Bedrijvig Limburg #2 (februari 2021)

Februari 2021 Een uitgave van Voka - Kamer van Koophandel Limburg.

Jaargang 31 . nr 2

VOORZITTER KARIN VAN DE VELDE ROEPT OP

“ONDERNEMERS TONEN DAADKRACHT, HOOG TIJD DAT POLITIEK DAT OOK DOET”

DOSSIER

DIGITALISERING LOBBYDOSSIER

TIJDELIJKE WERKLOOSHEID

Eerst Limburg, dan de wereld.

Het succesverhaal van TrendMiner en LRM

“LRM wilde er een even groot succes van maken als wij.”

Thomas Dhollander CTO TrendMiner

Tien jaar geleden kruisten de wegen van LRM en TrendMiner. Sindsdien is er veel veranderd. Tom Aerts, Head of Investments bij LRM, en Thomas Dhollander, CTO van TrendMiner, blikken terug op een indrukwekkend parcours.

Kapitaalronde “Voor 2010 had TrendMiner al enkele investeringsrondes doorlopen,” begint Tom, “maar dat jaar werd LRM de hoofdinvesteerder.”

“Dat was een belangrijke kapitaalronde”, gaat Thomas verder. “We konden zo ons developmentteam versterken, de eerste salesprofielen aannemen en naar de markt trekken met een eerste productmodule.”

Internationale interesse TrendMiner ontwikkelt onder meer dataminingsoftware voor internationale productiebedrijven. Het bedrijf zette dan ook al snel in op internationalisering.

“Met de hulp van LRM zijn we eerst gestart in Nederland en Duitsland en daarna in de VS. Hun begeleiding toen was erg waardevol.”

Thomas Dhollander, CTO TrendMinder, in gesprek met Tom Aerts, Head of Investments LRM.

Exponentiële groei “Voor de overname verdubbelde onze omzet elk jaar”, herinnert Thomas zich.

“Nu hebben we een 150-tal klanten en zijn zo’n 1.000 fabrieken verbonden met TrendMiner voor data-analyse. In 2010 waren we nog maar met zes. Nu zijn we met een 100-tal mensen, waarvan er 70 in de regio werken.”

“Een innovatief product, lokale verankering en internationalisering: wat een mooi traject. We zijn trots dat we er deel van mochten uitmaken”, besluit Tom.

LRM Growth Talks LRM versnelt, versterkt en ondersteunt al meer dan 25 jaar Limburgse privé-ondernemingen en familiebedrijven.

Onze leningen en risico-financieringen ruggensteunen we met strategisch en inhoudelijk advies. Hoe die samenwerkingen verlopen, ontdek je tijdens de LRM Growth Talks.

Bekijk ze op lrm.be/growth-talks In 2018 werd TrendMiner gekocht door het Duitse Software AG. “Ook toen hebben we het advies van LRM enorm gewaardeerd. We merkten dat ze er een succes van wilden maken, net als wij.” Tom knikt: “Software AG was de ideale partner om TrendMiner verder te helpen groeien. In één klap was het bedrijf actief in 70 landen.”

Beluister de LRM Growth Talk van Thomas Dhollander en Tom Aerts op Spotify.

3

INHOUD

HET SCHADUWKABINET Mark Ponet is bestuurder van IT-dienstverlener ITC Belgium en ziet het belang van cybersecurity voor bedrijven toenemen.

Algemeen Karin Van De Velde roept op ________________________________

6

#samendoorgaan ______________________________________________ 10

Digitalisering: blokkeer het gevaar van dataverlies

Belangenbehartiging Corona ____________________________________________________________ 13 Lobbydossier tijdelijke werkloosheid _____________________ 17 Dossier: Digitalisering _______________________________________ 22

Economix How to ____________________________________________________________ 28 Conjunctuur _____________________________________________________ 29 Global ambassadors ___________________________________________ 30 Brexit _____________________________________________________________ 32

Jong geleerd Bryo _______________________________________________________________ 33 Generation Y ____________________________________________________ 35

Netwerken Voka netwerken in beeld _____________________________________ 36

Verhalen 5 Fun facts _______________________________________________________ 38 Starter in de kijker _____________________________________________ 39 Vers volk __________________________________________________________ 40 Speeddate met het netwerk Vastgoed ____________________ 41 We are family ___________________________________________________ 43 Positief in Limburg ____________________________________________ 44

De coronacrisis leerde ons dat digitale communicatie op afstand meer dan ooit alternatief nummer één is geworden voor veel bedrijven. Dat biedt enorme mogelijkheden voor thuiswerk, maar dit vraagt ook een andere aanpak voor de bescherming van de bedrijfsdata.

Ondernemingen onderschatten nog te vaak de waarde van die data. Voor accountants of advocaten vormen die bijvoorbeeld hét bestaansrecht van hun onderneming.

Het is erg spijtig om te zien dat klanten ons vaak aanspreken als het kwaad al is geschied. Een medewerker kan per ongeluk data kwijtspelen of belangrijke bedrijfsinfo of data meenemen naar zijn of haar volgende job. Er bestaan nochtans oplossingen die ervoor zorgen dat alle data binnen het bedrijf blijven.

Mobile device management (MDM) laat bijvoorbeeld toe om al je professioneel gebruikte smartphones, tablets en laptops centraal te beheren. Bedrijfsdocumenten of andere belangrijke data kan je ook beschermen met Azure Information Protection (AIP). Zo voorkom je dat data (on)bewust bij ongewenst publiek terechtkomen.

Als iemand uit je organisatie vertrekt, kan het gebruik van alle data eenvoudig ontzegd worden. Dat is niet alleen belangrijk voor je onderneming maar evenzeer voor je gemoedsrust als ondernemer.

4

AGENDA OPLEIDINGEN TALENT

VOOR ALLE ONDERNEMERS EN MEDEWERKERS

EIGENAARSONDERNEMERS

11 FEBRUARI 2021

4 FEBRUARI 2021 - Hybride

EXCEL-DASHBOARDS 09u00 – 16u30

12 FEBRUARI 2021

DE KRACHT VAN NONVERBALE COMMUNICATIE 09u00 – 16u30

12 FEBRUARI 2021 - Online

ON-BOARDING 14u00 – 16u00

23 FEBRUARI 2021 - Online

TIKTOK VOOR ZAKELIJK GEBRUIK 10u00 – 12u00

24 FEBRUARI 2021

COOKIEBELEID 09u00 – 11u00

26 FEBRUARI 2021

PROCESBEHEER: BEGIN HIER! 09u00 – 17u00 Meer info: michele.martens@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

WAT KAN EEN EXTERNE MANAGER OF CEO BETEKENEN VOOR JOUW ONDERNEMING? 09u00 – 11u00

10 FEBRUARI 2021

INFOSESSIE INVESTOR READINESS: JE GIDS IN DE ZOEKTOCHT NAAR KAPITAAL 18u30 – 20u00

11 FEBRUARI 2021

OVERDRACHT IN FAMILIEBEDRIJVEN 09u00 – 11u00

12 FEBRUARI 2021 - Online

OVERNAMES NA COVID-19 09u00 – 11u00

Scan deze code voor een overzicht van alle opleidingen.

26 FEBRUARI 2021

GROEISTRATEGIE VOOR FAMILIEBEDRIJVEN 09u00 – 16u00 Meer info: christiaan.vanheusden@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

INTERNATIONALISATIE EN INNOVATIE 9 FEBRUARI 2021

COMPLEXE BTW-CASES IN INTERNATIONALE CONTEXT 09u00 – 12u00

9 FEBRUARI 2021

REVERSE LOGISTICS 13u30 – 16u30 Meer info: christine.thonon@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

18 FEBRUARI, 4 & 11 MAART 2021 - Hybride

LAB: BEREIK MEER KLANTEN VIA INSTAGRAM 18u00 – 22u00

25 FEBRUARI 2021

FINANCIËLE PLANNING: EEN MUST VOOR ELKE ONDERNEMER 09u00 – 11u00

Agenda wordt mogelijks aangepast indien maatregelen wijzigen (online, hybride).

Meer info www.voka.be/limburg

5

WIE VOLGT GIANNE LEVENSTOND EN AXEL VERBERCKMOES OP? Het doel van de Ondernemersprijs Herman Dessers is al vijfentwintig jaar lang het belonen van een persoon, een onderneming, een vereniging, een instelling of een groepering uit Limburg die op economisch, sociaal, cultureel of wetenschappelijk gebied een uitzonderlijke prestatie geleverd heeft ten voordele van de provincie Limburg, waardoor de provincie een positieve uitstraling krijgt buiten haar grenzen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een Limburger, een Limburgs bedrijf, een vereniging, instelling of groep die op economisch, sociaal, cultureel of wetenschappelijk gebied een opmerkelijke prestatie heeft geleverd. De 26e Ondernemersprijs Herman Dessers ging vorig jaar naar Gianne Levenstond en Axel Verberckmoes, zaakvoerders van Levenstond Seafood. Andere genomineerden waren Ismaël Ben-Al-Lal (U2Pgroup) en Sam Strijckmans (Nitto EMEA).

Nomineer nu jouw ondernemer van het jaar!

Mail vóór 9 februari naar manon.beerten@voka.be en vertel waarom jouw genomineerde de prijs verdient.

#samendoorgaan

INVITITO SUMMER EDITION SAVE THE DATE! Ontmoeten, netwerken en beleven, dat klinkt als muziek in de oren!

Daarom kruisen we onze vingers en kijken we hoopvol uit naar de zomer...

Indien het mag, organiseren we hét ontmoetingsmoment van het jaar op 16.06.2021

6

VOORZITTER KARIN VAN DE VELDE ROEPT OP

“ONDERNEMERS TONEN DAADKRACHT, HOOG TIJD DAT POLITIEK DAT OOK DOET” Karin Van De Velde had zich haar eerste jaar als voorzitter van Voka - Kamer van Koophandel Limburg wellicht anders voorgesteld. De coronacrisis zorgde voor de grootste terugval van ons Bruto Binnenlands Product (BBP) sinds de twee Wereldoorlogen en stelde onze maatschappij voor een enorme uitdaging.

“Onze ondernemers toonden een ongeziene veerkracht en daadkracht en willen nog steeds investeren. De regeringen en overheden moeten die daadkracht dit jaar beantwoorden met een beleid dat die investeringen ook mogelijk maakt.

Dat is hun morele plicht. Onze maatschappij heeft die economische groei broodnodig. Het juiste beleid en de juiste investeringen kunnen de uitdagingen van deze crisis ombuigen tot opportuniteiten.”

De coronacrisis blijft de komende jaren als een donkere schaduw over de Limburgse ondernemingen hangen.

Maar liefst 72% van de bedrijfsleiders verwacht omzetverliezen in 2021 omwille van de crisis. “We belanden in een 90%-economie, eentje waar de omzet van onze bedrijven 10% lager ligt. We mogen dus niet bij de pakken blijven zitten”, klinkt Karin Van De Velde strijdvaardig. “Voka lanceerde daarom een socio-economisch pact 'Plan Samen Groeien' dat opgebouwd is rond 3 pijlers: digitalisering, duurzaamheid en gezondheid. We willen samen met de sociale partners en overheden tien jaar lang werk maken van een duurzame groei van 2%. Er is een inhaalbeweging nodig om onze

welvaart en ons welzijn terug op peil te brengen en te waarborgen. Hier gaan we samen voor gaan!”

Welke acties zijn nodig om onze economie terug op rails te krijgen?

Karin Van De Velde: “Dat begint met een ambitieus vaccinatieplan. We zijn tevreden dat de regering gevolg geeft aan Voka’s oproep om het vaccineren te versnellen, maar nu is het tijd voor de integrale uitvoering. We kijken naar politici om dit plan met daadkracht en snelheid te verwezenlijken. Als we miljoenen burgers op één dag tijd naar de stembus krijgen, mogen we ook ambitieus en veeleisend zijn voor het uitrollen van de va-

cinatiestrategie. In tussentijd hebben we nood aan een sterke heropeningsagenda met een concrete timing en duidelijke voorwaarden voor verdere versoepelingen. Een heropstart maak je niet van de ene dag op de andere.

Voor een festival of event heb je meer voorbereiding nodig. Onze ondernemingen moeten tijdig weten waar ze aan toe zijn.”

U zegt dat deze crisis geen mistgordijn mag zijn voor de politiek om niets te doen. Wat verwacht u in 2021 van hen?

“De regeringen moeten daadkracht tonen. We waren erg enthousiast over het Vlaams regeerakkoord, waarin veel Limburgse prioriteiten werden

7

opgenomen. Denk maar aan de ontwikkeling van de ENA-gebieden of de verdere ontwikkeling van het Limburgs hoger onderwijs. Dat akkoord is ondertussen 14 maanden oud en er is nog maar weinig gerealiseerd.

Uiteraard vraagt de crisis heel veel inspanningen van onze beleidsmakers, maar dat hoeft niet noodzakelijk heel het regeerakkoord te ondergraven.

De federale regering is op haar beurt nog maar een paar maanden bezig, dus zij hebben nog iets meer krediet.

Het is weliswaar essentieel dat ze zo snel mogelijk de steunmaatregel ‘ontwrichte zone’ verlengen. Die loopt deze zomer af en werd onder onze impuls in het regeerakkoord opgenomen. Op lokaal niveau vragen we dat de fiscaliteit in evenwicht blijft en dat ze de investeringsdossiers van onze ondernemingen ondersteunen. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid opnemen.”

Maar liefst 56% van de Limburgse ondernemers wil in 2021 investeringen doen. U ziet daarin een belangrijke relance-maatregel?

“Het is een no-brainer. Het kost overheden geen cent om investeringen van ondernemers mogelijk te maken.

Integendeel, deze dossiers zijn noodzakelijk om onze welvaart te garanderen en zorgen voor werkgelegenheid. Spijtig genoeg verzanden veel dossiers in procedures en administratieve rompslomp. Politici moeten knopen doorhakken en ruimte bieden om te ondernemen. Dat start met een rationele beoordeling van investeringen en vergunningen. We komen uit vijf jaar hoogconjunctuur en bedrijven willen nu investeren. Ondernemers tonen daadkracht, het wordt hoog tijd dat de politiek dat ook doet. Politici, grijp dat momentum! Neem de blokkades weg en kies voor een investeringsvriendelijk en flexibel beleid. Het blijft met voorsprong dé goedkoopste relance-maatregel.”

Voka werkte ook mee aan SALKturbo, een nieuw economisch toekomstplan voor

Limburg. Kan dat onze ondernemingen ondersteunen in het nieuwe jaar?

“Ik was samen met ere-gouverneur Herman Reynders voorzitter van de werktafel ‘dynamisch talent’, waar we een actieplan formuleerden voor het Limburgs talent. SALKturbo heeft in mijn overtuiging heel veel potentieel om een belangrijk relanceplan te worden, maar enkel op één voorwaarde: realiseer een aantal concrete hefboomprojecten die écht een verschil maken. We willen geen versnippering in de vorm van 400 projectjes, maar doelgerichte acties met een grote socio-economische impact. SALKturbo mag geen sinterklaaspolitiek worden.”

Hoe kijkt Voka zelf terug naar het afgelopen jaar?

“Het was intens. We hebben 3.018 corona-vragen van onze leden beantwoord om hen mee door de crisis te loodsen. Maar ondanks corona hebben wij steeds onze job gedaan en bedrijven ondersteund, begeleid en geadviseerd op alle vlakken: innovatie, overname, overdracht, duurzaamheid, internationalisatie enzovoort. Ook op het vlak van belangenbehartiging hebben we ons laten gelden in heel wat dossiers zoals de gemeentebelastingen of de bedrijventerreinen. Uiteraard kan je ook niet langs de brexit, die ook in het nieuwe jaar nog bij heel wat ondernemingen grote impact zal hebben. We lanceerden samen met de provincie Limburg onder meer een ‘brexit contact center’ waar ondernemers hun vragen kunnen stellen. Dit nieuwe jaar zal er één van samenwerking worden. Ondernemers, politici en sociale partners moeten samen daadkracht tonen om gezonde en duurzame groei te realiseren. Dat is mijn grootste ondernemerswens voor 2021.”

