Deze gratis reisgids bevat de eerste dag van onze rondreis van de golf van Napels en een uitgewerkte stadswandeling van Napels.
Bezoek je ook Pompeii, Herculaneum, Capri of Paestum?
Koop dan nu voor de prijs van 1 pizza de volledige, digitale (pdf – 72 blz A4) reisgids voor de golf van Napels, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals.
DAG 1: CUMA, BAIA, POZZUOLI & SOLFATARA
Dag 1 van de rondreis is alvast een voorproefje van wat ons de komende dagen te wachten staat: eeuwenoude ruïnes van antieke culturen en bijzondere landschappen met vulkanische activiteit.
Afstand: 41 km
Vertrekpunt: Luchthaven Napels Capodichino
Eindpunt: Pozzuoli
Bezienswaardigheden van de dag:
• Archeologische site van Cuma(e)
• Archeologische site van Baia
• Anfiteatro Flavio in Pozzuoli
• Vulkaan Solfatara
We starten de rondreis aan de internationale luchthaven van Napels, gelegen op zo’n 7 km van de stad. Naargelang het aankomstuur (en de tijd nodig om de huurwagen af te halen - vanuit de luchthaven kan je met een gratis shuttlebusje naar het Car Rental Center) zal je misschien niet alles kunnen doen van wat vandaag op de planning staat. Je kan bepaalde zaken laten vallen of ervoor kiezen om de dag over twee dagen te splitsen, afhankelijk van de beschikbare tijd en mogelijkheden. Pozzuoli kan dan een goede uitvalsbasis zijn.
Op 24 km van de luchthaven ligt de archeologische site van Cuma(e). Langs de tolweg (A56) is het in normale omstandigheden een klein halfuurtje rijden.
Cuma (of Cumae voor de Romeinen) is de allereerste kolonie die de Oude Grieken in de 8ste eeuw voor Christus gesticht hebben op het Italiaanse vasteland. In de 3de eeuw voor Christus werd het een Romeinse kolonie.
De stad was eeuwenlang een belangrijke haven en bestaat uit twee delen: de bovenstad of Acropolis, gebouwd op een rots, en de benedenstad, waar nog veel opgravingen moeten gebeuren.
De Acropolis omvat twee grote tempels. Op de top bevindt zich de tempel gewijd aan oppergod Zeus (6de eeuw voor Christus). In de 5de eeuw na Christus kreeg deze tempel een nieuwe functie als christelijke basiliek, en je kan er nog de restanten van een altaar en doopvont vinden. Aan de voet van de heuvel ligt de tempel van Apollo die ook in de vroegchristelijke periode werd omgevormd tot basiliek.
Cuma is echter vooral bekend voor de zogenaamde Grot van de Sibille, een rechte gang van zo’n 130 m die eindigt in een gewelfde hal. In de klassieke oudheid voorspelden sibillen, geïnspireerd
door een godheid – meestal Apollo – de toekomst. Volgens de Aeneis van Romeins dichter Vergilius bracht held Aeneas de sibille van Cuma een bezoek om haar raad te vragen over het verdere verloop van zijn tocht. De plek heeft iets raadselachtig en zelfs hypnotisch, met zijn lange, trapeziumvormige gang waar via kleine spleten het licht naar binnen valt. Er is echter geen enkel archeologisch bewijs dat de tunnel ooit een religieuze functie had. Naar alle waarschijnlijkheid behoorde hij tot een complex van militaire routes. De échte grot waar de sibille haar orakels had, zou vermoedelijk dichter bij de tempel van Apollo gelegen hebben.
In de benedenstad van Cuma zijn vooral resten uit de Romeinse periode opgegraven, zoals o.a. een forum, waarschijnlijk gebouwd bovenop de oud-Griekse agora, een Romeinse crypte en thermen. Een groot deel van de site is echter nog niet blootgelegd.
Via Monte di Cuma 3, Bacoli // Dagelijks van 9u tot 1u voor zonsondergang // Betaalde toegang // http://cir.campania.beniculturali.it/archeocuma/
Een dikke 6 km zuidelijker van Cuma ligt Baia, waar zich de tweede archeologische stop van de dag bevindt.
Baia (of Baiae voor de Romeinen) was een Romeins luxueus en mondain kuuroord, het Cannes avant la lettre. In de teksten van de Romeinse geschiedschrijver Livius kunnen
we lezen dat er al in 178 voor Christus thermen waren, naar verluidt één van de grootste uit het Romeinse Rijk. Archeologische vondsten doen vermoeden dat het complex meer dan 1 km2 bedroeg.
Heel wat Romeinse VIP’s, zoals Julius Caesar, Caligula, Nero, Augustus en Hadrianus lieten er (verschillende) optrekjes bouwen. In 59 na Christus zou Nero hier zijn moeder, de beruchte Agrippina, hebben laten vermoorden. Malaria en enkele aardbevingen in de 5de eeuw na Christus werden de stad echter fataal en betekenden het definitieve einde van haar bestaan als gegeerde badplaats.
In het Parco Archeologico delle terme di Baia kan je de indrukwekkende termen met koepelzalen, foutief toegeschreven als tempels, bezoeken.
Via Sella du Baia 22, Bacoli // Dagelijks van 9u tot 1u voor zonsondergang // Betaalde toegang (inbegrepen bij ticketprijs Cuma) // http://cir.campania.beniculturali.it/archeobaia?set_language=en
Het merendeel van de oude stad Baiae is ondertussen echter onder de zeespiegel verdwenen. Ook die restanten kan je bezichtigen. Duikliefhebbers kunnen de site onder begeleiding van een gids bezoeken. Zij die het liever droog houden, kunnen opteren voor een boottocht waarbij je door een glazen vloer overblijfselen van de stad kan bewonderen. Of je veel zal zien, is afhankelijk van het weer, maar met wat geluk kan je ook enkele mozaïeken ontdekken.
Porto di Bacoli, Bacoli // Afvaarturen afhankelijk van organisatie // www.baiasommersa.it/submerged_baia.htm of www.parcoarcheologicosommersodibaia.it/parco.php?id_lingua=en
De laatste archeologische site die we vandaag bezoeken, ligt in het centrum van het stadje Pozzuoli, dat op ongeveer 8 km van Baia ligt. Het is een klein halfuur rijden.
Het Flavische Amfitheater (Anfiteatro Flavio) dateert van de 1ste eeuw na Christus. Het was een van de grootste van Italië en bood plaats aan zo’n 20.000 toeschouwers die er konden genieten van bloederige gevechten tussen gladiatoren en wilde dieren. Het theater is vrij goed bewaard gebleven. Oorspronkelijk waren de bakstenen buitenmuren bekleed met marmer, maar dit werd tijdens de middeleeuwen “gerecycleerd” door plaatselijke bewoners. Vooral het ondergrondse gedeelte waar de dieren en gladiatoren voor het spektakel werden ondergebracht, zijn nog in goede staat.
