HEVO-Magazine september 2021

SEPTEMBER 2021 08 Let op wat je eet

28

Domotica

OOK IN DIT HEVO-MAGAZINE 6 Mijn hobby... mijn passie...

32

De.hobby van Frans Brederode is... schilderen en beeldhouwen. Hij spreekt met opzet niet van hobby’s, want beide kwalificeert hij als één!

De adem ingehouden

Met deze titel leidt HEVO-lid Els van den Maagdenberghaar lezers binnen in het verhaal van haar leven. Els koos voor een autobiografie die leest als een roman

16 Jenny van Rooij:

03 Van de eindredacteur 04 Vacature secretaris 04 ‘HEVO Beweegt-feest’ naar 2022 05 Van het bestuur 10 HEVO gaat koken 10 Hulpdiensten Rosmalen verbinden!

11 Excursie Minitopia 11 Aanbod films gewijzigd 12 HEVO-fietsbridgedrive

34 Beleef het beleg van Den Bosch 34 Senioren Olympiade 35 Dansend jong blijven 36 Lezing Mindfullness 36 Puzzelruilbeurs 37 Hervatting discussiemiddagen 37 Rijvaardigheidscursus 38 Agenda

COLOFON

HEVO-MAGAZINE is een uitgave van HEVO vereniging Rosmalen en verschijnt in 2021 op 26 jan, 2 mrt, 13 apr, 25 mei, 6 jul, 7 sep, 19 okt en 7 dec

Redactie HEVO-Magazine

Vormgeving

Website

Piet Kerssens, Guido Robbens, Mattie Daniëls, Marjan Vonk, Tonny van Raaij, Ina Ploem (fotografie) en Ad van der Donk (eindredacteur)

Wil Coppelmans

www.hevorosmalen.nl kopij@hevorosmalen.nl

Redactieadres kopij@hevorosmalen.nl

2

Sociaal betrokken en doortastend heeft zij altijd tijd en aandacht voor iedereen. ‘kan niet ligt op het kerkhof’ is haar lijfspreuk.

14 De Brusselse toren van Babel 15 Koken met Joop 20 Puzzel-pagina 21 Heddet al geheurd?

22 10 Vragen aan......

24 Waar komen de witte Nederlanders vandaan 26 Cor Swanenberg ademt dialect 28 Seniorweb Domotica 30 Wij staan altijd voor u klaar 31 Het rijke roomse leven

HEVO-Magazine • september 2021

Verspreiding Carla Couwenberg, 073 - 521 63 61 of 06 - 27 17 74 78 bezorgingHA@hevorosmalen.nl

HEVO-Agenda kopij@hevorosmalen.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van ingezonden stukken.

VAN DE EINDREDACTEUR Het lijkt nu echt de goede kant op te gaan met de strijd tegenfascinerende Na de coronapandemie. reizen Er wordt naar steeds Rusland meer mogelijk. in de Het bestuur maanden, afgelopen van HEVO heeft heeft daarom de HEVO-reisbesloten vanaf september alle op commissie, activiteiten verzoek weer vanvolgens een aantal het ‘normale’ rooster tebesloten leden, laten verlopen. in het Nog wel voorjaar met enkele van beperkingen 2020 weliswaar naar Israël (zie pagina te gaan.

5), maar dit is toch echt een forse stap in de goede richting.

Ook ons magazine vult zich weer steeds meer met échte HEVO-activiteiten. Daar zijn wij als redactie natuurlijk blij mee, maar dat betekent ook dat wij een tandje terug

kunnen/moeten schakelen. Wij hoeven nu ze zelf niet zo veel meer te schrijven. Zo waren we voor deze editie al ver gevorderd met een serie artikelen over Parkinson, maar door de golf aan kopij bleef er niet voldoende ruimte over.

We vonden het zonde om te gaan snijden in deze mooie, persoonlijke verhalen. Daarom schuift dit onderwerp door naar de editie van oktober.

Intussen heb ik zelf weer een mooie korte vakantie in Nederland achter de rug. Dit keer in de omgeving van Hoofddorp, een verrassend groene omgeving. Ons land blijft me sowieso verrassen. Dat we even niet naar het verre buitenland kunnen, is voor mij geen probleem. Alleen had het wat minder mogen regenen in ons kikkerlandje, maar de temperatuur was eigenlijk wel goed zo. Mocht u nog bijzondere vakantiebelevenissen hebben die u wilt delen, stuur dan een e-mail naar eindredactie@hevorosmalen.nl.

Mijn hobby… mijn passie… is een nieuwe rubriek die we starten deze editie. Daarvoor zijn we op zoek naar HEVOleden met een bijzondere, opvallende hobby, die ook hun passie is. Bent u dat of kent u iemand, stuur dan een e-mail naar bovenstaand e-mailadres. Verder heeft SeniorWeb Rosmalen een uitgebreid, leerzaam artikel aangeleverd over domotica en brengen we zelf een verhaal over goede voeding.

Maar zoals gezegd ook weer veel aandacht voor échte HEVO-activiteiten: de fietsbridgedrive, een historische fietstocht, een cursus stijldansen, een puzzelruilbeurs, een excursie naar Minitopia en een lezing over Mindfullness. Verder starten de discussiemiddagen weer, is er een rijvaardigheidscursus en een heuse Olympiade voor senioren. Ook hadden we een artikel over een Muziekcursus, maar dat is gesneuveld omdat de cursus ‘uitverkocht’ is. De organisatie hoopt de cursus in 2022 opnieuw aan te kunnen bieden.

Kortom het lijkt er op dat het HEVO-leven langzaam maar zeker weer normaal wordt. Veel leesplezier!

Ad van der Donk

HEVO-Magazine • september 2021

3

VACATURE SECRETARIS HEVO Na fascinerende is een bloeiend, reizen grootnaar en actief Rusland sociaalinnetde werk afgelopen in Rosmalen. maanden, HEVO heeft richt zich de op HEVO-reisRosmalenaren commissie, met levenservaring op verzoek en organiseert van een aantal voor hen tal van leden, activiteiten. besloten HEVO in het heeft voorjaar zo’n 2.700 van leden 2020en werkt naar nauw Israël samen te gaan. met andere Rosmalense organisaties. Omdat onze huidige secretaris in april 2022 zijn maximale statutaire termijn bereikt, zijn wij op zoek naar een opvolger. Wij zoeken dus een

SECRETARIS (v/m) De secretaris maakt deel uit van het algemeen – en het dagelijks bestuur van de vereniging. Naast de medeverantwoordelijkheid voor het bestuurlijk functioneren van de vereniging is hij/zij specifiek verantwoordelijk voor het secretariaat. Hij/zij is voorzitter van de secretariaatscommissie. In deze commissie zijn uitvoerende werkzaamheden ondergebracht. De secretaris is conform de statuten bevoegd om samen met de voorzitter de vereniging te vertegenwoordigen. Het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur vergaderen maandelijks.

Van de secretaris wordt verwacht dat hij/zij: • beschikt over enige bestuurlijke ervaring • anderen kan enthousiasmeren en aansturen • bekend is met secretariaatswerkzaamheden • communicatief vaardig is in woord en geschrift • digitaal vaardig is Uiteraard moeten kandidaten zich kunnen vinden in de doelstellingen van HEVO en passen bij de manier van werken van de vereniging, die geheel gebaseerd is op vrijwilligerswerk. Het werk als secretaris vraagt gemiddeld circa 16 uur per week.

Informatie Op onze website www.hevorosmalen.nl vindt u alle informatie over ons waaronder ook een nadere omschrijving van het takenpakket van de secretaris. U kunt ook bellen met onze voorzitter, Carel van den Heuvel: 06 – 13 23 66 83. Hij kan u meer vertellen over deze vacature.

Solliciteren kan tot 31 oktober 2021

‘HEVO BEWEEGT-FEEST’ NAAR 2022 We hebben besloten het op de ALV aangekondigde feest van 19 september te verzetten naar 2022.

Waarom? Alle coronaregels zijn nu nog zo streng dat het de spontaniteit, dynamiek en gezelligheid die we voor ogen hebben, teveel inperkt. Dan is de lol er al grotendeels vanaf. Volgend jaar, 2022, is voor HEVO sowieso een speciaal jaar.

4

HEVO-Magazine • sepember september2021 2021

Het ‘HEVO-beweegt feest’ past daar heel goed in en we gaan ervan uit dat het dan allemaal weer écht normaal is. De nieuwe datum is zondag 1 mei.

Maar in het nieuwe jaar hoort u hier zeker nog heel veel meer over!

HEVO-Evenementencommissie

VAN HET BESTUUR Na een zorgvuldige afweging heeft het bestuur besloten Na fascinerende vanaf 5 september reizen naar alle activiteiten Rusland in weer de volgens afgelopen het maanden, oude schema heeft te laten de HEVO-reisverlopen. De activiteiten commissie, zijnop toegankelijk verzoek van vooreen leden aantal die gevaccineerd leden, besloten zijn of eenin recente het voorjaar negatievevan test2020 kunnen overleggen naar Israëlofteeen gaan. herstelbewijs kunnen tonen.

Daar zal steekproefsgewijs op gecontroleerd worden. Verder vragen we leden die klachten hebben (verkoudheid, keelpijn, hoesten, ademhalingsproblemen en/of verlies van smaak of reuk) om niet te komen. Ook niet als ze gevaccineerd zijn.

Tijdens de activiteiten wordt de anderhalve-meter-maatregel in acht genomen, blijven we de koffie/thee en andere drankjes in de zaal serveren en zitten we in de bar op een vaste plaats. Het bestuur dankt iedereen voor de souplesse en inzet tijdens de afgelopen periode vanaf de heropening op 14 juni.

Het concept-verslag van de algemene ledenvergadering van 3 mei is op de website geplaatst onder Belangrijke documenten. In die alv is aangekondigd

dat we in het najaar weer fysiek willen vergaderen.

We hebben een alv gepland op 5 november om 14.00 uur in De Ontmoeting. Op de agenda staat dan onder andere de hoogte van de contributie en de begroting 2022.

Door corona zijn de bijeenkomsten voor nieuwe leden vervallen. De laatste bijeenkomst was in november 2019. We willen in de komende periode een inhaalslag maken. Op 13 oktober, 9 november, 16 december en 12 januari wordt een ontvangst gepland. Nieuwe leden vanaf 1 november 2019 worden per mail uitgenodigd. Ze kunnen inschrijven op een van deze data (met een maximum van 50 deelnemers per keer). Geen mail ontvangen of bent u ook geïnteresseerd? Dan kunt u zich aanmelden op info@hevorosmalen.nl We starten de werving voor een nieuwe secretaris.

In dit magazine, in de nieuwsbrief en op de website leest u daar meer over.

Peter de Leeuw, secretaris

HEVO-Magazine • september 2021 HEVO-Magazine • september 2021

5

MIJN HOBBY...

Zijn naam - Frans Brederode - inspireerde mij om in gesprek te gaan met hem. Gerbrand Adriaanszoon Brederode schreef de Spaanschen Brabander, een blijspel uit 1618. Hij was een Nederlandse dichter, toneelschrijver en Rederijker. Ik maakte eerder al kennis met Frans als ouder van dochter Benita, die ik in de klas heb gehad. Hij is geboren in Noordwijk op 1 juni 1946 en is opgeleid tot timmerman. Frans is getrouwd met José Walkers uit Hillegom.

“José is mijn rots in de branding. Zonder haar had ik het niet gered. Wij zijn in Den Bosch terecht gekomen vanwege de grote woningnood in het westen van ons land. Den Bosch was voor ons echt buitenland, we konden de mensen aanvankelijk niet eens verstaan. Nu wonen wij al weer enige tijd met veel plezier in de Fort Alexanderstraat. Het verlangen om naar Noordwijk terug gaan, is er nooit geweest.

2 weken Pyreneeën Maar nu mijn hobby… schilderen en beeldhouwen.

Ik spreek met opzet niet van hobby’s, want beiden kwalificeer ik als één! Op 59-jarige leeftijd ben ik gestopt met werken en ben, met goedvinden van mijn vrouw, 2 weken naar de Pyreneeën gegaan en heb daar Reiki, Tai Chi en massage beoefend. Bij terugkomst ben ik, om rust te vinden, begonnen met tekenen, schilderen en beeldhouwen. In genoemde technieken heb geen enkele opleiding gehad.

6

HEVO-Magazine • september 2021

MIJN PASSIE… Onderwerpen die me raken

Elk beeld een nieuwe uitdaging

Lid worden van HEVO bracht mij in contact met Tea van Maanen. Ik heb een redelijk gevoel voor compositie, maar voor kleuren ontbrak mij het gevoel. Tea heeft mij veel bijgebracht. Bij HEVO was ik begonnen bij Shirley om Tai Chi weer op te pakken, maar mijn schouders protesteerden te veel. Het werd toen schilderen. Wat ik op het doek probeer te zetten, zijn meestal onderwerpen, die mij het meest raken. De mens is voor mij het meest interessante onderwerp. Ook de dingen, die in de wereld gebeuren, raken mij soms zó hard, dat ik met tranen in de ogen sta te schilderen.

