Reisgids Ruhrgebied en Urbanana by W247.BE

Deze gratis reisgids bevat 6 stadswandelingen van onze volledig uitgewerkte rondreis Ruhr en Urbanana.

Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid. Koop nu de digitale (pdf – 260 blz A4) reisgids met de volledige rondreis en meer dan 133 beschreven bezienswaardigheden, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals + 14 wandelingen.

 Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

INLEIDING De naam "urbanana" komt van de woorden "urban/stedelijk" en "banana/banaan", die samen de inhoudelijke en geografische vorm van de regio weergeven. urbanana ligt in het westelijke deel van het Ruhrgebied, in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Het Ruhrgebied is een groot stedelijk gebied dat zich uitstrekt tot aan Rijnland en is bekend als een metropool. Binnen dit gebied beslaat urbanana een oppervlakte van ongeveer 450 vierkante kilometer en wonen er meer dan 1,5 miljoen mensen. Het is dus een divers gebied met vooral een rijke mijngeschiedenis rond onder andere de steden Dortmund, Bochum, Essen, Keulen en Dusseldorf, naast ook verschillende kleinere steden en gemeenten. Die lokale geschiedenis staat bol van de kolen, staal en pioniers: je vindt in der Ruhrpott meer industriële monumenten dan waar ook in Europa. Het Ruhrgebied was gedurende 150 jaar het machtscentrum van Duitsland vanwege de industrialisatie, economische groei en oorlogen die zich er afspeelden. Industriële geschiedenis, saai? Nee! Na de teloorgang van de steenkoolindustrie werd het industriële erfgoed omgevormd, met sinds 2016 een verschuiving in de focus op toerisme. Kleinere en voorheen minder bekende wijken en plekken buiten de gebaande paden worden nu meer belicht dan klassieke bezienswaardigheden (denk bijvoorbeeld aan de Dom in Keulen). Nieuwe thema's zoals muziek en stedelijk kunsttoerisme komen steeds meer op de voorgrond. Zoek voor je vertrek zeker op wanneer de jaarlijkse Museumnacht/ Nacht der Museen valt: dan kan je rekenen op langere openingstijden, randanimatie en vaak gratis rondleidingen. Veel voormalige industrieterreinen hebben een nieuwe bestemming gekregen en er is een netwerk van toeristische attracties, de Route der Industriekultur, rond het Ruhrgebied ontstaan. Naast toeristische trekpleisters biedt het gebied ook een vruchtbare omgeving voor innovatieve industrieën, waaronder hightech en groene technologieën. Het Ruhrgebied ondergaat een omwenteling die men hier Strukturwandel noemt. urbanana heeft een bloeiende culturele scene, met theaters, musea, galerieën en muziek- en amusementsgelegenheden. Bovendien zijn groene parken en bossen nabij, waardoor je snel kan ontsnappen aan de stedelijke omgeving. De regio staat bekend om zijn hoge levenskwaliteit, milieubewustzijn en fietsvriendelijkheid, met talloze fietsen wandelnetwerken. Met meer dan 100 stopplaatsen biedt urbanana talloze mogelijkheden voor activiteiten. Er zijn themaparken, landschapsparken, kunstmusea, historische musea, mijnbouwnederzettingen, kastelen en natuurparken. Op de oude afvalbergen van de mijne, Halden, doen we aan Halden-Hügel-Hopping.

Het is aan jou om te bepalen welke accenten je legt tijdens een rondreis door het gebied. We starten ten noordoosten van de banaan, en vervolgen onze weg naar het zuidwesten.

Met de fiets Ontdek urbanana op twee wielen! Of je nu in Bochum of Mülheim an der Ruhr bent, met Metropolradruhr is fietsen een eitje. Je kan op meer dan twintig "Revierrad" fietsstations in de hele regio fietsen huren. Meer informatie vind je hier: www.metropolradruhr.de Elk van de steden heeft zijn eigen uitgebreide netwerk van fietspaden, zoals de prachtige 12 km route in Keulen over de twee belangrijkste bruggen over de Rijn, of de vele routes in fietshoofdstad Münster. 15 thematische routes kan je terugvinden via Radrevier.Ruhr: www.radrevier.ruhr Een indrukwekkend fietspadennetwerk van bijna 29.000 km strekt zich uit over de hele regio en verbindt elke stad: met onder andere de onder andere de RuhrtalRadweg, de RheinRadWeg, de Route der Industriekultur en de NiederRheinroute. Of ontdek de geschiedenis van de Romeinen via de lange afstands route Römer-Lippe-Route. En als je even wilt bijkomen, geen zorgen! Langs de routes vind je meer dan 700 "bed & bike" accommodaties: www.bettundbike.de.

De RUHR.TOPCARD De RUHR.TOPCARD is een kaart die gratis toegang biedt tot meer dan 90 attracties en kortingskaartjes bij meer dan 40 bedrijven, waardoor het een voordelige keuze is voor wanneer je een uitgebreid bezoek plant aan het Ruhrgebied en omgeving. Je koopt deze kaart er plekke op heel wat locaties, of online: www.ruhrtopcard.de.

URBANANA Inleiding We bevinden ons intussen in het centrale gedeelte van urbanana, de bruisende regio van de Ruhr in Duitsland. We verkennen enkele van de meest boeiende steden in het hart van dit dynamische gebied. Starten doen we in Dortmund, waar winkelstraten naadloos overgaan in historische pleinen. In Herne beleef je een tijdreis, terwijl het Skulpturenwald Rheinelbe in Gelsenkirchen het transformatieproces van het Ruhr-landschap illustreert, met sculpturen gemaakt van voormalige mijnrestanten te midden van een prachtig natuurgebied. Dit centrale punt van de Ruhr ontdek je best per fiets. Bottrop biedt niet alleen industrieel erfgoed, maar ook attractieparken. We passeren heel wat historische arbeidersnederzettingen die het verleden tot leven brengen. In Oberhausen wachten de Gasspeicher, het Schloss met de Ludwiggalerie en Siedlung Eisenheim. In Essen voorzien we een stadswandeling, en passeren we als hoogtepunt het UNESCO-erfgoed de Zeche Zollverein. Maar we stoppen ook aan Villa Hügel, in historische stadjes als Kettwig en Werden, en ontspannen aan de Baldeneysee. Mülheim an der Ruhr, de Duitse stad van het leer, focust op creativiteit en duurzaamheid. Duisburg charmeert met het contrast tussen historische monumenten en moderne winkels. Lunch aan de getransformeerde Innenhafen en bezoek rondom de stad bezienswaardigheden als Tiger & Turtle Magic Mountain, Rheinpark in Hochfeld en Landschaftspark Duisburg Nord. Düsseldorf biedt een diverse mix aan attracties, van winkels tot 26 musea. Bezoek een middeleeuws paleis in Kaiserswerth of in Schloss Benrath, street art in de alternatieve Kiefernstrasse, en feest met de grootste Japanse gemeenschap van Europa. Geniet van een stadswandeling in Keulen langs historische gebouwen, waaronder de Dom maar ook met hoogtepunten zoals het hippe Belgisches Viertel en opkomende Ehrenfeld. Ben je hier in de juiste periode, dan is de Kerstmarkt of Carnaval zeker de moeite! In Bonn, ooit de hoofdstad van West-Duitsland, ontdek je de Museumsmeile. Kortom, maak je klaar om een ontdekkingstocht te maken door het centrale deel van urbanana, waar elke stad en plek een uniek verhaal te vertellen heeft.

Dortmund

Dortmund - © Shutterstock

De geschiedenis van Dortmund strekt zich uit over meer dan 1000 jaar, met handel als een cruciale drijvende kracht achter haar ontwikkeling. In de 19e eeuw, toen zware

industrie haar intrede deed, groeide de welvaart verder. Mijnen en staalproductie waren de pijlers van de lokale economie. Hoewel de mijnen inmiddels zijn gesloten, blijft de staalindustrie een belangrijke speler in de regio. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Dortmund een strategisch doelwit, wat nog steeds te zien is aan de oude stadsmuur die nu dienstdoet als de huidige ringweg. De sporen van het verleden zijn subtiel aanwezig in het moderne stadslandschap. Het hart van Dortmund vormt nu een labyrint van schilderachtige straatjes, bezaaid met boetiekjes en omgeven door pleinen, monumenten, sculpturen en fonteinen. Dus, als je een pauze wilt nemen van het winkelen, hoef je slechts een paar stappen te zetten om jezelf onder te dompelen in de rijke geschiedenis en cultuur van de stad.

Bovenal straalt Dortmund een gastvrije sfeer uit, wat treffend wordt samengevat in de stadsslogan: "wohlfühlen - einkaufen - geniessen" (je thuis voelen - winkelen - genieten). De stad heeft zich ingezet voor het verminderen van autoverkeer, wat heeft geleid tot gezellige straten en levendige pleinen. Hier vind je moderne architecturale hoogstandjes, zoals de bibliotheek en de RWE-toren, naast oude historische gebouwen die getuigen van een rijke geschiedenis. Zelfs het oude stadhuis heeft een eigentijdse uitbreiding gekregen.

Stadswandeling in Dortmund Aankomst met de auto Start je wandeling vanaf het centraal station van Dortmund (Hauptbahnhof) en parkeer je auto het beste zodra je de kleine ring nadert, bijvoorbeeld bij parking Friedensplatz. Vanaf daar kun je de wandelroute oppakken, die begint en eindigt bij Königswall, in de buurt van het Hauptbahnhof. Vanaf puntje I bevind je je in de buurt van Friedensplatz, waar je zowel het oude als het nieuwe stadhuis kunt zien, die met elkaar zijn versmolten.

Aankomst met de trein Als je vanuit Brussel naar Dortmund wilt reizen, kun je de Thalys nemen naar Essen en daar overstappen op een rechtstreekse trein naar Dortmund. De reistijd van Brussel naar Essen bedraagt ongeveer 2 uur en 45 minuten, en van Essen naar Dortmund is het nog ongeveer 25 minuten met de trein. Je vindt meer informatie over de Thalys op www.b-europe.com en over treinreizen in Duitsland op www.db.de. Vanaf Amsterdam kun je met de ICE-trein in slechts 3 uur en 15 minuten naar Dortmund reizen, met één tussenstop onderweg. Er zijn ongeveer 5 dagelijkse verbindingen beschikbaar. Deze trein heeft ook haltes in Utrecht en Arnhem. Voor meer informatie kun je terecht op www.nshispeed.nl.

• •

Afstand: 4,3 km Begin- en eindpunt: Hauptbahnhof Dortmund (zie locatie op de kaart)

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

Wandelroute Bij het verlaten van Hauptbahnhof Dortmund steek je recht voor je de drukke Königswall over. Aan je linkerkant bevindt zich de bibliotheek (P), terwijl aan je rechts het nieuwe Voetbalmuseum (A, zie hieronder) ziet. Vervolg je weg richting de kerk (C). Op het volgende kruispunt staat je een keuze te wachten. Als je het Dortmunder U (Zentrum für Kunst) wilt bezoeken, sla dan bij de volgende straat rechtsaf naar Schmiedingstraße. Je steekt dan de ringweg over, en het opvallende gebouw van het Dortmunder U is niet te missen. Daarna keer je terug naar de ringweg, ga je kort naar rechts en sla je vervolgens linksaf de Kampstraße in. Direct voor de kerk (C op de kaart) vind je het VVV-kantoor. Voor verdere instructies, lees de tekst onder de beschrijving van de kerk.

Het Nationale Voetbalmuseum in Dortmund, geopend in 2015, is meer dan alleen gericht op Borussia Dortmund. Hoewel deze club een prominente positie heeft in de

Bundesliga, richt het museum zich op alle Duitse voetbalclubs. Voetbal speelt een belangrijke rol in de lokale cultuur van Noordrijn-Westfalen en is een integraal onderdeel van de regionale identiteit. Het museum is een fascinerende bestemming voor voetbalfans en biedt twee afdelingen gewijd aan het nationale voetbalteam en Duitse voetbalclubs. Het is zeer interactief en geschikt voor zowel volwassenen als kinderen.

Voor echte voetbalfans: het Signal Iduna Park net buiten het stadscentrum, ook wel bekend als het "Borosseum", is het grootste voetbalstadion van Duitsland, met een capaciteit van meer dan 80.000 toeschouwers: boek je bezoekje aan Signal Iduna Park online. Nationale Voetbalmuseum // GPS: 51.516518, 7.457897 // www.fussballmuseum.de

Nationale Voetbalmuseum Dortmund - © Shutterstock

 Koop je ticket voor het Nationale Voetbalmuseum online!

Dortmund staat niet alleen bekend om zijn rijke geschiedenis en moderne flair, maar ook als een beroemde bierstad. Historisch gezien en tot op de dag van vandaag is het

een van de grootste bierproducenten in Duitsland. De stad heeft een bloeiende biercultuur, met traditionele brouwerijen en tientallen ambachtelijke bieren om van te genieten.

De Dortmunder U, vroeger de Union Brauerei, huisvest nu het Zentrum für Kunst und Kreativität, gewijd aan hedendaagse kunst uit de 20e en 21e eeuw. Let vooral op de toren, net onder de letter "U", waar op bepaalde tijden bewegende beelden te zien zijn. Dit geeft je al een voorproefje van wat je binnen kunt verwachten. De kunstcollectie van het voormalige Museum am Ostwall is hier opnieuw gepresenteerd, naast talloze wisselende tentoonstellingen, projecten, workshops en evenementen. Het gebouw en veel van de tentoonstellingen zijn vrij toegankelijk. Voor een panoramisch uitzicht bezoek je het uitzichtplatform en het restaurant Brauturm bovenaan: dit is de hoogste pub van Duitsland met een biertuin op 64 meter hoogte. Dortmunder U // GPS: 51.515140, 7.454449 // www.dortmunder-u.de

 Ontdek street art in Dortmund tijdens een Self-Guided Walking Tour.

Dortmunder U - © Shutterstock

De Petrikirche is vooral bekend door een opmerkelijk Antwerps kunstwerk: een 16eeeuws houten hoogaltaar met vergulde figuren, dat vaak wordt aangeduid als het

"gouden wonder van Westfalen." Dit indrukwekkende altaar bestaat uit honderden figuren die zijn ingedeeld in 30 taferelen en heeft buitengewone afmetingen, met een breedte van 7,4 meter en een hoogte van 5,6 meter. Gelukkig werd het altaar voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog in veiligheid gebracht, aangezien de kerk zelf werd verwoest en pas laat werd herbouwd, en voltooid in 1967. Het kunstwerk is zorgvuldig achter glas geplaatst en kan slechts gedeeltelijk worden bewonderd. De meest indrukwekkende kant, de "Festtagsseite," met het "gouden wonder," is te bewonderen vanaf de eerste zondag van oktober tot de week voor Pasen. Ev. Stadtkirche Sankt Petri Dortmund // GPS: 51.514677, 7.461131

Voor de inwoners van Dortmund is 'happenpappen’, een snelle hap, een geliefde traditie. Wurst Willi is dé hotspot voor curryworst in Dortmund en staat bekend als een cult-imbiss. Je herkent dit snacken frietkraam aan de rode parasolletjes op het plein voor de kerk en de rij: aan Wurst Willy is het altijd druk. Bestel er gerust een “Mantaplatte”: een portie curryworst, frietjes en mayonaise. Als je de omweg naar de Dortmunder U hebt overgeslagen, sla dan vlak voor de kerk linksaf de Kampstraße in. Bij het volgende kruispunt zie je aan de linkerkant van de Sparkasse een wat minder bekende beeldengroep. Loop een stukje verder en tussen de struiken verschijnt de beeldengroep genaamd "Kommunikation." Sla hier rechtsaf de winkelstraat in. Vanaf dit punt ben je officieel in het winkelgebied beland, en het zal lastig zijn om hier weer weg te gaan. Aan het einde van deze korte straat sla je rechtsaf de Westenhellweg in, maar meteen daarna linksaf in de Kolpingstraße. Volg deze straat tot het volgende kruispunt. Loop 15 meter rechtdoor en sla dan linksaf de Propsteihof in. Deze binnenplaats, vroeger onderdeel van een klooster, herbergt nog steeds een kerk, naast de pandgang van het voormalige klooster. Wandel daarna terug naar de straat van waar je deze binnenplaats bent binnengestapt. Aan de straat ga je naar links.

Propsteihof - © Shutterstock

De constructie van het Propsteihof en de Propsteikerk nam meer dan 150 jaar in beslag. Oorspronkelijk behoorden ze tot de Broeders Dominikanen: in het jaar 1819

gingen alle kerken in Dortmund over naar het protestantisme, en bleef de Propsteikirche als enige katholiek. Tijdens WO II werden alle kostbare kunstwerken veilig opgeborgen, waardoor we vandaag de dag nog steeds kunnen genieten van het prachtige en uitzonderlijke tafelaltaar gemaakt door Derick Baegert in de 15e eeuw. Dit altaar herbergt ook de oudst bekende afbeelding van Dortmund. De kerk verwelkomt bezoekers dagelijks van 9:00 tot 19:00 uur. Propsteihof // GPS: 51.513084, 7.462129 // www.propsteikirche-dortmund.de

Bij de volgende rotonde ga je rechtdoor over de Hövelstraße. Hier kom je halverwege het gezondheidscentrum van Dortmund tegen: de renovaties aan dit historische gebouw uit de jaren ’50 werden bekroond met de zilveren polis Award, en huist nu een hotel, appartementen, kinderopvang en innovatieve kantoren. Op de top van het Neue Gesundheitshaus zit ook een bekende skybar, ontworpen door Karim Rashid. Ideaal om vanavond af te sluiten. Eenmaal aan het einde van deze straat aangekomen, sla je rechtsaf. Hierdoor kom je op weg naar de Opera en volg je de kenmerkende bocht van het gebouw totdat je bij de voorzijde uitkomt.

Opernhaus - © Shutterstock

Het Opernhaus, ook bekend als het Theater Dortmund , is een veelzijdig gebouw, vergelijkbaar met het Konzerthaus in de Brückstraße.

Hier vinden balletvoorstellingen, opera's, concerten en toneelstukken plaats. Hoewel de traditie van dit culturele centrum teruggaat tot 100 jaar geleden, werd het oorspronkelijke gebouw verwoest. In 1966 werd het huidige gebouw geopend. In 2023 is de Opera Dortmund uitgeroepen tot het beste operahuis van het jaar 2022 door de OPER! AWARD. Opernhaus // GPS: 51.511099, 7.461305 // www.theaterdo.de

Met het operagebouw achter je, vervolg je je weg rechtdoor en steek je de drukke straat over om de Stadtgarten recht voor je te betreden. Bij de ingang van het park tref je een opvallende beeldengroep aan. Links zie je de god van vruchtbaarheid, afgebeeld als een wezen half mens, half bok. Hoewel de uitleg vervaagd is, kan deze in het kort worden samengevat als: "Hij schrok plotseling van een fluitspel en veranderde daardoor in een half mens, half bok." Bij het betreden van het park kies je het pad dat naar links leidt. Hier zie je meteen de "Gauklerbrunnen" fontein.

Ga de trappen bij de fontein omhoog en je zult een verrassend beeldje in het water ontdekken. Let op het imposante gebouw naast het park; dat is het Rathaus, grenzend aan de Friedensplatz.

Gauklerbrunnen - © Shutterstock

De Gauklerbrunnen is een indrukwekkende fontein met een afmeting van maar liefst 40 meter in lengte, 18 meter in breedte en een hoogteverschil van 4 meter. Bovenaan

de fontein wacht een verrassend figuurtje, en daar bevindt zich ook de bron, die wordt gevoed met extra water. Deze fontein wordt gekenmerkt door figuren die het water op speelse wijze laten kronkelen. Het is ongetwijfeld een van de meest prachtige fonteinen in Dortmund, naast de Europabrunnen, die je ook tijdens deze route zult tegenkomen. Gauklerbrunnen // GPS: 51.510699, 7.463523

Nadat je de trappen hebt beklommen, sla je rechtsaf en loop je naar de duiventoren. Bij de duiventoren ga je linksaf en vervolgens bij de eerste gelegenheid weer linksaf. Dit pad leidt je naar het beeld van de Bierkutscher. Loop nu recht door tot je aankomt op de Friedensplatz. In het midden van dit plein staat de Friedenssäule (vredeszuil), terwijl je rechts van je zowel het oude als het nieuwe stadhuis zult zien.

Het beeld van de Bierkutscher herinnert aan Dortmund's rijke bierbrouwerijtraditie. Dit indrukwekkende beeld, dat 2,4 meter hoog is, is een eerbetoon aan de bierdragers

en werd ontworpen door een lokale kunstenaar in 1980. Bierkutscher // GPS: 51.510801, 7.466325

Vervolg je route naar het Rathaus, het administratieve centrum van de stad, waar tal van bestuurlijke diensten zijn gehuisvest.

