nr 4 2018 € 8,95 verschijnt 8xjaar per jaar 3 •• mei/juni april 2017 • € •8,95 verschijnt 8x per diap

18.05 30.09.2018

Otterlo

Odilon Redon

Ode aan de droom en de muziek Slochteren • Wijlre • Hernen

nr 4 / 2018

3 kastelen

Oerromantisch en een omweg waard Assen

Het Perzische rijk

ED & DESIGN KUNST, ERFGO

Negenduizend jaar beschaving in beeld

+ de tentoonstellingsagenda 40 pagina’s gratis bijlage

gsagenda nstelelin overzicht tentoo st complet

21

MEI

01

JUL

het mee

diap

re

VEEN Museum

useum SieboldH

Japanm

VEEN Cobra AMSTEL

Belvédè

HEEREN

uis

LEIDEN

K Museum RIJSWIJ

Rijswijk

23

JUN

23

SEP

12

Museum

JUN

17

OKT

09

JUN

23

SEP

JONG & OMSTUIMIG 100 jaar De Ploeg Groningen

HIDE & SEEK MA ARTEN BA AS, HIDE AND SEEK IS ORGANISED BY DESIGN MUSEUM GENT AND THE GRONINGER MUSEUM, THE NETHERLANDS V. U . A N N E L I E S S TO R M S , B OT E R M A R K T 1 , 9 0 0 0 G E N T - O N T W E R P PJ OT R . B E

ift nr 4 /

umtijdschr

e bij muse

gratis bijlag

2018

www.m

useumt

ft ijdschri

MODERNE KUNST

20 100 jaar De Ploeg

Vurig expressionisme zette Groningen op de kaart door Sophia Zürcher OUDE KUNST

26 Michaelina Wautier 26 11-18 30 Museumtijdschrifttips: MUSEUM - KORT

de mooiste tentoonstellingen in binnen- en buitenland.

MUSEUM & MEER 71-77 het atelier herman de vries de criticus Joep van Ruiten de kunstenaar Sjimmie Veenhuis boeken & meer COLUMNS

38

Oek de Jong Een lefgozer uit 1594

59

Maria Barnas De invloed van voorouders

19 MUSEUM - EXTRA

Kunst te koop Emo Verkerk, Loes Koomen, herman de vries en Maria Roosen

Verfrissend eigenwijs waagde zij zich aan portret én historiestuk door Erik Spaans ERFGOED

30 Kastelen & Buitenhuizen 3 parels die oude tijden koesteren en het nieuwe niet schuwen door de redactie HEDENDAAGSE KUNST

40 Günther Förg

Eerbetoon aan jong overleden postmodernistische schilderheld door Edo Dijksterhuis ARCHEOLOGIE

46 Iran

In Assen herleeft de grandeur van het Perzische Rijk door Marjolein Geraedts DESIGN

52 Hella Jongerius

Topontwerper op missie: tegen kleur­armoe en overproductie door Jeroen Junte MODERNE KUNST

60 Odilon Redon

Visionair vond inspiratie in muziek, literatuur en Darwin door Kees Keijer HEDENDAAGSE KUNST

64 Eija-Liisa Ahtila

Virtuoze filminstallaties tussen documentaire en sprookje door Arjan Reinders

7

Hier moet u zijn! In de Tuinzaal hielden 11 enthousiaste rondleiders hun bordjes omhoog.

Preview Exclusief kijkje achter de schermen van ‘Art Nouveau in Nederland’.

Delfts Blauw Feestgangers en rondleider zijn geboeid door oude en hedendaagse keramiek.

Abonnee van het eerste uur! De heer S. Bouwman: “Museumtijdschrift, voorheen Vitrine, verrast me nog steeds”.

‘Nineveh’: Tentoonstelling van het Jaar. Wim Weijland, directeur RMO (op de rug), naast de 3 juryleden (rechts).

De heer F. van de Giessen (midden), al 30 jaar abonnee, tegen Wim Weijland: “Ik heb ‘Nineveh’ wel vijf keer gezien”.

FOTO: MARJOLEIN GERAEDTS

Terugblik

Borrel Ruim 400 abonnees en gasten proosten op 30 jaar Museumtijdschrift.

8

Goodiebags Dringen bij de pallets met rijk gevulde tasjes.

Wat zit er allemaal in? Veel! Waarmee de geslaagde middag thuis kan worden voortgezet!