Beeldhouwen doe ik nu zo’n 14 jaar. Ik ben gewoon spontaan begonnen met een stukje Braziliaanse speksteen. Onbevangen en zonder kennis van zaken begon ik, maar het is voor mij nog steeds een topstukje. Daarna kon ik niet meer stoppen en elk beeld was weer een nieuwe uitdaging. Je vergeet de hele wereld. Ik kan er mijn emotie en energie in kwijt. Van de zachtere steensoorten werd de uitdaging steeds groter naar de hardere steensoorten zoals Verdite. Opdrachten kwamen en ik heb inmiddels al zo’n 20 beelden gemaakt. Realistisch, maar ook abstract.

Bosch en Coster

Meer diepgang en kwetsbaarder

Mijn inspirators zijn voor mij Jeroen Bosch, uiteraard schilderen en Jan Karel Coster, beeldhouwen.

Het mooiste schilderij, dat ik gemaakt hebt, is een eiken paneel van 80 bij 80 cm in de stijl van Jeroen Bosch. De techniek, waar mijn voorkeur naar uitgaat is schilderen met acryl. Aquarelleren en schilderen met olieverf is niet mijn ding. Mijn inspiratie voor dit paneel, hoe jammerlijk ook, kreeg ik bij het zien van de stroom vluchtelingen naar Europa. Het schilderij is te bezichtigen in de Galerie, het Jeroen Boschhuis van Johannes van Rooy in Den Bosch.

Het schilderij heet: Wie is God Allah Machtig. Hierin kon ik veel frustraties kwijt.

Raar maar waar, imkeren doe ik ook sinds kort op de camping, waar José en ik veel verblijven. Heel interessant, maar het kost een massa tijd, waarop ik mij verkeken heb. Maar ook dat is een wereld, die de moeite waard is, om te ontdekken. En een ding is wel duidelijk. Naarmate je ouder wordt, krijgt alles, in mijn geval, meer diepgang en wordt het steeds mooier, maar ook kwetsbaarder op alle vlakken. De ontmoeting met HEVO geeft ons echt het gevoel Rosmalenaar te zijn. Tot slot wil ik u zeggen, dat ik hoop, samen met mijn José, nog lang te mogen genieten van elkaar en van iedereen.”

Piet Kerssens

HEVO-Magazine • september 2021

7

LET OP WAT JE EET Het wordt ons van alle kanten toegeroepen: niet alleen bewegen, maar ook goede voeding Na fascinerende helpt om vitaal tereizen blijven. naar En er Rusland is resultaat. in de Onderzoek van het Rijks Instituut voor Volksgeafgelopenen zondheid maanden, Milieu (RIVM) heeft van de HEVO-reisdit voorjaar laat zien dat ouderen verstandiger zijn gaan eten. commissie, Andere onderzoeken op verzoek bevestigen van een aantal het effect van gezond eten: een langdurig bevolkingsonderleden,inbesloten zoek Rotterdam in het laatvoorjaar zien dat van mensen 2020 die gezond eten, vitaler blijven. Uit een vergelijkbaar naar Israël in onderzoek te Doetinchem gaan. is naar voren gekomen dat mensen met een gezond menu ook geestelijk beter blijven functioneren.

De afgelopen jaren is een voorzichtige verbetering in het voedingspatroon voor senioren te zien. Zo zijn ouderen meer fruit gaan eten en lijkt het ook met groente de goede kant op te gaan. We eten minder vlees en drinken minder suikerhoudende dranken. Toch is er nog meer gezondheidswinst te behalen. We eten nog wel te vaak verkeerde koolhydraten, zoals producten van wit meel, zoete en vette snacks. Van vezels en eiwitten krijgen we dan weer te weinig binnen.

Wat is gezond eten?

In Nederland wordt meestal de ‘Schijf van Vijf’ als richtlijn aanbevolen. Daar worden de belangrijkste voedingsmiddelen in genoemd. Het Mediterrane dieet is vergelijkbaar: beide richtlijnen noemen veel groenten en fruit, verder peulvruchten, noten, volkoren graanproducten of aardappelen, vis, vlees en melkproducten. In het kort gezegd: eet veel groente en fruit, zorg dat u voldoende eiwitten en vezels binnenkrijgt. Energie haalt u uit aardappelen, volkoren pasta, bulgur en volkoren brood. Laila is als diëtist verbonden aan een gezondheidscentrum: “Die 250 gram groente uit de ‘Schijf van Vijf’ lijkt heel veel, vooral als je niet zo’n trek hebt. Maar die groente hoeft u niet alleen te eten bij de warme

8

HEVO-Magazine • september 2021

maaltijd. Een tomaat op brood, groentesoep bij de lunch, of een stuk komkommer als snack, dan heeft u al snel de eerste 100 gram groente binnen.”

Gemakkelijk klaar?

Tiny van Boekel, van de Universiteit Tilburg: “Ongezond eten bestaat niet. Een ongezond voedsel patroon wel”. Een keertje een pizza? Prima, maar niet elke dag. Een kant-en-klaar maaltijd uit de supermarkt opwarmen is gemakkelijk, maar in de meeste maaltijden zit te weinig groente en te weinig vezels. Zij bevatten vaak veel ongezonde harde vetten, suiker, zout en allerlei toevoegingen om de houdbaar van de maaltijd te verlengen.

Vers is gezond Gezond eten is dan ook zoveel mogelijk vers eten.

Als u gemakkelijk wilt, groenten uit de diepvries hebben hun goede eigenschappen behouden. Bij groenten uit blik is vaak suiker toegevoegd. Lees daarom het etiket. U kunt ook gebruik maken van een maaltijdservice. Verschillende bedrijven bezorgen vers gekookte maaltijden aan huis. Die hoeft u alleen maar even op te warmen in de magnetron.

Daarvan gaat de kwaliteit niet achteruit. Maakt u gebruik van een maaltijd aan huis, let dan op de

Na fascinerende reizen naar Rusland in de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

spiermassa neemt af en vet ligt op de loer. U kunt daar wat aan doen: gebruik wat minder koolhydraten en vetten, en wat meer eiwitrijke producten.

Diëtist Laila: “Ouderen hebben veel eiwitten nodig, wel 60 gram per dag.” Dat hebben we nodig om onze spieren sterk te houden. Eiwitten zitten in vlees, vleesvervangers, eieren, peulvruchten, noten en melkproducten. Bij een gevarieerd voedselpatroon krijgen we verder voldoende vitaminen en mineralen binnen, behalve vitamine D. Die moet u extra innemen.

Minder trek Ouderen hebben vaak ook minder trek. In dat geval moet u extra opletten wat u eet. Niet de groente laten staan, maar wel de witte boterham, lekkers bij de koffie en frisdrank. Op de website ‘www.eten met de schijf van vijf’ staat een handige hulp voor de grootte van porties. Leeftijd en geslacht invullen, het programma berekent wat je nodig hebt.

Als u een meer specifieke richtlijn wilt, dan kan een diëtist behulpzaam zijn.

Bij iedereen anders

Veroudering

Diëtist Laila: “Voedingsadviezen aan ouderen zijn niet zo gemakkelijk samen te vatten in een algemene regel. Dat komt omdat het verouderingsproces bij iedereen anders verloopt. Ik krijg cliënten die diabetes hebben, hoge bloeddruk of dementie.

Maar ik zie ook ouderen die ondervoed zijn. Het enige wat bij oudere cliënten met een vraag naar goede voeding helpt, is maatwerk.” Voor dit maatwerk kunt u een afspraak maken met een diëtist.

De eerste 3 afspraken zitten in het basispakket van uw zorgverzekering.

Als je ouder wordt, vertraagt de stofwisseling en komen ziekten en beperkingen vaker voor. De

Marjan Vonk

samenstelling. Die staat op het etiket of de bijsluiter. De maaltijden moeten voldoen aan de volgende voorwaarden: energie 400-700 kcal; minimaal 25 gram eiwit en 150 gram groenten. Een maaltijd mag maximaal 100 gram vlees, vis, ei, peulvruchten of een vegetarische vleesvervanger bevatten en maximaal 15 gram vloeibaar bak- en braadproduct of olie.

HEVO-Magazine • september 2021

9

HEVO GAAT KOKEN Al ruim 2 jaar bestaan er plannen om het activiteitenpakket van HEVO uit te breiden met het opzetten van kookgroepen. Zoals bij veel voornemens heeft ook corona roet Nahet in fascinerende eten gegooid. reizen Koken naarinRusland De Ontmoein de afgelopen ting kan niet, maanden, dus moet heeft diede activiteit HEVO-reiselders commissie, worden opgezet. op verzoek De Activiteitencommissie van een aantal leden, nu denkt besloten een oplossing in het voorjaar te hebben van 2020 gevonnaarinIsraël den een samenwerking te gaan. met Annenborch.

De bedoeling is dit najaar te starten met een gezamenlijke aanpak van het thema eten en drinken, één van de leidende thema’s in de Annenborch-strategie. Dit najaar start een experiment met workshops voor bewoners van Annenborch (en mogelijk ook mensen van buiten) en met kookgroepen voor HEVO-leden. Een extern ingehuurde ervaren kok werkt nu aan de opzet. Gedurende het experiment moet duidelijk worden óf en hoe we

vanaf 1 januari 2022 aan deze aanpak een vervolg kunnen geven.

De start van het experiment is voorzien in oktober.

Wij zoeken nu naar leden (mannen en/of vrouwen) die het leuk vinden om in een groep onder deskundige leiding te koken en daarna het resultaat gezellig samen op te eten. Voorlopig denken wij aan 2 groepen van 10 deelnemers, in totaal dus 20 leden.

Gedurende het experiment zijn er waarschijnlijk voor deelnemers geen kosten aan verbonden. Bent u geïnteresseerd, meldt u dan via mail aan: bmkrijbolder@hotmail.com. Mocht u vragen hebben, bel dan met 06 - 13 62 92 97. De Activiteitencommissie is er van overtuigd, dat het experiment zal leiden tot een definitief vervolg, in ieder geval voor de HEVO-kookgroepen.

Jos van Raak

HULPDIENSTEN ROSMALEN VERBINDEN!

10 10

Al meer dan 30 jaar begeleiden vrijwilligers oudere bewoners bij het vervoer naar bijvoorbeeld activiteit of arts. Hulpdienst KOM-Rosmalen is actief in de wijken ‘t Ven, Hondsberg, Centrum, Molenhoek en de Overlaet. Ook in Maliskamp/ Sparrenburg en in Hintham werken wijkbewoners samen in een Hulpdienst.

Ook de vrijwilligers van Hulpdienst KOM-Rosmalen willen graag de begeleiding van oudere wijkbewoners weer oppakken. Daarom is het fijn als inwoners van bovenstaande wijken, die in bezit zijn van een auto en bereid zijn om regelmatig te helpen met vervoersvragen, zich bij het Hulpdienst-team willen aansluiten.

Vanzelfsprekend houden we rekening met de huidige coronarichtlijnen en zijn er hygiëne-middelen voor de vrijwilligers beschikbaar.

Nooit lieten de Hulpdiensten een ‘dienst-dag’ verstek gaan … tot het coronavirus opdook. Gelukkig hebben de Hulpdiensten in Hintham en Maliskamp/Sparrenburg onlangs hun dienstverlening weer kunnen opstarten.

Voor aanmelden en meer informatie over werkwijze en vergoeding, neem contact op met Anja Hobbelen, Vrijwillige Thuishulp, 06 - 46 76 81 07 of anjahobbelen@farent.nl.

HEVO-Magazine HEVO-Magazine••september september2021 2021

EXCURSIE MINITOPIA Mensen denken momenteel veel na over nieuwe woonvormen. Aan de Poeldonkweg in ‘s-Hertogenbosch is zo’n nieuwe woonvorm gerealiseerd: Minitopia. Deze tijdelijke ecowijk is te vinden op een verlaten milieustraat. Op 7 oktober verzorgt HEVO een excursie naar Minitopia. Na ontvangst met een kopje koffie of thee is er een rondleiding van ongeveer 1,5 uur.

Minitopia staat voor de vrijheid om je eigen woonwens te realiseren. Met duurzame woonvormen die compact, flexibel, kant en klaar of modulair zijn. Alle huizen zijn gemaakt van gerecyclede of ecologische materialen. Zo vind je er het stropaleis van leem en paardenpoep, een koepelwoning van riet, een langgerekte tiny loft en een wikihouse met kurkgevel. Ook woningbouwcoöperatie Zayaz heeft er een aantal woningen neergezet, waar de

bewoners gewoon huur betalen. Het zijn dus niet alleen maar zelfbouwers, die in Minitopia wonen.

Aanmelden Voor deelname aan deze excursie kunt u zich aanmelden bij Bert Meulendijks: 06 – 11 28 36 73 of bert_meulendijks@hotmail.com.

Waar, wanneer, kosten, vervoer We verzamelen bij de weegbrug op het terrein van Minitopia aan De Vaartgraaf. Dit is een zijstraat van de Poeldonkweg langs de Zuid Willemsvaart. De excursie is op 7 oktober en begint om 14.00 uur.

