INLEIDING
Zuid-Tirol is een wondermooi natuurparadijs in Italië, aan de zuidkant van de Alpen. Deze provincie vormde ooit het zuidelijke deel van het historische graafschap Tirol, een staat van het Heilige Roomse Rijk die later deel uitmaakte van de Habsburgse gebieden van het Oostenrijkse keizerrijk. In deze gids verken je de belangrijkste bezienswaardigheden die Zuid-Tirol te bieden heeft en je maakt kennis met de Dolomieten, de bergketen in het oostelijke deel van dit stukje Alpen.
De elfdaagse route die in deze reisgids werd uitgestippeld, begint en eindigt in Bolzano. We nemen je mee op een rondreis die je langs de mooiste plekjes van moeder natuur in de regio. Er is daarnaast natuurlijk ook aandacht voor historische steden en culturele trekpleisters.
Hoewel het om een elfdaagse rondreis gaat, raden we je sterk aan om enkele extra dagen aan je reis te proberen plakken. Deze regio bezoek je natuurlijk om te wandelen en te hiken. Daarom hebben we enkele van de mooiste wandelroutes in Noord-Italië toegevoegd. Zo kan je de reis naar eigen wensen uitbreiden, als je daarvoor de tijd zou hebben.
Op dit avontuur verken je de hoge pieken en groene valleien van de Dolomieten. We verheugen ons erop om je langs de spitse toppen van de streek te leiden en je de allermooiste plekjes te laten zien.
Tijdens deze roadtrip kan je heel wat liften en kabelbanen gebruiken. Overweeg daarom om een Val Gardena Card aan te schaffen. Daarmee kan je onbeperkt gebruik maken van alle liften in Val Gardena, meer info op de website
• Je rondreis in de Dolomieten voorbereiden? Bekijk hier onze favoriete hotels en verblijven in de Dolomieten en Zuid-Tirol
• Vakantiehuis huren in de Dolomieten? Bekijk hier de leukste vakantiehuisjes
• Plaats op een camping reserveren? Bekijk hier alle campings in de Dolomieten
• Wil je een complete pakketreis naar de Dolomieten boeken? Bekijk hier alle promoties naar de Dolomieten bij SUNWEB
Totale afstand: 570 km
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
5
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 6
DAG 1: BOLZANO
Bolzano, de hoofdstad van Zuid-Tirol, in het Duits Bozen genoemd, behoort pas sinds de Eerste Wereldoorlog tot Ialië en heeft dan ook nog steeds een sterk Duits karakter. Het is de grootste stad van de provincie. Er wonen iets meer dan 100 000 mensen in het stadscentrum en ongeveer 250 000 in de wijdere agglomeratie. Deze stad mag dan betrekkelijk klein zijn, ze is allesbehalve provinciaal. Dit is een metropolitische en geëngageerde stad die barst van de cultuur Bolzano is open en energiek, de thuisbasis van Europa's eerste drietalige universiteit en er valt heel wat te zien en te beleven.
De mooie pastelkleurige herenhuizen van Bolzano steken af tegen de groene heuvels op de achtergrond. Langs de rivier lopen paden die populair zijn bij wandelaars en fietsers en in houten marktkraampjes worden plaatselijke lekkernijen verkocht die de mengelmoes van Duitsland en Italië weerspiegelen. Onderstaande wandeling neemt je mee langs enkele van de niet-te-missen bezienswaardigheden in Bolzano.
Stadswandeling Bolzano
• Afstand: 2 km
• Beginpunt: Piazza Walther von der Vogelweide
• Eindpunt: Natuurmuseum van Zuid-Tirol
Je kan deze route ook wandelen met GPS, installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR code rechts.
Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.
Je wandeling begint op het centrale plein van Bolzano, het Piazza Walther von der Vogelweide. Dit plein werd onder Beiers bewind aangelegd in 1808 en gewijd aan
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
7
1 A
koning Maximiliaan Jozef I. Het plein heeft sindsdien een aantal verschillende namen gekregen. Een tijdlang werd het omgedoopt tot de Johannesplatz, naar aartshertog Johann van Oostenrijk, en tijdens de Tweede Wereldoorlog heette het kortstondig Piazza Vittorio Emanuele, te ere van de eerste koning van Italië.
Maar toch wordt dit plein in de volksmond al erg lang met zijn huidige naam genoemd. In het midden van het plein staat namelijk al sinds 1889 een monument van de minstreel Walther von Vogelweide (1170 -1230). In 1985 keerde het na een korte afwezigheid terug naar het plein.
Dit plein is een van de populairste ontmoetingsplaatsen van de stad. Het is dan ook een geweldige plek om neer te ploffen op een terrasje en mensen te kijken. Hier vinden het hele jaar door evenementen plaats, waaronder de befaamde traditionele kerstmarkt en een geprezen bloemenmarkt in het voorjaar.
Waltherplatz, Bolzano, Italië// gps: 46.4982298, 11.3547756
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
8
Piazza Walther von der Vogelweide - © Shutterstock
Ten zuiden van het plein staat een van de meest iconische bezienswaardigheden van de stad, de katholieke kathedraal van Bolzano (Maria Himmelfahrt, Dumo di Bolzano).
Dit is het pronkstuk van het middeleeuwse centrum van de stad en ook het voornaamste oriëntatiepunt. Het is een juweeltje van romaanse en gotische architectuur, waarvan de oorsprong teruggaat tot de 12e eeuw. De kathedraal werd in 1180 gewijd aan de Assumptie van Onze Lieve Vrouw.
De kathedraal kreeg zijn huidige gotische uiterlijk in de 14e eeuw, dankzij het werk van de gebroeders Schiche, gelauwerde architecten en bouwmeesters uit Augsburg. Let op de hoge gotische waterspuwers, de lancetvensters, en de torenspits, die in 1517 voltooid werd door de Zwabenaar Hans Lutz von Schussenried.
Wandel de kerk binnen via de Leitacher Torl, de grote toegangspoort die zich naar het plein toe richt. Het is het mooiste gotische portaal van heel Tirol. Binnenin de kerk ontdek je een unieke driebeukige constructie. Het pronkstuk is een Madonnaportret. Let zeker ook op de preekstoel, die uit 1507 dateert. Mis verder het indrukwekkende hoogaltaar en de gevleugelde, 17e-eeuwse altaarstukken in de zijkapellen niet. In de lunet boven de priesteringang achteraan hangt het oudste schilderij in de kathedraal - een kruisigingsscène uit de 13e eeuw.
Aan de voet van de toren bevindt zich het Schatkistmuseum van de kathedraal. Het huist een van de mooiste verzamelingen religieuze kunst in de streek, daterend uit de middeleeuwen en de barokperiode Kunstliefhebbers zullen de vele boeiende voorwerpen in de collectie zeker weten te waarderen
Kathedraal van Bolzano, Piazza della Parrocchia , Bolzano, Italië // gps: 46.497585, 11.354402
9
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
B
Op enkele meters van de kathedraal en de Waltherplatz ligt het Piazza Domenicani, nog een van de belangrijkste pleinen van Bolzano. Dit plein ontleent haar naam aan de Dominicanerkerk, die beschouwd wordt als een van de eerste gotische bouwwerken in ZuidTirol. De kerk, voor het eerst vermeld in 1272, en de prachtig versierde Sint-Janskapel staan vandaag nog steeds overeind. Delen van het klooster herbergen de kunstgalerij van Bolzano en een conservatorium waar internationale pianowedstrijden worden gehouden.
Het Dominicanenklooster is het enige overgebleven klooster in Bolzano van de drie kloosters die hier oorspronkelijk gesticht werden door de orde van de Zwarte Broeders. De huidige kerk en kapel zouden in de 14e eeuw gebouwd zijn. Het klooster bleef een belangrijk centrum van cultuur en spiritualiteit tot het in 1785 door keizer Jozef II werd opgeheven.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
10
Katholieke kathedraal van Bolzano - © Shutterstock
C
Piazza Domenicani, Bolzano, Italië // gps: 46.497177, 11.351084
Het museuom voor hedendaagse kunst Museion, bij de westelijke ingang tot het centrum van de stad, is ook een bezoekje waard. Het museum werd oorspronkelijk opgericht in 1985 en verhuisde naar zijn huidige locatie op het Piazza Piero Siena in 2008. Het Museion bezit momenteel 4500 kunstwerken, van zowel internationale als plaatselijke kunstenaars, die volgens een thematisch rotatiesysteem worden tentoongesteld. Dit is een van de hoogst gewaardeerde musea voor hedendaagse en moderne kunst in Noord-Italië.
Museion, Piazza Piero Siena 1, Bolzano, Italië // gps: 46.497364, 11.348691 // https://www.museion.it
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
11
Dominicanerkerk - © Wikimedia
D
Overweeg een wandeling langs de rivier voordat je bij de Ponte Talvera naar het oosten afslaat om het Museo Civico te bereiken. Dit plaatselijke geschiedenismuseum biedt interessante inzichten in de geschiedenis en cultuur van Bolzano en zijn bewoners. Dit is het oudste museum van Zuid-Tirol. Er worden kostbare artistieke, culturele en historische collecties tentoongesteld. De Museumvereniging werd in 1882 opgericht en het Museo Civico verhuisde in 1905 naar zijn huidige locatie, een gebouw dat neergepoot werd op de fundamenten van het middeleeuwse kasteel Hurlach.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
12
Museum voor hedendaagse kunst Museion - © Shutterstock
E
Museo Civico, Via Cassa di Risparmio, Bolzano, Italië // gps: 46.499842, 11.3490868
Op een paar passen afstand ligt het belangrijkste museum van Bolzano en ook met grote voorsprong het bekendste: het Zuid-Tirools Archeologiemuseum. Dit beroemde museum herbergt het lichaam van Ötzi de ijsmummie. Het museum werd speciaal voor die mummie in 1998 opgericht.