Op de Friedensplatz , die je verderop bereikt, trekt de Vredeszuil van een Berlijnse kunstenares de aandacht, maar nog opvallender zijn de oude en nieuwe stadhuizen. Het

oude stadhuis dateert van 1899, wat in historisch perspectief niet zo heel oud is. Grenzend aan het oude stadhuis staat een modern gebouw uit 2002. Hier vind je de meeste stadsloketten voor de inwoners. Dit nieuwe deel draagt de naam "Berswordthalle," dezelfde naam als een altaar in de Marienkirche. Het is vernoemd naar de familie Berswordt, die door de jaren heen veel burgemeesters en raadsleden aan de stad heeft geleverd. Friedensplatz // GPS: 51.511697, 7.466752

Vertrek vanaf de ingang van het oude stadhuis en volg de gevel ervan. Ga rechtdoor bij het volgende kruispunt en sla vervolgens de eerste straat linksaf, de Brauhausstraße in. Deze straat leidt je naar de Hanzaplatz, het grote marktplein van Dortmund waar elke zaterdag een markt wordt gehouden. Zodra je op de Hanzaplatz aankomt, ga je naar rechts en betreed je het warenhuis Karstadt, waarna je jezelf weer onderdompelt in de winkelstraten. Neem vervolgens de eerstvolgende straat rechts, die je naar een ander plein brengt: de Alter Markt. Tijdens de zomermaanden is dit plein bezaaid met terrassen, en het staat bekend als de oude markt van Dortmund. Aan de overkant van het plein tref je een fontein aan: de Bläserbrunnen.

Alten Markt - © Shutterstock

De Alter Markt heeft al sinds de 12e eeuw dienst gedaan als handelsplaats, en de "Bläserbrunnen " herinnert aan die historische periode. Dit beeld, ontworpen in 1901,

en de bijbehorende fontein werden oorspronkelijk gebruikt om de paarden van handelaren te laten drinken. Alleen het beeld zelf is nog het originele exemplaar; de fontein en bijbehorende elementen dateren uit 1964. Tot aan de Tweede Wereldoorlog stond hier ook nog het oude raadhuis. Bläserbrunnen // GPS: 51.513947, 7.467151

Vanaf de fontein vervolg je je weg rechtdoor door het smalle straatje, langs de ingang van het Apotheken Museum. Hiermee kom je snel uit op een ander klein plein, waar je de ingang van de Marienkirche zult vinden. Blijf rechtdoor gaan onder het gebouw door en je zult uitkomen op nog een ander plein, met de Europabrunnen.

De Marienkirche is de oudste kerk van Dortmund, die teruggaat tot de 11e eeuw. Het oorspronkelijke bouwwerk was in romaanse stijl, maar in de 14e eeuw werd het

omgevormd tot een gotische kerk. De huidige toren dateert uit 1805 en verving twee bouwvallige torens. Helaas heeft ook deze kerk schade opgelopen tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar de wederopbouw werd voltooid in 1957. Enkele opmerkelijke bezienswaardigheden binnen de kerk zijn het Maria-altaar uit 1420 en het Berswordt-altaar uit 1350. Het Maria-altaar werd gemaakt door een lokale kunstenaar en was oorspronkelijk veel groter (ongeveer 6 meter breed) voordat het in de 18e eeuw werd verkleind. Het toont scènes uit het leven van de beschermheilige Maria. Het Berswordt-altaar is vernoemd naar de geldschieter van dit meesterwerk en valt op omdat de figuren opmerkelijk menselijk zijn, een zeldzaamheid voor die tijd. Pas later zouden de meeste kunstenaars deze techniek beheersen. De Marienkirche is tegenwoordig een protestantse (Evangelische) kerk en is geopend van dinsdag tot vrijdag van 10:00 tot 12:00 uur en van 14:00 tot 16:00 uur, evenals op zaterdag van 10:00 tot 13:00 uur. In de kerk is een flyer beschikbaar die de belangrijkste kunstwerken in het Nederlands toelicht. Marienkirche // GPS: 51.514297, 7.469010 // www.st-marien-dortmund.de

De Europabronnen , vervaardigd uit graniet en brons, zijn in 1989 ontworpen. Opvallend is dat ze niets te maken hebben met Europa, maar eerder met culinair genot.

Rondom deze bronnen heeft zich geleidelijk aan een plein ontwikkeld, dat nu wordt gesierd door cafés, restaurants en ruime terrassen. Dit is ook de locatie waar alle evenementen rond regionale wijnen worden gehouden. Europabronnen // GPS: 51.514279, 7.468695

Bij de Europabrunnen sla je linksaf en nogmaals links, zodat de Marienkirche aan je linkerzijde en de Reinoldkirche aan je rechterzijde zijn.

De Reinoldkirche, de hoofdkerk van Dortmund, staat hier al sinds de 13e eeuw, maar werd na de Tweede Wereldoorlog herbouwd. Een klok van de verwoeste kerk hangt nog

steeds bij de ingang van de kerk, maar alle klokken werden in 1956 vervangen. Net als de Marienkirche is dit een protestantse kerk (Evangelisch) vernoemd naar de beschermheilige van de stad, de heilige Reinold. Op zaterdag kun je tussen 12:00 en 15:00 uur de toren beklimmen. Er zijn 207 treden, maar het uitzicht over de oude stad maakt de klim de moeite waard. Er is ook een glazen gebouw aan de kerk toegevoegd, als onderdeel van een kunstproject tijdens Dortmunds Culturele Hoofdstad. Dit gebouw draagt de naam "LichtKunstRaum" en benadrukt het thema "Licht en Kerk". De kerk is dagelijks geopend van 10:00 tot 18:00 uur. Reinoldkirche // GPS: 51.514691, 7.467346

Reinoldi - © Shutterstock

Je komt uit in de beroemde winkelstraat Westenhellweg. Loop in deze winkelstraat totdat je aan je rechterkant een korte doorgang ziet.

De Westenhellweg is een van Duitslands meest prominente en gerenommeerde winkelstraten. Met ongeveer 250 winkels staat deze straat bekend om haar uitgebreide

en diverse aanbod. Vergeet niet om ook de zijstraten te verkennen, want daar vind je nog meer interessante winkels. Tijdens je wandeling kom je ook langs de Krüger Passage, een doorgang met Jugendstil-elementen die oorspronkelijk verlicht werd door een indrukwekkende koepel. Westenhellweg // GPS: 51.514428, 7.461563 Krüger Passage // GPS: 51.514670, 7.465703

Krüger Passage - © Shutterstock

Aan het einde van de straat, bij de Kampstraße, sla je rechtsaf. Tijdens de zomermaanden vind je hier een mini-strand en speeltuinen. Neem de eerste straat links: dit is de Brückstraße, een levendige straat waar veel jongeren samenkomen. In deze straat zijn er ongeveer 30 kledingwinkels die zich specifiek richten op jongeren onder de 25 jaar. Daarnaast zijn er ook maar liefst 130 cafés en restaurants te vinden. Als je verder loopt, kom je op een punt waar je kunt kiezen tussen links- of rechtsaf. Kies voor de linkerweg, tot bij de RWE-toren, het hoogste gebouw in Dortmund met een hoogte van 91 meter. RWE

is een energiebedrijf dat hier zijn hoofdkantoor heeft met ongeveer 600 werknemers. Verderop langs de weg is er het Museum für Kunst und Kulturgeschichte te vinden.

Er zijn verschillende afdelingen in het Museum für Kunst und Kulturgeschichte . Je kunt er bijvoorbeeld meer te weten komen over de rijke geschiedenis van de stad. Er is

ook een afdeling over hoe boeren en aanhorigen zo'n 200 jaar geleden in Westfalen leefden. Veel bezoekers komen echter voor de belangrijke kunstschatten die dit museum bevat. Je vindt er kunst van de oudheid tot nu. Het museum is gesloten op maandag en zaterdagochtend. Museum für Kunst und Kulturgeschichte // GPS: 51.516701, 7.463931 // www.museendortmund.de/mkk

RWE-toren & bibliotheek- © Shutterstock

Vervolg je wandeling rechtdoor in de richting van de RWE-toren en ga dan verder naar de bibliotheek, dat grote gebouw recht tegenover het station. Hier eindigt deze wandeling door Dortmund.

De bibliotheek, voluit "Stadt- und Landesbibliothek ", is ontworpen door de Zwitserse architect Mario Botta en werd geopend in 1999. Dit indrukwekkende gebouw herbergt

niet alleen een omvangrijke collectie boeken van deze regio, maar ook meer dan 1 miljoen boeken en datadragers. Naast historische documenten en handgeschreven boeken staat het bekend om zijn uitgebreide elektronische databank. Stadt- und Landesbibliothek // GPS: 51.516728, 7.461562 // www.bibliothek.dortmund.de

 Op zoek naar een hotel in Dortmund? Klik hier voor speciale aanbiedingen.

Duisburg 16

Eeuwenlang verbonden met de Rijn, werd Duisburg in de 14e eeuw een Hanze-stad. Veranderingen in de rivierloop en slibvorming brachten economische verschuivingen.

Met centraal nog steeds een haven, was de stad in de negentiende eeuw het middelpunt van industrialisatie, met veel kolen- en staalindustrie: momenteel vind je er nog steeds de grootste binnenhaven van Europa. Duisburg is de stad waar de Rijn en de Ruhr samenkomen. De charme van Duisburg ligt nu in het contrast tussen historische monumenten en moderne winkels. Ondanks dat sommige delen een wat droevige indruk kunnen geven, heeft het centrum van Duisburg zeker heel wat hoogtepunten. Centraal liggen zowel de historische markt als de getransformeerde Innenhafen, met horeca, musea en industriële verwijzingen. Ook aan de rand van de stad zijn een aantal bezienswaardigheden en multiculturele wijken te ontdekken. Tiger & Turtle Magic Mountain, een kunstinstallatie buiten de stad, biedt een uniek uitzicht. Rheinpark in Hochfeld, langs de Rijn, is een uitgestrekt park met graffiti, sportfaciliteiten en een strand. In het Landschaftspark Duisburg Nord, een voormalig industrieel terrein, ontdek je nu natuur, avontuur en cultuur.

Stadswandeling in Duisburg Afstand: 5,8 km • Beginpunt: Duisburg Hbf (zie locatie op de kaart) • Eindpunt: Innenhafen Duisburg (zie locatie op de kaart) •

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

Onze wandeltocht begint bij het station Duisburg Hbf, dat niet alleen regionale maar ook internationale treinverbindingen biedt. Dit gebouw, met moderne elementen en

historische details uit 1846, ondergaat momenteel een uitgebreide renovatie tot 2028, na beschadiging tijdens de Tweede Wereldoorlog en diverse vernieuwingen. Duisburg Hbf // GPS: 51.431666, 6.776365

Ontdek op vijf verdiepingen van 2700 vierkante meter de tentoonstelling "Lijnen van stille schoonheid" in het DKM Museum. Sinds 2009 onthult deze tentoonstelling de

privécollectie van DKM met meer dan 5000 jaar kunst, cultuur en mystiek uit Oost-Azië, Gandhara, Iran en het oude Egypte. Het museum brengt ook moderne kunst sinds de jaren 1960 en klassieke en hedendaagse fotografie tot leven. Museum DKM // GPS: 51.429043, 6.770125 // www.museum-dkm.de

Lehmbruck Museum - © Dreamstime

Het Lehmbruck Museum toont fantastische beeldhouwwerken uit de 20e en 21e eeuw, waaronder werken van de moderne beeldhouwer Wilhelm Lehmbruck.

Ontworpen door zijn zoon, architect Manfred Lehmbruck, opende het museum in 1964 met een opvallende glazen hal. Naast sculpturen van René Magritte en Käthe Kollwitz, vind je er ook de opvallende VW Kever "Sky Car" van Geoffrey Hendricks. Vergeet niet het Immanuel Kant-park te bezoeken, waar je gratis toegang hebt tot extra werken. Lehmbruck Museum // GPS: 51.429947, 6.766255 // www.lehmbruckmuseum.de

Theater Duisburg - © Dreamstime

Het Theater Duisburg , gebouwd in 1912, is een opvallend gebouw in neoclassicistische stijl met meer dan duizend zitplaatsen. Beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog,

werd het vanaf 1946 herbouwd. Als thuisbasis voor de Deutsche Oper am Rhein, het Ballett am Rhein en de Duisburger Philharmoniker, biedt het theater een gevarieerd programma. Zonder eigen toneelgezelschap verwelkomt het regelmatig gastvoorstellingen van grote Duitstalige theaters. Op de gevel prijkt een citaat uit Friedrich Schillers "Hüldigung der Künste". Theater Duisburg // GPS: 51.435174, 6.771024 // www.theater-duisburg.de

Duisburg is een geweldige stad voor wie graag shopt, vooral in de hoofdwinkelstraat,

Königstraße, met vlak bij het overdekte winkelcentrum Forum Duisburg. Hier vind je

heel wat bekende kledingwinkels. De met bomen omzoomde straat strekt zich uit van het centraal station tot aan de binnenhaven, dus er is volop keuze! Königstraße // GPS: 51.433052, 6.769740

Stadhuis Duisburg - © Dreamstime

Loop verder naar de Mercatorbrunnen , ter ere van de beroemde Vlaamse cartograaf Gerardus Mercator. In 1585 publiceerde hij zijn eerste atlas in Duisburg, waarin hij

onder andere zijn revolutionaire Mercatorprojectie presenteerde. Deze projectie was baanbrekend voor zeevaarders die de kortst mogelijke route wilden vinden voor hun koopvaardijschepen. Het stadhuis van Duisburg heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. In 1902 kwam een nieuw gebouw in de stijl van de renaissance. Hoewel het tijdens de Tweede Wereldoorlog aanzienlijke schade opliep, werd het stadhuis uiteindelijk met enkele wijzigingen

gerestaureerd. De Burgplatz is nog steeds het historische centrum van de stad, met verderop ook het Dreigiebelhaus, dat teruggaat tot 1525: het is het oudste nog bestaande woonhuis in Duisburg. Burgplatz // GPS: 51.435352, 6.761498 Dreigiebelhaus // GPS: 51.437082, 6.765260

Die historische waarde merken we ook aan de Salvatorkirche, waarvan delen dateren uit de 9e eeuw en het dus een van de oudste gebouwen in Duisburg is. Deze laatgotische

kerk staat op de plaats van een eerdere Paltskerk, en is de oude stadskerk van Duisburg. In 1594 werd Mercator hier begraven; hij woonde en werkte in de directe omgeving van de kerk. Helaas liep de Salvatorkirche op 13 mei 1943 ernstige schade op als gevolg van een verwoestende bomaanslag. De kerk werd tot 1960 volledig herbouwd. Salvatorkerk // GPS: 51.435922, 6.761334

Alter Markt - © Dreamstime

Verder is de Archeologische Zone Oude Markt een must-see. Deze zone onthult de geschiedenis van de stad met heel wat informatieborden. Mis de replica van de oude

markthal niet: hiervoor zijn de contouren van het oude gebouw gereconstrueerd om inzicht te geven in de architectuur van die tijd. De opgravingslocatie werd voor het eerst geopend in 1980 nadat tijdens bouwwerkzaamheden de overblijfselen van oude delen van het gebouw waren ontdekt. De archeologische zone strekt zich uit van Alter Markt tot de Burgplatz. Archäologische Zone - Alter Markt // GPS: 51.435438, 6.760225

Ontdek Duisburgs geschiedenis in het Cultuur- en Stadshistorisch Museum , met de Mercatorschatkamer, archeologische vondsten, en Köhler-Osbahr's munten- en

antiekverzameling. In een voormalige graanmolen aan de binnenhaven biedt het museum doorlopende presentaties en speciale tentoonstellingen. Leer meer over de cartograaf in de Mercatorschatkamer, inclusief zijn beroemde kaarten en globepaar. Het Museum Stad Königsberg, in hetzelfde gebouw, werpt licht op kunst, geschiedenis, wetenschap, en literatuur in Königsberg – nu kaliningrad in Rusland, dat een stedenpartnerschap heeft. Cultuur- en Stadshistorisch Museum // GPS: 51.437205, 6.761731 // www.stadtmuseum-duisburg.de

We gaan langs de oude stadsmuur van Duisburg, gebouwd in de 12e eeuw. Door de gunstige ligging bij de samenvloeiing van de Ruhr en de Rijn, en aan de

Westfaalse Hellweg (een middeleeuwse handelsroute tussen de Rijn en de Elbe), groeide Duisburg uit tot een belangrijk handelscentrum. De stad had dus bescherming nodig, vooral na plunderingen door Vikingen in de 9e eeuw. Stadsmuur // GPS: 51.437895, 6.763482

Oude stadsmuur - © Dreamstime

We wandelen door de Garten der Erinnerung , een stadspark van 3 hectare op de voormalige locatie van het Spar-distributiecentrum. Na de Tweede Wereldoorlog

trokken veel industrieën weg, wat de sanering van het gebied inluidde. Het park werd ontworpen door land art-kunstenaar Dani Karavan, de Israëlische kunstenaar bekend om zijn land art-werken. Hij integreerde elementen van de binnenhaven in het park, waaronder overblijfselen van de voormalige fabriekshallen en havenbedrijven, zoals het trappenhuis van het oude graanoverslagbedrijf Ludwigsturm. Garten der Erinnerung // GPS: 51.439056, 6.765739

Museum Küppersmühle für Moderne Kunst - © Dreamstime

Breng zeker een bezoek aan het Museum Küppersmühle für Moderne Kunst (MKM) in een voormalige graansilo voor een unieke kunstervaring, met een mix van industriële

cultuur en modern minimalisme. In het levendige hart van de binnenhaven biedt het museum, na een uitbreiding in 2021 door Zwitsere architecten Herzog & de Meuron, een gevarieerd tentoonstellingsprogramma en ongeveer 300 werken vanaf de jaren '50. De opvallende rode bakstenen gevel, historische silo's, trappentorens, en kleurrijke kunstwerken in een strak wit interieur maken het een speciaal bezoek. Museum Küppersmühle für Moderne Kunst (MKM) // GPS: 51.441315, 6.774673 // www.museum-kueppersmuehle.de

Innenhafen Duisburg - © Dreamstime

Aan de overkant van het water zie je de grootste binnenhaven van Europa , die een cruciale rol speelde in de industriële ontwikkeling van de stad. De binnenhaven

ontstond nadat het industriële centrum zijn verbinding met de Rijn verloor. Met een oppervlakte van 89 hectare omvat het gebied nu vrachtverkeer, horeca en woon- en werkruimtes. De “voormalige broodmand van Europa” bevat heel wat oude graanmolens. Je geniet van het uitzicht ervan op een van de sfeervolle terrasjes langs het water, aan de promenade met historische en moderne architectuur en verschillende musea. Je kan terugwandelen over de Buckelbrücke, een unieke voetgangers- en fietsbrug: het is 's werelds enige booghefbrug van staal die kan worden opgetild. Je kan een havenrondvaart boeken met de Weisse Flotte aan de Schwanentorbrücke, waarbij je zicht krijgt op de binnenhaven, historische pakhuizen en de kanaalarmen vanop het water zelf. Innenhafen Duisburg // GPS: 51.440360, 6.765379 Weisse Flotte Duisburg // GPS: 51.436001, 6.758435 // www.hafenrundfahrt.nrw

 Op zoek naar een hotel in Duisburg? Klik hier voor speciale aanbiedingen.

Düsseldorf

Düsseldorf heeft een diverse mix aan toeristische attracties te bieden. Van een rijk aanbod aan winkels tot een gevarieerd cultureel landschap met 26 musea, meer dan

100 kunstgalerijen, een operagebouw, 7 kerken (waaronder de scheve toren van de St. Lambertusbasiliek), hypermoderne architecturale hoogstandjes, verborgen juweeltjes en een bruisende Rijnoeverpromenade. Wat ooit een eenvoudig vissersdorp was, is nu uitgegroeid tot een metropool. Het culinaire aanbod is indrukwekkend, met maar liefst 5 stadsbrouwerijen en een overvloed aan cafés, bierhuizen en kroegen. Düsseldorf beweert de langste bar ter wereld te hebben, wat het een paradijs maakt voor levensgenieters. Bovendien staat de stad wereldwijd bekend als een mode- en shoppingbestemming, met internationale merken gevestigd op de luxe boulevard Königsallee en de chique Kö-Bogen. Groen is nooit ver weg, met 15 parken verspreid over de stad en drukbezochte oevers langs de Rijn. Joggers en wandelaars vullen de parken en de Rijnoeverpromenade bij mooi weer. De Altstadt van Düsseldorf is uniek doordat bijna alle bezienswaardigheden binnen een vierkante kilometer te vinden zijn. Een stadswandeling biedt de mogelijkheid om Düsseldorf in één keer te verkennen, met uitbreidingsopties naar de Medienhafen of groene en kunstzinnige gebieden. Voor degenen die liever op een rustiger tempo verkennen, is het ook mogelijk om de wandeling over meerdere dagen te verspreiden. Excursies buiten het stadscentrum zijn gemakkelijk te plannen met het openbaar vervoer of per fiets, met opties zoals het middeleeuwse Kaiserswerth en het prachtige Benrath Schloss. Tel daarbij het flaneren langs de Rijnoeverpromenade, ontspannen op terrasjes aan de Rijn, het bruisende nachtleven en de overvloed aan parken: dan besef je dat Düsseldorf je heel wat te bieden heeft. Düsseldorf is gemakkelijk bereikbaar met de auto of trein, waardoor de hoofdstad van de deelstaat Nordrhein-Westfalen de ideale bestemming is om te verkennen.

