Oost-Vlaanderen Ondernemers 2022#2

FEBRUARI - 2022

Onder nemers magazine

Tim Van Hulle (l.), Sylva, kweekt bomen

Een maandelijkse uitgave van Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen | Jaargang 23 | nummer 02

Ewout Vansteenkiste (r.), Molecubes, ontwikkelt compacte scanners

Leeuwen van de Export met grote honger EN VERDER: Dossier: van machine learning tot metaverse Ovinto bouwt een Waze voor het spoor De driesprong van Rendapart

Voka bedankt zijn partners

Aan zet De voorzitter opent het debat

Laat ons nu eindelijk doen Ondernemers zouden vooral moeten kunnen bezig zijn met … ondernemen. Dat betekent slimme antwoorden verzinnen op vaak complexe vraagstukken rond producten en diensten, klanten en markten, organisatie en duurzame groei, strategie en partnerships. Kortom, over de geweldige uitdaging blijvend meerwaarde te creëren in een hypercompetitieve en snel veranderende omgeving. Omgaan met concurrenten, vernieuwen en relevant blijven: niet gemakkelijk maar het behoort tot de stiel.

Jammer genoeg gaat onredelijk veel van de aandacht van ondernemers naar externe stoorzenders die onophoudelijk voor onrust en miserie zorgen. Ze ontsnappen aan de controle van de bedrijfsleiding en zijn veelal gelinkt aan het speelveld dat de autoriteiten bepalen: een exploderende loonkost (factuur van 11 miljard euro), een geconstipeerde arbeidsmarkt, op hol slaande energieprijzen, om er maar enkele actuele te noemen.

In plaats van ‘samen te ondernemen en te groeien’ – de voluntaristische Voka-leuze – is het voor het ondernemersgild vandaag eerder een kwestie van ‘samen oplossingen verzinnen’. Oplossingen voor de impact van coronaregels op de continuïteit van de bedrijven. Voor omgevingsfactoren die de concurrentiekracht bedreigen. Voor een gebrek aan voorspelbaarheid van een irritant incrementalistisch overheidsbeleid. Incrementalisme, de aarzelende en onsamen­hangende aanpak kiepert elk bedrijf uit de markt, maar de overheid grossiert er in.

“

Maak het mogelijk dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel een onversneden bedrijfsvriendelijk beleid voeren dat beantwoordt aan de eigen omstandigheden, inzichten en voorkeuren

Een overmaat aan beslommeringen die geen verband houden met het pure ondernemen, maken het ondernemerschap sloom en minder alert. In plaats van de focus te richten op de challenges van een snelle en mondiale gamechanger zoals de digitalisering, vragen ondernemers zich bij ons af hoe ze in de komende twee jaar een dreigende loonstijging van 7% zullen pareren of hoe ze extra belastingen op nacht- en ploegenarbeid zullen opvangen. By the way: zeven op de tien ondernemingen hebben nog geen actieplan om werk te maken van de digitale transformatie. Liggen ze er (nog) niet wakker van? Wellicht niet; dat doen ze vast wel van de vraag of we in dit land straks überhaupt nog kunnen rekenen op een stabiele energiebevoorrading aan competitieve voorwaarden. Net zoals van de steeds uitzichtlozer wordende zoektocht naar talent terwijl een leger van 1,4 miljoen inactieven in België zijn tijd verdoet. Voor wanneer een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid in België?

JEF WITTOUCK Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen

De boodschap aan de zes regeringen en evenveel parlementen in dit land is dus duidelijk: laat ondernemers eindelijk ondernemen, en maak het (liefst morgen al) mogelijk dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel een onver­sneden bedrijfsvriendelijk beleid voeren dat beantwoordt aan de eigen omstandigheden, inzichten en voorkeuren.

Laat ons nu eindelijk doen waar wij écht goed in zijn (en los het op).

1

Mijn beginjaren

16

56

Dossier

Colofon KANTOREN 9000 Gent – Lammerstraat 18 T 09 266 14 40 9300 Aalst – Werf 8 Web www.voka.be/oost-vlaanderen BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Ilse De Smedt, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Kristof Van Hoorebeke, Jens Van Mol. EREVOORZITTERS VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Geert Moerman Lammerstraat 18 – 9000 Gent HOOFDREDACTIE Jan Geers – jan.geers@voka.be EINDREDACTIE Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be WERKTEN MEE Jolyn De Baets, Sam De Kegel, Nathalie Dolmans, Laurens Fagard, Jan Geers, Wim Kempenaers, Ann Vandamme, Dirk Van Thuyne, Jan Van Gyseghem.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT Karakters, Gent, www.karakters.be DRUK Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be PUBLICITEIT Rik Vyncke - rik.vyncke@telenet.be 0477 30 21 32 Marie-Ange Sallemeyn, Ann Vandamme, pub.ov@voka.be, T 09 266 15 71

2

6

Op de cover

50

Het zit in de genen

Baanbrekers

36

Inhoud Actueel

Opinie

6

1

Op de cover Twee Oost-Vlaamse Leeuwen van de Export met mondiale honger

49 De cijferfabriek De Oost-Vlaming en zijn biotoop in cijfers en procenten

60 Thuishaven

Aan zet Laat ons nu eindelijk doen

14 In de lobby Ondernemend Oost-Vlaanderen en zijn verlanglijstje

64 Last post

Telexen

Inspiratie

Vers ledennieuws

4

16 Dossier ICT, softwareoplossingen en digitaliseringsprocessen Digitaal, al 30 jaar het nieuwe normaal Drie aanjagers in de digitale revolutie 1/ Artificiële intelligentie en Machine Learning 2/ Blockchain

Cultuur- en eventsector hoopt op betere tijden

50 Het zit in de genen Familie Krauch van Rendapart zit op een driesprong

56 Mijn beginjaren De beestige start van Just Russel

Ontdek de G-spot van elke schrijver

De havensprokkels

Trends

47 Cultuurkriebels

Deja vu?

Cogétama: van sigarenfabriek tot kinderopvang

36 Baanbrekers Nieuw onderzoek maakt competenties meetbaar en voorspelt of mensen kunnen om- of bijscholen

De maand van Voka 48 Vraag het @Voka Hoe beperk je energieverlies op toestellen?

54 Expert Plato als de reddende engel

62 Binnenkort bij voka Op de agenda bij Voka Oost-Vlaanderen

40 Bamboe Ovinto maakt goederenvervoer via trein efficiënter

3/ Metaverse (AR en VR)

3

Déjà vu?

Bedrijfserfgoed met toekomst

Een waarachtig indianenverhaal Dat Tijl Uylenspiegel in Knesselare zou geboren zijn, is wellicht een sage. Maar in dezelfde Meetjeslandse gemeente werd gedurende bijna honderd jaar wel een écht indianenverhaal geschreven: dat van de Cogétamafabriek.

In 1882 trekt de Gentse sigarenfabrikant Leo Vande Walle in het landelijke Knesselare een houten werkplaats op voor honderd arbeidsters. De fabriek blijkt snel te klein en in 1902 wordt een nieuwe productievestiging gebouwd. In die periode schieten overal in Vlaanderen sigarenfabriekjes uit de grond.

Vande Walle fuseert in 1928 met een andere Gentse producent: Cogétama (Compagnie Générale de Tabacs Manufacturés). Van dan af wordt de productie van sigaren in Knesselare een échte indianenvertelling: Cogétama gebruikt steevast een indiaan als merkbeeld. Indianen zouden de eerste rokers geweest zijn.

Cogétama Knesselare wordt een successtory. Rond de jaren 1930 werken er bijna 400 mensen en nog eens vijftig jaar later is de jaarlijkse sigarenproductie opgelopen tot 100 miljoen stuks. Maar in 1983 sluit eigenaar Tabacofina de fabriekspoorten en blaast Cogétama een laatste rookpluim uit.

De gemeente verwerft de leegstaande fabriek in de Kerkstraat in 1991, renoveert een deel ervan en her­bestemt de ruimte voor seniorenflats en de kinderopvang ‘Hemelrijk’.

Een infoparcours in het Hemelrijkpark laat de wandelaar het sigarenverleden van Knesselare herbeleven.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM – FOTO WIM KEMPENAERS

4

Déjà Vu?

5

Op de cover Vooraan in het nieuws

Leeuwen van de Export met grote honger Ze zijn allebei Oost-Vlaams en brandend ambitieus. Sylva en Molecubes werden in de categorie van kleine ondernemingen samen tot Leeuw van de Export gekroond. Een unicum. De een doet in bomen, de ander in compacte scanners. Twee totaal verschillende werelden, maar hun mondiale honger is even groot.

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO NATHALIE DOLMANS (COVER) & WIM KEMPENAERS (SYLVA)

Geert Caignau, commercieel directeur bij Sylva samen met zaakvoerder Tim Van Hulle.

6

Op de cover

Boomkwekerij Sylva: Leeuw van de Export met grote honger

Wie technologie zaait, zal bomen oogsten

ID Sylva LOCATIE: Waarschoot AANTAL MEDEWERKERS: 37 voltijdequivalenten (België) OMZET (2020): € 8.000.000

25 miljoen planten per jaar kweekt Boomkwekerij Sylva uit Waarschoot. Hiermee vul je 10.000 voetbalvelden per jaar.

Hun 150 jonge boomsoorten vertrekken naar liefst 40 landen.

Een bloeiend gesprek met zaakvoerder Tim Van Hulle en commercieel directeur Geert Caignau over hun mondiale ambitie, onze stroeve arbeidsmarkt en artificiële intelligentie op het veld.

We staan vier meter hoog op een soort draaiend podium waarop honderden jonge boompjes en planten geteld en gesorteerd worden. “Deze carrousel is onze unieke sorteermachine”, zegt Tim Van Hulle fier.

“Ze heeft een verwerkingscapaciteit tot 10.000 planten per uur. Hierdoor is de efficiëntie per persoon toegenomen van 400 à 600 planten per uur naar 1.500 per uur.”

Ze werd samen met machinebouwer SMO uit Eeklo en VLIF Innovatie ontwikkeld. Het is maar één voorbeeld van slimme innovatie bij boomkweker Sylva uit Lievegem, Waarschoot. In samenwerking met ILVO, onderzoeksinstituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek, ontwikkelde de boomkweker vorig jaar ook een rooimachine die met behulp van artificiële intelligentie (AI) en camera’s de planten telt voordat deze gerooid worden.

Daardoor is de rooi­ snelheid sterk

“

De laatste tien jaar werd er meer dan twee miljoen euro geïnvesteerd in ons machinepark en in bedrijfsoptimalisatie TIM VAN HULLE

ZAAKVOERDER VAN SYLVA

EXPORTAANDEEL IN DE OMZET (2020): 80% www.sylva.be

toegenomen en heeft de boomkweker een beter inzicht in zijn voorraad. En volgend seizoen wordt een wied-robot uitgetest, die een plant detecteert en het onkruid errond zal elimineren. “Dit soort innovaties omarmen we met veel plezier”, klinkt het.

A.I. op het veld A.I. op het veld, het is al een tijdje geen science­fiction meer, integendeel. Het zegt ook veel over de weg die de sierteelt- en boomkwekerijsector al jaren is ingeslagen, ook al wordt de sector door niet-ingewijden nog vaak als traditioneel of zelfs oubollig gezien. Ten onrechte. “De laatste tien jaar werd er meer dan twee miljoen euro geïnvesteerd in ons machinepark en in bedrijfsoptimalisatie”, vertelt Tim, telg van de zevende (!) generatie Van Hulles, actief in de boomkweek. De wortels van het bedrijf gaan terug tot de achttiende eeuw toen bet-, betovergrootvader Bernardus Van Hulle de eerste bomen plantte.

In 1972 besliste de grootvader van Tim samen met zijn zonen om Van Hulle-Coppens om te vormen tot Sylva. Andere familieleden voeren vanaf dan hun eigen koers. 2003 was een nieuwe mijlpaal voor 7

“

Op de cover

Als we onze mensen niet meer flexibel kunnen tewerkstellen én correct vergoeden dan stopt het

het bedrijf, toen kwam Sylva in de toen nog piepjonge handen van de huidige zaakvoerders en broers Tim (42) en Bram Van Hulle (44). Onder de jonge Oost-Vlamingen groeide het bedrijf sterk. Het areaal breidde uit van 65 tot 115 hectare, het personeelsbestand groeide en er werd een mondiaal agentennetwerk opgebouwd. “Terwijl de meeste concurrenten afbouwden en herstructureerden, hebben wij geïnvesteerd”, zegt Tim. Lokale agenten in 40 landen In 2020 noteerde het bedrijf een omzet van net geen 8 miljoen euro met 37 FTE’s; 20% wordt gegenereerd via bos en– haagplantsoen voor overheden zoals het Agentschap voor Natuur en Bosbeheer (ANB) en regionale landschappen, via openbare aanbestedingen.

Tachtig procent wordt gerealiseerd door export naar 40 landen, onder andere naar Portugal, Polen, Turkije, Rusland, China en India. Tim: “Begin jaren 70 is de export gestart naar Frankrijk en nadien naar de rest van Europa. Stap voor stap hebben we dan een agentenstructuur uitgebouwd per regio.”

De sterke exportgroei en innovatieve bedrijfs­­­ voering leverde Sylva eind september 2021 de titel Leeuw van de Export op, samen met het eveneens Oost-Vlaamse Molecubes (zie p. 11). De prijs bekroont Vlaamse bedrijven met uitzonderlijke exportresultaten en is een initiatief van exportagentschap Flanders Investment and Trade (FIT).

“Met dank aan onze handelsagenten weten we nu perfect wat er op de lokale markt speelt, zij houden de vinger aan de pols”, vertelt Geert Caignau, sinds 3,5 jaar aan de slag bij Sylva als commercieel directeur.

“Sinds 2003 zijn we bijvoorbeeld sterk actief in Polen met een handelsagent die ondertussen bijna 20 jaar voor ons werkt. Hij woont op het drielandenpunt Duitsland, Tsjechië en Polen en kan zo snel bij een klant staan om zaken in de eigen taal te bespreken. Die 8

klanten zijn voornamelijk collega’s die onze plantjes kopen om ze door te kweken en andere die aanvullend ook een tuin­centrum hebben en onze plantjes verkopen aan eindconsumenten.”

Geert Caignau stuurt het agentennetwerk aan en coördineert mee de internationale beurzen: “Tijdens die jaarlijkse beurzen zie je vaak heel veel klanten persoonlijk en dat is door de covid-pandemie bijna helemaal weggevallen. Anderhalf jaar geleden hebben we gelukkig een digitaal platform gecreëerd, inclusief een ‘lokale’ digitale beursstand, waardoor we nu digitaal verbonden zijn met al onze klanten, van de VS tot Zuid-Korea.”

Het klimaat als vriend en vijand Bij Sylva spelen de maanden van de waarheid zich af van oktober tot maart. “Bijna al onze operationele activiteiten vinden dan plaats: zowel verkopen, aanplanten, rooien, sorteren, de hele keten logistiek beheren…”, zegt Geert Caignau. “Ik kom uit de farma­ ceutische distributie, maar ik trok grote ogen toen ik ontdekte hoe complex het is om een boomkwekerij te runnen. Vandaag is in Europa de vraag heel groot naar plant­ acties en extra bossen, maar we kunnen niet zomaar extra produceren zoals bijvoorbeeld een koekjesbedrijf.

We werken met levend materiaal én we plannen de productie jaren op voorhand.

De boomsoorten hebben een verschillende kiemrust (de fase waarbij het zaad wacht op de juiste omstandigheden om te ontkiemen en te groeien, red.). Voor de zomerlinde moet je twee jaar op voorhand plannen om een productie te hebben van een eerstejaarszaailing, een bosplantje van 30 tot 50 cm hoog. Nu plannen we al voor een productie die binnen 3 à 4 jaar op de markt zal komen. Bovendien moeten we steeds meer rekening houden met extremere temperatuurschommelingen

door de klimaatverandering. Als het, zoals onlangs, 15 C° wordt in de winter, beginnen al planten te groeien terwijl dat nog niet voorzien is. Als je je zaailingen dan niet op tijd afdekt tegen plotse vorst, zijn ze verloren.”

Die ‘wispelturige’ natuur zorgt ervoor dat het niet evident is om de productie constant te houden en een totaalassortiment te kweken, en toch heeft Sylva zo’n 150 boomsoorten in portefeuille. Ze zijn maximaal vier jaar oud (voor coniferen) en drie jaar (voor loofbomen) als ze op de markt komen.

“Alles wat je in een bos vindt, kweken we, van veldesdoorn en tamme kastanjes over zomerlinde tot taxus. Sinds twee jaar hebben we ook een bloeiend assortiment (o.a.

Cornus- en Spiraea-planten, red.) die je in tuincentra vindt en die vooral ingezet worden voor landschapsbeheer. In Rusland zijn er gigantische domeinen die in het communistische tijdperk werden vol geplant met grote, goedkope bomen. Ze willen die nu opsmukken met nieuwe, kleurrijke planten.”

Wispelturige wetten Dit bedrijf heeft de groene tijdsgeest mee. “’(Mega)steden willen steeds meer groen, ze beseffen het belang van een groene long.

We volgen ook een beetje de bouwsector.

Als er grote gebouwen en bedrijfsterreinen worden gezet, wil men die opfleuren met groene buffers. En tuincentra doen vandaag gouden zaken door de covid-crisis. Mensen investeren meer dan ooit in hun eigen tuin met de aanplant van jonge boompjes. Het verheugt ons ook dat 90% van de klanten ons elk jaar opnieuw contacteren, recurrente business dus.”

Op de cover

Sierteelt- en boomkwekerij in België: 915 bedrijven

Deze positieve trend op vlak van herbebossen en vergroening van bestaande en nieuwe steden, verkleint de complexiteit en uitdagingen voor Sylva niet, integendeel. Tim Van Hulle beklemtoont ten eerste meermaals dat het steeds moeilijker wordt om de productie te wapenen tegen volatiele, klimatologische omstandigheden. “We moeten veel meer doen in de kwekerij en alert reageren”, weet hij.

Daarnaast vraagt de steeds strenger wordende regelgeving omtrent duurzaam produceren en gebruik van bepaalde gewasbeschermingsmiddelen, de nodige technische kennis en ervaring om dit te integreren in het globale productieproces op 115 ha, uiteraard met behoud van dezelfde plantkwaliteit.

Ten slotte worden de planten gerooid, gesorteerd en verstuurd in de wintermaanden en

het voorjaar. Gelukkig valt Sylva terug op een inmiddels ervaren team van medewerkers.

“Maar de arbeidswetgeving is niet afgestemd op hoe onze sector werkt, waarbij de loon­ lasten op gepresteerde overuren de rentabiliteit zwaar onder druk zetten.”

De productiewaarde van de sierteelt- en boomkwekerijsector in België bedraagt ongeveer 356 miljoen euro, waarvan 90 procent in Vlaanderen gereali­ seerd wordt. De teelten van 915 bedrijven vinden plaats op 5.413 hectare en bieden werk aan zo’n 1.425 medewerkers.

Bron: AVBS (Algemeen Verbond voor Sierteelt, cijfers 2018)

“Net voor kerst was het vijftien graden – 300.000 beukenplanten stonden 15 cm hoog – tot we hoorden dat het plots zou vriezen op Kerstmis en de planten pijlsnel moesten beschermd worden. Als we op zo’n moment onze mensen niet meer flexibel kunnen tewerkstellen én correct vergoeden dan stopt het.”

Boerenmentaliteit De schaarste aan talent speelt ook deze sector parten. Caignau: “Als men ambitieuze doelstellingen stelt vanuit de overheid – lees: Vlaanderen wil 4.000 ha extra bos aanplanten – dan moet men een kader creëren dat 9

Op de cover

dit voor elkaar kan krijgen. We zien echter alleen maar meer regulering en wispelturige wetgeving. Bovendien vinden we nog nauwelijks Vlamingen die dit harde werk willen doen. Dit is geen non-profit activiteit, hè. Hier heerst een no-nonsense “boerenmentaliteit”, onze mensen weten wat werken is, anders val je hier heel snel door de mand. Omgekeerd, met de juiste attitude word je ook snel opgenomen in de groep.”

Oost-Europese staatsboskwekerijen. Op zich is bijvoorbeeld een beuk vrij generiek te noemen. Klanten kiezen voor ons omwille van de kwaliteit van die boom, maar ook de leverzekerheid, het professioneel sales­ proces, de klantenopvolging… Het gaat niet enkel om die beuk, onrechtstreeks versterken we ook de bedrijfsvoering van onze klanten.

Ondertussen kopen sommige staatsboskwekerijen ook bij ons al planten, dat zegt veel.”

Bij Sylva zijn ze fier op hun personeel, dat voel je. “Een van onze medewerkers spreekt zeven talen, met het ganse team spreken we tien talen. Als je een klant in de eigen taal kan aanspreken, dan creëer je vertrouwen.

Uiteindelijk werken we met een natuurproduct dat evengoed aan een goedkoper tarief kan gekweekt worden in pakweg

Na het interview lopen we nog even door de vele magazijnen. In een daarvan worden de planten vochtig gehouden via een slim vernevelingssysteem. “Onze logistiek en transport moeten perfect geregeld zijn”, zegt Van Hulle nog. “Je kan de kwaliteit van de planten op één nacht volledig verliezen. Bij heel lange afstanden gaan de planten in koelwagens en

Liquiditeiten nodig in uw bedrijf?

-containers met gecontroleerde temperaturen. Ook het fytosanitaire aspect mag je niet onderschatten. Boompjes kunnen ziektes krijgen. Zeker buiten Europa wordt dat een heel belangrijke scheidsrechter. Je moet de juiste certificaten hebben en er zijn verschillende controles tijdens het groeiseizoen en bij de verscheping. We hebben een heel goede samenwerking met het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, red.) en het PCS (Proefcentrum voor Sierteelt, in Destelbergen, red.). We zijn voorstander van die controles, het is een extra kwaliteitskeurmerk. We willen zo duurzaam mogelijk kweken, dus met zo weinig mogelijk chemische bestrijdingsmiddelen. Het PCS adviseert ons voortdurend en zoekt samen met ons naar alternatieven.”

Rendement op uw geld?

Wij kunnen u helpen via Sale & Rent Back operaties Vraag gratis naar uw mogelijkheden hieromtrent.

Discrete afhandeling. No cure, no pay.

Beleg in vastgoed (4% à 8,5% netto huurrendement).

Momenteel 28 investeringsdossiers in aanbieding (op aanvraag).

Volledige discretie.

Bel of mail ons voor een afspraak

09 222 69 69 Guldensporenpark 1A 9820 Merelbeke info@salenko.com www.salenko.com

Bedrijfsvastgoed - M & A marc.peeters@salenko.com

10

Op de cover

De productiefaciliteiten bij ST Engineering/iDirect in Erpe-Mere.

Kleine scanners zorgen wereldwijd voor grote inzichten Molecubes, de Gentse ontwikkelaar en bouwer van compacte scanners voor moleculaire beeldvorming in preklinisch onderzoek, is sant in het buitenland. 96% van hun scanners vertrekt naar universiteiten en labo’s, van de VS tot Japan. Sinds november 2021 maakt het onderdeel uit van Bruker, een Amerikaanse reus met Duitse wortels, maar Molecubes blijft stevig verankerd in Oost-Vlaanderen.

M

olecubes ontwikkelt en bouwt compacte scanners voor moleculaire beeldvorming in preklinisch onderzoek, vooral van proefdieren. Ratten en muizen worden immers nog altijd voor 90% gebruikt als transfer tussen cel en mens.

De toestellen brengen botten, organen, tumoren of de werking van geneesmiddelen in beeld in 3D. Ze kijken vooral naar de dynamiek van processen, zoals de opname van suiker door een tumor maar evengoed de opname van reumamedicijnen in de gewrichten of de toxicologische impact van geneesmiddelen in spe op lever, nieren en milt.

Dr. ir. Ewout Vansteenkiste, één van de zes oprichters: “Onze scanners zijn een stuk

compacter dan die van onze concurrenten zodat ze overal ter wereld op een gewone labotafel kunnen gezet worden met een performantie die beter is dan de oudere, grotere toestellen. Vergelijk het met de evolutie van de computer, die steeds krachtiger én kleiner werd.”

Ook in het corona-onderzoek speelde Molecubes een belangrijke rol; hun scanner werd in sterk beveiligde virologische labo-omgevingen ingezet.

“Het Rega-instituut (KULeuven) van Johan Neyts is één van ’s werelds topcentra in de strijd tegen bacteriële en virale infecties en immunologische stoornissen. Toen zij aan

ID Molecubes LOCATIE: Gent en Boston AANTAL MEDEWERKERS: 22 voltijdequivalenten (België, 2022) OMZET (2020): € 4.969.013 EXPORTAANDEEL IN DE OMZET: 96% www.molecubes.com

het ontwikkelen waren, hebben we op één nacht tijd onze scanner kunnen verplaatsen van het algemene proefdierlabo naar het virologielabo. Op basis van beeldvorming via onze scanner zijn dan snel de eerste publicaties verschenen in Nature rond potentiële vectoren voor nieuwe vaccins. In België stonden we dus een stukje mee aan de wieg van de ontwikkeling van nieuwe vaccins.”

Vlaamse hightech op een zakdoek Molecubes zag in 2015 het licht als spin-off van de Gentse universiteit. Na een zestal jaren van academisch onderzoek en funding was de tijd rijp om de industriële weg in te slaan en hun systeem te commercialiseren. Ewout: “De andere vijf oprichters zijn vijf hardcore 11

Op de cover

De drie ‘cubes’ (scanners) die Molecubes bouwt en verkoopt.

ingenieurs. Onder leiding van prof. Roel van Holen, jarenlang CEO ook, waarmee ik destijds hetzelfde kantoor deelde, is alles gestart. Ikzelf ben wiskundige, mijn taak was om aan business development te doen, het nieuwe bedrijf mee op te richten dus. Dat was een tour de force. Eind 2015 hadden we één prototype van één systeem klaar, maar we hadden nog twee jaar nodig om de twee andere systemen klaar te krijgen en ons allereerste toestel marktklaar te krijgen.”

Ewout beklemtoont hoe uniek het is dat er zoveel expertise in en rond de universiteit aanwezig is in (Oost-)Vlaanderen, denk aan de vele hightech toeleveranciers, van machines tot elektronica, van verpakking tot 3D-printing. “In een straal van 100 km vind je het hier allemaal, ook al moet je ze soms wel gaan zoeken. Bijna alle hardware, software en technologie – samen zo’n 600 verschillende componenten – zijn van Vlaamse bodem.

ST Engineering/iDirect uit Erpe-Mere staat trouwens in voor de productie.”

Ondanks die sterke Vlaamse footprint was de veelbelovende speler voor de uitreiking van de Leeuw van de Export nauwelijks bekend in eigen land. Hun scanners vertrekken dan ook bijna exclusief naar het buitenland. “De eerste scanner werd geïnstalleerd aan de Universiteit van Pennsylvania, via een oud-academisch 12

contact. Als je je eerste scanner in pakweg Aalst zet of in Pennsylvania, dat is een groot verschil. De uitdagingen zijn veel groter, in logistieke termen, in tijdzones, in cultuur­ verschillen, in lean zijn in service.”

Potige internationale ambities Met een referentie als UPenn ging het snel.

Na UPenn volgde de Universiteit van Chicago.

“Pas in 2018 verkochten we onze eerste scanners aan KULeuven, toen stonden er al ruim 20 in de rest van de wereld. We hadden het eerst liever anders gezien omdat het gemakkelijker is om je kinderziektes dichtbij huis aan te pakken, maar zoiets kies je dus niet.”

Vandaag zijn er al Molecubes-scanners aan het werk op alle continenten, uitgezonderd Afrika. Ook bij start-en scale-ups in de farmaen biotechindustrie krijgen de Gentenaars vaste voet aan de grond.

Sinds dit jaar lonkt China en het MiddenOosten. “Je ziet wel dat de Chinese interne markt aanslaat waarbij Chinese instituten gewaardeerd worden om ook lokale hightech te kopen. Daar moeten we zeker rekening mee houden.”

In november 2021 liep nummer 100 van de band. “Doordat we born global zijn, hebben we ons netwerk van partners sneller kunnen

uitbouwen; we hebben nu een tiental trouwe distributeurs, waarvan de meeste ondertussen vergroeid zijn met ons. Als je naar India of China trekt, is de taal, cultuur en manier van zakendoen zo anders dat je wel met lokale partners in zee moet gaan. Die distributeurs zijn stabiele organisaties met eigen installateurs en servicetechnici zodat ze snel kunnen uitrukken als er een panne is bij een van de klanten. We leiden onze partners ook intens op, zodat ze dezelfde boodschap uitdragen als ons. Onze toestellen gaan een decennium of langer mee, dan wil je als klant een partner die altijd voor je klaarstaat.”

Overgenomen maar niet geannexeerd In november 2021 kwam Molecubes in handen van het Amerikaanse Bruker. Dat telt wereldwijd meer dan 6.900 werknemers in ruim 90 vestigingen. Het beursgenoteerde bedrijf verkoopt een waaier aan toestellen voor labo-onderzoek, zowel in de biotech en -farmasector als voor industriële toepassingen en heeft zijn wortels in het Duitse Karlsruhe, waar professor Günther Laukien in 1960 de eerste NMR-spectrometers bouwde.

Riskeert Molecubes niet zijn eigenheid te verliezen nu het deel uitmaakt van zo’n gigant? Ewout: “De visie van Molecubes was altijd om in vivo NMI (nucleaire moleculaire

Op de cover

“

Er is zoveel hightech expertise aanwezig in (Oost)-Vlaanderen DR. IR. EWOUT VANSTEENKISTE, MEDEOPRICHTER VAN MOLECUBES

beeldvormingssystemen) beschikbaar te maken voor elk labo ter wereld, door kleine scanners te ontwikkelen zonder in te boeten aan beeldkwaliteit. Bruker heeft het bereik om de toegang tot laboratoria over de hele wereld te vergroten. We willen nu naar 300 scanners groeien, daarvoor moeten we onze organisatie opschalen. Wij zijn met vijf die de wereldwijde verkoop doen, Bruker heeft vijfentwintig mensen in de verkoop. Als wij elk een aantal van hun verkopers kunnen opleiden, gaan we snel in meer labo’s een voet tussen de deur krijgen. We konden natuurlijk zelf ook extra kapitaal ‘tanken’ en zo extra m/v inzetten, maar we kozen ervoor om samen met Bruker in zee te gaan met een enorm netwerk. Dit is helemaal geen hostile acquisition, we zien het eerder als een consolidatie van een stukje porfolio dat toegevoegd is aan wat zij doen, eerder dan dat Molecubes ‘verdwijnt’ in een groter geheel. Alle activiteiten zullen vanuit Gent gestuurd blijven, van R&D over productie tot sales. Ook onze naam, ons merk en vooral onze customer intimacy blijven intact. Vijftien jaar geleden kocht Bruker ook al Skyscan, een Vlaams bedrijf dat CT-scanners maakt. Ook dat bedrijf is, vijftien jaar later, nog steeds actief vanuit Kontich.

En Bruker kan ook van ons leren”, besluit Ewout fijntjes. “Wij hebben een jong en fris R&D-team dat mee kan nadenken over de scanners van de toekomst.”

Moleculaire beeldvorming in de praktijk in hun Gents kantoor.

13

In de lobby Jouw belangen kamerbreed verdedigd

Het verlanglijstje van ondernemend Oost-Vlaanderen Elk nieuw jaar begint met een goede verlanglijst. Ook in OostVlaanderen hebben de overheden nog heel wat werk op de plank waar ondernemers in 2022 graag vooruitgang in willen zien. Een overzicht van de prioriteiten volgens Voka Oost-Vlaanderen voor de 2e legislatuurhelft van de Vlaamse, federale en lokale besturen.

TEKST JAN GEERS

14

Maak Gent mobiel genoeg om te ondernemen Gent heeft als tweede stad van Vlaanderen en als grootste studentenstad een enorm economisch potentieel. De voorbije jaren werden ook substantiële, broodnodige budgetten toegekend aan de provinciehoofdstad.

De R4 in en rond de haven wordt aangepakt, een nieuwe brug aan Meulestede, concrete plannen om het Dampoortkruispunt te ondertunnelen, de Verapazbrug en zuidelijke havenring, de fietsverbinding naar het technologiepark en meer. Daarenboven is alles afgestemd om de omleidingen en communicatie goed op elkaar af te stemmen, wat de hinder zou moeten beperken. Toch resten er nog een aantal uitdagingen. De zuidrand van Gent speelt op economisch wereldniveau en er is nog heel wat ruimte om nieuwe toppers in het ecosysteem toe te laten. Daarvoor moeten de randfactoren wel aanwezig blijven. Vlotte mobiliteit, realistische parkeermogelijkheden en bedrijfsvriendelijke vergunningstrajecten

In de lobby

Ook daar verliezen we kostbare jaren om tot een goede mobiliteitsoplossing te komen voor de meest zuidelijke stad van de provincie. zijn onmisbaar maar geen zekerheid.

Daar moet ernstig aan gewerkt worden, liefst in overleg. Dat geldt ook voor het Vlaamse deel van North Sea Port, waar we hopen dat de initiatieven voor veilig fietsverkeer een doorstart en versnelling kennen. Er is een verregaande samenwerking nodig tussen alle overheden en overheidsagentschappen om het volle potentieel van de fiets in het woon-werkverkeer te kunnen benutten.

Los (eindelijk) de N-files op Oost-Vlaanderen wordt doorkruist door twee cruciale snelwegen van Europa. Van oost naar west is er de E17 en van noord naar zuid de E40. Logistiek een enorme troef. Het schoentje knelt echter bij de toevoer naar die hoofdassen, vaak gevormd door N-wegen in beheer van Vlaanderen.

Met de N41 en de N42 staan er twee notoire probleemroutes op de kaart, en dat al bijna evenveel jaar als het nummer dat na de N staat. Tussen Dendermonde en Aalst is deze verbinding geamputeerd met alle nefaste gevolgen van dien. Dat betekent veel zwaar verkeer door woonwijken en langs schoolpoorten in Gijzegem en onveilige en drukke situaties op lokale wegen die daar niet op voorzien zijn. Vlaanderen moet het gesprek aangaan met Dendermonde, Lebbeke en Aalst zodat we deze missing link alsnog kunnen realiseren. Iets verderop zijn de plannen voor een veilige en vlotte N42 veel concreter, maar worden ze gegijzeld door milieuverenigingen. Stakeholders moeten gehoord worden en de effecten moeten gemeten en gecompenseerd worden, maar de beroepsprocedures zijn te uitgebreid. Voor Voka moet een halt aan deze blokkeringstechnieken toegeroepen worden zodat deze ontsluiting eindelijk gerealiseerd kan worden. Dat argument telt tot slot ook voor het laatste N-dossier op de lijst, de N60 met de ring rond Ronse.

Degradeer de Vlaamse Ardennen niet tot woonregio Er is iets aan de hand in de Vlaamse Ardennen als we over bedrijfsruimte spreken. Een historisch ondernemende regio met bovendien een hoge jobratio lijkt ervoor te kiezen om een woonregio te worden, waar economische activiteit minder belangrijk lijkt te worden.

Studies geven aan dat er in Oudenaarde nochtans nood is aan bedrijfsruimte, maar toch wil men er nu 21 ha industrie­grond schrappen om er woningen op te plaatsen. In de buurgemeente Kluisbergen verrijst er niets uit de as van de vroegere elektriciteitscentrale in Ruien, ondanks concrete ontwikkelplannen en interesse van bedrijven om er zich te vestigen.

Tussen Zulte en Kruisem ligt een stuk voor bedrijvigheid bestemde gronden die geactiveerd moeten worden via een planproces.

Voldoende industriegrond is een must voor de welvaart in een regio en specifieke industrieterreinen zijn absoluut nodig voor bedrijven die hinder veroorzaken, en die hinder kan je lang niet altijd vermijden. Wij wensen voor dit jaar alvast dat de Provincie Oost-Vlaanderen en lokale besturen dit inzicht delen.

Promoot werk in eigen streek Veel van de dossiers op deze ‘verlanglijst’ gaan over langetermijnperspectieven. Ruimte voor bedrijven en vlotte mobiliteit zijn (over-) morgen niet opgelost, zelfs al wordt de uitvoering ervan vandaag beslist. De grootste uitdaging voor veel bedrijven – en wellicht voor een lange tijd – is nu gemotiveerd en gekwalificeerd personeel vinden. De verschillende recepten die Voka voorstelt, staan uitgebreid in onze media maar voor onze provincie lichten we er nog één specifiek uit. Met het platform ‘jobsin.vlaanderen’

moedigen we gemeentes aan om hun lokale bedrijven te ondersteunen door vacatures bij hun inwoners bekend te maken. Dit initiatief alleen zal de structurele krapte op de arbeidsmarkt niet oplossen, maar werken in eigen streek geeft wel heel wat voordelen voor bedrijven, medewerkers en de maatschappij. 12 gemeentes stapten ondertussen al mee in het initiatief en we hopen dat nog een aantal lokale besturen dit voorbeeld volgen in 2022.

Ondersteun onze economie van morgen Het decembernummer van dit blad had ‘Hup, hup, start- en scale-up’ als covertitel en gaf een aantal insteken die Voka naar voor schuift om ons starters- en groeierslandschap fors te versterken. Via ons manifest ‘het Ministerie van Rimpelloze Zaken’ zullen we ons blijven inzetten om meer ambitieuze starters voort te brengen in onze regio en om snelle groeiers alle kansen te geven om lokaal en internationaal door te breken.

We vragen gerichte aandacht vanuit de verschillende overheden, een toegankelijke aanbestedingscultuur en het inzetten van onze economische diplomatie, flexibele arbeidsmarktregels voor jonge bedrijven en meer mogelijkheden om kapitaal aan te trekken. Alles over deze voorstellen vind je in ons manifest voor Rimpelloze Zaken.

Ontwikkel het Meetjesland en de Leiestreek verder In het Meetjesland en de Leiestreek vragen we om voldoende ruimte voor ondernemingen te ontwikkelen de komende jaren. Er is de activering van 21 ha in Eeklo, de uitgifte van watergebonden terreinen in Aalter en de uitbreiding van het bedrijventerrein in Maldegem.

We vragen aan de bevoegde intercommunale, de provincie en de gemeentes om deze uitstekende initiatieven door te zetten zodat er voldoende aanbod aan kwalitatieve bedrijfsruimte voor handen blijft in de streek.

Waar lig jij wakker van? Hoe kan Voka jou verder ondersteunen en een gunstiger bedrijfsklimaat scheppen?

Neem een kijkje op onze pagina rond belangenbehartiging.

15

Dossier ICT, softwareoplossingen en digitaliseringsprocessen

Digitaal, al 30 jaar het nieuwe normaal In 1991 stond een Belgische wetenschapper mee aan de wieg van het internet én de digitale revolutie. Een terugblik naar wat was en een vooruitblik naar wat (snel) komt.

Ontstaan van het world wide web

E-mail wordt een instrument voor massacommunicatie

Toen Sir Tim Berners-Lee samen met Robert Cailliau (geboren te Tongeren en gestudeerd aan de Universiteit van Gent) op 6 augustus 1991 bij CERN de eerste website lanceerde, had de kleine site met alleen tekst vooral een academisch doel.

Marketeers zagen echter al snel in dat het web toegang verschafte tot een grote hoeveelheid klanten.

Door commerciële spelers als Yahoo!, Hotmail, AOL enz. werd elektronische post vanaf 1994 al snel gemeengoed.

In België was het wachten tot 1995 toen skynet.be (toen Belgacom, vandaag Proximus) en tot 1996 toen pandora.be (Telenet) het levenslicht zagen. Op dit moment worden er naar schatting elk uur 122.500.453.020 e-mails verzonden.

1951 Release van eerste, commerciële computer

1991 Ontstaan van het wereldwijde web

1969

1994 Opkomst e-mail

1995

Komst van ARPANETcomputernetwerk, voorloper van het internet

Het oorspronkelijke www-logo

E-commerce start

De e-commerce-revolutie start

1971 Eerste ‘primitieve’ e-mail wordt verzonden

1984 Eerste mobiele telefoon.

Kostprijs: 4.000 dollar.

1981 Geboorte van de laptop 16

“Wat valt er nu op het internet te kopen?”, was de meest gehoorde reactie toen de e-commercewebsite Netmarket op 11 augustus 1994 haar eerste transactie afhandelde. De keuze was beperkt en het eerste item dat in 1995 op het online veilingplatform eBay werd verkocht (een laserpen) bleek stuk te zijn.

Tegenwoordig breekt e-commerce het ene verkooprecord na het andere. Leveringen gebeuren ook steeds sneller.

De volgende stap: levering door drones?

Dossier

2022

Het succes van de sociale media Na pioniers zoals SixDegrees.com en het Gentse Netlog (op zijn hoogtepunt meer dan 94 miljoen geregistreerde gebruikers in meer dan 20 talen) richtte Mark Zuckerberg in 2004 Facebook op in zijn studentenkamer. De sociale mediarevolutie heeft de manier waarop bedrijven en merken met hun klanten communiceren op een fundamentele manier gewijzigd.

2003 Skype connecteert voor eerst m/v wereldwijd via video

1999 Introductie van Bluetooth-technologie

Artificiële Intelligentie – Machine Learning

2

Blockchain

3

Metaverse [AR en VR]

2004 2015

Facebook ziet het levenslicht, een nieuw tijdperk van sociale media begint

4G overstijgt 3G

2005

2012

Start van YouTube

1998 Google ontwikkelt SEO-markt

1

Google begint met testen van autonome voertuigen

2011 2009 Commerciële introductie van 3D-printers

Bitcoin wordt de eerste, wereldwijd aanvaarde, digitale munt

17

Dossier

3 gangmakers in de digitale revolutie 1

Artificiële intelligentie – machine learning

2

Blockchain

3

Metaverse [ar en vr]

1

Artificiële intelligentie en machine learning

Vastgoedspeler March wendt AI aan om revolutie in sector te ontketenen

R

ecent toonden cijfers van technologisch kenniscentrum Sirris aan dat Gent de stad bij uitstek is op vlak van artificiële intelligentie (AI) in België. Van alle 775 start- en scale-ups actief in AI, telt de Arteveldestad er het meest. Ook wereldwijd kent de technologie een stevige opmars.

Daarmee krijgt de zinspreuk dat data de

18

nieuwe olie is nog meer bijklank. De Gentse scale-up ML6 surft mee op die trend en ondersteunt bedrijven die willen groeien met behulp van machine learning (ML). Het hielp onder meer March in de omschakeling van puur vastgoedbedrijf naar proptechspeler, of hoe de organisatie technologie slim aanwendt in hun businessmodel.

Dossier

Revolutie in open data “Machine learning was lang een soort academisch speeltje”, begint Jan Van Looy, project manager bij ML6. “Het is pas relatief recent dat de meerwaarde duidelijk werd wanneer men bepaalde zaken kon detecteren en voorspellen, iets wat tot dan niet mogelijk was. En dat is net de sterkte van machine learning. Je zal niet langer als mens het probleem proberen te begrijpen om tot conclusies te komen. Daar zorgt de technologie voor met een algoritme dat op vandaag wel miljarden parameters kan bevatten en patronen ontdekt. Denk maar aan Netflix, die aanbevelingen doet op basis van kijkgeschiedenis of wanneer en hoelang je naar een serie of film kijkt.”

Je klant beter begrijpen en ondersteunen op basis van data. Die overtuiging dreef Philippe

Meire van March om AI in te schakelen met ML6 als partner. “De voorbije tien jaar was ik actief in het bedrijfsvastgoed vanuit verschillende hoeken. Ik constateerde dat het reactieve proces waarop transacties tot stand komen, de laatste 200 jaar niet echt veranderd zijn. Het is altijd een aanbieder en een afnemer die rond de tafel zitten waarbij een vastgoedmakelaar het geheel faciliteert.

Eenmaal je accepteert dat de menselijke factor fundamenteel is maar er tegelijk slechts een beperkt aantal transacties per dag mogelijk zijn, begonnen we na te denken hoe we bijhorende tijdrovende taken konden automatiseren.”

“Het speelde gelukkig in ons voordeel dat er sinds het vorige decennium in de vastgoedwereld een enorme golf aan open data op gang is getrokken”, gaat Philippe verder.

“Vijftien jaar geleden moest je bijvoorbeeld voor elk perceel naar een stadsdienst om kaarten te raadplegen terwijl men nu onder meer met zogenaamde Lidar-technologie een digital twin van de wereld kan bouwen waar je alles op kan zien, van bushokjes tot hoe het landschap er enkele eeuwen voordien uitzag. Het zijn zulke elementen die er ons gaandeweg toe aangezet hebben om de shift te maken.”

Streepje voor Het eerste vertrekpunt voor Philippe en zijn team was om vraag en aanbod slimmer op elkaar te laten aansluiten. “Momenteel is de vastgoedwereld nog heel reactief. Een leegstaand pand afficheer je met een bordje ‘te koop’ en je wacht tot er iemand passeert en contact opneemt. Het alternatief is dat je zelf begint te bellen in het wilde weg, maar

19

Dossier

de kans op succes is meestal erg laag. Een ervaren makelaar gaat een stapje verder en maakt een profiel op van welke bedrijven in aanmerking zouden komen. En het is precies dat proces dat we hebben geautomatiseerd.

Het algoritme maakt een voorspelling van welk bedrijf de beste match zou zijn.”

“De ware kracht zit in het correct samen­ brengen van kwalitatieve databronnen”, aldus Inez Van Laer, tech lead bij March. “Pas dan kan je conclusies trekken die steek houden want garbage in is garbage out. Vandaag stemmen we data uit acht verschillende bronnen op elkaar af. Binnenkort starten we met een apart team dat zich fulltime zal toeleggen om het model te blijven verbeteren en ook eigen data zal verzamelen en gebruiken.”

“Iedere dag wordt het model een stukje beter en de vruchten werpen zich duidelijk af. Vorig jaar steeg onze omzet tot boven 1 miljoen euro en daar heeft AI een groot aandeel in. Bovendien is het voor ons een strategische meerwaarde ten opzichte van andere vastgoedspelers. De technologie heeft een rechtstreekse link met ons businessmodel en dat maakt ons een uit de kluiten gewassen proptechbedrijf dat links en rechts toch over de tongen gaat in onze sector”, vertelt Philippe.

JAN VAN LOOY, ML6

20

Nieuwe wegen inslaan Is de kentering bij bedrijven richting AI nu dan helemaal ingezet? “Er kan nog veel geautomatiseerd worden, maar dat proces verloopt mondjesmaat. Traditioneel komen productiebedrijven aankloppen bij ML6 omdat je daar soms perfect één op één kan berekenen welke verbeteringen nog mogelijk zijn”, geeft Jan mee. “Maar tegenwoordig willen heel uiteenlopende sectoren AI inschakelen, tot zelfs de creatieve branche. Je zou denken dat dit een typisch voorbeeld is van een sector waarin het niet kan, maar je kan de technologie ook gebruiken om logo’s mee te ontwerpen bijvoorbeeld.”