Via Nicola Terracciano 75, Pozzuoli // Dagelijks van 9u tot 1u voor zonsondergang, gesloten op dinsdag // Betaalde toegang (inbegrepen bij ticketprijs Cuma) // www.cir.campania.beniculturali.it/luoghi-della-cultura/anfiteatro-flavio
Het Flavische Amfitheater geraakte doorheen de tijd bedolven door uitbarstingen van de nabijgelegen vulkaan Solfatara, het laatste bezoek van de dag. De vulkaan ligt op 2 km van het amfitheater.
De Solfatara-vulkaan maakt deel uit van de Campo Flegrei of Brandende Velden, een onderdeel van de supervulkaan die mee de golf van Napels vormt. Officieel is de vulkaan nog actief, maar de laatste uitbarsting dateert van de 12de eeuw, al zou er nu wel weer wat rommelen.
De omtrek van de krater bedraagt zo’n 2,3 km. Na een korte wandeling door een stukje groen bereik je het maanachtige, dorre landschap van de krater zelf. De geur van zwavel zweeft je tegemoet. De aarde rookt en voelt warm onder je voeten. Overal klinkt het gepruttel van kokende modderpoelen en fumatoren die voortdurend stoom (waterdamp, ijzer- en zwavelverbindingen) de lucht inspuiten via door zwavel vergeelde gaten.
In de klassieke oudheid dacht men dat hier de toegang naar de onderwereld lag, en het vraagt weinig verbeelding waarom. De plek was ook eeuwenlang een kuuroord: de stoom zou heilzaam zijn bij ademhalings- en huidproblemen. Je vindt er nog de restanten van een oude sauna.
We overnachten in de buurt van Pozzuli.
Op zoek naar een hotel in Pozzuoli? Bekijk hier speciale aanbiedingen
Geniet van vele voordelen en boek je hotel, tickets of huurauto online!
Het kost jou niets extra, maar wij ontvangen een kleine commissie die we kunnen gebruiken om nieuwe routes te maken, en bestaande routes up-to-date te houden.
DAG 7: NAPELS
Napels heeft een zeer rijke geschiedenis en bezit bijgevolg ontelbare mooie gebouwen, die helaas lange tijd stonden te verkommeren. Daar is nu gelukkig verandering in gekomen. Stilaan maar zeker wordt Napels terug de stad van weleer en als toerist zal je kunnen genieten van de vele prachtige restauraties. De stad heeft de kwalijke reputatie gevaarlijk te zijn Wij hebben er ons tijdens ons bezoek niet speciaal “onveiliger” gevoeld dan in andere grote steden. Het is een chaotische stad met een wirwar van straatjes en steegjes, en dat kan beklemmend overkomen. Voor de rest gelden vooral de veiligheidsregels die in alle steden gelden: let op je spullen, ga niet alleen in het donker in bepaalde buurten wandelen, maar vooral: laat angst en vooroordelen je niet tegenhouden om deze knappe stad te ontdekken. Elke cultuurtoerist die houdt van musea, kerken en historische gebouwen zal hier ruimschoots aan zijn of haar trekken komen.
Opvallend is overigens de vroomheid van de Napolitanen. Een groot aantal kerken (Napels telt er 448!) en winkels met heiligenbeelden zijn veelvuldig in het straatbeeld aanwezig. Ook de doden worden met kleine gedenkkapelletjes aan de huizen in de herinnering gehouden. Het is een omhelzen van de dood, voor de dood jou omhelst.
Het is een bijzondere stad, maar ons kan ze wel bekoren. In het algemeen zijn de mensen ook vriendelijk. De Napolitanen zullen je graag helpen, zolang ze dit in het Italiaans kunnen doen. Wil je niet verdwalen in de kronkelende straatjes, probeer dan een toeristische kaart op de kop te tikken. Deze zijn in het algemeen ook beschikbaar in het hotel waar je verblijft.
We verkennen de “hoogtepunten” van de stad met een wandeling. De benodigde tijd om de wandeling te maken hangt af van de musea en kerken die je onderweg wil bezoeken. Zo zit ook het grote Archeologische Museum in de wandeling opgenomen. Wil je dit grondig bezoeken, dan moet je hier minstens enkele uren voor uittrekken. Houd hier in je planning rekening mee, of spreid de wandeling over twee dagen.
Op zoek naar een hotel in Napels? Bekijk hier speciale aanbiedingen
Napels stadswandeling
Afstand: 5 km
Vertrekpunt: Castel Nuovo
Eindpunt: Duomo di Napoli
We starten de wandeling aan het Castel Nuovo, het grote kasteel aan de baai.
Het Castel Nuovo (1279), ook bekend als het Maschio Angionio (“vestiging van Anjou”), werd “Nieuw Kasteel” genoemd om het te kunnen onderscheiden van de reeds bestaande kastelen Castel dell’Ovo en Capuano, die te klein waren om de hele hofhouding van koning Karel
I van Anjou te huisvesten. Van het oorspronkelijke gebouw rest enkel de Cappella Palatina, een kapel die gewijd is aan Sint-Barbara. Vroeger waren de muren van de kapel beschilderd met fresco’s van Giotto, maar daar rest nog weinig van.
Toen Napels in 1443 in handen kwam van Alfonso V van Aragon liet deze het kasteel herbouwen. Het meest opvallend is de prachtige marmerwitte toegangspoort met basreliëf, de Arco di Trionfo (1454), die de triomfantelijke intrede van Alfonso viert. De vervorming in de bronzen poort komt van een kanonbal uit een oorlog in 1495.
De meest bekende zaal van het kasteel is de gotische Sala dei Baroni, waar in 1486 verschillende baronnen werden beticht van hoogverraad tegen Ferdinand I van Aragon en geëxecuteerd. Ook hier waren de muren vroeger versierd met fresco’s. Tegenwoordig wordt de ruimte gebruikt door de gemeenteraad.
Verder vind je in het kasteel ook het Museo Civico met schilderijen, sculpturen en andere kunst uit de 14de-19de eeuw, afkomstig van het kasteel zelf en nabijgelegen kerken en andere historische monumenten. Vanop de hoger gelegen verdiepingen heb je overigens een prachtig panorama op de baai van Napels en de Vesuvius.
