SZEROKOŚĆ WERSU

Optymalna szerokość wersu dla rozmiaru pisma 9 lub 10 punktów wynosi w przybliżeniu 18-22 cycerów lub 8 do 10 cm (udowodniono naukowo, że maksymalna szerokość wersu umożliwiająca dobrą lekturę bez zmęczenia wzroku czytelnika wynosi 12,5 cm). W przypadku tekstów złożonych większym rozmiarem liter wersy powinny być szersze, dla tekstów o mniejszych literach linie mogą być węższe.

W publikacjach naukowych, zwłaszcza tych, które zawierają tabele i szerokie formularze, wersy mogą mieć do 28 cycerów (12,5 cm) szerokości.

Lektura wersów o dużej szerokości wymaga ruchów głową, co w rezultacie jest męczące. Stosunkowo wąskie wersy (mniej niż 14 cycerów, 6,4 cm szerokości) wymagają zbyt częstego i niewłaściwego dzielenia wyrazów, nadmiernie dużych i nieregularnych, a zatem nieestetycznych odstępów między słowami, lub prowadzą do składu nieregularnego. Wers idealny zawiera średnio od 50 do 60 liter.

Gdy obecność ilustracji lub szerokich tabel wymaga szerokiego łamu, preferowane jest łamanie na dwie lub więcej kolumn.

Wyr Wnywanie

Normalna przestrzeń między słowami to jedna trzecia kwadratu (czyli przestrzeni zajmowanej przez literę M). Może być węższa w pismach skondensowanych i zostać zachowana bez zmian przy szerszych.

Podczas wyrównywania (justowania) wersów należy dążyć do uzyskania jednakowych odstępów między wyrazami, uwzględniając w tym niezapełnione drukiem przestrzenie międzyliterowe.

Sk Ad Nieregularny

Równomierne wyrównywanie bloku tekstu o wersach równej długości jest spotykane od czasów Gutenberga, jest to skład typowy dla książek napisanych prozą. W przypadku poezji początki wersów najczęściej są wyrównane do jednej linii, ale różnią się długością. Kompozycja ta, poprawna w przypadku poezji, może być również sporadycznie używana w prozie, szczególnie w celu uniknięcia złego dzielenia wyrazów, zwłaszcza, gdy kolumny są zbyt wąskie. W takich przypadkach zyskuje ona miano składu wyrównywanego w chorągiewkę lub nieregularnego. Jednak w zwykłej książce przeznaczonej do lektury ciągłej tylko w bardzo rzadkich przypadkach skład w chorągiewkę, czyli nieregularny, może się pojawiać częściej.

Interlinia

Interlinie zwarte, czyli takie, które znajdują się w niewielkiej odległości od siebie, są trudniejsze do czytania niż te, które zachowują prawidłowy odstęp między sobą. W przypadku tekstu o rozmiarze 10 punktów i normalnej gęstości składu, rozmieszczenie interlinii zwykle wynosi 12/14 punktów w zależności od typu pisma i dostępnej przestrzeni lub rodzaju papieru, może również wynosić 12/13 lub 12/15 punktów. Ustalając interlinię należy również wziąć pod uwagę proporcje marginesów.

Wyr Nienia I Podkre Lenia

Najbardziej użytecznym i estetycznym sposobem oznaczania lub podkreślania najważniejszych fragmentów tekstu jest złożenie ich kursywą kroju lub rodziny pism.

Drugą możliwością wyróżnienia czegoś w tekście jest użycie wersalików. Powinno się unikać, o ile to możliwe, rozsuwania (spacjowania) wersalików. Słowa zaczynające się od wielkich liter wymagają normalnych wielkich liter, nawet w kompozycji opartej na wersalikach. W tekście ciągłym książki naukowej nazwiska osób składane są wersalikami.

Trzecią możliwością wyróżnienia czegoś w tekście jest użycie pogrubionej wersji kroju. Fragmenty tekstu złożone pogrubioną czcionką różnią się znacząco od tekstu o normalnej szarości. Dlatego pogrubionych wyróżnień należy używać odpowiednio i we właściwej relacji z całością.

Inne możliwości wyróżniania fragmentów tekstu, skład wersalikowy, kompozycja wersalikową kursywą lub wersalikową pogrubioną kursywą, podkreślenia oraz wykorzystanie w składzie kroju pogrubionego oraz dużych liter zaburzają naturalną szarość strony.

Wprowadzenie rozspacjowania łamie rytm czytania i powoduje rozproszenie uwagi, a także zmniejsza jednolitość szarości strony. Rozspacjowania małych liter należy używać tylko wtedy, gdy nie ma żadnej innej możliwości.

Tytu Y

W tekście ciągłym tytuły wystarczy wyróżnić za pomocą pustych wierszy lub wyraźnie większej interlinii. Zgodnie ze stopniem ważności tytułów można użyć kursywy, pisma w wersji pogrubionej, wersów wyspacjowanych punkturami lub wypunktowanych wielkimi literami.

