
5 minute read
Techneschi Wunderwärch
Techneschi Wunderwärch Wo der «Graf Zeppelin» am e Sunndig im Oktober 1930 z Bärn uf em Büündefäud glandet isch, sy füfzgtuusig Lüt zämegströmt, für däm Schouspiu zuezluege. Nach längem Warte und Geduudha isch er ändlech cho derhär z schwäbe. Nid öppe lutlos, es Rusche u Bruuse isch dür d Luft ggange wi vom e grosse Voguschwarm. Plötzlech sy e Zylete Siili us däm Riisevogu achegla worde. E ganzi Kumpanie Soudate isch parat gstange, für das Luftschiff ganz a Boden ache z zie. Wi ne riisegi Zigare vo zwühundertdreiedryssg u mene haube Meter läng isch dä Zeppelin uf em Büündefäud gläge. Di ganzi Bevöukerig het das Monschtrum bestuunet u gmuschteret u hie u da het iine e Foto gschosse, bevor di Zigare nach ere Stung mit ihrne zwänzg Passagiere wider ufgstigen isch. Für se z starte, hin ihm vier Disumotore der Startimpuus ggä u nachhär het ne ds Gas i der grosse zigareförmige Hüue inne triit. 1928 het das Luftschiff sy Jumpferefahrt vo Friedrichshafe über en Atlantik nach Amerika gmacht. Di Fahrt het föif Tag dduuret. E Zeppelin, wi o ne Ballon, fahre, die flüge nid, bin i inisch belehrt worde. Im nächschte Jahr isch der Zeppelin vo New York uus um di ganzi Wäut gfahre u het e Strecki vo föifedryssgtuusig Kilometer zrügg gliit, u das i inezwänzg Tag, föif Stung u inedryssg Minute, bevor dass er wider z Friedrichshafe glandet isch. Ds Biliee het pro Passagier dennzumau vierzgtuusig Rychsmark gchoschtet. Es Riisli, wo sich i dene Kriisejahre nume ganz betuechti Vögu hi chönne leischte. Item, für üsi Bärner Bevöukerig isch scho nume dä stündig Bsuech vo däm Zeppelin e Sensation gsy.
Vo Bigle här isch ömu di ganzi Schniider-Familie, das hiisst inezwänzg Pärsone mit drüne Outo, das Schouspiu ga gschoue. Chuum isch dä Zeppelin wider gstartet u dervo gsäglet, het es aafa lufte u innert chürzischter Zyt hi di schwarze Stockwuuche, wo scho sit eme Chehrli am weschtleche Himu dröit hi, ihri Ladig im e zünftige Platzräge la gheie. Das isch es wyters Schouspiu gsy, wi di Mönschemängi, di füfzgtuusig Lüt, Chopf a Chopf, i ihrne schönschte Sunndigsgarderobe, Hüet, gsterkte Bluse u Hemmlisbrüscht, di meischte ohni Schirm, im strömende Räge dür d Büündefäudallee uus gsprunge sy. Ändlech hei di Schniider-Familie ihri Outo gfunge u chönne starte. Si sy über e Mäuchebüeu gfahre, für er Mönschemängi chly uszwyche. Es isch zwar es schmaus u houperigs Strässli gsy, vo Asphaut e ke Spur. Gottfried im «Essex» (d Outomargge) voruus, hingernache der Aubärt mit em «Delage» u zhingerscht der Ärnscht mit em «Roland». Es het gsiiuelet, was het ache möge. Wo Gottfried i di briiteri Strass yche chehrt u zrügg luegt, gseht er, dass Aubärt mit sym Chare im e Härdöpfuacher usse glandet isch. Gottfried het d Insasse vo sym Outo bim nächschte Huus unger em Dachtruuf abglade u isch zrügg gfahre. «He, was machet de dihr für Gabriole?», fragt Gottfried ganz ergeuschteret. «I ha eme Velofahrer müesse uswyche, u wen i nid i dä Acher use gfahre wär, hätt es ds ganze Outo umkippt u vilicht no Verletzti ggä, das wär de dümmer gsy» wehrt sich Aubärt. E chly ratlos isch di ganzi Gseuschaft im strömende Räge um das Outo ume gstange, wo tüüf im Dräck vom abgärnete Härdöpfuacher isch feschtgfahre gsy. Me het probiere z stosse, aber da isch gar nüt zwöue, dä Chare bewegt