Stadswandeling in Düsseldorf Milieusticker? Düsseldorf behoort ook tot de steden waar een milieuvignet vereist is in de milieuzone. Voor meer details verwijzen we naar deze pagina: www.reisroutes.be/blog/reisinfo/milieustickers-ecovignettenduitsland/

Openbaar vervoer Met het efficiënte Rheinbahn-netwerk kun je gemakkelijk en snel door de stad reizen. Handige ticketautomaten zijn te vinden bij de meeste haltes, trams en bussen, waardoor je slechts één ticket nodig hebt. Voor een voordelige combinatie van openbaar vervoer en toeristische attracties kun je de DüsseldorfCard aanschaffen. Voor slechts €9 (geldigheid van 24 uur) kun je onbeperkt gebruik maken van bussen, metro's en trams, inclusief gratis toegang tot verschillende musea (hoewel niet de belangrijkste van de stad). Daarnaast krijg je kortingen op bepaalde toeristische attracties, opera-, theater- en variétévoorstellingen. Een ticket met een geldigheid van 48 uur kost €14. Meer informatie is verkrijgbaar bij de Dienst Toerisme of via www.duesseldorf-tourismus.de. Het netwerk zelf is zeer gebruiksvriendelijk, met de hoofdlijn van noord (Krefeld) naar zuid (Benrath). Diverse lijnen maken gebruik van deze hoofdas. Om moeiteloos naar de Altstadt te reizen, kun je de U74, U76 en U77 nemen, met handige overstapmogelijkheden bij de haltes Heinrich-Heine Allee en Düsseldorf Hauptbahnhof. Voor meer informatie en een overzichtsplan van het netwerk kun je terecht op www.rheinbahn.de. Voor gasten van het Novotel City West, Niederkasseler Lohweg 179, is de U77 op slechts 50 meter van het hotel handig, met als eindhalte am Seestern. Let op dat deze lijn tot 18.00 uur rijdt. Na 18.00 uur kun je de U74 nemen, op slechts 5 minuten lopen van het hotel.

Fietsverhuur In Düsseldorf zijn er diverse mogelijkheden om fietsen te huren, en onze keuze viel op de verhuurservice van Radstation. Er zijn twee locaties beschikbaar: aan de achterzijde van het Centraal Station (Hauptbahnhof) en op de Apolloplatz. Een handige tip: voor de sportievelingen die de twee excursies buiten de stad liever per fiets dan met het openbaar vervoer willen doen, is het huren van een fiets voor 24 uur ideaal. Op die manier kun je

op je eigen tempo en volgens je eigen planning genieten van de uitstap naar Kaiserwerth en Benrath. Tarieven en aanvullende informatie zijn te vinden op www.radstation-duesseldorf.de.

• •

Afstand: 13 km Begin- en eindpunt: Königsallee, kruispunt met Steinstraße (zie locatie op de kaart)

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

Wandelroute Neem de tram naar de U-halte Königsallee-Steinstraße. Volg de aanwijzingen richting Königsallee, neem de roltrap omhoog en je staat direct op een brug halverwege de Königsallee. Na een eerste blik op deze brede boulevard, gescheiden door een gracht, kun je langs de talloze winkels wandelen. Loop dan terug naar de brug waar je uit de metro kwam (kruispunt Königsallee met Steinstraße) om je wandeling te beginnen.

De Königsallee is een topattractie in Düsseldorf, bekend als de meest prominente en drukst bezochte straat van de stad – we noemen het Kö, of Parijs aan de Rijn. Het is een

boulevard van meer dan 1 km, bezaaid met exclusieve winkels, omgeven door platanen en kastanjebomen, en doorkruist door de Kö-Graben, waar de Düssel door stroomt. De Königsallee kan worden opgesplitst in twee delen: het westelijke deel met voornamelijk ban kgebouwen en het oostelijke deel waar het geld rolt. Hier vind je exclusieve boetieks van wereldberoemde modemerken, naast andere winkels, juweliers, parfumerieën, restaurants, kunstgalerijen, hotels en talloze terrasjes. Het is een ware "m'as-tu-vu" laan. Verbaas je dus niet als je een Bentley of Jaguar langzaam voorbij ziet rijden. Bruggetjes over de Kö-Graben leiden je langs kunstwerken zoals de Tritonfontein, een beeldenfontein van de Griekse zeegod Triton, gebeeldhouwd door Frederick Coubillier, te vinden aan het noordelijke uiteinde van de Königsallee.

Als je budget niet toestaat om hier te winkelen, biedt het bewonderen van etalages van indrukwekkende winkels enige troost. Doordeweeks en op zaterdag is het behoorlijk druk, maar op zondag kun je rustig wandelen of fietsen langs het fietspad langs de Düssel, hoewel de winkels dan gesloten zijn. Leuk detail: de oorspronkelijke naam van deze rijke straat was de Kastanienallee, maar na een koninklijk welkom met … paardenvijgen in 1848, veranderde het stadsbestuur de naam in Königsallee om het goed te maken met het koningshuis. Königsallee // GPS: 51.223026, 6.779299

Königsallee - © Dreamstime

Met de metro-uitgang achter je steek je de brug over de stadsgracht over, de Benrather Straße op. Aan je linkerhand valt de strakke gevellijn van het grijze Commerzbank-gebouw op, dat bijna doet denken aan de Oost-Duitse bouwstijl. Tegelijkertijd zie je hier ook hypermoderne winkelgebouwen. Verderop kom je al snel bij de Carlsplatz, waar van maandag tot en met vrijdag dagelijks een markt wordt gehouden.

Op Carlsplatz is het van maandag tot en met vrijdag altijd gezellig druk dankzij de levendige markt die zich afspeelt onder gedeeltelijk overdekte gangen. Voor velen in

Düsseldorf is een bezoekje aan Carlsplatz een dagelijkse routine. Naast de gebruikelijke marktproducten vind je er tal van kraampjes met heerlijk eten. Carlsplatz // GPS: 51.223093, 6.774233

Brood is zo diep geworteld in de Duitse cultuur dat het op de lijst staat van Immaterieel Cultureel Erfgoed van Unesco. Meesterbakker Josef Hinkel noemt zijn Bakkerij Hinkel "The Bread-Lover's Bakery", wat betekent dat je kunt kiezen uit meer dan 60 soorten brood, koekjes en gebak. Er is een filiaal op Mittelstraße 25, een paar stappen van de Carlsplatz, of op Hohe Straße 31, een blok in de tegenovergestelde richting: www.baeckerei-hinkel.de.

Carlsplatz - © Dreamstime

Iets meer dan 100 meter verder kom je op een pleintje, Maxplatz genaamd, met recht voor je de St. Maximiliankirche.

De St. Maximiliankirche bevindt zich op Maxplatz, de op één na oudste wijk van Düsseldorf. Een fontein voor de kerk toont beelden van invloedrijke historische figuren

die ooit in Düsseldorf hebben geleefd, zoals Heinrich Heine, Jan Wellem, Napoleon, en anderen. Oorspronkelijk was hier in de 17e eeuw een kloosterkerk, die in de eerste helft van de 18e eeuw in laatbarokke stijl werd omgebouwd tot een volwaardige kerk. De kerk is gewijd aan de heilige Maximilianus van Lorch ter ere van hertog Maximilianus I. Dankzij talrijke muziekuitvoeringen heeft de kerk grote naamsbekendheid verworven. Het interieur is bijna volledig origineel en indrukwekkend, met een opmerkelijke preekstoel, zitbanken en altaar. De vensterramen aan de rechterzijde bij het binnenkomen zijn uniek in een kerk. Maxplatz // GPS: 51.223317, 6.771438

Tip: Overweeg om de Medienhafen-wandeling toe te voegen op Maxplatz om te ontsnappen aan de drukte van de Altstadt en te genieten van de rust en het uitzicht in Medienhafen. Je kunt ook doorgaan met de stadswandeling vanaf de St. Maximilian Kirche.

Medienhafen-wandeling Begin met de St. Maximiliankirche aan je rechterzijde en loop over het pleintje met rode kiezelsteentjes (Orangeriestr). Achter enkele bomen zie je het standbeeld van de Mariën Saule. Ga naar de rechterhoek van het pleintje de Bäckerstraße in en volg deze straat recht naar de Rijn. Steek over naar de wandelpromenade en daal de trappen af bij lantaarnpaal nr. 136.

Medienhafen is een trendy wijk die naadloos is geïntegreerd in het oude havengebied, waar de Rijn een grote bocht maakt. Hier, te midden van moderne architectuur,

waaronder de opvallende "dansende" Gehry-gebouwen, vind je terrassen, een rustige jachthaven, interessante gevels en de prominente Rheinturm. Reken op minstens 3 uur extra (zonder een bezoek aan de Rheinturm). In vroegere tijden bruiste dit gebied van havenactiviteiten tot de jaren zeventig van de 20e eeuw. Met de verschuiving naar wegtransport voor goederen veranderde het beleid en kreeg de omgeving een nieuwe bestemming. Moderne gebouwen schieten hier als paddenstoelen uit de grond, wat getuigt van de dynamiek van dit stadsdeel. Bijna altijd is er wel ergens een bouwplaats waar hippe constructies verrijzen of waar oude havenstructuren worden

geïntegreerd in het vernieuwende decor. Zelfs de kaaimuren, ronde meerpalen en kranen vallen onder monumentenzorg. Veel media- en reclamebedrijven hebben hier nu hun kantoren, naast mode- en designfirma's. Architectenbureaus hebben bijgedragen aan de internationale bekendheid van Medienhafen. 's Avonds komt de buurt tot leven met restaurants, bistro's, bars en discotheken. Medienhafen // GPS: 51.222814, 6.768823

Medienhafen - © Dreamstime

Volg nu de Rijn naar links. De imposante Rheinturm nodigt uit om dichterbij te komen. Onder je voeten rijden auto's onbekommerd door de Rheinufertunnel, iets waar je waarschijnlijk niets van merkt. Loop door tot je bij een eenvoudig modern gebouw komt, gemarkeerd met KIT.

Hoewel KIT (Kunst im Tunnel) van buitenaf niet opvalt langs de Rijnoeverpromenade, herbergt het beneden in de 140 meter lange ongebruikte schacht van de

Rheinufertunnel kunstwerken van jonge kunstenaars en afgestudeerden van kunstacademies. Sinds 2007 worden hier jaarlijks vier verschillende exposities gehouden.

Boven de grond bevindt zich het KIT-Cafe, waar je tegen betaalbare prijzen kunt eten en drinken. Maandags is het gesloten. Meer informatie op www.kunst-im-tunnel.de. Loop verder langs de Rijnoeverpromenade onder de Rheinkniebrücke door. Aan je linkerzijde zie je het Apollo-varietétheater. Verder naar links bevindt zich een van de twee locaties van Radstation (de andere is "am Hauptbahnhof", het hoofdstation), waar je fietsen kunt huren. Aan je rechterzijde zie je de opvallende gebouwen van de Landtag met daarachter de Rheinturm. KIT (Kunst im Tunnel) // GPS: 51.221120, 6.767860 // www.kunst-im-tunnel.de

KIT - © Dreamstime

In de gebouwen van de Landtag zetelt het deelstaatparlement. Opvallend zijn de vele ronde vormen en het gebruik van glas, waarmee transparantie in het beleid wordt

benadrukt. Misschien kun je door de glazen wand zelfs parlementsleden aan het werk zien of geluk hebben dat een politicus wordt geïnterviewd op de vaste tv-interviewplatforms. Landtag // GPS: 51.218650, 6.763420

Je kunt er niet omheen: de 234 meter hoge Rheinturm, het hoogste gebouw in Düsseldorf. Op de top bevinden zich paraboolantennes die dienst doen als zendmast.

Het is niet alleen functioneel maar ook architectonisch aantrekkelijk. Op de zijkant lees je een digitale klok. Boven op de schacht bevindt zich een glazen platform waar je op twee verschillende hoogtes kunt dineren. Er is een zelfbedieningsrestaurant op 168,5 meter met een schitterend uitzicht, en als het weer helder is, kun je zelfs de Keulse Dom en de heuvels van het Bergische land zien. Wil je een unieke ervaring, bezoek dan het hoger gelegen Restaurant Top 180 (exact op 172,5 meter), dat in één uur volledig om zijn as draait. Toegang is tegen betaling. Rheinturm // GPS: 51.217930, 6.761800 // www.rheinturm.de

Vervolg je weg op het wandelpad tussen de grasperken tot je bij een jachthaventje komt. Iets verder aan je linkerkant passeer je het WDR Funkhaus, de omroepgebouwen van de West-Duitse televisie voor de deelstaat Nordrhein Westfalen. Net voorbij kom je aan drie opvallende "dansende" gebouwen, de Gehry Bauten.

De Gehry-gebouwen behoren tot de meest opvallende architectonische hoogstandjes van Düsseldorf. Ontworpen door de Canadees-Amerikaanse architect Frank O. Gehry,

werden de drie gebouwencomplexen tussen 1997 en 1999 gebouwd. Ze zijn inmiddels een van de symbolen van Düsseldorf geworden. Met hun grillige vormen en kleurrijke materialen zijn het opvallende asymmetrische sculpturen. Het middelste gebouw heeft een gevel in metaalkleuren van roestvrij staal, waardoor het de andere twee gevels van witte en rode baksteen weerspiegelt. De dansende gebouwen dienen als kantoorruimtes. Gehry-gebouwen // GPS: 51.216394, 6.759113

Loop voorbij de Gehry-gebouwen langs de oude havengebouwen en kranen tot je bij de brug met de witte kubusblokken komt. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht op het kleurrijke gebouw in de achtergrond.

Gehry gebouwen - © Dreamstime

Met zijn 2200 glazen panelen lijkt het Colorium op een hoge blokkendoos, en de overhellende dakconstructie maakt het extra bijzonder. Ontworpen door de Britse

architect William Alsop Allen, is het gebouw nu een hotel sinds 2013. Aan de gevel zie je de gekleurde Ratschlagfiguren. Deze Düsseldorfse figuren verschijnen her en der in veel kleuren en verwijzen naar de radslag die kinderen maakten als uiting van blijdschap na de gewonnen slag van Worringen (1288). Op het einde van deze Hafenspitze vind je ook de opvallende keivormige Pebble’s Terrasse, de bar van het Hyatt Regency ernaast. Colorium // GPS: 51.215110, 6.750190

Dit markeert het einde van de uitgebreide wandeling naar Medienhafen. Keer nu terug naar punt C op de kaart om de stadswandeling vanaf de St. Maximiliankirche voort te zetten.

Vervolg stadswandeling Bij de ingang van de St. Maximiliankirche kijk je uit op het museum Hetjens Deutsches Keramikmuseum (het hoekgebouw). De ingang bevindt zich 50 meter verder, ga daarvoor de Schulstraße in (verboden rijrichting).

Het Hetjens-Museum Deutsches Keramikmuseum is het enige museum ter wereld dat de volledige geschiedenis van keramiekkunst herbergt, van het prille begin tot

heden. De unieke collectie, nagelaten door de in Düsseldorf geboren Laurenz Heinrich Hetjens in 1906 via testament, omvat keramiek uit Europa, Oost-Azië en Afrika; Hetjens-Museum Deutsches Keramikmuseum // GPS: 51.223843, 6.771086 // www.duesseldorf.de/hetjens

Na het bezoek aan het Hetjens Museum keer je terug naar de St. Maximiliankerk. Vervolg je weg via de Hafenstraße. Een beetje verder op de hoek zie je de Löwensenf-Senfladen. Pittige mosterd met het herkenbare leeuwenlogo is een symbool van Düsseldorf. De mosterd wordt na meer dan 120 jaar nog steeds volgens het originele familierecept gemaakt. In de mosterdwinkel (GPS: 51.224150, 6.772350) bevindt zich een echt mosterdmuseum over de mosterdcultuur, waar je de gekste soorten mosterd (kokoscurrymosterd of glühweinmosterd, iemand?) kunt proeven en ervaren: www.loewensenf.de. Loop steeds rechtdoor en je belandt vanzelf in de autovrije Wallstraße. Aan het einde kom je bij een kruispunt (Heinrich Heine Square). Stap nog 50 meter rechtdoor tot je op een pleintje komt met een kiosk en waar de weg naar links afbuigt. Aan je rechterzijde staat het Wilhelm Marx Haus.

Het Wilhelm

Marx Haus was het allereerste flatgebouw ooit opgetrokken in

Duitsland, gebouwd tussen 1922 en 1924, geheel in baksteen. Neem een kijkje op de

binnenplaats, een idyllische plek met enkele grote terrassen en tot laat in de namiddag een "openluchtzonnebank". Wilhelm Marx Haus // GPS: 51.224150, 6.772350

Het Carsch Haus lijkt een schijnbaar gewoon warenhuis, maar met een bijzonder verhaal. Het prachtige neo-klassieke gebouw (geopend in 1915) moest wijken voor de

aanleg van de metro, maar er kwam verzet vanuit de vereniging van monumentenzorg.

Met succes, want het beleid besloot de gevel steen voor steen af te breken en vervolgens op 23 meter afstand van de oude locatie opnieuw op te bouwen. Maar er is hier meer metrogerelateerde nieuws: ondergronds vind je sinds 2016 het langgerekte, ondergrondse kunstproject Wehrhahn-Linie. ‘Verstopt’ in de zes drukke metrostations van de ruim 3 km lange U-Bahn hebben kunstenaars elk station omgevormd tot naar hun visie, door middel van schilderkunst tot sculpturen en interactieve installaties. Neem dus zeker de trapjes naar de halte Heinrich-Heine-Allee U: hier spits je beter je oren. Kunstenaar Ralf Brög ontwierp drie nieuwe ingangen voor het station, als locaties voor geluidscomposities. Elk heeft een hoogwaardig geluidssysteem en biedt unieke luisterervaringen. Meer info over de kunstwerken in de andere stations vind je hier: www.wehrhahnlinie-duesseldorf.de Carsch Haus // GPS: 51.225003, 6.775788 Wehrhahn-Linie // GPS: 51.225341, 6.776239

Wehrhahn-Linie - © The Media Bay

Stap de autovrije Flingerstraße door tot het einde om uit te komen aan de Obergärige Hausbrauerei

Uerige (GPS: 51.224993, 6.772167): elke Düsseldorfer zal je hier naartoe leiden. Het bruine bier drink je uit dunne, kleine glazen. De obers, bekend als Köbes (afgeleid van de naam Jakob), voegen een vleugje kurkdroge humor toe aan de ervaring. Recht tegenover de brouwerij vind je Killepitsch, een kruidenlikeur met 42% alcohol, gemaakt door Peter Busch. Deze bloedrode likeur bevat een mix van 90 soorten fruit, bessen, kruiden en specerijen. De naam verwijst naar een oorlogslegende waarin vrienden Wili Busch en Muller Schlosser een belofte deden om een schnaps te maken waarvan het water je in de mond loopt, als ze de oorlog overleefden. Killepitsch kwam dus in de jaren vijftig op de markt, en hoort bij Düsseldorf. Je kunt het eens proberen in het huis naast de winkel, waar je in proeflokaal Et Kabuffke een shotje door het raam bestelt.

 Boek je bierwandeltocht door Düsseldorf online!

Na je drankje keer je op je stappen terug: houd je aandacht scherp, want je moet op zoek naar de Schneider Wibbel Gasse.

Schneider Wibbel Gasse - © The Media Bay

Een onopvallend steegje (met straatnaambordje) in de Flingerstraße, dat is de

Schneider Wibbel Gasse. Stap het steegje in. Ongeveer 50 meter verder, in een hoek

op de voorgevel van het huis met nummer 5, bevinden zich twee luikjes. Op vaste uren (11, 13, 15, 18 en 21 uur) komt kleermaker Wibbel tevoorschijn, begeleid door een klokkenspeldeuntje. Een herinnering aan een fictief persoon, kleermaker Schneider Wibbel van de dichter Hans Müller Schlösser. Verderop staat een bronzen beeldje van Wibbel. Naar verluidt brengt een aanraking van het beeld geluk. Schneider Wibbel Gasse // GPS: 51.225638, 6.773393

Loop rechtdoor en ga op de Bolkerstraße links tot op de Marktplatz.