Via Vittorio Emanuele III, Napels // Dagelijks open van 8u30 – 19u, zondag tot 14u // Betaalde toegang // www.comune.napoli.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/EN/IDPagina/1372
Wandel, met je rug naar het Castel Nuovo, naar de Via San Carlo en ga naar daar links. Neem vervolgens de eerste straat rechts (Via Giuseppe Verdi). Daar vind je aan je linkerkant de ingang tot de Galleria Umberto I.
De Galleria Umberto I is een erg indrukwekkende overdekte winkelgalerij in de vorm van een Grieks kruis. Centraal is een prachtige koepel van glas in lood, met op de grond een mozaïek van de zodiac.
De galerij werd eind 19de eeuw gebouwd in het teken van een groots renovatieplan voor de stad die in 1884 geteisterd was door een cholera-epidemie. Hij maakt deel uit van het UNESCO Werelderfgoed.
Langs buiten ziet het er niet zo indrukwekkend uit, maar het Teatro San Carlo is het oudste nog bestaande operahuis in Europa, en staat bekend voor zijn prachtige architectuur en sterke akoestiek. Het werd geopend in 1737, maar moest in 1816 na een brand opnieuw gebouwd worden. In de foyer vind je een standbeeld van de Napolitaanse tenor Caruso, hoewel de zanger er tijdens zijn debuut in 1900 zeer slecht onthaald werd en sindsdien nooit meer in de stad heeft opgetreden.
Er zijn begeleide rondleidingen en uiteraard kan je er ook een voorstelling bijwonen, maar dan moet je je ticket wel ruim op voorhand bestellen.
In het Palazzo Reale dat achter het Teatro ligt, vind je een museum (Memus) over de geschiedenis van het operahuis.
Via San Carlo 98, Napels // www.teatrosancarlo.it
Wandel met je rug naar het operahuis verder naar links. Je komt bijna meteen op een groot plein: het Piazza Plebiscito. Links van je ligt het Koninklijk Paleis (Palazzo Reale) en rechts, aan de overkant van het plein, de Basilica di San Fransesco di Paola met een indrukwekkende zuilengalerij.
Hoewel de bouw al in 1602 startte, was het Palazzo Reale pas in 1843 afgewerkt. De voorgevel is 169 meter lang, met in de niches standbeelden van Napolitaanse koningen van weleer. Het paleis was één van de vier residenties van de Bourbon koningen tijdens hun heerschappij over het Koninkrijk der beide Sicilieën (Sicilië en Napels) van 1734 tot 1860. Erg indrukwekkend in de weelde aan rijke vertrekken en kunst zijn de imposante marmeren trappenhal, het privé theater (Teatrino di Corte) met beelden uit papier maché, de Sala di Ercole (genoemd naar het beeld van Hercules dat hier vroeger stond maar dat nu verhuisd is naar het Nationaal Archeologisch Museum) en de Bibliotheca Nazionale Vittorio Emanuele III, die ongeveer 2 miljoen boeken bevat en één van de meest indrukwekkende bibliotheken van Italië is. Er worden ook enkele papyrusrollen uit Herculaneum bewaard.
–
In het begin van de 19de eeuw vatte koning Joachim Murat (schoonbroer van Napoleon) het plan op om het Piazza del Plebiscito volledig te herinrichten ter ere van de Keizer. Er werd ook begonnen aan de bouw van wat nu bekend staat als de Basilica di San Fransesco di
Paola. Toen na de val van Napoleon de Bourbons weer aan het bewind kwamen, zette koning Ferdinand I de bouw verder maar veranderde de plannen naar de huidige basiliek, die uiteindelijk in 1816 werd afgewerkt. Hij wijdde de kerk aan Sint Franciscus van Paola die tijdens de 16de eeuw op deze plaats in een klooster zou verbleven hebben.
De kerk is geïnspireerd op het Pantheon van Rome De koepel is ruim 53 meter hoog en 34 meter wijd. Het interieur is vooral neoclassicistisch, maar doet eerder koud en koel aan.
Wandel terug van het plein richting het Teatro San Carlo maar ga nu links aan het rond punt met het fonteintje. Dit brengt je bij de Via Toledo, één van de belangrijkste winkelstraten van de stad. Aan je linkerhand, parallel met de Via Toledo, loopt de Quartieri Spagnoli, een wirwar van smalle straatjes en steegjes die je het échte Napels tonen, met de was die over de straten hangt te drogen en de vele kapelletjes voor de overledenen Je kan er een stukje doorwandelen. Let wel op voor de scooters die je soms letterlijk van je sokken rijden, en wees toch ook wat op je hoede. Wandel hier niet als het donker is.
© Koop de volledige reisgids op shop.themediabay.be
Volgende stop in deze wandeling is het belangrijke Nationaal Archeologisch Museum. Dit ligt een beetje uit de wandeling. Wil je je energie wat sparen, dan kan je hier ook met de metro naar toe. Stap in aan halte Toledo of Dante en ga eruit aan halte Museo (zie ook de metrokaart achteraan deze gids).
Zij die graag de benen strekken en liever te voet gaan, blijven steeds rechtdoor wandelen, over de Via Toledo, de Piazza Dante en de Via Enrico Pessina. De afstand vanaf het metrostation Toledo is zo’n 1,3 km. Je komt uit aan het Piazza Museo (rechts) waar het imposante Nationaal Archeologisch Museum ligt.
Het gebouw waar het Museo Archeologico Nazionale di Napoli in gevestigd is, maakte in de 17de en 18de eeuw deel uit van de Universiteit van Napels. Toen rond 1777 koning Ferdinand IV de universiteit verhuisde naar een nieuwe locatie, werd het gebouw ingericht als koninklijk museum en bibliotheek. De vele kunstschatten die bij de opgravingen in Pompeii, Herculaneum en Stabiae waren gevonden, werden naar hier overgebracht. Pas in 1860, bij de eenmaking van Italië, kwam het museum in handen van de staat en werd het een nationaal museum.
Het museum heeft één van de grootste collecties aan artefacten en kunstwerken uit de Antieke oudheid ter wereld. Een erg groot deel wordt ingenomen door de zogenaamde Farnese collectie, waarvan zich ook een stuk in het British Museum in Londen bevindt. De Farnese collectie betreft ronduit indrukwekkende marmeren beelden die opgegraven werden in de thermen van de Romeinse keizer Caracalla. Veel van deze beelden zijn Romeinse kopieën van Griekse originelen die vaak niet meer bestaan. Zo kan je figuren uit de Griekse mythologie zoals Hercules en Atlas herkennen. Bijzonder imposant is de beeldengroep rond de Farnese Stier dat dateert van de 2de eeuw voor Christus
Het museum bezit ook een ruime verzameling aan bustes van keizers en andere Romeinse VIP’s. Wij vonden het wel bijzonder om oog in oog te staan met Julius Caesar, Marcus Aurelius of Seneca, mannen waar we tijdens onze middelbare schooljaren veel over of van gelezen hebben. Ook het grote model van Pompeii, gemaakt uit papier, kurk en hout (eind 19de eeuw) dat tot in de details de vondsten uit de site documenteert, is indrukwekkend.