sech nid. Me isch rätig worde, bim nächschte Buur ga Ross z riiche. Ändlech isch er wider uf em Strässli gstangen. Aubärt hocket a ds Stüürrad, Gottfried kurblet der Motor aa. Wou, dä springt aa. Aui stygen uf u me stüüret zfride gäge Bigle zue. Am angere Frytig fahre Marie u Miggi mit em Outo uf Aumedinge, lade dert d Tante Lina uuf. Si wi zäme uf Bärn a Söiglingsheimbazar. Wo si zmitts uf em Bäreplatz uf der Tramschine stöh, isch ne der Motor abgstange. Das Outo isch nümme ab Fläck z bringe. Wi dür nes Wunger isch der Nachber Summer, der Garaschischt vo Bigle, derhär cho u het di verstopfti Bänzinliitig wider chönne durchgängig mache u der Wage starte. Am Aabe bim Hiifahre sy di drei Froue im Wäudli zwüsche Muri u Aumedinge wider blybe bstecke. Da isch jetz weder der Nachber Summer no süsch e frömde Mönsch umewäg gsy. Di Froue hi churzerhang ds Outo la stah u sy uf Schueschters Rappe gäge Aumedinge piugeret. Nach eme Telefon uf Bigle isch gly emau der Ärnscht mit em «Roland» aagschwirrt. Si sy dä «Delage» ga abschleppe u hi der Schade z Aumedinge i der Schüür hinger mit Sturmlatärnebelüüchtig wider gheilet. Es isch nämlech sider längschte fyschter gsy, wo di zwü Outo der Wäg uf Bigle unger d Redli gno hii.
Am Sunndig druuf sy Gottfried, ds Marie u Zwillinge mit em Outo i d Oertlimatt a Thunersee gfahre. Der Grossvatter isch dert i de Ferie gsy. Wo si sech am Aabe hi uf e Hiiwäg wöue mache, isch der Motor nid aagsprunge. Der Vatter het ömu der Fähler usegfunge u dä Chare i Gang bbrunge. Es isch nid lang ggange, da het er hinger e Platte gha. Gottfried het Rad gwächslet,
u bevor er wyter fahrt, kontrolliert er zringetum dä Wage u gseht, das o iis vo de Vorderreder bau ke Luft meh het. Däm het er du mit Pumpe chönne abhäuffe. Glücklech sy si wyter gfahre. Es het aafa rägele und z Chonufinge het es richtig aafa schütte, so dass si z Bigle pflotschnass sy aacho u froh sy gsy abzstyge. D Decher vo dene Outo sy schynbar i de Dryssgerjahr no nid so wätterfescht gsy.
Vo der Gärber-Versammlig z Liestal isch Gottfried ersch am Morge am vieri hii cho. Nid öppe wiu er überhöcklet het, bhüetis. Gottfried isch gar e gwüssehafte Maa gsy u het nie über e Strich gno, weder bim Ässe no bim Treiche. Viermau isch ne der Motor vom Outo abgstange, si hi müesse aakurble u nöi starte, das isch jedes Mau e Chraftakt gsy u het d Zyt bbruucht. Chüüt dihr öich settegi Kumedine i der hütige Zyt, im hütige Strasseverchehr vorsteue? Dennzumau isch ds Outofahre no es luschtigs Abetüür gsy, wo me drüber lachet. Hüt isch es e läbesgfährlechi Sach, wo derzue dür Vorschrifte, Verbott u Strafe der Mönsch i syr Freihiit yängt.
Es Outo isch hüt o kes technisches Wunderwärch meh. Da bruuchts scho ne Wäutruumrageete uf e Mars, es Handy, wo de der Gsprächspartner uf em Display chasch beobachte, win er dryluegt, ob er grad am Tisch hocki oder süsch am e gheime Örtli, we de mit ihm redsch. Es bruucht en Airbus A-380, e doppustöckige Passagier-Jet, won uf ds Mau föifhundertföifefüfzg Lüt nonstop um d Wäut gutschiert, für aus technisches Wunderwärch z gäute.