Ötzi is de oudste natuurlijke menselijke mummie ter wereld. Hij is een man die zo'n 5300 jaar geleden leefde. Hij werd in 1991 ontdekt in de Ötztal Alpen, op de grens tussen Oostenrijk en Italië. De op natuurlijke wijze gemummificeerde resten en de voorwerpen die samen met het lichaam gevonden werden, hebben archeologen een verbazingwekkend inzicht gegeven in het leven van de Europeanen uit de Kopertijd. Men neemt aan dat Ötzi een man van ongeveer 160 cm groot was. Hij was om en bij de 45 jaar oud. Analyse van zijn tandglazuur heeft uitgewezen dat hij zijn jeugd doorbracht in Feldthums, ten noorden van Bolzano, maar later verhuisde naar valleien zo'n 50 kilometer noordelijker.
Wetenschappers hebben veel kunnen leren over wat Ötzi at en hoe hij leefde. Zijn doodsoorzaak was aanvankelijk onbekend, maar men denkt nu dat hij doodgebloed is nadat hij geraakt werd door een pijlpunt die zich in zijn schouder boorde.
op shop.themediabay.be 13
© Koop de volledige gids
Museo Civico Bolzano - © Shutterstock
F
In het museum kom je nog veel meer te weten over Ötzi en de fascinerende ontdekkingen die dankzij de vondst gedaan zijn. Het is een aboslute must-see in Bolzano.
Het kasteel van Mareccio ligt in het centrum van Bolzano, vlakbij de promenade Lungotalvera en de weides van Talvera. Het wordt omgeven door een uitgestrekte wijngaard en je hebt er een geweldig panoramisch uitzicht op de berg Catinaccio Het oudste deel van het kasteel dateert uit de late 12e eeuw, maar het kreeg zijn huidige look pas tijdens verbouwingen tussen 1560 en 1570. De familie Römer stak het kasteel dan in een geslaagd renaissancistisch jasje.
In de jaren 1980 werd het gebouw gerestaureerd, maar het wordt niet meer bewoond. Tegenwoordig is het kasteel Mareccio (Schloss Maretsch in het Duits) een plaats voor
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
14
Archeologiemuseum, Via Museo 43 , Bolzano, Italië // gps: 46.499975, 11.349634 // https://www.iceman.it/
Zuid-Tirools Archeologiemuseum - © Shutterstock
G
evenementen. Veel beurzen, concerten, bruiloften, en andere evenementen zoals de Wijnproeverij van Bolzano, in het voorjaar, vinden hier plaats. Rondleidingen en bezoeken zijn ook mogelijk na voorafgaande reservering.
Kasteel van Mareccio, Claudia-de'-Medici-Straße, Str. 12, Bolzano, Italië // gps: 46.503396, 11.350599 // https://www.suedtirolerland.it/en/highlights/castles-mansions/mareccio-castle/
Of je nu wandelt, rijdt of een pendeldienst terug naar de stad neemt, je volgende halte is het Franciscaner klooster, terug in de middeleeuwse kern van Bolzano. De franciscanerkerk van het klooster vind je in de steeg Via dei Francescani, een betrekkelijk eenvoudig gebouw uit de eerste helft van de 14e eeuw. Binnen piekt de gotische kerk naar de hemel. En dat zonder de ‘belemmeringen’ van hoge altaren of het doksaal, die al in 1790 verwijderd werden, een zeldzaamheid voor die tijd. De franciscaanse orde vestigde zich al in 1221 in Bolzano en het eerste bewijs van een kerk werd gevonden in 1237. De eerste kerk werd echter kort na de stichting door een brand verwoest.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
15
Kasteel van Mareccio - © Shutterstock
H
De muren zijn versierd met een paar fresco's van rond 1500 en in de kloostergang zijn zelfs waardevolle gotische fresco’s gevonden, toegeschreven aan de School van Giotto (1330-1340). De Erhard-kapel met zijn vroeggotische muurschilderingen, is ook de moeite waard. Volgens een lokale legende werd de kapel bezocht door de jonge Franciscus van Assisi en zijn vader.
Franciscanerklooster, Via dei Francescani 1, Bolzano, Italië // gps: 46.500981, 11.353998
Even voorbij de Marienplatz en langs de Via Vintler ligt het Natuurmuseum van ZuidTirol. Dit provinciale natuurhistorische museum geeft je meer inzicht in de natuur en de typische landschappen van de streek. Het is een leuke, kindvriendelijke kennismaking met het gebied voordat je later op deze route de bergen intrekt. Het museum is gehuisvest in een gotisch gebouw dat dateert uit de 16e eeuw en indertijd dienst deed als het bestuursgebouw van Maximiliaan I, de Rooms-Duitse keizer.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 16
Franciscanerklooster, Bolzano - © Shutterstock
I
In de Triasperiode, zo'n 230 miljoen jaar geleden, bevond zich een oeroceaan op de plek waar nu de Dolomieten oprijzen. Het nautilus aquarium in dit museum geeft inzicht in de koraalriffen uit die periode en is een van de vele hoogtepunten.
Natuurmuseum van Zuid-Tirol, Via dei Bottai 1, Bolzano, Italië // GPS: 46.501114, 11.356964 // https://www.natura.museum/
Een half uurtje verderop (2,6 kilometer) ligt kasteel Roncolo (Runkelstein). In de zomer is er een gratis pendeldienst vanaf Piazza Walther (locatie hier).
