Studie 204. Opleidingsprofiel Medische Beeldvorming.pdf

Studie 204 Opleidingsprofiel Medische Beeldvorming

Studie 204 Opleidingsprofiel Medische beeldvorming Beroep: Studiegebied: Opleiding:

technoloog medische beeldvorming Gezondheidszorg Medische beeldvorming

Werkgroep opleidingsprofielen van de Vlaamse Hogescholen in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad D/2004/6356/1 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel.

De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

VOORWOORD In 2001 formuleerde het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs, een opdracht aan de “werkgroep beroepsprofiel voor medische beeldvorming” van de Vlaamse Onderwijsraad om na haar geslaagd en reeds erkend beroepsprofiel, ook een opleidingsprofiel te ontwerpen. Licht uitgebreid ging dezelfde werkgroep van start, met leden uit het onderwijsveld, de ziekenhuissector, representatieve erkende beroepsverenigingen, de onderwijsoverheid en het Ministerie van Volksgezondheid.

Na enkele ad hoc vergaderingen in 2001 werd besloten dat een beperkte kerngroep een eerste algemene tekstvoorbereiding zou formuleren (februari 2002). De daaropvolgende plenaire vergadering bracht twee fundamentele punten aan: -

De vertaalslag van de functionele delen en de daaruit volgende basiscompetenties moest verder uitgediept worden; Prof. Marchal vroeg een specifieke uitbreiding van onderdeel 1.3.2. “Beeldherkenning en criteria” van de vertaalslag (cfr. Hoofdrubriek 3 punt 3.3.2.). Aan vaardigheden 34-36 werd 37 toegevoegd “kan sterk afwijkende resultaten herkennen en signaleren”.

Nadien werd duidelijk dat dit niet de enige twee punten waren die het vlotte verloop bemoeilijkten.

-

-

We kenden een fusieproces met volledig fusioneren. Zowel de afdeling medische beeldvorming, het beroepsprofiel als het opleidingsprofiel startten onder KHB-vlag. De fusie die tot stand kwam, verenigt 3 hogescholen: EHSAL, KHB en IRIS. Zij gaan voortaan samen verder door het leven onder de naam EHSAL. Het graduaat in de medische beeldvorming wordt, conform de Europese BaMa-structuur omgevormd tot “bachelor in de medische beeldvorming”. Men kan dit beschouwen als een uitdaging om de positie in het hogeschoollandschap te versterken, vooral als unieke, Vlaamse opleiding in Brussel.

De Belgische kronkels -

België is het laatste Europese land dat een opleiding medische beeldvorming regulariseert 1 (cfr. I.S.R.R.T.-survey, 2003 ).

België is één van de enige Europese landen waar het aanverwante beroepsdomein radiotherapie niet valt binnen dezelfde studierichting (is genormeerd voor verpleegkundigen).

In België wordt het beroepsprofiel nationaal erkend. Het ervan afgeleide opleidingsprofiel, is echter regionale materie. Een risico, want er kunnen namelijk 2 totaal verschillende opleidingsprofielen ontwikkeld en erkend worden (Vlaanderen en Wallonië). De instromende beroepsbeoefenaars kandideren in dezelfde ziekenhuizen (vooral Brussels gewest). De rest laten we aan de verbeelding over.

Maart 2003 wordt een geschikt moment bevonden om de teksten met aanmerkingen opnieuw op te rakelen. Dezelfde kerngroep zondert zich af in de abdij van Averbode (voor de derde maal) en keert heel de vertaalslag binnenste buiten. Het resultaat mag gezien worden… oordeelt u zelf maar.

Binnen hetzelfde academiejaar wordt dan alles afgewerkt en overgedragen aan de Vlor.

De periode waarin het opleidingsprofiel tot stand, kwam is vrij uitgebreid maar de momenten waarop er effectief kon gewerkt worden, waren zeer intensief.

1

ISRRT: International Society of Radiographers and Radiological Technologists http://www.xray2000.f9.co.uk/Site3/careers/europeaneducation.pdf

3

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Tot slot wil ik even terugkomen op de essentie.

-

-

Na meer dan 100 jaar, waarin de beroepsuitoefening (zonder of met beperkte vorming) steeds meer professionaliteit vereiste, werd de noodzaak aan opleiding duidelijk, ook bij de “eminences grises” van het beroepsdomein (STOERA-rapport).

Het aanleunende domein van de nucleaire geneeskunde reageerde verheugd op het ontstaan van de opleiding.

De maatschappelijke relevantie van deze opleiding behoeft geen bewijs. Ze spreekt voor zichzelf. Alhoewel lange tijd niet of een beetje noodzakelijk bevonden, is de respons van het werkveld één van uiterste tevredenheid.

Er wachten de opleiding nog enkele uitdagingen: -

Omvorming naar de BaMa-structuur; De visitatie/accreditatie doorstaan; Naambekendheid creëren; Het aanleunende beroepsdomein “radiotherapie” erkend krijgen als vervolgopleiding (bijv. bachelor na bachelor, BanaBa). De overeenkomsten tussen de drie beroepsdomeinen (radiologie, nucleaire geneeskunde, radiotherapie) zijn zo opvallend, dat een afgestudeerd TMB, bij een aanvullende specifieke vorming RT slechts al zijn aangeleerde vaardigheden moet transfereren. Hetgeen op zich één van de doelstellingen is van de BaMa-structuur.

Dirk De Backer Opleidingscoördinator medische beeldvorming

4

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

1

INLEIDING

1.1

Identificatie van het opleidingsprofiel

Het opleidingsprofiel voor de opleiding tot technoloog medische beeldvorming werd samengesteld door de werkgroep “Beroeps en opleidingsprofiel voor medische beeldvorming” (een uitbreiding van de oorspronkelijke werkgroep “Beroepsprofiel technoloog medische beeldvorming” van de Vlaamse Onderwijsraad).

De basisopleiding medische beeldvorming kent geen opties en behoort tot het studiegebied Gezondheidszorg.

De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers uit de verschillende sectoren: onderwijsveld, onderwijsoverheid, overheid en sociale partners (ziekenhuissector, beroepsverenigingen, Ministerie van Volksgezondheid).

1.2

Opdracht

1.2.1

Opdrachtgever

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs Koepelcommissie opleidingsprofielen Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) Raad Hoger Onderwijs 1.2.2

Opdracht

Uitschrijven van een opleidingsprofiel voor de basisopleiding graduaat Medische Beeldvorming, opdat dit door de onderwijsinstellingen omgezet kan worden in een opleidingsprogramma.

1.2.3

Doelstelling

Het uitschrijven van een opleidingsprofiel waarin de basiscompetenties voor de basisopleiding graduaat Medische Beeldvorming worden weergegeven. Het opleidingsprofiel beschrijft welke basiscompetenties de student moet verwerven om inzetbaar te zijn als beginnende beroepsbeoefenaar binnen de verschillende beroepsdomeinen. Basiscompetenties beschrijven vaardigheden, kennis, attitudes en contextgegevens (hulpmiddelen, veiligheidsnormen en werkomgeving). Inhoudelijk is het studieaanbod gericht op professionele vorming, persoonsvorming, maatschappelijke vorming en integratie. De basiscompetenties vallen binnen de lijnen van de kwalificatiestructuur die de overheid heeft uitgezet.

1.3

Ontwikkelingsproces 2

Het opleidingsprofiel werd gemaakt volgens de DVO-handleiding (D/1996/3241/245), in overeenstemming met de gevraagde rubrieken en op basis van het gelegitimeerde beroepsprofiel Technoloog Medische Beeldvorming (D/2001/6356/13). Dit beroepsprofiel, Studie 187 in de reeks van de Vlor, hoofdzakelijk gemaakt op advies en met de medewerking van het socio-economisch veld, vormde de voornaamste inspiratiebron voor het opleidingsprofiel.