“Het blijft wel zo dat in de dienstensector mensen per definitie centraal staan. Maar het gaat over hoe je ze efficiënter kan maken met behulp van kunstmatige intelligentie. Dan wordt het voor mij pas echt interessant”, vult Philippe aan. “De grens bepalen tussen wat een menselijk brein moet kunnen en waar je AI laat overnemen, is een belangrijke keuze.

En vooral ook of de AI een impact heeft op jouw corebusiness. Grotere bedrijven gaan vaker randprocessen automatiseren. Maar kmo’s zijn soms wendbaarder en kunnen innoveren in het hart van hun onderneming waar de echte winst te halen is. Op die manier kan je concurrentie echt op snelheid pakken. En daar is nog veel laaghangend fruit te plukken”, zegt Jan fijntjes.

In de nabije toekomst wil March blijven inzetten op de technologie. “Op termijn willen we een marktkennisplatform worden dat draait op eigen en open data. Ook wij moeten durven nadenken over onze rol als makelaar én over waar de meerwaarde zit.

De afgelopen twee jaar regende het berichten over de nakende dood van het fysieke kantoor. Niemand kan voorspellen of er wat van aan is, maar je erop voorbereiden is het minste wat je kan doen. Wie weet voeren we binnen een aantal jaar dit gesprek in een virtuele vergaderzaal met elk onze eigen bril op. Die omgevingen moeten ook gebouwd, verhuurd en betaald worden. En daar kunnen wij dan weer een rol in spelen.”

“Verder kan je voorspellingen beginnen maken over het gebruik van een ruimte.

Zo voel je ook een shift aankomen in de retail- en kantorensector, waar het aanbod aan kantoren of winkels te groot is voor de huidige vraag. Maar er is dan wel weer te weinig ruimte in Vlaanderen in het algemeen.

Dan kan je met accurate AI-modellen snel inspelen op juist ruimtegebruik en markt­ optimalisaties uitvoeren, naast de voorschriften en regulering die van kracht zijn op dat moment uiteraard. Er zijn veel perspectieven en we mogen ons in de handen wrijven dat de absolute AI-top in Europa ons ondersteunt en zich maar op een luttele twee kilometer hiervandaan bevindt.”

PHILIPPE MEIRE, MARCH

INEZ VAN LAER, MARCH

Dossier

2

Blockchain

Blockchain, de gestage groei van het gedecentraliseerde model

I

n essentie is blockchain een systeem dat je toelaat gegevens gedecentraliseerd te bewaren. Net zoals je die gegevens zou kunnen bewaren in een database bijvoorbeeld. Wat de blockchaintechnologie anders én uniek maakt, is dat de gegevens die in een welbepaalde blockchain – een keten van data zeg maar – worden opgeslagen achteraf niet meer gewijzigd kunnen worden.

Blockchain is geen commercieel product of een softwarepakket dat je als bedrijf ergens kan aankopen. Het is een werkwijze, een op software gebaseerde techniek om transacties tussen vele partijen die elkaar niet nood­ zakelijk vertrouwen of kennen toch in goede banen te leiden.

De blockchain-technologie kwam wereldwijd pas echt in de schijnwerpers toen de bitcoin enkele jaren geleden plots razend populair werd. De virtuele munt ontpopte zich tot een betaalmiddel waarbij de tussenkomst van een financiële instelling volledig overbodig werd gemaakt. Daarbij staat in een soort centraal boekhoudsysteem beschreven wie hoeveel bitcoins in bezit heeft en welke transacties van wie naar wie worden verstuurd.

Alle deelnemers aan het bitcoin-netwerk hebben permanent toegang tot al die gegevens en moeten ook alle transacties goedkeuren. Hierdoor wordt de bank, als centrale coördinator en toezichthoudende partij van een financieel systeem, dus buitenspel gezet.

Dat blockchain uitgerekend in de schoot

van de financiële sector is ontstaan, is geen toeval. Die sector regelt de transacties en het betalingsverkeer tussen heel veel verschillende actoren, en maakt daarvoor al sinds jaar en dag gebruik van een centraal georganiseerd systeem. Banken fungeren in deze als de enige houder van de waarheid: zij weten en bepalen hoeveel geld er precies op je rekening staat.

Wie de wereld van de cryptomunten heel goed kent, is Nicolas Van Hoorde. In 2017 richtte hij de Gentse start-up Delta op, co-investeerders waren onder meer Lorenz Bogaert en Toon Coppens, die eerder aan de wieg stonden van socialenetwerksite Netlog en vastgoedsite Realo. Via de Delta-app, oorspronkelijk een platform om de koers van cryptomunten te volgen, kunnen beleggers en investeerders een overzicht krijgen van al hun investeringen (aandelen, cryptomunten, fondsen en binnenkort ook vastgoed).”

In 2019 werd Delta overgenomen door eToro, een beleggersplatform met ondertussen zo’n 20 miljoen gebruikers. eToro is een interna­tionaal fintechbedrijf uit Tel Aviv. Het biedt een platform aan waarmee gebruikers niet alleen kunnen investeren in aandelen, grondstoffen en cryptomunten, maar ook gemakkelijk beleggersstrategieën met elkaar kunnen uitwisselen en zelfs investeerders met een sterke track record kunnen ‘kopiëren’. Een sociaal handelsplatform, zeg maar.

In 2018 richtte eToro ook een dochterbedrijf rond blockchain op: eToroX dat nu eTorox Labs heet, een bedrijf waar heel veel blockchainexpertise zit. Nicolas is nog steeds CEO van Delta. “Wij zijn de ‘Instagram van eToro”,

lacht hij. “Naar de toekomst toe gaan eToroX Labs en Delta samenwerken rond NFT’s (een non-fungible token, een niet-verwisselbaar of uniek token, is een digitaal certificaat om te bewijzen dat iets jouw eigendom is, red.).”

De voorbije jaren maakte blockchain al een opmars in onder meer de retail, de logistiek en in een breed gamma aan juridische toepassingen.

Blockchain is bijzonder breed inzetbaar, omdat het systeem zich uitstekend leent tot het transparant maken en automatiseren van de meest uiteenlopende productieketens, logistieke processen en financiële transacties.

Alle betrokken spelers leveren daarbij een eigen informatieketen aan die ze in een blockchain plaatsen, waardoor zowel de exacte herkomst van een product als de voortgang van een bepaald proces voor alle betrokken partijen continu overzichtelijk blijft.

Toch tempert Nicolas Van Hoorde de verwachtingen. “We moeten oppassen dat de slinger niet te snel en te veel doorslaat.

In web 2.0 was alles extreem gecentraliseerd met de Facebooks en Googles van deze wereld, nu evolueren we naar een web 3.0 waar alles zo veel mogelijk gedecentraliseerd moet worden, maar op zo’n manier dat er te veel frictie ontstaat voor de gemiddelde man op de straat, die weinig kaas heeft gegeten van de technologische wereld. Kunnen we verwachten dat een mainstream publiek op een gebruiksvriendelijke manier kan instaan om bepaalde technologieën zelf te gaan leveragen? Meta heeft nu wel beslist om NFT’s te gaan verhandelen op Facebook.

21

Dossier

Je ziet dus dat die gedecentraliseerde wereld binnen die gecentraliseerde wereld stilaan een plaats krijgt.”

Om succesvol de overstap te maken naar een blockchain-model moeten burgers maar evengoed bedrijven dus ook hun rol in zo’n gedecentraliseerd systeem gaan herdenken, los van het puur technologische aspect.

“Filosofisch gezien is blockchain supermooi – want transparant en heel democratisch – maar stel dat elke wet een referendum zou worden, dat zou ook lang niet iedereen willen”, zegt Nicolas fijntjes.

Hoe democratisch mag het worden, is bijna de vraag. We leven immers nog altijd in een economie die heel centralistisch georiënteerd is, met vele partijen die blind vertrouwen op één tussenpartij of regulator. Gaande van de banken over de douane en online giganten tot… de notaris.

Blockchainmodellen kunnen bepaalde sectoren wel op zijn kop zetten, dat staat vast. Nicolas: “De notariële wereld zou ik bijvoorbeeld graag veel meer gedecentraliseerd zien. Er zou dan meer transparantie komen en we zouden veel ‘overhead’ kunnen elimineren. Maar de grote vraag is of de sector dit wil. Het veilig registreren en verifiëren van data zonder te frauderen is waar blockchain voor staat. Dit is dus bijna een no-brainer, als alle neuzen in dezelfde richting staan.

Ik beweer niet dat daardoor de notaris overbodig wordt – zijn rol als expert en adviseur heeft

Bronnen: ‘12 digitale technologieën die de wereld kunnen veranderen’, Filip Michiels, Lannoo Campus, delta.app

22

zeker nog toegevoegde waarde – maar je zou wel een zeer archaïsche sector kunnen moderniseren, transparanter en vooral sneller maken. In de toekomst zou je, als iedereen vertrouwd is met het verhandelen van digitale cryptovaluta, zelfs erfenisrechten 100% geverifieerd en eerlijk kunnen verdelen onder de erfgenamen. Maar dan moet ook de fiscus meewillen.”

Wat kan blockchain opleveren voor een kmo?

Die vraag is niet simpel te beantwoorden.

Je kan voldoende kleinere bedrijven samenbrengen in zo’n nieuw blockchain-netwerk, maar het is niet vanzelfsprekend dat een kmo daarmee zelf aan de slag gaat. Je ziet wel steeds meer gespecialiseerde bedrijven die SaaS-gewijs (Software as a Service) een bepaalde blockchain-toepassing bouwen en die als afgewerkt product aan de markt aanbieden.

Zoals het nog jonge Playtreks dat blockchaintechnologie ontwikkelde voor de muziekindustrie. Artiesten kunnen op een SaaS-platform hun creaties auteursrechtelijk beschermen en verhandelen als NFT. Nicolas:

“Het mooie van blockchain bij deze toepassingen is dat je puur door de technologie zelf meer overhoudt als kunstenaar of muzikant.

Stel dat jouw muziek of kunstwerk door een tweede, derde, vierde en vijfde partij wordt doorverkocht, zal er automatisch ook steeds een bedrag naar de originele auteur gaan.”

Blockchain zal zich zeker doorzetten, de vraag is aan welke snelheid. “Toen het internet opkwam, las je ook artikels dat het gedoemd was om te sterven, of toen de eerste sociale netwerken opkwamen, was er veel tegenstand. Nu kan je ze niet meer wegdenken”, besluit Nicolas fijntjes, die in een vorig leven nog voor de socialenetwerksite Netlog werkte.

Dossier

Jan Desmet, Ingenium

3

Dieter Vanhooren, In The Pocket

Metaverse [ar en vr]

AR-app van In The Pocket en Ingenium maakt technieken achter vals plafond magisch zichtbaar

I

n Vlaanderen werd ‘knaldrang’ dan wel het Woord van het Jaar, wereldwijd ging ‘metaverse’ misschien wel met die eer lopen. Eind oktober herdoopte Mark Zuckerberg moederbedrijf Facebook tot Meta en recent nog nam Microsoft computerspel­ ontwikkelaar Activision Blizzard over voor een slordige 70 miljoen dollar. Het is de twee techreuzen, naast Apple en Google menens in de wedloop naar de metaverse.

De term bestaat al langer dan vandaag.

Metaverse is een verzamelwoord voor alle toepassingen die gericht zijn op het samenbrengen van de echte en virtuele wereld, waarin mensen kunnen communiceren, ontspannen en werken. Denk maar aan

alle acroniemen zoals VR (Virtual Reality), MR (Mixed Reality), XR (Extended Reality) en AR (Augmented Reality). Thuis als geen ander in deze domeinen is de Gentse digital product studio In The Pocket. Naast Machine Learning, Mobile, Web of Cloud, heeft het bedrijf ook AR-experts in huis die een virtueel laagje op de werkelijkheid kunnen schilderen. Op vraag van studie- en adviesbureau Ingenium dokterden ze een oplossing uit voor voedingsbedrijf Vandemoortele om hun gebouwen slim te beheren tijdens exploitatie.

Gezichtsveld “Om de best mogelijke digitale producten te maken volgen we bij In The Pocket alle technologische trends op de voet op. Je zou

ervan versteld staan hoe lang AR eigenlijk al bestaat”, begint Dieter Vanhooren, product manager bij In The Pocket. “Een gelijkaardig verhaal zien we bij de opkomst van andere digitale tools of toestellen. Het is pas als mensen er voor zichzelf het nut van inzien, dat het mainstream wordt. Volgens de Gartner Hype Cycle kan je stellen dat VR over een piek heen is en nu op een plateau zit. Dat is wel nog niet het geval bij het technologiebroertje AR, waar de hype misschien over is maar nog meer groeipotentieel heeft om tot het dagelijkse leven te behoren.”

“Momenteel is het nadeel dat je bij AR-toepas­ singen die op tablet of smartphone draaien geen gedetailleerde weergaves hebt door 23

Dossier

een beperkte schermresolutie. Het alternatief is dan om een bril te gebruiken maar dan moet je je afvragen hoe je het gezichtsveld indeelt en dus hoeveel digitale elementen je instelt. Van zodra de eerste knopen daar in worden doorgehakt, is zoals elk jaar reikhalzend uitkijken naar Apple die met een AR-bril op de markt zou komen. Hoe dan ook breken er boeiende tijden aan. Wie weet lopen we binnenkort allemaal rond met een bril en is het net zoals de smartphone een toestel dat we niet meer kunnen wegdenken in onze samenleving.”

In afwachting daarvan laten bedrijven de AR-trends niet links liggen. “De voorbije drie jaar krijgen we veel vragen van bedrijven over het efficiënt inzetten van AR”, zegt Dieter. “Vaak wordt er eerst gekeken naar toepassingen om verkoop te stimuleren.

Zo hebben we voor SMEG een AR-applicatie gebouwd om te kijken of een koelkast in 24

jouw keuken past. Voor BMW maakten we een applicatie die toont hoe je auto er aan de binnenkant zou uitzien. Lingerie passen van het Oost-Vlaamse Van de Velde kan dankzij de technologie zonder de ongemakken van een pashokje.”

Achter de wand Naast de ludieke AR-filters op Instagram die al een poosje vertrouwd zijn in ons leven, zet ook de bouwsector de eerste stappen naar de virtuele wereld. Vanuit een oproep van een VLAIO-gesubsidieerd project ging Ingenium aan de slag met een vraag van Vandemoortele. “Als ontwerpbureau waren wij betrokken bij de nieuwbouw van hun state-of-the-art kantoorgebouw in Gent waar zij het afgelopen jaar hun intrek namen”, vertelt COO Jan Desmet.

“Naast hun gloednieuw hoofdkantoor hebben zij nog andere gebouwen in eigen

beheer. Ze zochten een eenvoudige manier om technische mankementen in kaart te brengen en op te lossen. In The Pocket en IT-dienstverlener Savaco wilden mee hun schouders zetten onder het project en samen ontwikkelden we de applicatie BIMVisible. Daarbij maken we gebruik van AR om installaties die verstopt zitten achter een vals plafond toch zichtbaar te maken.

Op die manier hoef je geen volledige wanden of plafonds op te breken om een probleem te verhelpen maar kan je net gericht te werk gaan.”

De applicatie kan verder informatie ophalen van sensoren die gelinkt zijn aan de installaties. “We hebben nu alles kunnen koppelen aan elkaar zodat een klassiek gebouwbeheersysteem niet meer op zichzelf moet bestaan.

Bovendien heb je geen technische achtergrond nodig en dat is voor facility managers toch wel een enorme stap voorwaarts.”

Dossier

Kosten-baten Nu het VLAIO-traject is afgelopen en er een proof of concept is, kijkt Jan de toekomst hoopgevend tegemoet. “Overal waar we de applicatie tonen, is men positief. Dat is voor de bouwsector die traditioneel toch nog wat conservatief is, op zijn minst opvallend. Nu zullen we geleidelijk aan onderzoeken of er een markt voor is en wat de economische meerwaarde is. Organisaties zoals hogescholen of ziekenhuizen die veel infrastructuur in beheer hebben, zijn hier enorm mee gebaat.”

“Ingenium maakt ook deel uit van een Europees netwerk (First Q Network) en ook daar hebben we BIMVisible al eens voorgesteld. Met onze Duitse partner voeren we nu gesprekken over hoe we de applicatie nog kunnen verbeteren. In de toekomst kunnen we met behulp van de AR-toepassing bijvoorbeeld anomalieën ontdekken tussen een aannemer zijn ontwerp en de uitvoering. Want dat kan je niet altijd even goed zien op een plan.”

“De randvoorwaarde is natuurlijk wel dat je een BIM-model hebt, een virtuele 3D-weergave van jouw gebouw. Ook dat is een evolutie die razendsnel gaat in de bouw. Waar tien jaar geleden nog maar de eerste voorlopers op het toneel verschenen, wordt BIM nu al standaard gevraagd bij openbare aanbestedingen. Zolang aan die modaliteit wordt voldaan, is het een weekje programmeerwerk om een AR-laagje over jouw BIM-model te gieten.”

Afspraak is afspraak Jan en Dieter zien naast het gebruiksgemak nog een extra pluspunt dat wel eens zwaar

zou kunnen doorwegen. “In de bouwsector nam een conflict al eens sneller de bovenhand dan dat er werd samengewerkt. Het gebeurde wel vaker dat een aannemer zocht naar een aantal fouten in een ontwerp om daarna te kunnen doorrekenen. Maar de laatste jaren is er een shift op til, onder meer met de ‘Design-and-Build’-procedure waarbij alle partijen bij het begin van een project met de neuzen in dezelfde richting zitten. Ook de applicatie zou duidelijkheid kunnen scheppen over wat er nog niet is opgeleverd en zo mee voor die omslag kunnen zorgen.”

Ben je op zoek naar manieren om meer te innoveren?

Wil je digitalisering in al de domeinen van jouw bedrijf inbedden? Ontdek ‘Innoveren met Voka’.

Uw duurzame en betrouwbare B2B & B2GOV ICT solution partner!

Uw vaste partner die meedenkt voor, tijdens én na uw project! websites, webshops, koppeling van uw website/ webshop met uw bestaande software

94% T E VREDEN KLANT EN

www.IT1.be Dendermonde • Gentbrugge • Grimbergen • Berchem

www.WEBRAND.be een

divisie

25

Aanwerven, opleiden of bijscholen Zet elke stap op vdab.be/werkgevers

Meegedeeld

Hefbomen voor een hogere werkzaamheidsgraad De komende jaren wil de Vlaamse Regering minstens 120.000 Vlamingen extra aan een job helpen.

Het ultieme doel is het behalen van een werkzaamheidsgraad van 80 procent. “Enkel op die manier kunnen we onze sociale zekerheid betaalbaar houden”, benadrukt Freddy Van Malderen, directeur VDAB Oost-Vlaanderen. VDAB zet heel wat tools in om dat doel te bereiken, hierbij horen natuurlijk ook digitale toepassingen.

“Opleiden is het nieuwe rekruteren”

“De arbeidsmarkt in Vlaanderen is vandaag oververhit. Het aantal werkzoekenden is de laatste 15 jaar nooit zo laag geweest terwijl we aan de andere kant een explosie aan vacatures zien. Om die allemaal in te vullen, zullen we heel creatief moeten zijn”, beseft Freddy Van Malderen.

Ondanks de spanning op de arbeidsmarkt is maar liefst 28 procent van de beroepsactieve bevolking in Vlaanderen niet aan de slag. “Dat cijfer ligt veel hoger dan in onze buurlanden. Ik vergelijk de situatie graag met een ijsberg. De werkzoekenden met een werkloosheidsuitkering vormen het topje, maar onder de waterspiegel zit er een grote groep van mensen die niet participeert aan de betaalde economische motor van de arbeidsmarkt. We zullen ook die mensen moeten overtuigen om voor een job te kiezen als we de werkzaamheidsgraad naar 80% willen krijgen”, zegt Freddy Van Malderen.

De maatschappij is daarnaast ook heel divers, maar daar ziet VDAB absoluut geen weerspiegeling van in het menselijk kapitaal van heel wat bedrijven. “In de loop van 2022 lanceren we onze nieuwe dienstverlening aan werkgevers. We zullen daarin de allergrootste prioriteit geven aan ondersteuning op het vlak van inclusief personeelsbeleid.”

(DIGITAAL) OPLEIDEN IS HET NIEUWE REKRUTEREN

Het is niet evident om de grote groep van mensen op beroepsactieve leeftijd te activeren en richting de eerste stap naar de arbeidsmarkt te steunen.

“Vaak is er een grote competentiekloof waardoor er geen directe match is met de bestaande vacatures. Opleiden is dan ook het nieuwe rekruteren”, aldus Freddy Van Malderen. “Als VDAB gaan we de modernste middelen zoals artificiële intelligentie inzetten om het profiel van de werkzoekende te screenen en het ideale opleidingstraject voor te stellen.” Hierbij zet VDAB ook zijn online opleidingen ook in zegt Van Malderen: “We hebben meer

dan 500 online opleidingen ter beschikking. Iedereen die hun competenties wil versterken, kan er gratis beroep op doen.” In 2020 – het jaar met lockdowns en verstrengingen – registreerde VDAB 214.744 gestarte online opleidingen.

Vorig jaar lag dat aantal op 179.897 gestarte opleidingen.

De topman van VDAB Oost-Vlaanderen ziet ook een belangrijke rol weggelegd voor de werkgevers. Door het openstellen van hun werkvloer voor bijvoorbeeld stages en andere vormen van werkplekleren kunnen zij heel wat mensen laten instromen en wordt de drempel naar tewerkstelling kleiner. “We geloven bovendien ook in het schoorsteeneffect om de spanning op onze arbeidsmarkt aan te pakken. Als werkgevers hun werknemers met eerder beperkte competenties bijscholen, dan kunnen die hogerop geraken in de bedrijfshiërarchie. Op die manier komen er plaatsen vrij in de jobs op instapniveau en die zijn net iets makkelijker om in te vullen.”

VDAB breidt zijn digitale werkgeversdienstverlening ook heel sterk uit om nog sneller, doelgerichter én efficiënter te matchen op vacatures.

SAMENWERKING LOKALE BESTUREN

Een laatste hefboom waarin VDAB volop investeert is een versterkte samenwerking met de lokale besturen. Momenteel is de organisatie bezig met een Ronde van Oost-Vlaanderen. “We gebruiken de hefboom van het lokale niveau als hefboom om de arbeidsmarkt en alle flankerende elementen zoals lokale (sociale) economie, mobiliteit, onderwijs, welzijn, kinderopvang,… op één kruispunt samen te brengen. We sluiten samenwerkingsovereenkomsten af met alle steden en gemeenten. Daarnaast maken we een duidelijk actieplan met indicatoren die ons in staat stellen de vooruitgang van de lokale arbeidsmarkt goed te monitoren. We starten met een nulmeting. Uiteindelijk koesteren we drie centrale ambities: meer mensen aan de slag, een sterke werkgeversdienstverlening en levenslang leren”, besluit Freddy Van Malderen.

27

Meegedeeld

“Corona is de perfecte marketingmanager” De wereldwijde coronapandemie en de daarbij horende verplichting tot telewerk heeft het belang aangetoond van optimale en veilige toegang tot data op afstand. Met meer dan 20 jaar ervaring op de teller is softwarebedrijf Diasbytes uit Maarkedal gespecialiseerd in het aanbieden van een ruime waaier aan oplossingen voor onder andere dossierbeheer, digitaal archief en automatische documentverwerking.