Dit middeleeuwse kasteel ligt op een beschermde uitloper van porfierrots aan de rand van Bolzano, langs de Val Sarentino. Het oorspronkelijke complex werd in 1237 door de Heren van Wangen gebouwd. De rijke kooplieden Franz en Niklaus Vintler kochten het pand op in 1385. Die familie liet het kasteel met fresco's versieren en vervolledigde het complex met kelders en regenputten voor wateropslag.
Vanaf de 15e eeuw ging het kasteel door vele handen en werd het voortdurend aangepast aan de smaken van de nieuwe eigenaars. Er werden in die tijd onder andere veel meer fresco's en schilderingen toegevoegd. In 1520 werden delen van het zuidelijke deel van het kasteel verwoest door een buskruitontploffing. De cirkelvormige muur en donjon werden daarop herbouwd. Een blikseminslag in 1672 veroorzaakte dan weer een brand die de oostelijke delen van het complex verwoestte. Daarna hielden de talloze renovatiewerken op en viel het het bouwwerk stilaan in de vergetelheid.
Pas toen de Duitse schrijver Josef von Görres de waarde van de fresco's in het afbrokkelende kasteel inzag en zijn bevindingen met Ludwig I van Beieren deelde, begonnen architecten en kunstenaars de schilderingen te onderzoeken. Jammer genoeg stortten kort daarna delen van de noordmuur in en werden veel fresco's vernietigd. Het kasteel werd in 1883 aan Franz Joseph I van Oostenrijk geschonken en in 1893 schonk hij het aan de burgers van Bolzano.
Kasteel Roncolo, Sentiero imperatore Francesco Giuseppe, 1, 39100 Bolzano, Italië // GPS: 46.517610, 11.359147 // https://www.suedtirolerland.it/en/highlights/castles-mansions/roncolo-castle/
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
17
J
Ten slotte raden we je aan om de kabelbaan Renon te nemen. Vroeger ging het vervoer van Bolzano naar het Renon-hoogplateau met een tandradbaan, die in 1907 in gebruik genomen werd. In 1966 werd die tandradbaan vervangen door een kabelbaan, die in 2009 gerenoveerd en vervangen werd door een nieuwe kabelbaan.
De kabelbaan vertrekt op de Via Renon (zie locatie op de kaart hier), in de buurt van de oude stad van Bolzano, en brengt bezoekers omhoog naar Soprabolzano, op 1221 meter boven de zeespiegel. Acht grote gondels met panoramische ramen vertrekken om de vier minuten en nemen elk 30 mensen mee op de 12 minuten durende reis naar de bergtop
Vanuit de kabelbaan heb je verbazingwekkende uitzichten over de stad, de Valle dell'Adige en de omringende bergtoppen. En vanaf de top kan je talrijke paden trotseren om de prachtige weides van het hoogplateau te verkennen.
© Koop de volledige gids op
18
shop.themediabay.be
Kasteel Roncolo (Runkelstein) - © Shutterstock
K
Het hoogplateau van Renon is al sinds het begin van de 20e eeuw een populaire vakantiebestemming in de zomer. Het is een natuurlijk balkon dat prachtige uitzichten biedt op het Dolomietengebergte. Op het plateau zelf zie je de "piramides", indrukwekkende geologische rotsformaties die door wind en water tot piramidespitsen zijn uitgesleten. Zodra je de top met de kabelbaan bereikt hebt, duiken de eerste piramides op.
Breng hier zeker wat tijd door om het hoogplateau te voet te verkennen en de rotsformaties te bewonderen voor je weer afdaalt naar Bolzano.
Funivia del Renon, Via Renon 39, 39100 Bolzano BZ, Italië // gps: 46.499977, 11.363615 // https://www.ritten.com/en/highplateau/highlight/cablecar.html
Er is natuurlijk nog veel meer te zien en te doen als je langer de tijd hebt om Bolzano te verkennen, maar deze stadswandeling zou je een mooi overzicht moeten geven van de hoofdstad van Zuid-Tirol.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
19
Hoogplateau van Renon - © Shutterstock
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 20
Optionele extra dag(en): uitstapjes vanuit Bolzano
Als je extra dagen aan je avontuur kan toevoegen, raden we je ten zeerste aan een uitstapje naar het noorden te overwegen. Merano is een charmante stad en je zou er ook voor kunnen kiezen om de Zuid-Tiroolse Wijnroute te verkennen en je weg te vervolgen naar Trento en Roverto.
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: OPTIONEEL ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
Merano is een van de interessantste steden van Zuid-Tirol. De stad heeft een uitstekende repuatie als kuuroord. Merano ligt in een bekken, voor de Passeier-vallei, dat omringd wordt door bergen die tot meer dan 3300 meter hoog oprijzen Dit gebied is al bewoond sinds het 3e millennium v.C. Menhirs en andere vondsten getuigen nog steeds van die vroege nederzettingen. De graven van Kasteel Tirol (zie onder) gaven deze plaats stadsrechten in de 13e eeuw en maakten van Merano de hoofdstad van de provincie Tirol.