Düsseldorf heeft een oud en "nieuw" stadhuis in één gebouw, te midden van de Altstadt op de Marktplatz. Het oudste deel (1570-1573), ontworpen door Heinrich Tussmann,

valt op door de prachtige renaissancegevel. Boven de deur in de uitstekende trappentoren zie je een beeld van Vrouwe Justitia, geplaatst in 1749 tijdens een renovatie in barokstijl (zie rococoportaal en balkon). De meest recente aanpassing vond plaats in de 20e eeuw. Elke woensdag (15.00 uur) kun je gratis een rondleiding volgen in het stadhuis (duur: +/- 1 uur): www.duesseldorf.de. Het merkteken "Hochwassermarke" bij de ingang herinnert aan de rampzalige overstroming in 1784. Met je rug naar het oudste deel zie je rechts het "nieuwe" stadhuisgedeelte. Hier bevinden zich de administratieve en financiële diensten. Centraal op het plein staat een ruiterstandbeeld van keurvorst Johann Wilhelm von Pfalz-Neuburg, bekend als Jan Wellem. Het beeld is een werk uit 1711 van kunstenaar Gabriel de Grupello, die in het aan het Rathaus gebouwde huis woonde. Het Grupello Haus dateert uit 1706 en werd later aangepast in neorenaissancestijl. Vandaag maakt het Grupello Haus deel uit van het stadhuis en dient het voornamelijk als raadszaal en voor feestelijke gebeurtenissen. Marktplatz // GPS: 51.224993, 6.772167

Stadhuis Düsseldorf - © Dreamstime

Het beeld van De gietjongen (Gießer-Junge) staat naast het Grupello Haus en toont een leerling van Grupello. Volgens de legende verzamelde de jongen zilveren lepeltjes

bij de inwoners van Düsseldorf vanwege een tekort aan metaal. Kunstenaar Grupello gebruikte deze lepeltjes om het ruiterstandbeeld van Jan Wellem te gieten. De gietjongen, Gießer-Junge // GPS: 51.225778, 6.771441

Heinrich Heine: Wil je naar de langste toog ter wereld en het huis waar Heinrich Heine werd geboren?

Bij het Rathaus kun je even van de route afwijken en de Bolkerstraße terug inlopen. Na je bezoek kun je dan met trots zeggen dat je de langste toog ter wereld hebt gezien, ook wel bekend als de Kneipenmeile. Met het Rathaus recht voor je, bevindt de Bolkerstraße zich rechts, waar we uitkwamen.

Bolkerstrasse - © Dreamstime

Nee, de Kneipenmeile is geen echte toog, maar zo wordt de overvloed aan cafés (meer dan 250!), kroegen en historische brouwerijhuizen van het "Altbier" genoemd die je in

deze straat aantreft. Overdag en vooral 's avonds is dit "the place to be" voor de ware bierliefhebber. Bijna iedereen staat buiten met een Altbier in de hand, en mensen van allerlei slag ontmoeten elkaar: deftige heren en dames in maatpak naast toeristen in korte broeken met witte kousen. Hier wordt de stress van het werk overboord gegooid, er wordt plezier gemaakt, straatmuzikanten zorgen voor herkenbare muziek en variété-kunstenaars zorgen voor animatie. Kneipenmeile // GPS: 51.226151, 6.773785

De Düsseldorfse bevolking brengt graag een bezoek aan een van de vele bierhuizen in de stad. Overal wordt het Altbier geserveerd, een amberkleurig bier gebrouwen volgens

een traditioneel recept met een soepele afdronk. In sommige bierhuizen wordt zelfs nog ter plekke gebrouwen.

Düsseldorf telt maar liefst vijf huisbrouwerijen : Schumacher (Oststraße), Im Füchschen (Ratinger Straße), Kürzer (Kurze Straße), Zum Schlüssel (Bolkerstraße) en Zum Uerige (Bergerstraße). Zum Schlüssel // GPS: 51.226140, 6.774430

Heinrich Heine: Wil je in het huis rondlopen waar Heinrich Heine ooit zijn eerste stapjes zette, ga dan verder de Bolkerstraße in tot op het nummer 53 (boekenwinkel).

De dichter Heinrich Heine werd geboren op 13 december 1797 in het huis met

huisnummer 53 aan de Bolkerstraße. Naar aanleiding van zijn 150ste sterfdag in

2006 kreeg het huis een opfrisbeurt. Het herbergt nu een boekenwinkel en achter in de zaak vind je een literatuurcafé waar literaire evenementen worden gehouden. Bolkerstraße 53 // GPS: 51.226216, 6.774882

Keer nu terug door de Bolkerstraße tot aan het Rathaus. Houd het Rathaus links van je, en zo loop je recht op de Burgplatz af. Als je zin hebt in een smakelijke kop koffie of thee met een verrukkelijk stuk taart (Kuchen), raden we Gut & Gerne aan. Op de etalage staat in sierlijke letters "Feines aus Schokolade" geschreven.

Vervolg stadswandeling Je zult ongetwijfeld onder de indruk zijn van de Burgplatz. Je krijgt namelijk vele indrukken tegelijk. Links kun je naar de Rijn gaan om langs de Rheinuferpromenade te wandelen. De scheve toren van de St. Lambertusbasiliek had je natuurlijk al in je blikveld. Je ziet de Schlossturm, de terrasjes, en je zult hier niet alleen zijn, want dit is bijna zeker een van de populairste pleinen van Düsseldorf.

De Rheinuferpromenade is een geliefde plek voor inwoners die na hun dagtaak of tijdens het weekend willen ontspannen. Deze prachtige promenade langs de oever van

de Rijn werd voltooid in 1995 en strekt zich uit van de Medienhafen bij de Stadttor over Carlstadt tot aan de Altstadt. Hier kun je heerlijk flaneren zonder gestoord te worden door verkeer, dat hier ondergronds loopt.

De Rheinuferpromenade heeft meerdere onderscheidingen ontvangen, waaronder in 1998 de Duitse stedenbouwprijs. Joggers, wandelaars en ijskarretjes zijn hier in overvloed aanwezig! Rheinuferpromenade // GPS: 51.227051, 6.771441

Rheinuferpromenade - © Dremastime

In de jaren '90 werd besloten om het drukke verkeer op de Rheinuferstraße ondergronds om te leiden, vanaf de stadspoort tot aan de Oberkasseler Brücke. Hieruit ontstond in

1993 een tunnelcomplex van bijna 2 km lang: de Rheinufertunnel . Bovengronds kwam ruimte vrij voor een autovrije promenade waar wandelaars en fietsers ongestoord kunnen genieten. In een ongebruikte schacht van de verkeerstunnel bevindt zich het KIT-museum, zoals eerder genoemd bij de wandeling naar de Medienhafen. Rheinufertunnel // GPS: 51.227051, 6.771441

Welkom op de Burgplatz, een van de meest geliefde pleinen in Düsseldorf. Vooral bij mooi weer komen veel inwoners en toeristen hier samen om te genieten van een terrasje

of om op de trappen bij de oever te zitten en het uitzicht op de Rijn te bewonderen. Vroeger stond hier een burcht ("Burg" in het Duits), wat later de naam Burgplatz verklaart. De Schlossturm, het laatste overblijfsel van het keurvorstelijk slot uit de 13e eeuw, herbergt sinds 1984 het scheepvaartmuseum. Ondanks herhaalde verwoestingen en branden is de toren een stadssymbool geworden. Het Schiffahrtsmuseum is een maritiem museum dat de geschiedenis van de scheepvaart en de relatie van Düsseldorf met de rivier de Rijn belicht. Het museum biedt een boeiende kijk op de maritieme erfgoed en activiteiten in de regio. Met interactieve borden en taartjes in de panoramische cafetaria Lantaarn op de top, is dit ook echt een kindvriendelijk museum. In een hoek van de Burgplatz staat de Ratschlägerfontein, omringd door enkele bomen. De Düsseldorfse radslag-figuurtjes zijn kleurrijke lokale symbolen die verwijzen naar de vreugdevolle radslag van kinderen na de gewonnen Slag van Worringen in 1288. Naast de fontein vind je het Stadterhebungsmonument. Burgplatz // GPS: 51.227051, 6.771441 Schiffahrtsmuseum // GPS: 51.227515, 6.771600 // www.freunde-schifffahrtmuseum.de

Het Stadterhebungsmonument , gemaakt door kunstenaar Bert Gerresheim in 1988, vat 600 jaar Düsseldorfse geschiedenis samen. Het monument, op een historische

locatie, toont drie cruciale scènes op een muur van 1,5 meter hoog en 7,5 meter lang. Je ziet 3 belangrijke gebeurtenissen uit het verleden; de monnik Walter Dodde als symbool voor de Slag bij Worringen in 1288 – net zoals de Dood en de apocalyptische ruiters, de zegelakte van de stadverheffing met graaf Adolf V en de leeuw als symbool, en het belang van het klooster van St. Lambertus door middel van beelden van pausen en de sarcofaag met het heiligdom van Sint-Apollinaris (zie verder). Stadterhebungsmonument // GPS: 51.227514, 6.771907

Stadterhebungsmonument - © The Media Bay

In de 13e eeuw begon de Basiliek St. Lambertus als een eenvoudige dorpskerk. Verbouwingen, uitbreidingen en restauraties brachten het naar de huidige staat. De

opvallende scheve toren ontstond niet bij de oorspronkelijke bouw, maar als gevolg van restauratiewerkzaamheden na een brand in 1815. De bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoestten de toren, maar bij de wederopbouw besloot men het kenmerkende scheve aspect te behouden. De toren is nu een symbool van de stad. Het interieur herbergt kunstwerken uit de 15e en 17e eeuw, een schrijn met het geraamte van St. Apollinaris, beschermheilige van de stad, en het hoogaltaar met heiligenbeelden. Basiliek St. Lambertus // GPS: 51.228307, 6.771537

Tip: Vanaf hier kun je je wandeling uitbreiden naar de musea Kunstpalast en NRW-Forum, gelegen aan de Hofgarten, een uitgestrekte groene zone. Voor verdere instructies na het bezoek aan deze twee musea en de Hofgarten, lees je nadien verder.

De straat waar we nu doorlopen is de Ratinger Straße, en is dé hotspot waar inwoners van Düsseldorf na hun uren een drankje halen. Brauerei im Füchschen is de meest bekende plek, met een authentiek Altbier sinds 1848.

De Hofgarten werd aangelegd in de 16e eeuw en is het grootste (28 hectare) van de zes parken in en rond de Altstadt. Hoewel sommige delen er wat verwaarloosd uitzien en

het autoverkeer hoorbaar is, biedt de zuidelijke zijde met een grote vijver een prachtig uitzicht. Hier komen we verderop in de wandeling langs. Düsseldorf evalueert al lange tijd het klimaat in de stad. Klimaatveranderingen gemonitord via weerstations van de stad, en een fenologische tuin en klimaatimpactmonitoring voor geselecteerde dier- en plantensoorten – ook in de Hofgarten. Het openbreken van de Dussel en het water terug bovengronds laten stromen, past mee in het concept van een groene en blauwe gordel rond de oude binnenstad te creëren. Hofgarten // GPS: 51.230480, 6.780030

Ondanks zijn kolossale uiterlijk van buiten herbergt Museum Kunstpalast zowel oude als moderne kunst, evenals tijdelijke tentoonstellingen.

Museum Kunstpalast // GPS: 51.234980, 6.772090 // www.kunstpalast.de

Het NRW-Forum organiseert wisselende exposities met een focus op thema's als mode, lifestyle, communicatie, media en fotografie. Kunst en commercie worden hier

op een unieke manier samengebracht. NRW-Forum // GPS: 51.233240, 6.772160 // www.nrw-forum.de

Vervolg stadswandeling Loop door de straat met de toepasselijke naam Altestadt. Neem de weg tussen de basiliek en een kapel aan je linkerzijde. Overweeg een bezoek aan de Josephskapel. Bij de hoek met de Ratingerstraße sla je rechtsaf de Liefergasse in. In het Lieferhaus zit nu café Pinte: de funderingen van het huis zouden de oudste van de stad zijn – ondanks de ongezellige bar die er nu huist. Verderop zie je de Nördliche Düssel in een rechthoekige afdamming.

De Düssel- © The Media Bay

Denk niet zomaar aan een stadsgracht bij de Nördliche Düssel ; op deze plek mondt de rivier de Düssel, zij het ondergronds, uit in de machtige Rijn. De naam Düsseldorf

vindt zijn oorsprong in verband met deze rivier. Nördliche Düssel // GPS: 51.227716, 6.773326

Op de T-splitsing ga je naar links de Muehlenstraße in. Achter je trekt het imposante K20 Museum je aandacht, terwijl het grote gebouw aan je rechterzijde het Mahn- und Gedenkstätte is. Ga naar het K20 museum. Aan je linkerzijde zie je de zwarte gevel van het museum K20 Kunstsammlung in volle glorie, en rechts de Kunsthalle.

Sinds mei 2015 herbergt Museum Mahn- und Gedenkstätte de permanente tentoonstelling "Düsseldorfer Kinder und Jugendliche im Nationalsozialismus". Je

vindt het museum in de Mühlenstraße 29. De link met het oorlogsverleden is hier nooit ver weg, aangezien de vorige vaste tentoonstelling van 1987 tot 2011 liep, "Vervolging en Verzet in Düsseldorf 1933-1945", als eerbetoon aan de slachtoffers van het Nationaal Socialisme. Museum Mahn- und Gedenkstätte // GPS: 51.227363, 6.773809 // www.duesseldorf.de

In de expositieruimte van de Kunsthalle, die doet denken aan een bunker, worden tijdelijke tentoonstellingen gehouden, voornamelijk gericht op hedendaagse kunst.

Zowel gevestigde namen als opkomende talenten krijgen hier een podium. Ook wordt afgeweken van de gebruikelijke kunststijlen. Kunsthalle // GPS: 51.227866, 6.776016 // www.kunsthalle-duesseldorf.de

Het K20 museum, samen met K21 Ständehaus en het F3 Schmela Haus, vormt de Kunstsammlung NRW, opgericht in 1961 om openbare collecties tentoon te stellen.

De oorspronkelijke collectie van K20 bestond voornamelijk uit werken van Paul Klee, maar al snel breidde het uit met kunst van grootheden als Picasso, Mondriaan, Matisse en popartwerken van Pollock en Warhol. K20 staat bekend als een vooraanstaand museum voor kunst uit de twintigste eeuw, met aandacht voor kunst na de oorlog, zowel nationaal als internationaal (Gerhard Richter, Joseph Heinrich Beuys, Wolf Vostell, Christo, Max Ernst, enz.). De opvallende zwarte granieten gevel trekt de aandacht van buitenaf; dit ontwerp doet denken aan een piano. In 2010 werd een nieuw bijgebouw toegevoegd. Het K21 Ständehaus toont vooral internationale kunst uit de 21ste eeuw en ligt buiten het traject van deze stadswandeling – maar we vernoemen het hier toch omwille van de installatie "In Orbit"van Saraceno. Deze structuur bestaat uit stalen webben en ronde vormen op drie niveaus, waar je zomaar kan doorwandelen. K20 museum // GPS: 51.227866, 6.776016 // www.kunstsammlung.de

Met de Kunsthalle aan je linkerzijde ga je de smalle straat Kay-und-Lore-Lorentz-Platz in. Je passeert het Kom (m)öchen theater. Als je de privé kunstverzameling wilt zien in het Schmela Haus, vind je die aan de linkerkant van de Mutter-Ey-Straße op nr. 3. Meer info op www.ulrikeschmela.de. De toren van de St. Andreaskirche is al lang in je gezichtsveld. Tijdens ons bezoek in april 2015 viel er echter niet veel meer te bekijken dan die toren, omdat de kerk als geheel was bedekt met grote doeken vanwege restauratiewerkzaamheden.

K20- © Dreamstime

De St. Andreaskirche is een prachtige barokkerk, genoemd naar apostel Andreas, die dateert uit het begin van de 17de eeuw. Mede opgericht door de jezuïetenorde, op

verzoek van erfprins Wolfgang Willem, die zich tot het katholicisme had bekeerd. Wolfgang Willem vond zijn laatste rustplaats in het mausoleum, net als keurvorst Jan Wellem. St. Andreaskirche // GPS: 51.227360, 6.775378

Met de St. Andreaskirche achter je loop je de Mutter-Ey-Straße in tot aan het einde. Via een passerelle kom je op de grote en drukke Heinrich-Heine-Allee. Steek deze veilig over en ga dan enkele stappen naar links voorbij het Operagebouw. Je ziet een standbeeld op enkele meters van de opera van de componist Felix Mendelssohn Bartholdy. Ga hier het park in via een houten brugje dat je links zal zien liggen. Wandel een stukje het park in tot aan de grote vijvers, en keer dan terug richting het grote spectaculair ogende gebouw. Je bent nu in het hypermoderne nieuwbouwgedeelte van de stad, de Kö-Bogen. Via een laag brugje kom je over het water (Nördliche Düssel) tot aan de trappen. Links en rechts zie je bij droog weer ongetwijfeld mensen zitten op de betonnen "zitbanken". Maar je aandacht gaat uiteraard naar de opvallende gevels met veel glas. Je bent hier op de Schadowplatz.

Noordelijk van de Königsallee kom je in de Kö-Bogen, een must-visit voor de ware shopliefhebber. Hier vind je internationaal gerenommeerde merken in moderne, soms

futuristische verkoopruimtes. Geen alledaagse winkels hier, maar exclusieve zaken met luxe goederen (mode, beauty, accessoires). Zelfs de terrasjes en horecazaken ogen luxueus. De Schadowstraße is eigenlijk een verlengde van de Königsallee, maar dan als voetgangerszone waar je rustig kunt winkelen van de ene modezaak naar de andere en waar je ook diverse warenhuizen vindt, de meeste geopend tot 20.00 uur. De Schadow Arkaden is ontworpen als een stervormig koopcentrum, met een ruim aanbod van boetieks en duurdere merkkleding. Aan de overkant van de tramsporen zie je het " Ingenhovental ". Je ziet eigenlijk de groene gevel van het kantoorgebouw Kö-Bogen II, ontworpen door Ingenhoven Architects. Deze werd bedekt met 30.000 lokale planten - haagbeukhagen, waardoor het lijkt op vijf kilometer hagen. Dit is waarschijnlijk de grootste groene gevel in Europa. Kö-Bogen // GPS: 51.226735, 6.780756 Ingenhovental // GPS: 51.226890, 6.782180

Kö Bogen II- © Dreamstime

Loop door tot je bij de rijweg met tramsporen komt. Steek over en loop recht door over het pleintje met kleurige ligbanken. Sla aan het einde meteen rechtsaf de Schadowstraße in. Loop deze af tot aan de hoek met de Blumenstraße. Als je naar links kijkt, zie je de Johanneskirche al in de achtergrond. Loop nu de Blumenstraße in, in de richting van de kerk. Dit wordt onze laatste stop.

Een tearoom in een kerk? Ja, het kan in de

Johanneskirche, de evangelische

protestantse stadskerk. Voltooid in 1881, ernstig beschadigd tijdens de Tweede

Wereldoorlog en in 1951 herbouwd met een laatste renovatie in 2008. Hoe contrastrijk kunnen de buitengevel en het interieur van een kerk zijn? Als je je dit afvraagt, moet je zeker deze kerk binnenstappen. De 87 meter hoge toren trekt meteen je aandacht van buitenaf. Het interieur verrast met zijn witte kleur en de ruimtelijkheid. Je zult verrast zijn door mensen die hier aan tafeltjes koffie of thee drinken. Het is eerder een ontmoetingsplaats voor een gezellig gesprek, om de krant te lezen, zelfs na een eredienst. In deze kerk worden regelmatig koor- en orgelconcerten gehouden. Het indrukwekkende orgel past perfect in het decor en is in gebruik sinds 1954. Johanneskirche // GPS: 51.224224, 6.782046

Het gebied rond de Immermannstraße, achter de Johanneskirche, is een unicum in de stad: je vindt er het Japanse zakendistrict - Little Tokyo - met zijn vele restaurantjes,

izakaya's en prachtige kersenbomen, die je tijdens het bloeiseizoen in Japan laten wanen met hun prachtige roze bloesems. Kies je voor sake of Altbier in de op twee na grootste Japanse gemeenschap van Europa? De wijk is ontstaan uit de economische relatie tussen Japan en Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. Veel Japanse bedrijven vestigden zich in Düsseldorf en creëerden een belangrijke Japanse gemeenschap. Het zakendistrict is een culturele ontmoetingsplaats waar zowel de lokale bevolking als de Japanse gemeenschap samenkomen. Het feit dat de straatnaamborden in zowel het Duits als het Japans zijn, getuigt van de culturele diversiteit en de diepgewortelde verbinding tussen Duitsland en Japan. Net zoals de oranje straatlantaarns in de vorm van origami gevouwen kraanvogels. Jaarlijks vindt in mei de Japandag plaats: ontdek dan Japanse kunst, cultuur, keuken en spectaculair Japans vuurwerk aan de Rijn: www.japantag-duesseldorf-nrw.de. Immermannstraße // GPS: 51.225465, 6.783714

Zakendistrict Little Tokyo Düsseldorf- © The Media Bay

Het is nu niet ver meer tot waar je de wandeling begon. Loop met de kerk in je rug schuin de Königstraße in (voorbij een standbeeld). Aan het einde ben je weer op de Königsallee. Als je naar links loopt, bereik je de brug waar je deze wandeling begon. Via de trappen naar beneden (halte Königsallee-Steinstr) kun je met de tram verschillende richtingen uit.

