Letteren en muziek

users-class 13 Cursussen 1 Studiedag Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen

Cursus letteren, geneeskunde Literatuur en geneeskunde –erfelijkheid

Waar geneeskunde de ziekte voorop stelt, ligt in romans de invalshoek bij de patiënt die een ziekte of aandoening heeft. Dat zorgt ervoor dat romans en films een bijzondere, ‘menselijke’ kijk op geneeskunde kunnen geven. Het unieke programma ‘Literatuur en geneeskunde’ belicht ieder jaar een thema uit de geneeskunde aan de hand van een aantal romans en films. In het najaar van 2023 is dat erfelijkheid. Zijn wij het resultaat van wat ons erfelijk materiaal ons te bieden heeft? Of bepaalt onze opvoeding wie wij in essentie zijn? Het is een vraag die ons al lang bezighoudt. U maakt in deze cursus onder andere kennis met werk van Zola, Couperus, Simon Mawer, Jonathan Franzen, Jeffrey Eugenides, Ira Levin, Jodi Picoult, Barbara Zoeke en Kazuo Ishiguro. U vindt de lijst met boektitels op vu.nl/hovo, onder de tab ‘Inhoud’ van de cursusbeschrijving.

user-chart Docenten prof. dr. Arko Oderwald en dr. David van den Akker

Calendar-Plus 10 colleges, vrijdag 15 september t/m 8 december

2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 22 september, 27 oktober en 3 november)

€ 300,- calendar-exclamation Uiterlijk 10 september aanmelden

Cursus letteren

Literatuur en theater in de Republiek van Weimar

De jaren na de Eerste Wereldoorlog krijgt het verslagen Duitsland geen rust. Geteisterd door geweld, inflatie en sociale ontreddering strompelt de prille democratie van de Weimarrepubliek van de ene crisis naar de andere. Tegen die achtergrond bloeit de literatuur echter op ongekende wijze: met romans, theaterwerken en poëzie, waarin de makers experimenteren met nieuwe, revolutionaire vormen. Daarmee leggen de grote auteurs uit deze tijd de grondslag voor de moderne literatuur van de twintigste eeuw: Bertolt Brecht, Erich Maria Remarque, Alfred Döblin, Thomas Mann en vele anderen. Gabriele Tergit beschrijft de ondergang van joods familieleven voor, tijdens en na de Weimarrepubliek.

user-chart Docent drs. Michiel Hagdorn

Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 19 september t/m 28 november 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 24 oktober)

€ 308,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 12 september aanmelden

Cursus letteren

T. S. Eliot’s The Waste Land

The Waste Land is het beroemde modernistische gedicht van T.S. Eliot uit 1922. Het wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke en complexe werken van de 20e eeuwse poëzie, vol verwijzingen naar mythologie, religie, literatuur en cultuur. Het beschrijft een wereld die is getroffen door oorlog en chaos, en de ontheemding en vervreemding van de moderne mens. In het gedicht drukt Eliot een gevoel van verwarring en vervreemding uit dat veel mensen ervaren in de jaren na de Eerste Wereldoorlog. Omdat het gedicht rijk is aan symboliek vereist het een zorgvuldige analyse om het volledig te begrijpen. In deze cursus leert u het te doorgronden. U leest niet alleen het gedicht zelf, maar ook enkele gedichten en teksten die meer context bieden.

user-chart Docent drs. Ron Hoffman

Calendar-Plus 10 colleges, donderdag 21 september t/m 30 november 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 26 oktober)

€ 312,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 14 september aanmelden om voor een erfgenaam te zorgen. In latere sonnetten is dikwijls sprake van een aanbeden maar onbetrouwbare vrouw, vaak ‘dark lady’ genoemd. De eerste 77 sonnetten vormden het onderwerp van deel 1 van deze dubbelcursus (najaar 2022). In dit tweede deel leest u de overige 77 sonnetten. Hoe kunt u de complexiteit van deze teksten begrijpen? De nadruk ligt op ‘close reading’ en het plaatsen van de sonnetten in de Europese literaire traditie. Verder gaat de meeste aandacht uit naar het virtuoze taalgebruik van Shakespeare. user-chart Docent drs. Ron Hoffman

