteem. De talenten stromen uit naar het profes­sionele kunstenveld of een kunstvakopleiding (gem. 80%).

Steeds vaker formeren ze een eigen collectief, zoals Mensja Collective en 155.

StadsCLUB Met ervaren makers (opkomend en gevestigd/midcareers) wordt gecreëerd in, met, en door de stad. Uitgangspunt is onderzoek in dialoog met maatschappelijke organisaties die goed op de hoogte zijn van lokale problematieken.

Het programma Gedurende één seizoen volgen de jonge performers meerdere parttime ‘clubs’, die ze samen met hun coach kiezen binnen hun persoonlijk ontwikkelplan. Elke club kent een eindpresentatie, sommige clubs monden uit in kleine festivalvoorstellingen. Het programma van DOX Club beweegt met de jongeren mee.

DOX Club wordt in 2021 omgevormd naar vier programmalijnen die cocreatie nog meer centraal stellen.

SpecialCLUB Jonge performers werken samen met opkomende makers, onderzoek­matig

ProductieCLUB Vergelijkbaar met SpecialCLUB, met publieke presentatie in een festival (zoals partner Tweetakt) of als onderdeel van een DOX-­productie.

AuditieCLUB Experts uit het veld bereiden de jongeren voor op audities of zelfstandige beroepspraktijk.

Uitwisseling kunstvakopleidingen DOX heeft uitstekende connecties met Nederlandse kunstvakopleidingen, mbo en hbo. We delen onze bevindingen met DOX Club zodat zij met hun curriculum op ontwikkelingen kunnen inspelen en we wisselen makers en studenten uit. De samenwerking wordt bestendigd in partner­ ships met: HKU Theater, Creative College (Utrecht), Academie voor Theater en Dans, PACT (Amsterdam), ArtEZ, Fast Track/ Rijn IJssel (Arnhem), MBO Rotterdam en Toneelacademie Maastricht. DOX-ers en internationale makers geven workshops in het hiphopdomein en regisseren kleine voorstellingen met studenten. Studenten kunnen bij DOX stage lopen, een tussenjaar inlassen of hun afstudeer­voorstelling maken.

Het artistieke team van DOX geeft regelmatig les aan kunstvakopleidingen.

10

5 TRANSLAB

Het hele productieproces bij DOX gaat over onderzoek en ontwikkeling. Makers gebruiken DOX Club en outreach om te komen tot nieuwe verhalen en nieuwe vertelvormen.

Met TransLab starten we met onze partner TU een research- en experimenteerplek die onze makers en performers een unieke plek biedt en niet per se productiegebonden is.

TransLab wordt een multifunctionele en multidisciplinaire werkomgeving waar ongeremd geëxperimenteerd kan worden met nieuwe technologie, nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe doelgroepen. TransLab brengt vernieuwing en experiment in het hart van onze organisatie. De onderzoeksvrijplaats is gericht op transdisciplinariteit. Interdisciplinair werken lijkt de algemene modus operandi geworden, echter methode en stijl behoeven verdieping.

Steeds meer theatermakers ontwikkelen concepten waarin moderne digitale en audiovisuele technologie een rol speelt. Die technologie kan op het podium alleen betekenis krijgen als ze vanaf de concept- en ontwikkelfase wordt betrokken. TransLab geeft makers die ruimte en neemt zo de vernieuwing van podiumkunst serieus.

Andersom hebben technologiebedrijven en ontwikkelaars behoefte aan de verbeelding en creativiteit van kunstenaars. Logischerwijs leggen we dan ook verbindingen met sectoren waarin high-end technologie aan de orde van de dag is, zoals de gaming-­ industrie. Dat stelt ons in de gelegenheid te experimenteren met onder meer mixed-­ reality technieken, vertellende audio-tours en installatief werk.

Essentieel voor het lab is het gastvrije karakter.

Makers die zich onder onze hoede ontwikkelen krijgen ruimhartig toegang en worden gestimuleerd hun grenzen te verleggen. Ook naar andere makers in onze sector stellen we ons open op. We zijn er ten diepste van overtuigd dat vooruitgang valt of staat bij kennisdeling.

Niet alleen naar partijen uit de podiumkunsten stellen we ons gastvrij op, ook richten we ons op partijen uit de andere kunsten, de wetenschap, de vrije markt, het maatschappelijk domein en de politiek. Juist samenwerkingen buiten onze ‘cocon’ hebben een belangrijke innovatieve waarde.