 Op zoek naar een hotel in Düsseldorf? Klik hier voor speciale aanbiedingen.

Keulen

De Rijn doorkruist Keulen, dat weet bijna iedereen. Wat velen niet weten, is dat er een prachtige autovrije wandelboulevard langs de rivier loopt! We stippelden daarom een

wandeling uit langs historische gebouwen, monumenten en pleinen, waaronder de Dom, het beroemde huis 4711, stadspoorten, musea en kerken. Het is een zeer afwisselende wandeling waarvoor je best een ganse dag kan voorzien. Van de oorspronkelijke Altstadt is niet veel overgebleven: ongeveer 90% werd verwoest tijdens bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Sommige huizen kwamen er ongeschondenuit, anderen werden herbouwd. Het gebied rond de Dom, het Stadhuis en de Sankt-Martinkirche is omgetoverd tot een voetgangerszone waar het heerlijk slenteren is. Koopjesjagers vinden in Keulen allerlei soorten winkels, van chique boetieks en designerwinkels tot tweedehands winkels en warenhuizen. Ook zijn er tal van eet- en drinkgelegenheden, brouwerijen en terrassen te vinden. Je vindt zeker een plek om van een "Kölsch" (Keuls bier) te genieten of een van de vele typisch Duitse gerechten te proberen. Een typisch Keulse manier om van dit bier te genieten, is samen met een "Halve Hahn". Verwacht geen half kippetje; het is roggebrood met belegen kaas, ui en mosterd. Een van de hoogtepunten van het Keulse jaar is het carnaval. Er zijn verschillende evenementen tussen oudejaarsavond en Aswoensdag, maar de absolute topdag is natuurlijk "Rosenmontag", de maandag voor het begin van de vastentijd, wanneer de grootste carnavalsoptocht plaatsvindt. Oefen alvast met het roepen van "Alaaf"! Meer info via www.koeln.de Hier bevinden we ons meteen ook aan de oorsprong van 'urbanana'. Kunstenaar Thomas Baumgärtel uit Keulen laat op verrassende plekken bananen verschijnen als kunst. Met dit unieke artistieke gebaar belicht hij speciale culturele locaties, waardoor de stad letterlijk verandert in een urban(ana) jungle.

Klassieke stadswandeling in Keulen Reis je per trein naar Keulen? Het treinstation Köln (Hauptbahnhof) ligt direct bij de Dom. Als je naar deze imposante kerk loopt, ben je al bij punt L op de wandeling.

Kom je met de auto naar Keulen? Er zijn allerlei manieren om de wandeling te starten. Houd er rekening mee dat je in het stadscentrum een groene milieusticker (Euro 4 of hoger) nodig hebt. Alle informatie over deze milieusticker vind je op https://www.reisroutes.be/blog/reisinfo/milieustickers-ecovignetten-duitsland/ •

Park & Ride (P+R): de zones zijn duidelijk aangegeven bij het binnenrijden via hoofdwegen. Hier kun je de tram nemen naar Neumarkt (startpunt wandeling en een belangrijk knooppunt van trams en bussen) of naar Hauptbahnhof, waar je naar de Dom kunt lopen om de wandeling te beginnen. TIP: P+R Stadion Stadion in de Aachener Straße (ongeveer 50 meter voorbij huisnummer 1003) is snel bereikbaar via de snelweg vanuit Aken. Neem afrit Frechen Nord en volg de borden P+R Stadion (symbool). Bij het eerste grote kruispunt richting Köln, Aachener Straße. Je komt in de Umweltzone (groene milieusticker verplicht). Blijf rechtdoor rijden op de Aachener Straße en volg de pijlen Parking Müngersdorf Stadion. Aan je rechterzijde vind je de parking en de tramhalte Rhein-Energie-Stadion. GPS-coördinaten: 50.937412, 6.874724 Halteplaats tram: Rhein-Energie-Stadion. Met tramlijn 1 ben je in 16 minuten op de Neumarkt.

•

Parkings: parkeren in het centrum is verrassend betaalbaar. Overweeg de parkeergarage van Karstadt, gelegen in de Richmondstraße en op een steenworp afstand van de Neumarkt. Let op, deze parking is op zondag gesloten. Er zijn tal van parkeergarages rond de Neumarkt, en de bewegwijzering is uitstekend. Meer informatie over mogelijkheden en tarieven vind je op www.koeln.de.

Kölncard De Kölncard biedt gratis openbaar vervoer, kortingen bij musea, tot 50% korting op rondleidingen door de stad en extra besparingen bij verschillende partners, waardoor het een praktisch en kosteneffectief kaartje is om Keulen te verkennen. Zo’n kaart kost slechts €9 (in 2023) en raden we

sterk aan. Je koopt deze via ter plaatse bij de toeristische dienst, bij de kaartjesautomaten van de Kölner Verkehrs-Betriebe (KVB) en de Deutsche Bahn (DB) of online: www.cologne-tourism.com.

• •

Afstand: 6,6 km Begin- en eindpunt: Neumarkt (zie locatie op de kaart)

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

Wandelroute De Neumarkt is een handige startplek vanwege nabijgelegen parkeergelegenheid en goede signalisatie. Voor treinreizigers in Köln is de Dom dichtbij, waarbij je de wandeling kunt oppikken bij K. De wandeling is een lus, waardoor je op elk punt kunt beginnen.

Neumarkt - © Dreamstime

De Neumarkt vormt het centrale punt voor een dagje winkelen, met winkelcentra in de Richmodstrasse. Hier begint ook de autovrije winkelstraat Schildergasse, die zich

verder vertakt in andere winkelstraten. De drukte wordt veroorzaakt door de vele parkeergelegenheden en het centrale punt van het openbaar vervoer. De Richmodstrasse leidt naar het Käthe Kollwitz Museum, gelegen in het Neumarkt Passage-shoppingcentrum. In dit museum, bereikbaar via de centrale lift, krijg je een overzicht van haar oeuvre. Het shoppingcentrum herbergt ook openbare toiletten. In het uitgestrekte Keulen vind je talloze kerken, waaronder de essentiële "12 Romaanse kerken". Zichtbaar vanaf de Neumarkt is de Sankt-Aposteln-kerk, die teruggaat tot de 11de eeuw en bekend staat om het klaverbladkoor, de achthoekige koepel en moderne beschildering. Neumarkt // GPS: 50.936032, 6.947436

Vanaf de Neumarkt, in de richting van de kerk, loop je langs de kerk met deze aan je linkerzijde. Eenmaal voorbij de kerk, betreed je de Mittelstrasse. Ga rechtdoor bij het kruispunt en bereik de Rudolfplatz aan het einde van de Mittelstrasse, waar de Hahnentor staat.

Hahnentor - © Shuterstock

De Hahnentor, een prachtige Romaanse poort uit de 12e eeuw, is niet alleen de mooiste in de stad, maar fungeerde ook als verbinding met Aken. In de middeleeuwen was deze

poort integraal verbonden met de stadsmuur, waarvan nog steeds resten te bewonderen zijn, zoals de Sachsenturm en Ulrepforte. In het noorden van het stadscentrum bevinden zich de Eigelsteintorburg en de Gereonsmühlenturm. Langs de Rijnoever, ten noorden van de Hohenzollernbrücke, staat het torentje Weckschnapp met een luguber verhaal. Verderop op de route passeer je een deel van een veel oudere Romeinse muur. Tot 1880 stond hier een Napoleontisch fort. Het vormt nu een groene gordel rond de stad. Hahnentor // GPS: 50.936410, 6.940210

Volg van aan de Hahnentor rechts de Friessenwall en opnieuw rechts de Magnusstrasse. Volg de Magnusstrasse tot voorbij een flauwe bocht, waar je aan je rechterhand de Römerturm ziet staan.

Veel minder opvallend in het stadslandschap is deze Romeinse toren die als het ware verzonken ligt in de grond tegenover het achterliggende huis. Hij dateert uit ca. 50 n.C.

en maakte deel uit van de Romeinse vestingmuur rond Keulen. Deze vestingmuur bestond uit negen poorten en 21 torens. Römer Turm// GPS: 50.940930, 6.946760

Loop verder rechtdoor, waarbij de straatnaam verandert in Zeughausstrasse, tot je bij een Romeinse muur komt, centraal op een "eilandje" tussen twee straten. Volg de muur langs het Kölnisches Stadtmuseum aan je linkerhand.

Het stukje oude Romeinse muur maakte deel uit van een ommuring rond de stad in een vierkant. Restanten van dezelfde muur zijn ook zichtbaar, of althans delen ervan

zijn gebruikt bij een reconstructie, bij de römische Nordtor op het Domplein. Het monument "Tongeren 2000," bestaande uit twee in elkaar passende muren, is gemaakt door de Belgische kunstenaar Raf Verjans en werd door de stad Tongeren aan Keulen geschonken. Dit kunstwerk is vervaardigd in 1986 ter gelegenheid van het 2000-jarig bestaan van Tongeren in 1985. Kopieën van dit kunstwerk zijn te vinden in de zustersteden van Tongeren die historische banden hebben met het Romeinse verleden, waaronder Aarlen, Bavay, Doornik, Heerlen,

Maastricht, Metz, Nijmegen, Rome en Trier. Op een plakkaat zijn de namen van deze steden vermeld. De twee blokken moeten worden gezien als negatief en positief, als de voortdurende beweging van de mens, het komen en gaan. Romeinse muur en Tongeren 2000 // GPS: 50.941058, 6.948887

Romeinse muur - © Shutterstock

Eind 16e eeuw werd op de restanten van de Romeinse stadsmuur een gebouw ingericht voor de opslag van wapens. Boven het museumgebouw prijkt de gouden Flügelauto

van Schult. Deze Ford Fiesta met vergulde vleugels, weegt vier ton en staat al meer dan drie decennia op het dak van het historische Zeughaus in Keulen. Ontstaan uit een kunsttentoonstelling in 1989, trotseerde de gouden Fiesta kritiek en verwijderingspogingen. In 2012 vernieuwden studenten van de Fordfabriek de gouden verf nog. In het wapenarsenaal huisde tot 2017 het Stadsmuseum, dat nu in de Kolumbawijk een nieuwe thuis vond. Historisches Zeughaus // GPS: 50.941474, 6.950588

Flügelauto - © Shutterstock

Sla rechtsaf bij het Zeughaus de Appelhofplatz in. Je passeert de ingang van het NSDocumentationszentrum.

Een recent museum is het "EL-DE Haus" (NS-Dokumentationszentrum der Stadt Köln), waarin een documentatie- en onderzoekscentrum over het nationaalsocialisme is

gevestigd. Het gebouw werd in 1935 gebouwd door zakenman Leopold Dahmen (vanwaar ELDE Haus afkomst is), en werd later gebruikt werd door de Gestapo tijdens het nazitijdperk. Het gebouw overleefde als een van de enige in Keulen de Tweede Wereldoorlog zonder echt merkbare schade. De permanente tentoonstelling, "Keulen tijdens het nationaalsocialisme" biedt een indringend beeld van het leven in de stad tijdens de nazi-heerschappij. Een van de belangrijkste zaken om te bezichtigen zijn de 10 cellen van de Gestapo in de kelder, waar krijgsgevangenen en politieke tegenstanders werden vastgehouden en gemarteld. Met meer dan achttienhonderd wandinschriften getuigt het van de slachtoffers van foltering en vervolging. Het centrum omvat ook een binnenhof als executieplaats. NS-Dokumentationszentrum der Stadt Köln// GPS: 50.941113, 6.950129 // www.museenkoeln.de

Enkele meters verderop, aan je rechterhand, kun je via een binnenplaatsje de kleine kerk "St Maria in der Kupfergasse " betreden. In de muur staat het opschrift: "Gehe

nicht vorbei, ohne ein Ave zu beten" (Ga niet voorbij zonder een Ave te bidden). Hoewel de barokke kerk gewijd aan de Zwarte Madonna niet spectaculair is, is het Machabäeraltar uit 1967 dat wel. Het hoogaltaar is volledig in eikenhout gesneden door Johann Franz von Helmont. Het is prachtig om te zien. Voor meer informatie kun je terecht op www.kupergasse.de. St Maria in der Kupfergasse // GPS: 50.940554, 6.950223

Loop verder voorbij het operagebouw met winkels op de hoek, steek de Breite Strasse over en sla dan linksaf de Glockengasse in. Volg deze straat tot aan de grote boulevard. Vóór het grote kruispunt zie je een winkel en een klokkenspel op de gevel, genaamd 4711 Dufthaus.

Dufthaus - © Shutterstock

Hier in het 4711 Dufthaus werd niet dé "Eau de Cologne" uitgevonden, maar wel de "Aqua Mirabilis." De winkel behoudt nog steeds zijn faam als parfumerie. Bij

binnenkomst zie je rechts een fonteintje met Eau de Cologne. Op de bovenverdieping vind je een kleine tentoonstelling met verpakkingen van vroeger tot nu; de toegang is gratis. Iedereen kent Eau de Cologne, het parfum met het nummer 4711. Maar waar komt deze Franse benaming vandaan en hoe belandde het nummer 4711 op de fles? Het nummer 4711 was simpelweg het huisnummer waar de "Eau de Cologne" werd verkocht. Napoleon gaf in 1796 de opdracht om alle huizen te registreren. In 1792, vier jaar vóór Napoleons besluit, trouwde Wilhelm Mühlens met Catharina Moers. Als huwelijksgeschenk ontvingen ze het geheime recept voor "Aqua Mirabilis" van de Karthuizermonnik Franz Maria Farina. Het "Keuls water Farina", zoals het eerst bekend stond, werd een groot succes. Enkele jaren later opende Wilhelm Mühlens zijn eigen parfumeriefabriek tegenover het ouderlijk huis. De fabriek kreeg als adres "Eau de Cologne & Parfümeriefabrik Glockengasse 4711 gegenüber der Pferdepost von Ferd. Mühlens" om het te onderscheiden van andere fabrieken die op dat moment allemaal Keuls water produceerden. Het goudblauwe etiket, ontworpen door Wilhelm Mühlens, plaatste het huisnummer 4711 centraal. Hij kon nooit vermoeden dat dit cijfer uiteindelijk de roepnaam zou worden voor zijn "Aqua Mirabilis." "4711 Echt Kölnisch Wasser" werd wereldberoemd. Bij enquêtes over de bekendheid van Keulen worden altijd eerst de Dom en dan 4711 genoemd, vóór andere merken, musea of winkels. Het oorspronkelijke stamhuis in de Glockengasse is nog steeds eigendom van het bedrijf dat 4711 produceert. Om volledig te zijn, moeten we weten dat 4711 niet het oudste parfummerk van Keulen is. Die eer komt dus toe aan de familie Farina (1708). We zullen ze verderop in deze route tegenkomen. 4711 Dufthaus // GPS: 50.938450, 6.952270

Steek over bij de verkeerslichten en ga recht naar het gebouw met de grijze vlakke gevel in de bovenbouw en resten van een oude kerk onderin. Bezoek zeker de binnenkant van dit gebouw.

Kolumba is het kunstmuseum van het aartsbisdom Keulen, voorheen bekend als het Diözesanmuseum. De betonnen gevel werd in 2003 boven op de oude gotische Sankt

Kolumba-kerk gebouwd. De ingang bevindt zich links, voorbij het gotische raam met een restant van de oude kerkmuur. Het museum herbergt een diverse collectie religieuze voorwerpen en gewijde kunst, variërend van de middeleeuwen tot heden. Bezoek de website van het museum op www.kolumba.de. De oorspronkelijke Sankt Kolumba-kerk was al in slechte staat voor de Tweede Wereldoorlog en werd in 1943 bijna volledig verwoest. In de kleine inkomhal aan de rechterkant zie je opgegraven restanten, en ook op de buitengevel zijn nog overblijfselen verwerkt in de muur. Binnen krijg je twee prachtige en bijzondere kapellen te zien: de Mariakapel "Madonna in den Trümmern" en de Sakramentskapel, beide uit de late jaren '40 en '50. De ruimtes stralen een sacrale sfeer uit, met opvallende elementen zoals de eigenaardige vorm van de marmeren kandelaar en de uitbeelding van de kruisweg op een grijze muur. Architect Peter Zumthor, bekend door zijn bijdragen in heel NRW, waaronder de Bruder-Klaus-Kappelle in Mechernich, ten zuiden van Bonn, ontwierp het museum. Kolumba // GPS: 50.938296, 6.953930 // www.kolumba.de

Kolumba - © Shutterstock

Na Kolumba sla je linksaf de Ludwigstrasse in en kom je uit bij de Minoritenkirche. Sla hier links af tot aan de Minoritenstrasse 13. Hier bevindt zich vanaf maart 2024 het Kölnischen Stadtmuseum, dat vroeger in het museumgebouw onder de Goldenes Flügelauto (zie E) bevond.

Het Stadsmuseum van Keulen opent opnieuw in maart 2024 met een splinternieuwe permanente tentoonstelling, nadat het verhuisde van het historische Zeughaus

museumgebouw na waterschade in 2017. Het museum vond een unieke nieuwe plek in het voormalige modehuis Franz Sauer. De transformatie tot een modern museum begon in 2021, met opmerkelijke verandering qua locatie maar ook presentatie. Samen met het naburige instellingen Kolumba en MAKK vormt het zo de start van een museumkwartier in het hart van de stad. Het Stadsmuseum van Keulen toont objecten die de 1200-jarige geschiedenis van de stad omvatten, van de Middeleeuwen tot het heden, in diverse categorieën zoals politiek, samenleving, wetenschap, economie, cultuur, religie, en meer. De verhuis brengt nieuwe digitale manieren om dit verhaal te verkennen. Regelmatige tijdelijke tentoonstellingen en de mogelijkheid van een audiogids bieden diverse ervaringen voor degenen die zich willen verdiepen in het rijke culturele erfgoed van Keulen. Meer informatie is te vinden op www.museenkoeln.de. Kölnisches Stadtmuseum // GPS: 50.940810, 6.948070 // www.koelnisches-stadtmuseum.de

Keer op je stappen terug en loop rechtdoor in de Richartstrasse tot het einde. Sla daar rechtsaf in de bocht en je belandt in een autovrije winkelstraat. Op het pleintje loop je recht naar de Dom. Als je het MAKK wilt bezoeken, ga dan even naar links waar de autovrije winkelstraat begint.

In de schaduw van de Dom bevindt zich het Museum für Angewandte Kunst , kortweg MAKK. Letterlijk vertaald betekent het "toegepaste kunst". Het museum presenteert

objecten die op zichzelf kunst zijn of waren: meubels, sieraden, textiel, glas, porselein, aardewerk, boekdrukkunst, enzovoort, van de middeleeuwen tot nu. Van pure ambachtskunst tot hypermodern design. De objecten komen niet alleen uit het Rijnland, maar uit heel Europa. Er is een prachtige opstelling per tijdperk en kunstrichting, zoals de middeleeuwen, renaissance, barok, classicisme, Biedermeier, jugendstil, enzovoort. Bijzonder interessant is de majolica uit het Oosten, met een blik op vormgeving en design in West-Europa

Noord-Amerika.

Voor

meer

informatie

kun

terecht

www.museekoeln.de/museum-fuer-angewandte-kunst. Museum für Angewandte Kunst // GPS: 50.939700, 6.955196 // www.makk.de

Dom Keulen - © Shutterstock

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Keulen grotendeels verwoest, maar de Dom bleef staan, zij het aanzienlijk beschadigd. Deze indrukwekkende structuur is

Duitslands grootste gotische kathedraal. De bouw begon in 1248, maar pas 80 jaar later werd het wereldberoemde koor ingewijd. Het duurde zelfs tot 1880 voordat de kerk voltooid was. Met een lengte van 144 meter, een breedte van 86 meter en torens die tot 157 meter hoog reiken, is de Dom een meesterwerk. Je kunt de zuidelijke toren beklimmen tot 97 meter hoogte, een tocht van 509 treden langs de klokkenkamer met zijn 8 klokken. Het meest bekende kunstwerk binnen is de gouden sarcofaag achter het altaar, de grootste in het westen (1181): het Drie Koningen schrijn. In dit prachtige voorbeeld van middeleeuwse goudsmeedkunst rusten de relikwieën van verschillende heiligen. Andere hoogtepunten zijn onder meer het Gero-kruis (een houten kruisbeeld van voor 1000, net voorbij de ingang van de schatkamer), het oudste raam van de dom (uit 1265, te zien in de kapel tegenover het Drie Koningen schrijn), de Madonna van Milaan (1320, hoog en opvallend aan de andere kant van het koor), het indrukwekkende Agilophusretabel (een 16de-eeuws

Vlaams retabel, te zien halverwege de kerk aan de rechterkant) en de schatkamer, een van de belangrijkste van Europa, met onder meer het Hillenius codex, een handschrift uit 1025. Dom Keulen // GPS: 50.941306, 6.957307

Ga naar de rechterzijkant van de Dom (met de Dom-ingang frontaal voor je) en je vindt openbare toiletten. Ga vervolgens door de doorgang tussen de Dom en het Römisch-Germanisch Museum.