FOTO’S MARLEEN VAN DE POL

Wat was het gezellig, de jubileummiddag in het Gemeentemuseum Den Haag. Honderden abonnees waaierden uit over het museum om aan het eind van de middag in de Tuinzaal samen te komen voor een feestelijke borrel en de bekendmaking van de Tentoonstelling van het Jaar 2017. Een fotoverslag.

t e m w u o Een vr

F E L

‘Bacchanaal’, vóór 1659, olieverf op doek, 270 x 354 cm, Wenen, Kunsthistorisches Museum

‘Zelfportret met ezel’, 1649, olieverf op doek, 120 x 102 cm, part. coll.

Verfrissend eigenwijs zijn de schilderijen van Michaelina Wautier. Bovendien waagde ze zich aan heel wat genres, van historiestuk tot portret. DOOR ERIK SPAANS

W

at is dat toch met zeventiende-eeuwse vrouwelijke kunstenaars? Uit contemporaine bronnen is een hele reeks namen overgeleverd van vrouwen die worden geprezen vanwege hun verdiensten als schilder, tekenaar, kalligraaf of knipkunstenaar maar bij een frustrerend groot aantal daarvan zijn hun scheppingen opgelost in de nevelen van de tijd. En uitgerekend bij vrouwelijke kunstenaars waar we wél over een oeuvre beschikken tasten we dan weer in het duister over hun scholing, professionele contacten en

27

Kasteel Wijlre met een werk van Ad Dekkers

BURCHTEN

Van Gelderland tot Groningen en Limburg, Nederland barst van de bijzondere kastelen en buitenplaatsen. Museumtijdschrift koos er drie, die oude tijden koesteren en het nieuwe niet schuwen. DOOR MARJOLEIN GERAEDTS, PUCK GERKEMA & MARINA DE VRIES

FOTO: PUCK GERKEMA

&

BUITENHUIZEN

FOTO: JOHAN HOOGEVEEN

Fraeylemaborg, Slochteren

Kasteel Hernen

Rafelige schilderijen

Günther Förg speelde een lichtvoetig en intellectueel spel met de beeldtaal van het modernisme. Het Stedelijk Museum toont zijn schilderplezier. DOOR EDO DIJKSTERHUIS

D ‘Zonder titel’, 1973, acrylverf op doek, 200 x 161 cm, Keulen, coll. Speck

40

at het Stedelijk Museum Amsterdam veel werk van Günther Förg (1952-2013) in de collectie heeft, is te danken aan Rudi Fuchs. De voormalig directeur baarde in de jaren negentig opzien met zijn tentoonstellingenreeks ‘Coupletten’, waarin hij kunst uit verschillende periodes en stijlen tegenover elkaar zette. Förg was met 59 werken een centrale figuur in ‘Couplet 4’ (1995). Een aantal daarvan kocht Fuchs aan voor het museum en de kunstenaar schonk daarna nog eens 116 werken op papier. De aanzienlijke deelcollectie die zo ontstond vormt nu de basis voor een groot retrospectief. Het was het begin van een warme relatie. Förg maakte vanaf dat moment deel uit van het Fuchs-universum dat in talloze exposities in kaart is gebracht. De museumman schreef meerdere catalogusteksten over de Duitse kunstenaar die worden gezien als de ultieme Förg-exegese. Begin dit jaar nog besteedde hij in zijn wekelijkse column in De Groene Amsterdammer aandacht aan een titelloos schilderij uit 1990.

‘Zonder titel’, 1994, acrylverf op doek, 150 x 130 cm

41

FOTO: MALLA HUKKANEN

RONDZWEVEN IN ANDERE WERELDEN

64

DOOR ARJAN REINDERS

‘Studies on the Ecology of Drama’, 2014, 4-kanaals projectie, 25’, 40”, audio 5.0, filmstill: Crystal Eye

© SARA SUPPLY

In haar filmische installaties verkent Eija-Liisa Ahtila meerdere werkelijkheden. Zo kun je in haar nieuwste werk ervaren hoe het is een mensaap te zijn.