Wil je meer te weten komen over het dagelijkse leven in de Romeinse tijd, dan kan je je vergapen aan de massa’s dagdagelijkse voorwerpen die gevonden werden in Pompeii, Herculaneum en Stabiae, helaas wel vaak met de beschrijving enkel in het Italiaans. Ook heel wat kunst die tijdens de opgravingen gevonden werden, is hier te vinden, zoals prachtige bronzen beelden uit de Villa van de Papyri, knappe mozaïeken en fijne muurschilderingen.
Een bijzondere plek is het Gabinetto Secreto, of “geheime kabinet” waar erotisch getinte voorwerpen en kunst uitgestald worden. Deze ruimte was tijdens lange periodes in de geschiedenis gecensureerd (enkel mannen van stand die geacht werden “van goede zeden” te zijn, werden toegelaten), maar sinds 2000 is het kabinet door iedereen te bezoeken, al moeten
kinderen onder de 14 begeleid worden door een volwassene. Je vindt hier onder andere de originele fresco’s uit het bordeel (Lupanare) van Pompeii. We zouden het haast vergeten maar het museum heeft ook één van de grootste Egyptische collecties in Italië, waarbij de periode van het oude Egyptische Koninkrijk tot aan de Romeinse tijd wordt getoond.
Het museum is een must voor iedereen die de Romeinse cultuur beter wil begrijpen, of die een idee wil krijgen van de schatten die gevonden werden in Pompeii, Herculaneum en Stabiae. Wij kunnen er uren in ronddwalen, maar is Griekse of Romeinse geschiedenis niet jouw ding, dan zal je hier niet lang blijven. De manier van tentoonstellen is weinig interactief of innovatief. De collecties zijn rommelig opgesteld, en het museum geeft een aftandse indruk, hoewel er ook renovaties bezig zijn. Niettegenstaande loont een bezoek sowieso de moeite.
Piazza Museo 19, Napels // Dagelijks open van 9u - 19u30 // Betaalde toegang // http://cir.campania.beniculturali.it/museoarcheologiconazionale/
© Koop de volledige reisgids op shop.themediabay.be
Wandel, wanneer je je voldoende hebt ondergedompeld in de geschiedenis van 2000 jaar geleden, terug richting Via Toledo. Neem na ongeveer 750 meter aan het rond puntje op de Via Toledo de linkse weg: Piazza Sette Settembre. Neem de tweede straat links, de Via Domenico Capitelli. Na ongeveer 150 meter kom je op de Piazza del Gesù Nuovo, met centraal het monument Giglio dell’Immacolata, één van de drie Napolitaanse “pest-monumenten” die gebouwd werden om de stad te behoeden van de pest. Dit monument is gewijd aan de Maagd Maria.
Aan de linkerkant van het plein zie je een gebouw dat bedekt lijkt met stekeltjes: de Chiesa Gesù Nuovo.
De Chiesa del Gesù Nuovo, ofwel de Kerk van de Nieuwe Jezus, ziet er langs buiten heel bijzonder uit: de façade bestaat uit pyramidevormige ornamenten die zelfs iets agressief uitstralen. De plek was oorspronkelijk een paleis dat in 1470 gebouwd werd in opdracht van Roberto Sanseverino, prins van Salerno. Eind 16de eeuw werd het paleis verkocht aan de Jezuïeten die het omtoverden tot de huidige kerk (1601).
Het kleurrijke interieur met de overweldigende koepel staat in zeer sterk contrast met de strenge façade. De kerk bevat een verzameling aan religieuze kunstwerken die gemaakt werden door verschillende lokale kunstenaars, zoals Belisario Corenzio, Paolo de Matteis en Gennaro Cali. Er zijn ook heel wat fresco’s te bezichtigen die zowel Bijbelse als de levensverhalen van verschillende heiligen weergeven. Om het altaar heen zijn drie bronzen bas-reliëfs geplaatst, waarbij de middelste een reproductie is van Da Vinci’s Laatste Avondmaal.
In de verschillende kapellen van de kerk worden heel wat heiligen geëerd. In de kapel voor Ignatius van Loyola, stichter van de Jezuïetenorde, vind je indrukwekkende beelden van Cosimo Fanzago. In de kapel van de Visitiatie liggen de resten van de plaatselijk erg populaire heilige Giuseppe Moscati, een dokter die tijdens zijn leven de armen van Napels hielp en verschillende medische mirakels zou hebben verricht. Hij stierf in1927 en werd in 1987 gecanoniseerd. Op de muren van de kapel vind je verschillende ledematen in het zilver, offeranden van gelovigen die voor die lichaamsdelen voor genezing bidden. In een zijkapel vind je ook een reconstructie van zijn dokterspraktijk en slaapkamer, zoals ze erbij lagen op de dag dat hij stierf.
Ga verder naar links als je de kerk uitwandelt. Je bevindt je nu op de Via Benedetto Croce, het officiële begin van de Spaccanapoli, de oude rechte straat die dwars door het oude Napels gaat. Meteen rechts zie je de volgende bezienswaardigheid: het klooster van Santa Chiara.
Santa Chiara is eigenlijk een groot complex dat bestaat uit de Kerk van Santa Chiara, twee kloosters (één voor monniken en één voor nonnen), koninklijke graftombes en tegenwoordig ook een archeologisch museum. Het complex werd in de eerste helft van de 14de eeuw gebouwd door de koning van Napels, Robert d’Anjou, en zijn vrouw Sancia van Majorca. In 1340 werd Santa Chiara ingewijd en uitgeroepen tot Koninklijke Kerk. Alle koningen van de Anjou-dynastie zouden hier begraven worden, en je vindt er nu enkele van de mooiste Italiaanse, middeleeuwse graftombes
Oorspronkelijk was de bouwstijl gotiek, maar in de 17de eeuw kreeg het geheel een barokke upgrade. Het plafond bestond uit vele fresco’s en de vloer had een prachtig design. In 1943, volle Tweede Wereldoorlog, werd een groot deel van de site helaas verwoest door bombardementen, en de kerk brandde bijna volledig uit. Veel van de originele decoraties werden vernietigd. De kerk werd gerestaureerd naar de oorspronkelijke gotische stijl, met een sober interieur. Sommige fresco’s zijn echter nog wel te zien, net als de bas-reliëfs
In het bijhorende museum is informatie te vinden over de kerk en de geschiedenis van het complex, maar je kan er ook archeologische vondsten bewonderen van oude Romeinse thermen die ooit op deze plek stonden en die na de bombardementen ontdekt werden Ook de kloosters zijn deels te bezoeken. Opvallend is overigens de kloostergang met fraaie pergola’s en opvallende faïencetegels.