Er zijn geen kosten aan verbonden. Vervoer is op eigen gelegenheid. Als er moeilijkheden zijn met vervoer kun je contact opnemen met Bert Meulendijks

Commissie COE

IN AANBOD DIT HEVO FILMS MAGAZINE GEWIJZIGD Na De fascinerende afgelopen jaren reizenprogrammeerde naar Rusland in de afgelopen commissiemaanden, COE maandelijks heeft deeen HEVO-reisfilmavond commissie, en FilmPlus op in verzoek PERRON-3. van een Vanaf aantal septemleden, ber 2021 besloten gaat dit in het wijzigen. voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

De commissie COE zal geen filmtitels meer kiezen, maar laat de programmering aan PERRON-3 over. De films Cerspern op donderdagavond atius, officil iberibust zullen faccus niet meer ea nos wekelijks maar nobita 2 keer aut ipidebi per maand tatur? worden vertoond. De FilmPLUS op To zondagochtend ea quidi optaturzal as niet sa volo meer doluptatur, maandelijks, maar eens ullorerum per 2 maanden cuptiur aut worden dit vererio gedraaid. essunte Iedere pera maand zal nobit, danquatur? op zondagochtend Axim rernate afwisselend non pe vit, een sinti FilmPLUS of bero eento Filmbrunch venit, quate te zien ne most, zijn.* qui num quo

Voor ommoluptatum u als filmbezoeker qui de verandert comnihierlluptatur verder niets. rem HEVO-leden exceat alitiatis blijven conse bij allenulpa films volupta in PERRON-3 voluptaecto van har-di tealia welkom. doluteOok nis de Quikorting blaborp voor oreiusa HEVO-leden sequas voor quam de donderdagavondfilm qui nobitiu nducipsam en FilmPLUS sus, et, simus blijft iduntius bestaan pro (op vertoon dollique vancorero de HEVO-pas quamus,aan ut de ratem. kassa).

Et ea dem ea veria pero et occatempor resero essedio estrum Het id untis actuele iuntios aanbod inctus is te sed zien earibusant op www.perron-3.nl/ officto que agenda nem quostio of op Facebook. eius modigenis Om automatisch aut magnihitem op de hoogquas teutteipis blijven nus.van het filmaanbod in PERRON-3 kunt u zich Corro aanmelden dendit lit,voor to molores de nieuwsbrief cilibuscius van ant.

PERRON-3 (www.perron-3.nl/nieuwsbrief) Seque lant istecaerum fugit, con of HEVO eossincto (www.heet vorosmalen.nl/aanmelden-nieuwsbrief). esseniscium qui dolor aut occullis modit ut la sinciis net modis sum nim harumque re, odit * Let op: zo lang de 1,5 meter afstandsregel gehandhaafd blijft, zijn er in PERRON-3 geen films te zien.

HEVO-Magazine HEVO-Magazine• •septem,berl september2021 2021

11 11

HEVO-FIETSBRIDGEDRIVE: Na fascinerende reizen naar Rusland in de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

Als organisator van fietsbridgedrives heeft Tini Kurvers zijn sporen verdiend: jaren geleden is een dergelijk evenement ooit begonnen als zijn persoonlijke initiatief. Het werd een aansprekende formule: de combinatie van denksport en fietsen, het door het mooie Rosmalense landschap peddelen, sprak vele bridgers aan. Vanwege het succes vroeg het evenement als het ware telkens om herhaling. In 2017 gingen stemmen op om ook in HEVO-verband een dergelijk evenement te organiseren. Sinds dat jaar maakt HEVO dankbaar gebruik van Tini’s organisatorische expertise, zijn kennis en zijn praktijkervaring. Dit jaar vindt het evenement plaats op 25 september; Tini wordt hierbij wederom geassisteerd door Tonny van Raaij, Paul Rambags en Carel van Duijnhoven.

12

Tini, waar beginnen we dit jaar?

Hoe worden bridgeparen ingedeeld?

We komen samen rond 8.45 uur bij De Ontmoeting. Daar haal je je loopbriefje op, de fietsroute en de indeling in de lijn waarin je speelt. We beginnen zoals altijd met koffie en gebak.

In principe werken we met 5 lijnen: A tot en met E. Elke lijn omvat 12 paren, dus 24 personen. Het betekent dat er bij 5 lijnen dus maximaal 120 bridgers aan de drive deelnemen. De eigenlijke indeling ge-

HEVO-Magazine • september 2021

IETS OM NAAR UIT TE KIJKEN! beurt op toevallige basis en bijvoorbeeld niet op basis Na van fascinerende rating bij de reizen Bridgebond. naar Rusland Als mensen in de aangeven afgelopen een maanden, beginnend bridger heeft te dezijn, HEVO-reiswordt geprobeerd commissie, om ze op nietverzoek in te delen vanbijeen sterke, aantal ervaren spelers. leden, Over besloten de indeling in het overleg voorjaar ik metvan Carel.

2020

naar Israël te gaan.

Wat is de rol van de routemannen/-vrouwen van de diverse lijnen?

Hieronder verstaan we 2 deelnemers per lijn die bij de fietsroute verantwoordelijk zijn voor de veiligheid. De ene routeman/-vrouw rijdt voorop in de groep naar het volgende café en de andere rijdt achteraan; beiden dragen een lichtgevend hesje.

Problemen tijdens het spel proberen zij ook op te lossen; als dat niet lukt, nemen zij contact op met Carel in De Ontmoeting. Ze letten op de juiste invulling van de bridgemates, het kloppend hart van elk bridge-evenement.

Hoeveel horeca-ondernemingen doen aan het evenement mee?

Het gaat om 5 etablissementen: De Lachende Vis in Empel, Litserborg in Den Dungen , het Wapen van Rosmalen, Vivent Mariaoord, De Biechten en uiteraard ook De Ontmoeting. In de middagpauze wordt in alle 5 ondernemingen na de derde ronde een lunch geserveerd. We zorgen ervoor dat er een ruime tijdsmarge is tussen de diverse rondes, zodat de drive geen hectische bedoening wordt en er tussen de bedrijven door een gezellige babbel mogelijk blijft. Bij De Ontmoeting als eindpunt worden de resultaten ingelezen en de einduitslag bekendgemaakt. Op korte loopafstand van De Ontmoeting maken we ’s morgens en ’s middags gebruik van de fietsenstallingen bij de nieuwe school ‘Kindcentrum ’t Ven’ in de Mimosastraat 3.

Hoe staat het met de fietsroute?

Het totaal aantal kilometers bedraagt 30 à 35. We rijden in een soort cirkel, hetgeen in de wielrennerij vaak als ‘omloop’ wordt aangeduid. De route gaat door de mooie natuur en door rustige straten met weinig of geen autoverkeer. Drukke wegen zijn zoveel mogelijk vermeden. Eén week voorafgaand aan de drive, rijden we de route zelf nog één keer om te controleren of er geen wegwerkzaamheden, wegomleggingen of andere obstakels zijn zoals een open brug. Voor minder valide mensen is er een autolijntje. We fietsen echter niet veel harder dan 15 km per uur, vanwege de veiligheid en omdat ook niet iedereen over een elektrische fiets beschikt.

Wie mag deelnemen?

Alle mensen die lid zijn van HEVO of van wie minstens één bridgepartner (50+) in Rosmalen of ’s-Hertogenbosch woont.

Moeten de deelnemers zelf de kaarten schudden?

Neen, de spellen worden door de computer geschud.

Wat zijn de prijzen?

Voor heel mooie prijzen zorgt wederom Paul Rambags. Verder zal er weer een poedelprijs zijn. Als je persoonlijke uitslag tegenvalt, is misschien een zak uien beschikbaar om goed uit te huilen of heb je kans op een bos rabarber vanwege de zuurtegraad. Verder wensen wij jullie een hele fijne dag toe. Inschrijven via www.hevorosmalen.nl/fietsbridgedrive2021.

Guido Robbens

HEVO-Magazine • september 2021

13

BRUSSELSE TOREN VAN BABEL Sinds lang ben ik gefascineerd door de tweetalige straatnaamborden in Brussel, omdat zij vaak een hilarisch resultaat zijn van taalkundig-historische miskleunen.

Neem nou de Bruidstraat. In het Frans: Rue des Fiancées. Tijdens de beginnende verfransing in de 18e eeuw heette de straat nog Bruytstraet, dat wil zeggen: straat met de put, waar bewoners hun afval deponeerden. Het begrip in die oude betekenis kennen we nog in ‘er de brui aan geven’.

In de foutieve Franse vertaling was de straat met die strontput omgevormd tot een idyllisch plekje voor minnekozende stelletjes.

Ook de naam van het natuurreservaat Les Enfants Noyés (De Verdronken Kinderen) in Bosvoorde berust op een misvatting. Volgens een oude kaart woonden in dit gebied de ‘kinderen van molenaar Verdonck’. De vertaler kon die familienaam niet plaatsen en dacht er één r te veel bij, waardoor het reservaat nu ook in het Nederlands zit opgescheept met die mythe van de verdronken kinderen.

Een apart geval is de Avenue du Paepedelle/ Paepedellelaan. Wie weet wat een ‘paepedelle’ is, mag het zeggen. Ook de vertaler uit de 18e eeuw wist er geen raad mee en liet het woord staan.

Als mijn verbeelding op hol slaat, denk ik aan een

14

HEVO-Magazine • september 2021

losbandig vrouwspersoon (del) die het houdt met een geestelijke (paap). Maar waarschijnlijker is dat ‘delle’ het dal aanduidt waar ooit een klooster stond.

In de Bijbel strafte God de bouwers van de Toren van Babel: zij die voorheen allemaal dezelfde taal spraken, konden elkaar ineens niet meer verstaan.

Ik denk soms dat die Toren van Babel in Brussel heeft gestaan.

Toch vergisten de vertalers uit de 18e eeuw zich niet altijd. Zo vertaalden zij de Broekstraat correct in Rue du Marais in plaats van het Rue du Pantalon dat als quasi-grappige parafrase ook bestaat. Ook is Rue de la Chaufferette correct als vertaling van Lollepotstraat. Een lollepot was een vuurpot die, onder de rok geplaatst, voor verwarming van de vrouwelijke onderdanen zorgde. Later werd lollepot een aanduiding voor lesbienne, waaruit ten slotte simpelweg ‘pot’ voortvloeide.

Soms is de Franse straatnaam langer dan de Nederlandse: Rue de la Montagne de la Cour tegenover Hofberg; de Rue Montagne aux Herbes Potagères tegenover de Warmoesberg. De Rue da la Roche Fatale in Woluwe herinnert aan het ongeval van Koning Albert I die in 1934 van de rots viel in Marche-les-Dames. Met als Nederlandse vertaling: De Noodlottige Rotsstraat (met dubbele s)! Aan iedere bewoner van deze straat: veel plezier toegewenst!

KOKEN MET JOOP De Grieken kenden al een culinaire cultuur 500 jaar voor Christus. De Griekse beschaving en keuken, steeds onafscheidelijk met elkaar verbonden, beïnvloedden het gehele Middellandse zeegebied. Het waren de Grieken die de Romeinen de kunst van het goede leven en van een goede tafel bijbrachten. Nadat Griekenland door vreemde indringers onder de voet gelopen werd, ging de Griekse beschaving ten onder en daarmee de kookkunst. Romeinen, Venetianen en Turken hebben Griekenland eeuwenlang bezet en het is daarom ook niet te verwonderen dat er, wat West-Griekenland betreft, veel Italiaanse invloeden te bespeuren zijn en door heel Griekenland die van de Turken heel sterk is. Een heel bekend gerecht is moussaka van Turkse afkomst, een mengsel van aubergine, aardappel, gehakt en eieren.

Moussaka (4 personen)

• Kook 2 aardappels gaar.

• Snijd 2 grote aubergines in plakken, bestrooi ze

• • • • • • •

met zout en laat ze een half uur in een vergiet uitlekken. Droog de plakken af en bak ze in hete olijfolie goudbruin. Laat ze hierna weer goed uitlekken Fruit een ragfijne gesnipperde ui en 2 teentjes knoflook in 50 gram boter boven laag vuur licht goudgeel.

Voeg 500 gram lamsgehakt toe en laat dit onder voortdurend roeren lichtbruin bakken maar niet langer dan 10 minuten.

Voeg nog 2 fijngesneden tomaten, 2 theelepels oregano, 2 eetlepels fijn gehakte peterselie, een snufje nootmuskaat, een fijn gemaakte bouillontablet en peper naar smaak toe.

Roer er enkele eetlepels water door en laat het mengsel nog even sudderen. Schep om en om laagjes aubergine en gehakt in een beboterde vuurvaste schaal, en leg hierop een laagje in plakjes gesneden gekookte aardappelen. Strooi er wat geraspte kaas over en giet er 3 los geroerde eieren overheen. Zet de schaal ruim 20 minuten boven in een voorverwarmde oven van ± 175º.

Drink er een glas ouzo - de nationale Griekse drank met een sterke anijssmaak - bij en je waant je in een taverna in Athene.

Joop Stoop

HEVO-Magazine • september 2021

15

Na fascinerende reizen naar Rusland in de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

Ze is het sociale gezicht van HEVO. Ze kent bijna iedereen. Ook al omdat ze in zoveel commissies actief was, maar vooral omdat ze iemand is die altijd oog en oor heeft voor mensen.

Ken je niemand op een HEVO-bijeenkomst? Jenny ziet dat en komt een praatje met je maken.

Weet je iemand die met kerst een attentie verdient? Bel Jenny. Wil je graag bezoek? Bel Jenny. Vind je het moeilijk ergens alleen heen te gaan? Bel Jenny. Ze heeft altijd tijd en aandacht voor iedereen. ‘Kan niet ligt op het kerkhof’ is haar lijfspreuk. Haar sociale betrokkenheid, doortastendheid en organisatorisch talent is natuurlijk niet onopgemerkt gebleven, in januari 2015 ontving ze de zilveren KBO-speld, in 2018 werd ze genomineerd als HEVO-vrijwilliger van het jaar.