Het "Römisch-Germanisches Museum", ten zuiden van de Dom, werd in 1974 gebouwd boven de vindplaats van het Dionysus-mozaïek uit 200 na Christus. Hier wordt

de fascinerende en uitgebreide Romeinse cultuur aan de Rijn tentoongesteld, inclusief archeologische vondsten van nog oudere oorsprong. Römisch-Germanisches Museum // GPS: 50.940900, 6.958635 // www.roemisch-germanisches-museum.de

Links zie je de overkapping waar treinen constant op en af rijden. Met een kleine bocht naar rechts kom je op een open ruimte waar de ingang van het Museum Ludwig in de rechterhoek is

Dit Museum Ludwig herbergt een uitgebreide collectie moderne kunst uit de 20ste en 21ste eeuw, waaronder kubisme, realisme, surrealisme, expressionisme, Duitse kunst

uit het interbellum, en een prominente plaats voor de Amerikaanse popart. Kunstenaars als Pablo Picasso, Max Ernst, Miró, Magritte, Dalí, Léger, Andy Warhol en Jasper Johns worden hier vertegenwoordigd. De moderne constructievormen van het gebouw vormen een opvallend contrast met de Dom erachter. Op dezelfde locatie kun je ook de fotocollectie "Agfa Foto-Historama" ontdekken. Dit museum behoort tot de belangrijkste ter wereld op het gebied van fotografie, met zowel foto's als apparatuur uit de 19de en 20ste eeuw. Het biedt een visuele reis van 150 jaar fotografiegeschiedenis, zowel in beeld als in tekst. Museum Ludwig // GPS: 50.941130, 6.959882 // www.museum-ludwig.de

Mueseum Ludwig - © The Media Bay

Loop verder en je komt bij de Rijn uit. Ga kort naar links tot aan de Hohenzollernbrücke, een spoorwegbrug die opvallend is aangekleed. Na het oversteken van de brug, daal je meteen de trap af.

De Hohenzollernbrücke is wellicht een van de meest drukke spoorwegbruggen van Europa. Bijna elke minuut, zowel overdag als 's nachts, raast hier een trein voorbij. Op

de balustrade zie je talloze hangsloten bungelen. In tegenstelling tot veel andere steden, waar ze direct worden verwijderd, mogen ze hier blijven hangen. Het ophangen van een slot aan de brug symboliseert het doen van een wens. Aan de overkant van de brug biedt het panorama een prachtig uitzicht. Het is een geliefde plek voor foto's, maar de brug kan een belangrijk deel van de Dom verbergen. Naar onze mening krijg je een nog mooier uitzicht aan de linkeroever als je de Rijnboulevard verder volgt. Hohenzollernbrücke // GPS: 50.940407, 6.971705

Hohenzollernbrücke - © The Media Bay

We staan nu aan de rechteroever van de Rijn, waar het landschap een modernere uitstraling heeft. Opvallende gebouwen tekenen de horizon. De ronde wolkenkrabber is

de Panorama Köln Triangle , met een lift die je naar een platform op 103 meter hoogte brengt voor

een

panoramisch

uitzicht

over

Keulen.

toegangsprijs

valt

mee;

check

www.koelntrianglepanorama.de voor meer informatie.

Lanxess Arena, een transparante evenementenhal, fungeert als locatie voor muziekoptredens en thuisarena voor sportclubs. Het witte kerkje voor de volgende brug is de oude Sankt Herbert Kirche, ooit behorend tot een benedictijnenklooster rond het jaar 1000, met op de achtergrond de jongere versie van de Sankt Herbert. De rechteroever van de Rijn wordt ook wel Deutz of Schäl Sick genoemd, wat in het Rheinische dialect zoiets betekent als de "schele kant", de "valse" zijde van de Rijn. Beoordeel het gerust zelf. Als je behoefte hebt aan een groene rustpauze, kun je onderaan de trappen links naar het

Rheinpark gaan.

Het park, aangelegd net voor de Eerste Wereldoorlog en ingrijpend veranderd in 1957, biedt wandelpaden langs waterpartijen, kunstwerken en gezellige plekjes op een oppervlakte van 40.000 m². Terrassen maken het een ideale plek om te genieten, vooral bij zonsondergang.

Tanzbrunnen, een openluchtlocatie voor dansfestivals, concerten en culturele evenementen, is ook de setting voor gezellige markten. Kölner Lichter , een jaarlijks evenement in juli hier, biedt een betoverende ervaring met kaarslicht, Bengaals vuur, en een vuurwerkshow boven de Rijn. Een beetje verder, bijna aan de Zoobrücke en vlakbij Claudius Therme, kan je ook instappen in de Kölner Seilbahn . Met een afstand van 930 meter duurt het ongeveer 6 minuten om van de ene rivieroever naar de andere te gaan in een cabine van de kabelbaan. Schäl Sick // GPS: 50.940313, 6.971819 // www.koelner-lichter.de

Rheinpark en Kölner Seilbahn - © Shutterstock

Als je het park bezocht, keer je terug naar de brug. Waar je de trappen afdaalde, sla je rechtsaf langs de nieuwe Rijnboulevard Kennedy Ufer. Loop langs het water tot aan de eerste brug. Onderweg passeer je het kerkje Alt St. Herbert.

 Verken de machtige Rijn met een rondvaart door de stad of een langere boottocht naar Königswinter via het prachtige Siebengebirge . Bij de Deutzer Brücke kun je eronderdoor gaan en de trappen nemen of naar het begin van de brug gaan om terug naar de andere oever te gaan. Terwijl je de brug oversteekt, krijg je links een uitzicht op het schiereiland met het Schokoladenmuseum en het Deutsches Sport und Olympia Museum "aangeplakt" aan de brug. Je ziet ook de Bayenturm, een deel van de Romeinse stadsmuur. Achter de brug zie je de Rheinauhafen met de opvallende Kranhäuser (omgekeerde Lvorm), symbolen van deze nieuwe stadswijk, en oude pakhuizen in diverse gedaanten.

Het Schokoladenmuseum, zoals de naam al verraadt, draait helemaal om chocolade en is een vaste publiekstrekker. Zowel de vaste chocolade als de chocolademelk worden

hier belicht. Gehuisvest in een oud havengebouw, is het een interactief en hedendaags museum. Voor meer informatie kun je terecht op www.schokoladenmuseum.de. Schokoladenmuseum // GPS: 50.931980, 6.964210 // www.schokoladenmuseum.de

Rheinauhafen - © Shutterstock

Het

Deutsches Sport und Olympia Museum richt zich voornamelijk op de

Olympische Spelen, met verhalen over de geschiedenis en diverse sporttakken.

Ongeveer 100.000 voorwerpen, waaronder filmbeelden, foto's, sportuitrustingen, evolutie in de sport, en de rol van vrouwen in de sport, verduidelijken het geheel. Je hebt ook de mogelijkheid om verschillende sporten uit te proberen. Meer informatie vind je op www.sportmuseumkoeln.de. Deutsches Sport und Olympia Museum // GPS: 50.938350, 6.961240 // www.sportmuseum.de

Wanneer je bijna aan het einde van de brug bent, heb je een beter zicht op de rondvaartboten die van hieruit vertrekken. Het drukke verkeer langs de Rijnoever wordt hier over meer dan 600 meter ondergronds geleid. Als je de brug bent overgestoken, loop dan naar de veilige oversteekplaatsen bij de verkeerslichten om de Heumarkt te bereiken. Hoewel het de bedoeling is om direct langs de oever te lopen, kun je natuurlijk ook even over de Heumarkt wandelen. Langs de Rijnoever kun je ontspannen in de smalle groene zone tussen de gekleurde huizen, net voor de kerk (Gross Sankt Martin). Stap naar het pleintje, de Fishmarkt, en ga links van de kerk het steegje Lintgasse in, dat met kasseien is bedekt. Nu ben je in de wijk Martinsviertel. Je loopt langs de ingang van het Zentrum Gross Martin, met daarachter de protestantse kerk van Gross Sankt Martin, en komt uit op de Alter Markt.

Alter Markt - © Shutterstock

Gross Sankt-Martin Kerk in de Keulse Altstadt is een modern ingerichte kerk die na vernieling tijdens de Tweede Wereldoorlog is herbouwd. Gebouwd boven de resten van

een Romeinse kapel, herbergt de crypte nog overblijfselen die kunnen worden bezocht. De hoge, imposante toren draagt bij aan het stadsbeeld, maar is niet open voor bezoekers. Gross Sankt-Martin Kerk // GPS: 50.937980, 6.959970

De Alter Markt , de oudste marktplaats van Keulen, is al sinds de middeleeuwen het economische hart van de stad. Het stadhuis (Rathaus) domineert het plein en dateert

uit de 14de eeuw, met een renaissance loggia toegevoegd in de 16de eeuw. De 61 meter hoge toren heeft figuren die elk uur hun tong uitsteken, wat in 2008 is vernieuwd. Op de Alter Markt begint elk jaar het bruisende Carnaval op 11 november om 11:11 uur tijdens de Weiberfastnacht. Alter Markt // GPS: 50.937576, 6.958500

Ga rechtdoor op de Alter Markt en buig een beetje af om op een pleintje (Marsplatz) te komen met aan de linkerkant het Wallraf-Richartz Museum.

Het Wallraf-Richartz Museum wordt beschouwd als een van de belangrijkste musea van heel Europa over schilderkunst. Het toont een breed overzicht van middeleeuwse

tot barokke, impressionistische kunst uit Duitsland en Frankrijk. Namen zoals Stefan Lochner, Dürer, Titiaan, Rubens, Rembrandt, Hals, Van Gogh, Cézanne, Monet, Munch, en vele anderen zijn vertegenwoordigd. Het museum draagt de namen van Ferdinand Franz Wallraf en Johann Heinrich Richartz, die hun kunstverzamelingen aan de stad schonken. Wallraf-Richartz Museum // GPS: 50.936757, 6.958691 // www.wallraf.museum

Archeologen hebben aan de rechterzijde Romeinse, middeleeuwse en joodse opgravingen blootgelegd, wat ooit een Joods kwartier was. Op deze archeologische zone plant men nu een Jüdisches Museum. Op de hoek van de straat zie je het geboortehuis van de eerste "Eau de Cologne" uit 1709, gecreëerd door de Italiaan Giovanni Farina - het is dus 's werelds oudste parfumfabrikant. Er is ook een klein museum, meer info op www.farina.eu.

Sla het straatje in vóór het Wallraf-Richartzmuseum, de Martinstrasse. Aan je rechterzijde op de hoek met een pleintje staat het historische gebouw Gürzenich.

Gürzenich, een gebouw uit de 15de eeuw, diende oorspronkelijk als feestzaal en fungeert nog steeds als een feestzaal, congres- en cultureel centrum. Het is genoemd

naar de patriciërsfamilie Gürzenich die de zaal heeft laten bouwen. Gürzenich // GPS: 50.936823, 6.959635

Ga op de hoek naar rechts en ga dan steeds rechtdoor in de autovrije winkelstraat. Eerst is het de Gürzenichstrasse die overgaat in de Schildergasse. Als je op het einde van de winkelstraat komt, ben je terug op de Neumarkt.

Tip: Wil je nog een museum bezoeken dat geprezen wordt voor zijn gewijde kunst, dan is het Museum Schnütgen een must-see, op slechts enkele meters van de Neumarkt. Nadat je de wandeling hebt voltooid en bij de Schildergasse aankomt, sla je linksaf en loop je naar de Cäcilienstrasse. Op enkele honderden meters aan je linkerkant vind je het Museum Schnütgen en het Rautenstauch-Joest Museum.

Museum Schnütgen biedt een blik op middeleeuwse gewijde kunst, variërend van de 6e tot de 19e eeuw. De kunstobjecten uit de rooms-katholieke godsdienst, zoals beelden

van hout of steen, voorwerpen uit brons en ivoor, glas- en edelsmeedkunst, en textielgewaden, worden tentoongesteld in een grote ruimte van de kerk, waardoor de kunst een sacraal randje krijgt. De collectie wordt beschouwd als een van de top tien van musea in Europa op het gebied van christelijke middeleeuwse kunst. Museum Schnütgen // GPS: 51.431666, 6.776365 // www.museum-schnuetgen.de

Rautenstrauch Joest Etnografisch Museum- © Shutterstock

In hetzelfde museumgebouw bevindt zich ook het Rautenstrauch Joest Museum . Als je geïnteresseerd bent in volkenkunde, zal dit bezoek je zeker bevallen. Dit etnografisch

museum brengt voorwerpen uit de beschavingen van de Eskimo's, indianen, de Thai en Khmer beschaving. Ontdek meer dan 60.000 objecten uit Amerika, Azië, Oceanië en Afrika. Rautenstrauch Joest Museum // GPS: 50.934810, 6.951530 // www.rautenstrauch-joest-museum.de

Met tram 7 richting Frechen-Benzelrath stap je na 3 haltes af aan de Universitätsstraße. Daar ben je vlak bij het Museum für Ostasiatische Kunst.

Het Museum für Ostasiatische Kunst huisvest de meest uitgebreide Duitse collectie van Oost-Aziatische kunst uit China, Japan en Korea. Bewonder unieke stukken uit

China van eeuwen v.C., zoals de Shang- en Zhou-dynastie, evenals schilderijen, beeldhouwwerken uit de boeddhistische cultuur, meubelen, schitterend versierde afschermen en afbeeldingen van bloemen en vogels, tot behangpapier toe. Ervaar een zen-moment in de kleine Japanse tuin. Bezoek de website van het museum: www.museum-fuer-ostasiatischekunst.de. Museum für Ostasiatische Kunst // GPS: 50.935043, 6.926334 // www.museum-fuer-ostasiatische-kunst.de

Bonn

Hoewel Bonn geen grote stad is met slechts 300.000 inwoners, was het van 1949 tot 1989 de hoofdstad van West-Duitsland. Na de hereniging van Duitsland verhuisde de

regeringszetel naar Berlijn, maar de Verenigde Naties en andere belangrijke instellingen bleven. Na het vertrek van ook deze instellingen, transformeerde Bonn tot een cultureel centrum met internationale flair. De stad ligt aan de Rijn, vlakbij Keulen. Bonn is een stad met heel wat activiteiten. Het heeft indrukwekkende musea, met vijf belangrijke op de Museumsmeile (onthoud dat de sluitingsdag van musea op maandag valt), uitgestrekte groene parken en historische architectuur. Bonn is bovendien ook de Beethovenstad: hij werd er geboren en woonde ruim 20 jaar in de stad. Wist je dat de grootvader van Ludwig afkomstig was uit de Belgische stad Mechelen?

Stadswandeling in Bonn Reis je per trein naar Bonn? Met de trein bereik je Bonn vanuit Brussel in slechts 2u30, of je nu kiest voor de ICE of Thalys. Er zijn 4 vertrekken met de ICE en 5 met de Thalys, allemaal met een overstap in Keulen op een nationale treinverbinding. De eindbestemming is Bonn Hauptbahnhof. Bij aankomst op het perron daal je af naar de centrale gang onder de perrons, de startplek van de wandeling, bekend als de "Catacomben".

Kom je met de auto naar Bonn? Als je de voorkeur geeft aan de auto, parkeer dan in "Parkhaus Hauptbahnhof Rabinstrasse", Rabinstraße 4, 53111 Bonn. Bezoek www.bcp-bonn.de voor meer informatie over openingsuren en tarieven. Er is een laadpaal beschikbaar in de parkeergarage. Direct aan de voorzijde van het station start de wandeling; je hoeft niet eerst het station binnen te gaan.

Vanuit/naar Königswinter, Keulen of Düsseldorf Reis je vanuit Königswinter (zie verder, in Ten zuiden van de banaan), dan biedt de tram een rechtstreekse verbinding naar Bonn: er gaat meestal iedere 20 minuten een tram. De rit duurt ongeveer 25 minuten. De binnenstad van Bonn ligt maar 7 km van Königswinter, dus je kan ook per fiets tussen beide plekken pendelen.

Een andere optie is aankomen met de lijnboot Köln-Düsseldorfer of andere rondvaartboten. Je kunt gemakkelijk aansluiten bij de wandeling door aan te meren nabij de Alter Zoll, vlakbij punt H op de kaart: www.bonnschiff.de

• •

Afstand: 5,6 km Begin- en eindpunt: Station Bonn (Hauptbahnhof), 53115 Bonn (zie locatie op de kaart)

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

Bonn - © Shutterstock

Wandelroute We beginnen onze ontdekkingstocht in de "Catacomben" van het treinstation: de centrale gang onder de treinperrons. Treinreizigers belanden hier vanzelf, maar voor wie met de auto komt en parkeert in het aanbevolen "Parkhaus," is dit de startlocatie aan de voorzijde. Als je in de catacomben bent, volg dan de borden naar "Quantiusstrasse." Kom je van de parkeergarage, dan bevind je je al in deze straat. Bij het verlaten van de catacomben ga je naar rechts en zie je aan de linkerhoek het LandesMuseum.

Het LVR LandesMuseum belicht de geschiedenis van het Rijngebied, van prehistorie tot de jaren 1900, met een focus op het Romeinse tijdperk en de schilders van de Gouden

Eeuw. Het presenteert waardevolle stukken, variërend van kunst tot gebruiksvoorwerpen uit verschillende perioden. Het museum is allesbehalve ouderwets en biedt een frisse kijk op geschiedenis. LVR LandesMuseum // GPS: 50.731900, 7.093400 // www.landesmuseum-bonn.lvr.de

Terug in de catacomben zie je een pijl naar het "Reisezentrum," bij de trap van spoor 1 (Gleis 1). Volg deze pijl om bij de hoofduitgang aan de voorzijde te komen. Eenmaal buiten ga je rechtdoor en bevind je je meteen in de autovrije winkelstraat, de Poststrasse. Voorbij het warenhuis Karstadt bereik je een plein. Wij slaan rechtsaf richting de Münsterkerk, maar links leidt je rechtstreeks naar het toeristeninformatiepunt. Hier kun je extra informatie krijgen, zoals een gratis wandeling in de voetsporen van Beethoven, folders met evenementen, of een betalende stadskaart. Keer terug naar het plein en ga rechtdoor naar de Vivatsgasse (bij Starbucks) tot je bij het standbeeld van Beethoven komt.

Het standbeeld van Beethoven op de Münsterplatz valt meteen op. Het werd opgericht ter ere van zijn 70ste verjaardag in 1845. Beethoven zelf werd echter niet zo oud; hij

stierf op 57-jarige leeftijd in 1827. Deze componist, geboren in Bonn en gestorven in Wenen, was sterk beïnvloed door Mozart en Haydn en had zelf een grote invloed op de muziek van andere componisten in zijn tijd. Enkele van zijn bekende werken zijn de negen symfonieën, waarvan de vijfde het bekendst is, "Für Elise" voor piano en de opera "Fidelio". Het standbeeld van Beethoven heeft onderaan figuren die de vier verschillende stijlen van zijn muziek

voorstellen. Er wordt beweerd dat er onder de sokkel van het standbeeld partituren van de negende symfonie verborgen liggen. Achter het standbeeld staat een prachtig barok gebouw dat nu dienstdoet als postkantoor. Maar je ziet ook de indrukwekkende basiliek van Bonn, de Münsterkerk, die dateert uit de 11de eeuw. Hoewel de kerk door de jaren heen is verbouwd, blijft de romaanse bouwstijl goed zichtbaar. De kerk eert twee martelaren, Cassius en Florentius, en een derde, Malusius, die vermoedelijk in de crypte begraven liggen. De crypte was de plek waar deze martelaren, die Romeinse officieren waren, hun laatste maaltijd nuttigden voordat ze werden geëxecuteerd. Door vernielingen is het meeste meubilair van de kerk uit de 19e eeuw, afgezien van een aantal monumentale kunstwerken. Erg mooi is de binnenplaats (kloostergang) die 900 jaar oud is en goed bewaard is gebleven. Münsterplatz en – kerk // GPS: 50.733508, 7.099700

Je komt een stadspoort tegen, Sterntor, gebouwd in de 13e eeuw en ooit onderdeel van de middeleeuwse stadsmuren. Wat je nu ziet is echter een reconstructie van een eeuw geleden omdat de oorspronkelijke resten de verkeersstroom belemmerden.