We kiezen onze partners gericht. De bestaande banden met onder meer HKU Theater, HKU Games and Interaction, United Broadcast Facilities, Dutch Game Garden en AmpcoFlashlight worden daarom versterkt.

TransLab veroorzaakt een online netwerk van makers, technische ontwikkelaars, designers, vormgevers en uitvinders, waar artistieke en technologische inzichten worden gedeeld, en kent een open studio-programma met meet-ups, lezingen, workshops, toolshops en hackatons rond thema’s of werkwijzen die er dat jaar spelen. Thema’s hebben steeds een maatschappelijke insteek en worden opgehaald uit de stad. Die omgeving is voor ons per definitie transdisciplinair en inclusief. Met onze open houding en onze interdisciplinaire aanpak, willen we elk onderwerp vanuit alle denkbare perspectieven belichten.

11

6 INTERNATIONALISERING

DOX is internationaal georiënteerd en laat zich daarbij inspireren door het gegeven ‘around the corner, around the world’. De afgelopen jaren hebben we veel in en buiten Europa gespeeld, van Liverpool tot Kaapstad en vele steden daartussen. Maar internationale optredens zijn vaak eenmalig en leveren inhoudelijk weinig op. Om het internationaliseringbeleid verder te verdiepen, blijft DOX de komende jaren extra financiën werven voor langlopende uitwisselingsprojecten.

Intensieve samenwerkingen met kunstenaars uit andere culturen bieden kans tot vernieuwing – van onszelf en elkaar. In vier jaar tijd brengen we twee producties met een buitenlands gezelschap uit en realiseren we een uitwisselings­programma voor makers.

Hierbij wordt er ingezet op het samen­ voegen van de artistieke teams en bespelen van beide landen. In Nederland delen de partners hun skills met de Nederlandse kunstvakopleidingen.

Internationale residenties en producties DOX gaat een driejarige samenwerking aan met het Oegandese danscentrum en -festival Batalo East en met de makers en dans­talenten van het Nederlandse collectief Artbeat (met Anne Suurendonk). Dit uitwisselings­project op het gebied van urban dance, hiphop en clubcultuur resulteert in voorstellingen, workshops en expert­meetings in beide landen. Het onderzoek en de voorbereidingen over de westerse invloed op rituelen in Afrika zijn in 2019 gestart.

Batalo East vermengt traditionele Afrikaanse dans­invloeden in urban dance. In 2021 zal de uitwisseling haar finale beleven in Nederland en Oeganda en dansfestivals in Oost-Afrika met de productie Symphony of Now. Partner Afrovibes Festival garandeert de speelbeurten.

volwaardige voorstelling op het festival staat.

Hierbij laten wij ons inspireren op het thema Artivism, en onderzoeken nieuwe vormen van performance en publiekservaringen, zoals in de club-setting in Symphony of Now. In 2023 en 2024 werken we samen met makers van Nest Collective uit Kenia, die grenzen tussen disciplines opzoeken. De voorstelling is niet alleen tijdens Afrovibes te zien maar ook in Oost Afrika bij o.a. Kampala International Festival.

Het residentieel werken wordt een vierjarig uitwisselingsprogramma voor makers uit Egypte, Libanon, Marokko, Palestina, Tunesië, Turkije en Nederland die hun skills op het gebied van transdisciplinair werken willen uitbreiden. We werken samen met Dancing on the Edge, dat zich richt op het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Elk land neemt minimaal deel met een culturele instelling, onderwijsinstelling en presentatieplatform, zodat een gevarieerd en breed draagvlak ontstaat met tien partners. Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni, en TU sluiten aan. De residenties variëren in lengte en leiden tot een eindproduct: een onderzoek, optreden, assistentschap, lessenreeks, enz.

In 2023 wordt de start gemaakt voor een nieuwe samenwerking en presenteren we een onderzoeksvoorstelling die in 2024 als 12

7 PRODUCTIES DOX

DOX hanteert drie programmalijnen: • Reisvoorstellingen (kleine en grote zaal) • Festival en poppodia • Locatievoorstellingen De makers ontwikkelen maatschappelijk ingegeven producties die sterk in vorm uiteen­lopen. Aan elk project wordt minstens anderhalf jaar gewerkt. De voorstelling vormt ‘slechts’ het resultaat van wat wij als de werkelijke waarde zien: de weg ernaartoe.