Calendar-Plus 10 colleges, maandag 25 september t/m 4 december 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 23 oktober)

€ 312,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 18 september aanmelden

Cursus letteren

De Sonnetten van Shakespeare (2)

Superlatieven schieten te kort om de 154 sonnetten van Shakespeare recht te doen. Vele ervan behoren tot de mooiste gedichten die ooit geschreven zijn. Ze zijn vaak een combinatie van toegankelijkheid en duisterheid. De eerste zeventien sonnetten roepen een jonge man op

Cursus muziekwetenschap

Canon en fuga in de 17e eeuwse muziek

Wie polyfone muziek uit de middeleeuwen en vooral uit de renaissance beluistert, krijgt de indruk dat canon en fuga synoniemen zijn. Uit contemporaine muziektheoretische bronnen blijkt dat componisten tot en met de zestiende eeuw canon en fuga inderdaad aan elkaar gelijkstelden. Pas in de zeventiende eeuw gaan zij een onderscheid maken tussen de beide technieken. In die ontwikkeling is de emancipatie van de instrumentale muziek een niet te onderschatten factor. Tot die tijd onderscheidde de instrumentale muziek zich nauwelijks van de vocale muziek. De toenemende vervolmaking van muziekinstrumenten maakt die ontwikkeling mogelijk. De zeventiende eeuw is niet alleen de eeuw waarin bouwers, zoals Stradivari(us), de viool perfectioneren. Het is ook de tijd waarin de Duitse orgelbouw nieuwe hoogten bereikt.

user-chart Docent dr. Marcel Zwitser

Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 26 september t/m 5 december 2023, 11.00-13.00 uur (geen college op 24 oktober)

€ 300,- calendar-exclamation Uiterlijk 19 september aanmelden

Cursus letteren | ook online

De Broers Karamazov van Fjodor

Dostojevski onder de loep

Cursus muziekwetenschap

Franz

Liszt: een leven in ‘poëtische en religieuze harmonieën’

Deze cursus vertelt het onwaarschijnlijke levensverhaal van Franz Liszt (1811-1886). Deze Hongaarse musicus genoot in zijn tijd een onbetwiste en niet eerder vertoonde status. Als een moderne celebrity leefde hij in de openbaarheid. Zijn pianospel bracht iedereen in vervoering. Zijn persoonlijkheid was betoverend, maar hij lokte ook heftige controverses uit. In 1865 verraste hij vriend en vijand met zijn inwijding als abbé in de orde van de Franciscanen. Wie was deze componist? De docent gaat in op zijn levensverhaal en zijn pianomuziek, maar ook de concerten, orkestmuziek en vocale muziek van Liszt komen aan de orde. De cursus eindigt met zijn korte late pianowerken. Die werden populair tussen 1970-1980, toen de muziekwereld inzag dat zij de kiem vormden voor de moderne muziek.

user-chart Docent dr. Marcel Zwitser

Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 26 september t/m 5 december 2023, 13.30-15.30 uur (geen college op 24 oktober)

€ 305,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 17 september aanmelden user-chart Docent drs. Judith Janssen

De Broers Karamazov is de laatste roman van Fjodor Dostojevski (1821-1881). In dit boek maakt de losbol Karamazov ruzie met zijn vier zonen (drie echte en één bastaard) over banale zaken zoals geld en vrouwen. Dostojevski gebruikt de exploderende familieruzie als raamwerk om te schrijven over religie, goed en kwaad, ratio versus gevoel. Het religieuze thema springt het meest in het oog: kan God wel bestaan als hij toestaat dat er zoveel kwaad in de wereld is? De oudste nihilistische zoon Ivan vindt van niet, maar in de roman vertolken veel personages andere, hiermee botsende ideeën. Naast de thematische rijkdom werkte Dostojevski de psychologie van zijn personages en de compositie van de roman op een weergaloze manier uit.