Sterntor - © Shutterstock

Voorbij de toren zie je een bron met de "Bonner Löwe" (Leeuw van Bonn). Het wapen van Bonn toont deze leeuw als symbool van de stad. De traditie om de leeuw als symbool te gebruiken gaat terug tot de Middeleeuwen, toen ambtenaren van de gerechtelijke arrondissementen onder de heerlijkheid Bonn bijeenkwamen op de Münsterplatz, waar de leeuw hun verzamelplaats sierde. Het oude leeuwenbeeld is nu te zien in het Stadtmuseum. Het gebouwtje aan de Münsterplatz is verwijderd. Op de plek van de bron sla je rechtsaf de Sternstrasse in. Sla bij de volgende Y-splitsing linksaf en volg de Sternstrasse. Voordat je de Markt bereikt, sla je linksaf de Bonngasse op. Het geboortehuis van Beethoven (nr. 20) ligt ongeveer 50 meter voorbij de Jezuïetenkerk. Het is momenteel ingericht als museum.

Beethoven werd geboren in Bonngasse 20 op 16 of 17 december 1770. Zijn ouders waren drie jaar eerder naar dit middenklasse huis verhuisd, dat nu bekend staat als

Beethovenhaus. Ze verhuisden opnieuw toen hij vier jaar oud was, maar bleven in Bonn wonen. Beethovens ouders waren welgesteld, wat hem de kans gaf om muziek te studeren en veel te reizen, waaronder een bezoek aan Wenen waar hij Mozart ontmoette. Helaas overleed zijn moeder in 1787 toen hij in Wenen was. In 1792, toen Beethoven permanent naar Wenen verhuisde, overleed ook zijn vader. Naast zijn geboortehuis is een Kammermusiksaal ingericht en kan je het digitale archief van Beethoven bekijken en beluisteren. Vooral de fervente muziekliefhebber zal zich in dit archief urenlang kunnen verdiepen. Het museum is ingericht met allerlei herinneringen aan deze componist: het onderging een volledige renovatie en restauratie en werd eind 2019 geopend. Beethovenhaus // GPS: 50.736992, 7.101164

Sla na het verlaten van het Beethovenhaus linksaf richting de Markt. Houd op de markt links aan en loop de Brüdergasse af tot je bij de St. Remigiuskerk komt (de pijl staat op die straat).

De St-Remigiuskerk dateert uit de 13de eeuw. Tot 1806 heette deze oorspronkelijk de Kloosterkerk Sankt-Ludwig, maar na een brand in 1800 in de St-Remigiuskerk elders in

Bonn, nam deze kerk niet alleen de naam over, maar ook de relieken van St-Remigius. Hierdoor ontstaat enige verwarring, want hoewel Beethoven op tienjarige leeftijd op het orgel speelde in de St-Remigiuskerk, was dit in de afgebrande kerk, en dus niet deze. In 1888 werd ook deze kerk en het klooster getroffen door brand. Bovendien werden de vernielingen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zo groot dat het interieur volledig vernieuwd moest worden.

In 1957 was de kerk heropgebouwd en heeft het gediend als kloosterkerk tot 2007. Nu fungeert het als parochiekerk en zetel van de Katholieke Hogeschool (KHG Bonn). St-Remigiuskerk // GPS: 50.736034, 7.103144

Na je bezoek keer je terug naar de Markt en ga je linksaf naar het oude stadhuis (Altes Rathaus). Ga aan de rechterkant van het oude stadhuis naar het volgende pleintje.

Het Altes Rathaus uit de 18de eeuw doet eerder denken aan een vorstelijke residentie dan aan een bestuurlijk gebouw. Bonn was immers de zetel van de keurvorsten en

aartsbisschoppen van Keulen (15 km verderop langs de Rijn). Na de Tweede Wereldoorlog moest het volledig worden heropgebouwd. Toen Bonn nog de hoofdstad was van WestDuitsland, werden hier belangrijke personen en staatshoofden officieel ontvangen. Het kan niet bezocht worden, tenzij op uitzonderlijke momenten. Altes Rathaus // GPS: 50.735027, 7.102943

Op het pleintje (Bischofsplatz) zie je rechts een geel gebouw, dat is de Residenz. Ga naar dit gebouw toe en neem de eerste straat links: An der Schlosskirche.

Je komt zo bij de Studentenbrunnen , aan de achterzijde van de Schlosskirche. Dit deel van de Residenz is in gebruik door de universiteit. Deze bronnen dateren van 1913 maar

werden gerestaureerd en gereconstrueerd in 1985. Het is van de hand van een kunstenaar uit de Eifel: Carl Burger (1875-1950). Hij heeft nog meerdere bronnen gemaakt in Aken en Koblenz. In Duitstalig België heeft hij vlakreliëfen voor een kruisweg gemaakt. Hij werkt steeds met basaltlava uit de Eifel. Studentenbrunnen // GPS: 50.734196, 7.103187

Aan deze bron volg je naar links en zie je recht voor je het Stadtmuseum. Aan het volgend kruispunt en nog vooraleer je bij het museum bent ga je rechtsaf door het poortgebouw (Stockentor).

Voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de stad en zijn regio moet in het

Stadtmuseum zijn. Het museum werd pas opgericht in 1998. De openingsuren zijn vrij

beperkt. Stadtmuseum Bonn // GPS: 51.431666, 6.776365

Je komt nu in de Stadtgarten of stadstuin. Ga nu naar links en steek de drukke weg over. Links van deze weg zie je de “Koblenzer Tor.”

De Koblenzer Tor is ontworpen door dezelfde architect als het oude stadhuis dat je eerder passeerde. Binnen dit gebouw herbergt de universiteit het "Ägyptische Museum",

met een collectie van ongeveer 3000 stukken uit het Oude Egypte. Het museum is alleen te bezoeken in de namiddag (niet op maandag). Koblenzer Tor // GPS: 50.734547, 7.105663

Doorkruis het park (zie kaart) en volg de pijl naar de “Alter Zoll.” Deze brengt je naar een verhoogd plateau waar je een mooi zicht hebt over de Rijn. Je kan daar ook naar beneden voor de rondvaartboten en een autovrije wandelboulevard. Op dat plateau staat het standbeeld van Ernst Moritz Arndt. Hij was een professor aan deze universiteit, pedagoog en dichter (1769-1860) die de strijd aanging tegen de bezetting door Napoleon. Hij staat bekend als een echte patriot en nationalist. Antisemitische gedachten waren hem ook niet vreemd. In Bonn is een tentoonstellingsruimte naar hem vernoemd, het Ernst-Moritz-Arndt-Haus, dat alleen geopend is tijdens tijdelijke tentoonstellingen en een afdeling is van het Stadtmuseum.

Keer terug langs hetzelfde pad door het park. Bij de poort die je zojuist doorkruiste, ga je echter rechtdoor door het park (langs de toegang tot de ondergrondse parking). Nu betreed je de Hofgarten en al snel zie je aan je linkerkant de voorkant van het indrukwekkende Kurfürstliche Residenz, momenteel in gebruik door de universiteit. Let op de zwermen Ringhalsparkieten, Düsseldorfse groene papegaaien.

Het Kurfürstliches Schloss, of keurvorstelijk paleis, diende als residentie voor de Keulse keurvorsten. Hoewel het huidige gebouw dateert van na de Tweede

Wereldoorlog, zou het er eind 17de eeuw hetzelfde hebben uitgezien. Het paleis heeft veel tegenslagen gekend, zoals de grote brand van 1777. Sinds 1794 is het niet meer in gebruik als keurvorstelijk paleis. De gebouwen werden in 1818 aan de universiteit geschonken. Helaas kan het gebouw niet bezocht worden. Kurfürstliches Schloss // GPS: 50.734196, 7.103187

Recht voor je, op het einde van de Hofgarten zie je de Evangelische kerk, Kreuzkirche. Je bevindt je nu op de Kaiserplatz en blijft rechtdoor wandelen. Aan het einde van dit groene stadsdeel zie je rechts het busstation, met iets verder het treinstation. Wil je terug naar het startpunt van de wandeling? Sla dan aan het einde van dit groene stadsdeel rechtsaf (Maximilianstrasse). Volg de weg en je komt automatisch bij het station uit. Wil je ook de prachtige botanische tuin bezoeken? Ga dan aan het einde van dit groene stadsdeel (Kaiserplatz) rechtdoor (via de spoortunnel). Het Poppelsdorfer Schloss met botanische tuin ligt op ongeveer 1 kilometer. Loop rechtdoor langs de prachtige boulevard "Poppelsdorfer Allee," in het midden is er een wandelpad. Het is zowat de duurste wijk van Bonn, en dat merk je al snel.

100

De brede boulevard die het keurvorstelijk paleis met het Poppelsdorfer Schloss verbindt, was ooit precies 1 kilometer lang, nu nog 800 meter door de Kaiserplatz en de

treinsporen. De boulevard, omzoomd door kastanjebomen en 60 meter breed, behoort tot de duurste delen van de stad. Het kasteel, met bijbehorende botanische tuin, is eigendom van de universiteit. Gebouwd in de 18de eeuw, doet het nu dienst als onderzoekscentrum (Steinmann-Institut) van de universiteit, maar er worden ook nog concerten gehouden. Er zijn twee musea: Goldfuss-Museum (fossielen) en Mineralogische Museum (mineralen, gesteenten en meteorieten). Deze musea hebben beperkte openingstijden: www.steinmann.unibonn.de. De botanische tuin is gesloten op zaterdag, maar op weekdagen is de toegang gratis. Op zonen feestdagen kost het ongeveer 2 euro (onder voorbehoud). De tuin is open van 10 tot 18 uur (zomer) of tot 16 uur (winter). Poppelsdorfer Schloss // GPS: 50.725310, 7.092420

101

Tot 1990 was Bonn de hoofdstad van West-Duitsland. Ondanks dat deze titel "voorlopig" was sinds 1949, weerhield het Bonn er niet van om in de regeringswijk zeer

belangrijke en nationale musea te huisvesten. De Museumsmeile, een twee mijl lange straat, herbergt vijf belangrijke musea (het Deutsches Museum, de vijfde, bevindt zich in een zijstraat). Allemaal organiseren ze tijdelijke tentoonstellingen die een internationaal publiek aantrekken. In het groene park tegenover het Museum Koenig ligt de Villa Hammerschmidt, het tweede verblijf van de Bondskanselier, voorheen het hoofdverblijf. Het is nog steeds in gebruik. Leegstaande regeringsgebouwen zijn ingenomen door grote bedrijven. De Museumsmeile // GPS: 50.722120, 7.113410

Praktisch: bezoek aan de Museumsmeile Achter het Kunstmuseum is een parkeerstrook waar je 2 uur mag blijven met de blauwe schijf: Emil Noldestrasse. Voor lang parkeren of als er geen plaats is, gebruik je de aangegeven betalende parking (Park Haus Museumsmeile). Voor het Deutsches Museum rijd je naar de Ahrstrasse. Het is te ver om te voet te gaan vanaf het Kunstmuseum. Met de metro (U-bahn): er zijn haltes "Museum Koenig" en "Heussallee/Museumsmeile." Voor het Deutsches Museum neem je de halte "Hochkreuz/Deutsches Museum." Info over openbaar vervoer in Bonn: www.swb-busundbahn.de.

Het "Zoologische

Forschungsmuseum Alexander Koenig " is een van de

belangrijkste natuurhistorische musea van Duitsland. De vaste expositie neemt je mee

op een reis door de wereld, van de Afrikaanse savanne tot de Zuidpool en Europa. Meer informatie op www.zfmk.de. Zoologische Forschungsmuseum Alexander Koenig // GPS: 50.722120, 7.113410

Het "Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland ” behandelt dit museum de geschiedenis van de Bondsrepubliek Duitsland sinds de oprichting na de Tweede

Wereldoorlog. Het is een interactieve tentoonstelling waar kennis van de Duitse taal onontbeerlijk is. Tijdelijke tentoonstellingen richten zich meer op internationale bezoekers. Meer info op www.hdg.de. Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland // GPS: 50.717530, 7.119080

102

Het "Kunstmuseum Bonn ” is een museum voor hedendaagse kunst en legt veel nadruk op kunstenaars uit de Rijnregio. Ze bezitten de grootste collectie kunstwerken van de

expressionist Macke, evenals werken van Max Ernst en Joseph Beuys. De collectie omvat ook grafische kunst, fotografie en video. Meer info op www.kunstmuseum-bonn.de. Kunstmuseum Bonn // GPS: 50.717530, 7.119080

De "Bundeskunsthalle” opende in 1992, en is zo ontworpen dat het zelfs de moeilijkste tentoonstellingen kan huisvesten. Ze zijn trots op het aantrekken van belangrijke

internationale en unieke exposities en hebben sinds de opening meer dan 15 miljoen bezoekers ontvangen. Meestal lopen er tegelijkertijd twee tot drie tentoonstellingen, elk voor ongeveer vijf maanden. Meer info op www.bundeskunsthalle.de. Bundeskunsthalle // GPS: 50.714510, 7.122070

103

Het "Deutsches

Museum Bonn ” bevindt zich in het zuidelijkste punt van de

Museumsmeile. Er zijn slechts twee "Deutsches Museum," het andere bevindt zich in

München. Ze behandelen wetenschap en techniek ontwikkeld in Duitsland, met natuurlijk aandacht voor de auto en andere technologische hoogstandjes. De doelstelling van het museum is om technologie op een begrijpelijke manier aan de bezoekers uit te leggen. Het is een zeer kindvriendelijk museum als je Duits begrijpt. Meer info op www.deutsches-museum-bonn.de. Deutsches Museum Bonn // GPS: 50.699400, 7.150160

 Op zoek naar een hotel in Bonn? Klik hier voor speciale aanbiedingen.

104

105

106

Overnachten in urbanana Onze top vijf locaties om te overnachten, en zo jouw trip onvergetelijk te maken:

•

Ontdek modern comfort in Prizeotel, gevestigd in het historische Gesundheitshaus in het bruisende stadscentrum van Dortmund. Meer informatie en boekingen.

•

In het Westviertel district van Essen, staat GHotel op slechts 500 meter van het Essen Centraal Station. Meer informatie en boekingen.

•

me and all hotel Dusseldorf, een boetiekhotel in het centrum van de beroemde Japanse wijk. De Rijn, Medienhafen en Königsallee liggen op minder dan 15 minuten loopafstand. Meer informatie en boekingen.

•

Het Koncept Hotel International biedt een gedigitaliseerd, op selfservice gebaseerd hotelconcept vlak bij alle highlights in Keulen. Inchecken kan via de app of incheckterminal, je smartphone is je kamersleutel. Het hotel heeft een heel duidelijke duurzaamheidsstrategie. Meer informatie en boekingen.

•

In Bonn biedt Base Camp Young Hostel een uniek verblijf in een indoor-vintagecamping. Je kan zelfs kiezen voor een kabelbaangondel als hun eigen hotelkamer. Meer informatie en boekingen.

107

108

TEN WESTEN VAN DE BANAAN Aken

Ontdek het veelzijdige en aantrekkelijke

Aken, een stad doordrenkt van rijke

geschiedenis, geneeskrachtige bronnen, groene parken en boeiende musea. Aken wordt

jaarlijks bezocht door ongeveer anderhalf miljoen mensen, en dankt zijn bekendheid aan Karel de Grote, die de stad in de achtste eeuw op de kaart zette. De stad verwelkomt je met gezellige terrasjes, elegante winkelstraten en heel veel shoppingcentra. Hieronder vind je onze wandelroute, startend bij Elisenbrunnen in Kapuzinergraben: deze neemt je mee door de oude stadskern, waar de rode draad van Karel de Grote tastbaar aanwezig is, en biedt tips voor bezoeken buiten de route.

Stadswandeling in Aken Aankomst met de auto Voor de P+R parkings die we aanbevelen is geen milieusticker vereist. Ze bevinden zich net aan de rand van de beperkte milieuzone. Het speciale P+R-ticket voor de pakrings Richterich, Tivoli, Westfriedhof, Waldfriedhof, Hangeweiher, Jülicher Straße/Berliner Ring koop je bij de buschauffeur. Voor 5 euro per dag kunnen maximaal 5 personen naar het centrum (Elisenbrunnen) en terug naar de parkeerplaats (tarief 2023). Let op! Als de ene parkeerplaats volzet is en je wilt naar de andere, doorkruis je wel de milieuzone! •

P+R Westfriedhof: in de Vaalser Strasse bij de Bloemenmarkt. Deze parking is ideaal voor wie vanuit de richting Maastricht of Hasselt komt. De bushalte bevindt zich aan de hoofdweg tegenover de inrit van de parking. Parkeer bij voorkeur in het tweede deel van de parking. Op het eerste deel zijn er veel bewegingen van voertuigen die zich parkeren voor de bloemenmarkt en het kerkhof. Onze ervaring is dat de parking niet snel volzet is. Naar het startpunt van de wandeling, de Elisenbrunnen, neem je de bus 5, 25, 35, 45 of 55. Vanwege de vele buslijnen is de frequentie hoog en heb je wel een bus om de 5 à 10 minuten.

•

P+R Waldfriedhof: in de Monschauerstrasse. Deze parking is niet druk en ideaal voor wie van Luik of Monschau komt. Het nadeel van deze parking is de lagere frequentie van de bussen vergeleken met de andere parking. Er is elke 10 à 30 minuten een bus. Neem lijnen 11, 36 of

109

51 naar de Elisenbrunnen. De bushalte bevindt zich op de parking zelf. Let op! Er zijn een paar plaatsen op deze parking waar je slechts twee uur mag parkeren. •

Met de auto parkeren in het centrum: hiervoor is een groene milieusticker vereist. Er zijn veel Parkhäuser in Aken. Bij ons bezoek parkeerden we in het Parkhaus Am Dom in de Jesuitenstrasse. Geef echter in je GPS het kruispunt Frère-Roger-Strasse / Jesuitenstrasse in. Die straat is het eenvoudigst te bereiken en heeft ook een ingang. Bezetting, andere parkeermogelijkheden en tarieven zijn te vinden op www.aachen.de. Ga naar StadtBürger/Verkehr Strasse/Verkehrsinformationen/Parken und Park+Ride.

Milieusticker? Aken behoort ook tot de steden waar een milieuvignet vereist is in de milieuzone. Voor meer details verwijzen we naar deze pagina: www.reisroutes.be/blog/reisinfo/milieustickers-ecovignetten-duitsland/.

Aankomst met de trein Het treinstation ligt niet direct aan de wandelroute. Bij aankomst op het Hauptbahnhof is het een wandeling van 20 minuten te voet of met de bus naar de Friedrich-Wilhelm Platz of de Markt.

Karel de Grote Aken was al in de Romeinse tijd een centrale nederzetting, en speelde een cruciale rol in de geschiedenis, vooral tijdens het Karolingische rijk van Karel de Grote (747-814). In 778 liet hij zijn geliefde residentie, de Aachener Paltz, bouwen, ooit het epicentrum van het Karolingische Rijk. Hoewel veel ervan verdwenen is, herinneren de contouren op het huidige Katschhof-plein nog aan de glorieuze binnenplaats. Karel de Grote maakte van Aken de hoofdstad van zijn rijk boven de Alpen in 794. Hij beval de bouw van de Mariakerk, later uitgebreid tot de Dom. Zijn kroning tot keizer door de paus in 800 volgde na zijn indrukwekkende militaire uitbreiding van het Frankische Rijk over een groot deel van WestEuropa. Niet enkel een krijgsheer, Karel de Grote trouwde vijf keer, had buitenechtelijke affaires, maar bovenal streefde hij naar onderwijs, bevorderde het christelijk geloof, en koesterde banden met diverse culturen.

110

Op 28 januari 814 stierf Karel de Grote in Aken, waar zijn tombe nu te vinden is in de keizerskapel van de Dom. Een bronzen standbeeld op de markt voor het stadhuis eert hem; het origineel prijkt in de Krönungssaal. Zijn zoon, Lodewijk de Vrome, volgde hem op, maar zijn zwakke leiderschap betekende het einde van het Frankische Rijk. Desondanks bleef Aken politiek relevant, met belangrijke vredesverdragen van 1668 tot 1748. Deze wandelroute voert je langs alle bezienswaardigheden: van de Aachener Paltz tot de Mariakerk, later uitgebreid tot de Dom, en het Katschhof-plein dat nog steeds de contouren van de centrale binnenplaats van de Paltz toont. Voor meer diepgang in zijn geschiedenis en herinneringen bezoek je www.route-charlemagne.eu.

Praktisch In Aken zijn op sommige plaatsen weinig of geen straatnaamborden te vinden. Veel straten liggen zeer dicht bij elkaar en kunnen voor verwarring zorgen. Combineer de wandelkaart aan het einde van de stadswandeling met de beschrijving voor optimale navigatie. Openbare toiletten zijn beschikbaar bij de toeristische dienst (waar de wandeling begint) en bij de Domhof (het gebouw nabij de ingang van de Dom).