“Corona was tegelijk een vloek en een zegen”, zegt Roy Van den Heede, oprichter en CEO van Diasbytes.

“Voor een groeibedrijf is het niet evident om in deze omstandigheden nieuwe mensen te integreren. Bij gebrek aan fysiek contact met de klanten verliep ook de verkoop aanvankelijk stroever. Aan de andere kant was corona natuurlijk de perfecte marketingmanager voor Diasbytes. Vroeger moesten we onze klanten nog overtuigen van het belang van datamanagement. Dat is nu niet meer nodig.”

velen is dat nog altijd een tijdrovend proces: afdrukken, handtekening plaatsen, inscannen en terugsturen.

Met ons digitaal tekenplatform is het mogelijk om op een snelle en eenvoudige manier allerlei documenten ter ondertekening aan te bieden.

Deze digitale handtekening is 100% rechtsgeldig.”

OPLOSSING OP MAAT

De persoonlijke aanpak is het absolute stokpaardje bij Diasbytes.

“Vooraleer we aan de slag gaan, voeren we uitgebreide gesprekken met de klant om zijn business beter te leren kennen. Dat is de beste Door het verplichte telewerk kwamen manier om zijn exacte noden te heel wat bedrijven de jongste tijd begrijpen. We doen nooit mee aan voor een grote uitdaging te staan. de ‘Feature War’ waarbij de klanten Vanuit hun huiskamer moesten soms bedolven worden onder een de werknemers op een gemakkelijke lawine van apps en tools die ze en veilige manier toegang hebben uiteindelijk niet nodig blijken te tot de bedrijfsdata. Wie niet op tijd “Door contacten, documenten en dossiers met elkaar te verbinden, te hebben. Een oplossing op maat, investeerde in de juiste databeheer-­ automatiseren, te visualiseren en te optimaliseren, kunnen we onze klanten daar staan we voor”, zegt Roy Van oplossingen kwam in de problemen. de ideale oplossing bieden voor tal van administratieve uitdagingen.” den Heede, die heel trots is op zijn CONTACTEN, DOCUMENTEN team. “Onze specialisten kunnen EN DOSSIERS alle uitdagingen aan. Om het vlotte Het domein waarin Diasbytes actief is, situeert zich op het kruispunt van verloop van elk traject te verzekeren, krijgt elke klant een eigen consulcontacten, documenten en dossiers. “Door die elementen met elkaar te tant toegewezen.” verbinden, te automatiseren, te visualiseren en te optimaliseren, kunnen we onze klanten de ideale oplossing bieden voor tal van administratieve Het klantenbestand van Diasbytes is heel heterogeen en bestaat uit zowel uitdagingen”, aldus Roy Van den Heede. grote als kleine organisaties uit diverse sectoren (automobielindustrie, banken, machinebouw, lokale besturen enzovoort). Het team bestaat uit De gebruiksvriendelijke software heeft toepassingen in digitaal archief negen vaste medewerkers en dat wordt aangevuld met enkele freelancers. (opbouwen, structureren en beveiligen), dossierbeheer, relatiemanagement, “We zijn continu op zoek naar talent, maar dat wordt steeds schaarser. automatische verwerking (zoals documentherkenning en factuurverwerking), Onze typische bedrijfscultuur is alvast een grote troef bij de rekrutering en digitale mailrooms, rapportering en BI-tools. de retentie”, geeft Roy Van den Heede nog mee.

Roy Van den Heede verbaast er zich steeds weer over hoe weinig mensen al vertrouwd zijn met de digitale ondertekening van documenten. “Voor 28

Meegedeeld

Uw oud computermateriaal is geld waard De afvalberg verkleinen en afgeschreven IT-materiaal een tweede leven geven. Dat is samengevat de missie van ICT-Remarketing uit Herzele. “Bedrijven en organisaties kunnen bij ons terecht voor de veilige en duurzame verwerking van hun afgeschreven computermateriaal en smartphones.

Bovendien geven we er nog een mooie prijs voor”, zegt oprichter en CEO Nico Van Vreckem.

“De klant ontvangt een gedetailleerd rapport en een certificaat dat bewijst dat alle data op een veilige en onherroepelijke manier vernietigd zijn.”

De technologie evolueert razendsnel waardoor bedrijven en organisaties regelmatig hun afgeschreven hardware moeten vervangen. ICT-Remarketing biedt een mooie prijs voor gebruikte hardware zoals computers, laptops, schermen, servers, smartphones en printers. “De waarde van het oude computermateriaal hangt af van factoren zoals de leeftijd, de specificaties, de staat van de toestellen en het volume”, zegt Nico die meer dan 10 jaar ervaring in de sector heeft.

wagens. Voor de data­ vernietiging maken we gebruik van gecertificeerde software die inter­ nationaal goed­gekeurd is door o.a. NATO, TÜV & Stellar. Ongeacht het type data-drager verwijderen we alle bedrijfsinformatie van de toestellen.

We doen deze datavernietiging ook op locatie. Op het einde van het proces ontvangt de klant een gedetailleerd rapport en een certificaat dat bewijst dat alle data op een veilige en onherroepelijke manier vernietigd zijn.”

“We zijn continu op zoek naar afgeschreven toestellen, al vanaf een 20-tal maken we een vrijblijvende offerte op. Vandaag verwerken we in ons atelier jaarlijks meer dan 20.000 toestellen, maar we beschikken over nog heel wat extra capaciteit. Waardebepaling, transport, ontmanteling, datavernietiging, refurbishen en recycleren: alles gebeurt onder één dak.”

CIRCULAIRE ECONOMIE

VEILIGHEID IS ABSOLUTE PRIORITEIT

Data is het nieuwe goud. Bedrijven en organisaties springen hier dan ook heel behoedzaam mee om. Hun ultieme nachtmerrie bestaat erin dat bijvoorbeeld de vertrouwelijke informatie op de harde schijven van afgeschreven IT-materiaal in handen zou vallen van mensen met slechte bedoelingen. ICT-Remarketing, een 100% Belgische speler, biedt zijn klanten een totaaloplossing op maat aan voor een veilige en duurzame verwerking van afgedankt computermateriaal.

“Veiligheid is onze absolute prioriteit”, benadrukt Nico. “Het begint al bij het ophalen van de toestellen want dat doen we met anonieme

Eens alle opgeslagen data vernietigd zijn, gaat ICT-Remarketing proberen om zoveel mogelijk toestellen een tweede leven te geven.

“We reinigen alle systemen en onderdelen, testen ze op functionaliteit en herstellen waar mogelijk”, legt Nico Van Vreckem uit. “In de markt is er alvast heel veel vraag naar deze refurbished toestellen. Klanten zijn onder andere scholen, lokale besturen, kmo’s en particulieren.”

Soms is het materiaal te zwaar beschadigd om opnieuw gebruikt te worden. Deze restfractie gaat naar een gespecialiseerde partner die de toestellen volgens de regels van de kunst ontmantelt en recycleert.

Op die manier profileert ICT-Remarketing zich als een belangrijke schakel in de circulaire economie.

info@ict-remarketing.com www.ict-remarketing.com 29

Meegedeeld

Wapen je nu tegen cybercriminaliteit Op korte tijd is cybercriminaliteit uitgegroeid tot één van de topprioriteiten van bedrijfsleiders.

Een verrassing is dat niet want een dergelijke aanval kan niet alleen voor hoge kosten, maar ook voor aanzienlijke reputatieschade zorgen. “Bedrijven die goed voorbereid zijn, lopen alvast minder kans om het slachtoffer te worden van een aanval”, weet Michel Nys, oprichter en Managing Director van SWITCHPOINT NV, de Drongense specialist in cybersecurtiy.

ERVAREN ADVISEURS, TOONAANGEVENDE PARTNERS

In de media verschijnen er steeds steeds vaker verhalen over cyberaanvallen op grote bedrijven. Maar tegenover elke aanval die de krantenkoppen haalt, staan er ook tientallen aanvallen bij kleinere organisaties. Naast de financiële schade – die snel kan oplopen tot enkele honderdduizenden euro’s – lopen de getroffen bedrijven ook vaak reputatieschade op want klanten en leveranciers kunnen het vertrouwen verliezen.

FLEXIBILITEIT EN VEERKRACHT

“Een sterk uitgebouwde cybersecurity beschermt niet alleen

Opgericht in 2006 kende Switchpoint zeker de jongste jaren een razendsnelle groei, in drie jaar tijd verdubbelde de omzet tot 7 miljoen euro. Het klantenbestand bestaat vooral uit middelgrote ondernemingen vanaf 300 werknemers tot grote bedrijven met meer dan 10.000 werknemers. Ze komen uit alle economische sectoren: gezondheidszorg, industrie, voeding, chemie, banken en verzekeringen, enzovoort.

“Een aanval helemaal uitsluiten, is helaas tegen een aanval, maar werkt ook kostenverlagend.” niet mogelijk, maar uit studies blijkt dat Het succes van Switchpoint heeft volgens bedrijven die goed voorbereid zijn minder Michel Nys meerdere verklaringen. “In de kans lopen om het slachtoffer te worden van eerste plaats kunnen de klanten rekenen een cyberaanval. Ze betalen minder vaak losgeld en ze herstellen veel op ons team van vertrouwde adviseurs met uitgebreide ervaring en sneller”, zegt Michel Nys van Switchpoint, een volledig onafhankelijke knowhow uit de cyberbeveiligingswereld. Daarnaast werken we samen Belgische systeemintegrator die organisaties helpt om zowel hun IT- als met een selectie van toonaangevende technologieleveranciers zoals Cato OT-omgeving te beveiligen.

Networks, Fortinet, Rapid7, SentinelOne enzovoort.”

Michel Nys legt de aanpak van Switchpoint graag uit aan de hand van een metafoor uit de bokswereld. “Een goede bokser verstaat de kunst om inkomende slagen te blokken of te pareren (wendbaarheid). De beste boksers beschikken echter over een extra kwaliteit. Krijgen ze onverwacht een zware slag, dan kunnen ze die incasseren waarna ze snel weer recht springen (veerkracht). Het gaat dus om wendbaarheid én veerkracht”, benadrukt hij.

De meerwaarde van een sterk uitgebouwde cybersecurity komt overigens niet alleen naar boven bij een incident. “Cybersecurity kan ook op verschillende manieren de productiviteit van werknemers verhogen. Denk maar aan de dirty mailbox versus de clean mailbox. Werknemers die continu overspoeld worden door allerlei spam zijn sneller afgeleid en minder productief dan diezelfde werknemers die beschermd worden door een goede email security-oplossing.”

30

De voorbije jaren heeft Switchpoint al heel wat bedrijven bijgestaan die plots te maken kregen met een cyberincident. Om snel te kunnen inspelen op noodgevallen, investeerde het bedrijf in de uitbouw van het Rapid Response Team dat 24/7 een breed scala aan beveiligingsincidenten kan neutraliseren. Ongeacht het tijdstip is het multidisciplinaire team binnen het uur paraat om de dreiging af te wenden. Enkele mooie namen op het palmares van Switchpoint zijn Picanol, VIB, AML en Mitsubishi Chemical Advanced Materials.

Meegedeeld

“We willen uitgroeien tot een globale speler” Dankzij een nieuw businessmodel heeft FLOWSPARKS, het vroegere U&I Learning, opnieuw de wind in de zeilen. Tot voor enkele jaren ontwikkelde het Gentse softwarebedrijf digitale opleidingen op maat. Nu biedt Flowsparks een uniek platform aan dat klanten toelaat om zelf hun digitale opleidingen te maken.

Cédric Herregodts en Christophe Jacobs kijken met vertrouwen de toekomst van FLOWSPARKS tegemoet.

2021 was een bijzonder jaar vol veranderingen voor Flowsparks.

Niet alleen kreeg het beursgenoteerde bedrijf een nieuwe naam en verhuisde het 30-koppige team in Gent naar een nieuwe locatie in de Ghelamco Arena. Ook de ambities werden fors bijgesteld. “Uit een doorlichting van 2020 bleek dat we nog niet klaar waren om de activiteiten op te schalen. Vorig jaar hebben we de organisatie grondig aangepakt en nu blikken we met vertrouwen de toekomst tegemoet. Lange tijd bleef onze focus beperkt tot de Benelux, maar voortaan willen we uitgroeien tot een globale speler”, klinkt Chief Commercial Officer, Cédric Herregodts, ambitieus.

DISRUPTIEF PRODUCT

Ook op het vlak van activiteiten is het bedrijf in amper enkele jaren tijd onherkenbaar veranderd. U&I Learning vervelde van een conjunctuurgevoelig dienstenbedrijf tot Flowsparks, een technologiebedrijf met een software-as-a-servicemodel. “Aanvankelijk ontwikkelden we digitale opleidingen op maat van de klant. Bij elke update van de module kwamen de klanten opnieuw bij ons aankloppen. Zelf konden ze de aanpassingen niet uitvoeren omdat ze daarvoor niet over de nodige skills beschikten.

Dat inspireerde ons om een flexibel leerplatform te ontwikkelen”, zegt Cédric Herregodts. “Flowsparks – Flow staat voor Flexibel leren in een online wereld – laat de klanten toe om zelf digitale leermodules te creëren, te onderhouden en te beheren. Onze voorgeprogrammeerde templates bevatten didactische, grafische en technische aspecten voor het bouwen van een onlinetraining.”

hebben meerdere merken, gebruiken intern tientallen talen enzovoort.

Hoe complexer, hoe liever we het hebben”, aldus Christophe Jacobs, Chief Customer Success Officer bij Flowsparks.

INTERNATIONALE ERKENNING

Het klantenbestand bestaat intussen uit zowat 1.600 organisaties met alles samen al meer dan 2 miljoen deelnemers. Bij de lancering in 2017 kozen Chemiereus BASF en bank- en verzekeringsgroep Belfius als eerste voor het innovatieve FLOWSPARKS. Het bedrijf is ondertussen actief in de meest uiteenlopende sectoren. “Ook ICT-dienstenleverancier Atos koos voor ons. Het bedrijf telt meer dan 100.000 werknemers die heel wat verplichte opleidingen moeten volgen. Met behulp van onze tool bouwden ze adaptieve leertrajecten die zo de gemiddelde doorlooptijd van de verplichte opleidingen verminderde van 50 naar 30 minuten. Het eind­ resultaat is een forse kostenbesparing voor het bedrijf en – minstens even belangrijk – heel wat tevreden werknemers.”

De voorbije jaren kon Flowsparks telkens indrukwekkende groeicijfers neerzetten. Dat resulteerde in een mooie koersstijging van het aandeel dat op de Brusselse Vrije Markt een beursnotering heeft. Eind vorig jaar kreeg het bedrijf ook nog erkenning uit onverwachte hoek. Het sleepte voor de neus van enkele internationale kleppers de felbegeerde Brandon Hall Group gouden award in de categorie ‘Best Advance in Content Authoring Technology’ in de wacht.

Flowsparks maakt het verschil met de concurrentie dankzij enkele troeven zoals gebruiksvriendelijkheid en didactische ondersteuning die de flexibiliteit nog versterkt. “De situatie is bij elke klant anders. Sommige bedrijven 31

ONDERNEMERS & CO

De Langhe Advocaten

Nut en grenzen van een exoneratiebeding

Voor u als onderneming staat de service aan de klant centraal. Weliswaar is een 100% optimale service niet steeds evident, en kan de klant u aansprakelijk stellen indien u uw verplichtingen niet (volledig) nakomt. Om uw aansprakelijkheid tot een redelijk niveau te beperken (en soms zelfs uit te sluiten), kan u een exoneratiebeding, ook bevrijdingsbeding genoemd, opnemen in uw contracten. Daarbij gelden echter wettelijke grenzen, waarvan wij er enkele belichten.

Algemeen verbintenissenrecht Naast specifieke regels waarvan partijen niet kunnen afwijken (bijv. de tienjarige aansprakelijkheid van de aannemer voor ernstige bouwgebreken), bevat het algemeen verbintenissenrecht twee algemene grenzen.

U kunt zich niet exonereren voor aansprakelijkheid wegens uw eigen opzettelijke fout. Een dergelijke fout mag immers niet lonen. Dit verbod van aansprakelijkheidsbeperking geldt niet voor andere soorten fouten, bijv. uw eigen niet-opzettelijke (lichte of zware) fout, of de (zelfs opzettelijke) fout van een andere persoon die u hebt ingeschakeld om uw contract te helpen uitvoeren. Let wel: hieronder volgt nog een tweede grens en een geplande hervorming van de wet.

Ten tweede mag u de essentie van het contract niet uithollen. Het uitgangspunt blijft immers dat een contract bindende kracht heeft en u dus niet te drastisch afbreuk mag doen aan de voornaamste zaken die u de tegenpartij belooft.

Zo bijv. kan een verkoper van bederfbare goederen niet zijn aansprakelijkheid uitsluiten voor eender welke laattijdige levering.

Tot slot, zal in de (nabije) toekomst het wetsvoorstel inzake Boek 5 “Verbintenissen” van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, wet worden. In de huidige versie van het voorstel worden de genoemde algemene grenzen (geen bevrijding 32

inzake eigen opzettelijke fout en het contract niet uithollen) nog verstrengd: ook bij een opzettelijke fout van een hulppersoon die u inschakelde voor de uitvoering van uw contract, zal een exoneratiebeding niet meer toegelaten zijn.

Consumentenrecht Bij contracten met een consument, d.i. een persoon die het contract sluit voor (overwegend) privégebruik, voorziet het consumentenrecht in bijkomende grenzen ter bescherming van de consument. Het Wetboek van Economisch Recht bevat daartoe in Boek VI een “zwarte lijst” van onrechtmatige bedingen. Zo kan een onderneming zich ten opzichte van een consument niet ontslaan van haar aansprakelijkheid voor “grove schuld” (lees: zware fout) van haarzelf, haar aangestelden of haar lasthebbers.

In een B2C-contract kunt u uw aansprakelijkheid voor zware of opzettelijke fouten (van uzelf, uw werknemers of uw vertegenwoordigers) dus niet uitsluiten, maar wel voor lichte fouten. Of er sprake is van zware, dan wel lichte fouten, hangt af van de concrete context. Vergelijk bijvoorbeeld de laattijdige levering van trouwkledij of van een zetel.

Naast dergelijke specifieke verboden bedingen, geldt er ook een algemeen verbod: geen enkel exoneratiebeding mag ten nadele van de consument een “kennelijk onevenwicht” scheppen tussen de rechten en plichten van partijen. Deze algemene formulering laat toe om elke aansprakelijkheidsbeperking te toetsen. De invulling van dit “kennelijk onevenwicht” hangt opnieuw af van de concrete omstandigheden. Elementen die een rol spelen, zijn o.m. de deskundigheid van de onderneming, de (on)duidelijkheid van het beding en de samenhang met andere bedingen uit het contract.

Ondernemingsrecht Ook voor B2B-contracten bevat Boek VI van het Wetboek van Economisch Recht gelijkaardige

begrenzingen, via een algemene toetsingsnorm en via lijsten van “zwarte” (steeds verboden) en “grijze” (vermoeden van onrechtmatige) bedingen. Zo wordt een exoneratiebeding o.m. vermoed onrechtmatig te zijn, indien het de onderneming ontslaat van aansprakelijkheid voor zware fout van haarzelf of haar aangestelde.

De algemene toetsingsnorm verbiedt ook B2B een “kennelijk onevenwicht” tussen de rechten en plichten van partijen. Van belang zijn o.m. de gebruiken, de duidelijkheid van het beding en de algemene economie van de overeenkomst.

Besluit Een exoneratiebeding is bijzonder nuttig, maar moet zorgvuldig zijn opgesteld met respect voor de wettelijke grenzen. Anders riskeert u dat het beding nietig wordt verklaard, en u onverkort aansprakelijk bent.

Matthias Meirlaen en Bruno Thoen De Langhe Advocaten

tax - M&A - governance finance - commercial Henri Lebbestraat 109 B-8790 Waregem +32 (0) 56 62 50 00 3Square Village - Rijvisschestraat 124 B-9052 Gent +32 (0) 9 277 04 54 Koningsstraat 71 B-1000 Brussel +32 (0) 2 880 35 35 contact@de-langhe.be www.de-langhe.be

ONDERNEMERS & CO

Titeca Pro Accountants & Experts

Administratieve vereenvoudiging voor aannemers: btw-attest 6% nu op factuur Sinds begin 2022 is er een nieuwe regeling voor het btw-attest voor 6% op verbouwingen.

Deze ingreep zal de administratieve rompslomp voor de aannemer sterk verminderen en legt de verantwoordelijkheid voor de correcte toepassing bij de opdrachtgever.

Renovatie en herstellingswerken kunnen onder bepaalde voorwaarden aan het verlaagd btw-tarief van 6% worden uitgevoerd in plaats van aan het standaardtarief van 21%. Voorheen diende de aannemer daarvoor een btw-attest uit te reiken aan de bouwheer dat aantoont dat alle voorwaarden in de praktijk zijn voldaan. Om deze administratie te vereenvoudigen, is voornoemd attest vervangen door een uitgebreide verklaring op de factuur zelf.

Renovatie- en herstellingswerken aan woningen ouder dan 10 jaar kunnen genieten van het verlaagd btw-tarief van 6%. Om van dit verlaagd btw-tarief te genieten, dienen een aantal voorwaarden voldaan te zijn. Zo dient de woning ouder te zijn dan 10 jaar en moet de woning hoofdzakelijk als privéwoning worden gebruikt.

Om aan te tonen dat deze voorwaarden in de praktijk ook gerealiseerd zijn, diende de eindklant/opdrachtgever een attest te ondertekenen dat alle voorwaarden voor het verlaagd btw-tarief voldaan waren. Maar voor de aannemers bracht

dit heel wat administratieve rompslomp met zich mee: attesten werden niet verzonden of gingen verloren. Om deze administratie te vereenvoudigen, wordt voornoemd attest vervangen door een uitgebreide verklaring op de factuur zelf.

Die verklaring moet als volgt luiden: “Btw-tarief: Bij gebrek aan schriftelijke betwisting binnen een termijn van één maand vanaf de ontvangst van de factuur, wordt de klant geacht te erkennen dat (1) de werken worden verricht aan een woning waarvan de eerste ingebruikneming heeft plaatsgevonden in een kalenderjaar dat ten minste 10 jaar voorafgaat aan de datum van de eerste factuur m.b.t. die werken, (2) de woning, na uitvoering van die werken, uitsluitend of hoofdzakelijk als privéwoning wordt gebruikt en (3) de werken worden verstrekt en gefactureerd aan een eindverbruiker.

Wanneer minstens één van die voorwaarden niet is voldaan, zal het normale btw-tarief van 21% van toepassing zijn en is de afnemer ten aanzien van die voorwaarden aansprakelijk voor de betaling van de verschuldigde belasting, interesten en geldboeten.” De termijn van één maand moet de opdrachtgever dus de mogelijkheid geven om de opgestelde factuur te betwisten en mee te delen dat niet aan de

toepassingsvoorwaarden voor het verlaagd btw-tarief is voldaan. Betwist de opdrachtgever de factuur, dan dient de aannemer een gecorrigeerde factuur op te maken aan 21% btw.

De nieuwe regeling legt de verantwoordelijkheid voor de correcte toepassing van het verlaagd btw-tarief dus volledig bij de opdrachtgever.