Tot de belangrijkste bezienswaardigheden in de stad behoren de middeleeuwse stadspoorten en de Ortensteintoren, ook Pulverturm (Poedertoren) genoemd, die bij de oude vestingwerken horen. Er zijn twee belangrijke kerken, de Sint-Nicolaaskerk en de Sint-Barbarakapel, die uit de 15e eeuw dateren. Ook uit die periode stamt het Prinsenkasteel, ooit de residentie van aartshertog Sigismund van Oostenrijk. Een andere bezienswaardigheid is de stenen brug Steinerner Steg over de Passer, die in de 17e eeuw gebouwd werd. Ook indrukwekkend zijn de 19e-eeuwse toevoegingen aan de stad. Keizerin Elisabeth van Oostenrijk was in die tijd vaste gast van het lokale kuuroord. Ook het Burgertheater, het Kurhaus, de stadsparken en de promenades langs de rivier werden in die tijd gebouwd.
Buiten de stad, in het zuidoosten, liggen kasteel Trautmansdorff en zijn prachtige tuinen. Bezoekers zouden wat ons betreft zeker de tijd moeten nemen om dit bouwwerk te verkennen Binnenin het kasteel werd een museum over toerisme geopend in 2003. Het illustreert de historische ontwikkeling van het toerisme in de provincie.
Ten noordwesten van Merano moeten bezoekers zeker naar kasteel Tirol gaan. Dit was de voorouderlijke zetel van de graven van Tirol en het gaf zijn naam aan de hele streek. De kasteelheuvel is al sinds de oudheid bewoond. Archeologen hebben hier een kerk met drie apsissen ontdekt uit de vroegchristelijke periode.
Het eerste kasteel op deze plaats werd vóór 1100 gebouwd. Daarna werd het bouwwerk uitgebreid in 1139-1140 en in de tweede helft van de 13e eeuw. Het kasteel bleef de zetel van de Tiroolse vorsten tot 1420. In de moderne tijd raakten delen van het kasteel in verval en een
21
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
1
deel van het bouwwerk stortte zelfs te pletter in de steile kloof van de Köstengraben. Uiteindelijk werd het kasteel verkocht om als steengroeve gebruikt te worden. Gelukkig werd het in de 19e eeuw gerestaureerd en de donjon werd in 1904 herbouwd. Het kasteel is sinds de jaren 1980 een museum, en sinds 2003 herbergt het het Zuid-Tirools Geschiedenismuseum. Naast het kasteel ligt een valkerij waar gewonde roofvogels verzorgd worden.
Merano, Italië // GPS: 46.672553, 11.1618601
We hebben nog een suggestie voor een leuke dagtocht: de Zuid-Tiroolse wijnstreek.
Op de Zuid-Tiroolse Wijnroute heb je alle tijd om enkele wijngaarden en wijnhuizen te bezoeken. En natuurlijk om de heerlijke wijnen uit deze streek te proeven! Als je weinig tijd hebt, is een bezoek aan wijnhuis Manincor een aanrader. Het ligt ook op de weg zuidwaarts naar andere belangrijke steden in Noord-Italië, Trento en Roverto.
Wijnhuis Manincor legt de nadruk op duurzaamheid en biodynamica. Dat maakt het een mooi voorbeeld van milieuvriendelijke wijnproductie. De wijnwinkel is een van de mooiste op de wijnroute. Bij Manincor kan je niet alleen genieten van verrukkelijke wijnen en biologische boerderijproducten, maar ook van schitterende uitzichten op de wijngaarden en het
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
22
Merano - © Shutterstock
2
Kalternmeer. Je kan van tevoren contact opnemen om een persoonlijke rondleiding door de kelders onder de wijngaard te regelen.
Wijnhuis Manincor, S. Giuseppe al Lago, 4, 39052 Caldaro sulla strada del vino, Italië // GPS: 46.39059, 11.255625 // https://www.manincor.com/
Trento is de hoofdstad van de autonome regio, de derde grootste stad in de Alpen en de tweede grootste in Tirol. Trento staat bekend om zijn hoge levenskwaliteit. Het is ook een van de rijkste en welvarendste steden van het land. Het ligt buiten het vizier van het massatoerisme en dat maakt Trento extra interessant. Je zal verbaasd zijn door de hoeveelheid interessante monumenten en culturele bezienswaardigheden die de stad te bieden heeft.
Begin je verkenningstocht op het plein Piazza Duomo, naast de kathedraal van Sint-Vigilius. Rond het kathedraalplein staan veel fraaie romaanse gebouwen en een laat-barokke 18eeeuwse fontein. De kathedraal zelf is een romaans-gotisch bouwwerk dat dateert uit de 12e en
shop.themediabay.be 23
© Koop de volledige gids op
Wijnhuis Manincor - © Manincor Winery
3
13e eeuw. Ze werd gebouwd op de top van een laat-Romeinse basiliek, waarvan je nog steeds de sporen kan zien wanneer je afdaalt naar de ondergrondse crypte. Wie geïnteresseerd is in Romeinse ruïnes moet ook naar de verschillende ondergrondse overblijfselen van Romeinse straten en villa’s in de Via Prepositura en op het Piazza Cesare Battisti.