16

HEVO-Magazine • september 2021

JENNY VAN ROOIJ Jenny, Na fascinerende wat was voor reizen jounaar de reden Rusland om in lidde te afgelopen worden van maanden, HEVO? heeft de HEVO-reiscommissie, Ik had gelezenop datverzoek er een koersbalclub van een aantal zou starten. leden, Dat wasbesloten nog in het in oude hetHEVO-gebouw. voorjaar vanDat 2020 doe ik naarsteeds nog Israël graag, te gaan. koersballen. Ik zit nu 19 jaar in het bestuur van de club als voorzitter/penningmeester.

Hoe kwam het dat je in zoveel HEVOcommissies hebt gezeten?

Ik snap het ook niet. Ik werd gewoon gevraagd.

Eerst door Loet Buijs voor het Komfestival, daarna door Jan Hoofs voor even te helpen bij de cursus rijvaardigheid. Toen door Trees Giebels voor de activiteitencommissie, dat heb ik tot 2013 gedaan.

Met de evenementencommissie ben ik na 10 jaar in 2019 gestopt.

Je was toch ook actief voor Zorgzaam Netwerk Rosmalen?

In 2013 vroeg Jan Jansen mij om, samen met Trees Giebels, Zorgzaam Netwerk Rosmalen (ZNR) gestalte te gaan geven. Jan was daarvan medeoprichter. Wij wilden vanuit HEVO, dat was een van de partners, iets doen aan eenzaamheid.

Ons voorbeeld waren de inloopmiddagen die er toen waren in de Laurentiuskerk en in de Kruisstraat.

Ik ben met Ton Verstappen, die dit coördineerde, gaan samenwerken en heb toen namens ZNR ook een inloopmiddag opgezet voor andere wijken: De Groote Wielen en Maliskamp. Daarna organiseerden we nog een inloop in De Ontmoeting, op zondagmiddag, dan zorgde ik voor levende muziek of een film, en met carnaval

voor een tonproater. Een paar jaar later is het ‘seniorencontactmiddag’ gaan heten, zodat uit de naam bleek waar het om ging: ouderen met elkaar in contact brengen. Langzaamaan namen de wijkraden de contactmiddagen over, behalve die in de Laurentius en in De Ontmoeting. Maar de formule is inmiddels versleten. Het liep eigenlijk alleen in Maliskamp nog goed. Daar werden lunches en zelfs warme maaltijden geserveerd, tot vorig jaar corona toesloeg.

In 2017 werd je actief in de nieuwe commissie Omzien?

Ja, de commissie Omzien startte toen met een ziekenbezoekgroep van 9 vrijwilligers, de meesten met een achtergrond in de zorg. Daar ben ik coördinator van. Daarnaast is er een rouwbegeleidingsgroep van nu 3 mensen. Die wordt gecoördineerd door Janny Heuveling. Sinds 2020 ben ik ook voorzitter van de commissie.

Hoe ging het in coronatijd met de bezoeken?

De ziekenbezoekers en rouwbegeleiders hebben natuurlijk een hele tijd hun vaste klantjes niet kunnen bezoeken. Er was alleen nog telefonisch contact. Vorige zomer, toen het versoepelde, heeft een aantal van hen weer voorzichtig korte bezoekjes afgelegd. Dat heb ik ook gedaan, veel zieken waren door de lockdown zo geïsoleerd geraakt, dat kon echt niet langer wachten! Bijzonder was dat het HEVO-bestuur in mei 2020 met een grote coronabel-actie kwam: alle HEVO-leden van boven de 80, dat zijn er meer dan 500, zijn toen gebeld door een

HEVO-Magazine • september 2021

17

‘KAN NIET LIGT groot Na fascinerende team waarvan reizen ook denaar ziekenbezoekers Rusland in en de rouwbegeleiders afgelopen maanden, deel uitmaakten. heeft deLater HEVO-reisis er nog een commissie, bloemenactie op verzoek van het bestuur van een geweest, aantalvoor leden leden, diebesloten het zwaarinhadden het voorjaar gehad. van En ook 2020 met kerst naarwas Israël er extra te gaan. aandacht van het bestuur voor de leden. Zo is omzien naar de leden een integraal deel van het HEVO-beleid geworden en daar ben ik heel erg blij mee.

Daardoor trekken ze zich steeds meer terug. En kom er dan nog maar eens uit. Dat zijn de mensen die wij bij omzien aandacht zouden willen geven.

Daarmee kunnen we hun eenzaamheid weliswaar niet oplossen, wel verzachten.

De commissie omzien houdt zich ook bezig met eenzaamheid?

Wij willen omzien naar alle leden die het moeilijk hebben. Dat we begonnen met ziekenbezoek en rouwbegeleiding was omdat we niet alles tegelijk konden, maar we willen breder kijken. We willen ook graag iets doen voor mensen die eigenlijk niks mankeren maar wel eenzaam zijn. Het probleem is dat het moeilijk is om die mensen te traceren, eenzaamheid is een taboe, mensen schamen zich ervoor. We proberen in onze activiteiten het woord eenzaamheid dan ook zoveel mogelijk te vermijden.

Hoe kom je er achter of iemand eenzaam is?

Nou, ik herken eenzaamheid nog steeds niet aan de buitenkant. Er zijn genoeg mensen die het geen enkel probleem vinden dat ze alleenstaand zijn, en anderen met diverse mensen om zich heen die zich toch eenzaam voelen. Het criterium is dat iemand eenzaam is als hij meer betekenisvolle contacten zou willen dan hij heeft, en er onder lijdt dat hij dat niet voor elkaar krijgt. Een valkuil is dat mensen hun contactuele vaardigheden nogal eens kwijt raken als ze een tijd veel alleen zijn geweest.

18

HEVO-Magazine • september 2021

Denk je dat er veel eenzame mensen zijn bij HEVO? Zeker, maar niet in de oudste categorie, globaal de 80-plussers. Die komen bijna allemaal uit grote gezinnen en hebben broers en zussen en kinderen die in de buurt wonen. Deze groep zal niet zo snel vereenzamen. Maar onder de jongere senioren die een veel kleinere familie hebben, waarvan de kinderen zijn uitgevlogen naar andere delen

OP HET KERKHOF’ van fascinerende Na het land of die geen reizen kinderen naar Rusland hebben, zijn in de er ongetwijfeldmaanden, afgelopen heel wat die heeft graag demeer HEVO-reiscontacten zouden willenop commissie, hebben, verzoek die van behoefte een aantal hebben aan meer dan leden, besloten een oppervlakkig in het voorjaar praatje over van de2020 heg met de buurvrouw. naar Israël te gaan.

Wat heeft de commissie Omzien tot nu toe gedaan aan eenzaamheid?

In 2018 zijn we begonnen met het Maatjesproject.

In de gang van De Ontmoeting hing toen een prikbord, het Maatjesbord. Je kon daar een kaartje op prikken met je telefoonnummer om een wandelof fietsmaatje te vinden, of iemand om mee naar een terras of een museum te gaan.

Een ander die dezelfde wens had kon het kaartje er afhalen, en als er geen klik bleek te zijn het kaartje weer terughangen. Heel simpel. Maar het is mislukt.

Er was maar een handjevol mensen die een kaartje durfde op te hangen.

Dus het maatjesproject is van de baan?

Als straks alles weer normaal is wil ik op individuele basis toch doorgaan met dit project. Dat mensen mij kunnen bellen als ze iemand zoeken voor bijvoorbeeld een wekelijks middagje naar de stad of andere activiteit, dan noteer ik zo’n verzoek en

probeer een match te maken. Zo is de drempel minder hoog.

Hoe gaat het dit jaar met de kerstactie van Omzien?

We hopen natuurlijk op een normale kerstactie. Dus dat tussen sinterklaas en kerst rond 100 chronisch zieke, weinig mobiele, of eenzame HEVO-leden een attentie krijgen, gecombineerd met een bezoekje.

Ik verheug me er elk jaar op, het is zulk leuk werk om te doen.

Wil je nog een oproep doen?

Ja! Ik zou graag adressen doorkrijgen van HEVOleden die langdurig ziek zijn of weinig mobiel of eenzaam of een combinatie hiervan, die af en toe bezoek zouden willen krijgen van iemand van onze ziekenbezoekgroep. We hebben door corona op het ogenblik capaciteit over. Kijk om u heen, u weet vast wel iemand, vraag hem of haar of hij/zij daarvoor in aanmerking wil komen. Of geef jezelf op. Ik hoop op veel respons! Mijn telefoonnummer is 073 – 521 37 32.

Lidy Verdegaal

JENNY VAN ROOIJ-VERHALLEN (Hintham, 1945) bezocht eerst een jaar de mulo en daarna 3 jaar de vglo in Den Bosch. Ging in 1961 werken bij De Gruijter als administratieve kracht, maar werd in 1966 ontslagen, omdat ze trouwde. Werkte daarna bij een uitzendbureau tot de geboorte van haar eerste kind. Verhuisde met man Henk in dat jaar, 1969, van Hintham naar Rosmalen. Was lid van de oudercommissie, was leesmoeder, werkte in de schoolbibliotheek, ving Poolse kinderen op in de zomervakanties, gaf Nederlandse les aan analfabete vluchtelingen. Heeft 2 dochters en 3 kleinzoons.

HEVO-Magazine • september 2021

19

SUDOKU

Winnaar zomerpuzzel Hedy Strijbosch is de eerste winnaar van de HM-puzzel. De 22 inzendingen met de juiste oplossing kregen een volgnummer en na loting werd nummer 13 de winnaar. “Geen wonder”, zegt Hedy, “13 is al mijn leven lang mijn geluksnummer. Ik vul dat nummer zelf ook altijd in”. Hedy doet bij HEVO aan linedance op donderdagmorgen.

Al 13 jaar! Het is een hecht clubje dat naast linedance ook samen dingen doet. Een echt grote puzzelaar is Hedy niet maar als ze een puzzel tegenkomt in een blad dan vult ze hem in. Met succes dus!

Hedy kreeg een HEVO-prijspakket en omdat zij de eerste winnaar is ook een koffieboeketje. En oh ja, Zomer in de bol was de juiste oplossing.

20

HEVO-Magazine • september 2021

HEDDET AL GEHEURD? Hebt u ook wel eens zitten snuffelen in uw stamboom en hebt u zich verdiept in de vraag: ‘Van wie bende gij d’r ene?’ De meesten van ons weten wie hun vader en moeder zijn en kunnen zich hun opa’s en oma’s nog goed herinneren. Dit is echter geen vanzelfsprekendheid zoals blijkt uit tv-programma’s als ‘Spoorloos’, ‘DNA onbekend’ en ‘Verborgen verleden’.

Het uitzoeken van de stamboom is tegelijkertijd interessant, verrassend, verslavend en tijdrovend.

Het vergt structuur en doorzettingsvermogen.

Als ik op de website van BHIC, Brabants Historisch Informatie Centrum, zit te zoeken dan heb ik de neiging de ene na de andere afslag te nemen waardoor ik de weg kwijt raak. De Heemkundekring geeft met enige regelmaat cursussen in het stamboomonderzoek en ik kan me nog herinneren dat één van de voornaamste adviezen luidde: verifieer alle bevindingen.

Ergens had ik wat aantekeningen gemaakt van een gesprek met de jongste broer van mijn moeder. Hij wist te vertellen dat zijn oma, mijn overgrootmoeder, was overleden in het kraambed. Zij is 58 jaar geworden, dus hoogst onwaarschijnlijk dat zij op dat moment op het punt stond om te bevallen. Volgens dezelfde overlevering zou mijn overgrootvader in hetzelfde jaar zijn overleden als zijn vrouw, doodsoorzaak een zonnesteek. De goede man is op 1 december 1891 overleden dus schier onmogelijk dat het die dag 30 graden heet is geweest!!

Mijn overgrootouders van moeders kant kwamen van Wijbosch, ’n gehucht bij Schijndel. Ze kregen 11 kinderen, waarvan er 7 binnen enkele maanden zijn overleden, één dochter werd slechts 20 jaar en 3 zonen mochten royaal in de 80 worden. De moeder van deze 11 kinderen was door haar eigen moeder niet erkend en werd een onwettige geboorte genoemd omdat zij niet tijdens een wettig huwelijk was geboren.

Mijn opa is 86 jaar geworden, ’n meer dan tevreden mens, klein van stuk maar groots in zijn eenvoud. Wat zou ik hem nog veel hebben willen vragen over zijn jeugd als 11-jarige wees en zijn verwachtingen in het leven. Ik was 20 jaar toen mijn opa is gestorven en op dat moment ben je, jammer genoeg, met andere dingen bezig dan de jeugd van je opa. Des te meer confronterend is het om in het verleden terug te duiken en te beseffen in welke omstandigheden hij is opgegroeid. Als weeskind werd hij opgenomen in een liefdeloos gezin waaruit hij, na anderhalf jaar, is gevlucht. We leven nu 130 jaar later en het gebeurt nog steeds over de hele wereld…….

Kinderen op de vlucht voor oorlog, natuurrampen, armoede, onrecht en onderdrukking.