Deze opdrachtgever zal dus mee opdraaien voor de bijbetaling van de btw (m.n. 15%) en eventuele geldboeten en interesten indien blijkt dat de toepassingsvoorwaarden alsnog niet voldaan zijn. Deze nieuwe regeling mag door de aannemer reeds worden toegepast vanaf 1 januari 2022, verplicht wordt het pas vanaf 1 juli 2022.

Tot en met eind juni 2022 kan men aldus nog steeds werken met het gekende attest.

Annelies Moyaert, Fiscaal Adviseur

Ondergaan of ondernemen? www.titeca.be

33

Meegedeeld

Hoe digitaal matuur bent u?

Het streven naar operationele efficiëntie vormt vaak de aanleiding tot digitalisering. Heel wat manuele processen leiden immers tot inefficiëntie, een hoge foutmarge en een gebrek aan duidelijke opvolging en rapportering. De digitale quick scan van Deloitte, i.s.m. Voka, helpt u verder op weg.

Er wordt vandaag de dag nog steeds veel tijd verloren bij het verzamelen en verwerken van data. In een toekomstgerichte organisatie verloopt dit proces zo geautomatiseerd mogelijk, zodat er maximaal ruimte vrijkomt voor analyse.

HOE PAKKEN WE DE EERSTE STAPPEN IN DIGITALISERING AAN?

Een digitaliseringsproject start met het bepalen van uw ambities. Digitaliseren om te digitaliseren kan niet de bedoeling zijn. U bepaalt als bedrijf welk budget u hiervoor wil of kan vrijmaken. Daarnaast definieert u ook welke onderdelen van uw bedrijf door technologie ondersteund moeten worden en welke gebruikers er aan de slag zullen gaan met de (nieuwe) digitale technologie. Wees hierbij niet blind voor wat anderen op de markt doen.

Het levert u sowieso een concurrentieel voordeel op als u intern en/of extern op een vlotte en digitale manier werkt.

Na het bepalen van uw ambities gaat u op zoek naar uw grootste pijnpunten. Welke bedrijfsprocessen verlopen er vandaag heel moeizaam, eisen veel manuele handelingen en (mogelijke) fouten? Dit zijn de processen waarvoor u het best start met het analyseren van mogelijke technologische ondersteuningen om zo hun performantie te verbeteren.

Naast het versterken van de interne processen door gebruik te maken van specifieke applicaties, neemt u idealiter ook de interactie met uw klanten en/of leveranciers onder de loep.

Kunnen klanten vandaag reeds op een digitale manier bestellingen plaatsen? Dit hoeft niet

De digitale quick scan (IN SAMENWERKING MET VOKA EN GEFINANCIERD DOOR VLAIO) Om kmo’s in Vlaanderen verder te helpen met hun uitdagingen in digitalisering, heeft Deloitte Private in samenwerking met Voka een digitale quick scan ontwikkeld. Deze laat u toe om aan de hand van concrete vragen de digitale maturiteitsgraad van uw onderneming te benchmarken op het vlak van digitale strategie, interne processen, digitale (externe) interactie met klanten en leveranciers en digitale infrastructuur.

Voor maakbedrijven wordt bovendien ook de digitale ondersteuning in de productie geanalyseerd. Het gegenereerde scorerapport wordt nadien verder met u besproken met als doel u op weg te helpen bij het opzetten van uw digitaliseringstraject. Dankzij de financiële ondersteuning van het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen is dit gesprek gratis.

34

noodzakelijk via een geavanceerde website te zijn. Zelfs een vaste e-mail template kan al zorgen voor een betere datakwaliteit van de verkooporders.

Binnen het digitaliseringsproces is het ook belangrijk om na te denken over uw technologische keuzes. We stellen vast dat heel wat kmo’s ervoor kiezen om over te stappen naar cloud toepassingen, zoals een MS Azure omgeving, Office 365, etc. Een cloud omgeving kan u als kmo ontzorgen. Afhankelijk van het type licentie, zijn er garanties naar beschikbaarheid van uw data, back-up, alsook een doorgedreven cyberbeveiliging. Dit laatste aspect is zeker in de huidige telewerkomgeving belangrijk om voldoende onder controle te hebben.

Bruno Peelaers, bpeelaers@deloitte.com

Telex

Aalst haalt 2,4 miljoen euro subsidies binnen voor creatieve maakindustrie Onlangs besliste de Vlaamse Regering dat in het kader van de oproep 2021 ‘Veerkrachtige steden na Corona’ Aalst 2,4 miljoen euro subsidies toegekend krijgt voor het project Walstroom.

Walstroom maakt deel uit van de site Tragel-Zuid, een deelproject binnen het project ‘De Kaaien’ en wil een (re)creatief en innovatief makersdistrict worden, bestaande uit loodsen met een totale oppervlakte van 5.000 m², waar creatief ondernemen en experimenteren tijdelijk een plaats krijgt. De stad kan hiermee betaalbare ruimte en testplatforms aan (jonge) creatievelingen en makers koppelen.

Schepen van Economie en Jeugd Katrien Beulens (onafhankelijk): “Met dit extra geld zullen we voluit kunnen inzetten op infrastructuur en begeleiding van (jong) ondernemerschap, alsook maakindustrie met creatief karakter.” wal-stroom.be

v.l.n.r.: schepen Caroline Verdoodt (stad Aalst – N-VA), Peter Pernet (medewerker Entrakt) en schepen Katrien Beulens (stad Aalst – onafhankelijk)

Harry Christiaens, CEO van Ardena

Gentse Ardena cruciale schakel in productie Novavax-vaccin Ardena, een contractontwikkelings- en productie­ organisatie (CDMO) voor de farmasector, kondigde aan dat het zijn capaciteit voor zuivering en fractionering van GMP-productie op zijn locatie in Södertälje, Zweden, zal uitbreiden. De uitbreiding zal voldoen aan de vraag die van Novavax wordt verwacht voor de productie van onder meer het COVID-19-vaccin van het bedrijf. Simpel gezegd mag Ardena een belangrijk onderdeel van het coronavaccin van Novavax voor de Europese markt produceren.

Al vijftien jaar werkt Ardena samen met Novavax aan de ontwikkeling van het fractioneringsproces voor hun gepatenteerde Matrix-M™-adjuvans, een belangrijk onderdeel van het vaccin. Nuvaxovid, het vijfde vaccin dat in Europa is goedgekeurd – maar elke lidstaat moet ook afzonderlijk toestemming geven – is een op recombinant eiwit gebaseerd vaccin dat samen met Matrix-M-adjuvans is samengesteld om een ​​immuunrespons te versterken. Het uitbreidingsplan omvat extra zogenoemde chromatografie, tangentiële stroomfiltratie en lyofilisatiemogelijkheden.

Harry Christiaens, CEO van Ardena: “Deze aankondiging zal ons vermogen om Novavax te helpen meer vaccins te leveren, aanzienlijk vergroten. Het maakt me trots dat ons bedrijf deel uitmaakt van de voortdurende innovatie en meerdere partnerschappen die wereldwijd bestaan om COVID-19 aan te pakken.” ardena.com

35

Baanbrekers Innoverende initiatieven van de Oost-Vlaamse ondernemer

Nieuw onderzoek maakt competenties meetbaar en voorspelt of mensen kunnen om- of bijscholen Het volledige spectrum van cognitie herbekijken met een wetenschappelijk model, dat is het onderzoek waar Tanika Kenens tijdens het laatste PhD Innovatiecafé de jury mee overtuigde en de hoofdprijs in de wacht sleepte. “Abstracte en cognitieve redeneertesten zijn nuttige instrumenten als ze juist gebruikt worden, maar ons model meet meer dan er nu bestaat, kijkt naar context en zoekt verbanden.”

TEKST LAURENS FAGARD - FOTO WIM KEMPENAERS

Tanika Kenens, winnaar derde editie PhD Innovatiecafé.

36

Baanbrekers

H

et PhD Innovatiecafé is een initiatief van UGent en Voka dat de academische wereld en het Vlaamse ondernemersveld dichter bijeen wil brengen. Na een grondige voorselectie stellen een tiental doctorandi uit brede onderzoeksdomeinen hun doctoraat voor aan onder­nemers en focussen daarbij op de innovatieve aspecten. Tanika Kenens gooide hoge ogen met AlterEdu, een ingenieus cognitief model waarin competenties in kleine meetbare stukjes of bouwstenen worden opgemeten en die ervoor zorgen dat je gemakkelijker kan voorspellen of mensen om- en bijgeschoold kunnen worden. Het onderzoek werd beloond met de winnende pitch.

Skills gap Aan de bekroning gingen jaren onderzoek vooraf. “Tijdens mijn studies taal- en letterkunde was ik enorm geïntrigeerd door hoe het komt dat sommige jongeren met eenzelfde vorm van dyslexie meerdere talen op hoog niveau kunnen beheersen, terwijl dat bij anderen moeilijker is”, vertelt Tanika.

“Toen ik mijn doctoraat wilde focussen op dat onderwerp, sloeg de bankencrisis toe.

Ik begon werk te zoeken en na een mindere ervaring startte ik met Hello Languages, mijn eigen bedrijf in taalopleidingen.”

Al vrij snel herkent Tanika dezelfde cognitieve uitdagingen. “Opnieuw merkte ik dat de leercurve van sommige studenten afvlakte, hoewel ze gemotiveerd waren en moeite bleven doen. Aan de hand van uitgebreid vooronderzoek en een literatuurstudie maakte ik zelf een model op. Zo belandde ik in 2017 bij de faculteit psychologie en pedagogische wetenschappen van de UGent waar prof. dr. Martin Valcke me de kans bood om het verder uit te werken. Later kwam daar nog Tilburg University bij, die

vooral geboeid was door de impact van de culturele en sociolinguïstische achtergrond.

Zo werd het een samenwerking tussen twee onderzoeksinstellingen.”

“Na mijn eigen onderzoek in de drie jaar ervoor, startte ik de eerste statistische onderzoeken met ongeveer 400 mensen. Twee jaar nadien deed ik extra statistische proeven en een bevraging in het werkveld. Daaruit bleek dat de skills gap de grootste uitdaging is om economische groei te waarborgen. De literatuur en document research bevestigen dit en voegen eraan toe dat het tekort aan werkkrachten alleen maar nijpender wordt met de jaren. Mensen bij- of omscholen komt dus hoog op het prioriteitenlijstje te staan, want hoe langer we wachten, hoe moeilijker het is om de kloof te dichten.”

De 120 interviews brachten Tanika nog tot inzichten. “Eenmaal bedrijven geschikte kandidaten tegen het lijf lopen, vinden ze het moeilijk om in te schatten wie ze best aannemen en of die persoon goed zal presteren. Ook hoe snel jobs zullen evolueren en wat de toekomstige verwachtingen zullen zijn, brengt veel onzekerheid teweeg. En als het zover is, weten ze niet wat de succesratio is bij de investering van training en opleiding.

Die vragen zijn niet enkel van toepassing bij rekrutering maar ook naar interne mobiliteit van jobs toe.”

Van doctoraat naar praktijk Toen de probleemstelling duidelijk was voor Tanika, ging ze door op haar elan. “Ik had er toen voor kunnen kiezen om mijn doctoraat enkel met het eerste grote deel van mijn onderzoeken te verdedigen, maar ik wilde er ook ander onderzoek bij betrekken om tot een grotere doctoraatstudie te komen.

Met de kennis die ik had verzameld bouwde 37

Baanbrekers

ik een model gebaseerd op open vragen. In plaats van multiple choice of schalen kan je vrij reageren zoals jij dat wil. Daar trekken we dan onderliggende patronen uit op basis van het model en codeboek. Het uitschrijven van de patronen en de vragen die ernaar peilen, was het vernieuwende aspect. Het nadeel is dat ik alles handmatig deed en dat is zeer arbeidsintensief. De AI zorgt ervoor dat we machines kunnen trainen om dat gedeeltelijk automatisch te doen.”

“Door de competenties in onderliggende stukjes of bouwstenen te verdelen, is het makkelijker om te kijken wat er nog nodig is om een competentie te ontwikkelen. Bekijk het als een puzzel. Zonder puzzelstukken is er geen puzzel. Maar alle puzzelstukken staan ook nog niet per se gelijk aan de puzzel. Verder ligt de complexiteit of het vernieuwende aspect er ook nog in dat je heel veel puzzelstukjes tegelijkertijd in de gaten moet houden. Als je op de ene bouwsteen 80% haalt en op de andere 25%, brengt dat niet per se meer duidelijkheid want ze zouden samen wel eens sterker kunnen zijn. Het is door die vergelijkingen dat we abstracte zaken zoals ‘strategisch denken’, concreet maken.”

Van werk naar werk Om het model sneller te laten draaien met AI, ging Tanika te rade bij de Gentse scale-up ML2Grow. Voor een bruikbaar dashboard kreeg ze de hulp van Panenco. “De zoektocht naar een goede partner in artificiële intelligentie was niet eenvoudig. Het wetenschappelijke aspect van het model moest er goed uitkomen maar mocht tegelijk ook niet inboeten aan gebruiksvriendelijkheid. Samen met ML2Grow konden we stap voor stap te werk gaan zonder dat er meteen 500 data entries nodig zijn.

Nu het model volledig functioneel is, begint Tanika met AlterEdu aan de eerste commerciële opdrachten. Via het project ‘Van werk naar werk’, gesubsidieerd door Stad Gent, dat onder meer focust op het opbouwen van vaardigheden, werken we nu samen met een tiental bedrijven. Een paar ondernemingen vonden bijvoorbeeld niet genoeg accountants. Via ons model wilden ze te weten komen wie ze binnen hun organisatie kunnen omscholen tot boekhouder door te onderzoeken of ze kans hebben tot slagen op hun

38

examen en of ze daarna zullen presteren op een manier die zij als high performing zien.”

de interne opleiding en begeleiding aan te passen, konden ze het probleem oplossen.”

“We vragen bedrijven om intern te zoeken naar mensen die het examen al hebben afgelegd en die staan voor wat ze hopen te vinden in de nieuwe kandidaten. Zij kunnen dienen als referentie, want we denken vaak te weten waar we naar zoeken als het gaat om competenties, maar er ontstaat wel eens verwarring over wat een competentie nu juist inhoudt. Analytisch zijn is bijvoorbeeld voor iedereen anders. Daarnaast verandert ook de soort competenties die je nodig hebt voortdurend. Uit de data kan voortkomen dat de ene persoon gemakkelijker zal slagen op het examen, maar verder weg ligt van wat ze zoeken op de werkvloer of vice versa.”

Tomeloze ambitie Intussen bouwt Tanika AlterEdu als bedrijf uit samen met Michel Lefebre. “Een extra onderzoeker komt er hoe dan ook bij. Als ons ingediend VLAIO-dossier wordt goedgekeurd, kunnen we nog meer mensen aannemen op korte termijn. Dat zal ons in staat stellen om sneller te werken en zo meer bedrijven te kunnen helpen, meer data te verzamelen om onderzoek mee te doen, en up-to-date te blijven. Want het is een onderwerp dat continu research vereist.

“Een ander voorbeeld uit de pilot cases van de PhD waren de data engineers. Voor dat beroep bestaat er geen opleiding dus hebben we senior- tegenover juniorprofielen gezet. Ze hadden qua competenties allemaal dezelfde patronen op uitzondering van een persoon na. Hij ondervond moeilijkheden met causaal verbanden leggen. Een perfecte database bouwen was voor hem geen enkel probleem, maar hij wist niet wat het doel ervan was.

Bij het bedrijf in kwestie zagen ze wel dat er iets gaande was, maar dachten ze dat het te wijten was aan een gebrek aan ervaring. Door

En het loont want Tanika haar onderzoek oogstte veel lof tijdens het PhD Innovatiecafé.

“Normaal neemt mijn medevennoot Michel de externe communicatie van AlterEdu op zich. De winst kwam dus toch wel een beetje onverwacht, omdat ik als researcher nu zelf moest pitchen met zoveel andere sterke deelnemers. Vooraf kregen we een workshop in hoe je iets op een goede manier kan pitchen.

Zeker nuttig voor mij om een academisch onderwerp toegankelijk te maken. We kregen niet enkel theorie maar mochten ook oefenen ter plekke en kregen meteen feedback. Het is alleen jammer dat het evenement zelf online doorging want het netwerken achteraf is minstens even belangrijk.”

Interesse om deel te nemen aan het vierde Innovatiecafé?

De vierde editie van het PhD Innovatiecafé gaat op zoek naar een nieuwe opvolger van Tanika, na eerdere winnaars Thijs Van Hauwermeiren met zijn onderzoek in robotica en reinforcement learning, en Kris Hectors over metaalmoeheid in gelaste structuren.

Het is een uitgelezen kans om jonge onderzoekers uit verschillende vakgebieden te ontmoeten, in debat te gaan over innovatief onderzoek en de mogelijkheden voor samenwerking of aanwerving te ontdekken. De pitchers zijn vooraf geselecteerd door een jury om hoge kwaliteit te waarborgen.

Dinsdag 17 mei 2022, start om 16 uur.

Deelname is gratis. Inschrijven via deze code

Telex ASSA ABLOY Entrance Systems Belux en DYNACO Europe bundelen krachten in snelrolpoorten Op 1 januari fusioneerde het Belgische directe verkoopkanaal van DYNACO EUROPE met de Belgische organisatie van ASSA ABLOY Entrance Systems Belux. Deze twee gevestigde en gerenommeerde organisaties binnen de ASSA ABLOY groep bundelen zo hun krachten, kennis en expertise inzake snelrolpoorten.

Met de komst van DYNACO Europe (maatschappelijke zetel in Moorsel) zal ASSA ABLOY Entrance Systems Belux (maatschappelijke zetel in Melle) extra marktkennis verwerven, zijn technische knowhow verhogen, de dienst na verkoop verder optimaliseren en nog meer fungeren als een ‘one-stop-shop’ leverancier voor alle klanten. www.assaabloyentrance.be

Jochen Daneels voortaan co-CEO van Beddeleem Jochen Daneels is sinds 1 januari benoemd als co-CEO van Beddeleem, het afwerkingsbouwbedrijf uit Nazareth.

Zijn vader Hendrik Daneels treedt af als co-CEO en is op zijn beurt benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur.

Jochen gaat de duobaan vervullen samen met Koen De Block.

Beddeleem, actief in totaalafwerking van kantoren en utiliteitsgebouwen én fabrikant van systeemwanden, plafonds, deuren en meubilair, heeft een nieuwe co-CEO : Jochen Daneels (39), voorheen gedurende 3 jaar commercieel directeur nadat hij 13 jaar als projectmanager de knepen van het vak leerde kennen.

Hij krijgt er nu ook de verantwoordelijkheid voor de projecten en de uitvoering bij. beddeleem.be

39

Bamboe Scheutig met groei(kracht)

Zaakvoerder Frederick Ronse (m.) met co-founder Salvatore Castellano (l.) en projects director Hans de With.

“We bouwen een Waze voor het spoor” Ovinto uit Aalter heeft een unieke softwareservice ontwikkeld om vrachtvervoer over het spoor efficiënter te maken. Na een snelle groei in 2019 zorgde corona voor een surplace. In 2022 wil het softwarebedrijf opnieuw accelereren. Frederick Ronse, zaakvoerder: “We willen over vijf jaar 50 miljoen euro draaien.”

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO NATHALIE DOLMANS

40

“

Bamboe

Ons einddoel: dom, repetitief manueel werk in ‘spoor en intermodaal’ digitaliseren FREDERICK RONSE ZAAKVOERDER OVINTO

De eerste pagina’s van Ovinto werden al geschreven in 2010. Toch duurde het een hele poos vooraleer hun softwareplatform een ‘bestseller’ werd en dat heeft meerdere redenen. “Eigenlijk zijn we gestart met tracken-trace van auto’s en vrachtwagens en zijn we eerder per toeval in treinenland beland.

We zagen dat er een enorme opportuniteit was voor efficiëntie in de spoorwereld. Er is tegelijkertijd een enorm potentieel voor vrachtvervoer via het spoor.

Veel grote fabrieken gebruiken tot op vandaag nog steeds enkel vrachtwagens.

Ze worden pas ‘verplicht’ om ook het spoor te gebruiken eenmaal hun vrachtwagens het volume niet meer kunnen afdekken.

Vervoer via het spoor is een goede zaak voor iedereen – de capaciteit is enorm – maar we benutten het netwerk verkeerd. Als je 4% meer goederen op het spoor krijgt, haal je 9% vrachtwagens van de baan.”

Papiermallemolen “Alle overheidsspoorbedrijven zeggen dan wel in koor dat we intermodaal moeten

gaan, maar de privébedrijven happen niet toe zolang het niet nodig is, omdat vervoer via het spoor nog te vaak inefficiënt en archaïsch verloopt”, weet Frederick uit ervaring.

“Verschillende landen werken elkaar ook tegen, bedrijven moeten afrekenen met een papiermalle­molen of ze weten niet wanneer hun goederen precies arriveren. Lineas (de grootste private spoorvrachtoperator van Europa, red.) trekt mee aan de kar en sensibiliseert de overheid dat er meer inspanningen moeten gedaan worden, maar eigenlijk oefenen vooral de grote klanten druk uit waardoor de leveranciers competitiever worden en zo begint er een en ander te bewegen. Gelukkig staan de neuzen steeds meer in dezelfde richting. Ook de grote traditionele spelers zoals Deutsche Bahn investeren en moderniseren.”

Privébedrijven mogen dan wel enorm investeren in de digitalisering van hun eigen productie en logistiek, vervoer via het spoor is vaak nog een blind spot. “Wij hebben een krachtig platform ontwikkeld om alle info die links en rechts beschikbaar is met elkaar te

verbinden zodat het ook in de SAP-omgeving van bedrijven komt. We brengen dus alle relevante gegevens voor rail en intermodaal samen en verbinden ze. Daardoor kan je er krachtige analyses op loslaten die de klant inzicht geeft in wat er goed en niet goed loopt. Vervolgens kan je via RPA (robotic process automation) manuele arbeid gaan digitaliseren. Dat is het einddoel: dom, repetitief manueel werk in ‘spoor en intermodaal’ digitaliseren. Er zijn nog steeds heel grote bedrijven die jaarlijks 20.000 keer een order uit hun SAP overtypen op een e-mail om die dan naar een spoorjongen te sturen. Onze tool is ook heel breed: van facturatiecontrole over asset management tot ondersteuning van het transport managementsysteem (TMS). Vaak zijn in grote bedrijven vracht­ wagens, boten en vliegtuigen geconnecteerd, maar spoor blijft een blinde vlek.”

Ontwikkelen, ontwikkelen, ontwikkelen Ovinto mikt met zijn softwareplatform in eerste instantie op de top-100 van internationale (petro)chemiespelers wereldwijd 41

Bamboe

zoals BASF, Covestro, Solvay… “Die bedrijven hebben een heel grote impact op het vrachtvervoer via spoor. Het duurt een poos om voldoende credibiliteit op te bouwen om te kunnen leveren aan deze grote jongens.

We maken ons platform krachtiger door te blijven ontwikkelen. Ondertussen kennen we die sector door en door, en zij kennen ons.

Het heeft acht jaar geduurd om drie top-100 klanten aan de haak te slaan, in 2019 zijn we in één jaar van 3 naar 11 gegaan en nu zitten we aan 16 grote klanten.”