2

Volgens Handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het hogeschoolonderwijs van de Dienst voor Onderwijsontwikkeling

5

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Vergaderingen: -

-

ad hoc vergaderingen tijdens de academiejaren 2001-2002, 2002-2003. kerngroep medische beeldvorming: 04/02/02 en 25/02/02. Tekstvoorbereiding van het werkdocument 26-28/02/02. plenaire vergaderingen van de werkgroep “Beroeps en opleidingsprofiel voor medische beeldvorming” van 23/5/2002 en 27/5/2003. occasioneel informatief overleg met het werkveld, beroepsverenigingen en industrie. kerngroep medische beeldvorming: 10-12/3/2003 inlassen van de opmerkingen plenaire vergadering, uitdieping van de vertaalslag, aanvullen van ontbrekende gegevens, samenstellen eindontwerp. plenaire vergadering met goedkeuring definitieve tekst opleidingsprofiel TMB en ontbinding van de werkgroep: 27/05/2003 overmaking definitieve versie aan Vlor: 14/10/2003

1.4

Legitimatie

-

-

De Raad Hoger Onderwijs van de Vlor legitimeert het opleidingsprofiel op 4 november 2003.

6

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2

SITUERING VAN DE OPLEIDING

2.1

Gegevens uit de beroepenwereld

2.1.1

Beroepenstructuur

Voor de beschrijving van de wettelijke omkadering van het beroep verwijzen we naar het beroepsprofiel Technoloog Medische Beeldvorming, hoofdstuk 1.3 Wetgeving.

Beroepsloopbaan: Technologie medische beeldvorming impliceert een paramedisch beroep en wordt uitgeoefend onder de beroepstitel “technoloog medische beeldvorming” (koninklijk besluit van 28/02/1997). De voorwaarden en de regels voor het verkrijgen, behouden en intrekken van de erkenning van de individuele beoefenaar worden door de Koning bepaald op advies van de Nationale Raad voor Paramedische Beroepen (artikel 24, §2, van het koninklijk besluit nr.78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, ingevoegd door de wet van 25/01/1999). Een ontwerp van dit koninklijk besluit is op dit ogenblik in voorbereiding (oktober 2003).

Deze hoogtechnologische basisopleiding kan aanleiding geven tot doorstroomfuncties in of buiten de verschillende beroepsdomeinen en studiegebieden (cfr. beroepsprofiel TMB p. 22).

2.1.2

Geraadpleegde beroepsprofielen

Het opleidingsprofiel werd gemaakt op basis van: -

het beroepsprofiel Technoloog Medische Beeldvorming (D/2001/6356/13) beroepsprofiel radiodiagnostisch laborant, NVRL Utrecht 2000 (NL) beroepsprofiel radiotherapeutisch laborant, NVRL Utrecht 2000 (NL)

2.1.3

Visie

De werkgroep ontwikkelde haar visie op basis van: -

-

-

het beroepsprofiel Technoloog Medische Beeldvorming; het koninklijk besluit betreffende beroepstitel en kwalificatievereiste voor de uitoefening van het beroep Technoloog Medische Beeldvorming en houdende de lijst van vaststellingen waarmee deze laatste door een arts kan worden belast (28/2/1997 (BS 7/6/1997)); KB 20 juli 2001; koninklijk besluit houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen (BS 30.8.2001); het bestaande opleidingscurriculum van de unieke opleiding in Vlaanderen (EHSAL).

Het beroep van de technoloog medische beeldvorming behoort tot de sector “Gezondheidszorg”. De gegradueerde in de medische beeldvorming bezit de vereiste bekwaamheden en heeft de wettelijke bevoegdheden om het erkend paramedisch beroep van technoloog medische beeldvorming uit te oefenen zoals vastgelegd in het KB 28/2/1997.

De cliënt/patiëntenpopulatie die zich aanbiedt voor handelingen waarmee een arts de technoloog medische beeldvorming kan belasten, is zeer verscheiden in leeftijd, geslacht, pathologie, afkomst, enz.

De technoloog medische beeldvorming maakt zich een onderzoekende geest eigen waarbij hij/zij de 3 kennis, vaardigheden, attitudes en onderzoeksmethoden creatief aanpast aan de patiënt zonder de

3

Evidence based

7

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

4

maximale kwaliteit (hygiëne, stralingshygiëne, beeldkwaliteit, …) van het totale onderzoek van 5 voorbereiding tot nazorg uit het oog te verliezen .

Het beroepsdomein omvat alle diagnostische en therapeutische medisch beeldvormende technieken, ongeacht de gebruikte methode.

Het opleidingsprogramma moet de theoretische kennis en praktische vaardigheden in verband met de gekende energiebronnen zoals ioniserende stralen, ultrageluid, magnetisme, open bronnen in vivo en koud licht aanreiken.

Het opleidingscurriculum dient continu voor wijziging vatbaar te zijn gezien: -

de snelle hoogtechnologische evolutie in toestellen, toepassen van nieuwe energieën, enz.; de basisvorming is een jonge opleiding op hogeschoolniveau; de evolutie van informatica en ziekenhuis-informaticasystemen; de verschuiving van aangewende technieken (vergelijkende studie van de jaarlijkse nationale statistieken van het RIZIV); de veranderende maatschappelijke evoluties.

-

De technoloog medische beeldvorming heeft een brede waaier van vaardigheden nodig om zijn beroep op een serene en adequate manier te kunnen uitoefenen. De technoloog medische beeldvorming heeft een schakelpositie op: -

communicatief gebied, medisch gebied, informatief gebied, technisch gebied, administratief gebied.

Om tot deze vaardigheden te komen moet hij/zij voldoende competenties ontwikkelen in de bovenstaande gebieden. Bovenop de opgesomde competenties moet de student zich een gepaste attitude eigen maken.

De stevig uitgewerkte theoretische kennis wordt omgezet in praktische vaardigheden tijdens het klinisch onderwijs en wordt verder uitgediept tijdens de stages in het werkveld.

De student krijgt de kans zich in één zeer specifiek domein verder te bekwamen tijdens het uitwerken van een afstudeerproject. (eindproef) De opleiding moet de mogelijkheid bieden om via een schakelprogramma als professionele bachelor door te stromen naar een masteropleiding.

Tijdens deze driejarige opleiding worden de basiscompetenties aangebracht die de professioneel medische beeldvorming tijdens zijn loopbaan verder dient te ontwikkelen. De inzetbaarheid van de beroepsbeoefenaar op de arbeidsmarkt kan verruimd worden door persoonlijke ontplooiing en overdracht van basisvaardigheden naar aansluitende beroepsdomeinen. De basisopleiding dient te streven naar “erkenning van verworven kwalificaties” (EVK). De individueel verworven competenties (EVC) verhogen de mobiliteit.

Als professionele beroepsbeoefenaar krijgt de technoloog medische beeldvorming een zeer zelfstandige rol toevertrouwd die hij met veel initiatieven en creativiteit moet uitbouwen.

4 5

Evidence based Evidence based praktisch

8

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2.2

Gegevens uit de onderwijswereld

2.2.1

Studiegebied en opleiding

De opleiding “graduaat Medische Beeldvorming” behoort tot het studiegebied Gezondheidszorg. Het is een ééncyclusopleiding (Bachelor degree) gehonoreerd met het diploma van gegradueerde in de Medische Beeldvorming en de beroepstitel “technoloog medische beeldvorming”.

2.2.2

Aanverwante studiegebieden, opleidingen en opties

2.2.2.1 Studiegebieden Het studiegebied “Gezondheidszorg” heeft een verwantschap met andere studiegebieden (zoals vermeld in het hogescholendecreet van 13.7.1994) en universitaire disciplines: -

Industriële wetenschappen en technologie, Geneeskunde (universiteit), Natuurwetenschappen (universiteit).

2.2.2.2 Opleidingen en opties De opleiding graduaat Medische Beeldvorming heeft verwantschappen met: -

graduaat in de verpleegkunde (alle opties), gebrevetteerde (gediplomeerde) verpleegkundige, gegradueerde in de fysische behandelingen (optie kinesitherapie), licentiaat in de kinesitherapie, graduaat in de vroedkunde, graduaat verpleegkunde met diploma in de voortgezette studiën van de medische beeldvorming, graduaat in de orthopedie, graduaat in de podologie, graduaat in de laboratorium- en voedingstechnologie (optie medische laboratoriumtechnologie.

Post-hogeschoolvormingen en voortgezette academische opleidingen o.a.: -

industrieel ingenieur nucleaire technologie, afstudeerrichting medisch-nucleaire technieken, GGS biomedische ingenieurstechnieken, posthogeschoolvorming stralingsbescherming voor verpleegkundigen en paramedici, posthogeschoolvorming stralingsdeskundige.