“Het is essentieel dat de federale regering zo snel mogelijk de steunmaatregel 'ontwrichte zone' verlengt.”

Karin Van De Velde, voorzitter Voka – KvK Limburg

Meer info over Plan Samen Groeien: www.plansamengroeien.be

Wij voorspellen u alvast een succesvolle campagne …

MEDIA LINE COPY LINE

ONLINE LINE STRATEGY LINE

CREATIVE LINE SOCIAL MEDIA LINE

DESIGN LINE

Books The Office Kolonel Dusartplein 28B 3500 Hasselt 011 22 88 72 info@hands.be www.hands.be

DE MAAND VAN JOHANN DAADKRACHT ALS CODEWOORD Onlangs zetten we een punt achter een woelig en onzeker jaar. Onze voorzitter keek in haar nieuwjaarsboodschap dan ook vooral vooruit. Het is een boodschap die ik graag mee verspreid. In dit nieuwe jaar moeten we er immers voor zorgen dat jullie inspanningen resulteren in een snelle heropleving van onze economie en maatschappij.

Dat begint met een ambitieus vaccinatieplan. We zijn tevreden dat de regering gevolg geeft aan onze oproep om het vaccineren te versnellen, maar nu is het tijd voor de integrale uitvoering.

We kijken naar politici om dit met daadkracht te verwezenlijken.

In tussentijd hebben we nood aan een sterke heropeningsagenda met een concrete timing en duidelijke voorwaarden voor verdere versoepelingen. Een heropstart maak je niet van de ene dag op de andere. Onze ondernemingen moeten tijdig weten waar ze aan toe zijn.

Deze stappen zijn noodzakelijk om onze economie te relanceren en te transformeren. Dat is nodig, want we berekenden dat we tien jaar lang 2% duurzame groei nodig hebben om onze welvaart te behouden en onze concurrentiepositie te verstevigen. Ons Plan Samen Groeien schuift digitalisering, duurzaamheid en gezondheid naar voren als prioritaire groeidomeinen om dat te verwezenlijken.

Het juiste beleid en de juiste investeringen kunnen de uitdagingen van deze crisis ombuigen tot opportuniteiten.

Corona mag geen excuus zijn om niets te doen. Het sterke Vlaamse regeerakkoord en de Limburgse prioriteiten

moeten nu uitgevoerd worden. Op federaal niveau kijken we naar de verlenging van de steunmaatregel ‘ontwrichte zones’. Wij rekenen op regeringen met daadkracht.

Dat start met meer steun voor ondernemers die willen investeren. Jullie willen wel, maar veel dossiers verzanden in procedures en administratieve rompslomp. Die dossiers zorgen nochtans voor werkgelegenheid en welvaart.

Politici moeten knopen doorhakken en ruimte bieden om te ondernemen.

Wanneer politiek, sociale partners en ondernemers samenwerken, zijn we als regio ten slotte tot veel in staat. Dat bewezen we in het verleden en zullen we ook nu weer doen.

Samen gaan we door, samen geraken we hieruit, samen zullen we groeien!

"Wanneer politiek, sociale partners en ondernemers samenwerken, zijn we als regio tot veel in staat."

Vragen omtrent de maatregelen? Zie onze corona-FAQ: www.voka.be/coronavirus-faq

10

1

2

3

#SAMENDOORGAAN Op de tweede donderdag van het jaar houdt Voka – Kamer van Koophandel Limburg traditioneel zijn Nieuwjaarsinvitito. Door de gekende coronamaatregelen kon het evenement niet doorgaan. Daarom kwam Voka – KvK Limburg met een creatief alternatief waarin ondernemers nog steeds de hoofdrol kregen: een bluesnummer om elkaar te tonen dat we samen blijven doorgaan. De spotlights stonden gericht op acht ondernemers die in 2020 een award wonnen bij Voka – KvK Limburg. Ook voorzitter Karin Van De Velde en gedelegeerd bestuurder Johann Leten van Voka – KvK Limburg namen een paar noten voor hun rekening. Je kan de blues nog steeds beluisteren op www.voka. be/activiteiten/zing-mee-met-deondernemersblues.

4

5

Tot eind januari hangt er een groot spandoek aan de gevel van het ‘Huis van de Limburgse Ondernemer’. Zo wordt de kernboodschap ‘samen doorgaan’ nog eens extra uitgedragen.

8

10

6

7

9

11

12

13

11

ARTIESTEN-ONDERNEMERS 1

Luc Heylands, Co-founder Europower Generators

6

Ismaël Ben-Al-Lal, CEO U2PGroup

Karin Van De Velde, CEO Callexcell & Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Limburg

2

Winnaar Innovatie Award

Winnaar Exportprijs kleine ondernemingen 3

Diethard Struelens, Founder Artfuse

7

Bryo ScaleUp 2020-2021

4

Elke Sweldens, HR Director Van Havermaet

Tom Redant, Technical Manager & Co-founder Hammer-IMS Winnaar Exportprijs Young Export Potential

Johann Leten, Gedelegeerd Bestuurder Voka – Kamer van Koophandel Limburg

13

Management Assistant van het Jaar

8

Axel Verberckmoes, CEO Levenstond Seafood Winnaar Ondernemersprijs Herman Dessers

Winnaar HR Award

5

Sarah Hoedemakers, Directie-assistente Bose

11

Joris Brams, CEO Konings nv Winnaar Exportprijs middelgrote en grote ondernemingen

MUZIKANTEN 10 Gitaar: Marco Cirone 12 Mondharmonica: Kris Rogiers

PRODUCTIE 9

Eric Davids Producties Medialife Hands

IEDEREEN

ER STAAT

Uw werknemers vormen de kracht van uw bedrijf. U wilt dan ook dat ze er elke dag staan.

Daar kan Mensura u bij helpen. Want samen zorgen we voor de gezondheid van uw medewerkers en een veilige werkomgeving. Van het strikt wettelijke tot zoveel meer. Zo boekt u als werkgever meer resultaat. www.mensura.be

Embracing digital transformation Has your business evolved to harness new technologies?

Successful companies are leveraging digital transformation and tech-enabled solutions to drive growth and improve business efficiencies.

Discover how we can help you identify the right options to help your team stay ahead of the pack: home.kpmg/be Driving change.

Inspiring perspective. © 2021 KPMG Central Services, a Belgian Economic Interest Grouping (”ESV/GIE”) and a member firm of the KPMG global organization of independent member firms affiliated with KPMG International Limited, a private English company limited by guarantee. All rights reserved.

13

CORONA

VOKA-KRITIEK OP TRAGE VACCINATIESTRATEGIE GEHOORD Op de virtuele nieuwjaarsreceptie van Voka, Vlaams Netwerk van Ondernemingen, drong Voka-voorzitter Wouter De Geest aan op een snellere uitrol van de vaccinaties. Die oproep werd gehoord en viel niet in dovemansoren bij premier Alexander De Croo: “Een drastische versnelling is inderdaad nodig. Een vaccin dat in de frigo staat, doet niet wat het moet doen.” Daarnaast pleitte De Geest voor een duidelijke en performante beheersingsstrategie met testen, tracen, brononderzoek en sneltesten.

Premier Alexander De Croo was aanwezig op de nieuwjaarsreceptie van Voka begin januari en beaamde toen al dat het tempo stevig omhoog moest.

Binnen de federale regering kreeg hij onmiddellijk bijval van Vandenbroucke die met de gevleugelde woorden “het is niet de bedoeling dat er nog vaccins in de diepvriezer blijven liggen” de druk op de taskforce opvoerde.

Tevreden met de huidige, versnelde strategie is Frank Vandenbroucke nog steeds niet. Hij wil een nóg snellere uitrol vanaf april. Dat is mogelijk omdat ons land 7,5 miljoen dosissen van Pfizer/BioNTech toebedeeld krijgt.

4,4 miljoen dosissen, goed voor vaccinaties voor zo’n 2 miljoen mensen, worden al in het tweede kwartaal van 2021 geleverd.

Enkele dagen na die nieuwjaarsreceptie werd de nieuwe strategie voorgesteld waarbij de hele vaccinatiecampagne tegen september afgerond moet zijn. De versnelling is mogelijk omdat ons land eind januari een extra lading Moderna-vaccins geleverd krijgt én omdat er een extra dosis van het Pfizer-vaccin uit een flacon kan worden gehaald. De versnelde vaccinatiestrategie zal worden gefaciliteerd in 200 vaccinatiecentra verspreid over het hele land.

Performante strategie

Concurrentiepositie Voka-voorzitter Wouter De Geest benadrukte dat de versnelling absoluut noodzakelijk is om de concurrentiële positie van ons land op de internationale markt op peil te houden. “We stellen vast dat in andere landen – zoals Denemarken, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk – de vaccinatie veel sneller verloopt. Die landen bouwen een competitief voordeel op. We mogen de boot niet missen.”

Zolang niet iedereen gevaccineerd is, vraagt Voka extra inspanningen voor een performant beleid. “Een goed test- en tracingbeleid mét brononderzoek en het gebruik van sneltesten is onontbeerlijk,” zegt Wouter De Geest. Enkel op die manier ziet hij versoepelingen mogelijk waardoor werknemers die momenteel verplicht telewerken weer veilig naar bedrijven kunnen terugkeren.

Tot slot vraagt Voka ook dat er zo snel mogelijk wordt ingezet op relance, investeringen en hervormingen om onze economie zonder te veel kleerscheuren door de crisis te leiden.

“2021 moet het jaar van de kering worden. Het jaar waarin we het coronavirus bezweren maar ook een stevig fundament leggen voor onze samenleving en economie om in de komende jaren terug aan te sluiten bij de Europese top".

“Voka vraagt dat er zo snel mogelijk wordt ingezet op relance, investeringen en hervormingen om onze economie zonder te veel kleerscheuren door de crisis te leiden.”

Dit is de stand van zaken op 13/01.

Voor meer actuele info kan u steeds terecht op onze corona-FAQ:

www.voka.be/ coronavirus-faq

14

CORONA

H.ESSERS VOORZIET HEEL EUROPA VAN PFIZER-VACCINS “Wees flexibel, elke crisis is een opportuniteit.”

Gert Bervoets (H.Essers)

De vaccindistributie is een bijzondere uitdaging, maar H.Essers heeft er de juiste expertise voor. CEO Gert Bervoets: “In de kerstperiode moesten alle landen binnen de 4 uur tegelijkertijd een eerste levering krijgen. Niet eenvoudig gezien de veiligheidsmaatregelen per land en de toen nakende brexit.”

Logistiek dienstverlener H.Essers verzorgt de primaire distributie van de Pfizer-vaccins naar de verschillende landen. Soms – zoals in België – nemen ze ook de distributie naar de ziekenhuizen voor hun rekening.

“Alles verloopt goed, al was de kerstperiode pittig: alle landen moesten op hetzelfde moment, binnen een tijdspanne van vier uur, een eerste levering krijgen! Niet simpel, want elk land heeft securityvoorschriften en een aantal chauffeurs zat vast in het VK door de brexit,” aldus Gert Bervoets.

Er komt heel wat kijken bij de vaccinverdeling, dus werd er gezocht naar een specialist. Gert Bervoets: “Voor de farma-industrie gaat het vaak om temperatuurgecontroleerde producten. Wij hebben daarvoor speciaal materiaal, de nodige vergunningen en onze eigen kwaliteitscel. Onze processen worden ondersteund door IT-systemen. Zo zijn alle vrachtwagens gelinkt aan een control tower: we weten altijd waar ze zijn en of de temperatuur oké is.”

Er is nu die bijzondere opdracht, maar de start van de coronacrisis bracht ook voor H.Essers heel wat onzekerheid. “In maart verwachtten we

zware klappen, dus we herbekeken meteen onze kosten, stopten bepaalde uitgaven en zetten overnamedossiers on hold. Toen de schade bleek mee te vallen, beslisten we om de overnamegesprekken te versnellen, want onze organische groei zouden we niet meer halen. Gevolg: in 2020 realiseerden we het acquisitievolume waarvoor we eigenlijk drie jaar hadden gerekend. Dit jaar zaaien we verder, zodat we in 2022/23 wel sterkere organische groei kunnen realiseren. Concreet: we investeren meer in nieuwe gebouwen om er daarna de vruchten van te plukken.”

Of Bervoets nog een boodschap heeft naar andere ondernemers? “Wees flexibel, elke crisis is een opportuniteit. Het is een cliché, maar ik geloof er echt in. Ook voor de zwaarst getroffen sectoren: geef niet op, want er duiken dagelijks succesverhalen op waarbij ondernemers zichzelf waanzinnig heruitvinden. We mogen niet wachten tot de storm overwaait.”

15

CORONA

LIMBURGSE HAND IN VACCINATIESTRATEGIE De vaccinatiecampagne tegen corona draait stilaan op volle toeren. Laten we daar eens naar kijken vanuit een ziekenhuisbril. We vroegen na de eerste week toelichting aan Yves Breysem, algemeen directeur van Jessa.

De coronacrisis zorgde voor een enorme druk op de ziekenhuizen. Yves Breysem: “We hebben sterk leiderschap moeten tonen. Nochtans was vooruitdenken niet eenvoudig, want we wisten zó weinig over de vijand.

In de eerste golf was er alleen tijd om kennis en beschermingsmiddelen uit te wisselen. Sinds de tweede golf werken we meer nabij samen met ons ziekenhuisnetwerk en stemmen we echt beleidskwesties af, zoals de bezoekregeling. Ook daarbuiten verenigden we de krachten: we sensibiliseerden de burgers om alle maatregelen te volgen.”

Midden november raakte bekend dat dr. Dirk Ramaekers, ook medisch directeur bij Jessa, voorzitter werd van de taskforce vaccinatie. Een hele taak om een landelijk beleid met de deelstaten in goede banen te leiden.

Sinds begin januari hebben we vaccins van Pfizer. Dertien hub-ziekenhuizen, waaronder Jessa in Hasselt en Sint-Trudo in Sint-Truiden, zorgen voor de verdeling richting woonzorgcentra.

Yves Breysem: “We volgen alles nauwgezet op. Uit onze wekelijkse evaluatie blijkt dat tot nu toe alles zeer goed verloopt. De bewaring bij -70 °C vraagt een specifieke aanpak, maar daar zijn we nu mee vertrouwd. Voor de vaccins van de andere producenten hoeft die diepe koeling gelukkig niet.”

Net vóór we dit interview afnamen, bleek dat Europa 300 miljoen extra dosissen van het Pfizer-vaccin heeft besteld. “Dat vinden we super nieuws", zegt Breysem. "Zo kunnen we eerst de

woonzorgcentra sneller beleveren en ook het zorgpersoneel eerder inenten.

Alle procedures voor het eigen personeel zijn klaar.”

“Eerst vaccineren we de artsen en medewerkers die vaak en nauw in contact komen met mogelijke COVID-patiënten. In februari volgt de rest. Uit een recente meting blijkt dat de vaccinatiebereidheid heel hoog ligt: zo’n 98% bij de artsen, iets lager bij de medewerkers. Dat is een belangrijk signaal naar de burger. We verzamelen eventuele bezorgdheden en antwoorden op een wetenschappelijk onderbouwde manier. Vaak stelt dat twijfelaars gerust.”