De omzet schommelde lang rond 1 miljoen euro, maar in 2019 volgde een eerste groeispurt. Het bedrijf realiseerde voor het eerst 2 miljoen euro omzet met een klein team. In 2016 haalde het al 1 miljoen euro op via een business angel, begin 2020 stapte Ovinto naar PMV voor een co-financiering plus lening van anderhalf miljoen euro. “Zo konden we ons team in 2020 verdubbelen van zeven naar veertien medewerkers.”

De covid-pandemie zorgde voor een tijdelijke stilstand. “Heel wat grote chemiebedrijven gingen op de rem staan op vlak van investeringen”, weet Frederick. “In 2021 draaiden we net geen 3 miljoen euro. We stegen dus lichtjes, maar de ambitie is veel groter. De uitdaging is nu om de sales aan te zwengelen, daarom zoeken we nu ook salesprofielen.”

Natuurlijk is de zoektocht naar talent niet eenvoudig, maar Frederick beklemtoont dat er dankzij het tech ecosysteem in het Gentse en daarbuiten heel wat talent aanwezig is. “We profiteren daar mee van omdat er zo’n grote community is, al blijft de schaarste groot.”

Post-it voor chemiesector Ovinto – Italiaans voor ‘Ik heb gewonnen’ – wil tussen dit en vijf jaar 50 miljoen euro recurring omzet draaien. “Dat lijkt heel veel, maar onze markt is gigantisch en we hebben een supertool. We zijn een soort Waze aan het bouwen op spoorgebied, alleen moeten

we nu omgaan met de gewijzigde situatie dat we onze sales tijdelijk niet meer persoonlijk kunnen doen maar digitaal.” Eerst ligt de focus op Europa, daarna volgen hopelijk de VS, Rusland en China. “Maar laat ons eerst Europa veroveren via onze grote klanten.”

“We mogen elke dag met treintjes spelen”, besluit hij met een kwinkslag. “We willen het vrachtvervoer via het spoor voor mega­ bedrijven efficiënter maken. We willen een post-it worden voor de top 100 chemie.

Elk bedrijf ter wereld koopt die van 3M. De prijs van die post-it is peanuts in vergelijking met andere bedrijfskosten. Ook onze prijs is een stuk lager in vergelijking met gelijkaardige pakketten, maar we leveren wel toegevoegde waarde.”

“Accelero is een lerend netwerk dat ik élke groeier aanraad” Frederick Ronse (Ovinto) nam al deel aan heel wat Plato-sessies, een lerend netwerk van Voka. “Dat was heel boeiend, maar Accelero vind ik nog interessanter omdat je niet enkel spart met andere snelle groeiers, maar ook veel individuele coaching krijgt.

Eigenlijk vind ik dat dit peanuts kost, als je ziet wat je in return krijgt. Omdat je je groeitraject samen met andere onder­ nemers doorloopt, vermindert de kans op een misstap dankzij de verschillende perspectieven die je aangereikt krijgt.”

Meer info via deze code:

42

Meegedeeld

De plicht tot deconnectie

Je leest het goed: ik wil graag bepleiten dat het ieders verdomde plicht is om zo nu en dan te deconnecteren. De aanleiding voor mijn betoog is de publicatie van het Koninklijk Besluit op 2 december 2021. Dat KB moet het recht op deconnectie voor federale ambtenaren garanderen met het oog op ‘een betere focus, een betere recuperatie en een hoger en duurzamer energieniveau van de medewerkers’. En hoewel niet van toepassing op werknemers in de private sector, noopt deze regelgeving tot een bredere reflectie.

Want deze wetgeving komt niet uit de lucht vallen. “Het is belangrijk om te recupereren.

De knop omdraaien, de batterijen opladen.

Dat maakt het mogelijk om er de dag nadien met hernieuwde energie in te vliegen”, oordeelde arbeidspsychologe Sara De Gieter (VUB) al in 2014 in De Standaard. Een nobel doel, dus!

WERKEN EN LEVEN DOOR ELKAAR

Het topic is dus lang niet nieuw, maar des te actueler in deze coronatijden waarin verplicht telewerk wordt ingezet in de strijd om het virus in te dijken. Terwijl werknemers vroeger occasioneel thuiswerkten, is het voor velen sinds maart 2020 de norm geworden. De traditionele werkplek bestaat niet meer. Werk is beschikbaar geworden door een simpele klik of swipe op je smartphone: virtuele meetings, calls, mails beantwoorden …

HET RECHT OM ONBEREIKBAAR TE ZIJN

In 2014 hadden we het weliswaar over het recht op onbereikbaarheid; in 2022 over deconnectie. Is er een verschil? In zijn praktische toepassing lijkt het mij alleszins om hetzelfde

te gaan: het recht om zich ‘na de uren’ niet meer in te spannen voor het werk.

Recepten uit het recente verleden bij o.a. BMW en Volkswagen vinden steeds vaker ingang, zoals het uitzetten van mailservers buiten de reguliere arbeidstijd.

Frankrijk toont zelfs dat het nog ingrijpender kan. Sinds 2017 mag je als werknemer je mails, sms’en en andere elektronische berichten die buiten de officiële werkuren binnenkomen, volledig negeren.

TEGEN DE EVOLUTIE IN

Het is maar de vraag of dergelijke ‘one-size-­ fits-all’-oplossingen hun doel – het mentale welzijn verhogen en het aantal burn-outs verlagen – niet missen. Ik denk eerlijk gezegd van wel. Dit soort strakke beslissingen en regels staat haaks op de huidige evolutie van het hybride werken en de alsmaar meer gepersonaliseerde arbeidsrelatie tussen medewerkers en werkgevers. Daarin gaan we juist voor elke werknemer op zoek naar de optimale werk­ organisatie, zodat we een win-win-win creëren voor werknemer, werkgever en maatschappij.

Net zoals werk steeds meer flexibel wordt georganiseerd, kan deconnecteren niet beperkt worden tot een recht na de werkuren.

Zo is het veel belangrijker om samen met je medewerkers goede afspraken over beschiken bereikbaarheid te maken. Die vereiste is trouwens ook vastgelegd in de wettelijke bepalingen inzake telewerk.

MENTAAL WELZIJN IS EEN GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID

In de huidige flexibele arbeidsorganisatie – die ook na corona zal blijven bestaan – zijn autonomie en vertrouwen de codewoorden. Als doelstellingen en resultaten worden behaald, maakt het niet uit wanneer en waar die zijn gepresteerd. Mits de juiste afspraken, kan je medewerker dus gerust ook tussendoor zijn laptop dichtklappen en smartphone uitzetten.

En dat is voor alle duidelijkheid erg belangrijk voor zijn recuperatie, welbevinden en gezondheid. Ieders verdomde plicht, nietwaar?

Voor mij gaat het debat bijgevolg eerder over autonomie en regelruimte die werknemers krijgen en een bedrijfscultuur die flexibiliteit aanmoedigt – en dus ook inzet op ‘ontkoppelen wanneer dat het best uitkomt’. Cultuur- en gedragsveranderingen lijken me evenwel moeilijk te realiseren met een Koninklijk Besluit.

Auteur: Jan Laurijssen, Senior researcher bij SD Worx

43

Hybride werken: hoe vindt u de ideale balans voor uw organisatie?

Hybride werken is een blijver. Veel bedrijfsleiders vragen zich nog steeds af hoe ze die mix van tele- en kantoorwerk georganiseerd krijgen. Er bestaat echter geen perfecte combinatie. Het doel is om een balans te vinden en de voordelen van zowel telewerk als werken vanop kantoor te behouden. Deze balans hangt af van de cultuur en activiteiten van uw organisatie en hoe uw medewerkers samenwerken.

Hierin speelt ook technologie een grote rol. Een efficiënte uitrol van hybride werken kan niet zonder de inzet van technologische oplossingen.

Technologie levert cruciale bouwstenen De verleiding is echter groot om technologische tools als doel te beschouwen, en niet als middel. Ze dienen het antwoord te zijn op de vraag hoe de organisatie het hybride werken zal implementeren. Deze implementatie vraagt begeleiding.

Het is dus geen goed idee om medewerkers aan hun lot over te laten, zonder bijkomende informatie.

Ze moeten weten waarom ze de tools moeten gebruiken.

Bij de uitrol van technologie komen heel wat aspecten om de hoek kijken. Sowieso begint elke hybride werkomgeving met een robuuste connectiviteit: van internet over private netwerken tot softwaredefined oplossingen. Daarmee legt u een software-laag over uw netwerk

Belangrijke technologische pijlers om hybride werken succesvol uit te rollen: • Aan de basis van efficiënt hybride werken ligt een goede connectiviteit – van internet tot technische ondersteuning –, aangevuld met moderne devices voor uw medewerkers.

• Met productiviteitstools en de inrichting van hybrid meeting rooms effent u binnen uw bedrijf het pad voor het slimme kantoor.

• Een ijzersterk securityen databeleid zorgt er voor dat uw medewerkers in alle veiligheid kunnen werken en dat uw bedrijf gevrijwaard blijft van veiligheidsincidenten en bijhorende omzet- en reputatieschade.

• Vergeet niet om uw medewerkers goed te trainen, zodat ze uitgroeien tot ambassadeurs van hybride werken en bijhorende technologie.

en kan u het beter beheren, bijvoorbeeld om thuiswerkers beter te beveiligen of om videomeetings vlot te laten verlopen zonder het netwerk te overbelasten.

Op dit fundamenent van connectiviteit komt een laag van toestellen – van laptops tot headsets – waarmee werknemers aan de slag kunnen. Vervolgens kunnen op deze devices de nodige productiviteitstools geïnstalleerd worden voor een maximale efficiëntie. Microsoft Office, Cisco Webex en Microsoft Teams zijn slechts enkele voorbeelden.

Hybrid meeting rooms en ijzersterk securitybeleid Nog een stap verder is het opzetten van zogenaamde hybrid meeting rooms, zodat vergaderingen vlot toegankelijk zijn voor zowel remote als kantoormedewerkers. Met technologieën zorgt u er zelfs voor dat alle collega’s zich evenveel betrokken voelen bij vergaderingen.

Ook moet u voluit inzetten op het beveiligen van uw bedrijfsnetwerk, maar ook van de devices en van uw data. Een waterdicht databeleid draagt namelijk bij aan een superveilige hybride werkomgeving.

Het belang van training en user adoption Het moet duidelijk zijn voor werknemers, via bijvoorbeeld training en user adoption, welke meerwaarde het gebruik van nieuwe communicatietechnologie biedt. Zo ontdekt de hele organisatie hoe efficiënter te werken, met meer gebruiksgemak en een vlottere interne en externe communicatie.

Co-creëer uw werkplek met Proximus

SAMEN VINDEN WE DE IDEALE BALANS

Samen bekijken we de nodige bouwstenen om hybride werken succesvol uit te rollen in uw organisatie: van assessments van huidige werkomstandigheden over concepting van de toekomstige werkplek tot de architectuur, migratie, roll-out, ondersteuning en gebruikersadoptie. www.proximus.be/hybridewerken

Telex Imec start interuniversitair labo op rond gedecentraliseerde datakluizen Imec, ‘s werelds meest toonaangevende onderzoeks- en innovatiehub op het vlak van nano-elektronica en digitale technologie, richt SolidLab Vlaanderen op. Imeconderzoekers aan verschillende Vlaamse universiteiten zullen zich de komende vier jaar toeleggen op technologisch, maatschappelijk en toegepast onderzoek rond de ontwikkeling van gedecentraliseerde datakluizen als bouwsteen van een innovatieve datagedreven economie in Vlaanderen.

“We willen tools aanreiken om burgers meer controle te geven over hun eigen data zodat ze meer vertrouwen krijgen in digitale technologie en zodat de bedrijven die ze vertrouwen competitiever kunnen worden. We zijn ervan overtuigd dat SolidLab kan bijdragen aan een omwenteling die burgers bewuster laat omgaan met data en tegelijk zuurstof creëert voor meer innovatie in de data-economie”, zegt prof. Piet Demeester (imec/UGent), hoofd van SolidLab Vlaanderen. imec.be

Jan De Nul laat offshore installatieschip Les Alizés te water Jan De Nul bereikt een belangrijke mijlpaal in de bouw van Les Alizés, een offshore installatieschip van de nieuwste generatie voor windenergie en ontmantelingswerken op zee.

Les Alizés werd op de scheepswerf CMHI Haimen in China te water gelaten. Dit nieuwste en tevens grootste hijsschip uit Jan De Nul’s vloot zal in staat zijn om XXL-windturbineonderdelen op zee te installeren, in drijvende omstandigheden én met ultra-lage emissies. Om de CO2-uitstoot te verminderen, zal het schip immers hybride aangedreven worden. Diesel-aangedreven generatoren worden gecombineerd met batterij- technologie om de motorbelasting te optimaliseren en potentiële energie te recupereren, die vrijkomt bij de hijs­activiteiten.

Bovendien kan dit schip ook op biodiesel van de tweede generatie varen, waardoor de CO2-uitstoot tot 90% vermindert.

Les Alizés is uitgerust met een hoofdkraan die een hijsvermogen van 5.000 ton heeft, met al even impressionante hijshoogtes.

Jan De Nul won onlangs ook een grensverleggend elektrificatieproject in Abu Dhabi.

Het zal samen met Samsung C&T instaan voor het ontwerp, de installatie, het ingraven en de bescherming van twee kabelclusters van in totaal bijna 1.000 km. jandenul.com

45

Meegedeeld

Zet de arbeidsarts in als ‘ability manager’ om werkbaar werk mogelijk te maken Over de stijgende pensioenleeftijd in België – tot 66 jaar tegen 2025 en tot 67 jaar tegen 2030 – is al veel inkt gevloeid. De centrale gedachte: langer werken is enkel mogelijk als de manier waarop ook werkbaar en gezond is. De bestaande incentives en maatregelen zijn zinvol, maar kan dat potentieel worden vergroot door de arbeidsarts nauwer te betrekken?

Het werkgelegenheidsplan voor 45-plussers wil ‘oudere’ medewerkers aantrekken of langer aan het werk houden door de werkomstandigheden naar hun kunnen aan te passen.

Sinds 2013 moet elke organisatie met meer dan 20 medewerkers in zo’n plan voorzien.

Jaarlijks, of in een meerjarenplan. Hoewel een verplichting, leert de praktijk dat veel organisaties hier nog niet of onvoldoende mee bezig zijn.

FIJNMAZIGE AANPAK

Centraal bij de afweging wat voor een specifieke werknemer ‘werkbaar’ is, staat de afweging van de feitelijke belasting versus de belastbaarheid van een persoon. Daarin ligt een belangrijke rol weggelegd voor de hiërarchische lijn in het bedrijf. Het is belangrijk dat een leidinggevende nagaat hoe het met zijn medewerkers gesteld is en wat zij aankunnen.

Knelpunten kunnen verschillen van sector tot sector en van bedrijf tot bedrijf. Externe diensten zouden kunnen ingezet worden om hier een actieve(re) rol in te spelen en organisaties te begeleiden bij die inschatting.

46

Maatwerk of aangepast werk wordt vaak aangehaald als oplossing. Kleine(re) bedrijven zijn op dat vlak een stuk beperkter in hun mogelijkheden. Daarom kan het interessant zijn om vanuit de sector te kijken op welke manier werk anders kan worden georganiseerd.

Een werknemer die bij een kleine kmo niet meer aan de slag kan, is misschien wel elders inzetbaar. Zo hoeft dit talent niet verloren te gaan. Ook is het belangrijk dat werknemers hun loopbaan in vraag durven te stellen zonder dat de verantwoordelijkheid volledig bij de werkgever gelegd moet worden. Het moet bespreekbaar zijn (of worden) dat de werk­ nemer zijn eigen toekomst in handen heeft.

INSPIRATIE EN COACHING

Subsidies zijn een nuttig instrument, maar organisaties hebben ook nood aan inspiratie en coaching om werkbaar en/of aangepast werk te voorzien. De arbeidsarts kan hier een ambassadeursrol vervullen: hij kent de onderneming en is vertrouwd met de arbeids­omstandigheden van de werknemers. Een meer doorgedreven opvolging van

medewerkers vanaf een bepaalde leeftijd kan daarom zinvol zijn. Zo kan (langdurige) uitval worden voorkomen. De arbeidsarts wordt in die optiek een ‘ability manager’ in plaats van een ‘disability manager’.

EMPLOYER BRANDING

Aandacht besteden aan werkbaar werk voor elke werknemer is ten slotte van vitaal belang voor een organisatie. Jongere generaties zijn minder bereid om hun mentale en fysieke gezondheid en hun balans werk/privé op te offeren voor een job en een loon. In de war for talent is een goed uitgewerkt welzijnsbeleid voor alle generaties een belangrijke troefkaart om mensen aan te trekken.

Cultuurkriebels Het Oost-Vlaams cultuurlandschap

Noodkreet van cultuur- en eventsector krijgt beetje gehoor Overleg Kunstenorganisaties (oKo), De Federatie, cult! netwerk cultuurhuizen, Lokale Kunstenoverleggen, Event Confederation en Live Sector Overleg, samen schreeuwden ze de voorbije maanden hun onmacht uit. “Geef ons ook een boosterprik, een booster van energie en hoop”, zei Frederik Sioen van het Gents Kunstenoverleg.

Ondertussen gloort er een beetje hoop aan de horizon.

TEKST SAM DE KEGEL

O

p het laatste Overlegcomité (21 januari ll.) voor dit blad in druk ging, kreeg de cultuur- en event­sector voor het eerst sinds lang wat perspectief.

Al 22 maanden leeft die met enorm beperkende maatregelen en ondertussen is de opgelopen schade niet meer te overzien.

Niet alleen economisch zijn de klappen enorm aangezien alle financiële reserves er doorheen zijn, ook mentaal zorgt het jojobeleid voor moedeloosheid bij artiesten, organisatoren, toeleveranciers, vrijwilligers... toegewijde mensen die hun veerkracht meer dan bewezen hebben.

“De vele tienduizenden mensen die actief zijn in onze sectoren verdienen beter. Bovendien constateren we een dramatische leegloop van talent, en horen we alarmerende berichten van mensen die in de armoede terechtkomen. Het zou jammer zijn dat een sector die zoveel licht en geluk biedt, dit jaar amper terug kan opstarten”, klonk het in een

gezamenlijk persbericht van de event- en cultuursector.

De cultuursector wou zo snel mogelijk een correctie op de vorige – in hun ogen - onnodige capaciteitsbeperking van 200 personen in binnenruimtes aangezien de virologische impact van deze maatregel verwaarloosbaar is. Concreet betekende dit zo snel mogelijk terugschakelen naar volle, zittende capaciteit met mondmasker en CST. Laat ons rechtstaan Maar zover ging de regering niet. De culturele wereld reageert dan ook gemengd op de maatregelen die het Overlegcomité heeft verankerd in de coronabarometer. Theaterzalen zijn vrij tevreden. Maar voor concertzalen die pop, rock of hiphop programmeren, blijft het moeilijk. Concertzalen volgen immers de richtlijnen die gelinkt zijn aan code rood in de barometer. Dat betekent dat er een bezetting van 70% mag zijn van hun zitplaatsen. In code rood mag men nog altijd niet rechtstaan en voor pop- en rockconcerten is dat niet

ideaal. In code oranje behoort rechtstaan tijdens een concert, onder bepaalde voorwaarden, wel weer tot de mogelijkheden.

“We moeten er als maatschappij alles aan doen om tegen midden februari ervoor te zorgen dat ook “dynamische indoor events”, zoals netwerkevents en concerten, zo snel mogelijk georganiseerd kunnen worden”, benadrukt ook de koepelorganisatie Event Confederation. Uit een recente bevraging van de Karel de Grote Hogeschool, in samenwerking met Event Confederation, blijkt dat de helft van de eventbedrijven in ons land vorig jaar mensen moest ontslaan. Zes op de tien overwoog zelfs om zijn activiteiten stop te zetten. En 82% rekent op extra overheidssteun.

Voor de amateurkunstenaars is er intussen wel goed nieuws. Zij mogen weer repeteren.

Dat was tot nu verboden, hoewel ze wel mochten optreden voor een zittend publiek van maximaal 200 personen. Die absurde situatie heeft het Overlegcomité gelukkig rechtgetrokken.

47

Vraag het @voka Het antwoord zit in je netwerk

?

Vraag het VRAAG:

Hoe kan ik energieverlies beperken op toestellen?

Mijn elektriciteitsfactuur vermeldt een te lage cos phi-waarde.

Wat betekent dit en hoe kan ik het verbeteren?

C

os(inus) phi geeft aan hoeveel stroom er verloren gaat tijdens het transporteren van stroom. Bij een te hoog reactief vermogen (en dus te lage cos phi) zijn er veel warmteverliezen en een verminderd rendement. In dit geval wordt er te weinig van het totaal aangeleverde vermogen omgezet in bruikbaar vermogen. M.a.w. reactieve energie, uitgedrukt in cos phi, is een vorm van ‘nutteloze’ energie in tegenstelling tot actieve energie die wel wordt omgezet in beweging of in warmte om stroom te produceren.

Waarom is er reactieve energie?

In veel gevallen zullen toestellen meer vermogen vragen dan wat ze omzetten in actief vermogen. Denk bijvoorbeeld aan tl-lampen of slecht ingestelde machines. Hoe groter het aandeel aan reactieve energie, hoe slechter de cos phi zal zijn. In een ideaal scenario is de cos phi gelijk aan 1 en wordt dus alles omgezet in actieve energie. Indien de cos phi lager is dan 1 gaat er energie verloren.

48

Negatieve gevolgen Naast het feit dat je meer verbruikt, rekent de netbeheerder de eindverbruiker boetes aan wanneer de verhouding tussen het actief vermogen en het reactief vermogen die ze uit hun distributienetten afnemen te laag is (cos phi minder dan 1). Een te lage cos phi betekent immers dat de stroom door de kabels toeneemt, de warmteverliezen stijgen en de schakelinstallaties te zwaar worden belast.

De boetes worden via de energieleverancier doorgerekend en kunnen hoog oplopen. Je kan deze ‘boete’ op je factuur terugvinden onder de vermelding reactief vermogen.

Oplossing: condensatorbatterij Wanneer er meerdere keren reactieve energie aangerekend wordt, is het een goed idee om dit verder te onderzoeken.

Een van de veel voorgestelde oplossingen is het installeren van een condensatorbatterij.

De condensatoren genereren namelijk capacitieve energie die de reactieve energie van jouw toestellen zal compenseren. Door het gepast en getrapt inschakelen van een juiste hoeveelheid condensatoren kan je jouw totaal reactief vermogen verminderen tot onder de drempelwaarde.

Met een condensatorbatterij bespaar je niet alleen financieel, maar lever je ook een belangrijke bijdrage in duurzaam energieverbruik.

De cijferfabriek

Leefwereld in beweging: Oost-Vlaanderen

Aantallen en percentages die (kunnen) tellen

Goed anderhalf miljoen Oost-Vlamingen wonen en werken in een sterk evoluerende omgeving. Een goede zaak: verandering is altijd een vruchtbare bodem voor ondernemersinitiatief.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

Dat steeds meer mensen alleen wonen en een groeiend aantal senioren tot op hogere

32,4% Van de Oost-Vlaamse private huishoudens tellen 1 persoon (214.843 mensen). (2021)

leeftijd thuis, zelfstandig leeft, biedt ongetwijfeld mogelijkheden voor hedendaagse woonen voedingsconcepten en -diensten.

eigen land schaars geworden. Selectieve migratie is – naast activering – een effectief middel in de zoektocht naar talent .