Wij mogen blij zijn dat we in het hier en nu leven en actief kunnen zijn bij HEVO en met gelijkgestemden leuke dingen kunnen ondernemen.

Daarbij mogen we ‘God op onze blote knieën’ danken als we gezond zijn!

Pierre des Enfants

HEVO-Magazine • september 2021

21

10 VRAGEN AAN… Yvonne Körner is 72 jaar geleden geboren in ’s-Hertogenbosch. In haar werkzame leven was zij assistent-fysiotherapie in het Bossche Groot Ziekengasthuis. Yvonne heeft een schildersopleiding aan de Academie voor Schone Kunsten gevolgd in Arendonk. Zij is schilderes en heeft haar werk meermaals geëxposeerd. Yvonne is alleengaand en heeft een zoon. Binnen HEVO is zij een enthousiast bridger en zingt in het dit jaar jubilerende HEVO-koor.

1. Wat is je favoriete vakantie?

Ik heb 2 favoriete vakantielanden. Dat zijn Frankrijk en Italië. De mensen zijn er zo vrolijk en ontspannen en hun mentaliteit spreekt mij zeer aan! En uiteraard het heerlijke eten en de wijn en de Franse chansons.

Maar ik heb ook een mooie reis gemaakt door Rusland. In Sint Petersburg heb ik het Winterpaleis bezocht van Peter de Grote, waar om 11.00 uur 250 fonteinen te gelijk gingen spuiten. Tegelijkertijd klonk het volkslied van Sint Petersburg, echt een onvergetelijk moment. Ook heb ik een bezoek gebracht aan de Hermitage. Geweldig, ook al is het gebouw aan de buitenkant in een zeer slechte staat.

Verder is ook een cruise naar de Noorse fjorden een onvergetelijke reis geweest. Als ik er nu over na denk kan ik hele verhalen vertellen.

2. Wat maakt het prettig wonen in Rosmalen?

Ik woon midden in het centrum en heb alle winkels om mij heen. Er is altijd reuring. Het is genieten als ik op mijn terras zit met koffie en krantje en alles kan gade slaan. Toplocatie!

3. Wat zou je terugblikkend op je jeugd anders hebben willen doen?

Als tiener wilde ik heel graag de verpleging in, maar

22

HEVO-Magazine • september 2021

dat liep anders. Door een toevallige omstandigheid – mijn moeder liep vanwege een lichamelijk ongemak bij een fysiotherapeut op de revalidatie in het Groot Ziekengasthuis – ben ik beland in de fysiotherapie. Moeder zei mij, dat dát echt iets voor mij was.

4. Heersen er in je omgeving nog gedragingen waaraan jij je ergert?

Zeker, beleefdheid, normen en waarden in winkels zouden veel beter kunnen. Laatst werd ik met een ‘tot ziens’ geconfronteerd in een bloemenzaak. Dat onverwachte verwonderde mij zeer.

5. HEVO heeft meer dan 40 clubs. Mis jij een bepaalde activiteit?

Zoals gezegd zit ik op de bridgeclub en op het HEVO-koor. Dat is het wel. Ik ben ook nog steeds zeer actief in het ‘gewone’ leven, onder meer als vrijwilliger. Ik kan niet stilzitten! Zo sport ik ook veel: golf, tennis, fietsen en wandelen.

6. Waarom ben je lid geworden van HEVO? Ik behoor graag bij een organisatie. Als alleengaande maak ik graag gebruik van de ouderenadviseurs op het gebied van belastingen en wetten. De activiteiten, die ik nu doe bij HEVO, vind ik fantastisch.

7. Wat was de mooiste dag uit je leven?

Dat was de dag waarop mijn zoon geboren is. Wat geniet ik van hem! In hoe hij bezig is in het leven en hoe hij mij met raad en daad bijstaat. Ik prijs me daar enorm gelukkig mee. Verder ben ik trots op mijn afstuderen aan de Kunst Academie. Het was toch een hele tijd: 5 jaar basisopleiding en 3 jaar

specialisatie. In totaal 8 jaar rijden naar Arendonk, 75 kilometer enkele reis, was niet niks.

8. Wat is je favoriete gerecht en drankje?

Mijn favoriete gerechten zijn mosselen en asperges.

En niet te vergeten aardbeien en zomers fruit in het algemeen. Zonder omwegen vind ik de bitterballen van De Bourgondiër bij Bottles en Meneer Dentz erg lekker. Ik drink graag een glas witte wijn met vrienden op hun terrassen.

9. Je bent, zei je eerder, actief als vrijwilliger buiten HEVO? Zeer zeker. Heb je even? Ik ben vrijwilligster in het JBZ in de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers.

Het belangrijkste van die UVV is het gesprek met de patiënten, die dat zeer waarderen en dankbaar zijn. Ik verzorg daar op verscheidene afdelingen de post en de bloemen. Ook ben ik gastvrouw in het Jeroen Bosch Art Center. Op die manier combineer ik het maatschappelijke met culturele. Eerder ben ik vrijwilliger geweest bij het Internationaal Tennis Toernooi Rosmalen, bejaardenhuis Zuiderschans, Mariaoord Rosmalen, Carolusziekenhuis en bij de organisatie ‘Met je Hart’, die het ‘Gouden Appeltje’ kreeg uit handen van koningin Máxima in juli 2019.

10. Wat is voor jou het mooiste lied ooit gemaakt en wat is je favoriete boek?

Ik houd heel veel van jazz en Franse chansons. En uiteraard ook van de Matthäus Passion, waarin het lied ‘Erbarme dich’ mij zó kan ontroeren. Ik smul van het boek ‘De biografie van Charles Aznavour’.

Piet Kerssens

HEVO-Magazine • september 2021

23

MIGRATIE:WAAR KOMEN DE WITTE Tot ongeveer 1.000 jaar voor onze jaartelling wordt het gebied dat nu Nederland heet, beNa fascinerende woond door landbouwers. reizen naar ZijRusland zijn nakomelingen in de van de vroegere jager-verzamelaars en de afgelopen uit Anatoliëmaanden, afkomstige heeft boeren, de HEVO-reisdie zich hier vanaf 5.250 voor Christus vestigden. Ook de jacommissie, op verzoek ger-verzamelaars zijn inmiddels van een akkerbouwers aantal geworden. Hier en daar liggen kleine dorpen. leden, Uit grafgiften besloten blijkt in het eenvoorjaar zekere welvaart. van 2020Dan ineens lijkt de hele samenleving in te storten. naar Israël tevinden Archeologen gaan.resten van verlaten dorpen en verwaarloosde velden. Wat is er gebeurd?

In het zuiden van Rusland lagen uitgestrekte steppen. Hier leefden de Jamna-nomaden. Het was een krijgshaftig volk. Ze reden paard en hoedden grote kudden vee. Vanaf ongeveer 2.800 voor Christus trekken deze steppenomaden de wereld in, op zoek naar betere weidegronden. De eersten bereiken de Balkan rond 2.400 voor Christus. In tanden vinden wetenschappers DNA-van de longpestbacil. De nomaden zijn dragers van deze ziekte, maar waren zelf immuun. Dat geldt niet voor de toenmalige Europeanen. Schattingen gaan ervan uit, dat mogelijk 50% van de bevolking aan deze ziekte overleden is.

Nederland. De grafkamer had een rijke inventaris.

Later worden de Kelten verdreven door de Romeinen. In Noord-Nederland trekken enkele eeuwen later andere nakomelingen van de Jamna-nomaden, de Germanen, ons land in. U kent ze vast nog: de Friezen, de Franken en de Saksen. Zij vestigen zich tenslotte overal in Noordwest-Europa.

Galliërs en Germanen De Jamna-nomaden trekken naar het westen, Europa in. Ze trekken ook naar het oosten. Hun sporen zijn gevonden tot in China. Ze maken in Europa kennis met de akkerbouw en dat boerenbestaan lijkt hen wel wat. In Zuid-Europa noemen we hen nu de Romaanse volken. Hun eerste nakomelingen in onze streken zijn de Kelten, ook Galliërs genoemd. In Nederland vinden we hen rond 800 voor Christus ten zuiden van de grote rivieren.

Deze Kelten zijn boeren en handelaars. Zij zijn actief in de handel in zout en verwerven daar grote rijkdom mee. Het vorstengraf van Oss is daar een herinnering aan. Het is de grootste grafheuvel in

24

HEVO-Magazine • september 2021

Nieuw elan Migraties brengen onrust in de samenleving. Delen van de oude cultuur delven het onderspit. Het duurt enkele eeuwen voordat er een nieuwe balans is gevonden. Maar dan zien we, weer door DNA-onderzoek, dat boerenvrouwen samen met nomadenmannen de agrarische samenleving een

NEDERLANDERS VANDAAN? (3) nieuw elan geven. Naast akkerbouw komt er meer veeteelt. Ons voedselpatroon verandert opnieuw: vanaf dat moment eten we ook melkpap, kaas en yoghurt. Onze spijsvertering heeft daar eerst wat moeite mee, maar past zich geleidelijk aan.

Taal De steppenomaden brengen ons niet alleen het gebruik van metaal (brons) en veeteelt. Als de nomaden vanuit de zuidelijke Russische steppes Europa en Azië intrekken, nemen zij ook hun eigen taal mee. En overal waar zij komen, wordt die taal overgenomen. Van India, Iran en Afghanistan tot Rusland, Portugal, Nederland en Scandinavië wordt nu een taal gesproken die hoort bij de zo genoemde Indo-Europese taalfamilie. Die taal heeft in iedere streek een eigen ontwikkeling doorgemaakt.

Verstaan kunnen we elkaar niet meer. Alleen taalkundigen herkennen de overeenkomsten tussen al die Indo-Europese talen.

Wie zijn nu die witte Nederlanders?

In deze korte serie heb ik uiteraard alleen de hoofdlijnen aangegeven. De werkelijkheid is enorm veel ingewikkelder. Maar toch, witte Nederlanders hebben hun DNA geërfd van Afrikaanse jager-verzamelaars, Anatolische boeren en Russische steppennomaden, met een klein scheutje genen van de Neanderthalers. Onze witte huid kregen we als een aanpassing op ons klimaat en een menu met

meer graan. De Russische steppen-nomaden gaven onze voorouders onze taal en weilanden met koeien.

Nieuwe migratie Nu is er wereldwijd een nieuwe migratiegolf gaande. Waren de vroegere migratiestromen vooral gebaseerd op een economisch motief: verbetering van de voedselvoorziening, nu spelen ook andere oorzaken een rol: schending van mensenrechten, oorlog en geweld. In het ontvangende land is ongemak. We vragen ons af, welke invloed hebben immigranten op onze levensstandaard en op onze identiteit? Voor het behouden van onze levensstandaard hebben we al lang mensen uit het buitenland nodig. Arbeidsmigratie is noodzakelijk. Dat vraagt nu wel om goede regelgeving.

Onze taak Een andere vraag is wat doet migratie met onze identiteit. Het is duidelijk, wij willen belangrijke waarden behouden. Wat telt voor ons echt? Ik denk dan aan democratie en gelijkheid, inclusiviteit en rechtvaardigheid, godsdienstvrijheid, solidariteit en compassie. De taak waar wij voor staan is: hoe kunnen we onze samenleving op basis van deze waarden, samen met de nieuwkomers, verder vormgeven.

Marjan Vonk

Leestip: Yuval Harari: Homo Sapiens Het vorstengraf in Oss ligt aan de Zwaardweg in Oss, het is vrij te bezoeken. Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) heeft een online tentoonstelling over de grafgiften: www. rmo.nl/tentoonstellingen/popup-tentoonstellingen/het-vorstengraf-van-oss/ HEVO-Magazine • september 2021

25

COR SWANENBERG “Blèèj dà ge gekomme bent. Vat unne zit!” Met deze zinnen heette Cor ons hartelijk welkom.

Cor is een warm pleitbezorger van het Rosmalens dialect. Hij heeft zijn sporen daarin echt verdiend. Zijn pleidooi voor herwaardering van het dialect stoelt op het idee dat het dialect niet minderwaardig is aan het Standaardnederlands, maar juist een volwaardig communicatiemiddel is met een rijk en genuanceerd idioom. overkant van waar nu de Waterzuiveringsinstallatie van Brabant Water zit. We hadden in mijn jeugd geen stromend water en bij ons thuis spraken mijn ouders, broers en zussen alleen maar dialect. De eerste vreemde taal, die ik leerde op school, was Nederlands. De meester probeerde echter het dialect er bij ons uit te slaan. Ik ging naar de kweekschool in Den Bosch en daar mocht ik van de fraters geen dialect praten. Leuk om te vertellen is, dat wij woonden in een boerderij zonder gas en elektriciteit. Onze behoefte moesten wij doen in een soort van poepdoos, die buiten op de misse stond. Ook wel bekend als ‘t huiske. Jaarlijks moest de plee naar de moestuin worden uitgereden.

Daarbij kon het gebeuren dat door een onhandige maneuver de inhoud van de kar onderweg omkieperde. Toen mijn vader dat overkwam, verzuchtte hij: “Nou hebben we een heel jaar voor niks zitten schijten!”.

Hoe komt het dat je ons zo welkom heet en hoe ben je tot de studie van het Rosmalens dialect gekomen?

Dè za ’k oe vertelle. Ik ben geboren op Tenblakke, een gehucht tussen Rosmalen en Nuland, aan de

26

HEVO-Magazine • september 2021

Nu woon je in Berlicum of zo gezegd in Balkum. Is er veel verschil tussen het Balkums en het Rosmalens?