Eija-Liisa Ahtila

e Finse kunstenaar Eija-Liisa Ahtila verricht een klein wonder in het Belgische M – Museum Leuven. In het werk Horizontal (2011) laat ze een levensgrote boom zien van maar liefst dertig meter hoog, een joekel van een spar, rank en spits, zo eentje waar wel honderd Billyboekenkasten uit te zagen zijn. Véél te groot om in het museum te passen. Veel te groot zelfs om in zijn geheel met een camera in beeld te brengen – of je zou op grote afstand moeten gaan staan en er een groothoeklens op moeten richten. Maar een boom als deze portretteren, recht van voren en ten voeten uit, dat gaat technisch niet. En dus verzon Ahtila een list. Ze liet een enorme steiger bouwen en filmde de boom op verschillende hoogtes, in zes gelijke delen. Die beelden projecteert ze vervolgens naast elkaar, gekanteld op hun zij, waardoor de boom alsnog in zijn geheel te zien is – zij het in partjes en zij het horizontaal. Als je voor het werk staat zie je een gigantische boom die links uit de grond steekt en als een langgerekte pijl naar rechts wijst. Takken bewegen langzaam, naalden ruisen zachtjes, vogels fluiten. Alles normaal, maar ook weer niet. Want nooit eerder zag je een boom op deze manier, de kruin net zo dichtbij als de stam, wat een sensatie oplevert alsof je vliegt. Een beetje zoals de vrouw in The House, een eerder werk van Ahtila uit 2002, die door waanbeelden haar woning uit wordt gedreven, om vervolgens tussen de bomen rond haar huis te gaan rondzweven. Vreemd? Ach, in het werk van Ahtila (1959) gebeuren wel gekkere dingen. De kunstenaar maakte in de jaren negentig in rap tempo internationaal furore met aangrijpende video-installaties vol raadselachtige, door elkaar lopende verhaallijnen en vol absurde gebeurtenissen: voorwerpen en mensen die de zwaartekracht tarten door omhoog te vallen, vrouwen die met mannenstemmen praten en jonge meisjes die beweren dat ze 66 jaar zijn. Athila’s vroege werken, door haarzelf als ‘psychodrama’s’ omschreven, draaien om vrouwelijke

65

VOLGEND NUMMER Abstracte patronen, uitbundige ornamentiek en het land achter de duinen

Aan zee

Kwab

Muurschilderingen

20-90-40-0 cmyk

Piet Mondriaan, 'Avond; De rode boom', 1908-10, olieverf op doek, 70 x 99 cm, Den Haag, Gemeente­ museum (aankoop van mevrouw Tak van Poortvliet)

Adam van Vianen, Kan met deksel, 1614, verguld zilver, h. 25 cm, vervaardigd door het Amsterdamse zilversmidsgilde, Amsterdam, Rijksmuseum

Museumtijdschrift nummer 5 ligt op 3 juli in de winkel

Voorlinden – museum & gardens – elke dag open 11-17 uur – Buurtweg 90, Wassenaar – voorlinden.nl

© Wayne Thiebaud Bakery Case, 1996, Collection museum Voorlinden, c/o Pictoright Amsterdam 2018 Foto Bram Vreugdenhil

Meer lezen? Kijk op www.museumtijdschrift.nl voor actuele informatie, tips, recensies en interviews

9 juni 2017 – 16 september 2018

Jan van der Ploeg, 'Wall Painting N0. 326,' Wonderwall, 2011, 300 x 1050 x 75 cm, Eindhoven, Piet Hein Eek Gallery

Museumtijdschrift verschijnt 8 x per jaar

(om de 6 weken en tijdens zomer en winter om de 8 weken)

Een prachtig welkomstcadeau voor nieuwe abonnees:

cadeau bij een jaarabonnement

HET GOUDEN EEUW BOEK De grote kunstenaars van de zeventiende eeuw - Rembrandt, Vermeer en Frans Hals - zijn wereldberoemd, maar de schilderijen van de minder bekende oude meesters zijn vaak ook prachtig. Ze komen allemaal aan bod in dit naslagwerk door Jeroen Giltaij, oud-hoofdconservator van Museum Boijmans Van Beuningen.

€ 29,95

cadeau bij een tweejarig abonnement

KUNST IN CONTEXT Het eerste boek dat kunstenaars verbindt met de tijden die hen inspireerden - wereldwijd en door de eeuwen heen! 150 stromingen en bewegingen worden in hun sociale, culturele en politieke tijd geplaatst. Dit prachtig geïllustreerde boek met index is een onmisbaar naslagwerk.

€ 49,95

OOK LOS VERKRIJGBAAR IN DE BOEKHANDEL, BESTEL OP WWW.WBOOKS.COM OF BEL 038 – 467 34 00 (GRATIS VERZENDING BINNEN NEDERLAND)

Voor de liefhebber van geschiedenis en kunst