Hieronder een greep: Reisvoorstellingen Recht

Timothy de Gilde, Dalton Jansen en Jouman Fattal

Over ‘onvrijwillig celibataire’ jongens die vinden dat ze recht hebben op seks.

Reaspora

Onyx & Ivory (coproductie PMP)

Over de diaspora van de familie van de makers, de Surinaams­-­

Festival en poppodia The Kulture of Hype&Hope Giovani Vreede

Een van de grootste hiphopevents in de regio Utrecht.

LIONSTORM on tour LIONSTORM (coproductie PMP)

Over rolmodellen, queer rap en het samengaan van concert en performance.

Reaspora

Onyx & Ivory (coproductie PMP)

Over de diaspora van de familie van de makers, de Surinaams­-­ Nederlandse Anne-Fay en Felix Kops.

Nobody told me there’d be days like these Sinem Kavus (coproductie PMP)

Over een vrijgevochten Turkse actrice en rapper die toch grote existentiële twijfels ervaart.

Winning or losing

Dalton Jansen & The Double Collective (coproductie Productiehuis Theater Rotterdam)

Over hiphop voorbij de battle, richting kwetsbaarheid en gezamenlijke overgave.

Nederlandse Anne-Fay en Felix Kops.

Symphony of Now

Batalo East & Artbeat (internationale exchange) Over de verbindende kracht van technomuziek.

Paren in gevangenschap (What is love? Baby don’t hurt me)

Locatievoorstellingen La Haine

DIEHELEDING en Anne Suurendonk (coproductie TU)

Over drie jongens uit de buitenwijken van Parijs; een hiphopbewerking van de gelijknamige film.

Casper Vandeputte met makers DOX (coproductie TU, grote zaal)

Paris is burning

van liefdesrelaties.

Over de vrijheid te zijn wie je bent of wilt zijn.

Over de kritische kanttekeningen van onze verwachtingen

Timothy de Gilde met Onyx & Ivory (coproductie TM)

Birds

Dalton Jansen (coproductie Productiehuis Theater Rotterdam)

Over uiting geven aan angst, eenzaamheid, pijn en uitzinnig geluk.

Age of seks

Timothy de Gilde met makers DOX

Een voorstelling over jongeren, bejaarden en seks. Een project uit de StadsClub i.s.m. verzorgingshuizen.

Musical (werktitel)

Thibaud Delpeut met makers DOX (coproductie TU, grote zaal)

Muzikale voorstelling uit de StadsClub met gebaseerd op spoken word technieken en hiphop en rapmuziek vocabulaire.

Giselle

Timothy de Gilde met makers DOX (coproductie TM, grote zaal) Kunnen dromen wat kleiner en de fantasie wat armer?.

13

8 OUTREACH

Het is bewezen dat culturele competenties bijdragen aan welzijn en kansen van jongeren.

Outreach levert DOX en de Nederlandse podiumkunstensector als geheel ook iets op: zij stimuleert de culturele carrière van jonge­ren (nieuw talent!) en inspireert artistiek-­inhoudelijk. Met outreach weten we uit de eerste hand wat er in de groot­stedelijke jongeren­cultuur leeft. Voor zijn outreach in stad en regio Utrecht werkt DOX sinds 2016 intensief samen met TU. We delen onze outreach/educatie-afdelingen en ontwikkelen gezamenlijke programma’s. Voor 2021-2024 maken we duidelijker een onderscheid tussen programmalijnen op school (educatie) en in de stad (publiekswerk). ‘Eeach one teach one’ en cocreatie zijn ook hier de leidende principes.

Educatie De dynamiek op school kent veel overeenkomsten met het kruispunt Shibuya. In hun zoektocht naar hun identiteit worden jongeren geconfronteerd met een grote diversiteit aan meningen, normen en waarden, belangen en behoeften die gelijktijdig ‘oversteken’.

Die diversiteit staat centraal in de educatie.

Onze focus is de vmbo-leerling; die is goed te bereiken via urban arts. Er zijn zes stevige partnerscholen, de uitbreiding naar twaalf andere vmbo-scholen is ingezet. De educatie wordt gegeven door multidisciplinaire docenten­teams met ervaren docenten van DOX en TU, jonge makers en performers uit DOX Club en selfmaders (rolmodellen!).

Er zijn drie programma­lijnen: productiegericht

14

werken (rond voorstellingen), inter­disciplinair werken (rond verschillende theatrale disciplines) en ‘voorstellingen in de klas’: producties gemaakt door jonge makers voor in het klaslokaal, rond actuele maatschappelijke thema’s die we in overleg met docenten en leerlingen kiezen. Jaarlijks is er één voorstelling voor het voortgezet onderwijs en één voor ROC-scholen (hierin spelen ook studenten van de HKU en het Creative College van ROC MN).