Er zijn ook raakvlakken met de universitaire opleidingen in de geneeskunde, de farmacie, de wetenschappen en de informatica o.a.

-

arts met specialisatie radiologie, arts met specialisatie nucleaire geneeskunde, apotheker met specialiteit in de radiofarmaca, arts (algemeen en alle specialismen), ziekenhuisfysicus/stralingsfysicus, ziekenhuisinformaticus.

9

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2.2.3

Personen toegelaten tot het beroep van technoloog medische beeldvorming

-

Gegradueerden in de medische beeldvorming. Zij mogen, na erkenning door de minister van Volksgezondheid, de beroepstitel van technoloog medische beeldvorming voeren. (De eerste studenten studeerden af in 2001; zie p. 15).

Personen erkend op basis van artikel 44 undecies van het koninklijk besluit nr 78 met toepassing van de “Eerste Algemene Richtlijn”: Richtlijn 89/48/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende een algemeen stelsel van erkenning van hogeronderwijsdiploma’s waarmee beroepsopleidingen van ten minste drie jaar worden afgesloten.

Personen die kunnen erkend worden als technoloog medische beeldvorming op basis van artikel 54 ter § 2.1 van KB n° 78. Zij mogen dan na de erkenning ook de beroepstitel van technoloog medische beeldvorming voeren.

Personen die mogen werken als TMB omdat ze voldoen aan artikel 54 ter §3, 2de lid. Zij zullen de beroepstitel NIET mogen voeren maar wel de reeds uitgevoerde handelingen blijven stellen (analoog aan artikel 54 bis voor verpleegkunde).

-

-

-

NOTA 1: De personen die bedoeld zijn in volgend koninklijk besluit van 18 juni 1990 betreffende de verpleegkunde, worden hier niet vermeld. Zij verrichten hun werkzaamheden onder hun eigen beroepstitel, op basis van hun kwalificaties en op een wijze zoals bepaald in het betreffende koninklijk besluit.

NOTA 2: Momenteel worden nog andere diploma’s aanvaard zolang art. 54 ter van de wet op de geneeskunde niet is uitgevoerd.

-

Buitenlandse diploma’s erkend door het Ministerie van Volksgezondheid op basis van een internationaal verdrag of overeenkomst.

2.2.4

Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland 6

Tabel ISRRT educational survey 2003.

In de meeste Europese landen behoort de opleiding tot het hoger onderwijs en duurt minimum 3 jaar.

Wij stellen vast dat niet in alle landen alle werkterreinen voor de beeldvormers toegankelijk zijn.

Verdere verdieping en specialisatie vinden achteraf plaats via in-service opleidingen. In het Verenigd Koninkrijk wordt ook een masteropleiding aangeboden.

2.2.5

Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen

Er is een gelijkmatige spreiding van de beroepsactiviteiten over gans Vlaanderen en federaal België.

Uit de RIZIV-tussenkomsten in de geneeskundige verstrekkingen blijkt dat de beroepsactiviteiten zich situeren op het niveau van de private beroepspraktijk, de academische en regionale ziekenhuizen, de arbeidsgeneeskundige diensten en de medische centra voor preventieve geneeskunde.

2.2.6

Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen

Op basis van de te verwachten uitstroom, de huidige instroom, het beperkte stageplaatsaanbod (max.

1 student per stageplaats per periode) en de hoge kostprijs van de infrastructuur en de opleiding van hooggekwalificeerd onderwijzend personeel lijkt één hogeschoolopleiding in Vlaanderen voldoende.

De huidige opleiding is centraal gelegen in Vlaanderen (Brussel hoofdstad).

6

ISRRT: International Society of Radiographers and Radiological Technologists http://www.xray2000.f9.co.uk/Site3/careers/europeaneducation.pdf

10

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2.2.7

Infrastructuur

Deze opleiding vereist goed uitgeruste college- en praktijklokalen (skillslab) met audiovisuele ondersteuningsapparatuur en een ruim studielandschap.

De praktijklokalen dienen voor demonstraties, oefeningen, simulaties en experimenten voor onder meer: -

fysica, stralingsbescherming, dosimetrie, ICT, beeldvormende technieken, instelkunde, 7 PACS , klinische technieken: simulatieactiviteiten, LOTUS -patiënt, …

Om deze functies te kunnen waarmaken is er specifiek materiaal nodig: -

functionerende röntgentoestellen, fantomen en testmateriaal, dosimetrie materiaal, klinisch hulpmateriaal, stralingsbeschermingsmiddelen, apparatuur voor digitale beeldverwerking, digitaal beeldmateriaal.

De praktijkruimtes moeten voorzien zijn van de nodige veiligheidsvoorzieningen om de studenten veilig te laten trainen.

Voor de audiovisuele hulpmiddelen worden hoge eisen gesteld aan de projectiemogelijkheden voor medische beelden. Om studenten vertrouwd te maken met kwaliteitsverschillen tussen beelden, moeten ze op hoge kwaliteit kunnen worden geprojecteerd.

2.2.8

Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding

Aantal studenten Medische Beeldvorming per studiejaar (studententelling op 1 februari) Academiejaar

1e j

2e j

3e j

Alg

Tot

M

V

Tot

M

V

Tot

M

V

Tot

M

V

Tot

1998-1999

11

15

26

-

-

-

-

-

-

11

15

26

1999-2000

11

11

22

7

10

17

-

-

-

18

21

39

2000-2001

4

15

19

4

10

14

6

10

16

14

35

49

2001-2002

15

21

36

4

13

17

4

10

14

23

44

67

2002-2003

13

27

40

14

16

30

1

12

13

30

56

86

7

PACS: picture archive and communicating system

11

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2.2.9

Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten volgens

-

generatie- of niet -generatiestudenten 1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

Generatiestudent

18

14

13

21

24

Niet-generatiestudent

8

8

6

15

16

Totaal

26

22

19

36

40

-

de vooropleiding 1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

18

14

11

16

13

TSO

8

18

25

KSO

-

BSO

-

1

Andere*

-

1

ASO

-

-

2

* = buitenlands diploma, reeds diploma hogeschool of universiteit gegevens gebaseerd op inschrijvingsnummer per 1/10

onderwijsniveau van de niet-generatiestudent 1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

HOBU

7

6

3

8

1

UNIVERSITEIT

0

0

3

7

11

2.2.10 Reële studieduur Omdat de opleiding nog erg recent is, zijn de gegevens te beperkt om er de reële studieduur uit af te leiden.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de slaagpercentages van de laatste 5 jaar.

1998-1999

1999-2000

2000-2001

2001-2002

2002-2003

e

72%

83%

89,47%

76,5%

73,8%

e

-

100%

100%

77%

76,6%

e

-

-

100%

100%

100%

1 jaar 2 jaar 3 jaar

Bron : Jaarverslag Katholieke Hogeschool Brussel

12

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

2.2.11 Studentenaantallen per provincie 9899

99-2000

00-01

MB1

MB1

MB2

MB1

MB2

MB3

MB1

MB2

MB3

MB1

MB2

MB3

Antwerpen

2

1

2

4

1

1

5

3

1

5

3

3

Limburg

1

3

1

5

3

1

2

3

3

3

2

2

OostVlaanderen

5

4

5

2

3

5

15

2

3

10

12

2

VlaamsBrabant

11

5

7

6

3

7

9

5

3

13

6

3

WestVlaanderen

1

4

1

4

4

1

9

4

4

10

7

3

Buitenland

2.3

01-02

02-03

2

Verantwoording van de opleiding

De historiek in het beroepsprofiel toont duidelijk aan dat er een maatschappelijke vraag is vanuit werkveld en beroepsvereniging naar specifiek opgeleid personeel.

8

9

De beroepsverenigingen VMBv en MRTB deden in 1988 een aanvraag bij de Nationale Raad voor Paramedische Beroepen om een nieuw beroep op te nemen in hun lijst. Dit heeft uiteindelijk geleid tot het verschijnen van het KB van 28 februari 1997. Op dat ogenblik bestond er een statuut voor een wettelijk gereglementeerd beroep waarvoor geen opleiding voorzien was.