Een andere belangrijke bezienswaardigheid is het Castello del Buonconsiglio, dat je meteen herkent aan de opmerkelijke Torre dell'Aquila. Binnen vind je een museum en mooie gotische fresco's. Er zijn ook veel paleizen en kerken, verspreid over de oudere delen van de stad. Er valt veel te ontdekken in Trento. Wandel door de straten, bewonder de historische monumenten en ga binnen in de fascinerende musa. Hier verveel je je nooit, op welk moment van het jaar je de stad ook bezoekt
Trento, Italië // GPS: 46.066963, 11.121576
Rovereto, zo'n 20 kilometer ten zuiden van Trento, is een charmant stadje waar veel te ontdekken valt. Het hoogtepunt van je bezoek aan Rovereto is waarschijnlijk het
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
24
Trento - © Shutterstock
4
kasteel, dat over de stad uitkijkt. Dit complex werd gebouwd door de graven van Castelbarco in de 13e en 14e eeuw en later uitgebreid door de Venetianen tijdens hun heerschappijperiode.
Binnenin het kasteel vind je nu het Italiaans Oorlogsmuseum, waar wapens en documenten tentoongesteld worden die te maken hebben met oorlogen van de 16e tot de 20e eeuw. Er is nog een goed museum in de buurt over de geschiedenis van de stad. Maak foto's vanop de charmante Forbato-brug, en apprecieer de interessante gebouwen, pittoreske kerken en de oude gevels in het historische stadscentrum. Het Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst (MART) en zijn Casa d'Arte Futurista, dat gewijd is aan de Futuristische Beweging, zijn ook een bezoek waard.
Rovereto, Italië // GPS: 45.886494, 11.046361
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
25
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: EINDE OPTIONEEL ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
in
Klik
voor speciale aanbiedingen.
Rovereto - © Shutterstock
Op zoek naar een hotel
Bolzano?
hier
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 26
DAG 2: BOLZANO NAAR NOVA LEVANTE
Laat Bolzano achter je en trek richting Welschnofen/Nova Levante. Dat is een prima uitvalsbasis om enkele van de boeiendste natuurlijke attracties van deze streek te bezoeken. Je moet in dit deel van Zuid-Tirol eigenlijk meerdere dagen doorbrengen om alle natuurwonderen in je op te kunnen nemen Voor je je een weg naar Welschnofen/ Nova Levante baant, stellen we voor dat je een stop maakt om het UNESCO Geopark van Bletterbach Canyon te verkennen.
• Afstand: 89 km
• Beginpunt: Bolzano
• Eindpunt: Nova Levante
• Bezienswaardigheden:
• Geoparc Bletterbach
• Obereggen
• Wandeling van Oberholz naar berghut Torre di Pisa
• Welschnofen/Nova Levante
• Karersee/Lago di Carezza
• Vajolet-torens (Torri del Vajolet) (optionele hike)
Eerst kan je vanuit Karlsruhe een eindje naar het zuiden rijden om Ettlingen te bezoeken.
Geopark Bletterbach is een UNESCO-werelderfgoedsite die bezoekers inzicht geeft in de binnenkant van bergen. In deze diepe kloof duik je in de wereld van rotsen en stenen en je leert over de structuur van de Dolomieten. De kloof is een open boek voor wetenschappers en wandelaars die gepassioneerd zijn door geologie. Ook natuurliefhebbers van alle leeftijden zullen de wandeling tussen meer dan 40 miljoen jaar geologische geschiedenis weten te smaken.
Sinds de laatste ijstijd, 18 000 jaar geleden, hebben verwering en erosie deze dramatische Bletterbach-kloof gevormd. Daarbij werd meer dan tien miljard ton rots in het Val d'Adige/Etschal-dal weggevaagd. De Bletterbach is acht kilometer lang en tot 400 meter diep. Het is een venster op verschillende geologische tijdperken. Gefossiliseerde planten, schelpafdrukken, en diersporen in de kloof vertellen het verhaal van flora en fauna in de prehistorie. Brullende watervallen en verbluffend natuurschoon maken wandeltochten door dit schitterende gebied een ervaring om nooit meer te vergeten.
gids op shop.themediabay.be 27
© Koop de volledige
2
Er zijn ook korte wandelingen uitgestippeld in de regio en je kan de kloof op meer avontuurlijke manieren verkennen. Bezoekers van alle leeftijden, die alleen of met gidsen reizen, kunnen zich hier vermaken. Infopanelen langs de verschillende wandelroutes vertellen bezoekers alls wat ze moeten weten om de wandelingen te kunnen maken. Begin je verkenning van het Geopark bij het Aldino-Aldein Bezoekerscentrum of het Radein Geomuseum om meer te leren over de verschillende korte en lange wandelroutes in het gebied. Naargelang de tijd die je hebt, kan je er dan een wandelroute uitkiezen.
Geopark Bletterbach, Localita' Lerch, 40, 39040 Aldein, Italië, // GPS: 46.366691, 11.406682 // https://www.bletterbach.info/
Obereggen, dat aan de voet van de berg Latemar ligt en op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, is een van de meest geliefde ski- en wandelgebieden in de Dolomieten. Van hieruit kan je heel wat wandelingen maken die op de westelijke hellingen van de Latemar beginnen.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
28
Geoparc Bletterbach - © Shutterstock
3
Als je maar weinig tijd te besteden hebt, raden we je aan de panoramische stoeltjeslift Oberholz vanuit Obereggen te nemen (zie de plaats op de kaart). Wie tussen de bomen wil wandelen kan een stop maken bij het Parco Avventura Obereggen (meer info op de website).
