
6 minute read
Interview | Najib Amhali | De vloek van overvloed
Tekst: Rianne van der Molen, beeld: Shody Careman
Hoe ouder hij wordt, hoe meer cabaretier Najib Amhali (53) de natuur gaat waarderen. Boven én onder water. ‘Ineens wordt het stil en hoor ik alleen nog mijn eigen ademhaling.’
Als jong ventje in Krommenie moest Najib Amhali van zijn moeder wekelijks vanuit hun drukke appartement op pad om melk te halen bij de boer. ‘Alleen die melk was volgens haar goed genoeg om boter en karnemelk van te maken. Elke week moest ik drie kwartier lopen naar het erf, waar zo’n grote hond woest stond te bla en. “Hij doet niets hoor”, schreeuwde de boer dan. Maar ik was altijd doodsbang.’
Door die wekelijkse angsttrip trok het boeren- en buitenleven hem weinig, ook al woonde hij er vlakbij. Dat veranderde toen hij een vriendin kreeg in Assendel. ‘Haar tuin grensde aan het boerenland. Daar kon je heel ver kijken. Je hoorde bijna niets, enkel af en toe een vogel. Mooi vond ik dat. En nu merk ik: hoe ouder ik word, hoe meer ik natuur ga waarderen.’
Toch zal je de cabaretier niet tegenkomen met wandelschoenen aan. ‘Nee joh, ik haat wandelen. Wel ga ik soms op de elektrische fiets de omgeving in, vaak met mijn zoontjes. We wonen heel landelijk in Abcoude. Hoe drukker ik het heb, hoe meer ik snak naar die momenten van rust.’
IJskoud douchen
Lang maakte Najib zich niet zo druk om klimaat of natuurbescherming, maar dat is aan het veranderen. ‘We zijn de aarde behoorlijk aan het verpesten met z’n allen. Ook ik maak me daar schuldig aan. Ik eet nog steeds vlees, al is het minder dan vroeger. En ik sta nog weleens te lang onder de douche.’
Op die momenten denkt hij soms aan zijn jeugd. Aan hoe zijn moeder er altijd voor zorgde dat hij – en zijn drie broers en zusje – zo snel mogelijk weer onder de straal vandaan kwamen. ‘Wij waren arm, dus mijn moeder vond dat douchen snel moest. Inzepen en afspoelen. Na twee minuten draaide ze de warme kraan in de keuken open, waardoor het douchewater ijskoud werd. Nou, dan was je er snel uit.’ Door die ervaring is hij nooit vergeten hoe kostbaar water is. ‘Het is niet vanzelfsprekend dat we water hebben, dat wil ik mijn kinderen ook meegeven. Niet te lang douchen hoort daarbij.’
Bloederige herinnering
Eigenlijk moeten we volgens de cabaretier terug naar hoe het jaren geleden was. Als kind zag hij in zijn Marokkaanse geboorteplaats Nador hoe zijn opa tijdens een zomervakantie een schaap slachtte. ‘Bloederig en vreselijk, maar daardoor leer je wel waar vlees vandaan komt. Bovendien aten we het hele dier op, bijna niets werd weggegooid. De meeste mensen in die omgeving bakten in die tijd hun brood zelf en haalden hun groenten lokaal. Dat is zoveel gezonder en duurzamer. Helaas eten de mensen in dat deel van Marokko nu ook fastfood, pizza en veel te veel suiker, waardoor ze alleen maar ongezonder worden. Daardoor merk ik: overvloed is niet altijd positief. Als je weet waar je eten vandaan komt, ga je het meer waarderen.’
Door kennis ontstaat langzaam verandering, denkt Najib. ‘Vroeger ging ik in ailand op een olifant zitten. Nu weet ik dat dit niet meer kan. Ooit vond ik een circus zonder dieren saai. Nu vind ik het bizar dat mensen leeuwen door hoepels lieten springen. Onze bewustwording groeit. Ik hoop dat we daardoor steeds iets beter voor de aarde gaan zorgen.’
Magische octopus
Zijdelings is hij betrokken bij het project van het Wereld Natuur Fonds om de atlasleeuw terug te brengen naar zijn natuurlijke omgeving en de kostbare natuurgebieden van Marokko te herstellen. ‘De laatste leeuwen zijn honderd jaar geleden afgeschoten, maar nog altijd hoort de leeuw bij Marokko. Ons nationale elftal wordt niet voor niets de Atlasleeuwen genoemd. Hoe mooi zou het zijn als die leeuw terugkomt in de Marokkaanse natuur? Aan die droom werk ik graag mee.’
Vroeger ging ik in Thailand op een olifant zitten. Nu weet ik dat dit niet meer kan.
De schoonheid van ongerepte natuur kan hem echt ontroeren. Of hij nu door het Rifgebergte van Marokko reist en berberapen spot of duikt rondom Curaçao als hij daar is voor optredens. ‘Zodra ik het water induik, wordt het helemaal stil en hoor ik alleen mijn eigen ademhaling. Kijkend naar de mooiste vissen vergeet ik de tijd.
Zo indrukwekkend, dat mag nooit verdwijnen. De laatste keer was ik samen met mijn 12-jarige zoon aan het duiken toen vlak voor ons een octopus verscheen. We keken hoe dat dier steeds veranderde en zich aanpaste aan de omgeving. Echt magisch.’
Boze reacties
Zijn vrouw en kinderen zijn gek op dieren. Van alles wat ze zien in het wild tot hun eigen kleine poedel en twee katten – ‘met die huisdieren heb ik zelf helemaal niets hoor’ - en de vissen in de vijver. ‘Ooit heb ik op Instagram gepost dat wij weleens naar een visvijver gaan. Kreeg ik allemaal boze reacties, want vissen zou dierenmishandeling zijn. Ergens snap ik dat wel, maar het is ook een mooie hobby. Tegelijk vind ik dat misschien over een paar jaar helemaal niet meer kunnen.’
Wat Najib betreft hoef je niet alles perfect te doen, zolang je maar een beetje blijft nadenken over de gevolgen van je acties. ‘Ik maak mijn kinderen duidelijk dat het bijzonder is dat wij zoveel hebben. We hebben eten, drinken, een Playstation en kunnen op vakantie. Vanuit die rijkdom is het goed om iets terug te doen voor een ander en te blijven nadenken over hoe je lee . Daarmee kun je de wereld mooier maken.’

Bio
1971 geboren in Nador, Marokko 1998 wint de publieks- en juryprijs bij het Leids Cabaret Festival 1998 staat in de theaters met zijn eerste programma Vol = vol 2002 speelt in de televisieserie Najib en Julia van Theo van Gogh 2006 heeft naar aanleiding van het WK Voetbal een eigen televisieserie Najib loopt warm 2009 richt de Najib Foundation op, om kwetsbare kinderen in Marokko tandheelkundige zorg te geven 2017 staat samen met Jandino Asporaat in De Kuip 2017 moet zijn theatertournee afzeggen vanwege een drank- en drugsverslaving 2018 speelt de persoonlijke voorstelling Waar was ik? 2024 staat dertig jaar op de planken en viert dat met 30 jaar ON STAGE