Nu bekijkt Jessa samen met de eerstelijnszorg waar het kan bijspringen zodra die aan de beurt is. Vanaf fase 1B (risicogroepen) nemen de lokale overheden het van de ziekenhuizen over. Maar ook niet alle burgers staan te springen voor een vaccin. “Twijfel is begrijpelijk en vaak het gevolg van desinformatie die antivaxers verkondigen op sociale media. Ik doe een oproep aan iedereen: ga op zoek naar betrouwbare bronnen. Gelukkig is er online voldoende wetenschappelijk correcte info te vinden die aantoont dat het vaccin wél veilig is. Dus: geef het goede voorbeeld. Laat je vaccineren en moedig ook je collega’s daartoe aan, zodat onze gezondheidszorg en onze economie weer normaler kunnen draaien”, besluit Breysem.

“Twijfel is begrijpelijk en vaak het gevolg van desinformatie die antivaxers verkondigen op sociale media.”

Yves Breysem (Jessa)

SAMEN NAAR NUL Tegen 2050 onze logistieke emissies tot nul reduceren is ons ambitieus doel bij DHL. Elektrische mobiliteit speelt hierin een belangrijke rol: in verschillende Belgische steden worden naast cargofietsen ook elektrische bestelwagens ingelegd om onze klanten te beleveren. Wij geloven namelijk dat de bescherming van het milieu en zakelijk succes niet alleen samengaan, maar dat ze nauw verbonden zijn. Het is onze verantwoordelijkheid ten opzichte van onze klanten, medewerkers en het milieu.

Neem vandaag nog contact met ons op en ontdek hoe DHL u kan helpen de impact van uw supply chain op het milieu te verminderen.

dhlexpress.be – 02 715 50 50

17

LOBBYDOSSIER TIJDELIJKE WERKLOOSHEID

4 AANBEVELINGEN VAN VOKA De snelle, vereenvoudigde procedure van tijdelijke werkloosheid bleek een zegen voor heel wat bedrijven. In geval van omzetverlies zijn er eenvoudigweg te weinig inkomsten om de loonkost van eenieder te blijven financieren. Het bevriezen van deze vaste kosten biedt velen de nodige ademruimte.

18

Vandaag moeten we echter durven kijken naar een meer gedifferentieerde aanpak. In een periode van lange inactiviteit dreigt de concurrentiepositie van hele sectoren in het gedrang te komen. Ook de mogelijkheid tot innovatie valt immers weg wanneer medewerkers maandenlang tijdelijk inactief zijn. Daarnaast moeten we vermijden dat de werkgever moet overgaan tot ontslag of lange periodes van tijdelijke werkloosheid moet inroepen en zo het risico op braindrain verhogen.

steun neemt gradueel af van 80% subsidie naar

60%

“Een gerichte inzet van een alternatief systeem van tijdelijke werkloosheid is nu cruciaal.”

Een gerichte inzet van een alternatief systeem van tijdelijke werkloosheid is daarom cruciaal. De reis- en eventsector zijn voorbeelden van sectoren die na maanden van inactiviteit de mogelijkheid moeten hebben om medewerkers terug aan de slag te doen gaan. De heropstart van deze sectoren kan niet van vandaag op morgen gerealiseerd worden. Al zeker niet zonder op volle kracht te kunnen werken.

In de Voka-paper ‘van terugschakelen naar versnellen’ onderzocht Sonja Teughels, senior adviseur arbeidsmarkt bij Voka vzw, alternatieven voor het huidige systeem. Daarbij schenkt ze bijzondere aandacht aan de Nederlandse Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Het is een vorm van loonsubsidie die in bijzonder korte tijd werd geïnstalleerd en plaats maakte voor een vorm van tijdelijke werkloosheid. Dat was ook nodig, want de tot dan bestaande ‘werktijdverkorting’ greep in op het recht van de werknemer op werkloosheidsuitkering dat in Nederland sowieso beperkt is in de tijd.

Vanaf maart startte NOW 1.0 op en vanaf juni werd de formule verlengd en licht aangepast onder de vorm van NOW 2.0. De werkgever vraagt op basis van een ingeschatte omzetdaling een tegemoetkoming aan die een deel van de totale loonsom dekt, inclusief sociale bijdragen. Deze wordt voor 80% uitbetaald als een voorschot en later afgerekend en desnoods gecorrigeerd.

In de regel is ontslag om bedrijfseconomische redenen niet toegestaan. Gebeurt het toch, dan wordt een deel van de subsidie niet uitbetaald of teruggevorderd als penalisering. Ook kwam er in de loop van NOW een inspanningsvereiste bij voor de werkgever om ontwikkeladvies en scholing te stimuleren. De redenering was dat op het moment dat het werk sterk verminderde of dreigde te verdwijnen, er meer ruimte komt voor oriëntering op een andere loopbaan of scholing richting ander werk. Ter ondersteuning stelde de Nederlandse overheid additioneel 50 miljoen euro ter beschikking onder de noemer ‘Nederland leert door’. De maatregel wil zodoende vooral preventief inspelen op de verwachte transitie. Momenteel wordt de derde versie uitgerold in drie tranches waarin nog verder en gradueel de steun afneemt van maximaal 80% subsidie naar 60%.

Daartegenover staat dat de vereiste van minimale omzetdaling gradueel wordt verhoogd naar 30%. Ook wordt ontslag niet langer gepenaliseerd als het zich voordoet.

De totale verwachte uitgaven van NOW voor 2020 werden aanvankelijk geraamd op 21 miljard euro en later bijgesteld tot 15 miljard euro, en wellicht zal het nog lager uitvallen. Later liep dit terug tot 1,3 miljoen en voor de derde NOW waarvan de aanvragen nog binnenkomen, evolueert het naar meer dan 400.000 werknemers. De steun was gekoppeld aan de omzetdaling die initieel door de aanvragende bedrijven werd ingeschat op 65%. De meeste werkgevers zijn eerder klein met minder dan 10 werknemers.

De tijdelijke werkloosheid in België heeft ter vergelijking gemiddeld op jaarbasis 540.000 werknemers ondersteund. Met een totale uitgave van 4,8 miljard komt dit neer op ongeveer 890 euro per persoon per maand en dit ligt in de range van de NOW (in functie van omzetdaling).

19

AANBEVELINGEN: 1. Maak werk van gerichte ondersteuning van de werkgelegenheid op basis van omzetdaling. Ondersteun de loonkost in plaats van de werkloosheid. Ondersteun de werkgever in plaats van de getroffen werknemer. De Nederlandse casus toont aan dat de steun per capita in een activerend mechanisme als NOW vergelijkbaar is met het stelsel van TW dat mensen thuis zet. Omzetverlies betekent immers niet dat activiteiten onmogelijk zijn. Zo kan er nog gewerkt worden maar er zijn geen middelen om de lonen te betalen. Of er is minder werk maar er kan dan wel opgeleid worden. Zo moet de reissector minimale dienstverlening aanbieden, staat ook de eventsector voor de uitdaging zich heruit te vinden of kan de transportsector verder werk maken van het opleiden van chauffeurs. Louter wachten op betere tijden levert niets op.

2. Het tussenkomen in de loonkost kan gekoppeld worden aan een offensieve strategie van innoveren, investeren, nieuwe klanten prospecteren, zich voorbereiden op toekomstige activiteiten, het opleiden van mensen, intern realloceren, ‌ 3. Installeer een leerrekening die middelen omvat voor opleiding, veeleer dan een sensibiliseringsportaal dat maatregelen en rechten oplijst.

“De totale uitgave van ons systeem ligt in range met dat van NOW.�

4. In afwachting van een dergelijk beleid moet alvast op korte termijn het systeem van tijdelijke werkloosheid worden bijgestuurd. Bouw een vorm in van beschikbaarheid en een plicht tot ingaan op het vormingsaanbod. In plaats van moeizaam gegevens te koppelen en door te sluizen naar de bemiddelingsdiensten, moet ervoor gezorgd worden dat er bij het toekennen van een uitkering, automatisch een link wordt gelegd naar de bemiddeling zodat er sneller ingegrepen kan worden waar structurele inactiviteit dreigt.

Meer info: senne.poelmans@voka.be

20

LOBBYDOSSIER TIJDELIJKE WERKLOOSHEID

“NET NU MOETEN WE KLANTEN INFORMEREN EN IJZERS IN HET VUUR HOUDEN” Er zijn een aantal activiteiten die bijzonder te lijden hebben door de beperkingen opgelegd om Covid-19 te bedwingen. Horeca, evenementen maar ook reizen en in het bijzonder het zakenreizen. “We kijken voor het afgelopen jaar aan tegen een omzetverlies van ongeveer 80 procent,” aldus Tim Reviers van Uniglobe Axon Travel Group dat grotendeels draait op business trips.

“In normale omstandigheden hebben we een 30-tal werknemers aan de slag in onze vestigingen in Leuven en Hasselt. Daarvaan zit eveneens ongeveer 80 procent in het stelstel van tijdelijke werkloosheid door overmacht,” aldus Tim Reviers. Toch is er van defaitisme bij hem geen spoor en weigert hij maximaal terug te schalen om de kosten te drukken.

“We werken met beurtrolsystemen en laten mensen regelmatig een tijdje werken in functie van de werklast.

Ik zou nu wel mijn commerciële team van een 5-tal mensen volledig willen inzetten, om de ijzers in het vuur te houden en voorbereid te zijn op een normalisatie van de situatie, maar dat is niet haalbaar,” aldus Tim. Hij merkt dat er klanten van elders komen met onbeantwoorde vragen door hun huidige reispartner en wil hen graag verder helpen.

Stress “Het systeem van tijdelijke werkloosheid is alvast een welgekomen steunmaatregel vanuit de overheid. Maar als je in de huidige situatie maximaal actief wil blijven, zorgt het voor stress.

De jobinhoud wordt voor ons complexer, met steeds wijzigende regels, quarantaine- en test-verplichtingen…

De complexere taakinhoud komt dan op het bord van mensen die al enkele weken thuis hebben gezeten. Bovendien moet je de motivatie er bij iedereen in houden. Mijn werknemers zitten natuurlijk ook in onzekerheid – het stelsel van tijdelijke werkloos-

heid is tot voorlopig tot eind maart goedgekeurd. Wat daarna? is ook hun vraag. Ik denk dat dit voor alle sectoren geldt. Ik kijk met een grote fierheid naar mijn medewerkers die er alles aan doen om de klanten verder te helpen volgens de servicestandaard die ze gewoon zijn van Axon Travel,” aldus Tim.

“Groot verschil voor de veerkacht” “Het Nederlandse systeem heeft het grote economische voordeel dat iedereen actief blijft, betrokken is en dat de normale gang van zaken beter kan voorbereid worden. De werkgevers daar dragen minstens 20 procent van de loonkosten zelf. De overige 80 procent komt voor rekening van de overheid. Ik ken de cijfers niet over de globale kostprijs van het Nederlandse stelsel en de Belgische tijdelijke werkloosheid. Ik vermoed dat de orde van grootte vergelijkbaar is. Maar wat betreft de inzetbaarheid van de mensen, hun mentale gezondheid en de veerkracht van de ondernemingen is er echt wel een gigantisch verschil.”

maatregel zou meer rekening houden met de omvang van de vennootschap in tegenstelling tot de eerder genoten subsidies. We wachten vol spanning af tot er meer details kenbaar gemaakt worden.”

“Toch hoopvol” De Axon Travel Group is een franchisenemer van Uniglobe. Tim Reviers is sinds 2012 bestuurder en trad als managing director aan eind 2019. “Ik heb enkel corona kunnen managen. Voor 2021 ramen we nog altijd een omzetverlies van 60 procent. Maar ik ben hoopvol. In het toerisme zie ik alvast een grote inhaalbeweging. We verbranden nu reserves en dat kan geen jaren blijven duren. Al zijn we financieel gelukkig zeer solide en zullen we deze crisis wel doorkomen,” besluit Tim.

Globalisatiepremie Tim Reviers denkt niet dat het stelsel snel zal omgegooid worden. “Wel zou het wenselijk zijn dat we sneller duidelijkheid krijgen over de duur van de tijdelijke werkloosheid. Eind december hebben we vernomen dat er een ‘globalisatiepremie’ in de maak zou zijn voor bedrijven die, net zoals wij, wel van steunmaatregelen kunnen genieten. Het maximumbedrag van deze

Tim Reviers (Axon Travel Group)

publireportage

HET CORONA- EN HET CYBERVIRUS: TWEE HANDEN OP ÉÉN BUIK.

Cijfers in binnen-en buitenland laten recent een zeer sterke verhoging van cyberincidenten zien. In Nederland bv. stijgen de cijfers voor de periode van maart tot mei 2020 met liefst 250 %. De link naar de COVID-pandemie is snel gelegd: door de lockdown is o.m. omwille van het thuiswerk de online-afhankelijkheid van bedrijven sterk toegenomen, en is het speelveld voor de cybercriminaliteit drastisch verruimd.

Door de omschakeling naar thuiswerk zoekt een massale hoeveelheid viraal verkeer zijn weg naar de bedrijfsnetwerken. De voorheen door de bedrijven goed opgebouwde verdedigingslinies werden nu opengebroken om toegang te verschaffen aan personeel dat van buitenaf werkt. Dit geeft ongekende mogelijkheden om via allerlei methodes de zwakheden in het systeem te detecteren en te exploiteren.

Phishing emails met COVID 19 als trigger spelen in op de algemene angst en onzekerheid van mensen, waardoor de neiging groot is aangeboden link aan te klikken met alle gevolgen van dien. Nepwebsites met zgn. relevante info over het virus, steken de kop op, zogezegd uitgaande van de overheid of van een zorginstelling. Door de drang naar informatie en het gevoel minder gecontroleerd te worden door de werkgever, ligt het gevaar bij de thuiswerker constant op de loer in de vorm van de fatale klik.

Kortom, de lockdown creëerde een ideale zandbak voor cybercriminelen. In Europa zijn in de eerste lockdown periode door Interpol niet minder dan 907.000 verschillende spamboodschappen geregistreerd, allen Covid-gerelateerd.

Dit maakt dat bedrijven nog meer als voorheen een geliefkoosd doelwit voor cybercriminaliteit zijn. Doorgedreven IT- en

technische maatregelen, ondersteund door strenge procedures kunnen een verdedigingsmuur optrekken, maar helaas blijven ook deze systemen “hackable”.

Door een cyberverzekering af te sluiten kan het bedrijf, als een externe aanval dan toch lukt, terugvallen op enerzijds uiterst onderlegde experten en anderzijds op een ruime waaier van waarborgen.

Hierbij een summiere opsomming: • 24/7 Bijstand door IT-experten, juridisch bijstand, communicatie.

• Eigen schade. Vb. bedrijfsschade door stilstand, dataherstel, cyberafpersing en – diefstal…

• Schade aan derden. Vergoeding voor financiële schade, vergoeding schikkingsbedrag, verdedigingskosten, administratieve boetes..

De kostprijs van een cyberverzekering is afhankelijk van diverse factoren, zoals de grootte van uw organisatie, het type activiteit, … maar staat in geen verhouding met het ongemak en de kosten die u oploopt, mocht de fatale klik dan toch uitgevoerd worden.

Allia (245 medewerkers en een premie omzet van 410 miljoen euro) heeft een uitgebreide expertise in het domein van e-crime. Zij is uw aangewezen partner om u te adviseren bij de keuze van de meest geschikte cyberverzekering; met zeer ruime waarborgen en de garantie op een snelle interventie.

Voor meer info of een offerte: Mark Stevens van het kantoor in Zonhoven. mark.stevens@alliavhs – 0491/32 22 55

21

DOSSIER: DIGITALISERING

DIGITALISEREN IS EEN ZAAK VAN MENSEN Digitaal is het nieuwe normaal. Dat weten we allemaal‌ De omschakeling van traditionele naar meer digitale en klantvriendelijke processen is voor veel bedrijven een noodzaak om competitief te blijven.