Eenmaal boven met de kabelbaan, kan je genieten van het 360-graden panoramisch terras Latemar (zie locatie op de kaart), dat eveneens leidt tot de berghut Oberholz (zie locatie op de kaart). Dat is een prima plaats om iets te drinken of te eten voor je je avontuur voortzet.
Een mooie wandeling van hieruit is het pad dat omhoog leidt naar de berghut Torre di Pisa (zie locatie op de kaart) en terug. Het wandelpad is van gematigde moeilijkheid, wordt omzoomd door prachtige wilde bloemen en is bijna acht kilometer lang. Begin je wandeling aan de linkerkant van de Oberholz Hütte.
Een andere mogelijkheid, voor wie al wat bergervaring heeft, is om van Obereggen via de Latemar naar de Karerpas te klimmen. Een mooie, ietwat uitdagende klimwand brengt je naar de Gamsstallscharte, midden in de ongerepte wildernis op de Latemar, vervolgens naar de Latemar-hut en nog verder.
De Latemar-pas begint bij de Passo di Pampeago, steekt de Latemar-piek over, en gidst je naar het gehucht Carezza. Een variant is de beklimming van de Cimon del Latemar of Punta Diamantidi, de hoogste top op 2842 meter. Het befaamde Latemar-labyrint boven het Lago di Carezza voert je door een chaotisch doolhof van rotsen.
Gepassioneerde fietsers zullen dol zijn op het populaire Latemar-circuit, dat je in vijf uur helemaal rond het massief voert en bijna veertig kilometer overbrugt.
Heb je meer tijd, dan kan je nog wat langer blijven hangen in dit prachtige massief. Er vallen heel wat unieke landschappen, zachte, groene weiden, en idyllische berghutten (allemaal gemakkelijk bereikbaar) te ontdekken. Deze regio heeft ontzettend veel te bieden.
Al gauw zie je ook de beroemdste uitzichten op het Latemar-massief, vanaf de Karersee/Lago di Carezza, opduiken. Maar overweeg zeker om eerst hogerop te rijden en het massief van dichtbij te zien en het op zijn minst een beetje te verkennen.
Berghut Oberholz, Latemar-massief, Obereggen 16, 39050 Obereggen, Italië // GPS: 46.3715896, 11.542581 // https://www.suedtirol.info/en/experience/oberholz-mountain-hut_activity_7366145
29
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
Wandeling van Oberholz naar berghut Torre di Pisa
• Afstand: 7,9 km
• Duur: 3,5 uren
• Hoogtemeters: 962 meter
• Beginpunt: Oberholz (zie locatie op de kaart)
• Eindpunt: Oberholz
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Je kan deze route ook wandelen met GPS, installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR code rechts.
Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.
shop.themediabay.be 30
© Koop de volledige gids op
Oberholz - © Shutterstock
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 31
Genesteld tussen de Rosengarten en de Latemar ligt het schilderachtige dorp Welschnofen/Nova Levante. De omgeving van Welschnofen is een echt paradijs voor gepassioneerde bergbeklimmers dat kan uitpakken met talrijke fantastische wandelroutes en bergtochten. Je zou hier gemakkelijk verschillende dagen kunnen doorbrengen en nog steeds niet alle prachtige natuurlijke attracties in de omgeving bezocht hebben
We raden je aan om zeker naar de Karersee/Lago di Carezza te gaan voor je de avond in het dorpje doorbrengt. Heb je genoeg tijd, dan raden we je de beklimming van de Valjolet-torens aan. Het is een van de hoogtepunten in deze regio.
Karersee/Lago di Carezza is een schilderachtig alpenmeer middenin een werkelijk adembenemend landschap. Mensen komen hier massaal foto’s nemen van de prachtige bergtoppen die in het water weerspiegeld worden. Je kan rond het meer wandelen en de talrijke
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
32
Welschnofen/ Nova Levante, Italië // GPS: 46.431133, 11.544347
Welschnofen/ Nova Levante - © Shutterstock
4 5
paden verkennen die zich in het omringende landschap uitspreiden. Of neem gewoon het uitzicht in je op vooraleer je 's avonds naar Welschnofen/Nova Levante terugkeert.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 33
Karersee/ Lago di Carezza, Italië // GPS: 46.409000, 11.574977
Karersee/Lago di Carezza - © Shutterstock
Vajolet-torens
(Torri del Vajolet): hike (extra dag)
Optionele dagtrip met trektocht naar de Vajolet-torens
OPTIE 1
• Afstand: 7,4 km
• Duur: 5 uren
• Hoogtemeters: 977 meter
• Beginpunt: Rifugio Fronza / Kölner hütte (zie locatie op de kaart)
• Eindpunt: Rifugio Fronza / Kölner hütte
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld / moeilijk
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 34 :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: OPTIONEEL ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
Vajolet-torens- © Shutterstock
Je kan deze route ook wandelen met GPS, installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR code rechts.
Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.
De Catinaccio (Rosengarten in het Duits) is een verzameling van met dennenbomen beboste toppen in de Dolomieten (tussen Tierser Tal en Eggental in Zuid-Tirol en het Fassa-dal in Trentino). In het hart van deze berggroep liggen de zes schitterende toppen van de Vajolet-torens (Torri del Vajolet), de perfecte bestemming voor een dagwandeling.
OPTIE 1: Neem de kabelbaan vanuit Welschnofen/Nova Levante (Karerseestraße 21A, 39056 Welschnofen, Südtirol, zie locatie op de kaart van het grondstation) bij Albergo Frommeralm, een restaurant en de plek waar de stoeltjeslift bediend wordt.
Van hieruit kan je je wandeling beginnen, of je kan de stoeltjeslift König Laurin van de parkeerplaats omhoog nemen naar Rifugio Fronza (ook bekend als Kölner Hütte of Rosengarten Hütte), en van daaruit aan een kortere wandeling beginnen.
Begin aan de steile klim en als je bij een splitsing komt, neem je voor de gemakkelijkere optie het rechter pad langs de rand van de berg in de richting van Passo delle Coronelle. Het pad is goed gemarkeerd, en je hoeft alleen maar de rode markeringen te volgen die op rotsen zijn geschilderd. Je weet dat je dicht bij de top bent als je een paar houten treden bereikt. Op 2630 meter boven zeeniveau kan je even stoppen voor welverdiende rust en genieten van het uitzicht.
Daarna ga je verder naar Rifugio Valjolet of Rifugio Paul Preuss, waar je kan lunchen en genieten van het uitzicht op de Valjolet-torens zelf. Als je wil, kan je verder naar de Rifugio Albero, aan de voet van de torens, om ze van dichtbij te bewonderen.
Wij hebben gekozen om via het linker pad naar boven te gaan en via het gemakkelijkere rechter pad naar beneden te komen.
Vajolet-torens, Italië // GPS: 46.469745, 11.621240
Optie 1: Karerseestraße, 21A, 39056 Welschnofen, Italië // GPS: 46.432454, 11.545986
shop.themediabay.be 35
© Koop de volledige gids op
1
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 36
OPTIE 2
• Afstand: 6,9 km
• Duur: 3,5 uren
• Hoogtemeters: 763 meter
• Beginpunt: Rifugio Gardeccia (zie locatie op de kaart)
• Eindpunt: Rifugio Gardeccia
• Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Je kan deze route ook wandelen met GPS, installeer de app Google Maps op je smartphone en klik dan op deze link of scan de QR code rechts.
Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken.
OPTIE 2: Of je kan een eenvoudigere route nemen en in plaats van vanuit Welschnofen/Nova Levante te vertrekken, doorwandelen naar Pera en dan met stoeltjesliften dichter bij de torens komen. Al klimmend door het Alpenbos bereik je Rifugio Gardeccia. Een klein uurtje later bereik je de Rifugio Valjolet.
Belangrijk om te weten is dat de stoeltjesliften werken van 8:00 uur tot 17:30 uur. (check uurroosters hier). Zorg dat je op tijd vertrekt om terug af te kunnen dalen met de stoeltjesliften.
De eerste optie is een route van ongeveer acht kilometer en de tweede is ongeveer zes tot zeven kilometer lang, omdat je langer op de stoeltjeslift zit. Om de Valjolet-torens te bereiken en terug te keren vanaf de trailheads bovenaan de stoeltjesliften, moet je op vier tot zes uur rekenen. Zorg er natuurlijk altijd voor dat je goed voorbereid bent en controleer de weersvoorspellingen voor je op pad gaat.
Optie 2: Str. Jumela, 19, 38036 Pera TN, Italië // GPS: 46.438418, 11.693535
Op zoek naar een hotel in Nova Levante? Klik hier voor speciale aanbiedingen.
Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 37
©
2
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 38 ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: EINDE OPTIONEEL ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 39
Deze gratis reisgids bevat 2 dagen van onze volledig uitgewerkte rondreis door de Dolomieten & Zuid-Tirol
Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.
Koop nu de digitale (pdf – 120 blz A4) reisgids met de volledige rondreis en meer dan 50 beschreven bezienswaardigheden, boordevol praktische informatie, bijzondere plekjes en tips van locals + 18 wandelingen.
Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
op
40
© Koop de volledige gids
shop.themediabay.be
DISCLAIMER
We krijgen onze informatie van betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Niettegenstaande kunnen we niet verantwoordelijk worden gehouden voor mogelijk niet-accurate informatie noch voor het gebruik van deze informatie en mogelijke negatieve gevolgen. We waarderen het als je opmerkingen, toevoegingen of fouten aan ons zou kunnen doorgeven via info@themediabay.be Ontdek meer reisgidsen op www.reisroutes.be en www.reisroutes.nl
Alle kaarten © OpenStreetMap.org
Adverteren in deze reisgids?
Neem contact op met The Media Bay via info@themediabay.be
Laatste update: september 2022
© Alle rechten voorbehouden.
Deze reisgids is een uitgave van The Media Bay. Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be
41
© Koop de volledige gids op shop.themediabay.be 42