De taal van de mam

Taal van de mam

De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect. We spreken over ’taal’ omdat het Limburgs een echte en erkende taal is, die in niets onderdoet voor het Nederlands. Ten opzichte van onze standaardtaal – het Nederlands – is het Limburgs een dialect, zoals het Nederlands een dialect is in relatie tot het handels- en diplomatiek Engels.

Gouwe rendje

Moage vier óch ins gruëtsj zieë. Vier zint mar van geweun lüj, geweun va gen dörp, zónger poespas. Vier zint lang genog besjeië geweë terwiel angere mit vöal bombarie ummer óp d’r vuurgrond ligke te palavere en ópsjuppe. Vier hant neet deë aasjtel en die verbeelding van sommige, ja zowe vier dan endlig óch ins get moage zage?

Vier hant inne nónk in de familie, ginne geweune mè inne biezóngere. Inne man mit ee gouwe rendje! Allerlei sjtudies hat heë gedoa en dat neet alling, hat ze óch aafgemak. Dat is inne gesjtudeerde en d’r knappe kop van de famielie. Ich zaan ’t neet al te geer, mè mit dem kóm ich neet mit. Neë went d’r nónk ’nt vertelle is, da mót ich passe, kan alling mar mit oape mónk noa deë knapperik loestere…

’t Lik neet in ózze aad um hoeëg van d’r toere te bloaze, mè vier kómme óp vuur ózze kómaaf en zieëker vuur d’r nónk, inne vruntelike en behulpzame miensj. As vier get neet wete: effe d’r nónk Sjaarel belle. Deë man wit toch zoevöal. Natuurlik neet alles, mè is benoa ummer dierek mit ee antwoad paraat. Vier zeuke nog mar zelde óp internet want da kries-te ieësj tich verwante begrippe, verwiezinge, reklame en anger gedeuns vúúr das-te endlig doa bis woeës-te wools zieë. Bei ózze nónk neet, zónger umhoal tsaktsak: doa is zie antwoad al. Pas geleie nog, mich kapot geprakkezeerd bei ’ne kruiswoordpuzzel. ’Lichaamsdeel van 3 letters en middelste letter een u’… Ich bel d’r nónk en deë zeët dierek: ’sjrief mar óp: RUG’. Kiek an zoeëne miensj in de familie doa has-te get aa, doa kinne v’r gruëtsj óp zieë en reëken mar dat vier dat óch zint!

D’r nónk hat ging tant, is ummer vreigezel geblieëve, mè heë telt vuur twieë. Zoene man is mar inne, dem hils-te in iere, doa bis-te sjtols óp! Went inne zich get kós verbeelde, dan is ’t ózze nónk Sjaarel, mè neë inne deë get is en kan, hat ópsjuppe neet nuëdig, ’ne patente keël is ’t, inne KANJER!

Óch in d’r decembermoand is ózze nónk aktief. Neet mit Sinterklaos-rijmelerei, dat vingt ’e mar nieks, mè mit Krismes is dat gans angesj. Ich han zieng Kriskaat van vurrig joar nog bewaard: Geer zint vier noa zie fieës gegange. En wat vuur fieës! Neet te geleuve, nog noeëts zoeëget groeëts mitgemak. D’r woare neet alling vöal gaste, mè óch artieste:

Inne goocheleer… Twieë jongleurs… Drei danseresse… Veermans orkes en… Vief veerkante meter eëte! Buffette in allerlei soate, chinees, frans, italiaans, mexicaans en oet nog mieë eëtkulture… Vöal mitgemak en gezieë, mè zoeëget nog noeëts, vleesj, vusj, vegetaries óp topkwaliteit. D’r nónk hat zieëker neet óp ’ne euro gekieëke…

Enorm gezellig woar ’t, d’r woeëd vöal gedanst en ózze nónk sjloog amper inne dans uëver. D’r fieësteling vloog uëver d’r vloer wie ’ne jónge jóng en sjtroalde va bliedsjap. Ing sjpas um hem bezig te zieë bei d’r tango, dat vruike kós ’m amper beihoate…

Mit ’t vermuide vruike nog in zieng erm koam ’e noa ózze toafel… Vier makde hem ee kómplement vuur dit grandioze fieës en vroge hem woarum heë toch zoeë oetgeloate blie woar.’Ja zows-te neet, dier wit ich zit bei justitie en bin doa Hoof van de zware jongens en noe krieg ik woeë ich mie ganse leëve van han gedrumd. Noe weëd ich… Ja zieëker… …Chef van de lichte meisjes! En sjtroalend danst heë wer wier, d’r nónk zónger tant mè mit ee gouwe rendje… <

Ger Prickaerts / Heëlesj

Krismes is ee fieës van ’t kink mit mieljoeëne lempkes, joamer genog hant mieljoeëne kinger hónger hoapelik geet bei ós zelf ins ee lempke brenne.

Ing sjieke oetdagende oetnuëdiging van d’r nónk vuur ee fieës makde ós nuisjierig. Woevuur zow dat wal zieë? Zow heë óp latere leeftied toch nog goa trouwe? Mè nieks van dat alles: heë woar gepromoveerd! Gepromoveerd? En heë houw al zoeng hoeëg funktie? Nòg hoeëger dus! Vier wiste dat heë ’ne hoeëge woar óp ’t ministerie van justitie (doa woeë ze destieds ’t ’bonnetje’ neet kóste vinge…)