Wandel, als je uit Santa Chiara komt, verder naar rechts over de Via Benedetto Croce. Na een kleine 200 meter kom je links op de Piazza San Domenico Maggiore, waar ook één van de drie “pest-monumenten” staat, nu gewijd aan San Domenico. Ga hier naar links en neem vervolgens de eerste straat rechts (Via de Sanctis Francesco). Na ongeveer 20 meter vind je rechts de Via Raimondo de Sangro di Sansevero. Net voor het straatje kan je rechts een toegangsticket kopen voor onze volgende stop: de Cappella di Sansevero, die net achter het straatje ligt.
Wanneer je de Museo di Cappella di Sansevero binnengaat word je meteen overrompeld door de overdaad aan marmeren beelden en kunst die je van alle kanten overvalt. De kapel werd in 1590 gebouwd door hertog Giovan Francesco di Sangro als privékapel nadat hij was genezen van een ernstige ziekte. Haar huidige uitzicht dankt ze echter aan Raimondo di Sangro, prins van Sansevero, die in de tweede helft van de 18de eeuw de kapel grondig liet restaureren en versieren met indrukwekkend beeldhouwwerk. Via allegorische beeldengroepen zoals Bescheidenheid (op het graf van de moeder van de prins) of Misleiding (op het graf van de vader van de prins) werden verschillende leden uit de familie uitgebeeld.
In totaal zijn er 28 beelden(groepen) te bewonderen, waarvan de meest gekende de Cristo Velato of Gesluierde Christus, een prachtwerk uitgehouwen in 1 blok marmer met lijnen en details zo fijn dat men toentertijd geloofde dat het via een macaber alchemistisch proces tot stand was gekomen. Raimondo di Sangro was immers een berucht beoefenaar van alchemie en het occulte, en werd hiervoor overigens ook een tijd geëxcommuniceerd.
De voorliefde van de prins voor het macabere kan je ook terugvinden in de kelder van de kapel, waar twee “anatomische machines” staan: een skelet van een man en een vrouw waarvan het bloedvatenstel en verschillende organen blootliggen. Heel lang dacht men dat Sansevero er in geslaagd was om via zijn alchemie organisch materiaal te bewaren. Later onderzoek heeft echter uitgewezen dat hij gewerkt heeft met ijzerdraad, bijenwas en zijde. Het blijft wel een macaber zicht, en in samenspel met de bijna onderdrukkende sfeer in de kapel zelf, hangt er in het museum een beklemmende sfeer.
De kapel is nog steeds eigendom van de Sansevero-familie.
Ga, als je uit de kapel komt, verder naar links en neem de eerste straat links (Via Nilo). Ga op het kruispunt naar rechts (Via dei Tribunali). Aan de derde straat rechts, in een doodlopend straatje, vind je de ingang voor Napolo Sotterranea, of “ondergronds Napels”.
40 meter onder het historisch centrum van Napels is een bijzonder gangenstelsel te vinden, waar je als het ware door de tijd kunt reizen, van de oude Grieken en Romeinen tot de meer recente geschiedenis. Veel van de ruimtes die hier gevonden werden, zijn door de oude Grieken voor bouwmateriaal uitgegraven. De holtes en gangen die zo ontstonden, werden vervolgens eeuwenlang als waterreservoirs en aquaducten gebruikt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dienden de ondergrondse ruimtes als schuilkelders. Bij de begeleide rondleiding zie je nog spullen die mensen tijdens hun vlucht meenamen. Het is een tijdscapsule. Een klein museum (bovengronds) geeft extra informatie over hoe Napels en haar bewoners de Tweede Wereldoorlog beleefden.
Tegenwoordig worden in de ondergrondse gangen in het kader van biologisch onderzoek ook plantjes gekweekt, bijvoorbeeld om na te gaan in hoeverre groen onder kunstmatig licht kan groeien (nog niet goed, zo blijkt).
Een rondleiding van dit Napoli Sotterranea biedt een interessante kijk op de stad. Een klein stukje van de tour verloopt in het licht van je eigen kaars, en brengt je door zeer smalle gangen.
Heb je las van claustrofobie, dan kan je dit deel zonder problemen overslaan.
In de begeleide rondleiding zit ook een bezoek aan het oud Romeins theater inbegrepen. De Romeinse keizer Nero zou hier hebben opgetreden als hij in Napels verbleef. Langs de straatkant is het theater – of wat er nog van rest – nauwelijks op te merken. Het is volledig opgegaan in de huizen die er doorheen de geschiedenis in, op en rond zijn gebouwd, en waar nu nog mensen wonen. Boeiend om te zien.
De rondleiding eindigt in een oude werkruimte waar nu enkele typisch Napolitaanse kerststalletjes staan uitgestald.
Piazza San Gaetano 68, Napels // Uren vaste rondleidingen zie website // Betaalde toegang // www.napolisotterranea.org/en/naples-underground
Keer na de rondleiding terug naar de Via di Tribunali en ga verder naar links, tot het kruispunt met de Via Duomo. Ga hier naar links. Daar zie je na enkele tientallen meters rechts de Duomo, het eindpunt van deze wandeling.
De Duomo di Napoli, die eigenlijk voluit de Cattedrale metropolitana di Santa Maria Assunta heet, werd eind 12de-begin 13de eeuw gebouwd in opdracht van Karel van Anjou. Op de plek hadden vroeger ook al kerken gestaan, en ook deze kathedraal zou doorheen de tijd danig van uitzicht veranderen, en er is nu een amalgaam aan stijlen en rijkelijke kunst. Zo vind je ondermeer in de Cappela Minutolo een knappe mozaïekvloer.
Via de linkerzijbeuk kan je naar de middeleeuwse Basilica di Santa Restituta die in de 17de eeuw grondig werd aangepakt. Je vindt er wel nog een mozaïek van de Madonna en verschillende heiligen uit 1322. Je kan er ook de oudste doopfont van West-Europa (550 na Christus) bezichtigen, met mozaïeken die dateren uit dezelfde periode.
