Investeringen in spoorinfrastructuur cruciaal voor modal split

Dubbel zoveel goederenvervoer per spoor tegen 2030 dan vandaag: dat streeft minister Georges Gilkinet na met zijn vorig jaar voorgestelde spoorvisie. Daartoe heeft hij met Infrabel ook een nieuw beheerscontract afgesloten, dat concrete doelstellingen én nodige financiële middelen vastlegt. Een goede zaak volgens Alfaport Voka, al is er meer nodig om alle capaciteitsproblemen weg te werken.

Het voorgaande beheerscontract met Infrabel dat in 2008 werd afgesloten, liep bijna tien jaar geleden af. In 2022 sprak voogdijminister Georges Gilkinet (Ecolo) dan zijn spoorvisie uit, met daarin onder andere de ambitieuze doelstelling van een verdubbeling van het goederenvervoer per spoor tegen 2030. Ook in het kader van de extra containercapaciteit is een aandeel van 15 % voor het spoorvervoer in de totale modal split een belangrijk streefdoel dat voor de Antwerpse haven is vooropgesteld.

Gezien die ambitieuze doelstellingen was het absoluut noodzakelijk om een nieuw contract af te sluiten. Op 15 maart gaf CEO Benoit Gilson van Infrabel toelichting op de raad van bestuur van Alfaport Voka over de geplande investeringen bij de spoorwegbeheerder. Hij had het meer specifiek over het performantiecontract, het financieel plan en het meerjareninvesteringsplan voor de periode 2023-2032.

Het performantiecontract bepaalt de doelstellingen voor Infrabel die nodig zijn om van het spoorvervoer een aantrekkelijke modus te maken. Die richten zich op uiteenlopende domeinen, zoals veiligheid, stiptheid, capaciteitsbeheer en digitalisering. Belangrijk kanttekening hierbij is dat deze doelstellingen gekoppeld zijn aan concrete KPI’s.

Plan van 11 miljard

Om deze doelstellingen te behalen, voorziet het meerjareninvesteringsplan 11 miljard euro aan investeringen in spoorinfrastructuur tot 2032. Meer dan 7 miljard euro is voorzien om de veiligheid en stiptheid op het spoornet te kunnen garanderen, door vernieuwing en onderhoud van de bestaande infrastructuur. Ongeveer 2 miljard euro gaat naar onderhoud en modernisering van gebouwen, aankoop en onderhoud van voertuigen en ITprojecten, onder andere voor een betere verkeersleiding en capaciteitstoewijzing aan de spooroperatoren en de realisatie van een spoorwegplatform met Port of Antwerp-Bruges.

Daarnaast springen geplande capaciteitsuitbreidingen in het oog. Specifiek met het oog op de realisatie van extra containercapaciteit in de Antwerpse haven is de aanleg van een geëlektrificeerde bundel bij Verrebroek, de aanpassing van het spoortracé op Linkeroever (L211 en L211C) en de aanleg van een nieuwe bundel bij de Noordzee- en/ of Europaterminal gepland. Daarnaast staan een aantal investeringen op het programma om de flexibiliteit van het spoorvervoer in complexe zones te verhogen, zoals de beseining van de Kanaaldokken en het dubbelsporig maken en elektrificeren van de spoorlijn tussen Stabroek en BASF (L11). Om goederen ook vlot via het spoor buiten de haven te kunnen vervoeren, zijn voorts investeringen voorzien om extra lange treinen mogelijk te maken die door ons land gaan. Dit moet leiden tot meer rendabele spoorproducten.

Dit meerjareninvesteringsplan integreert ook al de reeds eerder vastgelegde investeringen in het kader van het relanceplan en het Europese Plan voor Herstel en Veerkracht. Dit gaat onder meer om de vernieuwing van de trieerinstallatie Antwerpen-Noord en de installatie van automatische wissels in bundel Oorderen. Daarnaast heeft Infrabel recent nog bijkomende Europese middelen verworven voor de vernieuwing van de seininrichting tussen BASF en de kanaaldokken, aanpassingen in bundel Oorderen en de vernieuwing van de trieerinstallatie.

Oproep aan de volgende federale regering

Alfaport Voka is blij dat dit plan eindelijk perspectief op lange termijn biedt. Nooit eerder kreeg de spoorwegsector zoveel middelen en zulke duidelijke en ambitieuze doelstellingen van een Belgische regering. Een uitbreiding van de spoorcapaciteit is een noodzakelijke voorwaarde om de modal shift te ondersteunen. ‘We blijven er evenwel bezorgd over dat nog niet alle capaciteitsknelpunten worden opgelost met de realisatie van alle vermelde projecten. Bijvoorbeeld voor de realisatie van de tweede havenspoortoegang is enkel een studieopdracht opgenomen’, stelt Stephan Vanfraechem, algemeen directeur van Alfaport Voka. ‘Bovendien ligt het zwaartepunt van de investeringen pas na 2025. Het blijft dus uiterst belangrijk dat de volgende federale regering deze plannen effectief tot uitvoering brengt, en zelfs nog bijkomende investeringsmiddelen voorziet om de overblijvende flessenhalzen weg te werken.