Maar tussen weten, willen en doen gaapt vaak een grote kloof. Hoe pak je nu concreet die digitalisering aan? Hoe zorg je ervoor dat een investering in zo een innovatief project de gewenste impact oplevert? Dat kom je hier, bit voor bit, te weten.

23

“Eerst en vooral: je moet niet zomaar digitaliseren omdat iedereen het doet”, luidt het advies van Kim Leemans van Tobania, een bedrijf dat gespecialiseerd is in consultancy rond digitale transformatieprojecten.

“Er moet een duidelijke noodzaak zijn, bijvoorbeeld als je vaststelt dat de concurrentie er beter in slaagt om nieuwe klanten te bereiken. Andere triggers kunnen zijn dat er te veel tijd verloren gaat aan administratie, dat het gebruiksgemak van processen te omslachtig is, of de kosten de pan uit swingen. Wij vertrekken altijd vanuit de strategie van onze klant.

Als digitalisering de oplossing is om de doelstellingen waar te maken, dan kunnen we aan de slag gaan.”

“Een tweede aandachtspunt is dat je zo een project niet louter als iets technologisch mag beschouwen”, aldus nog Kim Leemans. “Elke transformatie, zeker digitaal, kan pas succesvol zijn als ze een meerwaarde is voor de business én als alle medewerkers zich betrokken voelen en zich achter de verandering scharen.”

Bij Tobania wordt daarom in twee fases gewerkt. “We gaan eerst met de bedrijfsleiding aan tafel zitten.

Samen met hen doorgronden we het probleem en gaan we de vage, algemene ideeën al een beetje concretiseren tot een solide basis. Vervolgens gaan we ook de medewerkers betrekken die met beide voeten in de dagelijkse praktijk staan. Dat is essentieel.

Zij moeten van bij de start inzien dat het veranderingstraject voor hen persoonlijk, én voor de hele organisatie, concrete voordelen zal opleveren.”

Facilitator Een derde aanbeveling is dat je niet te snel naar een standaardoplossing moet gaan. “Wat we vaak zien, is dat een bedrijf het probleem direct wil aanpakken door naar een leverancier te stappen en een bepaald pakket aan te kopen. Dat wordt dan geïnstal-

Kim Leemans (Tobania).

leerd, en klaar. Maar mogelijk zijn er nog betere oplossingen voorhanden.

Misschien sluit de nieuwe toepassing niet aan op de bestaande processen.

Of wordt de dure innovatie niet optimaal benut. Dat is allemaal zonde.

Door samen te werken met een externe partij, krijg je verhelderende inzichten in de reële noden en het scala van mogelijkheden. Zonder vooroordelen of oogkleppen. Het zal bovendien makkelijker zijn om de vernieuwing door te voeren, aangezien de autoriteit van een extern expert beter wordt aanvaard. Zeker als die niet zoals een betweter de oplossingen gaat opleggen, maar eerder optreedt als een facilitator die vanuit de mensen zelf de verbeteringen laat opborrelen.

Zo creëer je enthousiasme om samen naar het eindresultaat te werken, en kan je snel en ‘agile’ de doelstellingen bereiken.”

Super!

Dat de omslag naar de nieuwe digitale realiteit planmatig en via alle geledingen van de organisatie moet aangepakt worden, is ook de overtuiging van Dado Van Peteghem. Hij is zaakvoerder van Scopernia, een advies- en innovatiebureau dat grote, traditionele organisaties en ambi-

“Het acroniem dat wij gebruiken om onze werkwijze uit te leggen, is SUPER” Dado Van Peteghem (Scopernia)

24

S U P E R

ee nderstand

lan

nable un

tieuze familiebedrijven bijstaat om in de snelheid waarmee de verschilhun transformaties op de rails te zetlende generaties in familiebedrijven ten. “Het acroniem dat wij gebruiken willen handelen. “Toch worden daar om onze werkwijze uit te leggen, is uiteindelijk toekomstgerichte beslisSUPER”, legt hij uit. “De S staat voor singen genomen in het belang van de See. We gaan kijken wat er leeft in continuïteit op lange termijn”, weet de markt. Wat zijn de trends en alle Dado Van Peteghem. “De voordelen mogelijke oplossingen? Met wie kunvan met open vizier de transformatie ne Pieter <pieter@ een kans te geven, hands.be> n we sagroter dan bij “Elke transformatie, zeker zijn heel wat corpomenwerken? De U staat voor Underdigitaal, kan pas succesvol rates, waar manastand. We bekijken gers soms denken zijn als ze een meerwaarde op korte termijn. het probleem van de klant en onwillen snel reis voor de business én als Ze derzoeken wat we sultaat, maar als alle medewerkers zich kunnen doen. De P het mislukt, gaan is het Plan, waarbij ze wat anders betrokken voelen en zich we de strategie bedoen en zijn de palen om de doelgevolgen voor wie achter de verandering stellingen te beachterblijft in de scharen.” reiken. E betekent organisatie.”

Enable: wat en wie hebben we nodig om het plan tot uitFitnesscoach voering te brengen. En de R, tot slot, Om de resultaten van hun advies over staat voor Run, of de uiteindelijke ‘go’ innovatie- en digitaliseringsprojecten van het project. Al deze fases doorlote meten, geeft Van Peteghem toe dat zoiets moeilijk is. “Aangezien wij zelf pen we om op strategisch niveau mee niet instaan voor de concrete uitvoete denken met de klant en een concrete roadmap op te stellen die naar ring, hangt het succes af van de finahet eindresultaat moet leiden.” le leveranciers en van de klant zelf”, zegt hij. “Je moet ons bekijken als een Cultuurschok dieet- of fitnesscoach. Het sport- en voedingsschema mag nog zo goed Dado Van Peteghem, die al meerdere boeken heeft geschreven over deze zijn, als je er zelf niets mee doet, zal transformatieprocessen, is ervan het resultaat ook navenant zijn.” overtuigd dat de voltallige bemanning van het schip moet meewerken Drie redenen voor om het tij te keren. “Zowel het madigitalisering nagementteam als de andere medeOok voor Limburgse ondernemingen werkers moeten volledig achter het is digitalisering een meerwaarde. Het idee staan om de verandering door maakt weinig verschil of je nu een te voeren. Wij geloven daarbij in ‘stokmo of een grote onderneming bent. ryfication’, of de kracht van verhalen, Veroniek Hermans, senior adviseur inwaarmee het nut van innovatie duinovatie bij Voka – KvK Limburg, ziet delijk wordt gemaakt. Iedereen moet drie goede redenen waarom bedrijfsleimentaal mee zijn, wat soms een culders aan die digitale transitie moeten tuurschok betekent. Het kan tot twee denken. “Je klanten zijn als persoon jaar duren eer zo een verandering in helemaal gewend aan de digitalisering. de bedrijfscultuur daadwerkelijk is Als je vandaag iets op het internet bedoorgevoerd en deze toelaat om de stelt, ligt het morgen aan je voordeur. nodige vernieuwingen door te voeren.”

Klanten én leveranciers verwachten dat soort digitale ervaringen nu eenBij Scopernia merken ze op vlak van maal van bedrijven en overheden, zowel digitalisering vaak een spanningsveld in dienstverlening als interactie. Als be-

25

drijf moet je jouw klant volgen als je die aan boord wil houden.”

Een andere reden voor meer digitalisering is om concurrentieel te blijven.

“Limburg kenmerkt zich als een provincie met veel maakindustrie. Digitalisering zorgt ervoor dat onze maakprocessen concurrentieel zijn met buitenlandse bedrijven. Als we daar niet de bovenhand hebben, verliezen bedrijven omzet en verliezen we jobs”, legt Hermans uit.

ginnen. Veroniek Hermans: “Je mag geen schrik hebben om ermee aan de slag te gaan, ook al werk het niet 100%.

De samenwerking tussen mens en technologie is daarin een belangrijke evenwichtsoefening. We gaan meer automatiseren en taken gaan inhoudelijk veranderen. Je moet hierin de juiste symbiose vinden.”

Meer weten? Wij helpen je verder: www.voka.be/limburg/digitalisering

Tot slot is digitalisering een zoektocht waar je zo snel mogelijk aan moet be-

Veroniek Hermans (Voka – KvK Limburg).

DIGITAL LEADERS STRIKT TOP-EXPERTS VOOR COACHING Welk leiderschap is nodig om je bedrijf doorheen de digitale revolutie te loodsen? Dat is de vraag die centraal staat bij Digital Leaders, een gloednieuwe managementopleiding van Voka – KvK Limburg. Dat mikt specifiek op CEO’s en managers van de maakindustrie en wist alvast drie top-experts te strikken voor de coaching van de deelnemers: Dado Van Peteghem, Jo Caudron en Omar Mohout.

In drie modules van telkens twee dagen formuleren de deelnemers een vernieuwde visie voor hun onderneming en ontwikkel je een nieuwe veranderingsstrategie. In iedere module krijgen de deelnemers begeleiding van een coach en leren ze bij van praktijkgetuigenissen en boeiende keynotes van gerenommeerde thought leaders. In

Dado Van Peteghem

Jo Caudron

de vierde module bespreken de deelnemers met de experts hoe ze de nieuwe veranderingsstrategie zullen uitrollen.

Meer info en het volledige programma kan je terugvinden op www.voka.be/ limburg/digital-leaders

Omar Mohout

26

DOSSIER: DIGITALISERING

“ALS JE DE VOORDELEN TASTBAAR MAAKT, DOET IEDEREEN MEE” Een concreet voorbeeld van een geslaagd digitaliseringsproject, werd onlangs uitgerold bij Alro Group in Dilsen-Stokkem. IT-manager Jens De Vriendt vertelt over de aanpak.

Jens De Vriendt (Alro Group)

"Het is erg welkom om specialisten van andere ondernemingen als klankbord te gebruiken."

Meer info: www.voka.be/limburg/digitalisering

“We kregen de vraag vanuit het management om een OEE-rapportering op te zetten, wat inhoudt dat we de KPI’s van onze installaties in een overzichtelijk dashboard moesten gieten”, zegt Jens. “Omdat we in ons IT-team de kennis hiervoor in huis hebben, en we intern de werking van onze processen het beste kennen, hebben we er bewust voor gekozen om dit volledige proces met eigen mensen te realiseren.”

Jens De Vriendt nam de bestaande data die door de PLC-sturingen van de machines en door de mensen aan de lijn worden doorgegeven, als uitgangspunt. “Om een volledig overzicht te kunnen krijgen, moesten we onze productie-arbeiders overtuigen om op een nieuwe manier bijkomende rapporteringen over storingen en andere parameters te doen”, zegt hij."

Een draagvlak creëren om een andere werkwijze te hanteren, en ons te helpen met de input van de gegevens in Microsoft Forms was cruciaal. We hebben hen hiervoor kunnen motiveren door een extra scherm te creëren, waarop ze heel eenvoudig hun targets kunnen opvolgen en kunnen zien dat er met hun gegevens wel degelijk iets wordt gedaan. Zo hebben we de voordelen voor hen heel visueel en tastbaar gemaakt. Ze zijn zich meteen een waardevol onderdeel van de nieuwe toepassing gaan voelen en hebben zo direct hun schouders mee onder het project gezet. Hetzelfde hebben we gedaan voor de productieleiding, met de creatie van

een apart scherm, dat gegevens bevat op een dieper niveau. Ook die mensen kunnen nu direct de efficiëntie van hun teamleden en machines zien, wat hen betere inzichten en tijdswinst oplevert.

Op die manier hebben we meteen veel zieltjes voor ons nieuwe project kunnen winnen.”

Het resultaat wordt ook door het management gesmaakt. “Er is nu een overzichtelijk dashboard waarin alle parameters in real time nauwkeurig samengebracht en gepresenteerd worden”, legt Jens uit. “Alle stakeholders zijn erg tevreden, en daar zijn wij als IT-team uiteraard blij mee. We hebben in deze case kunnen vaststellen dat niet alleen het technische, maar vooral de menselijke interactie met alle betrokkenen belangrijk is om succesvol te kunnen zijn. We hebben daarbij ook nuttige feedback gekregen van Voka Limburg, waar we aan het opleidingstraject hebben deelgenomen. Zeker als er geen externe partijen bij het bedrijfsproject betrokken zijn, is het toch erg welkom om specialisten van andere ondernemingen als een klankbord te kunnen gebruiken. Hun kritische vragen gaven stof tot nadenken, en zo is ons project alleen maar beter geworden.”

MEER DAN OOIT VERBONDEN MET JE TEAM(S) Win tijd, win gemak en groei nog meer als bedrijf. Microsoft Teams vervangt je volledige telefooncentrale. Collega’s of partners bellen, klanten te woord staan of even beleefd on hold zetten, een keuzemenu integreren, je oproepen automatisch naar een collega laten doorschakelen… Steeds gekoppeld aan de bekende samenwerkingsfuncties van Teams, zoals informatie delen, chatten en online vergaderen.

In samenwerking met telecomprovider Proximus koppelen we jouw telefonie naadloos aan je Teams-omgeving. Met volle aandacht voor het securityplaatje.

EN OF HET KLIKT… …al 15 jaar trouwe partner van ambitieuze kmo’s en familiebedrijven in de wijde regio rondom Hasselt. Van de installatie van hard- en software, servers en een 24/7 helpdesk tot consultancy en IT-opleidingen rechtstreeks op de werkvloer. Wij willen jouw totaalpartner zijn voor de lange rit. Geef ons dus zeker een belletje als we jouw bedrijf kunnen helpen!

ITC Belgium - Rechterstraat 114, 3511 Kuringen (Hasselt) - +32 11 28 63 20 - info@itc.be

28

HOW TO

BREXIT EN BTW Sinds 1 januari 2021 is de Brexit een feit.

De overgangsperiode zit erop. De intracommunautaire regels vervallen, wat van het Verenigd Koninkrijk een zogenaamd ‘derde land’ maakt.

Gevolgen voor jou als ondernemer?

Belangrijk voor je onderneming is de impact van de Brexit op het vrije verkeer van goederen. Want dat is nu niet meer van toepassing tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Je onderneming moet voortaan dus voldoen aan de nodige douane- of fiscale formaliteiten.

Impact op goederen?

De verkopen van je goederen aan klanten in het Verenigd Koninkrijk zijn door de veranderde status van dat land geen intracommunautaire leveringen meer. Het zijn vanaf nu uitvoeren. En deze zijn meestal vrijgesteld van btw (cf. Btw-wetboek, artikel 39 §§ 1 & 2). Om die vrijstelling omwille van uitvoer te rechtvaardigen, moet je wel bewijzen dat de goederen de EU daadwerkelijk verlaten hebben. Dat doe je aan de hand van documenten als een contract, kopie van de verkoopfactuur, vervoersdocument, betalingsdocument, douaneaangifte, ...

Je aankopen van goederen bij Britse leveranciers zijn niet langer intracommunautaire verwervingen maar wel invoeren. De btw bij aankomst blijft van toepassing maar je moet die in principe aan de douane betalen.

Impact op diensten?

Meer info: www.voka.be/limburg/ internationaalondernemen www.voka.be/brexit-faq Of contacteer ward.smits@voka.be +32 11 56 02 34.

Voor de meeste B2B-diensten verandert er niets, want de plaats van de dienst blijft dezelfde. Levert een Britse onderneming een dienst aan jou, een Belgisch bedrijf? Dan blijft de Belgische btw over de dienst verschuldigd.

In het omgekeerde geval moet je onderneming geen Belgische btw aanrekenen en niet langer ‘btw verlegd’ vermelden op de factuur. Bij je periodieke aangiftes worden je (aankopen van) diensten wel in andere roosters opgenomen.