Publiekswerk Om fluïditeit in de transdisciplinaire maakprocessen te bevorderen, betrekken we de stad meer bij ons werk. Door inwoners, maatschappelijke organisaties, wetenschappers en anderen een stem te geven in maakprocessen, boren we nieuwe inspiratiebronnen aan en breiden we onze fanbase uit.

Het publiekswerk wordt (door)ontwikkeld in samenwerking met Utrechtse scouts, onze oren en ogen in de stad. Er zijn drie programmalijnen: open sources (formats die het maakproces voor publiek toegankelijk maken), StadsCLUB (onderzoeks­traject met inwoners uit de stad) en context­ programmering bij reizende voorstellingen (nagesprekken en workshops). In het kader van de open sources kunnen jongeren bijvoorbeeld een lezing of een repetitie bijwonen, zelf de vloer op met DOX-ers of deelnemen aan onze Maakweek in Stadsschouwburg Utrecht en de Paardenkathedraal, waar ze een eigen versie van een actuele DOX- of TU-productie creëren.

15

9 PLAATS IN HET VELD

DOX werd in 1997 opgericht als theaterbroedplaats voor allochtone jongeren. Inmiddels is DOX een toonaangevende culturele instelling voor urban jongerentheater met voorstellingen door het hele land. DOX is dé aanjager van innovatief jeugdtheater: grootstedelijk en transdisciplinair, direct geïnspireerd door jongeren uit die multiculturele en multi­ disciplinaire grootstedelijke context. Omdat onze makers werken met deze jongeren heeft DOX als geen ander feeling met de jongeren (cultuur). Daarbij halen we door uitwisselingen met makers en performers uit niet-Europese landen ook andere culturele perspectieven binnen.

Ons profiel en expertise maken dat we een stem zijn in het artistieke en maatschappelijk discours en een kennisfunctie vervullen.

Voor veel (selfmade) jongeren in de urban arts is DOX the-place-to-be en het veld

laat zich graag voeden door DOX. De sterk toegenomen uitwisseling met kunstvak­ opleidingen wordt bestendigd in partnerships.

Na de vele co­producties met andere gezelschappen, gaan we nu voor meer focus en krachten­bundeling. TU en TM zijn meerjarige partners voor productie. Met BonteHond en YoungGangsters wordt een bestaande samenwerking gecontinueerd. Bij de talent­ ontwikkeling zijn Productiehuis Theater Rotterdam en PMP betrokken. Voor internationalisering werken we samen met Batalo East, Nest Collective, Afrovibes en Dancing on the Edge. Daarnaast gaan we een partner­ ship voor de DOXClubs aan met Silbersee en zetten we de Urban Dance Opera lijn op.

Naast vaste partner­podia en festivals buiten de regio zoals de Krakeling, Amerpodia, Over ‘t IJ en De Parade breiden we uit met nieuwe partners: De Meervaart, Parktheater Eindhoven, Lowlands, Oerol en de Nederlandse Dansdagen.

16

Worteling in de eigen stedelijke (cultuur)regio In Utrecht heeft DOX al jaren een unieke positie en hebben we actieve verbindingen met lokale partners. We werken de komende jaren samen met de Utrechtse collec­tieven, makers en gezelschappen De Dansers, 155, SHIFFT en Sweigman&. Op het gebied van educatie in de regio Utrecht werken we samen met Vocal Statements van Anthony Heidweiller en TivoliVredenburg. We koppelen onze internationale connecties aan Utrechts talent op het gebied van talentontwikkeling met New Dutch Connections.

Met Het Filiaal theatermakers, De Dansers en TU blijven we in het Theaterkwartier Utrecht werken we aan optimaal publieksgebruik van De Paardenkathedraal. Met Het Huis, Spring, Filiaal theatermakers en TU zijn we najaar 2018, met steun van Gemeente Utrecht, gestart met Standplaats Utrecht. Voor DIEHELEDING zijn wij daar nu mentor van hun traject. In de volgende periode zet DOX de samenwerking op het vlak van talentontwikkeling voort.