111

• •

Afstand: 2,3 km Begin- en eindpunt: Elisenbrunnen, Kapuzinergraben, 52062 Aachen (zie locatie op de kaart)

Je kan deze route ook volgen met GPS. Installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR-code rechts. Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.

112

Wandelroute

Aken, beroemd om zijn kuuroorden, herbergt de Elisenbrunnen in het gebouw van de Toeristische Dienst. Dit klassieke gebouw, oorspronkelijk uit 1822 (herbouwd in 1948),

is vernoemd naar Elisabeth van Beieren en symboliseert Aken als kuuroordstad. De Romeinen ontdekten al warme mineraalthermale bronnen: de zwavelhoudende bronnen brengen water boven de grond dat afhankelijk van de bron tussen de 51°C en 73°C bedraagt. Dit kan je ontdekken in het centrale deel van het gebouw. Maar let op voor de doordringende zwavelgeur! Aken heeft zo'n 30 thermale bronnen, vooral in de wijk Burtscheid ten zuiden van het centrum, met heel wat kuurklinieken en spa’s. Loop na je bezoekje naar het park achter de Elisenbrunnen, waar je een modern, cirkelvormig gebouw ziet dat opgravingen bedekt, inclusief een tijdslijn van de geschiedenis van Aken (Duits en Engels). Dit gebouw is van het architectenbureau Kadawittfeldarchitektur, een van Duitslands toparchitectenbureaus. Het oorspronkelijke park uit 1851 is compleet getransformeerd. Hier stonden vroeger villa's en baden die profiteerden van de thermaalbronnen. Het restaurant aan het park diende ooit als badhuis. De recentere thermen bevinden zich nu in het stadspark. Een fontein genaamd "Kreislauf des Geldes" (geldcyclus) uit 1976 is een bezoekje waard - een centje erin werpen brengt geluk naar het schijnt Elisenbrunnen // GPS: 50.774189, 6.086500

113

Loop nu in de richting van de Dom en ontdek aan je rechterkant de herbouwde Sankt Foillankerk uit 1958. Een levensgroot houten Madonna-beeld, daterend uit 1421, is hier een van de opvallende attracties. Bewonder vervolgens de gedetailleerde gevel van de Dom en betreed het plein. Hier vind je aan de rechterkant de beroemde Nobis Printen-winkel, bekend om de Aachense lekkernij. We raden aan om het eerst eens te proeven; het is een soort zachte speculaas en zal niet iedereen bevallen. De ingang van de Dom bevindt zich op de Domhof, waar ook openbare toiletten beschikbaar zijn. Let op: onthoud dat fotograferen in de Dom alleen is toegestaan als je er een kleine bijdrage voor hebt betaald.

De Dom van Aken fungeert als een belangrijke bedevaartkerk vanwege kostbare relikwieën die Karel de Grote uit Jeruzalem ontving. Sinds 1349 worden deze relikwieën

elke zeven jaar, tijdens een korte periode genaamd de "Heiligdomsvaart", aan de pelgrims getoond. Sinds 1930 dient de kathedraal als de zetel van het bisdom Aken.

114

De bouw van de kathedraal begon onder Karel de Grote in de late 8e eeuw en heeft door de eeuwen heen talloze uitbreidingen ondergaan. We starten in 794 met de Pfalzkapelle, vermoedelijk ontworpen door Einhard, die nauwe banden had met Karel de Grote. Het opvallende "Octogoon," een achthoekig centraal deel, werd enkele jaren later voltooid en was de eerste koepelkerk in deze regio, geïnspireerd door Byzantijnse bouwwerken.

De imposante Barbarossa-luchter, geschonken door Frederik I Barbarossa, dateert uit de 12e eeuw en symboliseert het hemelse Jeruzalem, en telt 48 kaarsen. De kerk werd geleidelijk uitgebreid vanwege de groeiende stroom pelgrims die naar Aken kwamen om het graf van Karel de Grote en de relikwieën te aanschouwen. Het ingangsportaal dateert uit 1788, maar de bronzen wolvendeur is Karolingisch (800). De voornaamste verbouwing begon toen men een gotisch koor toevoegde. Die gotische koorhal, opgetrokken tussen 1355 en 1414, imponeert met zijn hoogte van 32 meter, zowel van buitenaf als binnenin. Hier vind je het imposante Karelschrijn (1215), een bladgouden reliekschrijn met

115

de beenderen van Karel de Grote, gemaakt ter gelegenheid van zijn heiligverklaring. Het schrijn is meer dan twee meter lang en bijna een meter hoog. Het Mariaschrijn herbergt vier bijzondere relieken: een windsel en lendendoek van Christus, het Mariakleed en grafdoek van Johannes de Doper. Door de jaren heen zijn verschillende kapellen toegevoegd, waaronder de Hongaarse kapel (1367), Matthiaskapel en Annakapel (15e eeuw). Het ingangsportaal dateert uit 1788, hoewel de bronzen wolvendeur veel ouder is, uit 800, dus uit de Karolingische tijd. Deze deur sloot oorspronkelijk de octogoon af. De toren, 74 meter hoog, werd toegevoegd in 1884. De troon van Karel de Grote, gelegen op de eerste verdieping, is alleen toegankelijk via een rondleiding. Tussen 936 en 1531 werden op deze troon dertig koningen van het Duitse Rijk gekroond. Na die periode vonden de kroningen plaats in Frankfurt. Naast de troon zijn er andere niet te missen bezienswaardigheden, waaronder het hoofdaltaar (ca. 1020) met het Pala d'Oro, een bekleding van bladgoud met voorstellingen van het lijden van Christus, en een preekstoel uit 1014 met ingelegde edelstenen. Koop tickets voor rondleidingen bij de Dominformation en ontdek meer in de Nederlandstalige folder bij de ingang. Voor details over de inrichting van de kerk, bezoek www.aachenerdom.de. Dom Aachen // GPS: 50.774862, 6.084585

Bij het verlaten van de Dom loop je rechtdoor tot aan de poort (de winkel van de Dom). Aan je linkerhand zie je het Grashaus op de Fischmarkt, en recht voor je zie je het nieuwe gebouw van de Dominformation.

Het Grashaus op de Fischmarkt doet geen dienst als museum, maar huist het stadsarchief. Het Grashaus fungeert als educatieve ruimte voor jongeren, waar ze

kunnen kennismaken met het thema Europa, zowel historisch als in het huidige perspectief via moderne interactieve media. Met een oorsprong rond 1260 behoort het tot een van de oudste gebouwen in Aken. Het diende ooit als stadhuis, gerechtsgebouw, en zelfs als gevangenis. Grashaus // GPS: 50.774509, 6.083061 // www.grashaus-aachen.eu

116

Volg de wandeling naar rechts. Enkele stappen verder heb je aan je rechterkant de toegang tot de schatkamer (koop je tickets bij de Dominformation).

De Domschatzkammer behoort tot een van de rijkste schatkamers van Duitsland, met sacrale kunstschatten uit verschillende perioden: antiek, Karolingisch, Ottoons

tijdperk, Staufen, en gotische periode. De collectie bevat veel objecten uit de tijd van Karel de Grote, die een grote verzameling relikwieën aanlegde. Bewonder bijvoorbeeld een Lotharings eikenhouten kruis uit de 10de eeuw, een marmeren sarcofaag uit de 2de eeuw, en de relikwiebuste van Karel de Grote (1350) in goud en zilver met een opvallende kroon, en nog veel meer. De kunstwerken en voorwerpen zijn thematisch tentoongesteld: de Dom als kerk van Karel de Grote, liturgie, de Kroningskerk, de Dom als Mariakerk, en relieken en bedevaarten. Een bezoek aan deze Schatkamer van de Dom is zeer de moeite waard. Gebruik de handige "kleine wegwijzer" die je kunt verkrijgen bij de kassa. Koop je toegangsticket bij de Dominformation. Domschatzkammer // GPS: 50.783306, 6.135393 // www.aachener-domschatz.de

Blijf de route volgen, voorbij de schatkamer, het volgende kruispunt over, en je belandt in de Kockerellstrasse. Neem hier de tweede rechts (Augustinerbach). Loop langs de fraaie gevel van het Keizer Karel Gymnasium in deze straat. Neem daarna de eerste rechts naar de Markt (Pontstrasse).

117

Loop eerst nog een beetje verder de straat in naar het "Grosses Haus" op je rechter kant, de thuisbasis van het Internationaal Krantenmuseum.

In dit 15de-eeuwse gebouw bevindt zich sinds 1931 het

Internationales

Zeitungsmuseum. Hier kun je ongeveer 200.000 kranten van over de hele wereld

bekijken, waaronder speciale edities, laatste edities en meer. De oudste dateert uit de 17de eeuw. Naast de tijdelijke tentoonstellingen, de bibliotheek en het archief, vind je hier ook een Mediamuseum. Dit museum biedt een boeiend inzicht in de internationale mediawereld van de 21ste eeuw. Je krijgt een overzicht van hoe een bericht evolueert, van onderzoek en gegevensfiltering tot het schrijven van een artikel. Er is veel aandacht voor details zoals lettertypen en lay-out. Natuurlijk ontbreekt ook een blik op de media van de toekomst niet. Het thema "Leugen en Waarheid" gaat dieper in op de balans tussen leugen en waarheid brengen. Internationales Zeitungsmuseum // GPS: 50.777497, 6.083437 // www.izm.de

Wandel verder in de Pontstrasse tot je net voor de Markt op je rechterkant het oudste gebouw van Aken ziet: het Haus Löwenstein.

Haus Löwenstein dateert uit 1345 en is het oudste gebouw in Aken. Het werd vermoedelijk opgetrokken rond dezelfde tijd als het stadhuis en is vernoemd naar een

van zijn eerste bewoners. Gedurende de geschiedenis heeft het verschillende functies gehad, waaronder vergaderruimte voor de gilden, de voorlopers van de moderne beroepsverenigingen. Hoewel het interieur door de jaren heen vernieuwd is, blijft de gevel dateren uit de 14de eeuw. Ongeveer vijftig jaar geleden onderging de gevel een grondige restauratie. Het vergulde beeld op de hoek is dat van de heilige Nepomuk. Normaal gesproken vind je deze heilige op bruggen, maar hier staat hij aan het begin van de Pontstrasse. "Pont" betekent "brug". Haus Löwenstein // GPS: 50.776742, 6.084118

118

Je staat nu op de Markt. Voor het stadhuis zie je de Karlsbrunnen, de oudste fontein (1620) van Aken, met een beeld van Karel de Grote, de beroemdste inwoner. Hier stond zijn paleizencomplex (palts). Het stadhuis is te bezoeken, waar je nog meer herinneringen aan Karel de Grote zult ontdekken.

Het stadhuis, gebouwd in gotische stijl gedurende de 14de eeuw, werd in een relatief korte tijd (ongeveer 50 jaar) opgericht op de plek waar ooit de palts van Karel de Grote

stond, met onder andere de Koningshal, het Europese machtscentrum van die tijd. Deze band met Europa blijft bestaan, aangezien de Karelspreis nog steeds wordt uitgereikt in de Krönungssaal. Deze prijs wordt toegekend door een comité aan degenen die buitengewone verdiensten hebben voor de Europese eenheid.

119

De noordelijke gevel is rijkelijk versierd met beelden van Duitse koningen, reliëfs en wapens. Deze gevel heeft echter door de jaren heen vele veranderingen ondergaan. In de tweede helft van de 19de eeuw kreeg het opnieuw een gotisch uiterlijk. De zuidelijke gevel ziet er wat minder spectaculair uit. Zelfs de torens kregen na de Tweede Wereldoorlog een ander dak. De kroonzaal op de eerste verdieping maakt de meeste indruk met zijn gewelven. De fresco's (1847-1861) van Alfred Rethel en zijn leerlingen tonen de verdiensten van Karel de Grote en behoren tot de hoogtepunten van de 19de-eeuwse schilderkunst. Hier kijk je naar het originele standbeeld van Karel de Grote, waarvan op de Markt een kopie staat. In deze zalen vonden feestmaaltijden plaats voor de koningen tijdens de middeleeuwen. Alles is uiteraard gerestaureerd na de Tweede Wereldoorlog. Het stadhuis is te bezoeken (er is een bezoekfolder in het Nederlands beschikbaar) of met een rondleiding (in het Duits). Je krijgt onder andere een simulatie te zien van hoe de palts van Karel de Grote eruitzag. De andere zalen bieden een goed beeld van de inrichting uit de 17de

120

en 18de eeuw. Vooral de Weisser en de Roter Saal (Friedenssaal) zijn pareltjes. Er is ook aandacht voor Aken tijdens de Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw na de oorlog. Het stadhuis is dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur, maar soms gesloten voor ceremonies of evenementen. Check daarom eerst www.rathaus-aachen.de om teleurstellingen te voorkomen. Stadhuis Aken // GPS: 50.776260, 6.084448 // www.rathaus-aachen.de

Na je bezoek aan het stadhuis ga je naar links en neem je de doorgang naar het plein achter het stadhuis. Aan de rechterzijde zie je het museum "Centre Charlemagne".

Centre Charlemagne is het stadsmuseum dat ongeveer staat waar tijdens de middeleeuwen een gerechtsgebouw zich bevond, tussen de Mariakerk (nu de Dom) en

de Koningshal (nu het stadhuis). Het huidige gebouw werd gebouwd eind jaren 60 van de vorige eeuw. De expositieruimte omvat ongeveer 800 m². De permanente collectie toont de geschiedenis van Aken, met natuurlijk veel aandacht voor Karel de Grote. Je wordt geïnformeerd over de periode vanaf de eerste nederzettingen (5e eeuw v.C.) tot aan de tijd onder Karel de Grote, de middeleeuwen, de barokperiode, het Aken als kuuroordstad en het moderne Aken. Met een audioguide (ook beschikbaar in het Nederlands) loop je langs ongeveer 30 stations. Het is leuk om deel te nemen aan interactieve experimenten over het alledaagse leven en de cultuur uit de Karolingische periode, vooral voor kinderen. Er zijn ook regelmatig wisselende tentoonstellingen. De Route Charlemagne , die het historische centrum van Aken doorkruist, verbindt de Dom, het stadhuis, het Grashaus en de Elisenbrunnen. Een uitstekende plek om deze route te beginnen is vanaf het Centre Charlemagne. Meer informatie is te vinden op www.centrecharlemagne.eu. Centre Charlemagne // GPS: 50.775841, 6.084157 // www.centre-charlemagne.eu

Let nu op dat je de juiste straat neemt. Met je gezicht naar de achterzijde van het stadhuis ga je naar rechts en direct om de hoek weer rechtsaf: Krämerstrasse. Dit is een smalle winkelstraat waar je iets verderop bij een fontein met poppen komt. Hier ga je linksaf.

121

De Poppenbrunnen (gerestaureerd in 2018) is een charmante fontein met beweegbare beeldjes, en toont enkele aspecten en tradities van Aken. Herken je ze? De marktvrouw,

de bisschop, de ruiter, de professor. De harlekijnpop legt een verband met Aken als carnavalsstad. Poppenbrunnen // GPS: 50.775186, 6.084771

Vanaf de fontein "de Poppenbrunnen" ga je naar het plein (Hof) dat in de zomermaanden vol staat met terrassen. Aan het einde van het plein sla je linksaf de Rommelgasse in. Na 20 meter links op de hoek heb je de toegang tot het Couven Museum.

Het Couven Museum - Haus Monheim is een woonhuis en werd in rococostijl verbouwd (1786) door het architectenduo vader en zoon Couven.

Als architecten hielpen ze mee aan de wederopbouw van Aken na de grote stadsbrand. De stadsbrand van 1656 brand begon in een bakkerij en legde in minder dan een dag de stad bijna volledig plat. Naar verluidt gingen 4664 huizen in vlammen op, bijna 90% van alle woningen.

122

Alleen de Dom, het stadhuis, Haus Löwenstein en het Grosse Haus (nu dagbladmuseum) bleven vrijwel onbeschadigd. De stad werd relatief snel herbouwd dankzij inkomsten uit de bronnen en hun geneeskrachtig water. De twee architecten Couven speelden een belangrijke rol vanwege hun uitgebreide vakkennis. In die tijd mocht er geen hout meer worden gebruikt, dus koos men voor rode baksteen, kalksteen en blauwsteen. Dit gebouw werd opgericht in 1662, zes jaar na de brand. Er kwam een apotheek in het gebouw. In 1783 werd het gekocht door Andreas Monheim, zelf een apotheker, en hij liet de woning ombouwen in de toen geldende rococostijl. Het interieur bevat ook elementen van de Lodewijk XVI-stijl, meubilair en huisraad uit de tijd van rococo, classicisme en Biedermeier. Het museum heeft als voornaamste doel te tonen hoe de rijke burgerij uit de 18de en 19de eeuw leefde, hoe ze woonden. Soms worden er ook tijdelijke tentoonstellingen gehouden in het originele interieur. Meer info op www.couvenmuseum.de. Couven Museum - Haus Monheim // GPS: 50.775660, 6.085037 // www.couven-museum.de

123

Je ziet hier geen straatnamen, dus volg gewoon deze beschrijving en bekijk de kaart. Verlaat het museumplein via de eerste rechts. Dat is het begin van je shoppingavontuur. Bij het kruispunt met Büchel ga je rechtdoor, de Kleinkölnstrasse in. Aan het einde zie je links een kerk; sla daar rechtsaf de Grosskölnstrasse in en laat het shoppen maar beginnen!

De Sankt

Nikolauskirche is een voorbeeld van een barokke kerk, vroeger de

kloosterkerk van de Franciscanenbroeders. Het is nu een stadskerk, niet langer

verbonden aan een parochie. Tijdens oudejaarsnacht 2010-2011 stak een vuurwerkpijl het prachtige hoogaltaar in brand. Momenteel is het gerestaureerd en moeten alleen de schilderijen nog worden aangebracht. Men zal niet proberen de vroegere schilderijen na te maken, maar eerder jonge kunstenaars uit de regio aantrekken om hun werken erin te plaatsen. Dus er komt zeker nog een vervolg. De kerk is vrij toegankelijk en je moet deze zeker bezoeken, want naast dit hoogaltaar zijn er ook prachtige muurschilderingen. Deze werden vorige eeuw prachtig gerestaureerd bij de heropbouw van de kerk na de Tweede Wereldoorlog. Sankt Nikolauskirche // GPS: 50.777489, 6.086444 // www.citykirche.de

Vervolg je route tot op de ring (Komphausbadstrasse). Daar sla je rechtsaf, maar niet voor lang. Neem de eerste rechts en je komt op een pleintje, ga direct linksaf de winkelwandelstraat (Dahmengraben) in. Helaas zijn er opnieuw geen straatnaamborden, maar het is de lange winkelstraat die je terug naar de Elisenbrunnen brengt. Als je nog meer winkels wilt, sla dan zeker hier linksaf en steek de drukke weg over. Aan de overkant ligt de beroemde winkelstraat Adalbertstrasse. Vergeet niet om terug te keren. Wie genoeg heeft van winkelen, loopt op dit plein rechtdoor naar de Elisenbrunnen, het startpunt van onze wandeling.

 Op zoek naar een hotel in Aken? Klik hier voor speciale aanbiedingen.

124

125

Overnachten rond urbanana •

Ontdek het Postboutique Hotel Wuppertal, met een elegant art-deco-ontwerp, in het hart van Wuppertal. Meer info en boeken.

•

Motel One Aachen biedt een gunstige uitvalsbasis, op slechts 80 meter van het Theater van Aken. Meer info en boeken.

•

Met een rijke geschiedenis biedt Hotel Bergischer Hof in Königswinter sinds 1892 een traditioneel verblijf. Meer info en boeken.

•

Geniet van rust en privacy bij Vivere Ad Parcum - Bed And Breakfast aan het Schönwasserpark in Krefeld-Bockum. Meer info en boeken.

126

127

Deze gratis reisgids bevat 6 stadswandelingen van onze volledig uitgewerkte rondreis Ruhr en Urbanana.

 Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

128

DISCLAIMER We krijgen onze informatie van betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Niettegenstaande kunnen we niet verantwoordelijk worden gehouden voor mogelijk niet-accurate informatie noch voor het gebruik van deze informatie en mogelijke negatieve gevolgen. We waarderen het erg als je opmerkingen, toevoegingen of fouten aan ons zou kunnen doorgeven via info@themediabay.be. Ontdek meer reisgidsen op www.reisroutes.be en www.reisroutes.nl. Alle kaarten © OpenStreetMap.org

Adverteren in deze reisgids? Neem contact op met The Media Bay via info@themediabay.be.

Laatste update: november 2023 © Alle rechten voorbehouden. Deze reisgids is een uitgave van The Media Bay. Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

129

130