Wat met de btw-teruggaven?

Wat handelingen verricht in 2020 betreft, dien je ten laatste op 31 maart 2021 via Intervat/VAT Refund de aanvraag voor teruggave van Britse btw in. Voor de handelingen vanaf 1 januari 2021 is enkel de Britse belastingadministratie bevoegd voor de teruggave van Britse btw.

En hoe zit het met Noord-Ierland?

Om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te vermijden, valt het land momenteel nog steeds onder btw-wetgeving van de EU voor goederen, niét voor diensten. Om het EU btw-systeem vlot te laten verlopen, denkt men daarom aan een btw-identificatienummer voor Noord-Ierland.

Er is echter nog steeds geen akkoord tussen de EU en de Britse autoriteiten.

De status van en regeling met NoordIerland kan dus nog veranderen.

29

Conjunctuur

EXPORT EN BOUW OPNIEUW STERKHOUDERS De impact van de tweede coronagolf valt niet te ontkennen. De Limburgse economie stagneerde in het 4de kwartaal van 2020. Maar er is hoop. “De conjunctuurbarometer voorspelt een opwaartse beweging in het eerste kwartaal van 2021, maar om écht uit het dal te geraken moet de economische onzekerheid afnemen. Net daarom is een beheersingsstrategie van de overheid essentieel”, zegt Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg.

Starters blijven op koers In november 2020 zit het aantal starters op zo goed als hetzelfde niveau als in november 2019. Met 587 starters blijven we voorlopig nog op recordkoers. Met een lichte voorsprong (+1,58%) is het nog even afwachten of 2020 het, ondanks alle omstandigheden, beter zal doen dan 2019.

Export blijft opveren De exportactiviteit blijft vergelijkbaar met de prestaties van oktober. In de periode tot mei 2021 zijn de trendpatronen in de verdere ontwikkeling van beide indicatoren opwaarts gericht, met ongeveer dezelfde intensiteit als in deze periode twee jaar geleden. Voorspellingen zijn natuurlijk moeilijk door de impact van de Brexit.

Bouw stilaan coronaproof De bouwactiviteit heeft duidelijk voldoende armslag in huis om de coronaterugval van vorig jaar op langere termijn ruimschoots te compenseren. In de nieuwbouw en de residentiële renovatiebouw zijn de trends significant opwaarts gericht. Het verwachte verloop van de niet-residentiële renovatiebouw

(november 2020 – april 2021) VERGELIJKING

Voka-KvK Limburg -NBB

10/12/20

10

Voka- Limburg (NBB schaal)

NBB uitgevlakt

5 0 -5 -10 -15

2021,01

2020,01

2019,01

2018,01

2017,01

2016,01

2015,01

2014,01

2013,01

2012,01

2011,01

2010,01

2009,01

-25

2008,01

-20 2007,01

Ook de Brexit speelt sinds 1 januari een rol. Samen met Provincie Limburg lanceerde Voka – KvK Limburg een Brexit Contact Center, dat functioneert als een aanspreekpunt voor Brexit-vragen en -problemen.

Conjunctuurbarometer Voka – KvK Limburg en NBB

2006,01

De vaccins blijven komen, wat ook goed nieuws is voor de Limburgse economie. Toch blijft een beheersingsstrategie noodzakelijk om bedrijven weer perspectief te geven, zo meent Johann Leten. “Bedrijven willen snel weten wanneer hun medewerkers – vooral in essentiële functies – gevaccineerd worden. Het is van belang dat we binnen aanvaardbare termijn de samenleving weer open kunnen stellen, zeker voor zwaar getroffen sectoren als de horeca, reis- en eventbusiness.”

-30 -35 Bron: Voka -KvK Limburg - NBB In samenwerking met Professor dr. Guido Van Rompuy , hoogleraar economie en econometrie, wordt elke maand een prognose gemaakt van de Limburgse conjunctuur op basis van effectieve economische realisaties betreffende de bouwvergunningen, inschrijvingen van nieuwe voertuigen, arbeidsmarkt, toerisme en internationale handel. Hiermee is de Voka -KvK Limburg-indicator een goede aanvulling op de conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België, welke peilt naar de verwachtingen van de bedrijfsleiders omtrent het conjunctuurverloop. Met andere woorden, de Voka -KvK Limburg-indicator voorspelt op basis van de economische activiteit de verwachtingen van de NBB tot zes maanden vooruit.

vlakt in de loop van de volgende zes maanden echter volledig uit. Als gevolg van deze tendensen zit ook het totaal aantal afgeleverde bouwvergunningen in de lift.

Vorige maand klom de year-to-year differential voor de totale bouwsector voor het eerst sinds lange tijd uit de rode zone. Dit expansieve elan zet deze maand verder door. De marge voor de residentiële nieuwbouw groeit aan van 10,36% vorige maand tot 18,82% nu. In de residentiële renovatiebouw zien we zelfs een ruime verdrievoudiging tot 20,7%. De niet-residentiële nieuwbouw vertoont net als vorige maand de sterkste expansiedrift, van 50,1% tot 83,2%.

Deze maand noteren we ook voor de niet-residentiële renovatiebouw een ruim positieve waarde van 10,29%.

Automotive in onzeker vaarwater Gewoonlijk ligt het aantal inschrijvingen van nieuwe voertuigen in november 15% lager dan in oktober. Dit jaar zien

we een nominale maand-tot-maand terugval van 24%. Vooral de personenen bedrijfswagens dragen hiertoe bij.

In de loop van de periode tot mei 2021 verwachten we hierin echter een significant positieve trend. Voor vrachtwagens en opliggers domineert een stagnatietendens. De year-to-year differential voor de volledige markt blijft met 104,8% sterk in de buurt van de 110% van vorige maand.

Hersteldynamiek in pauze In tegenstelling tot de periode 20052019 zien we dit jaar in november een nominale maand-tot-maand toename van 0,3% wat het aantal werklozen betreft. Het trendpatroon vlakt in de periode tot en met mei 2021 volledig uit.

Normaal gezien krimpt het aantal ontvangen vacatures in november steeds met circa 20%, dit jaar loopt de terugval op tot 32,6%. In de loop van de volgende zes maanden blijft het aantal per einde maand openstaande vacatures nog ruim 13% onder het peil van vorig jaar.

30

GLOBAL AMBASSADORS - VERENIGDE STATEN

“INTERNATIONALISEREN IS NIET OP AFSTAND TE MANAGEN”

Geert Houben (Cubigo), Voka-innovatie ambassadeur.

Geert Houben, CEO van Cubigo en lid van de internationale raad van advies, kan met zijn ervaring voor de vuist weg enkele do’s en don’ts formuleren over het aanboren van nieuwe markten. Met Cubigo, het digitale platform voor ouderenzorg, verovert hij momenteel de Verenigde Staten.

“Zelfs ten opzichte van een land als de VS is er zo’n groot cultuurverschil dat je absoluut eigen mensen ter plaatse moet hebben.”

Het zorgplatform van Cubigo biedt senioren via een tablet eenvoudige toegang tot allerlei zorg- en comfortdiensten, en stelt tegelijk rusthuisgroepen in staat om hun aanbod te personaliseren en de administratie te digitaliseren. Eind 2019 kon Cubigo enkele grote contracten afsluiten in de VS en Canada. Recent heeft ook de grootste Amerikaanse uitbater van serviceflats Cubigo onder de arm genomen om zijn 260 sites uit te rusten met het Cubigo platform.

“We hebben er enkele jaren over gedaan om dit te bereiken. Onze eerste aanwezigheid dateert van 2014: een deelname aan een handelsmissie van Flanders Investment & Trade. Tijdens die week in Silicon Valley hebben we gezien dat we ook aan de andere kant van de oceaan met onze oplossing erg vooruitstrevend waren,” aldus Geert.

Maar tussen het zien van een opportuniteit en concreet succesvolle stappen zetten, liggen volgens Geert heel wat valkuilen.

Neem je tijd “Neem je tijd om de markt grondig te leren kennen. We hebben snel ter plaatse een aantal mensen met marktkennis kunnen aantrekken, maar de eigenlijke basis voor de expansie werd in 2016 in Californië gelegd door een Belgische werknemer van toen amper 28 jaar. We hebben hem een jaar lang laten wonen in een Californisch rusthuis om hun way of living te observeren.”

“Focus op een niche. Als Belgisch bedrijf kun je sowieso niet op tegen grote lokale spelers. Je moet een stukje vrij terrein vinden.”

Sterke band met hier “Zorg voor je eigen mannetje/vrouwtje ter plaatse, je verlengstuk. Dat is een must op gebied van communicatie, vertrouwen, loyaliteit… Die witte raaf moet zich zeer snel omringen met bekwame lokale mensen. Je moet ook echt in persoon aanwezig zijn op je doelmarkt, zeker in de B2B-sfeer. Alles via Teams of Zoom doen, werkt gewoon niet.”

“Trek lokaal verkooptalent aan. Nu ga ik een open deur intrappen: wij Belgen zijn er doorgaans heel goed in om kwaliteit te maken, maar we zijn geen geboren verkopers. Ook op dat vlak moet je een goede combinatie vinden tussen eigenheid en lokale cultuur.”

“Met mijn ervaring zou ik zeggen dat een goed product maken, een geschikte afzetmarkt vinden en zelfs verkoop organiseren redelijk goed te nemen stappen zijn. Daarvoor is doorgaans kennis voorhanden. De moeilijkste en erg bepalende factor is de ‘culture fit’, een geslaagde combinatie van eigen mensen en lokaal talent,” zo vat Geert het samen.

31

“ZIJN WE KLAAR VOOR EXPORT? DIE VRAAG WORDT TE WEINIG GESTELD” Formdrill uit Hasselt produceert speciale boorkoppen die verkocht worden in ongeveer 40 landen. “We maken een nicheproduct en zijn echt aangewezen op uitvoer.

De productie zelf gebeurt volautomatisch, daar werken maar twee mensen. Ons team van een 20-tal medewerkers is integraal bezig met administratie en verkoop”, aldus bedrijfsleider Arne Van der Steen. Hij is Global Ambassador VS en eveneens lid van Voka’s internationale raad van advies.

De techniek van Formdrill is eenvoudig. De boorkoppen duwen met wrijvingshitte een gat in dun metaal waardoor er aan weerszijden met het weggeduwde materiaal in een beweging ook een proper opkantje komt staan – hier kan schroefdraad in getapt worden. Kostprijs van zo ‘n draadgat: 2 cent. De minder duurzame en minder veilige oplossing – een moer op het metaal persen of lassen - kost 10 cent.

De afzetmarkt van Formdrill is zonder meer indrukwekkend. “Mijn vader is er 30 jaar geleden mee begonnen. Grote innovaties zijn er niet geweest en niet te verwachten, buiten de gebruikte materialen. De enige manier om te groeien voor ons, is markten inpalmen,” aldus Arne. Dat heeft Formdrill gestaag gedaan: Frankrijk in de beginjaren, Europa snel nadien, de VS in ’99 en sinds 2008 ook China en India. Ook vandaag is marktdifferentiatie enorm belangrijk. Bedrijven die hier op inzetten hebben in tijden van corona en Brexit zeker een streepje voor.

Groeien op kwaliteit en betrouwbaarheid Arne Van der Steen: “We draaien goed.

Ook afgelopen jaar. We hebben een grote concurrent in Nederland en er zijn enkele copycats actief in Azië, maar die laatsten bieden helemaal niet onze kwaliteit, betrouwbaarheid en ondersteuning. Als je met een namaak

boorkop 10 uur kunt werken en met ons materiaal 100 uur is de keuze snel gemaakt.”

“Exporteren om te exporteren heeft geen zin. Je moet eerst de mogelijkheden in Keulen volledig benutten vooraleer met ambities voor New York te komen. En je moet er organisatorisch klaar voor zijn, ook inzake beslissingslijnen. Op een commerciële vraag antwoord je binnen twee uur. Als een Amerikaan een dag moet wachten op je beslissing, is hij weg. En als er in een productie-omgeving haperingen in de service zijn, lig je er uit.”

“Beter geen distributeur dan een slechte” Over Amerikanen gesproken. “In het begin ben je blij dat je een distributeur vindt. Maar van dat spoor zijn we afgestapt. Je doet zelf 80 procent van het werk, en geeft voor de laatste cruciale 20 procent en het contact met klanten alle controle weg. We hebben in de VS in 2003 een slechte ervaring gehad, en nu nog steeds nemen sommige bedrijven gewoon de telefoon niet op als ze zien dat Formdrill belt. Een slechte distributeur of vertegenwoordiger kan heel wat mogelijkheden blokkeren en reputatieschade aanrichten. Aan het hoofd van onze vestigingen in de VS, India en China staan nu dus eigen mensen.”

Arne Van der Steen (Formdrill), Voka Global Ambassador Verenigde Staten.

Ook internationale plannen?

Verschijn dan voor de internationale raad van advies Grijp je kans om jouw internationale plannen te pitchen voor de internationale raad van advies van Voka. Heb je een onderbouwd plan om de internationale markt te veroveren? Maar zit je nog met bepaalde vragen of uitdagingen? Wil je kijken naar nieuwe afzetmarkten? Of wil je jouw plan gewoon aftoetsen voor een panel van experten?

In 2021 krijg je op drie momenten de mogelijkheid om jouw strategie voor te stellen aan ervaren ondernemers met een bijzondere kennis van internationalisatie en innovatie. Je krijgt tijdens de sessie waardevolle feedback waarmee je direct aan de slag kan gaan. Je krijgt ook een verslag, zodat je zeker niets vergeet.

Meer info: www.voka.be/activiteiten/ internationale-raad-van-advies

32

BREXIT

DE BELANGRIJKSTE ELEMENTEN VAN HET HANDELSAKKOORD VOOR JOU ALS ONDERNEMER Op de valreep bereikten het Verenigd Koninkrijk en de EU nog een handelsakkoord, net vóór de start van de Brexit op 1 januari.

Maar vergis je niet: zelfs mét dit akkoord zijn de gevolgen voor jou als ondernemer niet te onderschatten. Het land verlaat namelijk de interne markt en de douane-unie. Dit betekent het einde van vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal tussen beide partijen.

We bekijken welke elementen voor je bedrijf mogelijk van belang zijn.

1. Gevolgen voor de handel in goederen Sinds 1 januari zijn voor onze ondernemingen douaneformaliteiten en voedselveiligheidscontroles van kracht.

Voor het merendeel van de goederen passen de EU en het VK geen invoerquota toe, met tonijn en bepaalde aluminiumproducten als uitzondering.

Bovendien beslisten ze om nultarieven toe te passen.

Toch zijn bedrijven niet zomaar vrijgesteld van invoertarieven. Want om het nultarief te verkrijgen, moet je aantonen dat je goederen beantwoorden aan de oorsprongregels. Een product moet met andere woorden voldoen aan bepaalde productiecondities om de nationaliteit van het land te verkrijgen. Zelfcertificatie via het Registered Export System of REX kan dergelijk bewijs opleveren. Om dit te regelen bij de douane, moet je eerst en vooral een aanvraagformulier invullen en opsturen.

Alle info hierover vind je op de website van de FOD Financiën – Douane en Accijnzen (financien.belgium.be/nl/ douane_accijnzen).

REX-registratie in orde? Dan bewijs je dat je goederen van EU-preferentiële origine zijn door een attest van oorsprong toe te voegen aan je douaneaangifte in het VK. Bovendien voorzie je indien nodig nog een leveranciersverklaring. Als exporteur ben je verplicht om deze bewijzen 4 jaar bij te houden.

tificeerd zijn, moet je deze procedure in het VK laten uitvoeren door een Brits controleorgaan om een UKCA-markering te verkrijgen. Tot 1 januari 2022 is de CE-markering nog erkend, daarna is UKCA-markering verplicht. Er zijn voor sommige producten zoals geneesmiddelen, wijn en motorvoertuigen wel specifieke regelingen.