De wetgeving enerzijds (Het KB, Euratom council directive 97/43) en het vergelijkend internationaal onderzoek van het ISRRT anderzijds, toonden duidelijk de nood aan om een opleiding te organiseren.

(Uit onderzoek naar het niveau van de verschillende opleidingen in Europa bleek dat België het enige Europese land was waar geen specifieke opleiding voor dit beroepsdomein bestond).

De basisopleiding graduaat Medische Beeldvorming is de enige opleiding die in het hogeschoolonderwijs leidt tot het beroep van technoloog medische beeldvorming. Het is bij instroom in het werkveld de enige beginnende beroepsbeoefenaar die aan alle criteria voldoet om onmiddellijk in alle beroepsdomeinen te mogen functioneren.

De opleiding tot gegradueerde in de medische beeldvorming biedt ook een ideale wetenschappelijke, technologische en communicatievaardige basis voor het beroep van commercieel en wetenschappelijk afgevaardigde in de medische sector (apparatuur) en (praktijk)lector in het hoger onderwijs.

8 9

Vereniging van Medische Beeldvormers Medical Radiological Technicians Belgium

13

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

3

HET OPLEIDINGSPROFIEL

3.1

De exacte benaming van de opleiding

Studiegebied:

Gezondheidszorg

Basisopleiding: medische beeldvorming Diploma:

gegradueerde in de medische beeldvorming

Beroepstitel:

technoloog medische beeldvorming

3.2

De globale omschrijving van de opleiding

Het doel van deze opleiding kan als volgt worden geformuleerd: het geven van een algemene voorbereiding op het beroep van technoloog medische beeldvorming ten dienste van de verschillende diagnostische en therapeutische medisch beeldvormende beroepsdomeinen.

De opleiding dient de grondslag te leggen voor het uitoefenen, zowel zelfstandig als in een multidisciplinair team, van de toevertrouwde medisch beeldvormende taken, en moet het vermogen ontwikkelen om het beroep mee vorm te geven.

De afgestudeerde moet daarenboven ingeschakeld kunnen worden in researchprogramma’s, de ontwikkeling van nieuwe medisch beeldvormende technieken, producten en andere toepassingen met medische oriëntering ten behoeve van welzijnszorg, gezondheidszorg en onderwijs.

De afgestudeerde dient inzicht te hebben in het belang van de onderzoeken en hun onderlinge 10 relaties . Ook moet hij/zij de veiligheidsrisico’s en de aspecten van integrale kwaliteitszorg op de juiste wijze inschatten en toepassen.

De basisopleiding richt zich op het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar.

3.3

Het beroepsgericht opleidingsprofiel

3.3.1

Bijeenbrengen van relevante beroepsprofielen

Het opleidingsprofiel voor de medische beeldvorming werd afgeleid uit het beroepsprofiel Technoloog Medisch Beeldvorming.

3.3.2

De concrete uitwerking van de vertaalslag

De concrete vertaalslag van het beroepsprofiel naar de gegevens van het opleidingsprofiel vindt u als bijlage.

3.3.3

Aanvullende gegevens over de opleiding

3.3.3.1 Het opleidingsprogramma De hieronder geformuleerde voorstellen over het onderwijsprogramma zijn louter indicatief en hebben geenszins de bedoeling om het uitwerken van een concreet programma te belemmeren.

10

volgens evidence based medicine

14

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Verhouding theorie/praktijk: 180 SP zijn samengesteld als volgt Theorie = 96 SP Klinisch onderwijs (skillslab) = 40 SP Stage= 32 SP Afstudeerproject = 12 SP 3.3.3.2 Globale opleidingsduur De opleiding tot gegradueerde in de medische beeldvorming behoort tot het hogeschoolonderwijs van één cyclus en duurt drie jaar (180 SP = 4500-5400 SBU).

3.3.3.3 Relatieve opleidingsduur van de functionele gehelen Is als dusdanig niet te bepalen.

3.3.3.4 Het opleidingsniveau Binnen de Europese structuur van de opleidingsniveaus, zoals bepaald in art. 2 lid 2 van het Besluit van de Europese Raad van 16 juli 1985 inzake de vergelijkbaarheid van getuigschriften tussen lidstaten van de Europese Gemeenschap, situeert de opleiding tot gegradueerde in de medische beeldvorming zich op niveau 5.

3.4

Sleutelkwalificaties Nooit

Zelden

Regelmatig

Dikwijls

Steeds

1

Abstract denken

X

2

Accuratesse

3

Assertiviteit

4

Beslissingsvermogen

5

Commercieel inzicht

6

Contactbereidheid

7

Creativiteit

8

Dienstverlenende ingesteldheid

9

Doorzettingsvermogen

10

Een werkplan kunnen maken

11

Empathie

12

Flexibiliteit

13

Imagobewustzijn

X

14

Inzicht in de arbeidsorganisatie

X

15

Kritische ingesteldheid

X

16

Kunnen omgaan met informatie

X

X X X X X X X X X X X

15

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

17

Kwaliteitsbewustzijn

18

Leerbekwaamheid

X

19

Leergierigheid

X

20

Loyauteit

21

Omgaan met stress

22

Planmatig denken

23

Problemen onderkennen en oplossen

X

24

Productieve taalvaardigheid moderne vreemde taal

X

25

Productieve taalvaardigheid moedertaal

26

Receptieve taalvaardigheid moedertaal

27

Receptieve taalvaardigheid moderne vreemde taal

28

Resultaatgerichtheid

29

Solidariteit

30

Veiligheids- en milieubewustzijn

X

31

Verantwoordelijkheidszin

X

32

Zelfstandigheid

X

33

Zelfvertrouwen

X

34

Zin voor initiatief

X

35

Zin voor samenwerking

36

Zin voor esthetiek

3.5

De kern van het opleidingsprofiel

3.5.1

Karakteristieken van de opleiding

X

X X X

X X X

X X

X X

De opleiding medische beeldvorming moet een gegradueerde in de medische beeldvorming toelaten in aanmerking te komen voor een erkenning als paramedicus “technoloog medische beeldvorming” en hem/haar in staat stellen om de handelingen, zoals bepaald in KB 28.2.1997 uit te voeren die hem/haar door een arts worden toevertrouwd.

De basisopleiding medische beeldvorming is de enige opleiding binnen het hogeschoolonderwijs die leidt tot het beroep van technoloog medische beeldvorming.

De gegradueerde in de medische beeldvorming bezit de noodzakelijke kennis en de overeenkomstige vaardigheden om medische beelden in de diverse deeldomeinen te verwerven en te beheren. Hij/zij moet hierbij streven naar een correcte voorbereiding en uitvoering van het onderzoek.

Patiëntgerichtheid, accuratesse, resultaatgerichtheid, organisatievermogen, zelfstandigheid en zin voor initiatief en samenwerking zijn hiervoor noodzakelijke attitudes.

16

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

De gegradueerde in de medische beeldvorming levert, door zijn bijdrage in het verwerven van beelden, een essentiële rol bij het stellen van een diagnose of het uitvoeren van een behandeling.

In veel omstandigheden zal het voorkomen dat de technoloog medische beeldvorming de 11 toevertrouwde handelingen “autonoom” moet uitvoeren. Een hoge verantwoordelijkheidszin gekoppeld aan de nodige flexibiliteit en stressbestendigheid zijn dus vereiste houdingen.

De technoloog moet permanent meewerken aan de toepassing van de regels voor kwaliteitszorg en de geldende veiligheids- en milieureglementeringen.

Om de evoluties en de vernieuwingen in de verschillende deelgebieden van de medische beeldvorming te blijven volgen, moet de technoloog zijn kennis en vaardigheden actualiseren door het volgen van bijscholingen.

Aangezien het erkend beroep van “technoloog medische beeldvorming” zich situeert in de gezondheidssector is het vanzelfsprekend dat er raakvlakken bestaan tussen de opleiding medische beeldvorming in het hogeschoolonderwijs en andere bestaande opleidingen in de sector.

3.6

De maatschappelijk-culturele vorming

Dit aspect zal worden uitgewerkt door de instelling die de opleiding organiseert.

11

Autonoom: zelfstandig uitvoeren van een onderzoek onder eindverantwoordelijkheid van een geneesheerradioloog of -nuclearist

17

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

4

DOELGROEPEN VAN HET OPLEIDINGSPROFIEL

AFGEWERKTE

Het opleidingsprofiel is een basisdocument voor: -

de hogescholen bij de formulering van hun opleidingsprogramma’s; 12 de werkgroep die de bestaande kwalificatiestructuur moet evalueren; studenten en abituriënten; curriculumontwerp voor mogelijke voortgezette opleidingen, postgraduaten, permanente vormingen zoals nucleaire geneeskunde, echografie, radiotherapie, enz…

Verder is het opleidingsprofiel een onmisbaar instrument voor: -

hogescholen en onderwijspersoneel; de visitatiecommissies van het hoger onderwijs; accreditatiecommissie; Ministerie van Volksgezondheid; Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs; 13 FANC ; Provinciaal geneeskundige commissie; 14 N.R.P.B. ; Nationale, internationale (overkoepelende) en erkende beroepsverenigingen.

Het opleidingsprofiel kan als informatiebron dienen voor: -

15

CLB , 16 SID-IN , opendeurdag, infonamiddagen.

Vervolgens kan het opleidingsprofiel aan personeelsverantwoordelijken in ziekenhuizen, bedrijven en organisaties een beter inzicht geven in de professionele en algemene vorming van kandidaatmedewerkers.

Het document kan ook inspirerend werken voor het ontwerpen van contractonderwijs.

12

DVO handleiding opleidingsprofielen: inleiding Federaal Agentschap Nucleaire Controle 14 Nationale Raad voor Paramedische Beroepen 15 Centrum voor Leerlingenbegeleiding 16 Studie informatie dagen 13

18

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

5

BIBLIOGRAFIE

-

handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het hogeschoolonderwijs (D/1996/3241/245) beroepsprofiel technoloog medische beeldvorming (D/2001/6356/13) beroepsprofiel radiodiagnostisch laborant, NVRL Utrecht 2000 beroepsprofiel radiotherapeutisch laborant, NVRL Utrecht 2000 koninklijk besluit betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep technoloog medische beeldvorming en houdende aan de vaststelling van de lijst van handelingen waarmee deze laatste door een arts kan worden belast - 28/2/1997 (B.S. 7/6/1997) Euratom council directive 97/43 Survey of existing conditions for the education of radiographers in the EC countries KB 20/7/2001: KB houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen.

-

-

Vlor-uitgaven -

studie 96 opleidingsprofiel medische laboratoriumtechnologie studie 79 opleidingsprofiel ergotherapie studie 65 opleidingsprofiel vroedvrouw

ISRRT documents (International Society of Radiographers and Radiological Technologists) -

Educational survey and recommendations, 2003. http://www.xray2000.f9.co.uk/Site3/careers/europeaneducation.pdf

19

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

6

MEDEWERKERS

6.1

Leden van de adviescommissie, geraadpleegde experten en organisaties

Hogeschool Dhr. Heylen Eduard, voorzitter, departementshoofd dep. Gezondheidszorg, KHBrussel Dhr. De Backer Dirk, afdelingshoofd medische beeldvorming KHBrussel Prof. Janssens Herwig, hoofddocent en opleidingshoofd Nucleaire Technologie – Medisch-Nucleaire Technieken Dhr. Van den Broeck Renaat, lector KHBrussel en extern consulent Dhr. Mol Harrie, lector KHBrussel, stralingsdeskundige Dhr. Heselmans Marc, praktijklector KHBrussel + stagecoördinator (+ notularis opleidingsprofiel) Dhr. Derre Bart, lector KHBrussel Mevr. Leynen Rita, lector KHBrussel + verantwoordelijke afstudeerprojecten Dhr. Verhelle Filip, lector KHBrussel, PACS-specialist(picture archiving and communication system) Werkveld Prof. Dr. Marchal, diensthoofd medische beeldvorming, UZ Gasthuisberg Leuven Prof. Dr. Verstraete, diensthoofd medische beeldvorming, UZ Gent Prof. Dr. Mortelmans, diensthoofd nucleaire geneeskunde, UZ Gasthuisberg Leuven, + gastprofessor KH Brussel Dr. Pouders, hoofdradioloog Militair Hospitaal Koningin Astrid, Neder-over-Heembeek Dr. Breucq, radiologe AZ VUB AZ St-Jan, Brussel Dhr. Vercruysse, hoofdverpleegkundige medische beeldvorming UZ Gent Beroepsverenigingen Dhr. Prananto, voorzitter Belgisch Genootschap voor Nucleaire Geneeskunde, afdeling technologen Dhr. Logghe Dhr. Suvée, afgevaardigd beheerder beroepsvereniging VMBv, representative member ISRRT Dhr. Van Laer, praktijklektor KH Brussel, voorzitter beroepsvereniging VMBv Ministeries Dr. Dercq, voorzitter Nationale Raad Paramedische Beroepen, Ministerie van Volksgezondheid Dhr. Van Sande, ambtenaar verantwoordelijk voor paramedische beroepen, Ministerie van Volksgezondheid

Dhr. Belmans, secretaris Raad Hoger Onderwijs, Vlor

20

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

BIJLAGE: VERTAALSLAG Taakgebieden 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Overkoepelende taken Zorg Samenwerken met andere zorgverleners Voorlichten Beheren Geven van onderwijs en begeleiding Verrichten van onderzoek Evalueren van het beroepsmatig handelen Ontwikkelen van individuele kennis en kunde Ontwikkeling van het eigen beroep

Functioneel geheel 0: Overkoepelende taken nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis ethiek (4) psychologie (4) sociologie (2) organisatie gezondheidszorg (2) gezondheidsrecht (2) deontologie (4) patiëntenbegeleiding en communicatie (4) gezondheidseconomie (1)

attitude zin voor samenwerking (4) beslissingsvermogen (3) contactbereidheid (4) dienstverlenende ingesteldheid (4) empathie (4) flexibiliteit (3) kritische ingesteldheid (4) omgaan met stress (3) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (3)

contextgegevens context - onderzoek en of behandelingsruimte - wachtzaal - onthaal - ziekenkamer - aanwezigheid patiënt - stageomgeving - mediatheek

21

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Onderdeel 0.1: Wetgeving nr.

1

basiscompetenties vaardigheden kan de door de wet gestelde kaders hanteren bij het uitoefenen van zijn/haar beroep

basiscompetenties kennis beroepsspecifieke kennis kent de wet op het beroepsgeheim (4) kent de wet op het patiëntenrecht (4) kent de wet op de persoonlijke levenssfeer (3) kent het KB 28 februari 1997 betreffende het beroep TMB (3) kent de wet op de arbeidsovereenkomsten (2)

attitude

contextgegevens context

attitude

contextgegevens context

Onderdeel 0.2: Beroeps- en gedragscode nr.

2

3

4

22

basiscompetenties vaardigheden kan bij de uitoefening van zijn/haar beroep de beroepscode en gedragsregels voor de TMB hanteren hanteert bij de uitoefening van zijn/haar beroep de grenzen van zijn/haar deskundigheid en bekwaamheid kan ten allen tijde bijdrage leveren aan kwaliteitszorg m.b.t. alle aspecten van de beroepsuitoefening

basiscompetenties kennis heeft kennis en inzicht in het geheel van een ziekteproces met zijn fysische, psychische en sociale aspecten (4)

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

basiscompetenties vaardigheden

5

kan situaties overzien, prioriteiten stellen en scheidt hoofdzaken van bijkomstigheden kan zichzelf beschermen tegen arbeidsafvlakking door automatisme kan het organigram hanteren betreffende de eigen dienst kan initiatieven nemen rondom de verbetering van de eigen arbeidssituatie

6

7 8

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis wijsbegeerte en ethiek (2) psychologie (2) sociologie (2) gezondheidsrecht (3) deontologie (3) Engels (passieve kennis)(3)

attitude accuratesse (4) beslissingsvermogen (4) brede belangstelling (3) contactbereidheid (4) dienstverlenende ingesteldheid (4) doorzettingsvermogen (4) empathie (3) informatie verwerven/ verwerken (4)

Onderdeel 0.3: Externe relatie nr.

basiscompetenties vaardigheden

9

kan positieve bijdrage leveren in de relatie tot de leveranciers

Functioneel geheel 1: Zorg nr.

basiscompetenties vaardigheden

contextgegevens context

23

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

24

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis ziekenhuishygiëne (4) patiëntenbegeleiding en communicatie (4) informatica toegepast op medische beeldvorming (3) farmacologie (4) anatomie (4) fysiologie (3) algemene pathologie (2) basiskennis wiskunde (3) gezondheidseconomie (1) beroepsspecifieke kennis technologie van de medische beeldvorming (4) radioanatomie (4) radiopathologie (4) radioprotectie en biologische effecten van ioniserende stralen (4) radiofarmacologie en farmacologie van de contraststoffen en medicatie(3) fysica van de ioniserende straling, van de magnetische resonantie, van ultratonen en nucleaire fysica (4) informatica toegepast op medische beeldvorming (4) instelkunde (4) toevertrouwde handelingen (inbegrepen manutentie) (4)

attitude flexibiliteit (3) kritische ingesteldheid (4) leergierigheid (3) observatievermogen (4) organisatievermogen (4) overbrengen van informatie (4) resultaatgerichtheid (3) veiligheid en milieubewustzijn (4) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (3) zin voor samenwerking (3) zin voor esthetiek (4) cognitieve vaardigheden (4) communicatieve vaardigheden (4)

contextgegevens context

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Functioneel geheel 1.1: Verlenen van zorg aan een patiënt Onderdeel 1.1.1: Verzamelen van gegevens nr.

basiscompetenties vaardigheden

10

kan het administratief onthaal van de patiënt verzorgen kan relevante gegevens verzamelen en correleren ten behoeve van het onderzoek/behandeling

11

basiscompetenties kennis medisch dossier (3) HIS/RIS (3) radiologisch dossier (3)

attitude

contextgegevens context stage en skillslab

Onderdeel 1.1.2: Observatie nr.

12

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

attitude

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

kan problemen onderkennen en bijsturen en waar nodig doorverwijzen naar de staf

Onderdeel 1.1.3: Manutentie nr.

13

14

basiscompetenties vaardigheden kan de (niet-mobiele) patiënt assisteren bij alle mogelijke verplaatsingen, positioneringen noodzakelijk voor het onderzoek/de behandeling zonder zichzelf en/of de patiënt letsels toe te brengen interpretatie van de vaardigheden van de patiënt

contextgegevens context stage en skillslab

25

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Onderdeel 1.1.4: TVH nr.

basiscompetenties vaardigheden

15

kan alle handelingen uitvoeren waarmee een arts hem volgens het KB kan belasten kan zorg voorbereiden, toedienen in het kader van de goede uitvoering van het onderzoek/behandeling, rekening houdend met mogelijke complicaties kan zelfstandig de apparatuur en benodigde hulpmateriaal en substanties voor een onderzoek/behandeling kiezen, bedienen en onderhouden

16

17

basiscompetenties kennis farmacologie: theorie en praktijk in het bijzonder toediening van medicatie (4)

attitude

contextgegevens context stage en skillslab

attitude

contextgegevens context stage

Onderdeel 1.1.5: Patiëntenvoorlichting en begeleiding nr.

18

19

26

basiscompetenties vaardigheden kan de patiënt informeren over het verloop van het onderzoek/behandeling (voorbereiding, uitvoering, nazorg), mogelijke bijwerkingen van het onderzoek/behandeling kan zorg dragen voor totale welzijn, waardigheid en welbevinden (fysisch en psychisch) van de patiënt

basiscompetenties kennis veiligheidsvoorschriften en regels (3) wetgeving patiëntenrechten (2) multicultureel inlevingsgevoel (4) integratie van zorg (4)

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

basiscompetenties vaardigheden

20

kan de continuïteit van het zorghandelen verzekeren

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

Onderdeel 1.1.6: Hygiëne Onderdeel 1.1.6.1: Straling nr.

21 22

basiscompetenties vaardigheden kan veilig werken met straling voor de patiënt, zichzelf en derden kan adequaat reageren op calamiteiten met ioniserende straling

basiscompetenties kennis Europese richtlijnen en Belgische stralingswetgeving (1) stralingsbescherming voor nietioniserende straling (3)

attitude

contextgegevens context skillslab

attitude

contextgegevens context stage

attitude

contextgegevens context skillslab

Onderdeel 1.1.6.2: Ziekenhuis nr.

23

basiscompetenties vaardigheden kan de voorschriften hanteren omtrent infectiepreventie en ziekenhuishygiëne

basiscompetenties kennis microbiologie (2)

Functioneel geheel 1.2: Toestellen Onderdeel 1.2.1: Bediening nr.

24

basiscompetenties vaardigheden kan echotoestellen, scintigrafie, MR, röntgentoestellen en randapparatuur op een correcte

basiscompetenties kennis elektrotechniek (4) bewakingstoestellen vitale parameters (4)

27

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

25 26

basiscompetenties vaardigheden wijze bedienen en gebruiken rekening houdend met bestaande procedures en protocollen kan digitale beeldregistratie en verwerkingsapparatuur bedienen kan eenvoudige en complexe radiofarmaceutische producten voorbereiden

basiscompetenties kennis mechanische en elektrische veiligheid (3)

attitude

contextgegevens context

attitude

contextgegevens context

attitude

contextgegevens context

attitude

contextgegevens context

Onderdeel 1.2.2: Storingen nr.

27

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

kan adequaat op storingen reageren

Onderdeel 1.2.3: Onderhoud nr.

basiscompetenties vaardigheden

28

kan de gebruikte toestellen onderhouden

basiscompetenties kennis

Onderdeel 1.2.4: Kwaliteitscontrole nr.

29

28

basiscompetenties vaardigheden kan de apparatuur en instrumenten controleren

basiscompetenties kennis kwaliteitscontroleprogramma's (4)

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Functioneel geheel 1.3: Verwerven van beeld Onderdeel 1.3.1: Instelkunde nr.

basiscompetenties vaardigheden

30

kan in opdracht van een radioloog een röntgendiagnostisch onderzoek volledig uitvoeren kan in opdracht van een radioloog een MR onderzoek volledig uitvoeren kan in opdracht van een nucleairist een nucleair onderzoek volledig uitvoeren

31

32

basiscompetenties kennis HIS/RIS/digitale beeldvormingsapparatuur, PACS… (4) nomenclatuur, aanvraagbon, RIZIV (3) onderzoeksprotocollen (4) apparatuur en hulpmaterialen (4) aanpassen van de parameters aan de individuele patiënt (4) assisteren bij echografische en bijzondere beeldvormende technieken (4)

attitude

contextgegevens context stage skillslab

Onderdeel 1.3.2: Herkenning en criteria nr.

33 34

35

36

basiscompetenties vaardigheden kan beoordelen of beelden voldoen aan de evaluatiecriteria kan beoordelen in hoeverre beelden aan de vraagstelling beantwoorden kan elk beeld bekomen door elke techniek herkennen en beoordelen op positie en beeldkwaliteit kan sterk afwijkende resultaten herkennen en signaleren

basiscompetenties kennis onderzoeksprotocollen (4)

attitude

contextgegevens context stage skillslab

29

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Onderdeel 1.3.3: Beeldbewerking en archivering nr.

basiscompetenties vaardigheden

37

kan zowel digitale als conventionele beelden registreren, verwerken, weergeven en archiveren

basiscompetenties kennis PACS (4)

attitude

contextgegevens context stage skillslab

Functioneel geheel 2: Samenwerken met andere zorgverleners nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis psychologie (3) organisatie gezondheidszorg (2) deontologie (3) informatica (3) groepsdynamica (3)

attitude accuratesse (3) assertiviteit (4) beslissingsvermogen (4) contactbereidheid (4) doorzettingsvermogen (4) empathie (3) flexibiliteit (3) imagobewustzijn (3) kritische ingesteldheid (4) loyauteit (4) omgaan met stress (4) resultaatgerichtheid (4) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (4) zin voor samenwerking (3)

contextgegevens context - stageomgeving - skillslabomgeving - studiedagen - congressen/seminaria - eindwerk - specifieke beroeps- en opleidingsinformatie - mediatheek - medestudenten/simulatiepatiënten

Onderdeel 2.1: Overleg nr.

38 30

basiscompetenties vaardigheden kan een sleutel- en schakelfunctie

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

39

40

41

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

attitude

contextgegevens context

verzorgen binnen de medische multidisciplinaire samenwerking kan in een multidisciplinair team overleg plegen omtrent onderzoek/behandeling, procedures en protocollen kan volgens het doel, het beleid en de vigerende afspraken van de afdeling/het ziekenhuis handelen met inachtname van de eigen professionele verantwoordelijkheid kan een bijdrage leveren aan overlegsituaties binnen en buiten afdeling/ziekenhuis op micro-, meso- en macroniveau

Onderdeel 2.2: Informatiestroom nr.

basiscompetenties vaardigheden

42

kan informatie, instructies en/of aanwijzingen geven aan medewerkers van eigen en andere afdelingen kan informatie, instructies en/of aanwijzingen ontvangen van medewerkers van eigen en andere afdelingen

43

basiscompetenties kennis

31

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Functioneel geheel 3: Voorlichten nr.

basi scompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis wijsbegeerte en ethiek (3) psychologie (3) sociologie (2) gezondheidsrecht (1) deontologie (3) patiëntenbegeleiding en communicatie (4) informatica (3) beroepsspecifieke kennis bijzondere pathologie (2) radioprotectie en biologische effecten van ioniserende stralen (2)

attitude accuratesse (3) beslissingsvermogen (2) contactbereidheid (3) dienstverlenende ingesteldheid (4) empathie (3) imagobewustzijn (4) kritische ingesteldheid (4) resultaatgerichtheid (4) zin voor esthetiek (3) zin voor initiatief (4) zin voor samenwerking (4)

contextgegevens context - onderzoeks- en of behandelingsruimte - wachtzaal - voorbereidingsruimte - aanwezigheid patiënt - aanwezigheid familie - stageomgeving - ICT-materiaal - mediatheek - medestudenten/ simulatiepatiënten

attitude

contextgegevens context

Onderdeel 3.1: Personeel nr.

44 45 46

47

32

basiscompetenties vaardigheden kan inlichtingen geven i.v.m. algemene veiligheidsprotocollen kan meewerken aan het opstellen van procedureboeken kan voorlichtingsmateriaal maken t.b.v. hulpverleners in de gezondheidszorg kan technische informatie doorgeven

basiscompetenties kennis

gezondheidsvoorlichting en -opvoeding (4)

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Onderdeel 3.2: Patiënt nr.

basiscompetenties vaardigheden

48

kan algemene informatie verstrekken betreffende het onderzoek/de behandeling kan bestaand voorlichtingsmateriaal evalueren kan voorlichtingsmateriaal maken t.b.v. patiënten en/of begeleiders

49 50

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis organisatie gezondheidszorg (2) gezondheidsrecht (1) Engels (passieve kennis) (2)

attitude accuratesse (4) assertiviteit (3) beslissingsvermogen (4) contactbereidheid (2) doorzettingsvermogen (3)

contextgegevens context - onderzoek en of behandelingsruimte - voorbereidingsruimte - toestellen medische beeldvorming - randapparatuur en producten

Onderdeel 3.3: Algemeen nr.

basiscompetenties vaardigheden

51

kan informatie en voorlichting geven omtrent de eigen beroepsuitoefening aan werkers in de gezondheidszorg kan voorlichting geven over opleiding en beroep aan abituriënten en andere geïnteresseerden

52

Functioneel geheel 4: Beheren nr.

basiscompetenties vaardigheden

33

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis informatica (3) farmacologie (1) gezondheidseconomie (2) beroepsspecifieke kennis technologie van de medische beeldvorming (3) radioprotectie en biologische effecten van ioniserende stralen (2) materialenkennis (3) radiofarmacologie en farmacologie van de contraststoffen en medicatie (3) fysica van de ioniserende straling, van de magnetische resonantie, van ultratonen en nucleaire fysica (2) informatica toegepast op medische beeldvorming (4) apparatuurkennis (4) techniek voor beeldregistratie en bewerking en weergave (4)

attitude kritische ingesteldheid (4) resultaatgerichtheid (4) veiligheids- en milieubewustzijn (4) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (3) zin voor samenwerking (2)

contextgegevens context - pc-apparatuur en software - persoonlijke dosimeter - skillslabomgeving - veiligheidsuitrusting - medisch-technische apparatuur - geneesmiddelendocumentatie - archieven - mediatheek - technische handleidingen

Onderdeel 4.1: Stockbeheer nr.

basiscompetenties vaardigheden

53

kan voorraden opslaan en beheren volgens richtlijnen kan materiaal onderhouden kan bijdragen in de besluitvorming

54 55

34

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

56

57

58

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

bij aanschaf apparatuur, materiaal en middelen kan bijdragen in de besluitvorming bij inrichting van onderzoeks-/ behandelruimtes kan alle materialen en onderzoeks/behandelruimtes gebruiksklaar maken kan in functie van kosten/baten denken

Onderdeel 4.2: Beeld nr.

59

60 61

basiscompetenties vaardigheden kan zorg dragen voor registratie, verwerking en weergave van beelden en gegevens kan zorg dragen voor archivering van beelden en gegevens kan zorg dragen voor de uitstroom van beelden

Onderdeel 4.3: Procedureboeken nr.

62

63

basiscompetenties vaardigheden kan voorschriften, richtlijnen, procedures en protocollen uitwerken en ernaar handelen kan permanente kwaliteitscontroles

35

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

64 65

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

basiscompetenties kennis

attitude

contextgegevens context

uitvoeren kan goede werking van toestellen en testmateriaal nagaan kan logboeken bijhouden

Onderdeel 4.4: Administratie nr.

66

67

68 69 70

basiscompetenties vaardigheden kan zorg dragen voor interpretatie en correlatie van onderzoeks/behandelingsaanvraag kan zorg dragen voor planning van en administratie omtrent alle onderzoeken/behandelingen kan zorg dragen voor registratie en archivering van patiëntengegevens kan zorg dragen voor de uitstroom van verslagen intra- en extramuraal kan radiologische dossiers beheren

Onderdeel 4.5: Apparatuur nr.

71 72 73

36

basiscompetenties vaardigheden kan zelfstandig kleine herstellingen uitvoeren kan herstellingen laten uitvoeren door gekwalificeerd personeel kan technische handleidingen hanteren

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Functioneel geheel 5: Geven van onderwijs en begeleiding nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis psychologie (3) wetenschappelijk onderzoek en statistiek (2) Engels (passieve kennis) (2) beroepsspecifieke kennis parate kennis in functie van het onderwerp (4)

attitude accuratesse (3) assertiviteit (3) beslissingsvermogen (4) contactbereidheid (3) dienstverlenende ingesteldheid (3) doorzettingsvermogen (4) empathie (3) flexibiliteit (3) kritische ingesteldheid (4) leergierigheid (4) omgaan met stress (3) resultaatgerichtheid (4) zelfstandigheid (4) zin voor esthetiek (4) zin voor initiatief (3)

contextgegevens context - wachtzaal - voorbereidingsruimte - onthaal - ziekenkamer - stageomgeving - pc apparatuur en software - skillslabomgeving - studiedagen - congressen/seminaria - eindwerk - specifieke beroeps- en opleidingsinformatie - ICT-materiaal - mediatheek - medestudenten/ simulatiepatiënten

Onderdeel 5.1: Didactiek nr.

74 75 76

basiscompetenties vaardigheden beheerst didactische werkvormen kan op didactisch verantwoorde wijze GVO-materiaal ontwikkelen kan voordrachten geven

basiscompetenties kennis informatica, GVO (4) principes van presentaties, didactiek (4)

attitude

contextgegevens context ASP infomateriaal patiënten, ASP, stage-opdracht voordrachten, les, ASP, seminarie, symposium, congres

37

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

Onderdeel 5.2: Stagebegeleiding nr.

77 78

79 80

basiscompetenties vaardigheden kan stagiairs begeleiden kan op methodische wijze werkbegeleiding geven voor studenten in opleiding kan studenten beoordelen conform richtlijnen kan een bijdrage leveren tijdens stagereflectiemoment

basiscompetenties kennis principes van de "methodische procesbegeleiding", stagesupervisie… (3) kent de principes van intervi sie (3)

attitude

contextgegevens context stage stage

stage stage

Functioneel geheel 6: Verrichten van onderzoek nr.

38

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis ethiek (4) deontologie (3) beroepsspecifieke kennis parate kennis in functie van het onderwerp (4)

attitude accuratesse (4) beslissingsvermogen (3) contactbereidheid (3) doorzettingsvermogen (4) flexibiliteit (4) kritische ingesteldheid (4) leergierigheid (4) resultaatgerichtheid (4) zelfstandigheid (3) zin voor esthetiek (4) zin voor initiatief (3)

contextgegevens context - onderzoek en/of behandelingsruimte - wachtzaal - voorbereidingsruimte - onthaal - toestellen medische beeldvorming - randapparatuur en producten - aanwezigheid patiënt - stageomgeving - pc-apparatuur en -software - veiligheidsuitrusting - medisch-technische apparatuur - eindwerk - ICT-materiaal - archieven en mediatheek

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

basiscompetenties vaardigheden

81

kan onderwerpen voor het verrichten van onderzoek signaleren, ter verbetering van het functioneren van een dienst kan eenvoudige vragen-, observatie-, zelfrapportagelijsten opstellen en beoordelen kan beperkte dataset invoeren in computer kan eenvoudige onderzoeksresultaten lezen en interpreteren kan refereren naar wetenschappelijke literatuur kan eenvoudige onderzoeksresultaten presenteren kan aan toegepast wetenschappelijk onderzoek participeren

82

83 84

85 86 87

basiscompetenties kennis Informatica, statistisch softwareprogramma (4) passieve kennis van vreemde taal (2) medisch-technisch Engels (2) informatica, statistisch softwareprogramma, wetenschappelijk onderzoek en statistiek (4)

attitude

contextgegevens context

ASP, stage

voordrachten, les, ASP, seminarie, symposium, congres stage, ASP

Functioneel geheel 7: Evalueren van het beroepsmatig handelen nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis ethiek (3) psychologie deontologie informatica

attitude accuratesse assertiviteit beslissingsvermogen doorzettingsvermogen imagobewustzijn kritische ingesteldheid

contextgegevens context - stageomgeving - skillslabomgeving - veiligheidsuitrusting - medisch-technische apparatuur - eindwerk - steriele werkomgeving

39

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

88

89 90

91 92

basiscompetenties vaardigheden

kan het eigen beroepsmatig methodisch handelen in vraag stellen en evalueren kan een zelfevaluatierapport opstellen kan het beroepsmatig handelen bespreekbaar maken binnen een multidisciplinair team kan deelnemen aan een intercollegiale toetsing kan voorstellen formuleren tot het verbeteren van het beroepsmatig handelen van zichzelf of anderen

basiscompetenties kennis beroepsspecifieke kennis

attitude loyauteit omgaan met stress resultaatgerichtheid zelfstandigheid

contextgegevens context

principes van de "methodische procesbegeleiding", stagesupervisie…

Functioneel geheel 8: Ontwikkelen van individuele kennis en kunde nr.

40

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis algemeen ondersteunende kennis ethiek (4) psychologie (3) sociologie (3) wetenschappelijk onderzoek en statistiek (4) deontologie (4)

attitude beslissingsvermogen (4) doorzettingsvermogen (4) imagobewustzijn (3) kritische ingesteldheid (4) leergierigheid (4) resultaatgerichtheid (4) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (4)

contextgegevens context - stageomgeving - pc apparatuur en software - skillslabomgeving - studiedagen - congressen/seminaria - specifieke beroeps- en opleidingsinformatie - technische handleidingen

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

93 94

95 96 97

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis Engels (passieve kennis) (3)

kan eigen nascholingsbehoeften signaleren kan zelfstandig vakliteratuur bijhouden om op de hoogte te blijven van trends en ontwikkeling kan deelnemen aan wetenschappelijke voordrachten kan "docent-onafhankelijke taken" zelfstandig verwerken kan het aangeboden opleidingscurriculum zelfstandig uitdiepen

attitude zin voor samenwerking (3)

contextgegevens context - geneesmiddelendocumentatie - archieven - mediatheek

bewust van long life learning (4) bewust van het belang van een beroepsvereniging (3) bewust van de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen met consequenties voor het beroep (3)

Functioneel geheel 9: Ontwikkeling van het eigen beroep nr.

basiscompetenties vaardigheden

basiscompetenties kennis

attitude assertiviteit (3) contactbereidheid (4) dienstverlenende ingesteldheid (3) doorzettingsvermogen (4) empathie (3) flexibiliteit (3) imagobewustzijn (4) kritische ingesteldheid (4) loyauteit (4) omgaan met stress (3)

contextgegevens context - stageomgeving - studiedagen - congressen/seminaria - eindwerk - archieven - mediatheek

41

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

nr.

98

99 100

101 102

42

basiscompetenties vaardigheden

kan het aangeboden opleidingsprogramma toetsen aan zijn/haar opgedane stage-ervaring kan constructief, kritisch reflecteren kan zich profileren, als toekomstige TMB, in voor hem/haar toegankelijke overlegorganen kan bijdragen tot een actief PRbeleid kan bijdragen tot een positief beeld van het nieuwe beroep

basiscompetenties kennis

attitude resultaatgerichtheid (4) zelfstandigheid (4) zin voor initiatief (4) zin voor samenwerking (4)

contextgegevens context

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

INHOUDSTAFEL Voorwoord.....................................................................................................................................3 1

2

Inleiding ................................................................................................................................5 1.1

Identificatie van het opleidingsprofiel ...............................................................................5

1.2

Opdracht .......................................................................................................................5

1.2.1

Opdrachtgever .......................................................................................................5

1.2.2

Opdracht ...............................................................................................................5

1.2.3

Doelstelling............................................................................................................5

1.3

Ontwikkelingsproces ......................................................................................................5

1.4

Legitimatie.....................................................................................................................6

Situering van de opleiding........................................................................................................7 2.1 2.1.1

Beroepenstructuur .................................................................................................7

2.1.2

Geraadpleegde beroepsprofielen ............................................................................7

2.1.3

Visie......................................................................................................................7

2.2

Gegevens uit de onderwijswereld....................................................................................9

2.2.1

Studiegebied en opleiding ......................................................................................9

2.2.2

Aanverwante studiegebieden, opleidingen en opties ................................................9

2.2.3

Personen toegelaten tot het beroep van technoloog medische beeldvorming ........... 10

2.2.4

Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland ........................................ 10

2.2.5

Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen ........................... 10

2.2.6

Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen ............................ 10

2.2.7

Infrastructuur ....................................................................................................... 11

2.2.8

Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding................ 11

2.2.9

Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten volgens ............................. 12

2.2.10

Reële studieduur.................................................................................................. 12

2.2.11

Studentenaantallen per provincie .......................................................................... 13

2.3 3

Gegevens uit de beroepenwereld....................................................................................7

Verantwoording van de opleiding .................................................................................. 13

Het opleidingsprofiel .............................................................................................................. 14 3.1

De exacte benaming van de opleiding ........................................................................... 14

3.2

De globale omschrijving van de opleiding ...................................................................... 14

3.3

Het beroepsgericht opleidingsprofiel.............................................................................. 14

3.3.1

Bijeenbrengen van relevante beroepsprofielen....................................................... 14

3.3.2

De concrete uitwerking van de vertaalslag............................................................. 14

3.3.3

Aanvullende gegevens over de opleiding ............................................................... 14

43

OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCHE B EELDVORMING

3.4

Sleutelkwalificaties ....................................................................................................... 15

3.5

De kern van het opleidingsprofiel .................................................................................. 16

3.5.1 3.6

Karakteristieken van de opleiding.......................................................................... 16 De maatschappelijk-culturele vorming ........................................................................... 17

4

Doelgroepen van het afgewerkte opleidingsprofiel ................................................................... 18

5

Bibliografie............................................................................................................................ 19

6

Medewerkers ........................................................................................................................ 20 6.1

Leden van de adviescommissie, geraadpleegde experten en organisaties ....................... 20

Bijlage: Vertaalslag ...................................................................................................................... 21

44