Tussen het huidige Balkums en het Rosmalens zijn er nauwelijks verschillen. In beide dialecten wordt met ‘romme’ melk aangeduid en ‘mùlk’ is karnemelk. Het Bosch daarentegen verschilt als stadsdi-

ADEMT DIALECT alect duidelijk van het Rosmalens: zo spreken Bosschenaren de lange o bijna uit als een donkere ôô – Tôôn van de wôônbôôt is dôôd – terwijl in het Rosmalens de lange o meestal klinkt zoals in het Nederlands. In het Rosmalens klinkt ‘tafel’ als ‘toffel’ (kort) terwijl in het Bosch de klinker gerekt wordt tot ‘toafel’ (lang).

Heb je de teksten van je liederen geschreven en gezongen in het dialect?

Zeer zeker. Beluister ze maar eens. Op mijn website www.corswanenberg.nl en op You Tube vind je er enkele. Wel zorgde ik tijdens mijn optredens altijd voor een handreiking of een toelichting, zodat ‘vrimde’ mensen mij toch konden verstaan en waarderen. In carnavalstijd trad ik in Rosmalen enkele jaren op als ‘tonpraoter’ onder de naam Knillus Klippel. Een klippel is zowel een boerenlummel als een stuk hout, waarmee op de billen geslagen werd. Zowat de helft van mijn boeken en liederen zijn in dialect geschreven. Met mijn oudste zoon Jos schreef ik het grote Meierijse woordenboek Eige grèij, de grammatica Op goei gevuul en de bundel Oost-Brabants.

Je zei in het begin van ons gesprek dat je in je werkzame leven leraar Engels en Duits bent geweest. Is er een relatie met het onderwijs?

Zeker! De leraren werden aangesproken met mister en met uwes. ‘Mister, heet uwes de punte al?’ Ik ben begonnen als onderwijzer op de woonwagenschool in Den Bosch en later werd ik leraar op de

toenmalige Sparrenburg Mulo (later Mavo), waar ik Engels, Duits en Nederlands gaf. Ik was vervolgens leraar aan de kweekschool en het Zwijsen College in Veghel. Heb ik altijd met veel plezier gedaan.

Is er nog toekomst voor het Brabants dialect?

Pessimisten denken dat het dialect op wat langere termijn uitsterft. Je ziet het inderdaad verschralen. Het verdwijnt bij menige jongere, maar het zal, denk ik, niet uitsterven. Mooie dialectwoorden raken in vergetelheid: ‘lievermennekes’ voor duizendschoon en ‘snuffelkes’ voor anjers. Mijn boek ‘Wie wè bewaort, diej hé wa’ is een soort eerbetoon aan zegswijzen, die dreigen te verdwijnen. De diverse plaatselijke dialecten ontwikkelen zich tot regiolecten (streektalen). Net als de standaardtaal ontwikkelen zich ook de dialecten: je kunt taal niet onder een stolp zetten.

Waarop ben je het meest trots?

Zonder twijfel op mijn ‘werk’ als schrijver en zanger. Vaak word ik nog uitgenodigd om lezingen op het gebied van dialect te houden en optredens te verzorgen. Al sinds 33 jaar verzorg ik de Brabantse Spreukenkalender, waarvoor tot in Canada en Nieuw-Zeeland belangstelling bestaat.

Cor eindigt met een leuke zinssnede: Mie hé heel schón kumkes op de kaast. (Marieke heeft mooie borsten).

Guido Robbens en Piet Kerssens

HEVO-Magazine • september 2021

27

SLIM WONEN, LEVEN EN U weet het vast nog wel. Wondere wereld, het programma van Chriet Titulaer over vernieuNa fascinerende wingen en innovaties reizen in onze naarsamenleving.

Rusland in de Het huis van de toekomst in Rosmalen, waar iederafgelopen een in 1989 maanden, zich vergaapte heeft deaan HEVO-reisde mogelijkheden om je huis te automatiseren waardoor er commissie, meer woongemak op verzoek ontstond. van een Het aantal toverwoord daarbij was domotica. Een samenvoeging van het leden, besloten Latijnse woord ‘domus’ in het voorjaar en het laatste van 2020 deel van de woorden ‘Informatica/Telematica’ waarmee naar Israël moderne communicatie te gaan. op grote en kleine afstand bedoeld wordt.

De ontwikkeling van thuisautomatisering heeft echter niet zo’n vlucht genomen als destijds gedacht.

Oorzaken: Toepassen van automatisering vroeg om kostbare bedradingssystemen die in nieuwbouwprojecten veel kosten met zich meebrachten. Internet stond nog in de kinderschoenen en draadloze toepassingen waren nog hoogst ongebruikelijk. Veel toepassingen die Titulaer lanceerde, zijn nu echter wel realiteit. Zo voorspelde hij een automatische stofzuiger, interactieve televisie, schermen voor videobellen en met stem bedienbare lampen. Ook noemde hij zonnepanelen en het inmiddels gangbare scheiden van afval. Maar het duurde nog decennia voordat we die toepassingen betaalbaar konden realiseren.

lemaal een modem, een internetaansluiting, eigen wifi en steeds vaker een glasvezelvoorziening.

Urgenter

is een open deur intrappen. Maar het is nu eenmaal de belangrijkste troef ervan. Verlichting, verwarming, rolluiken, de garagepoort … u kunt het allemaal bedienen met één druk op de knop.

Voordeliger: Domotica laat u toe om uw energieverbruik te optimaliseren. Denkt u aan een wasmachine of vaatwasser die u pas in de daluren activeert.

Of als u zonnepanelen hebt enkel overdag als de panelen energie leveren. Dit kan u heel wat geld besparen.

Veiliger: Met domotica kunt u uw alarmsysteem beheren maar ook uw achterdeur afsluiten als u verge-

Vanwege maatschappelijke ontwikkelingen werd thuisautomatisering ook steeds urgenter. Vanuit het zorgdomein ontstond de behoefte - naarmate de babyboomers ouder werden en er een steeds grotere populatie senioren ontstond - om de zorg deels te verstrekken met geautomatiseerde toepassingen.

Een robot als gezinshulp was een vaak geopperde gedachte. Maar ook ondersteuning bij verschillende alledaagse handelingen om het thuis wonen langer mogelijk te maken werd eerder een primaire voorwaarde dan een luxe. Woningen van nu bezitten al-

28

HEVO-Magazine • september 2021

Levensbehoefte Communicatievoorziening is een levensbehoefte geworden. Thuisautomatisering raakte daarbij in een stroomversnelling. Zonder dat we het altijd beseffen hebben we al veel domotica in huis. Denk bijvoorbeeld aan de meest geavanceerde koffiezetapparaten, de video deurbel, de rookgasmelder voor onze veiligheid. Overweegt u om domotica te (laten) installeren in uw huis? Dan is het handig alvast wat voor- en nadelen op een rijtje te zetten.

VOORDELEN Meer comfort: Dat domotica uw comfort verhoogt,

ZORGEN… MET DOMOTICA ten bent die op slot te doen. Zo kunt u ook van op afstand Na fascinerende zorgen voor verlichting reizen naar op donkere Rusland plaatsen in de rond uw huis. afgelopen maanden, heeft de HEVO-reis-

commissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 NADELEN naar Israël Automatisering Prijskaartje: te gaan. van uw woning kost

geld. Gelukkig kunt u hierin zo ver gaan als u zelf wilt en uw portemonnee toelaat.

Niet altijd geïntegreerd: Jammer genoeg bestaat de kans dat u voor verschillende domotica-toepassingen ook meerdere bedieningsapparaten of beheersoftware nodig hebt. Nog niet alles werkt via de smartphone.

Domotica in de zorg Zorg-apps zijn niet meer weg te denken uit de wereld van e-health en de zorgsector. Dokters en menselijke zorg zullen voorlopig nog niet vervangen worden.

Maar technologie is al een belangrijk verlengstuk geworden voor zorgprofessionals. Zorg-apps bieden tal van mogelijkheden ter verbetering van de kwaliteit van leven.

Wat zijn zorg-apps?

Een zorg-app is een vorm van e-health waarbij zorg wordt geleverd op afstand middels een app. Het is het gebruik van technologie ter ondersteuning of verbetering van de gezondheid en/of de gezondheidszorg. Zowel patiënten als zorgverleners hebben baat bij het gebruik van dergelijke apps. Het maakt het verlenen (of ontvangen) van zorg niet alleen een stuk makkelijker, maar ook een stuk kwalitatiever.

Door de implementatie van zorg-apps wordt het ook mogelijk om zorg beter af te stemmen op de persoonlijke (zorg)behoeften van de gebruiker.

Voorbeelden van domotica in de zorg:

• • • • • • • •

Automatisch schakelen van verlichting Slimme sensoren Alarmknoppen Observatie Schakelen van apparatuur Aan- en afwezigheidsmeldingen Thermostaten Beeldbellen

Presentatie SeniorWeb We willen eigenlijk allemaal wel graag meedoen in het verhogen van ons wooncomfort en gebruik maken van allerlei toepassingen die ons het leven makkelijker maken. Maar hoe pakken we dit aan? Welke mogelijkheden zijn er? Wat zijn de kosten? Kunt u het zelf? SeniorWeb Rosmalen heeft een presentatie ontwikkeld over de mogelijkheden van thuisautomatisering. En die verschaft u ook een beeld van toepassingen in de zorg waarmee u ondersteuning ervaart bij uw dagelijkse beslommeringen en waardoor u langer thuis kunt blijven wonen. Dit najaar zal SeniorWeb Rosmalen opnieuw deze presentatie voor u verzorgen.

Tot slot nog een tip Denk goed na vooraleer u domotica installeert. Laat u adviseren over de mogelijkheden, vergelijk aanbieders en prijzen. Idealiter kiest u ook voor een systeem dat u later nog kunt uitbreiden.

HEVO-Magazine • september 2021

29

WIJ STAAN ALTIJD VOOR U KLAAR HEVO heeft een team van ouderenadviseurs die u met raad en daad kunnen bijstaan. Het team bestaat uit 11 goed opgeleide vrijwilligers. Een eerste contact kunt u leggen via de telefoon of via e-mail.

Telefonisch: bel met het nummer 06 – 53 27 90 98.

Spreek duidelijk uw naam en telefoonnummer in en u wordt zo snel mogelijk teruggebeld door een ouderenadviseur. U kunt ook een mail sturen naar ouderenadviseurs@hevorosmalen.nl. Zet in uw mail ook het telefoonnummer waarop u bereikbaar bent. Eén van de ouderenadviseurs neemt dan zo snel mogelijk contact met u op.

De ouderenadviseurs zijn bekend met allerlei regelingen en voorzieningen op het terrein van wonen, welzijn, zorg, inkomen en vervoer. Ook zijn er een aantal ouderenadviseurs, die zich specifiek bezig houden met het invullen van uw jaarlijkse aangifte van de inkomstenbelasting en met de toeslagen. Na het eerste

30

HEVO-Magazine • september 2021

telefonische contact wordt, als dat nodig is, met u een afspraak gemaakt bij u thuis.

De ouderenadviseur gaat met u op zoek naar het juiste antwoord op de vraag. Dat kan over van alles gaan.

Bijvoorbeeld een Wmo aanvraag bij de gemeente, huishoudelijke hulp, een goed gesprek, een vervoersvoorziening, bezoek van de Zonnebloem, activiteiten in de buurt, aanpassingen in uw woning, hulp bij het omgaan met het verlies van een dierbare, diverse financiële regelingen, doorverwijzing naar professionele hulp, en ga zo maar door. Zo nodig gaan we samen op zoek naar de juiste informatie.

De ouderenadviseurs luisteren en vragen door om de vraag duidelijk te krijgen. Zij informeren, adviseren en stimuleren u om gebruik te maken van regelingen en voorzieningen. Daar waar nodig zullen zij u ondersteunen bij het aanvragen.

Hebt u geen directe vraag maar wel behoefte aan een luisterend oor omdat u eenzaam of verdrietig bent, of wilt u iets anders bespreken, ook dan kunt u een gesprek aanvragen met een ouderenadviseur.

Onze ondersteuning is kosteloos, onafhankelijk en alle gesprekken zijn vertrouwelijk. Zonder uw toestemming delen wij geen informatie met anderen. Wij zijn er niet alleen voor de leden van HEVO, maar alle senioren van Rosmalen kunnen ondersteuning krijgen van een ouderenadviseur van HEVO. Kortom: De ouderenadviseurs staan altijd voor u klaar.

HET RIJKE ROOMSE LEVEN Volgens goed katholiek gebruik hing bij ons thuis in de gang naast de voordeur een wijwaterNa fascinerende vat.

Daarin werd reizen gewijdnaar water Rusland gedaan. in Op de paaszaterdag werd water gewijd door de kapeafgelopen laan en datmaanden, water werd heeft door de de HEVO-reisparochianen opgehaald in flessen. Dit water deed je in het commissie, op wijwatervat bij verzoek de voordeur van een en op aantal de slaapkamers. leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

Ook bij de ingang van de kerk stond een groot wijwatervat opgesteld. Ik weet nog goed dat bij de zondagse mis iedereen zijn vingertoppen van de rechterhand in het wijwatervat stopte. Meestal stond er een lange rij gelovigen te wachten tot men aan de beurt was. Overslaan kon niet want de kapelaan stond bij de ingang van de kerk te controleren. Als kind vond ik het erg interessant om mijn hele hand er in onder te dompelen en dan te zwaaien naar de andere gelovigen met de bedoeling dat zij nat werden. Tot laat in de jaren zeventig was het wijwatervat in gebruik bij katholieke gezinnen.