Calendar-Plus 5 colleges (fysieke of online deelname - zie pag. 3)

Groep A – Fysiek: vrijdag 29 september t/m

27 oktober 2023, 11.00-13.00 uur

Groep B – Online: maandag 2 oktober t/m

30 oktober 2023, 18.30-20.30 uur

€ 150,- calendar-exclamation Uiterlijk 24 september aanmelden

Cursus letteren | online

Poëzie lezen - Van J. Slauerhoff

tot en met Ester Naomi Perquin

Aan de hand van zes toonaangevende dichters maakt u kennis met de rijkdom en de veelzijdigheid van de Nederlandstalige poëzie. In zes colleges leert u iedere keer het werk van een andere dichter kennen, van J. Slauerhoff tot en met Ester Naomi Perquin. Welke inspiratiebronnen hadden ze en welke keuzes maakten ze? Hoe laat het gedicht zich lezen? En wat klinkt er tussen de regels? Docent Peter Swanborn licht de gedichten toe én de poëtica van de dichter. Maar bovenal kijkt hij samen met u naar alle verschillende interpretatiemogelijkheden. Deze cursus is bij uitstek geschikt voor wie denkt dat poëzie moeilijk is, of voor wie niet weet waar te beginnen met het lezen van poëzie.

user-chart Docent Peter Swanborn

Calendar-Plus 6 colleges, dinsdagavond 3, 17 en 31 oktober, 14, 28 november en 12 december 2023, 19.00-21.00 uur

€ 180,- calendar-exclamation Uiterlijk 26 september aanmelden toonaangevende dichters. Op het programma staan (onder voorbehoud) C.O. Jellema, Hans Tentije, Anneke Brassinga, Charles Ducal en Ruth Lasters. Welke inspiratiebronnen hadden ze en welke keuzes maakten ze? Hoe laat het gedicht zich lezen? En wat klinkt er tussen de regels? Docent Peter Swanborn licht de gedichten toe én de poëtica van de dichter. Maar bovenal kijkt hij samen met u naar alle verschillende interpretatiemogelijkheden. user-chart Docent Peter Swanborn

Calendar-Plus 5 colleges, maandag 9, 23 oktober, 6 en 20 november en 4 december 2023, 10.30-12.30 uur

€ 150,- calendar-exclamation Uiterlijk 2 oktober aanmelden

Vrouwen in de literatuur

Cursus letteren | online

Poëzie lezen - Van C.O. Jellema

tot en met Ruth Lasters

Vindt u poëzie moeilijk en weet u niet goed waar te beginnen? In deze online cursus maakt u kennis met de rijkdom en de veelzijdigheid van de Nederlandstalige poëzie. In vijf colleges leert u het werk kennen van vijf user-chart Docent drs. Lidewijde Paris

Desperate housewives is de titel van een populaire Amerikaanse televisieserie vol geheimen, grappen en gemenigheden. Maar ‘wanhopige huisvrouwen’ lijkt ook een passend etiket voor deze cursus, waarin de vrouwelijke hoofdpersoon centraal staat. Deze interactieve cursus draait om de rol van de vrouw in acht beroemde, vergeten, herontdekte en moderne romans. Hoe worstelt zij met de haar toegemeten rol? Hoe zag en beschreef men de vrouw? Welke rol speelde het perspectief van de schrijver? Hoe pasten de romans in hun tijd, literair en historisch gezien? Hoe ontvingen critici ze en hoe het publiek? Waarom groeiden sommige boeken uit tot iconisch werken en andere niet? Het ‘oerboek’ Madame Bovary vormt het vertrekpunt. Vanaf daar volgt u chronologisch de ontwikkeling van de vrouwelijke hoofdpersoon in acht romans.

Calendar-Plus 8 colleges, woensdag 1 november t/m

20 december 2023, 11.00-13.00 uur

€ 240,- calendar-exclamation Uiterlijk 25 oktober aanmelden

Cursus muziekwetenschap

Purcell en Händel –briljante Britse Barok

Studiedag muziekgeschiedenis De Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach

De Goldbergvariaties behoren tot de meest geliefde werken van Johann Sebastian Bach. Ze inspireerden de schrijvers Anna Enquist, Bert Natter en Philip Kennicott bijvoorbeeld tot een roman. In 2021 eindigden de Goldbergvariaties in de Klassieke Top 400 van Radio 4 op nummer twaalf. De hoogste plaats voor een piano solo. Tijdens deze studiedag gaat de docent in op de achtergronden, de structuur, de vernieuwende aspecten en de betekenis van dit werk. Ook de symbolische betekenis van de negen canons in de Goldbergvariaties komt aan bod. De live opvoering op de vleugel van de complete Goldbergvariaties door pianist en docent Marcel Worms vormt de grandioze afsluiting van deze muzikale studiedag.

user-chart Docent Marcel Worms

Calendar-Plus 1 studiedag, zaterdag 14 oktober 2023, 10.15-15.45 uur

€ 100,- (inclusief koffie/thee/lunch) calendar-exclamation Uiterlijk 8 oktober aanmelden user-chart Docent drs. Frans Jansen

Twee componisten domineren gedurende honderd jaar de Britse eilanden. In de laatste decennia van de zeventiende eeuw schrijft Henry Purcell (circa 1659 - 1695) in Londen een rijk gevarieerd oeuvre voor kerk, hof en theater. Het levert hem de bijnaam ‘Orpheus Britannicus’ op. Niet lang na zijn dood zet de Duitse Georg Friedrich Händel (1685 - 1759) deze lijn voort, eerst met de Italiaanse opera en later met het Engelse oratorium. Mensen noemden hem de ‘grootste componist aller tijden’. Beide componisten hanteerden de in hun tijd leidende Barokstijl. Met hun briljante werken hebben zij een eeuw lang hun stempel gedrukt op het Britse muziekleven en daarmee ook op de muzikale wereld van het Europese continent.

Calendar-Plus 6 colleges, woensdag 1 november t/m

6 december 2023, 13.15-15.15 uur

€ 180,- calendar-exclamation Uiterlijk 25 oktober aanmelden

Uit de cursusevaluaties:

Cursus letteren

Homerus en Odysseus

De Odyssee is onbetwist een van de fraaiste dichtwerken ooit geschreven. Sinds het ontstaan, mogelijk al in de negende eeuw voor Christus, zijn talrijke studies gepubliceerd over zowel de dichter Homerus als over zijn twee heldendichten, Ilias en Odyssee. De geboorteplaats, het leven en de werkwijze van deze begaafde ‘bard’ zijn altijd onderwerp van discussie geweest. Net als de vraag of beide boeken wel van zijn hand waren. In deze cursus staan de Odyssee en de held Odysseus centraal. U leert ook Homerus kennen en krijgt inzicht in zijn epen, het dagelijks leven in zijn tijd en de toen heersende opvattingen. Ook ziet u hoe latere Griekse en Europese schrijvers de figuur Odysseus beoordeelden. Wat is de betekenis van deze twee geschriften geweest voor de antieke mens en latere generaties?

user-chart Docent drs. Hein van Dolen

Calendar-Plus 5 colleges, woensdag 8 november t/m

6 december 2023, 11.00-13.00 uur

€ 161,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 29 oktober aanmelden

Cursus muziekwetenschap

Kamermuziek - het klassieke en

Romantische Repertoire

Kamermuziek doet als compositiegenre niet onder voor de werken voor grotere ensembles. Voor de componist vormt het schrijven voor een beperkt aantal instrumenten juist vaak een beproeving van zijn compositorische meesterschap. Binnen het oeuvre van de grote klassieke en vroeg-romantische meesters was het componeren een serieuze aangelegenheid. Hierdoor ontstonden er talrijke kamermuziekwerken van een hoog niveau. Sommige van die componisten hadden zich zelfs een bepaalde tijd grotendeels toegelegd op dit genre. Meestal schreven deze toondichters kamermuziek voor drie tot zes spelers. In zes luistercolleges komen werken aan bod van Mozart, Beethoven, Schubert, Mendelssohn, Schumann en Brahms.

user-chart Docent drs. Jan Ezendam

Calendar-Plus 6 colleges, vrijdag 24 november, 1 en 8 december 2023, 12 en 19 en 26 januari 2024, 13.15-15.15 uur

€ 180,- calendar-exclamation Uiterlijk 19 november aanmelden

Uit de cursusevaluaties: