Hoofdstuk 5
Gezonde leefomgeving waarborgen De dagelijkse leefomgeving van mensen heeft een belangrijke invloed op hun fysieke en mentale gezondheid. Die omgeving wordt bepaald door de sociale en economische context en de fysieke leefomgeving. Het ruimtelijk beleid, dat de fysieke leefomgeving ordent, heeft dus een wezenlijke impact op onze gezondheid. Denk maar aan kwaliteitsvolle woningen, aantrekkelijke openbare ruimte en groen, voldoende voorzieningen, gezonde mobiliteit …
We definiëren een gezonde fysieke leefomgeving als een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, die uitnodigt tot gezonde keuzes en leefwijze, waar de druk op de gezondheid minimaal is en een waar sociale interactie mogelijk is. Al moet erkend worden dat een gezonde leefomgeving niet louter bepaald wordt door meetbare kenmerken, maar ook door hoe mensen (subjectief) hun leefomgeving ervaren, waarbij wat belangrijk is voor de één (bv. een autoluwe omgeving), dat niet noodzakelijk is voor de ander (impact van een autoluwe omgeving op toegankelijkheid voor mensen die minder goed ter been zijn).
Welke evoluties verwachten we? De druk op onze fysieke leefomgeving is zeer hoog, dit zagen we ook in de data over natuurlijk kapitaal en stromen. Dit leidt ertoe dat we worden blootgesteld aan diverse stressoren zoals luchtvervuiling, omgevingslawaai, hittestress … De mate van blootstelling hangt af van waar iemand woont, werkt en tijd doorbrengt of waar iemands voedsel wordt geproduceerd. Maar in Vlaanderen zijn de verschillen tussen gebieden eerder klein. Dit omwille van de grote versnippering en verstedelijking. Vrijwel iedereen ondergaat dus een te hoge blootstelling aan diverse
stressoren, met mogelijk negatieve gezondheidseffecten tot gevolg. Het beperken van de (impact van) hinderaspecten is daarom, in combinatie met gezondheid bevorderende ingrepen, één van de belangrijkste ruimtelijke uitdagingen. Naast de aandacht voor de meetbare blootstelling aan diverse stressoren, komt ook de menselijke waardering van de omgeving steeds meer op de voorgrond. Het gaat dan om de beleving van hinder of de appreciatie van groen in de leefomgeving, en komen we meer en meer op het terrein van de subjectieve kwaliteit.
5 // GEZONDE LEEFOMGEVING WAARBORGEN
227