In de stedelijke regio zijn er partnerships met de HKU Onderwijsbreed, Hogeschool Utrecht (Social Work), Creative College, ROC MN (Techniek en Evenementen) en ROC Amersfoort. We werken samen met maatschappelijke jongerenorganisaties: Stichting Jongerenwerk Utrecht, Weekendschool Petje Af Kanaleneiland, IMC on Tour, JINC, Back Up, Singelzicht, De Dijk en het Verwey-Jonker Instituut.

DOX en TU zijn het gezicht van De Berenkuil en de Paardenkathedraal. Met onze gedeelde outreach bereiken we veel (vmbo-)scholen – nu 6, straks 19 – in stad en regio. Dankzij ons event The Kulture of Hype&Hope heeft Utrecht een internationale ontmoetingsplek voor de urban wereld. We beschouwen zowel Stadsschouwburg Utrecht als Theater Kikker/ Podium Hoge Woerd en TivoliVredenburg als huispodia. In Amersfoort zijn de Lieve Vrouw, ROC Midden Nederland (ROC MN) en De Flint onze vaste speelplekken. Jaarlijks is DOX vaste partner op Tweetakt en ook te zien op de Utrechtse edities van Afrovibes en Dancing on the Edge. We intensiveren onze relaties en koppelen actief de makers en performers uit ons ontwikkel­traject aan deze podia, en maken ze daarmee tot onze ambassadeurs naar hun achterban.

17

10 MARKETING

In onze marketing richten wij ons tot potentieel publiek en tot toekomstige performers. DOX bereikt door haar grote diversiteit aan makers en performers een breed publiek van 12 jaar en ouder, van zwart tot wit, van arm tot rijk. Wij sluiten aan bij de belevingswereld van jongeren en bespelen ook de poppodia en muziekfestivals waar ze komen. In 2018 groeide het aantal bezoekers in de zalen naar 40.867. Dit kwam ook door de coproducties en de toename van het aantal speelbeurten op festivals. Het scouten en aantrekken van jongeren voor de audities van onze Club’s vraagt ook om inspanningen van onze marketingafdeling. Op de audities melden zich jaarlijks meer dan 350 jongeren aan.

We ontwikkelen een social learning program waarin DOX makers, performers en de marketingafdeling elkaar leren om meer volgers en bereik te genereren. Ook hier volgens het each one teach one principe.

Iedere maker onderzoekt of produceert bij DOX voor een specifieke, jonge doelgroep.

Het marketingteam begeleidt de makers bij het ontwikkelen van een marketing­ strategie, (online) content en tone-of-voice.

Door samen op te trekken leren de makers de fijne kneepjes van het marketingvak en houden onze marketeers optimaal contact met hun primaire doelgroep: de cultureel diverse jongeren. Hun stijl en taal sluiten beter aan bij de jonge doelgroep doordat deze mede gemaakt worden door makers uit die doelgroep. De grote diversiteit aan makers (en performers) zorgt ervoor dat jongeren zich kunnen identificeren met een DOX maker of performer. De komende jaren gaan de makers nog een intensievere inter­actie aan met de doelgroep door open repetities, maakwerken, try-outs en Clubspecials waarin het publiek wordt betrokken bij het maakproces. Makers in de educatieprogramma’s nemen scholieren mee naar een DOX-event. Makers en perfor-

mers worden door bekende You-Tuber’s getraind in het ontwikkelen van innovatieve YouTube content.

Ons publiek en onze deelnemers bereiken we op landelijk, regionaal en (inter)nationaal niveau. De huidige producties voor 12+, 14+ en 16+ en de coproducties met TU in 2021-2024 zorgen voor nieuw publiek en voor een mooie doorstroom van publiek en deelnemers van onze jongerenvoorstellingen naar theater voor volwassenen.

De komende periode sluiten we onze speellocaties beter aan bij de makers en de productie zodat we makkelijker de juiste doel­ groepen bereiken. In het landelijke speelplan zullen alle plaatsen met grootstedelijke cultuur terug te vinden zijn en geven we prioriteit aan steden waar opleidingspartners zijn gevestigd.

Bij partnerpodia in de grote steden betrekken we het publiek van die podia nadrukkelijk bij de voorstelling door te coproduceren met de podia en extra in te zetten op outreach en randprogrammering.

18

11 ZAKELIJK BELEID

DOX blijft groeien. Gezien onze unieke expertise op het terrein van jongeren en groot­stedelijke cultuur willen veel organisaties met ons samenwerken, dat breidt de activiteiten­ agenda uit. We spannen ons in om ervoor te zorgen dat onze mooie producties voor iedereen in Nederland te zien te zijn op de podia en festivals gespreid over het gehele land en leveren daarmee een bijdrage aan de verkleuring van de Nederlandse podia.