W książkach naukowych i technicznych, które posiadają duże zróżnicowanie podtytułów, często lepiej jest zaznaczać różnice ważności podtytułów poprzez numerację w systemie dziesiętnym, niż tylko poprzez stosowanie różnych krojów i ich wariantów.

Tytuły, wraz z odstępami powyżej i poniżej, powinny zajmować kilka pustych wersów. Pierwszy wers tekstu po tytule powinien zachować rejestr, tzn. powinien być zgodny z odpowiednim wersem po przeciwnej stronie kartki.

Tytuły i podtytuły rozdziałów mogą być zakomponowane symetrycznie lub asymetrycznie, a także okazjonalnie złożone innym krojem pisma. Decyzja typograficzna zależy od treści i funkcji książki.

Kolor

Znakomitą metodą podkreślenia fragmentu tekstu jest wyróżnienie go drugim kolorem. Kolor wyróżnienia musi odpowiadać zawartości książki i być dostosowany do odcienia papieru. Doświadczenie wykazało przydatność kolorów: rdzawej czerwieni, czerwonego wina, błękitu sycylijskiego (turkusowego) i starego złota.

Wcięcia

Tak, jak znaki interpunkcyjne dzielą zdanie, tak akapity dzielą poszczególne rozdziały. Każdy nowy akapit zaczyna się od wcięcia, które zwykle ma formę zbliżoną do kwadratu (czyli przestrzeni zajmowanej przez literę M). Kiedy końcowy wiersz akapitu osiąga prawy margines, wcięcie jest jedynym znakiem, który oznacza początek nowego akapitu. Pierwszy wiersz tekstu książki lub nowego rozdziału, lub wiersz następujący po pustym wierszu, nie wymaga wcięcia, ponieważ już się dostatecznie wyróżnia.

Obszar zadruku

Łam obszaru zadrukowanego zależy od wybranego formatu książki. Wysokość kolumn musi zachować harmonijną relację z szerokością wersów.

Białe marginesy chronią wzrok czytelnika przed rozpraszaniem uwagi powodowanej przez niespokojne tło otoczenia. Służą do przewracania kartek i robienia notatek. Marginesy wewnętrzne mogą być węższe, ponieważ w tym przypadku sumują się wewnętrzne marginesy obu sąsiednich stron. Kiedy książka jest otwarta, dwie strony działają zawsze jak rozkładówka, więc zaleca się pozostawienie marginesu zewnętrznego zbliżonego do sumy marginesów wewnętrznych. W przypadku wewnętrznych marginesów grubych książek należy upewnić się, czy obszar zadruku lub typografii nie dochodzi do linii grzbietu, ponieważ utrudnia to czytanie.

Szerokość marginesów zależy od funkcji książki, krojów pisma, którymi książka została złożona, i od interlinii. Minimalna szerokość marginesów w książkach kieszonkowych powinna wynosić 10 mm.

W przypadku używania drobnych krojów pisma i dużej interlinii marginesy muszą być szersze niż wtedy, gdy używane są kroje pogrubione i mała interlinia.

Doświadczenie historyczne zaleca następujące proporcje marginesów podczas konstruowania powierzchni

Istnieje również możliwość zastosowania innych proporcji, ale muszą być one klarowne i harmonijne.

Numeracja Stron

Numer strony zwykle znajduje się na zewnątrz lub na środku dolnego marginesu strony książki, oddzielony jednym pustym wierszem od ostatniego wiersza tekstu. Wystarczające jest, aby numer strony zawierał cyfry pisane tym samym krojem pisma, co tekst. Strony tytułowe włącznie z indeksem i stopką redakcyjną (kolofonem) są liczone, ale nie są paginowane.

Wybierając inne miejsca do umieszczenia numeru strony lub wybierając liczby o silniejszym wyrazie należy sprawdzić, czy numery stron są łatwe do zlokalizowania podczas przeglądania książki i czy nie odwracają nadmiernie uwagi od czytania.

TYTUŁ STRONY (ŻYWA PAGINA)

Tytuł strony (lub: żywa pagina), który w książkach naukowych może ułatwiać zlokalizowanie określonego miejsca w tekście, pojawia się zazwyczaj na górnym marginesie tego tekstu. Składa się go małymi literami (wersalikami) lub kursywą. Numer strony lub rozdziału, wielkości podstawowego kroju pisma, zwykle pojawia się na zewnątrz w jednej linii z tytułem kolumny, pisanym krojem o stopień mniejszym i oddzielonym od tekstu pustym wersem lub dodatkową linią.

W książkach, które mają szeroki dolny margines, żywa pagina może również pojawić się na dolnym marginesie na tej samej wysokości, co numer strony.