De bedoeling was dat je bij het betreden van het huis de vingers in het vaatje stopte om zo met ‘gereinigde’ handen een kruisteken te maken voordat men de woning betrad. Het kruisteken was symbool van uiterlijke en innerlijke reiniging.

Op vakantie bezoeken wij meestal een of meerdere kerken. In de zuidelijke landen zie je de kerkgangers nog steeds gebruik maken van het wijwatervat. Je ziet er prachtige exemplaren bij, op sokkels of aan de wand. De meesten zijn gemaakt van natuursteen. Wijwaterbekkens waren al te vinden in kerken die dateren van enkele eeuwen na Christus. Het wijwatervat en vele andere religieuze voorwerpen zijn ook in kloosters en musea te bezichtigen. Altijd de moeite waard.

Sjef Peters

HEVO-Magazine • september 2021

31

DE ADEM INGEHOUDEN Na Met fascinerende deze titel reizen leidt HEVO-lid naar Rusland Els vaninden de Maagdenberg haar lezers binnen in het verhaal van afgelopen haar leven. maanden, Els koos heeft voor deeen HEVO-reisautobiografie die leest als een roman. commissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 voelde ik me veelal in levensvreugde belemmerd. naar Israël te gaan.

Essentieel in mijn boek is mijn oproep tot zelfreflectie: zoek een manier of hulp om traumatische ervaringen om te zetten in positieve energie.

De moeilijke relatie met je vader tijdens je jeugd loopt als een rode draad door het verhaal.

Ik heb als tiener de sterren uit de hemel gebeden om die man te laten verdwijnen. Hij heeft mij psychisch beschadigd. Toch had ik mij voorgenomen bij zijn sterfbed te verschijnen, als hij naar mij zou vragen. Mijn haatgevoelens jegens hem had ik in de loop der tijd afgelegd, waarna ik emotionele leegte ervoer die mij behoorlijk in verwarring bracht.

Hoe was de relatie met je moeder?

Goed. Mijn moeder stond machteloos tegenover het verbale geweld van mijn vader. Hij kwam regelmatig dronken thuis. Geld was er niet. Toch heeft zij in 1960 met hulp een scheiding van tafel en bed kunnen bewerkstelligen. Mijn boek is een ode aan mijn moeder en broer Ton.

Hoe moeten we de titel lezen?

Mijn in het boek genoteerde motto is: geboren worden is adem geven aan het leven. Ademhalen is onbelemmerd leven, is vrij het leven aangaan. De inhoud van mijn boek laat zien dat de adem mij regelmatig werd ontnomen, zodat ik het leven met veel tegenslag had aan te gaan. In mijn openheid

32

HEVO-Magazine • september 2021

Op 9 mei 1940 trouwden je ouders en gingen ‘gedwongen op huwelijksreis’. Jouw moeder hield van deze bizarre reis een oorlogsdagboekje bij dat je integraal in je boek hebt opgenomen. Waarom?

Dit had 2 redenen. In de eerste plaats is het een historisch document van de Tweede Wereldoorlog. Het gerucht ging dat de Duitsers Breda zou-

den gaan bombarderen. Daarom werd Breda op 12 mei 1940 geëvacueerd. Een deel van de vluchtelingenstroom kwam op gang richting Antwerpen.

Mijn ouders hadden beter thuis kunnen blijven, want Na fascinerende in België kwamen reizen zij midden naar Rusland in oorlogshanin de delingen afgelopen terecht. maanden, In de tweede heeftplaats de HEVO-reiswilde ik mijn moeders commissie, tekst opnemen, op verzoek omdat van ikeen het aantal achteraf als een leden, slecht besloten voortekeninvan hethaar voorjaar huwelijk van kon2020 zien.

naar Israël te gaan.

Desondanks leverde deze ‘huwelijksreis’ ook een positieve ervaring op.

Mijn vader was tijdens deze vlucht aangekomen in het Vlaamse dorp Nieuwkerken-Waas. Hier werd hij gastvrij ontvangen door een familie: samen met een ‘maat’ kreeg hij daar een slaapplek. Na een ontroerend afscheid ging hij terug richting Nederland. Onderweg kwam hij zijn kersverse vrouw weer tegen. Bij het afscheid van dit gezin had hij hun beloofd om na de oorlog contact op te nemen. Dit heeft hij waargemaakt: in de decennia na de oorlog groeide er een hechte vriendschap tussen de Vlaamse familie en mijn ouders. Ik heb het Vlaamse plattelandsleven met veel liefde leren kennen tijdens de vele vakanties, die ik daar mocht doorbrengen. Helaas heeft mijn vader de vriendschap door eigen schuld om zeep geholpen. Mijn moeder heeft tot haar levenseinde genoten van de genegenheid die wederzijds met deze familie was gegroeid. Sinds kort heb ik het contact met de nog levende gezinsleden hernieuwd.

Je hebt een passie voor onderwijs In de tweede klas van de middelbare school was ik onder de indruk van de wijze waarop de lera-

res Frans met ons omging. Door haar te observeren wist ik intuïtief dat ook ik later lerares op een middelbare school wilde worden. Door alle ellende thuis heb ik de middelbare school niet kunnen afmaken. Via een staatsexamen en jarenlange avondstudie, naast een drukke baan overdag, bereikte ik uiteindelijk mijn doel op latere leeftijd: lerares Nederlands. Nu geef ik nog met veel plezier privéles als NT-2 docente.

Je houdt van bridgen!

Mijn vader bridgete ook; de gespeelde spellen werden thuis op hinderlijke wijze ‘nabesproken’. Mijn overleden broer Ton en ik hadden in onze jeugdjaren gezworen nooit aan het bridgen te beginnen.

Hij kwam zijn belofte na. Ik nam op hoge leeftijd de uitdaging van het spel aan; het houdt me scherp en ik koester het menselijk contact dankzij de bridgetafel.

Wie zijn levensverhaal publiceert, wil wellicht een bepaalde boodschap uitdragen?

Mijn boodschap luidt: het maakt niet uit hoe ongelukkig je jeugdjaren verlopen, maar laat je niet verleiden tot de slachtofferrol. Het gaat erom wat je doet met die nare ervaring. Zoek naar zingeving.

Ik hield mijn leerlingen altijd voor: “Het zijn de beste leerlingen die de zwaarste opdrachten krijgen!”.

Denk je nog vaker te publiceren?

Er gist wel wat in mijn hoofd. Vanuit mijn intuïtie wacht ik op signalen. Ik was blij en trots toen mijn boek gereed was.

Guido Robbens Het boek van Els is te koop bij uitgeverij Boekscout Soest (www.boekscout.nl). Prijs: € 19,99 HEVO-Magazine • september 2021

33

BELEEF BELEG VAN DEN BOSCH Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (15681648) Na fascinerende veroverdereizen de staatsgezinde naar Rusland in ‘Stede dendwinger’ afgelopen maanden, Frederikheeft Hendrik de HEVO-reisin 1629 het strategisch commissie, op liggende verzoek ’s-Hertogenbosch van een aantal dat in leden, handen besloten was in vanhet devoorjaar Spanjaarden. van 2020 Door een naarlinie Israël vante dijken gaan. te bouwen om de onoverwinnelijke ‘Moerasdraak’ lukte het Fredrik Hendrik de Spaanse troepen te verslaan.

Tijdens een fietstocht van 25 km wordt dit verhaal verteld door een gids van De Groene Vesting en wordt onderweg stilgestaan bij nog zichtbare elementen uit die tijd!

Wanneer: donderdag 23 en dinsdag 28 september 2021 van 09.00 tot 12.30 uur, vertrek na een korte

inleiding bij De Ontmoeting onder begeleiding van de Fietsclub HEVO. Maximaal 15 fietsers per keer.

Kosten: gratis; consumpties onderweg tijdens koffiepauze zijn voor eigen rekening.

Aanmelden: vóór 20 september via griens@home.nl Daarna ontvangt u info over de fietstocht.

Jo Bemelmans, Leo Houdijk, Bert Meulendijks en Marcel Griens

SENIOREN OLYMPIADE Op 24 september in de nationale sportweek houdt Sport Alliantie Rosmalen Nuland Vinkel Empel voor de eerste maal een senioren olympiade. Een soortgelijke activiteit is eerder in Rotterdam georganiseerd, maar verder naar wat bekend is nog nooit. Dus zeker in de omgeving van ‘s-Hertogenbosch wordt dit de eerste maal.

De senioren (60+) wonende in Rosmalen, Nuland, Vinkel of Empel kunnen zich inschrijven bij r.v.d.sande@sportalliantierosmalen.nl en maken uit

34

HEVO-Magazine • september 2021

12 sport/beweeg clinics (puur gericht op senioren beweegaanbod) een keuze voor 6 clinics. Voor de innerlijke mens en voldoende rust tussendoor wordt gezorgd.

Het hoofddoel is om zoveel mogelijk senioren uit de genoemde omgeving in beweging te brengen en kennis te laten maken met wat er in de omgeving ‘s-Hertogenbosch voor beweegmogelijkheden zijn op senioren sportgebied. Daarnaast is het zeker in deze tijd van belang om eenzaamheid tegen te gaan en in contact te komen met elkaar.

De activiteit vindt plaats op de velden van voetbalvereniging OJC ROSMALEN van 10.00 - 14.00 uur.

DANSEND JONG BLIJVEN In het najaar staat een nieuwe cursus stijldansen op de agenda. De eerste les staat gepland op donderdag 7 oktober. Maar voordat jullie je inschrijven zijn jullie vast benieuwd wie de lessen geeft.

krijgen als ik zelf ben. Naast Style-dancing heb ik ook een Psychologisch advies & coaching praktijk.

Een heerlijke combinatie. Voor mij is bij beide een fijn contact met mensen erg belangrijk.

Sportief én gezond

Wie ben ik?

Mijn naam is Nicole de Jong. Ik ben geboren en getogen in Rosmalen. Op 16-jarige leeftijd heb ik mijn eerste danspassen geleerd bij Dansinstituut Voetisch (voorheen Voeten) in ‘s-Hertogenbosch.

Al heel snel werd ik zo enthousiast dat het niet bij één uurtje dansen in de week bleef. Vele uurtjes training en lessen van verschillende (inter)nationale trainers volgden om op landelijk en internationaal niveau aan wedstrijden te kunnen deelnemen.

Hoewel wedstrijden inmiddels voorbij zijn, is mijn passie voor de dans nog volop aanwezig. Inmiddels geef ik al zo’n 25 jaar met heel veel plezier les en heb ik een eigen dansschool: Style-dancing. Ik vind het leuk om anderen net zo enthousiast te

Dansen is een gezellige maar ook sportieve bezigheid en is geschikt voor alle leeftijden. Wetenschappelijk is zelfs bewezen dat het zeer gezond is voor lichaam en geest. Denk aan verbeterde motoriek, geheugen, maar ook aan verhoogd geluksgevoel. En natuurlijk is dansen bovenal een sociaal gebeuren. In de les zullen verschillende dansen aan bod komen, onder meer quickstep, tango, wals en cha cha. Stijldansen doe je met z’n tweeën, dus is het fijn om samen met een partner in te schrijven, een levenspartner of een goede vriend(-in). Geen partner en toch interesse? Laat dat vooral weten.

Wellicht zoeken anderen ook een danspartner.

Praktische informatie: Wanneer: donderdag van 15.30 - 16.30 uur Locatie: De Ontmoeting Bijdrage: € 8,50 per les (de cursus bestaat uit 14 lessen - totale kosten € 119) Inschrijven: angelevanbeckhoven@gmail.com

Informatie Style-dancing W: www.styledancing.nl E: info@styledancing.nl T: 06 – 48 46 09 77

HEVO-Magazine • september 2021

35

IN DIT LEZING HEVO MINDFULNESS MAGAZINE In deze Na fascinerende hectischereizen tijd wordt naar veel Rusland van in mende afgelopen sen verwacht. maanden, We kunnen heeft terecht de HEVO-reiskomen in commissie, opvervelende verschillende verzoek vanomstandigheden, een aantal leden,we waar besloten zelf geen in het invloed voorjaar op hebben. van 2020 Dan naar is hetIsraël goed om te gaan. eens een pas op de plaats te maken en ons te verdiepen in Mindfulness.

Mindfulness Cerspern atius, traint officil eeniberibust nuchter faccus hoofd en ea een nos open nobita hart.

Aandachtigheid aut ipidebi tatur? en warme mildheid zijn To ea quidi daarvan 2 pijlers. optatur Het asleert sa volo onsdoluptatur, om te gaan met ullorerum onze gedachten cuptiurenaut emoties, dit vererio het sleurt essunte ons pera niet nobit, quatur? zomaar meer mee Aximen rernate we blijven non pe er ‘niet vit, sinti in hangen’.