Organisatie en personeelsbeleid De afgelopen jaren is DOX gegroeid naar een kleine staforganisatie met hoofden voor productie, marketing, DOX Club en outreach, waarbij de post outreach wordt gedeeld met TU. Hildegard Draaijer (artistiek directeur) en Eric Japenga (zakelijk directeur) leiden DOX. We zijn blij met de geboden begrotingsruimte voor Fair Pay. Al in 2020 wordt er ten laste van het eigen vermogen extra geïnvesteerd in betere arbeidsvoorwaarden, wat zal leiden tot minder werkdruk en meer scholingsruimte.

Door in de backoffice meer samen te werken met TU, versterken we onze bedrijfsvoering en kunnen we piekbelastingen spreiden. DOX hanteert contracten voor (on)bepaalde tijd en opdracht-, stage- en vrijwilligersovereenkomsten conform de CAO Toneel en Dans.

Nieuw personeel in vaste dienst krijgt een jaarcontract met de intentie tot verlenging voor onbepaalde tijd. De meeste dienstverbanden zijn op projectbasis. Vanaf 2020 komen uitvoerende performers in loondienst gedurende repetitie- en speelperiodes en worden ze alleen nog bij uitzondering als opdrachtnemer gecontracteerd. Opdrachtnemers werken conform cao-richtlijnen. Bij personeel in loondienst zijn gewerkte uren gehonoreerde uren.

Financiering & risicostrategie Sinds 2017 kent DOX drie meerjarige subsidiënten: Gemeente Utrecht, Fonds voor Cultuurparticipatie en Fonds Podiumkunsten.

FCP ondersteunt de talentontwikkeling van de jonge performers en continueert die steun hopelijk in 2021-2024. De financieringsmix bestaat verder uit incidentele middelen van publieke- en private fondsen, coproductie­ bijdragen van partners, inkomsten uit de verkoop van voorstellingen en andere activiteiten aan scholen, inkomsten uit workshops en trainingen en publieksinkomsten.

De producties van de midcareers verwachten we 40 keer te verkopen, de andere producties 25 keer. Tegenover onze investeringen in onderzoek staan op korte termijn bescheiden directe inkomsten. Op langere termijn verwachten we een interessante plek te zijn waar partners betalen voor onze expertise en faciliteiten. Opname in de BIS zal zorgen voor meer stabiliteit en continuïteit.

Risicostrategie Een risico voor de bedrijfsvoering is dat de organisatie klein is en bestaat uit specialistisch personeel waarnaar veel vraag is. Ook van buiten de sector, waar meestal meer te verdienen is. Gelukkig is de intrinsieke motivatie van onze medewerkers groot. Die moeten we dus blijven voeden. Binnen een vierjaren financiering zonder lange termijn­perspectief kan DOX een gezonde bedrijfsvoering neerzetten. Door personele- en materiele uitgaven zoveel mogelijk op projectbasis te doen, zijn we een flexibel bedrijf met relatief lage vaste lasten. Bij tegenvallende resultaten kunnen we snel ingrijpen in het uitgaven­patroon, met snel effect. Door samen te werken met een uitstekend impresariaat, zoveel mogelijk in te zetten op uitkoopsommen en door te investeren in contacten met onze afnemers, hebben we een goede afzet en goed in te schatten publieksinkomsten. De volgende Kunstenplanperiode verwachten we gezond te beginnen dankzij een stevig eigen vermogen.

19

Duurzaamheid Speerpunten liggen voor DOX bij personenvervoer, transport en intensivering van samenwerking met partners, onder andere door te kijken naar energieverbruik, afvalverwerking en het werken met lokale leveranciers.

Inspanningen voor de sector DOX biedt ontwikkeltrajecten aan startende zakelijk leiders van gezelschappen in de regio Utrecht. Ze kunnen gebruikmaken van onze kennis en worden gekoppeld aan onze startende makers. Zodoende kan er een pool ontstaan die kennis blijft delen. Voor de ontwikkeling van deze trajecten wordt de samen­werking opgezocht met bestaande initiatieven zoals de Metselarij in Brabant en het Anne Faber Stipendium. Daar DOX een erkend leerbedrijf is, vindt ook instroom plaats vanuit opleidingen, zoals theatermanagement en productiepodiumkunsten.

20