De kathedraal is echter vooral bekend om het gestolde bloed van de Heilige Januarius (San Gennaro), patroonheilige van Napels. Dat bloed wordt af en toe terug vloeibaar, liefst zelfs tweemaal per jaar om de stad tegen rampspoed te beschermen. Wordt het niet vloeibaar, dan kondigt dit onheil aan, zoals gebeurde in 1944 (een beetje later barstte de Vesuvius uit), in 1980 (erna werd de stad getroffen door een aardbeving) en in 1988 (de dag erna verloor Napels een belangrijke voetbalmatch tegen Milaan). Het bloed wordt bewaard in de indrukwekkende Capella di San Gennaro. De beenderen van de Heilige Januarius zijn bijgezet in de Crypte van de Succorpo, onder de kathedraal.
© Koop de volledige reisgids op shop.themediabay.be
DAG 7: NAPELS STADSWANDELING
Andere bezienswaardigheden buiten de wandeling
Er is veel te zien in Napels, érg veel. In wat volgt geven we enkele van onze hoogtepunten uit de ruime waaier aan bezienswaardigheden die de stad te bieden heeft.
Museo Nazionale di Capodimonte
Het Museo di Capodimonte is een kunstmuseum. Het is ondergebracht in een voormalig koninklijk paleis dat in 1738 als zomerpaleis in opdracht van koning Karel van Bourbon gebouwd werd op de heuvel Capodimonte, wat letterlijk “de top van de heuvel” betekent. Toen zijn groot gevolg en vooral de vele kunstschatten die hij geërfd had van zijn moeder Elisabetta Farnese, niet meer in zijn paleis in Portici terecht konden, besloot koning Karel om van Capodimonte een volwaardig koninklijk paleis te maken
Doorheen de jaren werd het paleis verder uitgebreid. In 1787 werd er zelfs een atelier voor de restauratie en renovatie van schilderijen en andere kunst geopend.
Bij de Franse bezetting in 1799 raakte de ruime collectie her en der verspreid. Toenmalig koning Ferdinand nam bij zijn vlucht de meest kostbare kunst mee, en wat restte werd geplunderd door de Fransen of naar het huidige Museo Archeologico Nazionale gebracht. Toen in 1815 na de val van Napoleon koning Ferdinand naar Napels terugkeerde, liet hij het paleis opnieuw decoreren en verder uitbreiden. Het zou pas in 1840 voltooid zijn, bijna een eeuw na de eerste steenlegging.
Doorheen de tijd werden ook de kunstcollecties verder uitgebreid. Er werd ook een uitgebreide collectie aan historische vuurwapens toegevoegd Bij de val van de monarchie in 1950 werd het paleis een nationaal museum. Het bevat nu één van de grootste kunstcollecties in Italië, met zowel oudere als moderne kunst.
Het museum bestaat uit drie verdiepingen met in totaal zo’n 160 ruimtes. Op de eerste en tweede verdieping huist de Galleria Nazionale, met werk van Rafaël, Titiaan, Caravaggio, El Greco… en meer schilders uit de 13de-18de eeuw, alsook 16de eeuwse Vlaamse wandtapijten.
De derde verdieping heeft een kleinere galerij met moderne kunst van onder andere Andy Warhol. Na een bezoek aan het museum kan je heerlijk uitrusten in het grote park om het paleis
Via Miano 2, Napels // Open van 8u30
19u30, woensdag gesloten // Betaalde toegang // www.museocapodimonte.beniculturali.it
De Catacomben van de Heilige Januarius zijn de oudste catacombes in Napels Oorspronkelijk lagen hier drie verschilende begraafplaatsen, die uiteindelijk allemaal werden opgenomen in de huidige catacomben. Al van in de 3de-4de eeuw diende de site als begraafplaats, maar naar alle waarschijnlijkheid werden hier ook al vroeger, voor de Christelijke periode, mensen begraven.
De catacomben maken een duidelijk onderscheid in sociale klasse. De rijken kregen open cubicula die origineel met poorten werden beveiligd. Kleurrijke fresco’s op de muren vertellen over het leven van de overledenen. De zogenaamde loculum, kleinere niches in de muren, waren bedoeld voor de middenklasse. De armen mochten tevreden zijn met een plek op de grond.
In de 5de eew werd hier ook het lichaam van de Heilige Januarius (San Gennaro) bijgezet (nu verhuisd naar de Duomo), en tot de 11de eeuw werden hier ook de bisschoppen van Napels begraven, waardoor de plek een belangrijke locatie voor Christleijke pilgrimages werd
Naast de catacomben ligt een basiliek gewijd aan San Genarro, die uit de vijfde eeuw stamt en daarmee de oudste basiliek is ter ere van deze heilige.
Via Tondo di Capodimonte 13, Napels // Openingsuren zie website // Betaalde toegang // www.catacombedinapoli.it/en
Cimitero delle Fontanelle
De Dood is erg aanwezig in Napels, en dat wordt nog eens extra duidelijk in de Fontanelle begraafplaats die in een heuvel buiten het centrum van Napels ligt.
De site bestaat uit natuurlijke grotten, mijnen en oude Griekse en Romeinse tunnels. De Grieken haalden vulkanisch gesteente uit de heuvel voor hun bouwprojecten en gebruikten vervolgens de ondergrondse ruimtes al deels als begraafplaats. De Romeinen creëerden nog meer gangen toen zij tunnels en aquaducten groeven in de heuvels.
Toen in 1656 de stad getroffen werd door de pest, werden de vele slachtoffers hier anoniem begraven. De plek zou tot 1836 gebruikt worden als begraafplaats voor de overledenen van epidemieën. Ook de armen van de stad of zij die zich geen stukje begraafland konden veroorloven, vonden hier tussen de duizenden andere skeletten een laatste rustplaats.
Omdat veel van de lichamen hier geen “echte begrafenis” gehad hadden, werden de grotten lang beschouwd als “bezeten van verloren zielen”, en ze werden zoveel mogelijk vermeden. Later in de 19de eeuw werden de lichamen echter gecategoriseerd en werden de grotten opgeruimd door de skeletten netjes op planken en in cryptes te plaatsen. Vele, voornamelijk vrouwelijke inwoners van Napels begonnen voor de beenderen en schedels te zorgen door ze schoon te houden en te bezoeken. Lokale bewoners lieten geschenkjes voor de doden achter en er werd een kerkje bij de ingang gebouwd. Zo ontsond er een ietwat macabere cultus van de verering van de Dood, waarop de begraafplaats halverwege de 20ste eeuw gesloten werd om de obsessie voor de skeletten en schedels te stoppen. Nu is de begraafplaats echter weer te bezoeken. Je kan dit ook per gids doen.
Via Fontanelle 80, Napels // Open van 10u – 17u // Gratis toegang // www.cimiterofontanelle.com/en
Castel dell’Ovo
Het Castel dell’Ovo (“Kasteel van het Ei”) ligt op het kleine schiereilandje Megaride voor de stad Volgens de Odyssee zou hier het lichaam van de sirene Parthenope aangespoeld zijn, nadat zij zich van de rotsen geworpen had omdat ze niet in geslaagd was Odysseus te verleiden.