Uk Ad

Zwykle wszystkie kolumny mają taką samą wysokość lub taką samą ilość wersów tekstu. Należy jednak unikać w miarę możliwości, aby ostatni wers akapitu zaczynał się na początku nowej strony (to tzw. bękart). Jeśli nie ma możliwości zmieszczenia takich wersów na jednej stronie, w razie potrzeby strona może mieć o jeden wers więcej lub o wers mniej. Zasada ta szczególnie dotyczy przypadku fotoskładu.

Dzielenie Wyraz W

Wygląda nieestetycznie, gdy dzielenia więcej niż trzech wyrazów występują jedno pod drugim.

W razie konieczności dzielenie wyrazów może być akceptowane na końcu lewej strony, na końcu prawej strony należy go unikać.

Przypisy

Przypisy składane są krojem o jeden lub dwa punkty mniejszym, niż krój podstawowy, z interlinią optycznie podobną do tekstu ciągłego. Na dole łamu typograficznego zajmują miejsce kilku wersów tekstu ciągłego, które wtedy są przenoszone na następną stronę. Przypisy są oddzielone od tekstu ciągłego pustą linią lub dodatkową cienką linią o takiej szerokości, jaką ma wers przypisu.

Przypisy powinny być oznaczone przez dodanie małych cyfr u góry komentowanego słowa. Ta sama liczba z kropką na końcu powtarza się w przypisie. Małe liczby w przypisie wyróżniają się nieznacznie, ale użycie nawiasów po nich nie jest konieczne.

Notki Marginesowe

Notki marginesowe (marginalia) składane są krojem o jeden lub dwa punkty mniejszym, niż krój podstawowy lub jego kursywa. Są wyniesione na margines zewnętrzny i interliniowane w sposób optycznie podobny do tekstu ciągłego. Pierwszy wers notki marginesowej musi być zgodny z linią tekstu, do którego się odnosi. Zazwyczaj notki marginesowe są odsunięte od tekstu na odległość jednego cycera i są wyjustowane do tekstu. Odległość między notką marginesową a tekstem zależy od kroju pisma i interlinii tekstu.

Tabele

Tabele powinny być konstruowane w sposób możliwie prosty i klarowny. Dla nadania formy często wystarczają cienkie, styczne linie poziome, a pionowe linie oddzielające kolumny mogą stać się zbędne dzięki precyzyjnemu wyrównaniu kolumn. Jako liczb można użyć małych cyfr minuskułowych o połowie pełnej szerokości, które powinny należeć do tej samej rodziny krojów, co tekst. Jeśli w książce jest kilka tabel, można je przekształcić w spójny zbiór kolumnowy.

049 050

051

Ilustracje

Rysunki i ilustracje muszą przede wszystkim wspierać cel i treść książki lub tekstu, muszą więc również mieć odpowiedni związek wizualny i estetyczny z typografią tekstu.

Wszystkie ilustracje muszą być dostosowane do rozkładówki książki. Tabele powinny mieścić się w miarę możliwości w formacie tekstu lub łamu typograficznego, lub – zdecydowanie od nich odbiegając – dostosowywać się do formatu papieru, to znaczy mieć marginesy równej szerokości lub powinny być odpowiednio przycięte.

Ilustracje, tabele, winiety, rysunki, nagłówki, etc., muszą być zharmonizowane w swoich stopniach szarości z typografią lub tworzyć z nią interesujące kontrasty.

Również układ i ekspresja typografii muszą harmonizować optycznie z ilustracjami. Ilustrator musi ściśle współpracować z typografem i uczestniczyć w definiowaniu założeń projektu.

Najważniejsza część książki, tekst – obowiązkowy punkt wyjścia w projektowaniu książki – znajduje się pomiędzy stronami tytułowymi i aneksem (apendyksem). Strony tytułowe i apendyks powinny być zaprojektowane takim samym krojem pisma, co tekst.

Strony Tytu Owe

Strony tytułowe składają się ze strony przedtytułowej na stronie 1, strony tytułowej lub tytułu głównego na stronie 3, spisu treści na stronie 5 i przedmowy na stronie 7. Sekwencję tę można zmienić, jeśli na stronę 5 zostanie wprowadzona dedykacja lub jeśli spis treści zajmuje więcej niż dwie strony.

Strona Przedtytu Owa

Strona przedtytułowa (lub przedtytuł) powinna zwięźle zapowiadać tytuł dzieła. Wystarczające jest podanie u góry strony, w jednym wersie, wersalikami lub krojem tekstu ciągłego, tytułu i nazwiska autora. Zamiast nazwy lub adresu wydawcy można użyć małego znaku, logotypu lub innej grafiki.

Strona Tytu Owa Lub Tytu G Wny

Strona tytułowa (tytuł główny) spełnia reprezentacyjną funkcję wrót do tekstu. Musi równocześnie klarownie prezentować dane bibliograficzne. Strona tytułowa (tytuł główny) powinna zawierać: imię i nazwisko autora (ewentualnie także jego tytuł naukowy), tytuł pracy (ewentualnie podtytuł), wydawcę, miejsce publikacji książki oraz zawsze, gdy jest to możliwe, rok wydania.