Bedrijven zijn niet zomaar vrijgesteld van invoertarieven.

3. Gelijk speelveld Om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, verbinden beide partijen zich ertoe hun huidige arbeids-, sociale en milieunormen niet te verlagen. Dat zou zorgen voor een ‘level playing field’.

4. Visum voor zakenreizen?

Het systeem van zelfcertificatie is dan wel een administratieve vereenvoudiging, het legt de volledige verantwoordelijkheid voor de correcte toepassing van de oorsprongregels bij het bedrijf.

Eventueel kan de importeur de preferentiële oorsprong van zijn import claimen in plaats van de exporteur. In dat geval draagt de importeur de verantwoordelijkheid.

Het handelsakkoord voorziet ook bilaterale cumulatie en vereenvoudigt bepaalde douaneprocedures. Zo besloot men elkaars geautoriseerde marktdeelnemers te erkennen.

2. Certificatie van producten Wat de wederzijdse erkenning van de conformiteitsbeoordelingen betreft, is er geen overeenkomst. Als je producten in de EU door een ‘notified body’ gecer-

Voor korte zakenreizen is er in principe geen visum nodig, als het tenminste gaat om specifieke activiteiten zoals beurzen, vergaderingen of herstellingen. De toegestane verblijfsduur is maximum 90 dagen elke 6 maanden.

Om langer in het VK te verblijven of te werken óf een activiteit uit te voeren die binnen de voorwaarden valt, heb je een arbeids- en of verblijfsvergunning nodig. Je kan dit makkelijk checken op www.gov.uk/check-uk-visa.

Meer weten? Download het handelsakkoord op ec.europa.eu of raadpleeg onze brexit-FAQ: www.voka.be/ brexit-faq

Met de steun van

33

WANNEER GOEDE ARCHITECTEN SUCCESVOLLE ONDERNEMERS WORDEN: "HET GROEIVERHAAL VAN ÉLAN ARCHITECTEN" Élan Architecten doorbreken de tradities van architectuur voor B2B. Hun ontwerpen van kantoren draaien om persoonlijkheid en emotie. Om verder te groeien als succesvolle ondernemers, nemen ze deel aan Bryo.

Met alledrie zo’n 8 jaar ervaring op de teller merken Lawrence, Evelien en Jeroen een groot verschil tussen architectuur voor particulieren en voor professionelen. Onterecht volgens hen, want net zoals het design van een huis hoort ook een kantoorgebouw een verhaal te vertellen en gevoel op te wekken. “We merkten hoe onpersoonlijk architectuur voor bedrijven is geworden", vertelt Lawrence Bessemans.

"Daar wilden wij niet in mee. Volgens ons is persoonlijkheid in bouwprojecten minstens even belangrijk als voor particulieren. Je brengt er meer tijd door dan in je eigen huis, uiteraard heeft de indeling en het interieur dan een grote invloed op je gevoel en motivatie.”

Gelukswaarde “Daarom begeleiden we onze klanten steeds van begin tot eind. Een kantoor moet eruitzien zoals wij dat samen met de klant overlegd hebben. Het zijn de kleine details die een groot verschil kunnen maken en extra uitstraling geven. Een persoonlijke werkplek werkt inspirerend en brengt een dynamiek teweeg die jouw werkprestaties en gelukswaarde kan beïnvloeden. Vanzelfsprekend vinden we van onszelf dat we goede architecten zijn (lacht), we wilden ook uitmuntende ondernemers worden. En daarvoor hebben we de hulp van Bryo, de starterswerking van Voka – KvK Limburg ingeroepen."

Expertenraad "Via interactieve opleidingen, individuele begeleidingssessies en een netwerk van gelijkgestemden willen we de ondernemers wapenen tegen de uitdagingen die op hun weg liggen.

We focussen hierbij zowel op de groei

van de ondernemer als op de verdere uitbouw en professionalisering van de start-up”, vertelt Joeri Stoop, coördinator starterswerking van Voka – KvK Limburg. “Na één jaar ‘Start Up’ was Élan Architecten klaar om de stap te zetten naar het jaartraject voor groeistarters, Bryo ScaleUp. Hun idee om meer te gaan focussen op de B2B-markt met vernieuwende architectuur was reeds aanwezig tijdens de opstart, maar kreeg meer vorm tijdens hun ScaleUp-deelname. Tijdens de expertenraad en tijdens de 1op1’s werden verschillende kritische bemerkingen gemaakt waarmee ze aan de slag gingen. Zo maakte het team achter Élan Architecten een analyse van de klantenportefeuille rekening houdend met de nacalculaties, en namen ze hun proces onder de loep voor een beter beheer van het werkkapitaal."

"Wanneer jouw businessmodel aan ervaren ondernemers, experten en potentiële investeerders wordt voorgelegd, vallen soms de schellen van de ogen. Af en toe wat confronterend, maar zeer leerrijk."

Meer info: www.voka.be/limburg/ bryoscaleup2021

34

publireportage

JURIDISCHE TIPS & TRICKS BIJ SOFTWAREONTWIKKELING Hoe zorgt u voor een vlot softwareontwikkelingstraject zonder juridisch staartje? Welke risico’s schuilen om de hoek? K law adviseert geregeld over softwareontwikkeling en digitalisering en geeft u alvast enkele juridische tips & tricks mee.

U bent opdrachtgever:

U bent ontwikkelaar:

Bezint eer ge begint

(Pre-)analyseer en adviseer

Onderschat de impact van een softwareontwikkelingstraject op de bedrijfsvoering niet. Zorg daarom voor voldoende dedicated human resources tijdens het volledige traject.

Analyseer uw IT-noden en -wensen tijdig en grondig. Heeft u bijvoorbeeld louter standaardsoftware nodig of toch eerder maatwerk?

If you pay peanuts, you get monkeys?

Zorg voor een voldoende budget en houd ook best wat reserve achter de hand. Softwareontwikkeling gebeurt meestal volgens voortschrijdend inzicht.

Maak zo duidelijk mogelijke afspraken over de ‘scope’ en het daaraan gekoppelde budget. Besef dat een “budget” niet per se gelijk staat aan een “vaste prijs”.

Prepare for change Bespreek op voorhand grondig de modaliteiten van wijziging of uitbreiding van de ‘scope’. Zo behoudt u controle op budget, planning en meerwerken.

Om later zelf wijzigingen te kunnen (laten) uitvoeren, dient u de auteursrechten op de software en de broncode contractueel te laten overdragen.

De rechtspraak legt een grote verantwoordelijkheid bij de ontwikkelaar voor het analyseren van de behoeften van de klant en het adviseren van de juiste oplossingen.

Regie is geen carte blanche Softwareontwikkeling in regie geeft de ontwikkelaar een zeker comfort in de budgettering en uitfacturatie, maar heeft ook zijn limieten. U zal de klant best periodiek op de hoogte houden en waarschuwen bij budgetoverschrijding.

Verifieer ook of het budget als indicatief, en niet als vast, zal worden geïnterpreteerd door de klant.

Zorg waar mogelijk ook voor een duidelijke afbakening van de scope.

Handje vasthouden?

Leg de wederzijdse plichten inzake medewerking en testing contractueel vast en wijs de klant hier regelmatig op.

Documenteer ook steeds de workshops en mondelinge afspraken.

Onderschat ten slotte het belang van ervaren, bekwame en complementaire contactpersonen niet.

Thomas Degraeve Advocaat K law Hasselt T: 011/ 28 79 74 E: tdegraeve@klaw.be

35

“GENERATION Y HEEFT MIJ DE JUISTE HANDVATEN GEGEVEN OM TE GROEIEN ALS LEIDINGGEVENDE EN … ALS MENS” "2018 sloten we af met 4.200 leasefietsen, vandaag zijn dat er 15.000", zegt Daisy Romih, Head of Growth bij Cyclis, ondertussen een van de grootste Belgische fietsleasebedrijven. Maar dat succes kwam niet zonder groeipijnen. Gelukkig was daar Gen Y! "Cyclis werd opgericht in 2014 en was meteen de pionier in fietsleasing", steekt Daisy Romih (28) van wal. "Ik ben 5 jaar geleden terecht gekomen bij de CEO van Cyclis, Joep Kempen, die toen het bedrijf alleen runde. Ik was mijn tweede master aan de KUL nog aan het afronden en ondertussen was ik begonnen bij Cyclis. Op dat moment stond fietsleasing nog in zijn kinderschoenen en ging het vooral om zoveel mogelijk fietswinkels en potentiële klanten te overtuigen van de voordelen. Vandaag zit ons marktaandeel rond de 25 à 30%. We voorzien een 'ontzorgend' en fiscaal voordelig fietsplan voor bedrijven en hun medewerkers.

De medewerker kiest zijn favoriete fiets inclusief accessoires bij een lokale fietswinkel naar keuze. Door de samenwerking met meer dan 1.000 fietswinkels, kan Cyclis nationaal een lokale service aanbieden. De leaseformule bevat diensten zoals een omniumverzekering, onderhoud en pechbijstand.

Daarnaast ontzorgen wij het bedrijf op zoveel mogelijk vlakken en zijn we 24/7 bereikbaar voor onze fietsers."

Groeipijnen “De grootste uitdaging binnen Cyclis was vooral onze snelle groei en de daarbij horende groeipijnen”, gaat Romih verder. “In 2019 overtrof de groei onze stoutste verwachtingen waardoor we op dat moment onderbemand waren en onze processen nog niet geoptimaliseerd waren. We hebben op héél korte termijn en in de drukste periode aller tijden nieuwe medewerkers moeten zoeken en opleiden. Door onze snelle interne groei veranderde functies

constant en kwamen er ook nieuwe onbestaande functies bij. We hebben in een mum van tijd onze organisatiestructuur moeten uitbouwen, ons verschillende keren moeten heruitvinden en herorganiseren. Zonder een goed change management en de juiste medewerkers op de juiste plaats was dit nooit gelukt.”

Generation Y "Gelukkig was daar Generation Y, het opleidingstraject van Voka – KvK Limburg dat gaat van persoonlijk leiderschap over organisatieontwikkeling naar strategie. Gen Y heeft mij dan ook de juiste handvaten gegeven om te groeien als leidinggevende en ook als mens. Je leert naar jezelf kijken zonder filter en je kan op die manier je positieve eigenschappen versterken en je zwaktes verbeteren. Je leert hoe je op het juiste moment en op de juiste manier anderen kan betrekken bij bepaalde uitdagingen. En je wordt uitgedaagd om op strategisch en visionair niveau na te denken over de onderneming. Voor mij was Gen Y een groot succes en daarom heb ik ook geen seconde getwijfeld om aan het vervolgtraject Generation Y Advanced deel te nemen."

Daisy Romih (Cyclis)

"Generation Y leerde me naar mezelf te kijken zonder filter."

Meer info: www.voka.be/limburg/generationy lena.clement@voka.be

36

Voka – KvK Limburg telt meer dan 40 netwerken. Er staan dus iedere maand ook heel wat netwerkactiviteiten op de agenda. Hier vind je een greep uit de sessies. Meer informatie? Surf naar www.voka.be/limburg/netwerken

NETWERK SMART CITIES KWAM TE WETEN HOE ENGELS LOGISTICS AAN ‘SMART WASTE COLLECTION’ DOET.

NETWERK OBAMA LADIES HAD ANNEMIE STRUYF DIGITAAL OP DE KOFFIE.

37

NETWERK SMART CITIES KWAM TE WETEN HOE ENGELS LOGISTICS AAN ‘SMART WASTE COLLECTION’ DOET.

EERSTE SESSIE “VOKA DEEP DIVE” MET “WELZIJN OP HET WERK, TEAMBUILDINGS EN INCENTIVES" ALS TOPIC.

ONZE STRUCTURELE PARTNER SD WORX BRACHT EEN DIGITALE SOCIALE UPDATE VOOR HET NETWERK FINANCIEEL BEHEER.

EERSTE SESSIE “VOKA DEEP DIVE” MET “WELZIJN OP HET WERK, TEAMBUILDINGS EN INCENTIVES" ALS TOPIC.

38

5 FUN

Maarten Dingenen Group Van Vooren Terra Engineering & Consultancy

Daniel Verstappen DV Productions

FACTS OVER

“Er zijn geen problemen, enkel uitdagingen.”

Maarten Dingenen

Welk boek zou je iedereen aanraden?

Waar kunnen we je vinden als je niet aan het werken bent?

The Seven Habits of Highly Effective People – Stephen Covey.

In de sportschool/fitness. Als creatieveling ben ik bezig met mijn hoofd.

Sporten reboost lichaam en geest.

Waar word je blij van?

Mijn 3-jarige zoon, als hij weer denkt dat hij een superheld is.

Wat is je beste eigenschap?

Wat is jouw levensmotto?

Wat is je levensmotto?

Er zijn geen problemen, enkel uitdagingen.

‘Never give up on your dreams, no matter how hard it gets’.

Welk advies zou je je 10-jarige zelf geven?

Waarop ben je, als zaakvoerder, het meest trots?

Blijf jezelf en ga om met positieve mensen, die openstaan voor andere ideeën.

Dat ik, ondanks alle uitdagingen, het hoofd boven water heb gehouden, waardoor ik in september de release van mijn album & show Reconnection heb kunnen realiseren voor 200 man in C-Mine.

Welke doelen heb je momenteel nog voor ogen?

Vanuit ons nieuw kantoor en magazijn onze huidige activiteiten (bodemonderzoek + sanering, en archeologie) verder uitbouwen. En daarnaast onze geotechnische activiteiten opstarten in Limburg.

Doorzettingsvermogen.

Welke doelen heb je nog voor ogen?

Mijn productie Album Tour Reconnection in zoveel mogelijk Europese steden spelen. Een grote droom is dat mijn songs opgenomen worden in een kaskraker/Hollywoodfilm.

39

STARTER IN DE KIJKER - Gama Putra

INWONERSCOMMUNITY ALS PARTNER VOOR STEDEN Met ‘I LOVE Network’ verbindt Gama Putra via storytelling stadsbewoners/consumenten met hun stad en met lokale ondernemers. Zijn start-up biedt heel wat potentieel voor alle partijen.

“Via storytelling op diverse media (online- en papieren magazine, sociale media) en activiteiten zoals wandelingen en fietstochten, geven wij stadsbewoners de mogelijkheid hun stad en lokale ondernemers te promoten”, legt Gama Putra uit.

Hoe is het begonnen?

“Het begon in 2015, ik woonde toen al 6 jaar in België. Ik kwam uit Indonesië naar hier voor de liefde en ben heel snel geïntegreerd. Na 11 maanden gaf ik zelf les bij Inburgering Limburg. Na twee jaar ging ik psychologie studeren in Leuven en werkte ik bij A.S. Adventure.

Vaak vroegen mensen mij waarom ik altijd zo gelukkig ben. Dan antwoordde ik: ‘Omdat ik veel weet over mijn stad en geniet van alle mooie dingen.’

Ik wou daar iets mee doen. Via Facebook, Instagram en mijn blog ‘I LOVE Hasselt’ begon ik mijn verhalen en foto’s van de mooie kanten van Hasselt te delen. Mijn initiatief kreeg snel media-aandacht en lokale handelaars wilden meewerken. Daarop besloot ik een eenmanszaak op te richten om consumentenervaringen te delen via diverse media."

Waar sta je nu?