Wie:to bero Gijs venit, Tecklenburg quate ne verzorgt most, quidenum lezing quo Wanneer: 14 oktober, ommoluptatum qui de 14.00 comnihi uurlluptatur (zaal open rem om 13.45 uur) exceat alitiatis conse nulpa volupta voluptaecto di alia dolute Waar: in de nisBlauwe Qui blaborp Zaal van oreiusa De Kentering sequas quam qui nobitiu nducipsam sus, et, simus iduntius pro dollique corero Toegang: gratis quamus, voor HEVO-leden ut ratem.en Et niet ea dem leden ea veria pero et occatempor resero essedio estrum id untis iuntios Aanmelden: mechelineheijmans@hotmail.com inctus sed earibusant officto que nem quostio eius modigenis aut magnihitem quas ut ipis nus. van de dan geldende richtlijnen van (afhankelijk Corro het RIVM dendit wordt lit, het to molores aantal bezoekers cilibusciusbepaald) ant.

Seque lant istecaerum fugit, con eossincto et

PUZZELRUILBEURS IN DIT HEVO MAGAZINE • U ontvangt voor iedere puzzel een voucher. U

Tijdens de coronapandemie hebben veel mensen het puzzelen (opnieuw) uitgevonden. Op zondag Na fascinerende 26 september reizenhoudt naar Rusland HEVO tussen in de 14.00 afgelopen en 16.00 maanden, uur een heeftpuzzelruilbeurs de HEVO-reis-zodat commissie, u zonderop kosten verzoek in het vanbezit een kunt aantal komen van leden, eenbesloten andere puzzel. in het voorjaar Weer eenvan nieuwe 2020 uitdaging naar Israël en een te leuke gaan.tijdbesteding.

Wat moetatius, Cerspern u daar officil vooriberibust doen: faccus ea nos nobita • Opaut zaterdag ipidebi tatur?

25 september tussen 14.00 en To ea 16.00 quidi uur optatur kunt as u de sa volo puzzel(s) doluptatur, die u wilt ruilen ullorerum inleveren cuptiur in deaut ontmoetingsruimte dit vererio essuntevan pera HEVO. nobit, U kunt quatur? puzzels Aximinleveren rernate non vanaf pe 500 vit, sinti stukjes. bero to venit, quate ne most, qui num quo ommoluptatum qui de comnihi lluptatur rem

36 36

HEVO-Magazine HEVO-Magazine• •september september2021 2021

mag meerdere puzzels inleveren, maar u krijgt exceat maximaal alitiatis 5conse vouchers. nulpa volupta voluptaecto di alia De • dolute puzzels nis Qui graag blaborp in eenoreiusa plasticsequas zak in de quam doos. qui nobitiu De doos nducipsam mag niet sus, beschadigd et, simusof iduntius beschreven pro dollique zijn. corero quamus, ut ratem. Et ea dem ea veriaOp • pero zondag et occatempor 26 september resero tussen essedio 14.00estrum en 16.00 id untis uur iuntios kunt u tegen inctusinlevering sed earibusant van de officto que nemvouchers • quostio eius andere modigenis puzzel(s)aut uitzoeken. magnihitem quas ut ipis • Hetnus. ruilen van puzzels Van Haasteren en WasCorro gijdendit is alleen lit, mogelijk to molores met cilibuscius een voucher ant. waarop Seque eenlant vanistecaerum deze namen fugit, staat con vermeld. eossincto et esseniscium • HEVO zorgt quiervoor dolor aut datoccullis de puzzels modit die ut nala afloop sinciis overblijven net modis goed sumterecht nim harumque komen. re, odit

HERVATTING DISCUSSIEMIDDAGEN De coronamaatregelen laten het weer toe om ook onze discussiemiddagen op de 3de donderdag van de maand te hervatten. De eerste discussie is gepland voor donderdagmiddag 16 september om 14.00 uur in de grote zaal van De Ontmoeting.

Zo direct na de vierde coronagolf willen wij dan met elkaar discussiëren over wat de periode van lockdowns en andere beperkende maatregelen voor ons persoonlijk en voor de samenleving hebben betekend. Dit onderwerp is door één van onze

discussiedeelnemers naar voren gebracht.

In de grote zaal kunnen 14 mensen (en 2 gespreksleiders) aan de discussie deelnemen. Een gelimiteerd aantal, indachtig de anderhalve meter-maatregel. Daarom verzoeken wij u zich via het e-mail-adres g.j.snijders@home.nl aan deze discussie aan te melden voor deelname. Ná 14 aanmeldingen moeten we de inschrijving dus helaas sluiten.

De volgende discussiemiddagen dit jaar zijn op 21 oktober, 18 november en 16 december.

RIJVAARDIGHEIDSCURSUS Dit jaar is er op dinsdag 12 oktober weer een rijvaardigheidscursus voor automobilisten. HEVO organiseert dit evenement om te bevorderen dat leden met een vertrouwd gevoel de weg op blijven gaan. Bij dit magazine ontvangt u een aanmeldformulier.

In deze cursus informeert een deskundige op het gebied van verkeersveiligheid u over de belangrijkste verkeers- en gedragsregels. Een medewerk(st)er van Novadic-Kentron verstrekt informatie over het gebruik van medicijnen, alcohol en drugs in het verkeer en met name wat dat doet bij senioren. In het praktijkgedeelte gaat u in uw eigen auto, vergezeld van een rij-instructeur 45 minuten rijden, Het is wel noodzakelijk, dat u een geldig rijbewijs heeft en dat u een geldige inzittendenverzekering heeft afgesloten,

Na afloop overlegt u met uw rij-instructeur over aandachts-/verbeterpunten in uw rijgedrag.

Gelet op de verwachte deelname hebben we een ochtend - en een middagsessie. Bij aanmelding kunt u uw voorkeur uitspreken voor deelname in de ochtend of de middag. U kunt inschrijven bij op het e-mailadres: jvandoremalen@home.nl of middels bijgevoegd inschrijfformulier. Heeft u eerder al via e-mail ingeschreven, dan hoeft u dit niet opnieuw te doen.

De deelnamekosten bedragen € 12,50 (dit is inclusief 1 koffie/thee consumptie en een boekje met daarin de nieuwste verkeersregels). De bijdrage kunt u overmaken naar de bankrekening van HEVO, nummer NL11RABO 0144579715 o.v.v. Rijvaardigheid.

HEVO-Magazine • september 2021

37

HEVO-Agenda 7 september tot en met 19 oktober Alzheimercafé

Muziekcursus

Maandag 13 september: 19.30 uur Onderwerp: Beleving van de mantelzorger Maandag 11 oktober: 19.30 uur Na fascinerende reizen naar Rusland in de Onderwerp: Wie regelt mijn belangen als ik dat zelf niet meer kan? afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisVivent De Hooghe Clock, Klokkenlaan 85, ’s-Hertogenbosch

13 oktober: start driedelige cursus Aanmelden niet meer mogelijk

commissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 Beleg Den Bosch *** naar Israël te gaan.

23 en 28 september

Beweeggroep ’t Ven Elke maandag: 11.00 uur, elke woensdag: 10.00 uur Locatie: Kindcentrum ’t Ven, Striensestraat Begeleiding: stagiaires van Sportalliantie Rosmalen Info: Bea Intveld, 06 - 10 75 47 53, fam.intveld@home.nl

Puzzelruilbeurs *** 25 en 26 september in De Ontmoeting

Rijbewijskeuring 75+ 11 september en 16 oktober: keuring van 09.00 tot 13.00 uur.

Vooraf aanmelden: alléén voor HEVO-leden, Jan Mollee 073 - 521 72 50 of Maarten Belonje 073 - 521 63 03

Rijvaardigheidscursus *** 12 oktober: 09.30 tot 12.30 uur of 13.30 tot 16.30 uur

Senioren Sport Olympiade *** Excursie Minitopia ***

24 september: 10.00 tot 14.00 uur

7 oktober: 14.00 uur Info en aanmelden: Bert Meulendijks

Stijldansen ***

HEVO-discussiebijeenkomst *** 16 september: 14.00 tot 16.00 uur Onderwerp: Uw ervaringen in coronatijd

Start donderdag 7 oktober: 15.30 tot 16.30 uur Kosten: € 8,50 per les, de cursus bestaat uit 14 lessen Aanmelden: angelevanbeckhoven@gmail.com

Wijklunch HEVO-Fietsbridgedrive *** 25 september: 09.30 uur Locaties: in en rondom Rosmalen

Laatste vrijdag van de maand van 12.00 tot 13.30 uur in De Ontmoeting.

Aanmelden en info: j.vandenwildenberg@home.nl 073 - 521 41 58, 06 - 25 39 83 47

HEVO Repair Café Elke 1e en 3e woensdag van de maand: 09.30 tot 12.00 uur Dependance Kindcentrum ’t Ven

Over agendapunten met ***sterretjes leest u elders in dit blad meer informatie.

HEVO-reizen

HEVO-Agendapunten stuurt u naar kopij@hevorosmalen.nl in een Word-bestand.

13 oktober: dagtocht Tweede Maasvlakte en Brielle Kosten: HEVO-leden € 71 p.p. en niet-HEVO-leden € 76 p.p.

Info en aanmelden: Theo van der Plas, 073 – 523 64 55 of 06 – 55 14 17 23, dinos@wxs.nl

38

HEVO-Magazine • september 2021

Piet Kerssens

Postadres HEVO Rosmalen

Bestuur Carel van den Heuvel Voorzitter / Belangenbehartiging

06 - 13 23 66 83

Peter de Leeuw Secretaris / Vicevoorzitter Beheercommissie / Reiscommissie

073 - 521 52 68 06 - 37 60 26 37

Ton van de Liefvoort Penningmeester Sponsorcommissie

06 - 42 56 77 00

Jos van Raak Activiteitencommissie / Evenementencommissie

06 - 42 28 27 70

Mecheline Heijmans Commissie Cultuur, Ontspanning & educatie

06 - 36 49 09 44

Tonny van Raaij Communicatie / Sponsorcommissie

06 - 10 16 71 98

Tulpstraat 2-4, 5241 XV Rosmalen info@hevorosmalen.nl Ledenadministratie Annette Hurkens en Ton Verbunt 06 - 23 05 33 79 ledenadministratie@hevorosmalen.nl Financiële administratie Ton van de Liefvoort, 06 - 42 56 77 00 penningmeester@hevorosmalen.nl Opzegging lidmaatschap Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december.

Opzegging voor het nieuwe jaar uiterlijk op 1 november van het lopende jaar. Schriftelijk naar bovenstaand postadres of per mail naar ledenadministratie@hevorosmalen.nl.

De Ontmoeting

Hans van de Griendt Vrijwilligersbeleid en Belangenbehartiging

06 - 19 17 58 04 073 - 822 13 97 Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 -17.00 uur Bij activiteiten ‘s-avonds 19.00-22.00 uur Laatste zondag van de maand van 14.00-17.00 uur

Ouderenadvisering Het team bestaat uit: Margreet van Dijl, Jan Knol, Willem Konickx, Ad Kuijpers, Piet de Munck, Marianne Schinkel, Paul Scholten, Henny Verhoef, Henriëtte Kramer, Peter Nogossek en Ton van de Liefvoort.

De vrijwillige ouderenadviseurs en belastinginvullers van HEVO zijn bereikbaar via. 06 - 53 27 90 98.

U kunt ook een e-mail sturen naar: ouderenadviseurs@hevorosmalen.nl

HEVO Magazine • september 2021

39

IN DIT HEVO MAGAZINE Na fascinerende reizen naar Rusland in de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

Cerspern atius, officil iberibust faccus ea nos nobita aut ipidebi tatur?

To ea quidi optatur as sa volo doluptatur, ullorerum cuptiur aut dit vererio essunte pera nobit, quatur? Axim rernate non pe vit, sinti

bero to venit, quate ne most, qui num quo ommoluptatum qui de comnihi lluptatur rem exceat alitiatis conse nulpa volupta voluptaecto di alia dolute nis Qui blaborp oreiusa sequas quam qui nobitiu nducipsam sus, et, simus iduntius pro dollique corero quamus, ut ratem. Et ea dem ea veria pero et occatempor resero essedio estrum id untis iuntios inctus sed earibusant officto que nem quostio eius modigenis aut magnihitem quas ut ipis nus.

Corro dendit lit, to molores cilibuscius ant.

Seque lant istecaerum fugit, con eossincto et

IN DIT HEVO MAGAZINE Na fascinerende reizen naar Rusland in de afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal leden, besloten in het voorjaar van 2020 naar Israël te gaan.

Cerspern atius, officil iberibust faccus ea nos nobita aut ipidebi tatur?

To ea quidi optatur as sa volo doluptatur, ullorerum cuptiur aut dit vererio essunte pera nobit, quatur? Axim rernate non pe vit, sinti bero to venit, quate ne most, qui num quo ommoluptatum qui de comnihi lluptatur rem

40

HEVO-Magazine • september 2021

exceat alitiatis conse nulpa volupta voluptaecto di alia dolute nis Qui blaborp oreiusa sequas quam qui nobitiu nducipsam sus, et, simus iduntius pro dollique corero quamus, ut ratem. Et ea dem ea veria pero et occatempor resero essedio estrum id untis iuntios inctus sed earibusant officto que nem quostio eius modigenis aut magnihitem quas ut ipis nus.

Corro dendit lit, to molores cilibuscius ant.

Seque lant istecaerum fugit, con eossincto et esseniscium qui dolor aut occullis modit ut la sinciis net modis sum nim harumque re, odit