De Oost-Vlaamse samenleving is in enkele decennia zeer divers geworden en ook dat is een trend die mogelijkheden creëert voor attente ondernemers die weten in te spelen op de grotere schakering aan behoeften. Bovendien smeken bedrijven om werkkrachten en die zijn in

Ook opvallend: op weg naar een echt duurzame leefomgeving wacht Oost-Vlaanderen een gigantische uitdaging om het aanzienlijk verouderd woningareaal te moderniseren en in versneld tempo iets te doen aan de relatieve bosarmoede.

Globale maatschappelijke uitdagingen, dichtbij huis die kansen genereren voor vernieuwend beleid en ondernemerschap.

19,5% 52.045 of 35,1% van de Oost-Vlaamse 75-plussers zijn alleenwonend.(2021)

van de Oost-Vlamingen is van niet-Belgische origine. In 2011 was dat nog 12,5%.

In de provincie Limburg is het aandeel van mensen van niet-Belgische origine het grootst met 29,3%. Met 13,5% inwoners van niet-Belgische origine heeft de provincie West-Vlaanderen het laagste aantal nieuwkomers. (2021)

29,3% van de Oost-Vlaamse woningen dateert van voor 1945. Hiermee heeft Oost-Vlaanderen het grootste aandeel zeer oude woningen in Vlaanderen, twee keer meer dan Limburg (14,1%). (2021)

6,3%

44.455

van de Oost-Vlaamse open ruimte is bos.

Alleen West-Vlaanderen is nog bosarmer: 2,8%. Met 18,1% van de open ruimte is Limburg de bosrijkste van de Vlaamse provincies.

inwoners uit de Oost-Europese landen binnen de EU vormen de grootste groep nieuwkomers in Oost-Vlaanderen. Sinds 2003 groeide deze gemeenschap aan van 5.423 tot 44.455 inwoners.

De spreiding over de provincie is niet eenduidig: zowel in oude (vaak industriële) stedelijke omgevingen (Ronse 51,6%, Gent 43,6%, Geraardsbergen 39,3%) als in landelijke gebieden (Maarkedal 43,8%, St.-Laureins 35,6%) treft men grote concentraties van oude woningen. De Pinte (12,2%), Aalter 18% en St.-Martens-Latem (18,8%) tellen relatief weinig oude woongelegenheden.

49

Het zit in de genen Ondernemerschap als familietrekje

De driesprong van Rendapart Rendapart, producent van organische meststoffen in Aalst, maakt razend boeiende tijden mee. Vader Frans Krauch timmert met zijn drie kinderen Jan, Pieter en Cathérine ijverig en simultaan aan drie grote werven: de familiale opvolging binnen het bedrijf, de grondige vernieuwing van de infrastructuur en een groeiplan in duurzame tijden.

Echtgenote Kristin Doms draaide tot voor kort mee bij Rendapart, maar richt haar aandacht nu vooral op het recreatieproject Domein Verbrugghen in Affligem.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM - FOTO WIM KEMPENAERS

50

Het zit in de genen

“

Wij hebben de kans nu om rustig de tijd te nemen voor de opvolging, wij mogen ons niet vergissen FRANS KRAUCH RENDAPART

Van l. naar r.: Jan, Catherine, Frans en Pieter Krauch.

Hoe het begon Het bedrijfsverhaal van Rendapart begint met de opstart van Animalia in 1934 in Denderleeuw. Het destructiebedrijf verwerkt dierlijk materiaal voor het hele land. Het produceert dierlijke eiwitten en later – door diversificatie – ook gelatine en beenderlijm.

Kort na de oorlog, in 1948, wordt het mest­stoffenmerk Viano gelanceerd. Viano is vandaag nog steeds het oudste merk van organische meststoffen op de Belgische markt.

In 1985 koopt Frans Krauch de afdeling Viano terug van het Nederlandse bedrijf dat in 1983 de zaak van zijn vader had overgenomen en verzekert zo de continuïteit van de activiteiten: productie van organische, organo-minerale en biologische meststoffen.

Rendapart verhuist in 1985 naar Aalst.

Het bedrijf produceert jaarlijks 20.000 ton

organische meststoffen en realiseert een omzet van 11 miljoen euro. Het is één van de drie bepalende Belgische producenten.

Belangrijke klanten zijn tuincentra, doe-het-zelfzaken en aankoopverenigingen.

De helft van de omzet vindt, onder private label, zijn weg naar buitenlandse markten, vooral VK, Frankrijk, Denemarken en Nederland.

Scharnierjaren Voor Rendapart breken vandaag opnieuw enkele scharnierjaren aan. Het bedrijf mikt ambitieus op een verdere groei en wil daarom de infrastructuur op de zone Wijngaardveld vernieuwen en verruimen. Met het stadsbestuur van Aalst bekijkt men momenteel de mogelijkheden om de stockage van voorraden (grondstoffen en eindproduct) uit te breiden en om de productiecapaciteit op te drijven, tot – op termijn – het dubbele van vandaag. Daarnaast wil Rendapart werk

maken van nieuwe kantoren en voorzieningen voor de medewerkers (refter, kleedkamers, EHBO-ruimte, fietsenstalling). Hopelijk kan Rendapart in de loop van 2022 over een deel van de nieuwe infrastructuur beschikken.

Fundament in de strategie is de verdere uitbouw van het sterke merk Viano. Onder die naam biedt Rendapart een volledig gamma meststoffen, grondverbeteraars en tuingerelateerde kwaliteitsproducten voor de land- en tuinbouw, de bioteelt en de aanleg van tuinen en groene ruimtes. Dat alles gebeurt in een tijd van groeiend ecologisch besef waarbij meer gebruik wordt gemaakt van biologische meststoffen en minder van chemische alternatieven, terwijl herbiciden al helemaal uit beeld verdwijnen.

Rendapart zet al vele jaren in op innovatie die rekening houdt met het wijzigend klimaat en omgeving. Het lanceerde SunProtect, 51

Het zit in de genen

een middel dat planten 50% meer bescherming biedt tegen de klimaatopwarming en langdurige droogte. Waterabsorberende polymeren slaan het beschikbare water in de bodem op ter hoogte van de wortels die zich dieper ontwikkelen. Hierdoor vermindert men verdamping en uitspoeling van water.

De polymeren blijven tot 10 jaar werkzaam in de bodem en breken slechts langzaam af.

In de zoektocht naar vernieuwende producten en technieken – een cyclus die tot 5 jaar vergt – werkt Rendapart nauw samen met de Universiteit Gent. Wetenschappers en experten staan mee in voor onderzoek, analyses en kwaliteitsbewaking. Een opmerkelijk resultaat van deze symbiose is de ontwikkeling van een 100% plantaardig middel dat ingezet kan worden in de bestrijding van mos en onkruid in gazons. Succesvolle innovatie is ook vaak het resultaat van samenwerking tussen bedrijven. Met het West-Vlaamse Eliet, producent van diverse tuinmachines, wordt gewerkt aan een machine voor het injecteren van het product SunProtect zodoende bestaande gazons beter te beschermen tegen periodes van langdurige droogte. In de loop van 2022 wordt een prototype voorgesteld.

Naar Rendapart 2.0 Maar in de lobby wacht Rendapart nog enkele fikse uitdagingen. Zoals voor ongeveer alle bedrijven vandaag is het voor de Aalsterse meststoffenproducent erg moeilijk om nieuwe medewerkers aan te trekken.

Daarom zet het ‘Krauch-team’ volop in op een doorgedreven automatisering en aangename werkomstandigheden; noodzakelijke inspanningen om een tewerkstelling bij Rendapart-Viano aantrekkelijker te maken.

De gesel van fors stijgende grondstofprijzen zorgt ook in de sector van de meststoffen voor veel zenuwachtigheid. Zo is de prijs van potas – een belangrijke voedingsstof voor planten die in Canadese en Chinese mijnen wordt gewonnen – en van pellen van de koffieplant, in coronatijd maal drie gegaan.

Ook de kosten voor logistiek en transport rijzen de pan uit.

En laat het nu net in deze woelige tijden zijn dat Rendapart 2.0 zich aandient. Met een sterk vernieuwde bedrijfssite, de doorgedreven zoektocht naar vernieuwende duurzame producten en vooral: met het aantreden van een nieuwe generatie aan de top van het bedrijf.

52

Voor eigenaar en bedrijfsleider Frans Krauch (61) komt het moment in zicht om de fakkel door te geven. “Bij voorkeur binnen de familie, al behoren ook andere pistes nog tot de mogelijkheden”, weet hij. De youngsters – twee zonen en een dochter – voelen het kriebelen om meer verantwoordelijkheid op te nemen. “Het is tijd voor een nieuwe wind”, zeggen ze in koor, met een ironisch lachje op de lippen. De sfeer tussen de oudere en de jongere generatie is overigens best okay. Dat verhoogt zachtjes de druk op vader Frans om ‘zijn’ Rendapart stilaan los te laten. Frans zelf wil in de toekomst nog betrokken blijven maar klampt zich niet verbeten vast aan de drivers seat.

Zoon Jan (35) leerde het bedrijf in de voorbije 11 jaar van binnenuit kennen en nam diverse rollen op (magazijn, logistiek) om zich finaal te bekwamen in het hele productiegebeuren.

Zijn broer Pieter (33) is eveneens actief bij Rendapart, maar verkent buiten de context van het familiebedrijf nog andere projecten van ondernemerschap. Met zijn in de deeleconomie erkend platform Greenius verbindt hij tuinbezitters met tuinklussers (studenten) en groenprofessionals. Met 31 lentes is Catherine de jongste telg in het gezin Krauch. Zij staat momenteel in voor een aantal uitdagingen op vlak van HR en facilities binnen Rendapart.

Voor de ‘youngsters’ zijn de uitdagingen nu al duidelijk. “De zoektocht naar een aantal nieuwe medewerkers is er ongetwijfeld één van”, volgens Catherine. “Bij Rendapart vertrekken over korte tijd immers meerdere werk­nemers binnen een kort tijdsbestek.”

Voor Pieter is consolidatie en upscaling van de activiteiten een werf voor de toekomst. “Maar dan moet Rendapart eerst uitmaken of het voor verdere specialisatie gaat dan wel voor een diversificatie van het aanbod.”

Pieter nam deel aan een aantal gerichte programma’s rond continuïteit in

Eén van de eindproducten van Rendapart.

de familieonderneming, onder andere bij Voka. “Dat was heel nuttig.”

Om de kinderen bij te staan zoekt Frans Krauch een overgangsfiguur als manager. “Ik ben zelf altijd een ondernemer vanuit de buik geweest. Door omstandigheden ben ik op mijn 23 abrupt aan de leiding van Rendapart gekomen. Ook al was er tien jaar lang een raad van wijzen, dat was toch een harde leerschool.

Het overgangsproces kan nu rustiger verlopen, maar toch blijkt omgaan met dichte familie in deze context moeilijker dan verwacht.”

Rendapart zoekt een ervaren veertiger, met affiniteit voor chemie, recyclage en milieu.

Iemand die meedenkt maar vooral de organisatie op poten weet te zetten en de kinderen verder ‘inbedt’. Frans: “Wij hebben de kans nu om rustig de tijd te nemen, wij mogen ons niet vergissen.”

Wie voor een driesprong staat, maakt inderdaad best een goed overwogen keuze.

Ligt de familiale opvolging ook bij jouw bedrijf in het vooruitzicht?

Bekijk zeker ons aanbod:

Telex o2o wint 8ste editie van Deloitte’s Technology Fast 50 o2o kwam als beste uit de bus in Deloitte’s 2021 Technology Fast 50, de lijst van de vijftig snelstgroeiende technologiebedrijven in België. Deloitte Technology Fast 50 zet innovatieve scale-ups en veelbelovende start-ups in de schijnwerpers. Deze ranglijst nomineert bedrijven met een uitzonderlijke groeiprestatie en de winnaars zijn de drijvende krachten achter toekomstige groei. o2o bestaat vijf jaar. Intussen geeft het meer dan 100.000 mensen toegang tot fietsleasing bij meer dan 750 Belgische bedrijven. Deze overwinning is niet alleen een erkenning voor jong Vlaams ondernemerschap. Deze prijs toont aan dat ook in een snelgroeiend bedrijf, technologie én duurzaamheid vlot samengaan. Wim Floré, managing partner: “We zijn superblij met deze prijs: het resultaat van jarenlange toewijding van het hele o2o-team en iedereen die ons heeft gesteund. Het is een extra stimulans om te blijven inzetten op onze missie ‘Zoveel mogelijk mensen op de fiets’.”

Groene stroom voor Stad Gent via 17.000 zonnepanelen op dak Lemahieu Group

Op deze daken aan de Rigakaai komen de zonnepanelen. © Lemahieu Group

Lemahieu Group en burgercoöperatie Beauvent investeren samen in een nieuw zonneproject. 6.4 ha dakoppervlakte van de site van Lemahieu Group in Gent wordt de komende maanden klaargestoomd om 17 000 XL zonne­panelen te dragen. De installatie is goed voor 7000 MWh en zal via een stroomafnameovereenkomst de gebouwen van Stad Gent al zeker gedurende 15 jaar van groene stroom voorzien.

De Stad Gent haalt nu al zo’n 10 procent van het elektriciteitsverbruik in de stadsgebouwen in eigen beheer uit zonnepanelen op eigen daken. Dankzij de nieuwe zonnepanelen aan de Rigakaai zal de Stad in één klap in totaal 46 procent van het elektriciteitsverbruik uit lokaal geproduceerde hernieuwbare energie halen. Daarmee wordt de doelstelling van 30 procent tegen 2024 ruimschoots overtroffen.

Dit project komt tot stand op vraag van het stadsbestuur en is een primeur in Vlaanderen. Voor het eerst koopt een stad zonnestroom aan die geproduceerd wordt op het dak van een private eigenaar. Ook Gentenaars zullen de kans krijgen om mee te investeren in de zonnepanelen.

Het project zal namelijk deels gefinancierd worden via burgerparticipatie. lemahieu.be

o2o.be

inWebo Group wil met Gentse TrustBuilder wereldwijd SaaS-platform voor cyberbeveiliging vormen De Belgische CIAM-specialist TrustBuilder sluit zich aan bij inWebo Group, een Identity & Access Management (IAM)-specialist die gesteund wordt door het Franse investeringsfonds Essling Expansion. Deze toenadering zal de groep in staat stellen haar internationale expansie en productontwikkeling te versnellen.

Met Essling Expansion als meerderheidsaandeelhouder van het bedrijf en Olivier Perroquin als president, heeft inWebo Group haar plan in gang gezet om een ​wereldwijd SaaS-platform voor cyberbeveiliging te bouwen gericht op digitale identiteit, toegangsbeheer en gegevensbescherming voor klanten in Europa en overzeese landen door middel van een buy & build-strategie .

Met de overname van TrustBuilder is inWebo Group nu opgebouwd rond twee vlaggenschipbedrijven: inWebo Technologies (gevestigd in Parijs), gespecialiseerd in Multifactor Authentication, en TrustBuilder (gevestigd in Gent), dat krachtige, klantgerichte IAM-oplossingen ontwerpt. trustbuilder.com

Bij Van Cauter Multitechnieken kan u terecht voor advies betreffende totaaloplossingen op maat op vlak van elektriciteit, HVAC en beveiligingsinstallaties.

Algemene elektrotechnieken

HVAC

Beveiligingsinstallaties

Onderhoudsdienst

Keiberg 74 - 9340 Lede 053 83 13 38 info@vancauter.com

www.vancauter.com

53

Expert Samen leren, samen groeien

Medezaakvoerder Bruno Verhenne

“Plato hielp ons door de storm” Enkele jaren geleden stond Bruno Verhenne voor de keuze om met Flandria Foods de retailmarkt te betreden. Om een doordachte beslissing te maken, zocht hij raad bij mede-ondernemers en schreef zich in voor het Plato-traject Toeleveranciers Retail. “Intussen is de groep mijn vast klankbord waarin ik elke strategische zet kan aftoetsen.”

TEKST LAURENS FAGARD

A

l vier generaties lang produceert familie­bedrijf Flandria Foods uit Zulte soepen, sauzen en bouillons voor ziekenhuizen, scholen, rusthuizen en catering in het algemeen. In 2015 stapte Bruno Verhenne in de onderneming en nam samen met zijn vrouw Sabine Tavernier het bedrijf van haar vader over. Sindsdien bouwde het duo verder aan dit familieproject.

“Om verder in te zetten op groei onderzochten we in die tijd verschillende pistes. We stelden ons de vraag of we de retailmarkt konden betreden en onder welke vorm dat zou zijn, 54

private label of een eigen merk”, vertelt Bruno. “Ik wilde begrijpen hoe die markt functioneert. In eerste instantie voor ons eigen bedrijf maar evengoed om onze industriële klanten die leveren aan de retailmarkt beter te ondersteunen.”

Reflectie op strategie Sabine volgde enkele jaren ervoor een Platotraject rond familiebedrijven en het was op haar aanraden dat Bruno toenadering zocht tot een groep. “Hoewel we het als bedrijf op dat ogenblik nog niet waren, schreef ik me in voor het traject Toeleveranciers aan de

Retail. Toen de groep in 2019 van start ging, bouwde ik vrijwel meteen een goede band op met iedereen. Er heerste een verbonden sfeer omdat de meerderheid van de deelnemers uit de voedingssector kwam”, aldus Bruno.

“En de niet-voedingsbedrijven vormden voor mij boeiende sparring partners om bepaalde zaken vanuit een andere aanpak te durven bekijken.”

Na enkele sessies werd het voor Bruno duidelijk dat de stap richting de retailmarkt voorlopig nog te vroeg kwam. “We waren er nog niet klaar voor als ik de ervaring van

Expert

andere deelnemers uit de groep mocht geloven. Maar gaandeweg leerde ik meer over de markt zelf en begreep ik ook beter hoe ik mijn eigen klanten kon ondersteunen.

Vandaag hebben we nog geen eigen merk gelanceerd, maar tijdens het traject kwam er een opportuniteit op ons pad om via een tussenpersoon als private label de markt te betreden.”

“Vanaf dan ging het snel. Intussen zitten we met ons label bij vier retailers. Een grote sprong die me serieus geholpen heeft tijdens de coronaperiode. Het cateringgebeuren neemt immers het grootste omzetdeel in beslag en dat stond dan op een laag pitje.

We schreven even rode cijfers, maar door onze diversificatie met ons private label hebben we stand kunnen houden. Je kan dus wel stellen dat hoewel Plato me wat centen en tijd heeft gekost, het me veel heeft opgebracht ook. Plato heeft ons bij manier van spreken door de coronastorm geholpen.”

Hart luchten Naast de strategische keuzes die Bruno heeft gemaakt, hecht hij veel belang aan het netwerk. “Het vertrouwen in elkaar is immens. Toen ik zelf startte, kwam ik in een groep terecht die al aan een vervolg bezig was. Maar ze hebben mij en een aantal andere nieuwe ondernemers met open armen ontvangen. Er is veel aandacht voor elkaars uitdagingen en ruimte om je hart te luchten als het even minder gaat.”

Plato Food: traject voor ondernemers met een voedingsbedrijf

Het huidige traject loopt ten einde in maart en zal overgaan in een vernieuwd Plato-traject exclusief voor voedingsbedrijven. In dit traject zullen sommige accenten wat verschuiven.

“Hoewel ook de huidige deelnemers zonder voedingsbedrijf heel wat dynamiek brengen in de groep, staat het buiten kijf dat je je nog beter identificeert met de specifieke problematieken waar voedingsbedrijven mee kampen. Voor mij is de groep alleszins een enorme meerwaarde voor mijn professionele leven.”

Slimme kantooroplossingen!

Ben je actief in de voedingssector en wil je jouw netwerk verbreden en nieuwe opportuniteiten ontdekken? Deel dan kennis en ervaringen met gelijkgestemden en groei als onderneming. Deze Plato-groep richt zich specifiek op kmo-zaakvoerders en beslissingsnemers uit voedingsbedrijven.

ARCHIVERING DOCUMENTEN DIGITALISEREN / SCANNEN

OERSTERKE ARCHIEFDOZEN

POSTKAMER SERVICE PAPIER & DATA VERNIETIGEN

BOX STORAGE GOEDERENOPSLAG

BEWARING OFFLINE COMPUTERBACK-UPS

Ontdek meer diensten op: www.merak.be

© Merak nv | (0)15 28 40 60 | info@merak.be Steenhoevestraat 6, B-2800 Mechelen

55

Mijn beginjaren Alles start met een goede aanloop

“Durf groots te denken” Gepersonaliseerde en gezonde honden- en kattenvoeding aan huis leveren via een flexibel maandelijks abonnement, dàt doen ze bij Just Russel. Ondertussen zijn er ruim 5.000 dierenvrienden fan.

TEKST JOLYN DE BAETS

Bedrijf Just Russel levert sinds 2020 honden- en kattenvoeding op maat via een flexibel maandelijks abonnement bij meer dan 5.000 dierenvrienden. Hoe gaat het precies in zijn werk? Op hun website beantwoorden de baasjes een tiental vragen over hun favoriete viervoeter: van leeftijd tot gewicht. “Ons algoritme berekent op basis van deze antwoorden wat de ideale voeding en portie is voor de dieren”, zegt Louis Mortreu, co-founder van Just Russel. “Heel cruciaal, aangezien tot 60% van de honden en katten kampen met overgewicht.”

Bezielers “Met vier co-founders zijn wij eerder een atypisch team”, zegt Louis. “Renaat en ik zijn initieel fulltime gestart, parttime bijgestaan door vrienden en mijn broer. Ondertussen bestaat ons team uit meerdere vaste medewerkers en freelancers. Stuk voor stuk speelt iedereen een belangrijke rol in het succes van Just Russel. We zijn ervan overtuigd dat onze groeicurve er helemaal anders zou uitzien zonder ons sterk en divers team.”

Inspiratiebron “We zijn enorm leergierig. Alle founders hadden veel zin om een eigen onderneming uit de grond te stampen.

We waren ervan overtuigd dat we een product op de markt wilden 56

brengen waarbij we waarde kunnen creëren voor onze klanten door een goede relatie op te bouwen met hen. Het oprichten van een onderneming dat gebruik maakt van een subscriptiemodel leek ons een interessante zet binnen dit verhaal,” vertelt Louis.

De volgende stap voor de jonge ondernemers was om op zoek te gaan naar het zogenaamde gat in de markt. “Na veel lees- en studeerwerk werd het duidelijk dat dierenvoeding onze business zou worden. Tijdens de researchfase kwam een opvallende problematiek naar boven:

Mijn beginjaren

het gewicht van de dieren. 60% van de honden en katten in de Benelux kampt met overgewicht. Dit heeft een grote invloed op de levenskwaliteit en -duur van de dieren.

Helaas leven sommige honden en katten tot twee jaar minder hierdoor. Ervoor zorgen dat onze klanten de juiste voeding in combinatie met de correcte portie geven aan hun dieren is logischerwijs heel belangrijk voor ons. Samen met de baasjes gaan we op zoek naar de beste oplossing voor hun dier.

Verdere begeleiding en opvolging kan via maandelijkse videocalls. Hen wijzen op de gevaren zien we als een vorm van

preventieve gezondheidszorg. Via gezonde voeding krijgen de huisdieren bovendien meer energie, een glanzende vacht, betere stoelgang, etc… Voor de klant is het een extra reden om te kiezen voor Just Russel.”

USP Dat de focus ligt op het leveren van kwaliteitsvolle producten via een goede service is een evidentie voor Louis. “Via onze

maandelijkse formule krijgen onze klanten hun bestelling aan huis geleverd. Geen keuzestress en tijdsverlies in de winkel, maar extra tijd om te investeren in jouw huisdier.