"Nadat ik 400 verhalen geschreven had, besefte ik dat ik dit niet alleen kon en dat veel medebewoners ook graag hun stad in de kijker zetten. Ik richtte de vzw My City Fan Club op, samen met Jane Pollard, senior project manager bij IBM. Haar ervaring is een grote troef. Omdat ik met mijn project duizenden consumenten wil managen, is digitaal werken noodzakelijk. Samen met Hasselaren verzamelden wij content die de blog interessant maakte voor lokale ondernemers. In 2018 werd I LOVE Hasselt omgevormd tot I LOVE Network met steun van StartIT@KBC.

We implementeerden het concept voor Brussel, Leuven, Antwerpen en Limburg en kregen opdrachten van bedrijven als Joyn, Colruyt en Belisol. We ontwikkelden een trainingsprogramma voor VDAB en voor het OCMW een papieren magazine voor senioren. In Hasselt mogen we de ‘Babbelfiets’ gebruiken om verhalen te verzamelen.

Onze community is als een grote prdienst die alleen voordelen biedt voor stad én inwoners."

Wat zijn uw plannen voor de toekomst?

"Een digitaal platform om verhalen en contacten met stadsbewoners te verzamelen en te filteren tot bruikbare content. Met dit Bank My Story-systeem, dat we met YAPPA Digital Agency realiseren, willen we steden in Vlaanderen, Brussel, Wallonië en de Benelux werven als strategische partners. Het doel is tweeledig: steden krijgen inzicht in hun beleid via feedback van de bewoners en kunnen op hun beurt sensibiliseren om lokaal te shoppen. Diverse steden, waaronder Genk, toonden al interesse. Om ons platform te financieren, volgen wij een selectieprocedure van Birdhouse."

Wat betekent Voka voor u?

"Als ondernemer was ik soms gefrustreerd door het gebrek aan respons van klanten/partners. Dan wil ik weten wat beter kan. Via het BRYO-programma besefte ik dat ik niet alleen stond.

Mensen met gelijkaardige ervaringen zijn een waardevolle community. Onze ervaren begeleiders staan altijd klaar om te helpen, ook via individuele consultaties. Dit traject is een van de beste beslissingen die ik ooit heb genomen."

foto: Anthony Auwerx @storychaser.be

Wie? Gama Putra Wat? I LOVE Network Dagelijkse kost?

Participatieplatform voor creatieve talenten, lokale ondernemers en slimme steden Contact?

Kempische Steenweg 311, 3500 Hasselt 0489 65 79 06 www.ilovenetwork.be; gama@ilovenetwork.be

“Via ons systeem ‘Bank my Story’ krijgen steden inzicht in hun beleid dankzij feedback van de inwoners en kunnen zij op hun beurt sensibiliseren om lokaal te shoppen.”

Zoek je begeleiding voor je start-up? Ontdek hoe we jou kunnen helpen: www.voka.be/limburg/ starterswerking

40

VERS VOLK Voka – KvK Limburg blijft groeien: ook deze maand verwelkomen we weer heel wat nieuwe leden.

AHLERS BELGIUM Johan De Nijs Solutions beyond logistics. www.ahlers.com

DOMUS VASTGOED Rafael Vanzeer In Domus Vastgoed vindt u de juiste partner voor al uw vastgoedtransacties.

BOSAL EMISSION CONTROL SYSTEM Karel Bos & René de Wit Bosal is al OE en AM fabrikant actief in 3 markten: Powertrain, chassis en energy. www.bosal.com

INNESTO Koen Verjans Onze passie en liefde voor gastronomie hebben we samengebracht in ons restaurant: Innesto. www.innesto.be

BRIGHTEST Kevin Pieters & David Vandingenen IT bedrijf gespecialiseerd in het testen van software/Quality Assurance. www.brightest.be PRETON Katleen Stieglitz Producent prefab wandpanelen. www.preton.be ROOSEN BORGH Guy Kerkhofs Compostbedrijf met een hart voor de klant. www.roosenborgh.be NORRIQ Jurgen Broos Norriq biedt consultancy en technologie die alle processen in het bedrijf in de gehele waardeketen stoomlijnt en ondersteunt. www.norriq.be

KOEL MANAGEMENT Koen Martens Beroert in je ondernemerspotentieel. www.koenmartens.be MAISON BLANCHE Ulrich Bervoets Stadsbistro pour les bons vivants. www.maison-blanche.be AEROBEL Sam Chartouni Aerobel voorziet de Europese markt van innovatieve & ecologische isolatiegrondstoffen van de hoogste kwaliteit. www.aerobel.tech

41

SPEEDDATE MET HET NETWERK Vastgoed

DUURZAAMHEID WORDT HÉT THEMA VAN DE TOEKOMST Dorien Breels, CEO van digital agency Markedeer & communicatiebureau Pubmarket! en voorzitter van het netwerk KMO-bedrijfsleiders Melbourne, vraagt Ed Somers van Vestio, voorzitter van het netwerk Vastgoed, naar de impact van de crisis op de immobiliënsector.

Het bekende Hasseltse vastgoedbureau Vestio is actief in de realisatie van residentiële vastgoedprojecten op toplocaties in het binnenland en aan de Belgische kust. De crisis heeft duidelijk een verschuiving tot gevolg in het soort woningen dat momenteel erg gegeerd is, als woonst maar ook als investering. Daarom startte Vestio vorig jaar ook met de nieuwe bedrijfstak, Investio, waarin alle activiteiten rond investeringsvastgoed en het beheer van vastgoedportefeuilles worden gegroepeerd. “De ongeziene gezondheidscrisis en de ingrijpende economische gevolgen ervan beïnvloeden sterk de manier waarop mensen naar hun investeringsportefeuille kijken.

Veel mensen willen teruggrijpen naar zekerheden. Het stabiele houvast dat vastgoed biedt, is daar een voorbeeld van”, zegt gedelegeerd bestuurder Ed Somers.

De crisis heeft een grote impact op de immobiliënsector.

Positief of/en negatief?

We zien dat mensen door de coronacrisis anders zijn gaan denken. Ze zijn meer op zoek naar een huis met een tuin of een appartement met een groot terras. Doordat er nu ook meer en meer van thuis uit gewerkt wordt, is een extra (slaap)kamer, voor het inrichten van een bureau, ook zeer belangrijk. Er wordt ook meer investeringsvastgoed gekocht. De verhouding tussen eigen bewoning en verhuring is momenteel 70% - 30%, maar wij merken dat de huurmarkt volop aan het groeien is.

Wat is er veranderd sinds je begon te werken?

Dertig jaar geleden kochten mensen een bouwgrond waarop ze zelf een woning bouwden. De hele familie - papa’s, nonkels, neefjes… - hielp mee bij de realisatie van de woning. Tegenwoordig kopen mensen sleutel-op-de-deur-woningen. Ze hebben minder tijd, durven het risico niet meer te nemen om zelf te bouwen.

Welke rol speelt digitalisering?

Digitalisering is vandaag niet meer weg te denken. Zowel jong als oud is digitaal actief. De eerste contacten die mensen leggen met een project gebeuren voornamelijk via de website, sociale media…

“Door de crisis willen mensen teruggrijpen naar zekerheden, het stabiele houvast van vastgoed is daar een voorbeeld van.”

Hoe zie je de evolutie naar de toekomst toe?

Het staat in de sterren geschreven dat duurzaamheid het thema van de toekomst zal worden. Het groene aspect is nu al zeer belangrijk in onze projecten. Deze vergroening zal in de loop van de jaren alleen nog toenemen. Ook het STOP-principe, dat de rangorde van vervoersmiddelen weergeeft, zal een invloed hebben op toekomstige ontwikkelingen: Stappers, Trappers, Openbaar vervoer, Privé gemotoriseerd vervoer.

In Speeddate stelt de voorzitter van een netwerk aan een andere voorzitter vragen die hij of zij al altijd heeft willen stellen.

Meer info: sara.davidson@voka.be www.voka.be/limburg/netwerken

nieuw talent aantrekken en houden

met je personeel en je zaak de grens over

bel met je SD Worx coach

iemand moeten ontslaan

Dag zaakvoerder, high score halen in de moeilijkste levels?

Neem snĂŠl de juiste beslissingen met SD Worx sdworx.be/LEVEL

Aanwerving en interim | Personeelsadmin | Payroll, verloningsbeleid en arbeidsorganisatie | Tijdregistratie en personeelsplanning | Slim omgaan met je talent

43

"IK ZOU HET MEZELF KWALIJK NEMEN ALS IK DE STAP NAAR HET FAMILIEBEDRIJF NOOIT ZOU OVERWEGEN" Maak kennis met Vincent Warson, de 22-jarige zoon van Marc, gedelegeerd bestuurder bij Warsco Units in Genk.

Tussen de examens door spraken wij met Vincent over opgroeien in een familiebedrijf en over zijn droom: in de voetsporen van zijn vader treden.

Momenteel studeert Vincent aan de VUB waar hij zich verdiept in de Bedrijfskunde. Hij is nog geen vaste werknemer binnen het familiebedrijf, maar het ontbreekt hem niet aan ambitie.

“Binnenkort behaal ik mijn vrachtwagenrijbewijs en zal ik ook mijn eerste unit zelf kunnen plaatsen. Daar kijk ik enorm naar uit."

Heb je het gevoel dat je betrokken wordt bij het reilen en zeilen van het familiebedrijf?

“Absoluut. Het verhaal van onze familie gaat al decennia terug, toen mijn grootvader Warsco Units heeft opgericht. Hij kon er uren over praten, net zoals mijn vader. In 2010 nam hij het familiebedrijf over en heeft hij op zijn beurt het bedrijf naar een hoger niveau getild. Hij spreekt er heel gepassioneerd over en dat draagt hij ook over op mij en mijn jongere zus Lauren.”

Wat zijn de voor- en nadelen van het opgroeien in een ondernemend nest?

“De drempel om in het bedrijf te stappen, ligt lager dan bij een buitenstaander. Ik kan onderaan de ladder beginnen, maar waarschijnlijk kan ik me sneller opwerken. Anderzijds zie ik dat ook als een valkuil, want het is eigenlijk een ‘oneerlijk voordeel’ dat ik in mijn schoot geworpen krijg. Daarnaast kreeg ik via mijn vader de kans om mee te gaan naar Voka-events, waar ik nieuwe mensen leerde kennen en zo mijn netwerk kon uitbreiden. Eerlijk? Ik voel wel een gezonde druk om te presteren. Als ik ooit

in het familiebedrijf stap, moet ik het niet even goed doen als mijn vader, maar nog béter. De lat is al gelegd en ik moet hoger mikken.”

Alle remmen los: waar staat Warsco Units binnen dit en tien jaar?

“Momenteel wordt er hard gewerkt aan het beter verplaatsbaar maken, het modulaire en het flexibele aspect van onze units. Ik hoop dat we binnen tien jaar de straal van 300 kilometer waarbinnen we nu opereren, kunnen uitbreiden naar de rest van Europa. Daarnaast wordt Warsco Units steeds meer actief in de B2Cmarkt, want heel wat van onze klanten zijn geïnteresseerd in assistentiewoningen in hun eigen tuin of breiden hun huis uit door gebruik te maken van units. Deze markt is zeer interessant en daar zou ik me graag in verdiepen.”

WE ARE FAMILY

“Binnenkort behaal ik mijn vrachtwagenrijbewijs en zal ik ook mijn eerste unit zelf kunnen plaatsen. Daar kijk ik enorm naar uit.”

Tot slot: vorig jaar nam je deel aan NextGen Community Summerschool. Nuttig?

“Absoluut, tijdens dit traject kon ik kennismaken met gelijkgestemden en dat was voor mij heel waardevol. Ik kwam terecht in een hechte groep van jongeren die in dezelfde situatie als mij verkeren, maar toch met een eigen en uniek verhaal. Er zijn mooie vriendschappen uit voortgevloeid en die losse gesprekken hebben mij op persoonlijk vlak verder geholpen.”

Interesse in Nextgen Community?

Opstart 23 februari 2021 www.voka.be/limburg/ nextgencommunity Carolien.houbrechts@voka.be

44

POSITIEF IN LIMBURG Deze rubriek is voorbehouden voor nieuws van onze leden.

Want die zitten niet stil. Iedere dag verwezenlijken ze nieuwe dromen en gaan ze nieuwe uitdagingen aan. Wij zetten al die bedrijvigheid met veel plezier in de bloemetjes!

Heb jij ook nieuws? Mail naar jeroen.verbeeck@voka.be

BENVITEC ONDERGAAT STRAFFE METAMORFOSE

CONSENSO VERSTERKT BEZETTING

Met een bijkomende investering in menselijk kapitaal wapent het Limburgse advocatenkantoor zich voor de toekomst. Op 1 januari 2021 werd Michiel Valkeners vennoot. Michiel Valkeners: “De uitgesproken ambities van het team vormen een fantastische uitdaging waarbij ik graag mee aan de kar zal trekken.” Naast de toetreding van Michiel als vennoot heeft het kantoor ook Annemiek Lewandowski aangetrokken: “Ik kijk er enorm hard naar uit om de afdeling fiscaal recht verder uit te bouwen.”

MOORE BELGIUM EN PKF-VMB BUNDELEN DE KRACHTEN

Om zijn positie op de Belgische accounting- en consultingmarkt te versterken, ging Moore Belgium in augustus een private equity partnership aan met Waterland. Een klein half jaar later grijpt het bedrijf al een volgende kans voor versnelde groei: de integratie van PKF-VMB, een groep van financieel experts met kantoren in o.a. Pelt en Hasselt. Beide bedrijven gaan prat op hun ondernemersspirit en klantgerichtheid. Moore Belgium hoopt op deze manier ook het werkgebied verder uit te breiden in Vlaanderen.

De Beringense specialist in plastics en piping start 2021 met een opgefriste bedrijfsidentiteit en organisatiestructuur. Na 28 jaar van groei en overnames met een apart businessmodel voor elke bedrijfstak is het immers tijd voor een nieuw verhaal. Met één gedeelde visie en een gloednieuwe merkstrategie. Om zo naar klanten, leveranciers en medewerkers toe zich als één stevig geheel te presenteren. Het grootse personeelsevent hieromtrent ging om gekende redenen niet door, maar vindt zodra het kan tóch nog plaats, zo belooft eigenaar Johan Smet.

45

FLY VLIEGT HET NIEUWE JAAR IN MET NIEUWE ASSOCIATE PARTNERS SUPERGOED ZET VERDER IN OP TRENDS

“Kantoorwerk zal nooit meer hetzelfde zijn. Kies voor een duidelijke ‘remote strategy’ om thuiswerken een vaste blijvende waarde te geven in je bedrijf.” Dat zegt Koen Wijgaerts, zaakvoerder van Supergoed. “Door de Covid-19-pandemie is het aantal thuiswerkers enorm gegroeid en is de waarde van het kantoor toe aan verandering. We werken steeds meer vanuit verschillende plaatsen en op andere tijdstippen, ook na deze pandemie. Remote werken geeft meer autonomie, geeft minder woon-werk verkeer en kan de work-life balans aanzienlijk verbeteren. De remote strategy, waar Supergoed volop op inzet, helpt de fysieke organisatie en processen rond thuiswerken te stroomlijnen,” besluit Koen.

Veerkrachtig leiderschap mogelijk maken, het is al meer dan 8 jaar de missie van Leon Vliegen en Frank Philippaerts van FLY. Zeker in crisistijden blijkt wendbaarheid namelijk de sleutel tot duurzaam succes. Het Hasseltse bedrijf plant zijn klanten daarom nog meer en beter te ondersteunen met extra diensten, een stevig team van 12 senior consultants en coaches én de expertise en ervaring van 3 nieuwe, bevlogen associate partners: Sonja Reckers, Jo Frantzen en Eric Dumez.

BRIGHTEST EAST IN THOR PARK GROEIT SNEL

In volle coronacrisis een nieuwe vestiging openen. Het is geen sinecure.