De plek kent een lange geschiedenis. Al van in de 7de eeuw voor Christus woonden hier Griekse kolonisten, opgevolgd door Byzantijnse monniken en de Romeinen, zoals de Romeinse generaal Lucius Licinius Lucullus die er in de 1ste eeuw voor Christus een grote villa liet bouwen. Romulus Augustulus, de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk zou hier tijdens zijn verbanning geleefd hebben. Aan de basis van het huidige Castel dell’Ovo ligt een bouwwerk van de Noormannen (12de eeuw – op zijn beurt gebouwd op de Romeinse overblijfselen) In 1499 liet de toenmalige koning van Napels, Alfonso van Aragon, het kasteel uitbreiden naar het gebouw zoals het nu is, al werd het doorheen de jaren ook grondig gerenoveerd.
Het kasteel is dankzij deze rijke geschiedenis het oudste kasteel in Napels. Zijn naam dankt het aan een legende waarin verteld wordt dat de Romeinse schrijver Vergilius hier een magisch ei in de grond zou verstopt hebben. Mocht het ei ooit breken, dan zou dat het einde van het kasteel en ook Napels betekenen.
Het kasteel wordt nu vaak gebruikt voor exposities van hedendaagse kunst, speciale evenementen of zelfs bruiloften. Je hebt vanaf het kasteel een schitterend uitzicht op de Vesuvius, de stad en de baai
Via Eldorado 3, Napels // Openingsuren zie website // Gratis toegang // www.castel-dell-ovo.com
Castel Sant'Elmo
Het Castel Sant’Elmo is een middeleeuws fort op de hoogste heuvel van Napels en kijkt uit over de stad Origineel zou hier een kerk ter ere van Sint Erasmus hebben gestaan, waar het latere gebouw zijn naam aan dankt (Erasmus > Ermo > Elmo)
De bouw van het fort begon waarschijnlijk in 1275, maar koning Robert van Anjou liet het in 1329 verder versterken. In 1456 werd het tijdens een aardbeving behoorlijk beschadigd. Bij de herstellingswerken in de 16de eeuw kreeg het fort zijn huidige vorm die lijkt op een ster. Sindsdien werd het als militaire buitenpost en militaire gevangenis (tot in 1952!) gebruikt. Het fort bleef tot in 1976 in handen van het leger, waarna grootste restauratiewerken werden opgezet om het weer naar zijn oorsponkelijke “fortstaat” te brengen. In 1982 werd het overgedragen aan de stad Napels. Je vindt er nu de Bruno Molajoli Bibliotheek van Kunstgeschiedenis in de bovenste verdieping waar voorheen de gevangenis was. Daarnaast bevat het gebouw ook het Museo del Novecento, waar exposities van 20ste eeuwse lokale kunst bezocht kunnen worden.
Het fort is echter vooral de moeite voor het prachtige uitzicht op de stad en de baai, met de altijd aanwezige Vesuvius op de achtegrond. Aan het eind van de middag en in de avond is het uitzicht het mooist, en blijf dan ook zeker voor de zonsondergang (opletten: het kan er behoorlijk waaien!). Je ziet hier trouwens ook duidelijk hoe de Spaccanapoli de stad doormidden snijdt.
Certosa di San Martino
Het Certosa di San Martino is één van de topbezienswaardigheden van Napels. Het is te vinden naast het Castel Sant’Elmo, en is daardoor ook één van de meest zichtbare monumenten van de stad. Het complex is een voormalig klooster van de Kartuizers. Het werd in de 14de eeuw gebouwd onder toezicht van koningin Giovanna I ter ere van Sint Martinus van Tours, oftewel Sint Maarten. Tijdens de eerste helft van de 16de eeuw is het meerdere malen uitgebreid tot het uiteindelijk het gebouw werd zoals het nu is. De monniken waren best wel kunstminnend en van de 16de tot de 19de eeuw werkten veel bekende lokale artiesten aan en in het kloostercomplex. In 1806 werd het klooster door de Fransen ontwijd en bijgevolg door de monniken verlaten. Sinds 1866 is het San Martino-museum erin gehuisvest dat focust op de Napolitaanse geschiedenis en kunst. Het complex telt 70 verschillende ruimtes met exposities over verschillende periodes van de geschiedenis van de stad. Er zijn ook schilderijen en beelden van de 13de tot aan de 19de eeuw te vinden, en speciale tentoonstellingen over de volkskunst, marine en de Vesuvius. Het museum staat echter vooral bekend om de collectie van presepe, de typisch Napolitaanse kerststalltjes. Ook de kerk, delen van het klooster en de kloostertuin zijn te bezoeken, en je hebt er een prachtig uitzicht op de Golf van Napels.
Largo S. Martino 5, Napels // Open van 8u30 - 19u30, woensdag gesloten // Betaalde toegang // www.polomusealecampania.beniculturali.it/index.php/certosa-e-museo
1. Hoe kom je er?
Vanuit België is de snelste en goedkoopste manier om in Napels te geraken per vliegtuig. De luchthaven van Napels ligt op 7 kilometer van het stadscentrum en is bereikbaar met de Alibus (meer info: http://www.napoliunplugged.com/naples-alibus-airport-shuttle) of per taxi.
De stad is gemakkelijk bereikbaar per auto via verscheidene snelwegen:
De A1 vanuit Milaan
De A3 vanuit Reggio Calabria en Salerno
De A16 vanuit Avellino en Benevento
De A14 – A16 uit Bari
Napels ligt tevens op een belangrijke hogesnelheidslijn. De trein brengt je aan maximum 300 km/u naar Salerno, net ten zuiden van Napels. Noordelijke bestemmingen zijn ondermeer Rome, Firenze, Bologna, Verona en Milaan.
2. Transport ter plekke
In de stad zelf kan je je gemakkelijk verplaatsen met het openbaar vervoer. Deze bestaat uit een mix van bussen, trams, metro (zeer recent en nog in volle opbouw, al zijn er nu al heel wat stations open) en kabelbanen (funiculars). Tickets zijn steeds voor een specifieke tijdsperiode en gelden op de verschillende soorten van transport. Voor de Alibus van en naar de luchthaven van Napels heb je een apart ticket nodig.
Indien je je verplaatst per wagen is het wel opletten voor de rijstijl van de Italianen. Deze is eerder assertief dan agressief, de doorduwer wint. 80% van de wagens draagt ook de sporen van deze assertiviteit met de nodige blutsen of schrammen.
In de golf van Napels en de Amalfikust is het verder uitkijken voor de bochtige wegen. Ben je hier geen fan van, dan is er goed nieuws: vanuit Napels en Sorrento zijn heel wat bezienswaardigheden (Herculaneum, Pompeii) ook met de metro (Circumvesuviana) te bereiken.
3. Beste reistijd
Je kan het ganse jaar door een citytrip maken naar Naples. Indien je ook voor het goede en warme weer gaat, vermijd dan de winter want dan zakt de gemiddelde temperatuur naar 9˚ C, en valt er ook de meeste neerslag.
4. Dresscode en wat mee te nemen
Gezien de warme temperaturen tijdens de zomer is luchtige kleding tijdens deze periode aangewezen. Indien je van plan bent om religieuze gebouwen te bezoeken, neem je best je voorzorgen: soms wordt er gevraagd om je schouders te bedekken.
Tijdens de winter voorzie je best warmere kledij die ook tegen een spat regen kan.
5. Geldzaken
Italië behoort tot de eurozone.
Geld afhalen binnen de eurozone en dus ook in Italië kost evenveel als in België. Doe je dat gratis in België, dan doe je dat ook gratis in Italië. Er wordt erg veel met cash betaald, ook in kleinere benzinestations. Voorzie dus steeds voldoende cash geld.
6. Openingsuren winkels & musea
Winkels
Inzake shopping biedt Napels tal van mogelijkheden. Het meest chique is allicht de koepelgalerij Umberto I (Via Toledo). Andere leuke straatjes zijn de Via Ciai, de Via del Mille en de Via San Gregorio Armeno, dat ook wel ‘kerststallenstraatje’ genoemd wordt. Voor antiekzaken ga je best naar de omgeving van de Piazza dei Martiri. Antiekmarkten zijn er vaak in de lange Via Caracciolo.
Winkels zijn open van maandag tot en met zaterdag. De grote winkels, zeker die van internationale ketens in grote winkelstraten, zijn doorlopend open van circa 10:00 tot 20:00 en enkele zijn ook open op zondag. Andere winkels sluiten tussen ongeveer 13:30 en 16:30, maar dat is afhankelijk van winkel tot winkel. De meeste supermarkten zijn ook open op zondag.
Museums
De meeste museums openen rond 09:30 en zijn doorlopend open tot circa 19u30, maar er zijn ook hier onderling verschillen. Check best even vooraf de openingsuren en sluitingsdag per museum. Er is geen algemene vaste sluitingsdag voor musea.
7. Campania Artecard
Indien je heel wat attracties wil bezoeken, is een Artecard interessant. Er zijn heel wat verschillende versies van de kaart. Meer info, prijzen en bestellen: http://www.campaniartecard.it
8. Eten en drinken
Wie Italië zegt, denkt aan het lekkere Italiaanse eten, en dat geldt zeker ook voor Napels waar je vanalles kan proeven: pizza, pasta, koffie, zoetigheid, gefrituurd street food… Napels wordt ook gezien als de geboorteplaats van de pizza. De oudste Italiaanse pizzeria, Antica Pizzeria Port'Alba, is gevestigd in de stad (Via Port'Alba, 18).
Maar niet enkel op vlak van eten kom je aan je trekken, Italië is ook gekend voor de lekkere wijn. In de regio Campania, waarvan Napels de hoofdstad is, worden er een viertal druivensoorten verbouwd voor zowel witte als rode wijn.
9. Internet, 4G, mobiel bellen
Internet is wijdverspreid in Napels. Heel wat horeca zaken bieden gratis WiFi aan. Er zijn 4 grote mobiele operatoren in Italië die een goede dekking bieden, zeker in stedelijk gebied, en ze bieden 4G dekking in Napels.
10. Bij nood
Het Europese noodnummer 112 werkt ook in Italië en wordt voornamelijk voor de politie gebruikt. Het algemeen noodnummer is 113. De brandweer is bereikbaar via 115.
11. Do’s & Dont’s
Dos
Gebruik het openbaar vervoer of taxi’s. Zelf rijden is gezien de typische lokale rijstijl niet aan te raden.
Probeer één van de vele pizza’s, als ontbijt, lunch en/of avondmaal.
Breng zeker een bezoek aan Pompeii en/of Herculaneum. Doe vooraf research: het maakt het bezoek nog indrukwekkender.
Sip eens aan een glaasje limoncello. Deze Italiaanse citroen likeur is typisch voor deze streek en vooral dan van Sorrento. Let wel op: het drankje heeft meestal een alcoholpercentage van rond de 40%.
Dont’s
Hang niet te lang rond in drukke plaatsen en let op je spullen. De lokale pickpockets zijn gekend voor hun “vakmanschap”.
Vroeg gaan dineren tenzij je graag op je gemak helemaal alleen in een restaurant zit. Net zoals heel wat andere Zuid-Europese landen eet men hier ‘s avonds pas rond 21-22u.
Koffie tijdens je maaltijd drinken, behalve dan tijdens het ontbijt. Koffie wordt vooral gezien als hulpmiddel voor de spijsvertering NA de maaltijd. Wil je vreemd bekeken worden door zowat alle locals? Bestel dan een cappuccino bij je spaghetti carbonara…
Deze gratis reisgids bevat de eerste dag van onze rondreis van de golf van Napels en een uitgewerkte stadswandeling van Napels.
Bezoek je ook Pompeii, Herculaneum, Capri of Paestum?
Koop dan nu voor de prijs van 1 pizza de volledige, digitale (pdf – 72 blz A4) reisgids voor de golf van Napels, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals.
Disclaimer
Wij halen onze informatie uit betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Toch kunnen we niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve informatie, noch voor het gebruik van deze informatie en zijn eventuele nadelige gevolgen.
Wij zouden het ten zeerste op prijs stellen indien je eventuele opmerkingen, aanvullingen of foutieve gegevens zou doorgeven via geert@at-europe.be.
Alle kaarten met dank aan OpenStreetMap.org.
Ontdek meer reisgidsen op www.reisroutes.be en www.reisroutes.nl
Adverteren in deze uitgave?
Contacteer The Media Bay via info@themediabay.be
Laatste update: januari 2019
© Alle rechten voorbehouden.
Deze reisgids is een uitgave van AT-Europe, in samenwerking met The Media Bay. Niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden, zonder uitdrukkelijke goedkeuring van de uitgever.
Geniet van vele voordelen en boek je hotel, tickets of huurauto online!
Het kost jou niets extra, maar wij ontvangen een kleine commissie die we kunnen gebruiken om nieuwe routes te maken, en bestaande routes up-to-date te houden.