We streven er ook naar om de baasjes op een leuke manier te informeren. Op die manier kunnen ze nog beter zorgen voor hun huisdier”, vult Louis aan. “Dit doen we onder andere via het posten van video’s, het schrijven van blogposts en delen van tips.”

57

Mijn beginjaren

2022 en verder De initiële doelstelling voor het team was duidelijk: snel rendabel zijn binnen de thuismarkt, daarna pas onderzoeken of er buiten België vraag is naar hun diensten.

Twee jaar later zijn Louis en het Just Russel-team klaar om ook over onze landsgrenzen heen te kijken. “Toen we net van start gingen met Just Russel lag onze focus op één markt: België. Ons klantenbestand bestaat 95% uit Vlamingen. Het idee was altijd om eerst op de lokale markt te focussen, onze werking te optimaliseren en dan te denken aan een mogelijke uitbreiding.

We wilden kost wat kost vermijden dat we te snel gingen opschalen, waardoor we amper rendabel zouden zijn.”

Grootste uitdaging “Onze grootste uitdaging nu is vooral om alles klaar te krijgen om internationale groei mogelijk te maken. Zowel ons team als ons product moet er klaar voor zijn, hier komt veel bij kijken. Een eerste zet is om onze, nu nog enkel Nederlandstalige, website te vertalen. De eerste stappen richting Nederland zijn reeds gezet. Als alles vlot gaat volgen Frankrijk en Duitsland binnenkort ook”, vertelt Louis. “Uitbreiden naar het buitenland zorgt er ook voor dat je jouw team moet verder ondersteunen en mogelijks vergroten.”

Grootste meevaller Hard werk loont, dat werd vorig jaar nog maar eens duidelijk voor het team. “We wonnen de prijs Beste Product van het Jaar ‘over alle categorieën heen’ op basis van een bevraging bij meer dan 10.000 consumenten.

Onverwachts mocht onze co-founder en marketingverantwoordelijke Cyriel Van Steen de prijs ophalen. Het geeft enorm veel goede moed om te horen dat onze klanten tevreden zijn. Een mooie verdienste voor ons team”, vertelt Louis enthousiast.

58

Gouden tip “Durf groots te denken. Tijdens het eerste jaar van Just Russel hadden wij ons vooropgestelde doel enorm hoog gesteld. Uit ambitie, maar ook om onszelf uit te dagen. Je gaat op een totaal andere manier nadenken over jouw business wanneer je echt het onderste uit de kan moet halen. En als je nog maar de helft van je doelen bereikt, heb je toch al mooie stappen gezet.”

Bryo “Ik zou het Bryo-traject van Voka OostVlaanderen zeker aanraden aan alle startende ondernemers,” vertelt Louis. “Een jaar lang leer je veel bij van gelijkgestemden die allemaal voor dezelfde uitdagingen staan, onafhankelijk van de sector. Het feit dat we altijd per sessie een ander onderwerp aansnijden maakt het zo interessant. Daarnaast zijn de groepen steeds beperkt, dit bevordert de dynamiek en de groepssfeer. Bryo ondersteunt jonge ondernemers écht in het groeiproces van hun jonge onderneming.” www.justrussel.com

Ontdek ook hoe Bryo jou als startende onderneming kan laten groeien en begeleiden. Bekijk de verschillende trajecten.

Bryo StandUp Voor prestarters die de haalbaarheid van hun idee willen testen.

Start 3 maart 2022 10 sessies - 250 euro

Bryo StartUp

Voor ambitieuze start-ups die hun business willen challengen.

Start 23 april 2022 10 sessies - 500 euro

Bryo ScaleUp Voor ondernemers met bewezen businessmodel en schaalbaar product.

Start maart 2022 10 sessies - 1.000 euro

Telex Willy Naessens Group versterkt positie als marktleider door overname en wordt klimaatneutraal Willy Naessens Group heeft een akkoord gesloten met het Luxemburgse bedrijf FB Groupe voor de acquisitie van 100% van de aandelen.

Hiermee versterkt de Belgische industriebouwer zijn positie binnen Europa. FB Groupe, het voormalige Echolux, is een fabrikant van prefab betonnen welfsels zowel in voorgespannen als gewapend beton.

Willy Naessens samen met Dirk Deroose, CEO (m.) en Kris Vanrenterghem, CSO (r.).

Shuttleworth opent nieuw kantoor in Duitsland Shuttleworth Europe opent een nieuwe locatie in het Duitse Laudenbach, dicht bij de A5 net ten noorden van Heidelberg. De nieuwe locatie is de vierde locatie van de firma naast het hoofdkantoor in Huntington, USA, het Europese hoofdkantoor in België (Kruisem) en het kantoor in Maleisië.

Shuttleworth Europe (in Kruisem) is gespecialiseerd in interne transport- en accumulatiesystemen, product handling en lichte machinebouw. Hun transportbanen worden wereldwijd gebruikt in meerdere industrietakken zoals e-commerce, voedingsindustrie, verpakkingsindustrie, grafische industrie, automobielnijverheid, farmaceutische sector,….

De nieuwe Duitse locatie bevat een verkoopksantoor, showroom en testapplicatiecentrum om de groeiende vraag te ondersteunen. “Ons nieuwe kantoor zal de groeiende markt in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk ondersteunen,” zegt Kurt van Heule, general manager van Shuttleworth Europe. “ De klanten krijgen de mogelijkheid om hun producten eigenhandig te testen op hun SlipTorque® gebaseerde transportbanen en toebehoren.

Sinds kort zijn ook de bouwactiviteiten van de Willy Naessens Group onafhankelijk gecertificeerd als klimaatneutrale organisatie. Hun verticale integratiemodel bestond reeds uit een eigen bouwkundige studieafdeling, eigen transport, eigen productie en uitvoering van zowel grondwerken als dak- en schrijnwerk. Eind 2019 werd daar een nieuwe afdeling aan toegevoegd die de studie en beheer van technische installaties aanbiedt.

De komende decennia wordt fors geïnvesteerd in het gericht reduceren opgevolgd door het compenseren van de CO2-uitstoot, maar ook in circulariteit en de toepassing van doordacht gebruik van alternatieve en duurzame energiebronnen. willynaessens.be

UGent zoekt bedrijven voor stages, gastcolleges, bachelor- en masterproeven Om de werkveldcomponent in de opleiding industriële wetenschappen aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur te versterken nodigt de Universiteit Gent bedrijven en organisaties uit om meer betrokken te zijn bij stages, gastcolleges, bachelor- en masterproeven.

Is dit iets voor jouw onderneming? Wens je graag meer informatie?

Bezoek dan zeker deze webpagina ugent.be/ea/nl/voor-bedrijven/overzicht.htm

Shuttleworth.com

De nieuwe locatie in het Duitse Laudenbach.

59

Focus

Thuishaven Havensprokkels uit North Sea Port

North Sea Port zet koers naar volledig herstel Met bijna 69 miljoen ton goederenoverslag via zeevaart in 2021 groeide North Sea Port 9% ten opzichte van het coronajaar 2020. De overslag via binnenvaart kende met afgerond 60 miljoen ton zelfs een volledig herstel. De grensoverschrijdende haven hoopt in 2022 het coronaverlies volledig weg te werken.

V

oor het jaar 2021 boekten de bedrijven in de NederlandsVlaamse haven North Sea Port via zeevaart een goederenoverslag van 68,9 miljoen ton, een groei van 9% ten opzichte van 2020. Hiermee zit de haven nog maar 4% onder het recordjaar 2019. De import nam met 12% toe, de export met 1%. De verhouding import-export is 72% / 28%.

Bulk in de lift North Sea Port is van oudsher een echte bulkhaven. Droge bulk neemt ook in 2021 meer dan de helft van de goederenoverslag via zeevaart in: 53% (36,4 miljoen ton, +12% tegenover 2020). Dit segment heeft zich in 2021 volledig hersteld en laat zelfs een groei zien ten opzichte van het recordjaar 2019. Die groei zat onder meer bij bouwmaterialen, granen, steenkool, ijzererts en schroot. Het segment roll on/roll off (ro/ro) neemt 5% in (3,6 miljoen ton, +37%). Ook hier zien we niet enkel een groei in 2021 maar ook een groter aandeel tegenover dat recordjaar in 2019. Meer vervoer van trailers en staal zorgde voor de toename. Het aantal vervoerde auto’s bleef gelijk. De vloeibare bulk is in 2021 goed voor een aandeel van 24% (16,7 miljoen ton, +3%).

De stijging was vooral te noteren bij de overslag van plantaardige oliën en chemische producten. Breakbulk staat voor een aandeel van 14% (9,5 miljoen ton, +2%). De stijging is te zien bij de overslag van cellulose, staal en bananen (shift vanuit het vervoer met containers).

Containers nemen naar cargotype 4% in (2,6 miljoen ton, -3%; in TEU is er wel een stijging met 27% tot 262.000 TEU). De daling deed zich onder meer voor door minder transport van bananen in containers (shift naar het vervoer als break bulk). Het segment van de containers blijft de laatste 3 jaar op hetzelfde niveau.

Rusland belangrijkste havenpartner Uitgedrukt naar goederensoorten zien we een toename bij de landbouwproducten, vaste minerale brandstoffen, ertsen, mineralen en bouwmaterialen, chemische producten, en voertuigen, machines, containers, trailers. Een status quo is er te noteren bij de voedingsproducten, petroleumproducten, producten van de metaalindustrie en meststoffen.

Rusland blijft ook in 2021 voor wat betreft de goederenoverslag via zeevaart de belangrijkste handelspartner, gevolgd door Brazilië, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. De zesde tot de tiende handelspartners zijn Noorwegen, Turkije, Canada, Frankrijk en Spanje.

Europa is goed voor 61% van de handel, Zuid-Amerika 17%, NoordAmerika 12%, Afrika 5%, Azië 3% en Oceanië 2%.

Binnenvaart opnieuw op peil Ook de goederenoverslag via binnenvaart kende in 2021 een volledig herstel: met 9% tot 59,7 miljoen ton. Het was voornamelijk de export per binnenvaart die een vlucht nam (+14%). Zo komt de haven ruim boven het volume van voor de coronacrisis (58,5 miljoen ton) uit.

De verhouding import-export verhoudt zich als volgt: 41% / 59%.

Met een overslag via zeevaart van 68,9 miljoen ton en via binnenvaart van 59,7 miljoen ton registreert North Sea Port in 2021 een totale overslag van 128,6 miljoen ton tegenover 118,3 miljoen ton in 2020.

Ruim 10 miljoen ton meer dus. North Sea Port gaf in 2021 ook ruim 55 hectare gronden aan investeerders uit. In 2022 gaat de fusiehaven resoluut voor een volledig herstel.

GOEDERENOVERSLAG VIA ZEEVAART

GOEDERENOVERSLAG VIA BINNENVAART

68,9

59,7

miljoen ton

miljoen ton

+ 9%

+ 14%

VLOEIBARE BULK

DROGE BULK

16,7

36,4

miljoen ton

+ 3%

9,5

miljoen ton

RO/RO

3,6

60

STUKGOED

+ 12%

miljoen ton

CONTAINERS

2,6

miljoen ton

miljoen ton

+ 37%

- 3%

+ 2%

Thuishaven

Engie en EQUINOR streven naar productie van CO2-arme waterstof uit aardgas De energiebedrijven Engie en Equinor wensen met hun H2BE-project in België de productie van koolstofarme waterstof uit aardgas te ontwikkelen. Ze starten een haalbaarheidsstudie naar de technische en economische geschiktheid van een locatie in Gent in North Sea Port.

H

et H2BE-project is gericht op de productie van waterstof uit aardgas met behulp van autothermische reforming-technologie (ATR) in combinatie met de afvang en opslag van koolstof (CCS).

De ATR-technologie maakt een vermindering van de CO2-uitstoot van meer dan 95% mogelijk en daarmee ook de productie van waterstof op grote schaal. Het is de bedoeling dat het afgevangen CO2 in vloeibare vorm wordt getransporteerd en permanent en veilig wordt opgeslagen op een locatie onder de Noordzee bij Noorwegen.

Aansluiten op waterstofinfrastructuur Naast de commerciële gesprekken met potentiële afnemers van waterstof starten ENGIE en Equinor nu ook een haalbaarheidsstudie naar de technische en economische geschiktheid van een locatie in Gent in North Sea Port. Dit past bij de grote schaal waarop waterstof nu en in de toekomst wordt gebruikt door de industrie in North Sea Port.

Ook de samenhang met diverse infrastructuurprojecten kan groot zijn. North Sea Port heeft de ambitie om een draaischijf in het Europese waterstofnetwerk te zijn. Deze productie kan deel uitmaken van de waterstof– infrastructuur en het pijpleidingennetwerk in het Gentse deel van het havengebied en bij uitbreiding van het waterstofnetwerk over de Nederlandse grens heen.

De bestaande industrie en werkgelegenheid worden hierdoor verder verankerd.

eGHO

“De omschakeling naar CO2-arme waterstof is noodzakelijk om de meest energie-intensieve clusters klimaatneutraal te kunnen maken. De afvang en opslag van CO2 is een noodzakelijke tussenstap in de richting van een CO2-neutrale economie. Het streefdoel is om in de fusiehaven tegen 2025 minstens 3 miljoen ton CO2 af te vangen voor opslag en hergebruik”, zegt CEO van North Sea Port Daan Schalck.

Fluxys voor infrastructuur De aanwezigheid van de vereiste waterstof- en CO2-infrastructuur is van cruciaal belang voor het welslagen van het project.

Daarom hebben ENGIE en Equinor hun krachten gebundeld met Fluxys Belgium, de onafhankelijke beheerder van het aardgastransportnet in België.

Door grote volumes op de markt te brengen, kan het H2BE-project belangrijk zijn voor de

ontwikkeling van de waterstof- en CO2infrastructuur met open toegang van Fluxys.

Om zo vraag en aanbod in de industriële clusters in België en de buurlanden met elkaar te verbinden.

Het H2BE-project past in het Vlaamse waterstofbeleid. Dit is toegespitst op hernieuwbare waterstof, maar benadrukt ook de sleutelrol van koolstofarme waterstof om de doelstellingen inzake het koolstofarm maken van de economie te bereiken. En om in de komende jaren snel een schone waterstofmarkt en -infrastructuur op te starten.

Voka-VeGHO sterker in de haven dankzij:

Bedrijven verenigen in North Sea Port

61

Binnenkort bij Voka jouw kansenplanner

Agenda

16.02.2022

17.02.2022

02.03.2022

Jong Voka infosessie crowdfunding met Nathalie De Schepper

Voka Visit Deroose Plants & Exotic Plant

Breakfast Club What’s new in HR

12.30 uur

Ontdek wat crowdfunding kan betekenen voor jouw bedrijf of project en wat het juist inhoudt.

Gratis

18.00 uur

gratis

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers – vijf slides – vijf minuten

gratis

22.02.2022

03.03.2022

Voka Netwerkfeest met eerste minister Alexander De Croo

Spar samen met collega-ondernemers met 15 tot 40 medewerkers over je uitdagingen.

16.02.2022

Plato Develop

08.03.2022

13.00 uur

09.00 uur Een duurzaam en strategisch verloningsbeleid

Internationaal verkeer van goederen

Het verloningsbeleid is niet het enige dat mensen motiveert maar blijft een belangrijk facet in het aantrekken en behouden van medewerkers.

Ontdek alles over douane, btw en regelgeving en formaliteiten.

17.02.2022

23.02.2022

10.03.2022

Welt-traject

FinFinder - Investor pitching

Voka Netwerkfeest

09.30 uur

Maak werk van een inclusief HR-beleid.

gratis

09.00 uur

Je zoekt risicokapitaal? Pitch jouw plannen voor ons netwerk van professionele en private investeerders.

gratis

met viering van de nieuwe Voka Legende

17.02.2022

24.02.2022

10.03.2022

Plato Groeien in een krappe arbeidsmarkt

09.00 uur

Van teamlid naar teamleider

Ontdek samen met een groep van ondernemers op welke manieren je flexibel en gericht expertise kan binnenbrengen in je onderneming.

ABC van de btw: heropfrissing basisregels Ontdek alle geldende btw-regels.

De ideale training voor een (startende) leidinggevende om de nodige vaardig­heden aan te leren of verder te ontwikkelen.

01.03.2022

10.03.2022

13.00 uur

Douane update Update van de recente ontwikkelingen in de douanereglementering.

62

08.00 uur

09.00 uur

Flow Voor ondernemers van een bedrijf met meer dan 50 werknemers die een klankbord zoeken.

opleiding

lerend netwerk

infosessie

10.03.2022 18.00 uur

Netwerkevent met Richtpunt Hamme

event

Meer informatie kan je vinden op onze website via deze QR-code

22.03.2022

24.03.2022

Digital finance lab

Plato Succesvol Leiderschap

08.30 uur

Maak jouw financieel departement digitaal.

Hoe kan je jouw businessresultaten verbeteren door jouw medewerkers mee te trekken bij het realiseren van je strategie?

14.03.2022

22.03.2022

24.03.2022

Welt workshop: werken aan (een inclusieve) bedrijfscultuur

Incoterms 2020 in de praktijk

Familio

Voor bedrijven met interesse om te netwerken en contact met scholen te versterken.

gratis

09.00 uur

Wat is een inclusieve bedrijfscultuur eigenlijk en hoe maak je werk van een cultuurverandering?

09.00 uur

Krijg inzicht in alle veranderingen naast een praktische basisopleiding over Incoterms.

Maak de uitdagingen van overlaters en overnemers bespreekbaar en bereid hen voor op de overdracht van het familiebedrijf.

gratis

14.03.2022

22.03.2022

24.03.2022

Plato Food

18.00 uur

Actief in de voedingssector? Deel kennis en ervaring met gelijkgestemden en ontdek nieuwe opportuniteiten in je groei als onderneming.

Business Club International Finance

Voka Visit - LCL Aalst

Netwerk en best practices met CFO’s van grote Vlaamse bedrijven met internationale focus.

18.00 uur

gratis

15.03.2022

23.03.2022

25.03.2022

Digitale transformatie Iedereen digitaal!

17.30 uur

Ontdek alles rond starten met digitale transfomatie en digitalisering.

Finance community Netwerk en best practices met finance managers van Vlaamse groeibedrijven.

Presentatietraining met Wim De Vilder

16-20.03.2022

13.00 uur

Optimaliseer jouw presentatieskills tijdens deze praktische opleiding.

24.03.2022

29.03.2022

Voka fietst Calpé 2022

09.00 uur

Fietsstage met verschillende niveaus en aangepast parcours.

Production teamleaders

Complexe btw cases in de internationale handel

21.03.2022 17.30 uur

Bouw- en vastgoed community De community voor zaakvoerders of beslissingsnemers van bouw- of vastgoed gerelateerde bedrijven.

Wissel dagelijkse werkervaringen uit met collega’s en scherp uw leiderschapskwaliteiten aan.

24.03.2022

09.00 uur

Hoe kom je tot een correcte facturatie bij complexe situaties in de internationale handel.

31.03.2022

Plato next generation

09.00 uur

Deel je ervaringen met andere familiale opvolgers die zich voorbereiden op een generatiewissel.

Start2Sell Laat je inspireren door een andere (hybride) salesaanpak en geef je sales een boost.

63

Geert dacht Last

post

Geert Moerman (her)denkt

G-spot Vanaf dit jaar is mijn column in Ondernemers gepromoveerd van de voorlaatste pagina naar de G-spot van elke schrijver: de laatste pagina van ons onvolprezen blad. Geeft het gevoel dat je het laatste woord hebt, een uitroepteken of vraagteken kan plaatsen bij alle thema’s en mensen die al gepasseerd zijn. We zochten naar een nieuwe titel voor dit laatste woord. Een titel en een baseline die een weerspiegeling zijn van wat je mag verwachten. Een briefing voor de schrijver, een houvast voor de lezer. Herkenbaar en toch verrassend, origineel en toch vanuit dezelfde blik, dezelfde drive en dezelfde geest.

De rubriekstitel werd een woordenspel tussen lastpost en Last Post. De Last Post wordt sinds de 17e eeuw op klaroen gespeeld bij het afsluiten van de dag en de inspectie van de diverse legerposten. Sinds 1928 wordt het ook elke avond gespeeld onder de Menenpoort in Ieper als eerbetoon aan de gesneuvelden uit WOI. Het is dus het afsluiten van een hoofdstuk en het herdenken ervan, alles even op een rij plaatsen en er ‘lering’ uit trekken. Last Post is een passende titel om ons magazine af te sluiten, in deze zin.

En dan is er ook een lastpost in de betekenis van “iemand die vervelend en hinderlijk is”, volgens het woordenboek. Nogal conventioneel om een lastpost zo negatief af te schilderen, want zelf lees ik deze term ook wel als “een luis in de pels”, een Robin Hood. Iemand die niet makkelijk afgeeft, iemand die zich niet door de gebruikelijke conventies en de verplichte denk­ patronen laat indammen.

De baseline van deze rubriek wordt “Geert Moerman (her)denkt”. Herdenken in termen van de Last Post, maar ook herdenken als lastpost. Iets omdenken, een invalshoek nemen die verrassend is en een nieuw inzicht brengt. Iets neerschrijven waarvan lezers aanvoelen dat ze het ook hadden gedacht – iets in die zin toch – maar zelf nooit onder woorden brachten.

Het sluimerde wat op de achtergrond en plots staat het daar op papier. Een herkenning van een idee of een gevoel, iets (un)heimlich, het stiekeme genot van even buiten de conventie in denken en doen te treden. Schrijven is wrikken en wringen om iets essentieels aan de oppervlakte te brengen.

Een origineel idee of gevoel dat een nieuw perspectief biedt op problemen en gebeurtenissen. Parler vrai ook. Geen corporatistische taal. Geen verplicht politiek correct denken. En ook een beetje humor en ironie. Scherp als het moet, relativeren als het kan. Het leven zoals het is.

GEERT MOERMAN gedelegeerd bestuurder Voka Oost-Vlaanderen

“

Ik denk dat ik deze Last Post hiermee afsluit. Het zal lastig worden om elke maand te posten volgens de briefing die ik hierboven beschrijf.

Zo word ik alvast een maandelijkse lastpost voor mezelf. Om de tekst uit mezelf te wringen en op papier te krijgen. Voordeel is dat het er dan staat. Een klaroenstoot op papier.

“Schrijven is wrikken en wringen om iets essentieels aan de oppervlakte te brengen. Een origineel idee of gevoel dat een nieuw perspectief biedt op problemen en gebeurtenissen

64

Voornemens, voornemens…

Eerst zien, dan geloven.

Gelukkig kun je in 2022 wél werk maken van een opleiding.

Wil jij ook blijven groeien en duurzaam voorbereid zijn op de toekomst?

Cevora biedt de oplossing. Met onze opleidingen zorgen we ervoor dat bedrijven en werknemers wendbaar blijven en voorbereid zijn op wat komt. Want wie leert, die groeit. Als mens en als professional.

Of je nu werkgever of werknemer bent.

Samen leren en groeien.

Bekijk het volledige aanbod op cevora.be

Optimaliseer je digitale flow van H tot R Digitaal is het nieuwe normaal. Stoom je werkplek klaar voor de toekomst met de mysdworx app.

In een handomdraai beheer je je digitale hr-flow, zonder administratieve rompslomp. Gewoon van op je smartphone! Handig toch?

Verbeter je digitale werknemerservaring met SD Worx, we helpen je graag.

www.sdworx.be/nl-be/core-hr/mysdworx-app