Maar Brightest heeft niet voor niets ‘Aim High’ als tagline. Dus ging de specialist in softwaretesting en -kwaliteit met hoofdkantoor in Kontich afgelopen april de uitdaging aan. Met succes.

Intussen telt het Genkse kantoor onder leiding van Limburgse locals Kevin Pieters en David Vandingenen al 15 medewerkers. De doelstelling om op 2 jaar tijd een 25-koppig team te creëren, lijkt dus absoluut haalbaar.

46

FRUITSNACKS NEEMT CONCULLEGA MENSSANA OVER

Fruitsnacks in Nieuwerkerken, leverancier van fruitmanden op het werk, heeft sinds kort de klantenportefeuille van Menssana in handen. Hun concullega uit Overijse wil zich namelijk focussen op de verdeling van fruitverwerkingstoestellen. Gezien de gelijkaardige productgamma’s verloopt de integratie vlot. Bovendien breidt Fruitsnacks dankzij de overname haar aanbod uit met verse biosoep, een product dat Menssana-klanten al langer kennen.

ASL ACADEMY IN VOLLE GROEI

EERSTE KANTOOR IN LIMBURG MET 4 NOTARISSEN

1 december 2020 betekende voor notarissen Luc Tournier en Véronique Despiegelaere het begin van een nieuw hoofdstuk voor hun kantoor. Ze breidden namelijk hun associatie in Beverlo uit met twee extra notarissen: Kelly Gijbels en Jan Jutten. Goed voor vernieuwd jeugdig enthousiasme en een verdubbeling in expertise. Mijn Notarissen is hiermee het eerste kantoor in Limburg dat vier notarissen telt.

ASL Academy (dochteronderneming van ASL Group) uit Antwerpen – en binnenkort met tweede basis in Luik – is één van de enige Belgische vliegscholen die lesvluchten aanbiedt met in België geproduceerde Sonaca 200’s.

In januari 2021 kondigen zij, wegens groeiend succes van de school, een 2e Sonaca lesvliegtuig aan. Om het rijtje verder compleet te maken dit jaar, voorzien ze de multi-engine piston opleidingen in een DA42 Diamond Twinstar alsook eenzelfde type simulator die in Luik zal worden opgesteld.

47

PAESMANS AUTOGROEP EN GROUP PASHUYSEN VORMEN SAMEN MET 8 ANDERE DEALERGROEPEN SHARE4MOBILITY

De participerende autodealergroepen willen evolueren in de mobiliteit van de toekomst en bestendigen hun samenwerking via de oprichting van het nieuwe bedrijf Share4Mobility. Door de oprichting van de nieuwe vennootschap Share4Mobility is de groep in staat een gezamenlijke strategie uit te rollen, knowhow te bundelen, kosten te delen, centrale ondersteuning te bieden én een sterker product neer te zetten op technologisch vlak. Share4Mobility is een samenwerking op initiatief van 10 grote automotive dealergroepen, goed voor een jaarvolume van 80.000 nieuwe wagens: Autopartners, Centre-Automobiles, Devos-Capoen, Groep Kenis, Groupe Goeyens, Neri, Paesmans, Pashuysen, Renault Motors en Valckenier. Samen kunnen ze via hun complementaire geografische werkingsgebieden een nationale dekking verzekeren.

TUDOR TAILOR UIT HASSELT ONLINE MET MAATKLEDIJ

Tudor Tailor, gevestigd in de Toekomststraat in Hasselt, heeft sinds begin januari ook een online boetiek, tudor-tailor.be. Dat is opmerkelijk, omdat het Tudor Tailor-label enkel maatwerk levert, er is geen confectie te krijgen. “Inderdaad, we hebben een configuratiemodule zodat klanten online een idee krijgen van de mogelijkheden en de prijzen. Om een item van ons eigen label op maat aan te meten en te bestellen, moeten klanten naar de showroom komen of we komen tot bij hen aan huis .

We zijn ervan overtuigd dat de online aanwezigheid de verkoop een boost zal geven en in ieder geval sterk drempelverlagend zal werken,” aldus Kristiaan Esch van Tudor Tailor. De boetiek werd pas in de winter van 2018 opgericht door zaakvoerder Mario Steegmans. “We hebben ondanks de coronamaatregelen een goed jaar achter de rug en merken dat er wel degelijk een groeiende markt is voor maatkledij. Het belang van maatkledij zal alleen maar toenemen, want ze wordt meer gedragen omdat het precies je smaak is en vanwege de premium stoffen zullen ze ook langer dienst doen,” besluit Kristiaan.

48

PAMI BLIKT TERUG OP SUCCESVOL 2020

BIELEN PRODUKTEN STEUNT JESSA ZIEKENHUIS

“Om ons jubileumjaar toch feestelijk af te kunnen sluiten én om de zorgsector een hart onder de riem te steken, hebben we ervoor gekozen om dit jaar onze jaarlijkse Sintactie te vervangen door de campagne Warmste Weken,” aldus Bart Bielen, zaakvoerder van Bielen Produkten.

Per aankoopschijf van € 250 ontving de klant 1 gratis voucher van een van de deelnemende partners: Visit Limburg, Kinepolis, Plopsa Groep, Basic-Fit of Bobbejaanland.

Voor elke 10 vouchers die verzameld werden, schenkt Bielen Produkten zelf 1 voucher aan het verplegend personeel van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt.

Bielen Produkten klokte af op € 4.775.

2020 was voor de Limburgse kantoorinrichter Pami zeker geen verloren jaar.

Ten opzichte van 2019 steeg de omzet met maar liefst tien procent. De reden?

Kantooroplossingen voor thuiswerken die erg in de smaak vielen. Als klap op de vuurpijl haalde Pami zelfs zijn grootste project ooit binnen en realiseerde het dat in een recordtijd. Ondertussen liet het bedrijf niet na om fors te investeren in de toekomst.

CEO Lode Essers: “We hebben ondanks de coronacrisis toch een topjaar gedraaid. Onze omzet steeg in 2020 naar 26 miljoen euro. Dat is tien procent meer dan in 2019. Onze totaalaanpak op het vlak van ‘workspace designing’ wordt goed opgemerkt en opgepikt door de markt. Als lokale fabrikant realiseren we gepersonaliseerde en klantgerichte oplossingen op een heel flexibele manier. Dat verwachten klanten ook van ons. Dat, gecombineerd met onze sterke service, het advies en de praktische hulp die we onze klanten geven, verklaart volgens mij onze mooie resultaten voor 2020.”

vlnr: Jan Kumpen, Paul Kumpen en Paul Kerkhofs

K-BORINGEN TUNNELT VERDER ONDER APKVLAG

K-Boringen met hoofdzetel in Hasselt maakt sinds 8 januari deel uit van de APK Group uit Pelt. Voor deze laatste Limburgse bedrijvengroep is die overname een passende aanvulling in het huidige activiteitenaanbod en voor K-Boringen biedt deze nieuwe structuur veilige toekomstperspectieven voor verdere groei. K-Boringen telt momenteel een 60-tal medewerkers die ook in de toekomst aan de slag blijven in deze nieuwe bedrijfsstructuur.

De expertise die de voorbije 40 jaar werd opgedaan zal voortaan een vaste waarde worden in het eigen APK-synergieverhaal met daarnaast uiteraard de booropdrachten voor externe opdrachtgevers. Naar een alternatief voor de gevestigde merknaam K-Boringen wordt niet gezocht. Het gelukkig toeval wil immers dat zowel Kumpen als Kerkhofs met dezelfde beginletter geschreven worden.

Haltstraat 50 • 3900 Pelt • België • +32 (0) 11 800 100 info@apkgroup.eu • www.apkgroup.eu

49

UIT DE GEMEENTEN

ZONHOVEN

ONDERNEMERS STEKEN ELKAAR HART ONDER DE RIEM

Om het werkjaar met een vrolijke noot af te sluiten, schonk de ondernemersclub OCZ elk van haar 70 leden een Limburgse vlaai. Het bestuur bracht de taarten persoonlijk naar de zaakvoerders. Omwille van de gekende coronamaatregelen werd het natuurlijk geen koffieklets. Maar even een bekend gezicht zien, een ‘Hoe gaat het?’ én wat zoets, deden de ondernemers ongetwijfeld deugd.

HASSELT/GENK LANAKEN

HUURGELDEN EN TOERISTENBELASTING IN 4DE KWARTAAL VALLEN WEG

In Lanaken springt de gemeente bij om de impact van de coronacrisis wat te verlichten voor toeristische ondernemingen. Aanbieders van toeristische logementen moeten voor het 4de kwartaal van 2020 geen toeristenbelasting betalen (net zoals dat in het 2de kwartaal het geval was). Bovendien geeft de gemeente voor datzelfde kwartaal haar huurders – Hoeve Pietersheim, Atla, de tennis- en hondenclub en Kajak Maasland – een vrijstelling voor de huurgelden.

DIEPENBEEK

ONDERNEMERSCLUB DIEPENBEEK VERWENT HAAR LEDEN

De Diepenbeekse ondernemers starten het nieuwe jaar dan weer met champagne en Limburgse mikkeman. Elk lid van de ondernemersclub kreeg namelijk een goed gevulde goodiebag van het bestuur. 2021 bruisend en hoopvol inzetten, dat zagen de zaakvoerders natuurlijk zitten.

PITCH PLEASE MOTIVEERT STUDENTONDERNEMERS

Pitch Please is een unieke samenwerking tussen de Universiteit Hasselt en de hogescholen PXL, UCLL en LUCA die studentondernemers wil stimuleren om hun talenten en ambities te verkennen. Tijdens (online) infosessies, lezingen en workshops laten de steden Hasselt en Genk hun studenten proeven van het ondernemerschap. Rik Dehollogne, Schepen van Lokale Economie in Hasselt, gelooft dat dit project op lange termijn een boost betekent voor de Limburgse economie.

50

UIT DE GEMEENTEN

HALEN

WELLEN

CADEAUBONNENACTIE VERHOOGT VERKOOP BIJ LOKALE HANDELAARS

Tijdens de tweede coronagolf wilde Wellen de lokale economie een duwtje in de rug geven. In samenspraak met de Wellense Middenstand besloot de gemeente een cadeaubonnenactie op poten te zetten in december. Bij aankoop van een cadeaubon verhoogde de gemeente het bedrag met 20%. Een bon van € 100 werd zo € 120 waard.

Dankzij de actie werd er in december maar liefst € 60.000 aan geschenkencheques verkocht. Dit zorgde voor een return naar de lokale ondernemers van € 72.000.

BUURTNETWERK HALENSBROEK MOET INBRAKEN VERMIJDEN

De WhatsApp-groep Buurtnetwerk Halensbroek laat bedrijfsleiders voortaan toe om elkaar vlot op de hoogte te houden van veiligheidsissues in de buurt. Vooral ’s avonds en in het weekend trekt het bedrijventerrein weleens mensen met slechte bedoelingen aan.

Het idee ontstond tijdens een digitale bijeenkomst van de stad Halen en ondernemersclub H2O over inbraakpreventie.

LANAKEN

GEEN TERRASBELASTING MEER VOOR HORECA

Jarenlang betaalden horeca-uitbaters in Lanaken tot € 12,50 per m² belasting voor hun terras. Tijdens een recente gemeenteraad besloot men deze belasting definitief af te schaffen. Volgens Astrid Puts, Schepen van Lokale Economie, ontvangt de gemeente door deze maatregel € 11.000 minder inkomsten, een verlies dat Lanaken graag over heeft om zijn horeca te ondersteunen, naast de bestaande premies.

Colofon Bedrijvig Limburg is het magazine van Voka – KvK Limburg vzw.

‘Huis van de Limburgse Ondernemer’ Gouverneur Roppesingel 51, BE-3500 HASSELT Tel. +32 11 56 02 00, Fax +32 11 56 02 09, info.kvklimburg@voka.be www.voka.be/limburg www.facebook.com/vokalimburg, @VOKA_Limburg BE 0407.589.842 | RPR: Antwerpen, afdeling Hasselt V.U.: Karin Van De Velde voorzitter Voka – KvK Limburg Redactie: Delphine Peeters (delphine.peeters@voka.be), Valerie Vanherle (valerie.vanherle@voka.be) Eindredactie: Sofie Bockaert (sofie.bockaert@voka.be) Redactiecoördinatie: Jeroen Verbeeck (jeroen.verbeeck@voka.be), Sarah Meynen (sarah.meynen@voka.be), Bladcoördinatie: Kristien Put (kristien.put@voka.be), Jeroen Verbeeck (jeroen.verbeeck@voka.be) Publiciteit: Kristien Put +32 11 56 02 63 Fotografie: Kristof Thijs, Medialife Vormgeving: Hands Mediarouting, www.hands.be

NEW RANGE ROVER EVOQUE PLUG-IN HYBRID

DE STILLE VERLEIDER

FLEET & BUSINESS VANAF € 429/MAAND* De Range Rover Evoque Plug-In Hybrid toont dat u niet hoeft te kiezen tussen stijl en efficiëntie. Dit is een modern stijlicoon met vooruitstrevende Plug-in Hybridetechnologie die u een elektrisch rijbereik tot 55 km biedt. Daarmee kunt u geruisloos, comfortabel en zuinig elke stad in.

En het mooiste van al: hij is 99 % fiscaal aftrekbaar, met een VAA vanaf slechts € 69 per maand.** Vanaf € 57.400.

RANGE ROVER EVOQUE PLUG-IN HYBRID Belangrijkste standaarduitrusting – 8-traps automatische versnellingsbak – All Wheel Drive – Pivi Pro Connected incl. navigatie – 12-voudig elektrisch verstelbare voorzetels – Zetelbekleding in generfd leder – 18” lichtmetalen velgen – Parkeersensoren voor en achter met 3D Surround Camera

landrover.be

2,0 L/100 KM – CO2: 44 G/KM (WLTP).

Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. Milieu-informatie (KB 19/03/04): landrover.be. Geef voorrang aan veiligheid.

Afgebeeld model uitgerust met opties en accessoires. * Financiële Renting met aankoopoptie van 25% op een duurtijd van 60 maanden op Range Rover Evoque P300E S. Catalogusprijs van de wagen € 47.438,02 (BTW Excl.), voorschot van € 11.859,50 (BTW Excl.), Fleet korting inbegrepen. Aanbod geldig van 01/01/2021 tot 28/02/2021, enkel bestemd voor professionele doeleinden. Onder voorbehoud van aanvaarding van uw dossier door Land Rover Financial Services, handelsnaam van FCA Bank, Belgisch filiaal van FCA Bank S.p.A., verhuurder, Jules Cockxstraat 8-10, 1160 Oudergem met als maatschappelijke zetel Corso Agnelli 200, 10135 Torino - Italië. RPR: Brussel. KBO: 0699.630.712. Adverteerder: Jaguar Land Rover Belux S.A., Generaal Lemanstraat 47, 2018 Antwerpen. Gelieve met uw Land Rover dealer contact te nemen om meer te weten. ** Gebaseerd op een aanslagvoet van 53,5%. Maandelijks verschuldigd nettobedrag voor de werknemer genietend van een firmawagen in “vooordelen alle aard” (VAA), houdt geen rekening met eventuele bijkomende opties. Deze gegevens zijn onder voorbehoud van wijziging door de bevoegde autoriteiten en zijn louter informatief.

Uw totaalpartner,

van tuinontwerp tot -onderhoud

TUINARCHITECTUUR TUINAANLEG BEDRIJFSTUINEN ZWEMBADEN

Jouw moment...

Willy Reynders I Tuinarchitectuur I Everselstraat 110 I 3580 Beringen T. +32 11 53 69 52 I info@willyreynders.be I www.willyreynders.be PART OF G RO E N A A N L E G